Veenendaals dagblad Waarschijnlijk zal hij alsnog bedanken Buiten R us door de R.A.F. gesnapt Binnenkort beraad Ned. bisschoppen El Fatah traint jongens in guerrilla Honderden doden, vele gewonden bij treinbotsing Verkeer had moeite op gang te komen Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei Minister Bakker peilde stemming op Antillen - Den Haag verwacht algemeen als gouverneur: Dure „Bosch" gestolen Nieuw bewind in Lesotho Transplantaties Weer deining in Milaan Helder Camara kandidaat voor Nobelprijs vrede ISa pauselijke uitspraak vóór handhaving van celibaatswet: Spoorwegramp in Argentinië Mail met moker neergeslagen, verwondingen zeer ernstig Moeizaam over beijzelde wegen Doorgaande dooi DEN Hx\AG - De gevolmachtigd minister voor de Neder landse Antillen, dr. E. Jonckheer, zal'zich alsnog terug trekken als gouverneur van het eilandengebied. SCHRIFTELIJK Selmaand VOORLOPIG MET MEER DAN OOIT Ongehuwde moeder doodde haar kind KLAP Tijdelijk regen Bur. voor redactie en administratie Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal, Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en 10955 (red.), Giro 1321600. Losse nummers f 0,25; Abonnement 1,03 p.w., 4,40 p.m., 13,10 p k. VALLEI Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opgericht in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v. j Advertentietarieven op aanvraag. MAANDAG 2 FEBRUARI I970 - 44e JAARGANG no. 27 TOCH NIET JONCKHEER Deze indruk bestond het afgelopen weekeinde in Den Haag. De indruk stoelde op de mededelingen van vice-premier Bakker, na diens oriënterende besprekin gen in Willemstad, en op berichten uit Curasao, dat daar nog steeds tegen het gouverneurschap van dr. Jonckheer wordt gedemonstreerd. Vice-premier Bakker had op de An tillen vastgesteld dat er inderdaad ver deeldheid bestaat over de benoeming van dr. Johckheer en dat daaruit een stuk politieke spanning was ontstaan. De heer Bakker volhardde in sjjn opvat ting, dat de inzichten in de Antillen be palend moeten zijn voor zijn oordeel vorming. De heer Bakker wil zijn definitief standpunt echter niet openbaar maken voordat hij premier De Jong en dr. Jonckheer heeft ingelicht. Daarna zal de ministerraad van het Koninkrijk, waarvan het Nederlands kabinet en dr. Polanen (Suriname) en dr. Jonckheer (Antillen) deel uitmaken, over de zaak moeten beslissen. De koninkrijksre gering komt vrijdag bijeen. Premier De Jong zal deze vergadering niet vervroe gen. In Den Haag verwacht men dat dr. Jonckheer de vergadering van de ko ninkrijksregering niet zal bijwonen. Dr. Jonckheer zal de raad hoogstwaar schijnlijk schriftelijk verzoeken, zijn benoeming tot gouverneur ongedaan te maken. De Antilliaanse regering kan in zijn plaats een andere vertegenwoordiger in het kabinet aanwijzen. Dat zal dan, naar in Den Haag wordt aangenomen dr. Jonckheers kabinetschef De Booy worden. De gevolmachtigd minister was trou wens zaterdag ook niet op Schiphol om drg. Bakker te verwelkomen bij diens terugkeer uit de Antillen. Wel waren daarbij dr. Polanen (Suriname) en de PRO VIN CETOWN Een schilderij van Ilieronymus Bosch, getiteld „Land schap en Brand", is zondag gestolen uit het museum van Provincetown in Massa chusetts. Het schilderij is naar schatting 500.000 dollar waard. 5 Vron de oude volksnamen voor de 5 pas-begonnen februari zijn i 5 sprokkel- en schrikkelmaand meer S t bekend dan selmaand. Jacht- en 5 natuurhistorische boeken uit vroe- 5 j ger eeuwen noemen het woord 5 seis en s elty t voor broeds 5 5 en b r o e dp e r io d e, waarbij de 5 naam van de maand is overgedra- 5 J gen als bepaling op de vogel, die 5 5 alsdan broedt, i.e. de kievit. Dit 5 J dunkt ons echter rijkelijk vroeg; de 5 J eieren worden nl. zelden vóór 5 5 maart gevonden. In het ,,Jacht-Be- 5 i dry ff" 1635), toegeschreven aan 5 Cornells Jacobsz van Heenvliet, die 5 i substituyt-houtvester van de Graef- 5 felicheyt" was, staat, dat de kievi- 5 i ten „in den seltytfdie van Februario af te reeckenen ses weecken duyrt) S eyeren beginnen te leggen, 't welck 5 selden mist en daerom seght men dat se inden seltyt eyeren leggen 5 moeten, al souden sij die op een 5 schorse ijs leggen. Iets minder raakte de naam 5 sprokkelmaand bij het bui- 5 tenvoltc in onbruik. Vroeger leerden 5 5 we op school, dat zij verband hield 5 met hout sprokkelen in de nawinter, 5 doch dit is oppervlakkig gerede- neerd en houdt geen steek. Dr. W. C. H. Staring van de „Wildenborch" schreef honderd jaar geleden al, i dat we bij dit woord eerder moeten J denken aan sporkelen ophouden, eindigen, dus de maand, waarin de winter een eind neemt, maar de I moderne etymologie is het daarmee 5 niet eens. Zij mikt op spurcalia 5 5 naam van een oud heidens feest, waartegen de kerk fel optrad (con- cilie van 1743) en noemt als aflei- 5 ding het Latijnse spurcus (vuil, smerig), dus een minachtende 5 naam voor die festiviteit. Later leg- j de men een foutief verband met het i werkwoord sprokkelen. Verder 5 J snuffelend, komen we op sporkille 5 (spoor van koude) en sporkelle - sprong wegens de verlenging der 5 maand met een dag in het schrik- 5 keijaar. Al-met-al dunkt mij fe- 5 i bruari interessant genoeg, om er i morgen nog even op voort te bor- 5 duren. Lichtmis '70 A. B. WIGMAN heer De Booy aanwezig. Dr. Jonckheer is op het ogenblik bij zijn dochter in Den Helder. In den Haag wordt verder aangeno men, dat dr. Jonckheer toch nog eieren voor zijn geld zal kiezen en zich zal te rugtrekken. De gevolmachtigd minister had vorige week een onderhoud met premier De Jong. Hij zou daarna meer waarde hechten aan de mogelijkheid, wellicht over enkele jaren wel accepta bel te kunnen zijn als gouverneur van de Antillen. In Den Haag wordt overigens ook nog rekening gehouden met een compromis- oplossing in de zaak-Jonckheer. Die zou kunnen gaan in de richting van een af koelingsperiode, waarbij de benoeming van de gouverneur niet zou worden geëffectueerd. De plaatsvervangend gouverneur drs. B. Leito zou dr. Jonckheer daarbij voorlopig kunnen vervangen. Het wordt, ook in verband met diens gezondheid, biet verantwoord geacht dat opnieuw te vergen van mr. Debrot. MASEROE I^caboea Jonathan, de premier van het Koninkrijk Lesotho in het vroegere Basoetoland in zuidelijk Afrika, heeft een staatsgreep uitge voerd. Koning Moshoeshoe werd afgezet. Hij is onder bewaking gesteld. Jona than greep de macht in het kleine land, omdat de koning zich niet zou hebben gehouden aan een overeenkomst, dat hij zich niet zou bemoeien met de par tijpolitiek. In Maseroe was in het dit weekeinde rustig. Eenheden van de mobiele politie hebben vrijdagnacht in de straten van de hoofdstad gepatroilleerd om toe te zien op de naleving van het uitgaans verbod, dat van 6 uur 's avonds tot 6 uur 's ochtends van kracht was. De al gemene verkiezing van donderdag was de eerste in dit kleine Afrikaanse ko ninkrijk, dat in oktober 1966 onafhan kelijk werd van Groot-Brittannië. Leabua Jonathan heeft de algemene verkiezingen die hij naar men aanneemt, verloren heeft, ongeldig verklaard. Hij maakte dit bekend in een radio-uitzen ding nadat hij de noodtoestand had af gekondigd en de leider van de oppositie, Ntsu Mokhehle had laten arresteren. ROME De Italiaanse regering heeft wn decreet uitgevaardigd waar door voortaan het verrichten van hart en longtransplantaties in Italië is toege staan. Het decreet behoeft niet door het par lement te worden goedgekeurd en krijgt kracht zodra het is ondertekend door president Guiseppe Saragat. Dit is het 15.000 ton metende 5 Russische helikopterschip „Mos- 5 kwa"gefotografeerd door de Royal 5 5 Air Force op ongeveer tweehonderd mijl ten zuidwesten van Kaap 5 Land's End. De met geleide wa- 5 pens uitgeruste Moskwakwam 5 uit de Middellandse Zee. Bij de 5 ingang van het Engelse Kanaal aangekomen wendden de „Mos- 5 kwa" en twee begeleidende torpe- dojagers plotseling de steven om 5 wederom de Atlantische Oceaan op te zoeken. MILAAN Een menigte' Van naar schatting 25.000 jongelui, die zich stu denten noemen, heeft zaterdagavond het verkeer in het centrum van Milaan volledig lamgelegd. Duizenden agenten van de oproerpolitie waren op de been om in te kunnen grijpen wanneer het tot botsingen tussen de demonstranten en rechtse studentengroepen zou ko men. Het merendeel der studenten behoor de tot pro-communistische en pro-Pe king groepen. Zij wilden door een mars protesteren tegen het „repressieve" ka rakter van de Italiaanse samenleving. STOCKHOLM Zweedse parlemen tariërs hebben voorgesteld de Nobel prijs voor de vrede dit jaar toe te ken nen aan dom Helder Camara, aartsbis schop van Recife, Brazilië. De Zweedse volksvertegenwoordigers wijzen erop dat Helder Camara inter nationale faam heeft gekregen door zijn pogingen iets te doen aan de ar moede in de achterbuurten van Rio de Janeiro en Recife, de armste gebieden in Zuid-Amerika. Toen hij hulpbisschop van Rio was, veroorzaakte hij sensatie door zijn besluit tussen de armen van de stad te gaan wonen. UTRECHT De Nederlandse roomskatholieke bisschoppen komen binnenkort bijeen om zich te beraden over een belangrijke uitspraak van paus Paulus. TlfllIB sJ1 'n Rome gezegd, dat de Cellbaatswet voor priesters niet zal worden opgeheven en dat daarover ook geen discussie kan worden gevoerd. Tot na hun onderling overleg zullen de bisschoppen zich van commentaar onthouden. De rede van de paus was in feite een scherpe terechtwijzing aan de Neder landse bisschoppen en aan het Neder landse Pastoraal Concilie. In januari heeft het Concilie zich in Noordwijkerhout met grote meerder heid uitgesproken voor het toestaan van gehuwde priesters. Twee weken geleden sloten de bisschoppen zich bij deze principiële uitspraak aan. Wel lieten de bisschoppen in hun ver klaring weten dat de ontkoppeling van celibaat en priesterschap in overleg met Rome tot stand gebracht zou moeten worden. In zijn rede van gisteren wees paus Paulus elke vorm van dialoog over het priestercelibaat af. De paus, die enkele duizenden mensen op het St. Pieters plein toesprak, zei dat de celibaatswet een hoofdwet van de roomkatholieke kerk is, die „niet prijsgegeven, noch ter discussie gesteld kan worden". De paus noemde de regel van het ce libaat in deze tijd gekliger dan ooit. Hij gaf toe dat de celibaatswet soms „liard en moeilijk te vervullen is". Maar, zo zei hij, „juist dit kenmerk maakt het celibaat aantrekkelijk voor de vurige jonge zielen". De uitspraak van de paus komt een dag nadat de Franse kardinaal Daniélou in het Vaticaanse dagblad Osservatore Romano een felle aanval had gedaan op de Nederlandse bisschoppen en Deze montage van ergens in Jordanië" gemaakte foto's laat El-Fatahleider Yasar Arafat zien terwijl hij een nieuwe guerrilla-eenheid inspecteert, die uit jon gens is samengesteld. priesters wegens hun „liberale houding" ten opzichte van het celibaat. Kardinaal Daniélou beschuldigde het Nederlandse Pastoraal Concilie van het verdraaien van feiten. „Door slinkse manoeuvres wordt de eigenlijke kwestie in een grote stofwolk gehuld. In feite willen zij de autoriteit van de opperste bisschop terffen," zo schreef hij. Professor dr. Groot, theologisch advi seur van de Nederlandse bisschoppen, zei gisteravond dat de discussies rond het vraagstuk van het priestercelibaat in elk geval zullen doorgaan. „Het is niet te verwachten dat met één woord van de paus de wereld nu haar mond zal houden", zo zei hij. Hij geloofde niet dat nu geen enkel overleg meer zou kunnen plaatshebben over deze kwestie. Er zijn vele vormen van dialoog mogelijk, meende hij. Hij verwachte in eerste instantie een ver ruiming van dispensatiemogelijkheden voor priesters, die willen trouwen. Professor E. Schillèbeeckx, hoogle raar in Nijmegen, zei voor de K.R.O.- radio, dat hij de mededeling van de paus liever als een toespraak dan als een uitspraak beschouwde. BUENOS AIRES By een hevige botsing tussen een stoptrein ep een d-trein zijn in de nacht van zondag op maandag in Argentinië minstens 100 mensen om het le ven gekomen en 400 gewond geraakt. Men vreest dat het aantal doden tot 250 zal stygen. Het ongeluk gebeurde rond middernacht op ongeveer 30 km van de hoofdstad Buenos Aires. De trein, die van Tucuman in Noordwest-Argentinië op weg was naar Buenos Aires, botste met volle snelheid op een andere trein, volgepakt met weekend-reizigers die van het platteland terugkeerden naar de Argentijnse hoofd stad. Vanwege de duisternis had men aan vankelijk de indruk dat het slechts een lichte botsing betrof. Later, toen men de Mare omvang van dc ramp kende, werden in allerijl reddingsmaatregelen getroffen. Een onderdeel daarvan vormde het inschakelen van een groot aantal helikopters omdat de plaats van het ongeluk zich in zeer moerassig en ontoegankelijk gebied bevindt. De oorzaak van het ongeluk is nog niet bekend. De reddingswerkzaamhde» zijn begonnen met het overbrengen van de gewonden naar ziekenhuizen in de voorsteden van Buenos Aires. Men heeft een beroep gedaan op 40 doktoren om bij de reddingswerkzaamheden te assisteren. Het leger heeft reeds me- LEEUWARDEN Bij een ernstige vechtpartij in Leeuwarden is in de nacht van vrijdag op zaterdag de 57-ja rige H. de R. uit Leeuwarden ernstig mishandeld met een vier kilo zware moker. Het slachtoffer verkeert in le vensgevaar. De oorzaak van de fatale vechtpartij is de politie nog niet geheel duidelijk. De R. was met zijn schoonzoon in de stad enkele biertjes gaan drinken en kreeg op een parkeerterrein ruzie met twee mannen uit Beetgumermolen. De ruzie liep hoog bp en toen de schoon zoon van De R. de zaak trachtte te sus sen, kreeg hij van de 36-jarige opkoper J. de J. uit Beetgumermolen een flinke klap met de moker. Wat toen gebeurde is niet precies na te gaan. Volgens De J., heeft De R. een mes getrokken en hem daarmee enkele ma len gestoken. De J. hanteerde de moker daarop opnieuw en sloeg met kracht op het hoofd van De R., die bloedend neerviel. Beide mannen uit Beetgumer molen meldden zich kort daarop op het politiebureau. De J. werd opgesloten. ALMELO De baby die de Almelose land'bouMcr Getkate donderdag op zijn erf vond, blijkt door dc moeder te zijn vermoord. Het meisje, een 22-jarige hulp in de huishouding, is aangehouden. Zij heeft bekend enkele weken geleden het kind onmiddellijk na de geboorte onder het bedddgoed te hebben laten stikken. Het lijkje verborg zij op haar slaapkamer. Begin vorige week legde zij het kind op het erf van de boer. Haar ouders hebben van haar zwangerschap nooit iets gemerkt. Door ijzelvorming bijzonder glad ge worden wegen hebben het verkeer in Gelderland vooral in de vroege morgen uren danig parten gespeeld. Automo bilisten hadden al hun stuurkunst nodig om op de nauwelijks berijdbare wegen te blijven. Velen strandden, met of zonder blikschade, in de berm en op plaatsen, Maar zich gecompliceerde bot singen voordeden, ontstond vaak forse stagnatie. Vele duizenden mensen kwa men te laat op hun werk, mede als ge volg van het feit, dat het openbaar ver voer op vele plaatsen maar moeizaam op gang kon komen. Ook een effectieve gladheidsbestrij- ding kwam eerst langzaam op gang, omdat het toch de moeite niet loonde zolang de regen bleef vallen en zich op het wegdek een nieuwe ijslaag vormde. Na enige uren was echter „de kou de lucht uit' 'en met het stijgen van de temperatuur werd de toestand gaande weg beter. Tegen tien uur vanmorgen was de zuidelijke rijbaan van de weg Utrecht- Arnhem versperd ter hoogte van Maarn, nadat daar een aantal auto's op elkaar geschoven was toen een vracht wagencombinatie was gaan scharen. Er stond toen een file van 15 kilometer. Op de weg Utrecht-Amsterdam stond' tegen tien uur een file van 10 kilometer aan de rand van Amsterdam. Elders de den zich ook botsingen en vertragingen voor, maar er zijn geen meldingen ge komen van ongelukken, waarbij doden waren te betreuren. De Spoorwegen hebben vanmorgen in grote delen van het land met aanzien lijke vertragingen te kampen gehad; niet alleen als gevolg van de ijzel, maar ook door stroomstoringen en een onge luk op een overweg. Van de ijzel had NS in het Zuiden en Westen, waar de dooi al vroeg was in gevallen, weinig last. Maar in het Noor den en Oosten kwamen personeelsleden en materieel tengevolge van de glad heid te laat in dienst, zodat de treinen niet op tijd konden vertrekken. Boven dien waren hier en daar onder meer in de buurt van Leeuwarden wissels vastgevroren. Op de grote lijn naar het Noorden beperkten de vertragingen zich tot tien a vijftien minuten, maar op de lokale lijnen in Friesland waren ze groter. Met het euvel van vastzittende wissels had men ook te kampen tussen Nijmegen en Den Bosch en tussen Apeldoorn en De venter. Tussen Zutphen en Arnhem deed zich een storing in de stroomvoorziening voor, waardoor de seinen en de over wegbeveiligingen niet meer functio neerden. Tengevolge hiervan liepen de treinen op de lijn Arnhem-Zwolle ver tragingen op van ongeveer drie kwar tier. In Driebergen veroorzaakte een stroomstoring vanmorgen vroeg grote moeilijkheden voor het spitsuurverkeer. De treinen op het traject Utrecht-Arn hem kregen vertragingen van een half uur tot drie kwartier. Om kwart voor zeven reed een perso nenauto op een overweg tussen Boxtel en Den Bosch door de automatische halve overwegbomen en botste tegen een trein. Niemand werd gewond, maar het treinverkeer kreeg vertraging. disch personeel beschikbaar gesteld, evenals enkele eenheden hulptroepen. De politie heeft meegdeeld dat al 98 lijken zijn overgebracht naar politiebu reaus en ziekenhuizen in de buurt van de plaats van de ramp, die plaats vond op een afgelegen plek in de Argentijnse pampa's. Vanmorgen waren reddingsploegen met snijbranders en andere werktuigen nog steeds bezig slachtoffers te bevrij den uit de ravage van de stoptrein is overgebleven. Deze was zeer druk bezet met vakantiereizigers die naar Buenos Aires terugkeerden van een zomer weekeinde buiten. De dieselloc van de expers ont spoorde en mangelde de vier achterste rijtuigen van de stoptrein die uit de rails werden geworpen. Alfredo Areas, assislent-stationschaf in Buenos Aires van de maatschappij, waartoe beide treinen behoorden, zei dat meer dan 100 mensen dood zijn, maar sommige ooggetuigen beweerden dat reeds 200 lijken zijn geteld. De expres uit Tucuman met 400 reizigers en de stoptrein met 1.500 reizi gers hadden rond dezelfde tijd in Bue nos Aires moeten aankomen. Radiostations hebben bloed-donors opgeroepen. Het leger heeft reddings- en medische ploegen naar de plaats van de ramp gestuurd. „Onze trein reed met grote snelheid en plotseling was er een verschrikkeli j ke klap. Ik was juist bezig mijn kinde ren klaar te maken om in Buenos Aires uit te stappen. Er kwamen veel vrijwil ligers opdagen en een van hen heeft mij en mijn kinderen met een bestel wagen naar Buenos Aires gebracht," zo vertelde een vrouw uit de expres- trein aan journal! sten - De meeste slachtoffers zijn gevallen onder de reizigers van de stoptrein. Slechts weinigen van de expres zijn gewond. Volgens een bericht zou de expres La Mixa (de mengeling) genaamd door een verkeerde wisselstand op de stoptrein zijn ingereden. De expres uit Tucuman is een van de weinige moderne treinen in Argenti nië. In (je expres rijden restauratiewa gen en slaapwagens mee. Hij was zater dagavond uit Tucuman vertrokken voor de reis van 1.508 km naar Buenos Aires. De ergste treinramp uit de geschiede nis gebeurde in 1917 in de Franse Al pen, waarbij 533 mensen, hoofdzakelijk militairen om het leven kwamen. Volgens de spoorwegen zijn er 500 doden en gewonden, maar het juiste aantal is nog niet bekend. Volgens de laatste berichten zijn er al meer dan 150 doden en een 300-tal ge wonden. 5 5 (Van onze weerkundige medewerker) Vannacht en vanmorgen is overal j in Nederland de dooi ingevallen. Doordat het regende bij gelijktijdig 5 lichte vorst in de onderste lucht- laag, kwam het op uitgebreide S 5 schaal tot ijzelvorming. Om half 5 negen was de temperatuur in Apel- 5 doorn tot het nulpunt opgeklom- 5 men, nadat het gisteravond 6 en 5 gistermiddag 3 graden was ge- 5 weest. Gisternacht vroor het over- al in Oost-Nederland tien graden. 5 Voor de eerste maal deze winter 5 is er sprake van een stormachtige 5 dooiaanval. Deze is ingezet door een depressie van 960 millïbaar bij IJs- 5 land. Een satelliet bij de Shet- l 5 lands knapt het vuile werk op. Wij verwachten, dat de stijging van 5 temperatuur dinsdag en woensdag 5 verder doorgaat naar een niveau van 6 tot 10 graden. Ook in geheel 5 Duitsland en zelfs tot in Zuid-Zwe- 5 den gaat het waarschijnlijk dooien. Nieuwe regenstoringen van de 5 Oceaan dringen snel naar het 5 Noordzeegebied op, zodat het weer 5 veranderlijk blijft. We verwachten 5 in februari geen periode met ouder- 5 wets strenge vorst meereerder een warmtegolfje. Ook de statis- 5 tiek wijst in deze richting. 5 De gemiddelde etmaaltempera- 5 tuur in december en januari was te De Bilt 0,6 graden Celsius. De huidige winter staat hiermee wat 5 l de kouproduktie betreft op de vijf- de plaats van deze eeuw en op de 5 achtste over de laatste honderd 5 5 jaar. Koudere perioden ook weer 5 5 de maanden december en januari 5 samen deden zich voor in 1891, 1963, 19401871, 1880, 1947 en 1941. Weersverwachting van het KNMI van maandagavond tot dinsdagavond: Doorzettende dooi met tijdelijk regen, maar later ook opklaringen. Matige tot krachtige wind tussen zuid en west. Morgen: Zon op: 08.18; onder: 17.31. Maan op: 06.50; onder: 13.15.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 1