Rumoer rond
Na
iets
De Sade
vier eeuwen ging er
mis met de koek
Kunstrijden
op de tv
„Manolito"
niet naar
ons land
NOS-radio over
experimentele
religieuze
groeperingen
Tom Poes
en de
Mob-
beweging
VANAVOND
MORGEN
Vraagtekens rondom herkomst onjuiste grondstof
programmaos
DEVENTER Als de heer C. J. Coldewey koek eet, trekt hij een
gezicht alsof hij nog nooit zoiets lekkers heeft geproefd.
Eerste
Niet opgemerkt
MARTEN
TOONDER
STRIP
DINSDAG 3 FEBRUARI 1970
De NOS-radio schenkt woensdag
van 19.20 tot 19.35 uur via Hilversum
II aandacht aan de experimentele
religieuze groeperingen, zoals die de
laatste jaren in Nederland zijn ont
staan. Naar schatting zijn er in ons
land nu ongeveer 200 van dergelijke
leefgemeenschappen.
De groeperingen bestaan voor het
merendeel uit jongeren. Sommige le
den van de gemeenschap zijn kloos
terling geweest, anderen-zijn pries
ters. Zij typeren zichzelf als mensen
met een diepe behoefte aan geloof
en als zoekers, die steeds met God
bezig zijn. Zij zijn voorstanders van
het celibaat, omdat een gezin vol
gens hen teveel aandacht van hen
zou opeisen.
Het radioprogramma bestaat uit
opnamen van gesprekken, die Ed
Peereboom voerde met een aantal
leden van een experimentele reli
gieuze groepering in Amsterdam, die
vijftien mensen omvat.
TELEVISIE
NEDERLAND I
18.45 N.O.S.: Kleur: De Fabeltjes
krant
18.55 N.O.S.: Journaal.
19.04 KRO Kleur: Daktari: De ver
bannen dokter, TV-film.
20.0 ON.O.S. Journaal.
20.20 KRO: Brandpunt-Buitenspel:
sportprogramma.
21.10 Kleur: David Frost Show
(Frost on Sunday).
22.00 Kleur: De Wrekers: Wie ver
moordde George?, TV-serie.
22.50 N.O.S.: Journaal.
22.55-23.25 TELEAC: Schaken voor
beginners les 16 (herh.)
NEDERLAND II
18.45 N.O.S.: Kleur De Fabeltjes
krant.
18.55 N.OIS.: Journaal.
19.04 N.O.S.: Scala: informatief pro
gramma.
19.30 AVRO: Peyton Place, TV-
feuilleton.
20.00 N.O.S.: Journaal.
20.00 Kleur: The Survivors (De
Overlevenden), TV-film.
21.10 Voor de Vuist weg.
22.10 AVRO's Televizier.
23.00-23.05 N.O.S.: Journaal.
DUITSLAND I
Regionaal progr.: NDR: 18.00 Do
cumentair programma. 18.30 Actuali
teiten. 18.45 Zandmannetje. 18.55
Kleur: Nordschau-Magazin. 19.26
Kleur: Der Mann von gestern: TV-
„Steptoe and Son" (Stiefbeen
en Zoon) zullen terugkeren op
de Engelse televisie. Na een onder
breking van vijf jaren zal BBC-/ in
maart starten met een reeks van ze
ven nieuwe afleveringen, geschreven
door Ray Calton en Alan Simpson.
Steptoe and Son" is in Engeland
De NOS-televisie zal in driè. repor
tages verslag uitbrengen van de
Europese kampioenschappen kunst-
rijden op d& schaats. Deze wedstrij
den worden van 4 tot 8 februari in
Leningrad gehouden.
Op donderdag 5 februari kan men
van 22.35 tot 23.05 uur via Nedejland
I kijken naar het paarrijden. De
verrichtingen van de dames zijn te
zien in een reportage die vrijdag 6
februari van 22.55 tot 23.25 uur via
Nederland 2 wordt uitgezonden.
Tenslotte wordt zondagmiddag 8
februari via Nederland I van 16.15
tot 17.30 het rijden van de heren ge
toond. In dit programma zijn ook te
zien reportages over ijszeilen en de
wereldkampioenschappen skiëen in
Selva di Val Gardena.
film. 19.59 Programmaoverzicht.
WDR: 8.20-8.45, 10.20-10.45 en 12.10-
12.35 Schooltelevisie. 18.00 Kleur:
Die seltsamen Methoden des Franz
Josef Wanninger, TV-film. 18.30
Kleur: Voor de kinderen. 18.40 Hier
und Heute, met Goedenavond. 19.25
Kleur: Dass (k)einer des anderen
Sprache verstehe, TV-film. Aansl.:
Afrikaanse dierenwereld). 20.00
Journaal en weerbericht. 20.15
Kleur: Amusementsprogramma.
21.00 Angel, Amerikaanse speelfilm.
22.30 Journaal, commentaar en
weerbericht. 22.50 Muzikaal amuse
mentsprogramma. 23.50 Journaal.
DUITSLAND II
18.05 Actualiteiten en muziek.
18.40 Filmreportages. 19.10 Kleur:
Immer wenn er Pillen nahm, TV-
film. 19.45 Nieuws, actualiteiten en
weerbericht. 20.15 Kleur: Filmrepor-
lage. Aansl.: Nieuws. 21.00 Kleur:
High Chaparral, Westernserie. 21.50
Informaties en meningen uit het
culturele leven. 22.35 Nieuws en
weerbericht.
TELEVISIE
NEDERLAND I
NOS'NOT 10.45-12.00 schooltelevi
sie VARA 17.00- 17.30 voor de kinde
ren.
DUITSLAND I
10.00 Nieuws. 10.05 Journaal vai
gisteravond. 10.30 Filmreportage
11.15 Die Umschau. 12.05 Muziek
voor de jeugd. 12.50 Internationaal
persoverzicht. 13.00-13.30 Journaal
16.35 Journaal. 16.40 Voor de kinde
ren. 17.10 Moeders met een slechi
geweten, film. 17.40 Voor de kinde
ren. 17.55-18.00 Journaal.
DUITSLAND II
17.30 Nws. en weerber. 17.35 Be
jaardenprogr., aansl. liefdad'vheids-
oproep.
RADIO
HILDERSUM I
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Socialistisch strijd
lied. 7.23 Stereo: Dag woensdag:
lichte grammafoonmuziek. (7.30-7.35
Van de voorpagina). VPRO: 7.54
Deze dag. VARA: 8.00 Nieuws. 8.11
Actualiteiten. 8.20 Stereo: Dag
woensdag: lichte grammafoonmu
ziek (verv.) (8.30-8.35 Van alle mark
ten thuis, praatje voor, de huis
vrouw). 9.00 Stereo: Klassieke sym
fonische muziek (gr). 9.35 Water
standen. 9.40 Schoolradio. 10.00 Ste
reo: Lichte grammofoonmuziek
10.50 Voor de kleuters. 11.00 Nieuws
11.03 Voor de huisvrouw. 11.40 Ste
reo: Pianorecital: klassieke muziek
12.05 Stereo: Londens Symfonie Or
kest: populair klassieke muziek (gr)
12.25 Stereo: Metropole Orkest
amusementsmuziek. 12.54 Voor he'
platteland. 13.00 Nieuws. 1.11 Actua
liteiten. 13.25 Stereo: Licht instru
mentaal ensemble. 13.45 Gesproker
portret. 14.00 Stereo: Amusements
muziek (opn). 14.45 Stereo: De dooc
van een danser, hoorspe1. 15.15 In de
Toonzaal: modern muziekprogram
ma voor de jeugd met commentaar.
16.00 Nieuws. 16.03 Sociëteit Zestig
minuten voor boven de zestig. NOS:
een van de meest succesvolle tele
visieseries geweest.
Hier ziet u Wilfrid Brambell (Al-
bert Steptoe) en Harry H. Corbett
(zoon Harold) in een nieuwe scène
met het paard Hercules.
Peter Darrow, de Amerikaanse ac
teur die in de televisieserie „High
Chapparal" de rol van Manolito
speelt, komt niet naar Nederland.
Hij was door de AVRO uitgeno
digd 6m hier op 21 februari een te
levisieshow op te nemen. Het enige
punt waarop alles kon afketsen
was: geld. Bij de laatste besprekin
gen is dit een onoverkomelijke hin
dernis gebleken. De Amerikaan was
veel te duur.
Het is overigens al de tweede maal
dat de komst van Manolito naar Ne
derland om financiële redenen niet
doorgaat. Ook is augustus van het
vorig jaar heeft de AVRO pogingen
gedaan. De prijs was toen ook te
hoog.
17.02 Onder de groene linde: oude
liedjes. VARA: 17.20 Stereo: Cello
recital: moderne muziek. 17.55 Me
dedelingen. 18.00 Nieuws. 18.11 Ac
tualiteiten. 18.20 Uitzending van de
Pacifistisch Socialistische Partij.
VARA: 18.30 Stereo: Klink Klaar,
zonder nonsens. 19.30 Nieuws. 19.35
Buitenlands weekoverzicht. 19.45
Stereo: Licht vocaal en instrumen
taal ensemble met zangsolist. 20.10
Nederlandse cabaretliedjes. 20.25
Plaats Gevonden: gevar. progr. uit
Zaandam. 21.15 Vragen-vuur. 21.35
Stereo: Melodieën Expres. 22.00 Let
ter-Grepen: Literair programma.
22.30 Nieuws. 22.38 Mededelingen.
22.43 Actualiteiten. 22.55 Stereo: Mo
derne kamermuziek van Franse
componisten (opn). 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.11 Het le
vende woord: 7.16 Stereo: Op het
eerste gehoor: klassieke en semi-
klassieke muziek (gr). (7.30 Nieuws;
7.32 Actualiteiten). TROS: 8.00
Nieuws. 8.11 Als dat zou kunnen: ver
zoekplatenprogramma. (8.30-8.32
Nieuws; 9.00-9.10 Gymnastiek voor
de huisvrouw). 9.30 Voor de kleuters.
9.45 Van 1685 tot vandaag, muzikale
lezing. 10.15 Voor de vrouw. 11.00
Nieuws. 11.03 Piek uur: wedstrijd
programma. 11.45 Actualiteiten. 11.55
Mededelingen. KRO: 12.00 Ste-
reo:Van twaalf tot twee: gevarieerd
programma. (12.22 Wij van het land;
12.26 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw; 12.30 Nieuws; 12.41 Ac
tualiteiten; 13.00 Raden maar).
NCRV: 14.15 Stereo: Semi-klassieke
en moderne orkestmuziek (gr). 15.00
In 't zilver: programma voor oudere
luisteraars. 16.00 Nieuws. 16.03 Ste
reo: Voor de jeugd. 17.00 Stereo:
Twien-Popradio voor t(w)ieners.
Overheidsvoorlichting: 17.50 Terza
ke: informatie in kort bestek.
NCRV: 18.00 Strictly Country Style:
country and western rubriek. 18.30
Nieuws. 18.41 Actualiteiten. N.O.S.:
19.00 Openbaar Kunstbezit. Orde van
Vrijmetselaren: 1910 In dit program
ma spreekt onder meer dr. ir. M.
Oosting uit Den Dolder. NOS: 19.20
Experimentele religieuze groeperin
gen. klankbeeld 19.35 Geen onder
daan maar burger, reeks uitzendin
gen over de staatkundige vorming
van.de Nederlander. 19.50 Program
ma voor blinden en slechtzienden.
20.00 Stereo: Radiokamerorkest, Om
roeporkest, Omroepkoor en solisten:
klassieke en moderne muziek. (In de
pauze: plm. 20.55-21.15 Fermata: een
luchtig pauzeprogramma). 22.00 Von
ken onder de as: serie programma's
over Nederlandse volksverhalen en
/olksgebruiken. 22.30 Nieuws. 22.38
Parlemantair overzicht. 22.45 Stereo:
X een sprong in het duister, lichte
;rammofoonmuziek en reportages.
3.55-24.00 Nieuws
HILVERSUM III.
NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02 Zing, zing
ing!: lichte vocale muziekjes. 10.00
Jieuws. 10.03 Mengelmuze: nieuwe
angspeelplaten met kritisch com-
nentaar. N. O.S.: 11.00 Nieuws. 11.03
Muziek-lezen. (12.00 Nieuws). AVRO:
3.00 Nieuws. 13.03 Radiojournaal.
13.06 Zet 'm op: licht platenpro-
tramma. (14.00 Nieuws). .15.00
Nieuws. 15.03 Arbeidsvitaminen.
16.00 Nieuws. 16.03 Gimmick: licht
platenprogramma. 17.00 Nieuws.
17.02 Radiojournaa1 17.05-18.00 Top-
poppology: pop- en countrymuziek.
Dat getuigt van een frisse geest. Hij is namelijk directeur van Jb. Bussink's Koninklijke
Deventer Koekfabrieken, een bedrijf dat met een produktie van meer dan twaalf miljoen
koeken per jaar, stellig het grootste ter wereld is.
Bovendien is hij verre familie van dc
handige koekbakker Jacob Bussink, die in
1953 Deventer koek ging bakken, wat hem
zo in het bloed zat, dat binnen enkele gene
raties alle Deventer koekbakken jen in han
den van zijn opvolgers waren. Kortom, koek
is de heer Coldewey (wiens vader, grootva
der en overgrootvader hem bij Bussink zijn
voorgegaan) ingebakken.
Daarom was het een hele slag voor hem
toen hij een paar weken geleden een tele-i
foontje kreeg van iemand uit Hattem, die
hem verwijtend toeriep: „Ik ben misselijk
geworden van uw koek". De herinnering aan
dat gesprek (het eerste van een serietje der
gelijke telefoontjes) zou hem er nog haast
toe brengen zich van verbazing op de knieënr
te slaan. Wat hij niet doen, omdat hij daar
voor het stukje koek in zijn vingers („Ik eet
elke dag een schoteltje vol") zou moeten
neerleggen of op zou moeten schrokken, een
dilemma waarvoor hij weigert zichzelf te
plaatsen.
„We hebben nog nooit een fout gehad in
het fabricageproces", roept hij uit. „Het was
de eerste klacht sinds 1593". Relativerend
voegt hij eraan toe: „Ik heb toen niet geleefd,
maar er is althans niets van bekend en mijn
vader, grootvader, overgrootvader en bet
overgrootvader is het in ieder geval nooit
overkomen. Wie schuchter in de geschiedenis
van de Deventer koek blikt, een historie die
zeker teruggaat tot 1417, gaat iets begrijpen
van de verbijstering die de Deventer koek
fabrikant aangreep toen die ongelukkige tij
ding hem bereikte.
Al in de tijd van de tolunie der Hanzeste
den kende Deventer (dat daartoe behoorde)
een koekbakkersgilde, dat zichzelf strenge
kwaliteiteisen oplegde. Kandidaat-leden
moesten zweren dat zij zuivere grondstof
fen zouden gebruiken en zich aan de toen
al eeuwenoude recepten zouden houden.
De koek was ook toen. een belangrijk ex
portartikel (in 1694 gingen er bijvoorbeeld
714.500 de grens over) en het gilde voelde er
niets voor zijn goede naam kwijt te raken
aan een knoeier. De Bussinks hebben zich
door de eeuwen heen aan die code gehouden
en de Deventer koek wordt nog steeds vol
gens die hoge norm gemaakt.
„Er is nooit iets aan veranderd", zegt de
heer Coldewey. „We houden de grondstof
fen zoveel mogelijk in eigen hand. De spe
cerijen importeren we zelf. Ze worden hier
gebroken en gemengd. We hebben een eigen
fabriek om zuidvruchten te snipperen. Al
leen het meel betrekken we van een andere
fabriek, die het maalt op ons recept."
Al die maatregelen worden gecontroleerd
door het laboratorium dat onder meer proe
ven neemt voor de grondstoffen worden
verwerkt. -Dat gaat tegenwoordig industrieel,
omdat de vraag naar koek steeds toeneemt.
De heer Coldewey vindt dat een logisch
gevolg van de welvaart. Hij pakt gedachte
loos een stukje (hij is een kettingkoeketer)
en zegt bijna lyrisch: „Koek heeft een lek
kere pittige smaak dde de tijd trotseert en
voortreffelijk harmonieert met koffie. Er
wordt steeds meer koffie gedronken, en nu
ze het zich kunnen permitteren willen
steeds meer mensen er een stukje koek bij.
Ze hebben wat mij betreft gelijk. Dat zeg ik
niet als koekfabrikant maar als liefhebber.
Ik ben er werkelijk dol op".
„En", gaat hij verder, „koek is gezond al
was het maar vanwege de natuurhoning en
de roggekorrels die erin verwerkt zijn."
Alle voorzorgen, alle koekliefde ten spijt
kwamen die boze telefoontjes. Met behulp
van de keuringsdienst van waren en de ge
zondheidsdienst werd de betrokken koek on
derzocht.
Het bleek dat er een grondstof in ver
werkt was, die helemaal niet in een koekfa-
briek thuishoort en die bij de laboratorium
proeven (wat steekproeven zijn) niet is op
gemerkt. Zo slipte het er tussendoor, wat geen
wonder is. De aanwezigheid van het spul
was niet te zien, niet te ruiken, niet te proe
ven en tijdens het bakken gebeurde er ook
niets bijzonders. De heer Coldewey: „Ik heb
van de koek gegeten en ik heb er zelf geen
last van gehad."
De oorzaak die overigens juridisch nog
niet helemaal vaststaat, kon worden opge
spoord doordat de produktie van elke dag
een code krijgt die op de verpakking is ver
meld. De dag (even voor Kerstmis vorig
jaar) waarop de verkeerde grondstof was
gebruikt, kon daardoor snel worden achter
haald. De zak waarin de grondstof zat is
met een oud-papierhandelaar meegegeven.
Koekdetectives zoeken het hele land af
naar die zak, omdat ze willen weten wat
erop staat: Een vah de laatste vragen in de
puzzel rondom de misselijk makende ont
bijtkoek (het betrof geen Deventerkoek) die
Bussink juist voor het eerst voor Verkade
maakte.
BREDA In Breda is veel deining
ontstaan rond het niet doorgaan van
een voorstelling van „Het buitensporige
seksuele leven van de markies de Sade"
door het Documentair Actueel Theater
ln de Stadsschouwburg. De KVP-frac-
tle van de Bredase gemeenteraad zal er
vanavond over vergaderen en volgende
week donderdag wordt het geval op de
gemeenteraadsvergadering ook nog eens
besproken.
Het was de bedoeling dat het stuk
zondagavond in de Stadsschouwburg
zou worden opgevoerd. B. en W. waren
daar vorige week niet tegen, maar na
naderde informaties te hebben gekre
gen, gingen burgemeenster ir. W.
Merckx, wethouder R. Gielen en
schouwburgdirecteur T. Niemeyer vrij
dagavond toch eerste maar even kijken
naar een voorstelling in het Universi
teitstheater te Amsterdam. De inhoud
van het stuk ten opzichte van de men
taliteit van de bevolking in Zuid-Ne
derland deed hen daarna besluiten, de
voorstelling af te gelasten.
Tijdens een zondagavond en -nacht in
kasteel Bouvigne gehouden protestver
gadering werd geëist dat het stuk als
nog zou worden opgevoerd en aange
drongen op uitbreiding van de schouw
burgdirectie en een openbare raadsver
gadering over het geval. Aan de eerste
wens (alsnog een voorstelling) zal wor
den tegenmoetgekomen in het Bredase
Vestzaktheater „De Trapkes",
6814 Heer Bommel sloeg de ogen op
en bemerkte, dat hij in een kaal vertrek
op de bank lag. Hij voelde zich lang niet
prettig en het zeewater kabbelde hem on
rustig tegen de maagwand. Bovendien
stonden er twee vreemdelingen voor hem,
die hem onbewogen gadesloegen, en da:
bracht hem met een schok tot zichzelf.
„W-waar b-bennik"? vroeg hij, ziel
met een schok oprichtend. De toeschou
wers deinsden voorzichtig achteruit.
„Rustig toch", meende een van hen
„Geen overhaasting, daar houden wij niet
van!"
„De zaak is deze," sprak de ander. „Ik
ben Lam Stabiel; strandvonder op dit
eiland. Alle aanspoelsels vallen onder
mijn verantwoordelijkheid, en dat drukt
zwaar. En dit is Pal Stabiel, die de orde
helpt bewaren."
„Aangenaam," vulde de tweede aan."
Het is mijn plicht u enige vragen te stel
len, luister dus ontspannen en aandachtig
Wanneer bent u volgroeid geraakt? Kunt
u de volle maan nog noemen? En de
tweede vraag die zich opdoet is de vol
gende: Is uw denkleven roerloos?"
„Dit gaat te ver!" riep heer Ollie uit
en hij sprong van de bank af.
„Heb ik nog niet genoeg geleden? Ik
voel mij helemaal niet lekker, maar in-
plaats van met een versterkend glas port
word ik met beledigende vragen lastig
gevallen! Mijn denkleven is diep en vol,
onthoudt dat!"
Lam en Pal Stabiel deinsden geschrok
ken naar de achterwand en begonnen
nompelend te beraadslagen.
„Hij heeft te veel omgang met mobs
jehad!" prevelde de eerste, en de tweede
vulde aan: „Hij moet behandeld worden,
vrees ik."
„Een heel juiste uitspraak," zei de heer
Slof Stabiel, die nu binnentrad. „Het is
de invloed van mijn neef, naar ik vrees."
Het koekhuisje in
Deventer met het
•nterieur van een
historische koek-
hakkerij.
filiaal houd ster
mevrouw Goossen
verkoopt elk
jaar aan toeristen
en nieuwsgierigen
nam dertigduizend
koeken.
„Koek verveelt
nooit", zegt ze.
C. P. COLDEWEY
niet alleen koekfabrikant, maar ook liefhebber
