Groepsconcentratie Marokkanen lost bij Boxal problemen op Twee leraren en 46 ploegen Infiltratiepoging bij Patrimonium Nederlanders: Bevoordeling gastarbeiders is niet reëel Flatbouw in Dragonder DOVO tegen Leo nes in oefenduel J D VAN KALKEREN DOET NA ONDERZOEK INSCRIPTIE NONTHULLING Winterwerk-finale Confronteer jeugd met nieuwe status Klaverjassen met arbiters Ouwehand restaureert aquarium D'66 adviseert SCHOMMELINGETS CONCLUSIE HARD WERKEN DISCRIMINATIE Tweede wijkzuster thans in functie MARKTEN VvUCMoUMv^ 4 rtoisuesivi i t J VEENENDAAL „Met het tewerkstellen van Marokkaanse gastarbeiders bij Boxal Veenendaal N.V. deden zich weldra groepsconflicten voor. Het be drijf heeft deze problemen niet kunnen oplossen door middel van een gepland programma, met als doel de buitenlanders te doen opgaan in de groepen Ne derlanders. Toevallige omstandigheden hebben echter in een latere fase tot groepsconcentratie van buitenlanders geleid. De gunstige ontwikkeling ten aanzien van de arbeidsonrust (het klimaat) en de goede produktie-uitkomsten zijn aanleiding geworden deze groepsconcentratie verder te stimuleren". De heer J. D. van Kalkeren, chef personeelszaken bij Boxal Veenendaal N.V., constateert dit in een scriptie, die is gedeponeerd bij de sociale academie De Horst in Driebergen. Toen Boxal Veenendaal N.V. in 1964 van de mogelijkheid gebruik maakte om Marokkaanse gastarbeiders in dienst te nemen, ontstonden daar door vrij spoedig interne moeilijkhe den. De werksituatie van de heer .1. D. van Kalkeren en de daarin op gedane ervaringen met Marokkaan se gastarbeiders werden aanleiding tot het schrijven van een scriptie. Een en ander vond plaats onder leiding van drs. I. P. van Leerdam, docent aan De Horst. Omdat het verschijn sel „gastarbeider" zeker ook in ande re bedrijven een rol speelt of kan gaan spelen acht de heer Van Kal keren een nader onderzoek gewenst. Dit onderzoek zal zich moeten rich ten op de vraag onder welke omstan digheden Nederlandse en buitenland se arbeiders wel kunnen samenwer ken en onder welke omstandigheden dit niet of in mindere mate het geval is. Het aantal Marokkaanse gastarbeiders bij Boxal Veenendaal NV bedraagt cjrca 50. Dit aantal zal in de toekomst met het groter worden van het be drijf verder toenemen. Het aantrek ken van gastarbeiders vond destijds noodgedwongen plaats in verband met. de gespannen situatie op de ar beidsmarkt in Veenendaal. „Aan de introductie van deze mensen werd weinig of niets gedaan. De Nederlan ders werden nauwelijks op de komst van de gastarbeiders voorbereid. De gastarbeiders werden in diverse pro duktieafdelingen ingedeeld en zo tus sen de Nederlanders tewerkgesteld. Aanvankelijk ging dit goed. doch dit bleek niet duurzaam te zijn", schrijft de heer Van Kalkeren in zijn scriptie. De conflicten, die tussen groepen bij Boxal Veenendaal NV ontstonden, hadden schommelingen in de totale produktie-cijfers tot gevolg, die voordien niet gekend waren. In die afdelingen waar verscheidene Marak- kanen werkten nam na verloop van tijd ook 't verloop en 't ziekteverzuim toe. Dit komt overeen met een lande lijk verschijnsel. J. D. van Kalkeren: „Begin 1965 (een jaar nadat de eerste Marokkanen bij Boxal kwamen) te kenden zich duidelijk „partijen" af binnen de afdelingen. Deze partijen bestonden uit groepen Nederlandse werknemers; enerzijds groepen die bezwaar hadden tegen Marokkaanse gastarbeiders en anderzijds groepen Nederlandse werknemers die minder of in het geheel geen bezwaar had den tegen deze gastarbeiders". Uit interviews met 40 Nederlandse werknemers van Boxal Veenendaal NV bleek dat er bij 32 van hen be zwaren tegen de gastarbeiders be stonden. De voornaamste grieven wa ren: „ze worden bevoordeeld (meer vakantie en daarnaast pensionkosten vergoeding). ze werken te snel en te serieus, ze nemen alles wat de afde lingschef hun opdraagt, ze zijn altijd bereid over te werken en ze zijn zon der overleg aan ons opgedrongen". In zijn algemeenheid kan worden ge steld, dat de afdelingsleiding niet ne gatief tegenover de gastarbeiders staat, doch de totale gang van zaken rond deze medewerkers met gemeng de gevoelens benadert. Het gewillig en volgzaam zijn van de buitenlan ders acht men zonder meer een plus punt. Dat deze mensen aanleiding zijn tot ..gekanker" binnen de afdeling wordt als zeer negatief ervaren met opmerkingen, dat er zo min mogelijk gastarbeiders moeten worden aange trokken, De heer Van Kalkeren trekt in z(jn scriptie o.a. de volgende conclusie: „Het aantrekken van buitenlanders in een bedrijf moet weloverwogen wor den voorbereid. De leiding met haar werknemers moet van te voren op de hoogte worden gebracht over het waarom en hoe men buitenlanders 'aantrekt. Zaken als beloning etc. moeten van te voren worden doorge sproken en niet achteraf aan het dag licht komen". In de scriptie wordt duidelijk gesteld, dat bij Boxal Vee nendaal NV fouten zijn gemaakt door het impulsief en ondoordacht aan trekken van Marokkaanse gastarbei- ders. „Het is zeer te betreuren, dat achteraf gezocht moet worden naar een methode om de ontstane groeps conflicten in het bedrijf aan te pak ken met het doel ze te doen vermin deren of op te lossen", aldus de heer Van Kalkeren. Bij het zoeken naar een oplossing voor de conflictsituatie tussen gastarbei ders en Nederlandse werknemers ble ven steeds de verschillen in arbeids voorwaarden. „In concreto zou men kunnen stellen dat als de Nederlan ders dezelfde arbeidsvoorwaarden zouden krijgen dit euvel uit de weg geruimd zou zijn. De „zichtbare" cij fers (aan extra kosten), die hiermee gemoeid zouden zijn, waren aanlei ding dat deze gelijkschakeling niet heeft plaatsgehad. Een afbouw van de vergoedingen, die de Marokkanen genieten, was een gevaarlijke zaak; ook in hun sector kan het bedrijf zich geen verloop permitteren. Ge tracht is het verschijnsel „betere" be loning zoveel mogelijk te verpakken in de aard van de omstandigheden waarin de buitenlanders zich bevin den". De heer Van Kalkeren adviseert in zijn scriptie, ondanks het eerder aange haalde risico van verloop, een langza me afbouw van de pensionkostenver goeding. „Een bedrijf zou uiteraard op een andere manier kunnen bijdra gen in de huisvestingskosten van de gastarbeider. Ik denk daarbij aan een zogenaamde casa. Een dergelijk on derkomen is in Veenendaal inmiddels gerealiseerd. Het is echter te betreu ren. dat een dergelijke instelling niet over de financiële middelen beschikt om zich verder uit te bouwen. Grote aandacht van de industrie zou hier geboden zijn. Interviews met 32 Marokkaanse gastar beiders bij Boxal Veenendaal NV le verden de volgende uitspraken op: „We zijn tijdelijk hier (3-5 jaar werd genoemd), willen graag lang en hard werken en kunnen dan zoveel moge lijk verdienen. We willen niet te duur wonen en eten. We zouden graag in groepen (Marokkanen onder elkaar) werken. Hier speelt ook de familie relatie een rol. Nederlandse gewoon ten en gebruiken overnemen vinden we niet goed. We zijn dan nog verder van huis en Allah gebiedt ons Marok kaan te blijven". Begin 1969 ontstond bij toeval in een produktieafdeling van Boxal een vol ledige Marokkanenploeg, onder lei ding van een Nederlandse voorman. „De Marokkanen zelf voelden zich in deze ploeg erg gelukkig en konden het goed met de Nederlandse voor man vinden. Ik wil hierbij onderstre pen, dat de ploeg bij toeval uit louter Marokkanen bestond. toeval ech ter is aanleiding geworden de inde ling van Marokkaanse gastarbeiders in de produktieafdelingen te wijzi gen. Hieraan zijn en worden nog steeds gesprekken gewijd, maar toch moet worden gesteld, dat deze vorm van indeling in het bedrijf een vaste re structuur begint aan te nemen". De mogelijkheid dat zich vragen voor doen waarin de woorden discrimina tie en apartheid voorkomen onder kent de heer Van Kalkeren. In dat verband citeert hij echter prof. dr. R. Wentholt. „De buitenlandse arbeider is niet speciaal positief gemotiveerd tot sociale integratie in zijn tijdelijke werkland. Hij blijft sociaal psychisch op het eigen land gericht en zal ook daar zijn uiteindelijke behoeftebe vrediging zoeken. Gezien de tijdelijk heid van zijn verblijf en zijn gericht heid op de terugkeer naar het vader land is het voor hem van belang zijn cultureel bepaalde persoonlijke iden titeit te kunnen handhaven. De onna tuurlijkheid van zijn levenswijze ge durende zijn verblijf in het gastland wordt niet gecompenseerd door hem de leefpatronen van het gastland bij te brengen, maar door hem gelegen heid te geven zoveel niogeiyk zichzelf te zijn, hetgeen betekent hem in zijn vrije tijd zoveel mogelijk zijn eigen gewoonten en gebruiken te laten volgen in zijn eigen groepsver band". De heer J. D. van Kalkeren: „Ik heb dit citaat bewust afgezet tegen de situa tie in ons bedrijf en de nieuwe be leidsvoering t.a.v. onze gastarbeiders; daarnaast geeft het ook twee laatste antwoorden weer uit de interviewuit komsten. Ik geef toe dat het boven genoemde citaat in wijder verband Achter deze muren voltrok zich het onderzoek naar de gedragin gen van de Marokkaanse gastar beider. een bepaalde uitleg geeft aan ver houdingen buiten het bedrijf. Toch meen ik te moeten stellen, dat de to tale gedachtengang in dit verband niet ophoudt bij de bedrijfspoort". Bij Boxal Veenendaal NV werken nu enkele aparte Marokkanen-groepen binnen de produktieafdelingen. De ervaring is nog slechts kort, maar zo wel door de bedrijfsleiding als door de afdelingsleiding wordt geconsta teerd, dat er minder moeilijkheden binnen de produktieafdelingen zijn. De produktieuitkomsten zijn goed (normaal of iets hoger) en het perso neelsverloop is r gering. De Ne derlanders vinden het prettiger als Nederlandse groep te werken. Daar door nemen ook de groepsconflicten af. Immers de Marokkanen vinden het ook prettiger als eigen groep te kunnen werken". In de scriptie wordt tenslotte een stel ling van prof. dr. R. Wentholt tegen gesproken. Deze zegt o.a.: „Gedurendé de introductie kunnen buitenlanders in kleine groepen worden tewerkge steld, daarna moeten zij worden ver spreid tussen de overige bezetting. Doet men dit niet dan verwijten de Nederlanders en de buitenlanders el kaar over en weer dat ze bevoordeeld worden". Van Kalkeren: „Mijn eerste ervaringen en waarnemingen laten echter het tegendeel zien. De Neder landers en buitenlanders doen het zelfde werk, maar meer en meer wordt in ons bedrijf gestreefd naar het eigen groepsverband. Daarnaast hebben we vanuit het trainingsbeleid de mogelijkheid geopend, enkele Ma rokkaanse medewerkers tot voorman op te leiden. Persoonlijk zou ik de in geslagen weg als zeer hoopvol willen kenschetsen, zij het dan ook dat ik deze uitspraak aan het begin van een waarnemingsperiode moet doen". VEENENDAAL Een winter lang is er door gemeenteleden van de Gereformeer de kerk en de Hervormde wijkgemeente „Sola Fide" niet alleen gesproken over ontwikkelingshulp, ook was er een financiële actie voor het zenden van ploegen naar Ghana en het financieren van een onderwijzersopleiding ten behoeve van het onderwijs in Zambia. Gisteravond vond in.'t Trefpunt de finale plaats. Als resul taat van de financiële actie werd oen bedrag van rond f 17.500,overgedragen aan mej. Kohlbrugge van het Weralddiaconaat waarmee de opleiding van twee onderwijzers en het zenden van 46 ploegen kan worden gefinancierd. tDe bijeenkomst in 't Trefpunt werd door een respectabel aantal gemeentele den van beide kerkgenootschappen bij gewoond. Mej. Kohlbrugge gaf een ver slag van haar ervaringen na recente bezoeken aan Israël, Zuid-Afrika en Senegal, waarbij zij centraal stelde dat er overal in de wereld, nog veel geeste lijke en materiële nood te lenigen valt. Na haar kwamen nog enkele sprekers die voor korte of langere tijd in ont wikkelingslanden hebben gewerkt. Be klemtoond werd,dat christen zijn meer impliceert dan het meewerken aan een incidentele liefdadigheids-actie, maar dat men zich steeds in geestelijk en materieel opzicht bewust moet zijn van zijn verantwoordelijkheid voor zijn naaste. De financiën werden symbolisch overgedragen door mevr. Joke de Rui- ter-Brouwer. De actie werd in feite ge voerd door de jeugd van beide kerkge- SCHERPENZEEL Door de Scher- penzeelse Wilhelmina ziekenverpleging is een tweede wijkverpleegster aange steld. Deze is met ingang van 1 febru ari in dienst getreden. Het is zuster G. Wieringa voordien werkzaam in Weke- rom. Ze zal zich tijdelijk vestigen in het wijkgebouw aan de Vijverlaan hoek Molenweg. In de toekomst is het de be doeling dat ze zich in plan Wittenberg zal vestigen. VEENENDAAL De ontspannings commissie van de Veenendaalse scheidsrechtersvereniging organiseert vrijdag 6 februari een klaverjaswed- strijd. Er zijn aantrekkelijke prijzen te verdienen in café De Ouwe Grens, waar om 8 uur de kaartwedstrijd gaat beginnen. VEENENDAAL Gaat de gemeente raad donderdagavond proberen om via een achterdeur bij Patrimoniums Bouwvereniging binnen te komen. Er komt een voorstel aan de orde waarin om een dubbele garantie aan de raad wordt gevraagd ten behoeve van de bouw van 168 premiewoningen door Patrimonium's Bouwvereniging. Het voorstel van het college behelst niet alleen het garanderen van rente en aflossing van een geldlening die door de bouwvereniging voor dit nieuwe ob ject moet worden afgesloten, men ver zoekt verder om een bijdrage van ne gentig procent in een eventueel te lijden huurverlies wegens het leegstaan van de woningen. De commissie van finan ciën wil deze dubbele garantie verlenen maar dan op voorwaarde dat een com missie van drie raadsleden wordt ge vormd die het bestuur van Patrimo nium's Bouwvereniging adviseert over woningbouwzaken. De beslotenheid van de bouwvereniging is al jaren een doorn in het oog bij veel raadsleden. Het college van B. en W. heeft tegen de achtergrond van de steeds groter wordende woningnood in de gemeente de nodige drang uitgeoefend op de bouwvereniging om de bouw van 168 premiewoningen in het nog maagdelij ke bestemmingsplan Dragonder-zuid op zich te nemen. Het college van B. en W. is van me ning, dat als gevolg van deze drang de grootste risico's bij de gemeente beho ren te liggen. Het zou in dit geval be slist onjuist zijn aan de gevraagde sub- bele garantie de consequentie te ver binden, dat een commissie van raadsle den wordt gevormd, die het bestuur van de bouwvereniging adviseert over woningbouwprojecten, aldus het college in een schrijven aan de raad. Dit punt is dan ook niet ter sprake gebracht tij dens een bespreking die het college gis termiddag heeft gehad met het bouw- verenigingsbestuur. Het verlenen van de garantie voor rente en aflossing heeft betrekking op de geldlening die Patrimonium's Bouw vereniging moet aangaan voor dit ob ject. Hiermee is een bedrag van f 6.465.000,- gemoeid zijnde negentig procent van de stichtingskosten. In dit plan is opgenomen de bouw van drie flats: twee met zes bouwlagen en een met twaalf bouwlagen. De inde ling van de woningen is nagenoeg gelijk aan die van de gebouwde woningwet woningen in „de Molenbrug". De huur van de woningen zal inclu sief alle bijkomende kosten rond 250,- per maand bedragen. Zowel het college van B. en W. als Patrimonium's Bouwvereniging is er zich van bewust dat deze huur voor een groot aantal woningzoekenden, niet aantrekkelijk zelfs financieel niet haalbaar is. Het gemeentebestuur wordt echter geen keus gelaten omdat van de zijde van het ministerie er op is aangedrongen na de bouwstroom van woningwetwo ningen o.a. in „de Molenbrug" en „Het vijverplan" eerst maar weer eens aan premiebouw te gaan doen, om zo doende de kans voor woningwetbouw niet af te snijden. Tegelijkertijd wordt de raad voorge steld de voor de flatbouw benodigde grond aan Patrimonium te verkopen. Hiermee is een bedrag van ruim negen ton gemoeid. nootschappen die wekelijks de inhoud van de in gezinnen geplaatste busjes vergaarde. De solidariteit van de Vee nendaalse R.K. parochie met dit winter werk kreeg gestalte in de aanbieding van een bedrag van 275,-. Verwacht wordt dat het uiteindelijke financiële resul taat van de actie de twintig mille dicht zal benaderen. Mevrouw De Ruiter overhandigde het voorlopige eindresultaat van de financiële actie aan mejuffrouw Kohlbrugge (rechts). VEENENDAAL Ter voorbereiding op de komende competitiestrijd gaat DOVO morgenavond naar Beneden- Leeuwen om daar een vriendschappelij ke oefenwedstrijd te spelen tegen LEO- NES. De thuisclub, die uitkomt in de tweede klasse van de KNVB-zondag- amateurs beschikt over 'n goede accom modatie met verlichting. De „lichtwed- strijd" begint om half acht. VEENENDAAL Eiermarkt 3-2-70. Aanvoer 50.000 stuks. Prijs grote eieren van f 11,- tot f 11,75, kleine eieren van f 8,- tot f 10,- per 100 stpks. Handel ma tig. Het is nu een geschikte tijd om bij niet-vriezend weer de heesters te snoeien. Het is zeer belangrijk dat een heester goed gesnoeid wordt en om dit werk goed te kunnen uitvoeren, moet men de te snoeien heesters goed kennen en weten of de betreffende heester op het oude, dan wel op het jonge hout bloeit. We onderscheiden voor de snoei namelijk vier soorten (groe pen) van heesters, namelijk die op het oude of voorjarige hout bloeien, die op het jonge hout bloeien, altijd groenblijvende heesters en heesters die om hun fraai gekleurde blad worden aan geplant. Verder zijn er dan nog de besdra- gende heesters waar over het alge meen weinig aan te snoeien valt. Deze laatste worden vaak te veel dan te weinig gesnoeid. Moet ech ter, om welke reden dan ook, toch bij de besdragende heesters wor den ingegrepen, dan is het advies om enige oude zwarte takken weg te nemen. De jonge scheuten krij gen dan ruimte en de heester wordt er luchtiger door. Heesters die op het oude hout bloeien, dus op het hout dat zich vorig jaar heeft gevormd, mogen nu nog niet worden gesnoeid. Want zou men deze heesters, o.a. sierkers, sierappel, sierpruim, ri bes, jasmijn, forsythed, meidoorn, etc. etc. nu gaan snoeien, dan zou men het bloeihout wegsnoeien en hel snoeiwerk wordt dan een verknoeiwerk"Dit soort heesters wordt dus nu nog met rust gela ten, want ze bloeien vanaf het voorjaar tot eind juni. Direct na de bloei worden deze gesnoeid, bij deze vroegbloeiers nemen we de oudste en dikste takken weg tot op grond. Een lichte snoei wordt toegepast bij de heesters die bloeien op het hout dat nog deze zomer wordt ge vormd. Hiertoe behoren bijna alle in de nazomer bloeiende heesters, o.a. de buddlya (vlinderstruik) en de diverse Spirea soorten. Deze Spirea's en ook de vlinderstruik worden zeer kort gesnoeid. Het is gewenst om de oude scheuten tot kort op het oude hout terug te snoeien. Hierdoor wordt een mooiere struik verkregen. Aan de groenblijvende heesters snoeit men over het algemeen wei nig. Zijn er takken die al te veel ruimte innemen, dan mogen deze geheel worden weggenomen of te ruggesnoeid op een jonge scheut. Bij het terugsnoeien of het geheel wegnemen van een tak er wel voor zorgen dat de vorm van de heester behouden blijft. Verder snoeit men aan deze soort heesters zo min mogelijk. Heesters die alleen om het fraai ge kleurde blad worden gekweekt kunnen tqt kort op het oude hout worden teruggesnoeid. Hierdoor wordt een mooie vorm van struik gekregen, tevens een mooie kleur van het blad. Antwoord aan H. C. v. d. K.: In de maanden december en januari is het de beste tijd voor het snijden van houtstekken. Het kan echter ook nog wel in februari, doch doe het dan zo spoedig mogelijk. De lengte van de houtstek varieert gewoonlijk tussen 20 en 30 cm. Met een scherp mes of snoei- schaar moet u de houtstekken op deze lengte uit de twijgen snijden. Het ondereinde van een stek moet vlak onder een knop worden afge sneden. Want juist bij zo'n knop - schiet een stek het gemakkelijkst wortel. Dit geldt eveneens bij zachte stekken, zoals van Gera niums. De houtstekken worden tot midden maart vlak naast elkaar opgekuild, in vochtige turfmolm, vochtig zand of wel in gewone tuinaarde. Deze opkuiling kan naar verkie zing buiten in d&. Hiin of binnxrn ins een kelder of schuur geschieden De werkelijke uitplanting der stekken doet men gewoonlijk in maart en ze worden zo gestoken of geplant, dat zich ongeveer twee derde van de stek onder de grond en één derde boven de grond, be vindt. Daarbij moet er opgelet worden, dat de stek niet op z'n kop in de grond wordt gestoken. Er voor zorgen dat het ondereinde onderaan en de top boven de grond komt. Op-deze manier kunnen de volgende heestergewassen uit stek worden gekweekt: Sneeuwbal, Vlier, Jas mijn, Deutzia, Weigelia, Cornus, Ribes, Aalbes, Kruisbes. Ook de Liguster, die voor heggen wordt gebruikt, wordt uit stek gekweekt. Tot zover, wat betreft de voort- kweking door houtstekken. E. J. GRIJSEN - RHENEN. RHENEN De directie van Ouwe hands Dierenpark heeft besloten het aquarium, centraal in het park op de Grebbeberg gelegen, binnenkort geheel te restaureren. Hoewel de enorme sidderalen er niet direct de aanleiding toe waren om tot deze restauratie te besluiten, staan ze er wel min of meer mee in verband. Ouwehand kan er op bogen de grootste sidderalen te bezitten van alle dieren tuinen in Europa. Nu ze zo langzamer hand uit hun „bak" zijn gegroeid, moest naar een andere oplossing worden om gekeken. Dit heeft er toe bijgedragen dat de restauratie is versneld. De heer Lambertus Radema, een aquariumlief hebber en -kenner bij uitstek, zal bij de werkzaamheden de leiding hebben. De ruimte die tot nog toe werd gebezigd om er krokodillen onder te brengen, zal worden bestemd voor de sidderalen. De rest van het aquarium zal zodanig wor den verbouwd en opgeknapt dat het all vernieuwd te voorschijn zal komen. RHENEN De werkgroep Rhenen van D'66 heeft het volgende schrijven tot de gemeenteraad van Rhenen ge richt: „Bij de komende verkiezingen zullen veel jongeren voor de eerste maal stemmen mogen. Het lijkt ons nuttig een gelegenheid te scheppen om deze jonge kiezers met hun nieuwe status te confronteren. Wij leggen U hierbij het volgende voor: Op dezelfde wijze als in andere ge meenten reeds gebeurd is, een avond te beleggen, waarop deze jongeren in vrije discussie met exponenten van de ver schillende politieke partijen kunnen praten. Hierbij gaat de voorkeur uit naar een ontmoetingsplaat op neutraal terrein", aldus D'66.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 3