Te v reden b eid en rust naast
vrees voor verwereldlijki bij
autochtone bevolking, want:
Groei van dorpskern
ondervindt kritiek
Dorpshuis in aanbouw,
uitbreiding sportveld
binnenkort een feit
„Uitbreiding
afremmen
betekent
vergrijzing"
Vooruitgang
Dorpshuis
EDERVEEN De meerderheid van de bevolking in de Edese
buurtschap Ederveen is tevreden. Dat bepaalt de rust en de ge
moedelijkheid in het ongeveer 2400 zielen tellende plattelands
dorpje. Problemen en wensen zijn er echter wel, maar de over
wegend orthodoxe inwoners maken zich er niet merkbaar druk
over. Begrippen als inspraak en mede-verantwoordelijkheid schij
nen hen nauwelijks te beroeren. De oorspronkelijke bevolking
waakt ervoor slapende honden wakker te maken. Zij houdt alles
het liefst zoals het is. Daarom ook zag men de laatste jaren met
lede ogen de ..import-bevolking" toenemen. Er ontstond vrees
voor vervlakking en verwereldlijking van de samenleving.
Buitenstaanders laat men die vrees slechts zelden merken. Ze
gaat schuil achter de gemoedelijkheid, die in het karakter van
de Edervener is blijven overheersen.
Tevreden
Veranderen
Meer begrip
Pagina 5
DONDERDAG 26 FEBRUARI 1970
,,'T GROTE KWAAD
IN EDERVEEN
HEET „IMPORT"
Ederveen wordt in de gemeenteraad
van Ede ook vertegenwoordigd door
het OHU-raadslid de heer G. Harde
man, in het dagelijks leven architect.
Hij bespeurt in de buurschap in ver
gelijking met vroeger een grote voor
uitgang. „Na de oorlog hebben we
hiér riolering, waterLeiding en aard
gas gekregen. Ook de reconstructie
van de Hoofdweg was een belangrij-
Een luchtfoto van de Edese buurt
schap Ederveen geeft een duide
lijk beeld van de lintbebouwing, een
karakteristiek van een veendorp. Bij
na horizontaal de Hoofdweg met res
pectievelijk naar boven en beneden
de Nieuweweg en de Schras.
ke verbetering." In tegenstelling tot
zijn collega-raadslid en dorpsgenoot
de heer Van Ginkel zegt de heer Har
deman: „Alle mogelijkheden om
Ederveen uit te breiden moeten we
benutten. Voor de zogenaamde „im
port" ben ik helemaal niet huiverig.
Die moeten we zelfs proberen aan' te
trekken als daarvoor de mogelijkhe
den weer aanwezig zijn. Dat voor
komt; een vergrijzing van de bevol
king."
De heer Hardeman noemt, het een groot
bezwaar, dat de uitbreiding van
Ederveen door de overheid (G.S.) is
afgeremd. „De agrarische dorpen op
de Veluwe worden beschouwd als
heilige huisjes, waaraan niets mag
worden veranderd. Gelukkig biedt
het nieuwe bestemmingsplan in dat
opzicht betere perspectieven. Het is te
Spelen op de boerderij is in Eder
veen ook nog mogelijk.
met leedwezen van de nieuwe plan
nen kennis genomen. Hel Ederveense
raadslid de heer J. van Ginkel (SGP)
windt er beslist geen doekjes om als
hij de mening van zijn achterban
vertolkt. „Wij zijn helemaal geen
voorstander van die plannen. Wo
ningbouw is goed, maar dan alleen
voor de Ederveners. Die moeten hier
tenslotte kunnen blijven wonen als ze
dat willen. Het bouwen van teveel
woningen is beslist niet goed. Daar
krijg je steeds meer „import" mee.
Dat werkt de vervlakking en verwe
reldlijking van ons dorp in de hand."
Het 61-jarige raadslid, dat een druk-
hopen dat het ontwerp wordt goedge
keurd.
Ook de komende tyd staat, volgens
het CHU-raadslid, voor Ederveen in
het teken van de vooruitgang. Kort
geleden is begonnen met de bouw van
Enkele jaren geleden trad plotseling een
versnelling op in de groei van Eder
veen. Er vestigden zich mensen van
buiten om er het „wonen in rust" te
beproeven. Toch groeide het inwo-
tal van de buurtschap niet zo hard
als van de moeder-gemeente Ede. In
1920 bedroeg het inwonertal van
Ederveen 1327, ongeveer 6 pet. van dc
totale Ede.se bevolking. In 1968 telde
Ederveen 2416 zielen, hetgeen nog
slechts 3,59/« van het inwoner-totaal is.
liet nieuwe bestemmingsplan voor
Ederveen kondigt evenwel een be
langrijke groei aan. Het geldende
plan omvat ca. 375 woningen, waar
van er 275 zijn gerealiseerd. Het
nieuwe ontwerp gaat uit van een ca
paciteit van ca. 500 woningen, zodat
na voltooiing ervan de huidige kern
Overal overalls.
De Edervener voelt zich het best
in zijn eigen omgeving. Vreemden
worden wat wantrouwend benaderd.
en de fiets zijn voor de Ederveners
daarom ook nog veel gebruikte ver
voermiddelen. En de auto niet te
vergeten, want die heeft ook in Eder
veen een dankbaar publick gevon
den
De Tienminutenweg in Ederveen
dankt haar naam aan de tijdsduur,
die men vroeger nodig had om de weg
te voet af te leggen. Op bromfietsen
had men toen nog niet gerekend
Ke praktijk heeft, als veeverloskundi-
ge, ziet de verwereldlijking van Eder
veen nu al met geweld voltrekken.
„Hij zegt: „Nieuwe mensen komen met
nieuwe ideeën. Bij onze jeugd blijven
alleen de slechte daarvan hangen. Het
ontwricht onze samenleving en daar
voor moeten wij waken."
I)e woningbouw in Ederveen staat nu
nog stil, zelfs in de particuliere sector
is er geen enkele bouwmogelijkheid
meer. Ook dat kritiseert dc heer
Van Ginkel. „Veel oud-Ederveners
ztfn verplicht hun dorp te verlaten.
Er zijn geen huizen en van particulie
re woningbouw is geen sprake. Dat
houden Gedeputeerde Staten allemaal
tegen. Ja. de gemeente Ede wil wel,
maar die heeft ook niet alles voor
het zeggen." Dat het nieuwe bestem
mingsplan in dc behoefte gaat voor
zien moet de SGP-er beamen. „Maar
ik heb het al gezegd: dat is weer te
veel van het goede. Overigens moet
ik nog zien dat het plan wordt gerea
liseerd. Zoals het nu is, ben ik het er
in ieder geval niet mee eens."
het dorpshuis annex gymnastieklo
kaal, binnen afzienbare tijd wordt
het sportterrein uitgebreid ('n ver-
dubbclling!) en er komt een nieuwe
bijzondere school.
Op het gebied van de woningbouw is dc
heer Hardeman minder tevreden. „Er
is geen enkele mogelijkheid meer om
te bouwen. Er is geen bouwrijpe
grond, zelfs niet voor dc particuliere
woningbouw. Er is sprake van een
volledige stilstand. Daarom is het van
groot belang dat de gemeente grond
aankoopt. De behoefte aan woningen
in Ederveen is groot. De woningnood
is Zelfs in verhouding groter dan in
gemeenten als bijvoorbeeld Veenen-
daal."
De waterhuishouding noemt ook de
heer Hardeman als één van de grote
problemen, die Ederveen kent. Vooral
de dorpskern ondervindt bij langduri
ge regenval ernstige hinder van de
wateroverlast. Ook op dit punt is het
raadslid echter niet pessimistisch. De
verbeteringen worden voorbereid. Er
vindt momenteel een meting plaats
van de grondwaterstand, waarna de
nodige voorzieningen kunnen worden
getroffen. Buiten de dorpskern van
Ederveen heeft het waterschap in
middels belangrijke verbeteringen
aangebracht. In het verleden stonden
in voor- en najaar grote delen van de
landbouwgronden onder water; te
genwoordig komt dat niet meer voor.
Het verenigingsleven in Ederveen is
niet bloeiend. Zegt de heer Harde
man: „Ik verwacht dat dit met. de
komst van ons dorpshuis wel zal ver
anderen. Er zijn eigenlijk nu nog
geen mogelijkheden. Neem nu bij
voorbeeld de fanfare „Prinses Ire
ne", de jaarlijkse uitvoering moet
worden gehouden in de daarvoor to
taal ongeschikte markthal. Verder
moeten de verenigingen voor het
houden van vergaderingen het café
in en dat ligt de meeste mensen in
ons dorp nu eenmaal niet."
Pogingen om in Ederveen industrie aan
tc trekken, hebben tot nu toe schip
breuk geleden. Het beschikbare indus-
strieterrein ten noord-oosten van
Ederveen is nog steeds leeg. Er
schijnt geen belangstelling te bestaan.
Ook de pluimveehouderij, vroeger
één van de voornaamste bronnen van
inkomsten in Ederveen, is kwijnende.
EEG-invloeden deed veel pluimvee
houders overschakelen of stoppen.
Alhoewel de heer Hardeman Eder
veen niet als een achtergebleven ge
bied wil betitelen, zou hij toch graag
meer begrip zien voor de problemen
van de buurschap.
Meer medewerking van G.S. zou bij hét
treffen van voorzieningen en verbe
tering, volgens hem op zijn plaats
zijn. Als laatste noemt het raadslid
geboren en getogen in Ederveen
het gebrekkige openbaar vervoer. „De
bevolking mist een goede verbinding
met Ede. In de vorm van plaatselijke
belastingen betaalt zij wel mee aan
voorzieningen die in de moeder-ge
meente worden getroffen, maar door
het gebrekkige openbaar vervoer kan
zij er moeilijk van profiteren. Daar
moet verandering in komen."
Overigens is de Ederveense bevolking
voornamelijk georiënteerd op Vec-
ncndaal. Dit is met name het geval
wat de middenstand betreft. „De
koopgclegenheden in Vecnendaal zijn
ideaal. Er is een actieve midden-
standsvereniging, die veel aantrek
kingskracht weet uit te oefenen. De
verbindingen met Veenendaal zijn
weliswaar ook niet ideaal maar het
ligt dichterbij dan Ede. De bromfiets
Het kan de heer Van Ginkel niet
In het begin van de 17e eeuw ont- ongeveer verdubbeld zal zijn. schelen wat anderen ervan denken,
stond met de ontginning van de „swer- Het orthodoxe bevolkingsdeel heeft „Sommigen zeggen: Ederveen is een
ten Eder venen" een woongemeen
schap, die later Ederveen zou gaan he
ten. Pas in het begin van de vorige
eeuw vormde zich een dorpskern in de
buurtschap. De karakteristiek van het
veendorp lintbebouwing bleef
echter door de eeuwen heen bewaard.
De lange Hoofdweg (de belangrijkste
verkeersader in Ederveen) met links en
voornamelijk rechts de rechte stegen
wijst nog steeds op de ontginning van
de veengronden. Na afgraving van de
turf ontstond op de overgebleven
zandgrond een overwegend agrarische
gemeenschap. Sindsdien voltrok zich
de ontwikkeling in Ederveen zeer
langzaam.
achtergebleven gebied. Wij denken er
zelf anders over en wat buitenstaan
ders zeggen interesseert ons niet. Wij
zijn tevreden. De voorzieningen op
het .gebied van het onderwijs zijn
ruim voldoende, de wegen zijn goed
en de kerkgang ook. Als er dan toch
nog een wens gedaan moet worden,
zou ik (en met mij velen) graag zien
dat de Hoofdweg voorrangsweg
wordt en dat er een zebrapad komt
bij de hervormde school. Daar is
sprake van een gevaarlijke situatie."
Ook de wateroverlast op de Hoofd
weg na langdurige regenval zag de
heer Van Ginkel graag in de toe
komst verdwijnen.
De onderwijsvoorzieningen in Ederveen
lijken wat overdreven. In de praktijk
blijkt echter het tegendeel. De drie
lagere scholen een hervormde, een
bijzondere en een openbare voor
zien in een duidelijke behoefte. Ze
trekken zelfs leerlingen uit Veenen
daal, Renswoude, Lunteren, Ede en
andere gemeenten. Het schoolgebouw
van de bijzondere lagere school is on
langs afgekeurd, maar aan de Schras
wordt een nieuwe school gerealiseerd.
Verder is er in Ederveen riog een bij
zondere kleuterschool. Er wordt sinds
kort gepoogd een openbare kleuter
school te stichten. D(t is echter alleen
mogelijk als er zekerheid bestaat om
trent het aantal leerlingen, dat mini
maal 60 bedraagt. Er wordt nu gepro
beerd ontheffing te krijgen tot een
uiterst minimum van 20 leerlingen.
