Aankoop Rosandepolder „in
voorzichtige overweging"
i
I1
Ét
6
1
i
i
iÉ
1
i
Éi
i
I
1
A
A
Él
A
m
A
8
e
i
i
2
Veel zon en veel warmte bewijzen
de gezondheid geen goede dienst
Bacteriën
met
aardgas
Lasten
Weerhaken
Toch nü
Beheer nol a
Recreatiegemeenschap neemt
onderhandelingen over
Van de plant naar mens en dier
LL<
Zorgeloos in
de zon
Cetecea-schedeU
naar Nederland
SCHAKEN
door H. KRAMER
DAMMEN
BRIDGE
jVfet enige bezorgdheid, maar ook met een open oog voor de vele
mogelijkheden die hier liggen, heeft de raad van helleer
van de Recreatiegemeenschap Veluwe gisteren in Apeldoorn be
sloten, mee te dingen naar de Rosandepolder 200 ha Zuid-
veluws gebied tussen Arnhem en Renkum. De Rosandepolder
staat al lang op het Ujstje van gebieden, die in aanmerking ko
men om door de Reereatiegemeensehap te worden overgenomen.
Het is een onderdeel van de conceptie Veluwe, maar tot dusver
waren er geen mogelijkheden om tot actie te komen! Nu is dat
wel het geval, maar de problemen zjjn vele ze zitten vooral in
het 125 ha grote deel van het project, dat thans eigendom is van
de verzekeringsmaatschappij De Utrecht. Hier gaat liet om de
vraag, of het gebied al dan niet „schoon" zal worden opgeleverd.
W/anneer het geen „schone" oplevering wordt, zijn de lasten
aanzienlijk. Om te beginnen zijn er in het gebied 84 woon
schepen gemeerd in de reeds ontgraven delen van de polder; zij
brengen per maand een tientje liggeld op. Verder zijn er allerlei
opstallen, allemaal met meer of minder verkregen rechten en
er loopt nog een partiële verloop aan een particulier met beding
tot terugkoop, uiterlijk in 1980, voor een gulden. Van dat 22 ha
grote gebied mag 10 ha worden ontgrond. Op agrarisch gebied
zjjn er verpachte landbouwgronden, die mede de bestaansbasis
vormen van een aantal boeren. Extra obstakels vormen nog een
kleipakket van bijna anderhalve meter dik, waarvoor een afne
mer moet worden gevonden en de gemeentelijke vuilnisstortplaats
van de gemeente Renkum. Die stortplaats bestaat al twintig
jaar en presenteert de eigenaar nu een laag van ruim twee meter
vuil over een oppervlakte van 7 ha. Een laatste toegift een
camping met jachthaven van de Stichting Oosterbeekse Rijn
oever.
Al eerder is door anderen gepraat met De Utrecht en de andere
■^•eigenaren, namelijk door de gemeente Arnhem in overleg met
Renkum. De Utrecht kwam toen met een vraagprijs van 8
miljoen gulden voor „schone" oplevering, terwijl de Arnhemse
gronddienst - ook nu nog - 1,5 tot 2 miljoen guldens acceptabel
acht. Een kluif met weerhaken dus voor de Recreatiegemeen
schap Veluwe, waarvan het dagelijks bestuur gisteren toch voor
stelde, tenminste de onderhandelingen te openen. Een definitief
aankoopbesluit kan dan genomen worden zodra de financiële
lasten van het bezit en de bijdragen van rijk, provincie en ge
meente bekend zjjn. Ook eventuele persoonlijke consequenties
zullen aan de raad van beheer worden voorgelegd. Gezien de
bjjzonder belangrijke recreatieve functie die het gebied kan heb
ben, wilde het dageljjks bestuur in ieder geval streven naar veilig
stelling van de grond, nu dat nog mogelijk is. Aangetekend werd
ook, dat een deel van de inrichting betaald kan worden uit de
zandopbrengst, wanneer Gedeputeerde Staten zoals is aan
bevolen het terrein willen aanwijzen als centraal wingebied
van ophoogzand voor dit deel van de agglomeratie Arnhem.
De Rosandepolder kan als recreatiegebied voorzieningen bieden
voor watersport, dagrecreatie na oeverontsluiting, een zwembad,
wegen en voorzieningen, te vestigen door particulieren.
IVfr. A. L. des Tombe en zjjn medebestuursleden kregen nogal
wat bedenkingen te horen vanuit de raad van beheer, maar
uiteindelijk werd men het erover eens dat de nu geboden gelegen
heid tenminste niet onbenut voorbij mag gaan. De terreinen
liggen op de markt, liet is zinnig om nü te reflecteren en niet
tot de slotsom te komen dat men iets had moeten doen als het
t« laat is. Opgemerkt werd ook, dat het beleid tot dusver gericht
h» geweest op aankoop door de gemeenten Arnhem en Renkuni.
Dit niet alleen omdat de Recreatiegemeenschap slechts beschikt
over middelen na subsidietoezeggingen van rijk en provincie,
maar ook omdat gemeentelijke diensten bevoegdheden hebben
bjj het slechten van obstakels. Gezien echter het zich steeds
duidelijker aftekenend maatschappelijke beleid bij de Recreatie
gemeenschap, vooral met betrekking tot het beheer van grote
projecten, is het consequent dat de Recreatiegemeenschap dit
eigendom verwerft. Dit is inmiddels ook de wens van de beide
colleges van B. en W. Van de kant van de subsidiënten wordt
eveneens de wens geuit, dat de Reereatiegemeensehap deze gron
den verwerft en er liet beheer over zal voeren. Afgewacht moet
nog worden of als een rijkssubsidie afkomt die subsidie
75 of 50% zal bedragen. Men rekent er wel op, dat het ministerie
van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk positief op een
concreet subsidieverzoek zal reageren, als aankoop voor een
aanvaardbaar bedrag mogelijk bljjkt te zijn. Over dat laatste
kunnen nu dan de onderhandelingen beginnen.
n deze vergadering ging de raad van beheer ook akkoord met
de nota over het beheer en onderhoud van recreatieprojecten.
In de nota wordt geconcludeerd dat het beleid, zoals dat door de
samenwerkende gemeenten wordt voorgestaan, het best tot zjjn
recht komt bjj een gemeenschappelijke aanpak. Dit zowel bij
planning en aanleg als bij instandhouding van voorzieningen.
f>an valt ook te rekenen op maximale steun van de subsidiënten.
Uit een oogpunt van bestuurlijke verantwoordelijkheid èn econo
mische en praktische overwegingen wordt eigen beheer door de
Recreatiegemeenschap van grote projecten het meest gewenst
geacht. Het dagelijkse onderhoud kan dan worden opgedragen
aan derden.
Voor het project Bussloo werden opnieuw grondaankopen ge
daan, in totaal 9 ha. Voor Bussloo is inmiddels ook een com
missie ingesteld, die voorbereidingen zal treffen voor de verdere
ontwikkeling van het project en die de door de raad van beheer
genomen besluiten zal uitvoeren.
De directeur van de Recreatiegemeenschap, de heer P. L. van
Steenveldt, deelde nog mee dat de voorstudies voor de ontwik
kelingsplannen Noordwest- en Zuidveluwe binnenkort rond zullen
zijn, waarmee dit onderdeel van het werk voor de gehele Veluwe
voltooid is. Daarna komen de voorstudies voor Vallei en Eem-
land aan de beurt, in samenwerking met Utrecht.
"l^anuit de weefselkweek op
plantaardig gebied, zoals
die ook aan de Landbouwho
geschool in Wageningen wordt
beoefend, lopen duidelijke lij
nen naar de wetenschappelijke
gebieden op ander terrein:
dierlijke en menselijke weef
selkweek. Bijna driehonderd
deskundigen waren deze week
ln de aula van de Landbouw
hogeschool bijeen, om die lij
nen wat duidelijker te trekken
en op basis ervan eventueel
nieuwe wegen te vinden. Art
sen, tandartsen en apothekers
waren erbij, maar ook zuivel-
bereiders, biochemici, bier
brouwers en slachthuismede
werkers, om' er maar een paar
te noemen.
in zijn openingswoord zei
prof. dr. ir. F. Hellinga, rec-
tor-magnificus van de Land
bouwhogeschool, dat het on
derwijs in Wageningen een
goede basis vormde voor een
symposium als dit. De proble
matiek rondom de sterilisatie
van voedingsbodems, zoals die
in Wageningen al lang wordt
bestudeerd, trekt steeds meer
de aandacht, ook van deskun
digen op ander terrein.
gedurende vijftig jaar we-
tenschappelijk werk aan
de Landbouwhogeschool is
hier de gerichtheid op de pro
blematiek van de samenleving
behouden gebleven, ook op
Weder terrein, zo voegde prof.
Hellinga daaraan toe. Daar
naast vond hij het bijzonder
wijs van de vorige generaties
docenten, dat zij de basiswe
tenschappen altijd in hoge ere
hebben gehouden. Hierdoor is
een deugdelijke structuur van
de onderbouw verkregen, die
de moderne onderzoeker nog
steeds een goede basis geeft.
Deze basis is nog aanzienlijk
versterkt doordat aan de
Landbouwhogeschool wiskun
dige en statistische methoden
tot grote ontwikkeling zijn ge
bracht, wat in 't algemeen
voor iedere onderzoeker van
belang is.
'TMjdens het symposium
werd onder meer ge
schetst wat op 't ogenblik mo
gelijk is met in vitro ge
kweekte weefsels van hogere
planten: een bepaalde cultuur
(meristeem) ter verkrijging
van virusvrije planten, vege
tatieve vermeerdering, em
bryocultuur ter voorkoming
van embryoabortie, het kwe
ken van onbevruchte eicellen
en het tot stand brengen van
bevruchting in dit systeem. De
plantaardige orgaan- en
weefselkweek zal in de ko
mende jaren een nog snellere
ontwikkeling gaan doormaken.
De mogelijkheden van de on
derzoekers worden echter geli
miteerd door problemen,
waarvan enkele tijdens dit
symposium aan de orde ge
steld konden worden.
De jonge Russische meester I. Plato-
nov heeft in de wedstrijd om het kam
pioenschap van de Sowjet-Unie een
uitstekend resultaat behaald: hij
maakte 1214 punt tïit 22 partijen en
deelde tezamen met Balaschov en
Cholmov de 7e tot en met 9e plaats.
Aan dit resultaat had hij de uitnodi
ging te danken om aan het grootmees-
tertoemooi te Wijk aan Zee deel te ne
men. Hier beleefde hij evenwel de te
leurstelling van zijn leven: hij bracht
het niet verder dan tot de Be, plaat*
met een magere score van 514 uit 15.
Maar het schaakspel is wreed voor 'de
genen die het beoefenen. Mogelijk zal
reeds de volgende wedstrijd nieuwe
lauweren voor de jonge Rus brengen.
'Want hij kan het wél! Speel de vol
gende partij maar eens na die hij ruim
een jaar geleden speelde in de wed
strijd om het kampioenschap van de
Qekraine.
Wit: Platonov. Zwart: Sawon.
(Oekraine 1-968.)
Zuidslavische verdediging.
I. e2-e4. Pg8-f6 2. Pbl-c3, d7-d6
3. d2—d4, g7—g6 4. Lel—e3
(Kan geen kwaad omdat op 4.
Pg4 5. Lg5 kan volgen.)
4c7—c6 5. Ddl—d2, b7-b5 6.
f2—O.
(Zonder deze zet gaat hel toch niet
goed. Nu is echter één van de normale
varianten ontstaan.)
6Lf8-g7 7. 0-0-0. Dd8-a5 8.
Kcl-bl. Pb8—d7 9. Le3-h6
(Over het algemeen moet het uit
schakelen van de gefianchetteerde lo
per op g7 als een succes voor de wit-
speler worden beschouwd.)
9. Lg7xh6 10. Dd2xh6. Pd7-b6
II. Pgl-h3, Lc8xh3!
(Het uitroepteken is van Boleslavs-
ky, die van mening is dat. deze ruil
noodzakelijk is om te voorkomen dat
het paard via f4 actief aan de strijd
gaat deelnemen.)
12. Dh6xh3, 0-0
(Sterker is 12. Pa4! 13. Pxa4,
bxa4 14. Dh6!, a3 15. Dd2, Dxd2 16.
Txd2, axb2 17. Kxb2. Kd7 met onge
veer gelijk spel, aldus Boleslavsky.)
13. Dh3-h6!, b5-b4
(Een slag in dè lucht. Na 13Pc4
14. Pe2! heeft wit slechts een gering
overwicht.)
14. Pc3-e2, c6-c5 15. g2-g4!
(Een dergelijke scherpe opmars
pleegt men een bajonetaanvat te noe
men.)
15. «7—«57
(Meer verdedigingsmogelijkhedcn
heeft zwart na 15cxd4 16. Pxd4,
De5.)
16. Pe2—g3ü
(Dreigt schitterend te winnen, b v.
16 cxd4 17. Pf5». gxf5 - Pe8 18.
Pe7f en 19. Dxf8 mat 18. gxf5 en de
aanval via de open g-lijn snijdt door
de zwarte stelling als een steekvlam
door een stuk blik.)
16. Pf6-e8 17. d4xe5. d6xe5 18.
Pg3—f5!. Pb6-c8
(De ruiterij wordt ingezet voor de
verdediging van de residentie.)
19. Lfl—c4. Da5-b6
(Om ook de hoofdmacht naar de be
dreigde vleugel over te brengen.)
20. Tdl—d6ü
(Geweldig: op 20Pcxd6 wint 21.
Pe7f en op 20Pexdó beslist 21.
SAWON
fm
m
M
'M
£l
'PM
N-
WA
m
m
W//;
1%
m
PLATONOV
Dg7 mat. Ook 20. Dxd6 21. P\d(>
Pcxdó 22. Ld5, Tb8 23. h4 biedt geer
hoop.)
20. Db6-c7
De opgave van de week: hoc he-
sliste de witspeler de partij vanuit d<
dïagramstelling?
De oplossing komt in de volgende
rubriek.
OPLOSSING
Wit*(Radoicic): Khl, DO. 'lal cn
fl, Ld3, Pc4, pionnen a4, b2, c2, e5
O. g2, h2.
Zwart (Franklin): Kc8. Db7, Tg8 en
h8, Lc6, Pf4, pionnen a6, b4. d6. e6.
f5.
Er volgde: 24. Th8xh2t! 25.
Khlxh2, Db7-h7f 26 Kh2-gl.
PI4—h3f 27 Kgl-h2. Ph3xf2f 28.
Kh2—gl, Pf2-b3t 29. Kgl-h2,
Ph3—f4f 30. KH2-gl, Tg8xg2 mat
j) door J. M. BOM
Het Studentenkampioenschap van
Nederland was dit jaar voor de Nij
meegse student Frans Herraelink. Van
de negen deelnemers was hij inder
daad technisch wel de sterkste, en wat
misschien nog belangrijker is: de slag
vaardigste.
Juist deze eigenschap wordt door
vele spelers veronachtzaamd. Er wordt
verondersteld, dat alleen de techniek
mag en kan zegevieren. Maar zoals
ook in het voetbal en andere sporten
juist de vechtlust en slagvaardigheid
de balans kunnen doen doorslaan,
waar de technische krachtsverhoudin
gen een tegengestelde uitslag zouden
doen verwachten, is ook in net dam
spel hetzelfde waarneembaar.
Reeds in de eerste ronde toonde
Hermelink (Nijm.). Utrecht, 6 febr.
gen zich onverwachts voordoende
moeilijkheden:
Wit: Th. Fonville (Utr.); Zwart: F.
hermelink (Nijm.). Utrecht, 6 febr.
1970.
1. 33-29 17-22; 2. 39-33 Waarmede
de opening onmiddellijk overgaat in
de „Similitudevariant" van de „Hek-
stellings" opening.
2 .11-17; 3. 44-39 6-11: 4. 50-44
1-6; 5. 31-26 De „ruilvariant" 29-24
enz. is in onbruik geraakt. De tekstzet
leidt veelal tot een zwart offensief.
5. - 16-21; 6. 32-28 Om (21-27)
en (22-28), waarin wit met een impro-
duktieve randschijf blijft zitten, tegen
te gaan.
6. 19-23; 7. 28x19 14x23; 8.
37-31 10-14; 9. 41-37 5-10; 10. 46-41
21-27; 11. 29-24 20x29; 12. 33x24
23-28: Beide spelers schuwen de strijd
niet. Wit sukkelt nu met een onspeel
bare linker vleugel, maar heeft voorlo
pig als compensatie de „druk" tegen
het zwarte centrum.
13. 34-30 Naar onze smaak
34-29 zeker zo sterk.
13.18-23; 14. 30-25 14-19; 15.
38-33 19x30; 16. 25x34 13-18; Vanaf
dit ogenblik moet zwart de mogelijk
heid 34-29x29 tegen gaan, daar dit
hem in een precaire situatie zou bren
gen.
17. 42-38 10-14: 18. 35-30 9-13; 19.
30-25 Ondanks de gevaren lijkt ons
33-29 meer aanbevelenswaardig.
19. 4-9; 20. 40-35 13-19; 21.
34-30 8-13; 22. 30-24 19x30; 23. 25x34
14-19; 24. 35-30 9-14; 25. 30-25 2-8;
26. 44-50 3-9; (zie diagram)
Een buitengewoon interessante stel
ling hebben de spelers bereikt, waarin
onduidelijk is, wie nu eigenlijk het
voordeel aan zijn zijde heeft. Men is.
geneigd aan zwart de voorkeur tc ge
ven maar wit beschikt over mogelijk
heden de zwarte positie in de „tang" te
houden.
27. 40-35 17-21; 28. 26x17 12x21;
Dreigt (21-26) met vernietigende
kracht, maar wit hanteert een instruc
tieve verdediging:
29. 34-30! Dreigt 33-29 (23x34) en
38-32 dam. zodat moet:
29. -7-12: 30. 31-26! 11-17; Zwart
mocht niet ruilen, wegens dezelfde
combinatie als op de vorige zet!
31. 37-31 6-11; 32. 49-44 15-20; Na
(11-16) kan svit weer 41-37! spelen,
omdat (27-32) toch verboden is wegens
(38x27) 21x41 (31-27!) enz. schijfwinst.
33. 45-40 Een merkwaardige zet, die
desniettemin als sterk moet worden
beschouwd. Zwart heeft nu niet beter
dan:
33.20-24; 34. 40-34! 28-32! Ge
dwongen. Na (11-16) is 41-37! abso
luut verloren voor zVart. Schijnbaar
kan wit ook na deze zet door het in de
partij gespeelde voordeel bereiken,
maar Hermelink. toont hier zijn slag
vaardigheid:
35,33-28?
ALS OPGAVE VOOR DEZE WEEK
AAN ONZE LEZERS: Wat was voor
wit een betere spelgang geweest?
35.22x42; 36. 48x28 23x32; 37.
31x22 17x28! Deze finesse moet wit
ontgaan zijn. Na (18x27) volgt 34-29
met uitstekend spel voor wit!
38. 26x6 32-28: 39. 43x» 18x49; 40.
6-1 13-18; 41. 1-6 9-13; De stelling
moet als remise worden beschouwd,
maar zwart maakt handig gebruik van
de inzinking, die wit kennelijk toont,
na zijn mislukte spelgang op de 35e
zet.
42. 41-37 24-29! 43. 6-11?? Gedwon
gen was 30-24 met alsnog remiseachtig
spel. Nu volgt simpel:
43 .29-33! 44. 39x28 12-17; 45.
11x22 18x27; 46. 37-31 27-32! 47.
28x37 19-23! 48. 31-26 23-29! en wit
gaf zich gewonnen. OPLOSSING
Wit: D. de Jong: 15, 22, 28, 32, 33,
36. 37, 38, 39, 40, 42, 45, 48 (13 st.)
Zwart: J. Prinsen: 4, 5, 6, 8, 11, 13,
17, 18, 19,21,23,24, 25 (13 st.)
Wit won als volgt met een wat min
der bekende variatie van de „Coup
Philippe": 39-34! (18x27) 33-29
(24x22) 36-31 (27x36) 34-30 (25x34)
40x7, en hoewel zwart nog even tegen
spartelde, kreeg hij geen kans meer!
door G. J. R. FORCH
Het probleem van vorige week
kwam voort uit een districtsviertallen-
wedstrijd. Allen waren kwetsbaar en
na het biedverloop:
noord oost zuid west
1 HA 1 SA pas
3 SA pas pas pas
moest u als zuid 3 SA spelen met de
volgende handen:
A 8 2
o 7 4
o 10 6 3
A 10 9 6 2
H 7 3
o H V 6 2
o A H 7 5
V 4
West komt uit met harten 10, die
oost met het aas neemt om harten
boer na te spelen. U neemt deze twee
de slag met harten heer en links van u
wordt de 5 bijgespeeld. De vraag was
nu: "Hoe denkt u dit spel verder te
spelen?"
U moet allereerst uw slagen gaan
tellen. Aan vaste slagen hebt u twee
schoppen, twee harten, twee ruiten en
één klaver, dus in het totaal zeven. De
broii voor de ontbrekende twee slagen
moet de klavcrkleur worden. U begint
daarom klaver vrouw voor te spelen,
west legt de heer en nu komt het
breekpunt in dit spel.
Klaver heer laat u houden! Dit dui
ken wordt u door twee overwegingen
even, die beide hetzelfde doel
hebben: het contract te maken! De
eerste overweging is dat als west nog
een hartentje heeft om uw laatste stop
per in die kleur weg te werken, dan
betekent dat dat oost slechts een vier-
kaart harten heeft gehad. U hoeft
voor niet meer dan twee verliezers uit
Horizontaal:
I. Hij moet maat weten te houden
(8)
4. Hoffelijke beminde (6)
8. Dit is helemaal overbodig (8)
9. Kaartsysteem (6)
10. Nog twee van die erbij en het is
oompleet (8)
II. Vreemde maat (6)
13. Koude-dracht (10)
17. Feestweefsel (10)
21. Deze Nederlandse staatsman
heeft blijkbaar alles met tegenzin ge
daan (6)
22. Aan de andere kant wordt hij
vol ongeduld verwacht (8)
23. Bij hun werk rusten zij uit (6)
25. De eerste minijurk (8)
26. Hierin zit je niet prettig (6)
27. Plak die pijn kan doen (4)
28. Friese landtong (3)
Vertikaal:
1. Solliciterende zaken (6)
2. De grens in Utrecht (6)
3. Van menige plaats een uitweg
(10)
5. De mens in alle nederigheid (8)
6. Zo juist niet (8)
7. Als ze zo ontvangen, hebben ze
genoeg(8)
12. Paardekraamzalen (10)
14. Deze bloemen zijn altijd door
twee deelbaar (8)
15. Dichterlijke bergplaatsen voor
speelgoed (8)
16. Kijkers op de soep (4)
18. Wijze van een raadslid (6)
19. Ronde zaaddozen (6)
20. Instrumentale oefeningen (6)
24. Deze maat kan je pijn doen (3)
die hoek te vrezen. Is oost met een
vijfkaart harten begonnen, dan kan
west die kleur niet meer inspelen, zo
dat u veilig uw stopper in handen
houdt.
Dit is echter zeker niet uw belang
rijkste overweging om klaver heer te
laten houden. U moet buiten het aas
twee slagen uit de klaverkleur halen
en dus moet er zo gespeeld worden dat
de kans hierop zo groot mogelijk
wordt gemaakt. Als u nu klaver heer
direkt neemt en daarna de 10 na
speelt, dan zult u drie extra klaversla
gen maken als die kleur rond zit. Maar
u komt niet verder dan één extra slag
als u op een 4 om 2 zitsel stuit. Dan
wordt de 10 met dc boer genomen en
vervolgens kunt u met schoppen aas
naar tafel, om van klaver 9 te gaan ge
nieten. Verdere klaverslagen zitten er
niet meer in, want u kunt nu nog wel
eens klaver spelen en daarmee een
vrije kaart scheppen, maar aan die
vrije kaart hebt u niets omdat er geen
enkele kans is dat u nog eens op tafel
komt.
U moet zich tegen dit mogelijke 4-2
zitsel van de klavers wapenen door de
heer rustig aan west te laten. West
speelt schoppen 5 na, op tafel de 2, bij
oost de boer en u neemt natuurlijk
met de heer. Nu speelt u weer klaver
en als west de 7 legt, snijdt u met de 9
om de kans op een overslag mee te ne
men. Bovendien om nog niet geheel
verslagen te zijn, als west met klaver
H B x x x begonnen zou zijn. De 9
wordt door oost met de boer genomen
en nu is de zaak verder gezond.
U hebt schoppen aas als aankomer
voor de vrije klavers en u maakt uw 3
SA contract via twee schoppenslagen,
twee hartenslagen, twee ruitenslagen
en drie klaverslagen. Het blijkt dat uw
voorzichtigheid in het vrijspelen van
de klaverkleur niet overbodig was,
want de kaarten lagen als volgt:
9 8 3
5 3
H 7 3
o H V 6 2
o A H 7 5
V 4
De 1 harten opening van oost munt
te niet door kracht uit, maar ook als
oost klaver heer zou hebben en west
klaver boer. hebt u met uw contract
natuurlijk geen probleem. U zoudt
dan zelfs een overslag gemaakt heb
ben. Het enige werkelijk vervelende
wat u had kunnen overkomen, was dat
oost zowel de heer als de boer van kla
ver zou hebben, maar daar is dan niets
aan te doen.
Het nieuwe probleem kwam voor in
de meesterklasse paren competitie,
waar Kees Kaiser en Kees Sint de na
tionale titel parenbridge 1970 verover
den. Het is een probleem dat weer in
de afspeelsector ligt en ditmaal is het
misschien een beetje aan dc moeilijke
kant, maar het is toch wel weer zo aar
dig dat ik het u niet wil onthouden.
De O-W handen waren:
B 4 -
O-W zijn kwetsbaar en u bent als
oost in 6 ruiten gekomen zonder dat
de tegenpartij zich heeft laten horen.
Zuid komt uit met schoppen 6. u legt
op tafel klein en neemt het aas in de
hand. Nu speelt u troef heer en heide
tegenstanders bekennen. Ziet u kan<
dit contract thuis te brengen tegen elk
zitsel en tegen elk tegenspel''
Oplossing kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1. Venlo 6. ovaal II. beroep
12. putter 14. Norg 15. emmer 16. eeuw 18.
erf 19. Ida 20. rek 21. Ria 22. td. 24. satan
27. ma 28 teint 31. tas 32. Babel 34. Ostara
36. eibers 37. allengs 38. Selene 41. oorlog 45.
plant 46. Rijn 48. neder 49. id. 50. beker 52.
k o. 53. net 55. heg 56. rug 57. Mao 58. trom
60. neven 61. vast 62. stenen 64. ucdele 66.
opzet 67. snoes.
Vertikaal: 1. verf 2. «g 3. no. 4. Leeds 5.
opmaat 6. opera's 7. vuren 8. A.T. 9. Ate 10.
Leer II. bordes 13. ruimer 14. netto 17.
Waals 23. Ina 25. tamelijk 26. cab 29 Itala
30. trant 32. bison 33. beeld 35. ale 36. ego
38. spiot 39. elders 40. F.ns 42. ree 43. oekase
44. groot 46. regent 47. Ncrcus 50. benee 51.
runen 54. toto 57. mals 59. mep 61. vee 63.
nz. 65. do.
chn i
I fschap-techniek-verkoQr-wetenschap-to
lap-teclmiek-verkeer-w© teas chap-tuclïni«kp
ichnl ek-verkeer-we tens chap-tecLnlek-verk
'erkeer-we ten schap-techniek-verkeer-we te
fcha p-vo rkc a r-1 ec hni ok-weten a chap-ver kee
„Ts een vakantie aan de Noord-
zee gezonder dan in de war
me kustgebieden?" Voor velen
een open vraag, maar niet voor
professor Uwe Jessel, hoofdas
sistent aan het Instituut voor bio-
climatologie en zee-geneeskunde
in Westerland.
De heer Jessel zegt: „Slechts
zeer weinig mensen die in de zo
mer hete gebieden bezoeken, be
wijzen hun gezondheid daarmee
een dienst".
Naar algemeen medische erva
ring is een te warm klimaat
schadelijk voor de ontspanning,
die pas een feit wordt in een kli
maat dat veel lijkt op dat van'
thuis. Hoe meer de temperaturen
afwijken van wat men gewoon
is, hoe groter de nadelige invloed
van het vakantieklimaat wordt
op de toerist. Die voelt zich bij
koel weer heel wat plezieriger
dan bij warm weer, sterker nog:
een koeler klimaat dan men thuis
gewend is heeft een bijzonder
Jan, hou op met die grapjes
sterk ontspannend effect.
Zon, zee en wind, aldus profes
sor Uwe Jessel, zijn belangrijke
factoren om goed te kunnen „re
laxen". Maar: „overvloedig veel
zon, zoals in het zuiden, heeft
zijn bezwaren". „Bijna niemand
van ons op uitzonderingen,
zoals kinderen, na kan de zo
merhitte werkelijk verdragen en
aan de zuidelijke kusten is het nu
eenmaal permanent warm".
„Er is geen afkoeling, wat leidt
tot enorme lichamelijke pressie
die men zelfs 's nachts niet kan
kwijt raken. Het menselijk li
chaam voelt zich alleen goed als
het noch transpireert noch rilt
van de kou. Wie bijvoorbeeld in
Rimini gaat zonnebaden onder
vindt wèl de gunstige ultraviolet
te werking van de zonnestralen,
maar gaat al spoedig transpireren
omdat de bloedcirculatie protes-
RMMMNMMNMMIMNMIIIIIIMMIIMMMMI
Het eiland Nauru in de Pa
cific is ruim 2000 hectare
groot, het is een minirepu-
bliekje met ruim drieduizend
bewoners, die er zorgeloos op
los leven met hun gemiddeld
jaarinkomen van 23.000 gul
den, vrouwen en kinderen
meegerekend, hetgeen bijna
tweemaal zoveel is als de in
woners van Koeweit. Koe
weit staat wat het gemiddel
de inkomen betreft op de
tweede en de Verenigde Sta
ten op de derde plaats.
Wat maakt dil merkwaar
dige republiekje, waar
Groot-Brittannië, Nieuw-Zee-
land en Australië als honden
om gevochten hebben, tot
zo'n rijke gemeenschap? Het
antwoord kan kort zijn: fos
faten. In ..Het Beste" van
maart staat een reportage
over dit merkwaardige mi
nistaatje, waar de concert
vleugels (waarop niemand
kan spelen), afwasmachines,
koelkasten, wasmachines, ta
perecorders en stereo-appa-
ratuur uit de huizen puilen,
terwijl de bewoners onbe
kommerd in het zonnetje zit
ten. Er is een verkeersweg
met een totale lengte van 19
kilometer maar er zijn twee
duizend auto's en motoren.
Nauru ziet er zo op het oog
precies zo uit als elk ander
eiland in de Zuidzee, maar
wanneer men driekwart kilo
meter landinwaarts gaat,
staat men sprakeloos. Aan
alle kanten vindt men totale
verwoesting. Geen bomen,
geen struiken, niets. Het lijkt
op een maanlandschap of
een gebied dat door een
atoombom is getroffen. Dag
en nacht halen hier machtige
machines de fosfaat uit de
grond. De prijs die de bewo
ners gaan betalen voor hun
rijkdom is de uitholling van
hun eiland. Over vijfentwintig
jaar zal Nauru geen fosfaat
meer hebben, maar een deel
van het binnenkomende bin
nenstromende geld is goed
belegd.
Geld en fosfaat is het voor
naamste bezit van de bewo
ners van Nauru, want al het
voedsel moet worden inge
voerd en zelfs het water
moet met tankschapen uit
Australië worden aange
voerd.
teert. Dat protest is logisch: de
afkoeling brengende wind ont
breekt".
"Drofessor Uwe Jessel die de
warmtegebieden beter ge
schikt vindt voor het naseizoen,
merkt verder nog op: wie in de
tijd, voorafgaand aan zijn va
kantie, onder medische behande
ling is geweest, vvoor een te hoge
of lage bloeddruk, moet het zui
den zeker mijden. Dat zelfde
geldt voor nerveuze mensen, die
door slapeloze nachten en de
vlucht voor de hitte nog meer
geïrriteerd worden.
Koelte daarentegen stemt rustig
en dan nog een punt van belang:
de Noordzeekust heeft een hoog
zoutgehalte in de lucht. Dat is
goed voor de ademwegen. Een
bijkomende factor is, aldus pro
fessor Uwe Jessel, het feit dat
men op koele winderige stranden
veel minder rookt da« elders.
Bij hun onderzoekingswerk
zaamheden in de wateren van het
Holsteinse merengebied zijn de
biologen van het Max-Planck-In-
stituut op bacteriën gestuit, waar
van de opbouwstoffen moeras- en
aardgas bevatten. Experts in het
hele wereld schrijven aan deze
ontdekking grote betekenis toe
voor de synthetische winning van
eiwitstoffen. Synthetisch vervaar
digd eiwit zou n.l. een bijdrage
tot de oplossing van het honger-
probleem op de wereld kunnen
leveren. Vooraanstaande onder
nemingen in binnen- en buiten
land hebben reeds blijk gegeven
van hun belangstelling voor de
verdere bestudering van de ont
dekkingen. De „heilzame" bacte
riën werden door de geleerden
gevonden in water, dat plaatse
lijk 27 meter diep is.
Op rustige en afgesloten wate
ren hebben de geleerden sinds
lang vhun aandacht gericht. De
limnologie (meerkunde) onder
zoekt de binnenwateren als le
vensruimte voor planten en die
ren. Op de voorgrond van de on
derzoekingen staan niet de ziek
teverwekkende, maar die belang
rijke bacteriën, die voor zelfrei
niging van de binnenmeren zor
gen. In het meer liet men weten
schappelijke apparatuur ter
waarde van 100.000 Dmark zin
ken, die de geleerden veel hulp
verschafte. Bovendien staat hun
een amfibievoertuig ter beschik
king. Een tiental wetenschaps
mensen en studenten zijn rondom
het Plönermeer voortdurend be
zig.
In de wintermaanden, als ijs-
vorming het praktische werk on
mogelijk maakt, worden de in de
zomer vergaarde gegevens theo
retisch uitgewerkt. Het instituut
heeft een eigen wiskundige in
dienst, die het onderzoekingsma
teriaal in een rekencentrum uit
werkt.
Het Zoölogisch Museum van de
Universiteit van Amsterdam
heeft van de heer Frank Robson
en mevrouw H. M. van Dtepen-
brugge, beiden uit Nieuw-Zee-
land, een zeldzame collectie sche
dels en skeletten van walvisach-
tigen gekregen. Frank Robson is
een van de wenigen ter wereld
die gespecialiseerd zijn op het ge
bied van walvisachtigen. Mevrouw
Van Diepenbrugge, een Neder
lands emigrante, heeft een spe
ciale expeditie gemaakt om een
dolfijn op te sporen, die twee
jaar geleden storven en begraven
is.
De collectie komt op 18 maart
in Rotterdam aan. Zij bestaat uit
o.m.: de schedels en skeletten van
twee volwassen „Dusky Dol
phins", een dolfijnsoort die al
leen bekend Is in de zuidelijkste
gedeelten van de Atlantische, In
dische en Pacifische oceaan, drie
schedels van de kleine zwaard
walvis, een soort die maar zelden
gezien wordt in koude wateren,
een complete schedel van een
dwergpotvis, waarvan maar wei
nig materiaal aanwezig in weten
schappelijke collecties, en de res
ten van twee dolfijnen, die- met
in Nieuw-Zeeland niet kon deter
mineren.
Op het gebied van reizen en trekken zijn we niet gauw te ver
zadigen. Om niet zo afhankelijk te zijn van bepaalde reisdoelen
met hotels, is men op het idee gekomen een slaapbus te ontwerpen,
die de reisbus vergezelt. Er gaan dus twee bussen op stap. De
slaapwagen rijdt vooruit naar de overnachtingsplaats of wacht bij
aankomst van boot of vliegtuig. Alle bagage gaat ook mee in de
slaapbus, dus geen sjouwen meer en elke nacht hetzelfde bedje. De
combinatie is gemaakt voor zeer lange reizen, maar kan ook ge
charterd worden door een gezelschap. Huurprijs van het duo (inclu
sief personeel) ongeveer f1300,- per dag.
Een heel apart brommertje op de nieuwe markt is een heel oud
brommertje, namelijk de Solex, maar dan in een compleet
nieuwe gedaante. Werd de Solex jarenlang gepresenteerd als het
goedkoopste, meest geruisloze en veiligste rijwiel met hulpmotor
(welke hoedanigheden inderdaad wddr gemaakt werden), deze
nieuweling wordt aangekondigd als een autootje op twee wielen,
welke benaming wellicht ontleend is aan het feit dat de aandrijving
van deze Solex geschiedt door middel van een èardan en op het
achterwiel een schijfrem is geconstrueerd.
