Niemand voelt
voor herstel
opkomstplicht
Zetelverdeling in elf provincies
E E
Commentaren van politici
Teleurstelling over
geringe opkomst
D66HAD
GROTERE
WINST
VERWACHI
in vijftien
grote steden
Persstemmen over
de verkiezingen
Den Haag
had een
illegaal
stembureau
in bakkerij
1970 Winst/
1970 Verlies
1970 Winst/
1970 Verlies
1970 Winst/
Verlies
1970 Winst/
Verlies
1970 Winst/
Verlies
1970 Winst/
Verlies
VVD
D'66
SGP
GPV
„Koers houden"
VVD tevreden
„Vertrouwen hersteld"
Binding Rechts
O'
Tken Haag heeft gisteren een
paar uurtjes een illegaal
stembureau gehad, dat op last van
de politie is gesloten". Men kon
er lekkere jongens" stemmen als
Alison, Boerenmelkmik, Toren-
krop, Rozijnengemberbol of Kandi-
daatje. Geen kiezer kwam met zijn
oproepkaart het bureau binnen, of
schoon op houten borden aan de
gevel te lezen viel, dat er een
stembureau in de De Sillestraat in
de woonwijk Bezuidenhout was ten
huize van de heer B. Stijnman, die
zich lid van het „gilde van echte
bakkers" noemt.
In de etalage van zijn bakkers
winkel had hij een keur van lek
kere jongens" uitgestald met de
verklaring „Dit zijn uw kandida
ten". Op de lijst stonden reeksen
lekkernijen, die, aldus de heer
Stijnman, bij echte bakkers te krij
gen zijn.
Omstandig legde hij uit, dat vol
gens hem een heleboel mensen bij
de neus worden genomen, niet al
leen in de politiek, ook in de bak
kerswereld. „Wie koopt er nu ver
pakt brood bij een warme bakker?
Je kunt niet eens zien wat je
koopt. Er zijn zelfs kruideniers, die
voor warme bakker spelen bij de
verkoop van brood in hun win
kels".
Daar in de De Sillestraat ook een
echt stembureau was ingericht,
was de bakker op het idee geko
men om een stunt uit te halen: kie
zers er op attenderen ook een goe
de keus te maken bij het kopen
van brood. Niemand werd er door
misleid, maar de politie verscheen
en een inspecteur zei, dat het ver
boden was. Ik had, volgens hem,
een vergunning moeten hebben
voor die borden. Ik vond het alle
maal wel leuk. Ik had voor van
daag zelfs een speciaal broodje ge
maakt, dat op de lijst stond als
„Kandidaatje". Het was een kof-
fiebroodje"zei de bakker.
Échte bakker Stijnrhan deelde
nog mee, dat hij niets kwaads in
de zin had, maar dat de borden
van de politie moesten worden ver
wijderd. „Jammer, maar ik heb
het maar gedaan", aldus de bak
ker.
\7oor het eerst was de Nederlandse
kiezer gisteren niet meer verplicht
naar de stembus te gaan en in sommi
ge plaatsen bleef 30 procent thuis.
Op de vraag ..Als u morgen minister
van Binnenlandse Zaken zou worden,
zou u dan de opkomstplicht in ere her
stellen antwoordde
Drs. Schmelzer (KVP): „Geen sprake
van. We moeten de oorzaken opspo
ren en daar iets aan gaan doen".
Mr. Biesheuvel (ARP): „Geen sprake
van".
De heer Mellema (CHU): „ëee".
Drs. Den Uyl (PvdA): „Onder geen
beding".
6 Mevr. Van Someren-Downer (VVD):
„Nee, ik ben de eerste van de VVD-
fractie geweest, die voor de afschaf
fing was".
Partijen
GRONINGEN
FRIESLAND
DRENTE
1970 Winst/
1970 Verlies
OVERIJSSEL
1970 Winst/
Verlies
GELDERLAND
UTRECHT
N-H0LLAND
1970 Winst/
seipeA
ZUID-HOLLAND
1970 Winst/
1970 Verlies
ZEELAND
1970 Winst/
Verlies
N-BRABANT
LIMBURG
KVP
ARP
CHU
2 (—1)
10
5 (—1)
3
7
5 (—1)
15 (—2)
6 1)
8 (—1)
19 (—2)
6 1)
9 (—1)
12 (—2)
6 0)
7 (—1)
14 (—4)
5 (—1)
4 (—2)
12 (—3)
9
8 (—1)
6 (—3)
6 (4-1)
7 (—1)
47 3)
4
-
CCP
25 (—2)
40 (—6)
PvdA
PSP
PPR
18 (—2)
1 2)
18 (+2)
0 (—1)
1 1)
21 D
2 6)
2 (+2)
26 1)
1 (—4)
1 (4-1)
13 (4-2)
2 (4-2)
0 (—1)
10 (4-2)
6
1 (4-1)
3 (4-3)
PAK
19 1)
19
16
15 0
CPN
B P (Koekoek)
Boeren (afg.)
BR
Overigen
7 1)
2 (+2)
8 6)
2
0 (—3)
0
4
2 (+2)
2 1)
0
1 1)
0 (—2)
0
2 1)
7
2 (+2)
2 1)
1 1)
1 (—3)
0
5
3 3)
2 1)
2 1)
1
1 3)
0
0
8 (+2)
4 (+4)
0
3 1)
0
2 (—4)
1 1)
0
10 (+3)
5 (+5)
1 1)
2 (+1)
1 1)
0 (—4)
0(0)
13 (+3)
9 (+9)
8 (4-3)
0
0
1 (—5)
0
0
12 (4-1)
8 (4-8)
2
4 (4-1)
0
0 4)
0
5 (4-1)
2 (4-2)
0
5 (4-1)
0
1 (—1)
0
6 (4-3)
6 (4-6)
1 (4-1)
0
0
1 (—4)
0
0
3 (4-1)
4 (4-4)
1
1 3)
0
w
DEN HAAG „Dat velen geen gebruik hebben gemaakt van hun recht om
mee te beslissen, betreur ik ernstig. Gelukkig zijn er ook uitzonderingen. Ik
denk speciaal aan het platteland. We moeten in het oog houden, dat het Sta
tenverkiezingen zijn, maar zo men aan de uitslag een oordeel over het gevoerde
beleid van het kabinet zou willen ontlenen, kan dit niet anders zijn dan dat de
kiezer dit beleid, ondanks drie jaar felle oppositie, heeft goedgekeurd. Van af
brokkeling van de positie van de regeringspartners is immers geen sprake",
aldus minister-president De Jong in een commentaar op de uitslag van de
Statenverkiezingen van gisteren.
PREMIER DE JONG
„beleid goedgekeurd"
ëadat in de loop van de avond vrijwel
alle fractieleiders en andere vooraan
staande politieke figuren er hun teleur
stelling en afkeuring over hadden uitge
sproken, dat zovele kiezers verstek had
den laten gaan, gaf mr. Van Mierlo van
D'66 te kennen, dat de uitslag hem wel
'n beetje was tegengevallen. „Het is een
vreemde zaak. We maken de grootste
winst van alle partijen en moeten tege
lijkertijd een gevoel van teleurstelling
onderdrukken. Dat komt door de hoge
voorspellingen van de afgelopen weken".
Mr. Van Mierlo meende dat D'66 een
beetje pech heeft gehad, o.m. door de
kwestie, die zich kort voor de verkie
zingen afspeelde ten aanzien van de
sterilisatie, waarover drs. Schmelzer
van de KVP een felle aanval op D'66
heeft gelanceerd. „Men heeft met een
bepaald wantrouwen gereageerd en dat
is moeilijk weg te krijgen".
De uitslag van de verkiezingen is
voor KVP-fractieleider Schmelzer zo
danig, dat er geen aanleiding is om de
koers van het kabinet te wijzigen. De
winst voor de VVD zei hij heel positief
te beoordelen, temeer daar deze winst
niet komt ten koste van de KVP. Naar
zijn mening, heeft de Politieke Partij
Radicalen zich in de verkeerde hoek ge
manoeuvreerd.
Drs. J. M. den Uyl (PvdA) conclu
deerde uit het geheel van de stemmen,
dat de Partij van de Arbeid uit deze
verkiezingen met winst tevoorschijn is
gekomen en dat de positie van de PvdA
enigszins is versterkt. De confessionele
partijen zijn, zo berekende hij, zeven
procent achteruitgegaan en de VVD
heeft haar positie enigszins verstevigd.
Daartegenover staat een vooruitgang
van de linkse oppositiepartijen, inclu-
sief D'66. De heer Den Uyl merkte op,
dat nu het uur voor samenwerking met
D'66 is aangebroken.
Mevrouw Van Someren-Downer, de
voorzitster van de VVD, toonde zich
zeer tevreden over de winst van haar
partjj bjj deze verkiezingen. Zij zei
deze winst te zien als een aanzet voor
de winstmogelijkheden bij de Kamer
verkiezingen in 1971, wanneer de VVD
zeker twintig zetels zou kunnen beha
len.
Mevrouw Van Someren noemde het
opallend, dat D'66 haar voorspellingen
niet heeft waargemaakt. Zij noemde
deze politieke partij de grote verliezer
en merkte op benieuwd te zijn wanneer
D'66 er mee op zou houden. Zij herin
nerde in dit verband aan de uitlatingen
van de leiding van deze partij, dat men
er mee zou stoppen, als het aantal van
vijftien Kamerzetels niet zóu worden
gehaald.
Mr. Biesheuvel noemde het belang
rijkste verschijnsel van deze verkiezin
gen, dat de confessionele partijen zich
hebben kunnen handhaven waarbij
de ARP „bepaald redelijk" te voor
schijn is gekomen dat de winst van
D'66 minder is gebleken dan werd ver
wacht en dat veel kiezers hun stem niet
hebben uitgebracht.
Vergeleken met de uitslagen van 1966,
heeft de ARP winst geboekt, aldus mr.
Biesheuvel.
De fractievoorzitter in de Tweede
Kamer voor de CHU, de heer J. T. Mel
lema, was tevreden en dankbaar voor
het herstelde vertrouwen in de Christe-
lijk-Historische Unie. Naar zijn mening,
is het goede verkiezingsresultaat te
danken aan de programmatische opstel
ling van de afgelopen tijd, die met de
beginselopstellingen bepaalde gunstige
wijzigingen onderging
De heer P. Jongeling, de vertegen
woordiger van het GPV in de Tweede
Kamer, meende dat' de winst, die zijn
verbond heeft geboekt, een gevolg is
van de duidelijkheid. Z.i. zijn de nieuwe
GVP-stemmers voor het grootste deel
afkomstig uit de ARP.
De heer Marcus Bakker van de CPN
gaf als commentaar op de geringe op
komst van de kiezers: „Het is nu wel
duidelijk gebleken, dat de afschaffing
van de opkomstplicht een foute beslis
sing is gebleken. Wij hebben tegen ge
stemd en blijven onze mening gestand.
Wat nu is gebeurd, heeft ons standpunt
alleen maar versterkt".
De heer Bakker toonde zich tevreden
over de winst van de CPN, vooral in
Groningen en Amsterdam. De sterke bleven.
MR. VAN MIERLO
toch wat teleurgesteld
winst in Groningen schreef hij toe aan
de loonacties van de afgelopen tijd en
de rol, die de CPN daarbij heeft ge
speeld.
De voorzitter van de Pacifistisch-So-
cialistische Partij, drs. Wiebenga, meen
de dat zijn partij heeft verloren aan de
PvdA, die zich linkser is gaan opstellen
en aan de CPN.
„Weinig spectaculair". Zo betitelde de
heer E. J. Harmsen (Binding Rechts) de
uitslag van deze verkiezingen. Over het
resultaat van Binding Rechts zei de
heer Harmsen tevreden te zijn, in aan
merking nemend, dat de partij in een
paar provincies niet is uitgekomen. De
uitslag betekent bij Kamerverkiezingen
een zetel, aldus de heer Harmsen, die
meende dat ongeruste rechtsdenkenden
uit alle partijen hun stem aan Binding
Rechts gaven.
De voorzitter van de Politieke Partij
Radicalen, mr. E. Jurgens, gaf te ken
nen over de uitslagen in Limburg, Bra
bant en Zeeland erg tevredente zijn.
Landelijk is het resultaat echter onder
de verwachtingen gebleven, aldus de
PPR-voorzitter, volgens wie de geves
tigde orde nog steeds op de been is ge-
ln *n
,e hoofdredactie van het Dagblad Trouw (prot. chr.) schreef vanmorgen
commentaar op de verkiezingsuitslag
„Het kabinet-De Jong bljjkt een grote daad te hebben verricht door de opkomst
plicht af te schaffen. Dit heeft het Nederlandse volk de gelegenheid geboden om
op duidelijke wjjze tot uitdrukking te brengen, dat de huidige politieke partijen
niet meer aanspreken. Men zei dat ditmaal door niet te stemmen. In de drie grote
steden kwam 30 procent minder kiezers op dan de vorige keer. En uit de totaal-
uitslag blijkt, dat deze uitspraak niet enkele, maar alle grote partijen treft. De
belangrijkste boodschap was de mededeling aan alle partijen van de kiezers, dat
men het politieke gedoe in deze vorm in Nederland niet meer accepteert".
Wat zullen de christelijke partijen nu
met deze uitslag gaan doen, aldus „De
Volkskrant" (r.k.). „Gaan zij er de con
clusie uit trekken, dat de huidige sa
menwerking met de liberalen ook voor
de volgende vier jaar perspectief heeft
gekregen? Dat zou voor degenen, die nu
nog hun stem aan de christelijke partij
en hebben gegeven in de hoop, dat het
tot een koerswijziging zal komen in de
geest van het KVP-kernprogram-Steen-
kamp, een grote teleurstelling zijn.
PvdA. PPR en wellicht ook D'66 moe
ten uit deze uitslag leren, dat de chris
telijke partijen nog lang niet uit ons
politieke leven weg te cijferen zijn.
Mocht uit de confessionele partijen
straks een gefundeerd aanbod komen
voor een progressieve combinatie, dan
zal die mogelijkheid nu zeker niet meer
bij voorbaat mogen worden afgewezen.
Als deze uitslag zou moeten beteke
nen, dat alles is vastgeroest, dat er geen
enkele hoop is op een wezenlijke veran
dering, dan zou vooral dat, na zoveel
praten over vernieuwing, de ergste an
ti-climax zijn".
Kou uit de lucht99
Het „Algemeen Dagblad" (neutraal)
schreef: „De uitslag van deze verkie
zingen is verrassend. Grote verschui
vingen, die werden verwacht, zijn na
melijk uitgebleven. De winst van de
VVD heeft een belangrijke bijdrage ge
leverd tot het behoud van de regerings
meerderheid, waarin de liberale invloed
groter is geworden. Dit behoud heeft
veel kou uit de politieke lucht gehaald.
De hoge verwachtingen van D'66 zijn
niet beantwoord. Het lijkt ons nog te
vroeg om er thans reeds consequenties
aan te verbinden. Zeker niet in de geest
dat men zou kunnen concluderen, dat
de Democraten hun top al weer achter
de rug hebben.
De winst van de communisten is even
gering als die van uiterst rechts. Het
gaat om randverschijnselen, die óp
zichzelf in deze tijd van een nog niet
GRONINGEN
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
LEEUWARDEN
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
93,7
93,9
80,0
Opkomst
95,0
91,9
75,6
Geldig
96,7
97,4
90,9
Geldig
98,1
98,2
92,2
P.v.d.A.
33,9
33,4
30,5
C.C.P.
36,8
35,0
32,4
A.R.P.
12,5
12,3
11,5
P.A.K.
45,6
44,1
40,1
C.H.U.
10,2
8,0
7,1
V.V.D.
9,5
9,5
9,6
V.V.D.
13,5
13,5
13,2
B.R.
0,0
0,0
0,3
K.V.P.
8,2
7,0
5,1
C.P.N.
1,8
2,5
3,5
P.S.P.
8.1
4,8
2,6
F.N.P.
2,8
0,0
5,3
B.P.
4,7
3,9
0.7
B.P.
2,3
1,9
0,5
C.P.N.
4,8
5,9
13,7
S.G.P.
0,3
0,3
0,7
G.P.V.
4,1
4,5
5.8
G.P.V.
0,9
0,9
1,4
P.P.R.
0,0
0,0
2,3
D'66
0.0
4,2
6,2
B.R.
0,0
0,0
0,2
Overigen
0,0
1,6
D'66
0,0
4,5
7.3
Overigen
0,0
2,2
UTRECHT
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
95,2
95,7
63,9
Geldig
97,0
97,2
99,3
P.A.K.
35,7
32,9
34,3
K.V.P.
26,1
22,9
19,9
C.H.U.
8,6
6,9
7.0
A.R.P.
8,1
9,5
8,2
V.V.D.
10,6
11,8
13.5
B.R.
0,0
0,0
0,5
S.G.P.
1,1
0,9
1,3
G.P.V,
0.5
0,5
0,8
C.P.N.
2,0
2,9
3.4
D'66
0,0
5,4
10,0
B.P.
6,1
3,4
1,1
Overigen
1,2
2,9
NIJMEGEN
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
95,0
95,1
59,6
Geldig
96,3
96,8
98,9
K.V.P.
55,1
46,0
41,5
P.v.d.A.
18,4
17,5
19,2
C.H.U.
3,7
2,8
2,8
V.V.D.
7,6
7,9
10,0
B.R.
0,0
0,0
0,6
A.R.P.
2,0
3,9
2,6
P.S.P.
3,3
2,4
4,3
S.G.P.
0,3
0.2
0.2
P.P.R.
0,0
0,0
5,0
C.P.N.
1,2
2,2
2,1
G.P.V.
0,3
0,2
0.3
BP.
8.1
6,6
1,9
D'66
0,0
7,6
9,5
Overigen
0,0
2,7
HAARLEM
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
94,1
94,5
65,4
Geldig
96,8
97,2
100
P.v.d.A.
26,5
25,9
27,7
K.V.P.
25,8
22,4
20,4
V.V.D.
12,2
12,2
14,1
P.S.P.
7,9
4,8
3,0
C.H.U.
6.8
4.7
4,6
A.R.P.
6,5
8.0
6,7
B.P.
8,5
5.0
1,6
C.P.N.
3,8
5,1
5,7
P.P.R.
0,0
0,0
2,1
B.R.
0,0
0,0
0.4
D'66
0,0
7,6
12,3
S.G.P.
0,4
0,4
0,4
C.D.U.
0,6
1,1
0.4
Steur
0,0
0,0
0,1
G.P.V.
0.5
0,4
0.5
Overigen
0,5
2,4
MAASTRICHT
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
95,6
95,1
56,2
Geldig
94,8
94,7
97,9
C.C.P.
59,8
51,1
47,6
P.v.d.A.
21,4
22,5
22,8
V.V.D.
5,9
7,3
9,1
P.P.R.
0,0
0,0
4.4
B.R.
0,0
0,0
0,4
C.P.N.
1,6
2,2
2,9
B.P.
7.0
5,3
2,4
P.S.P.
3,5
3,1
2,5
D'66
0.0
4,6
7.9
Overigen
0,8
3,9
ASSEN
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
93,8
94,0
76,4
Geldig
96,7
97,2
99,1
P.A.K.
45,2
43,1
42,8
V.V.D.
14,2
14,1
14,5
A.R.P.
14,4
14,3
15,0
C.H.U.
10,3
9,1
7,9
K.V.P.
4,1
3,9
3,4
B.R.
0,0
0,0
0,3
C.P.N.
2,1
2,7
3,2
B.P.
5,5
3.4
0,9
G.P.V.
4,2
4.4
5.7
D'66
0,0
3,0
6.3
Overigen
0,0
2,0
DEN HAAG
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
93,0
93,0
63.6
Geldig
96,6
97,2
99.3
P.v.d.A.
26,3
27,0
28,8
K.V.P.
18.4
16,2
14,2
V.V.D.
17,8
18,0
20,2
A.R.P.
7.7
9,1
7,7
C.H.U.
9.7
7,4
7,1
P.S.P.
7,2
4,3
2.4
P.P.R.
0,0
0,0
1,8
B.P.
6.9
3,4
1,1
C.P.N.
2,5
3,4
3,7
S.G.P.
1,2
1,1
1,5
D'66
0,0
6,6
9,9
G.P.V.
0.4
0,4
0,6
B.R.
0,0
0,0
1,0
Overigen
1,9
3,1
AMSTERDAM
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
93,1
93,1
66,0
Geldig
96,8
97,4
99.2
P.v.d.A.
25,6
27,4
28,4
K.V.P.
15,3
12,8
10,6
V.V.D.
11,2
11,4
12.8
P.S.P.
14,1
6,4
4,4
C.H.U.
6.0
3,8
3,5
A.R.P.
5,6
6,7
4,9
B.P.
9,0
4,6
1.5
C.P.N.
11,2
14,7
17,5
P.P.R.
0.0
0,0
2,9
B.R.
0.0
0,0
0,5
D'66
0,0
8,3
11,8
S.G.P.
0,3
0,3
0.3
C.D.U.
0,6
0,7
0.2
Steur
0,0
0,0
0.2
G.P.V.
0,3
0,3
0,5
Overigen
0,8
2,6
ZWOLLE
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
ARNHEM
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
94,6
95,3
74,4
Opkomst
95,4
96,6
66,3
Geldig
98,1
95,9
99,3
Geldig
96,9
97,3
98,9
K.V.P.
16,9
15,2
14,6
K.V.P.
29,8
25,2
22,2
P.A.K.
35,5
33,6
33,0
P.v.d.A.
29.8
31,6
30.7
C.H.U.
14,6
12,7
12,8
C.H.U.
9,9
7,1
7,0
A.R.P.
11,1
12,3
11,5
V.V.D.
11.4
12,1
14,2
V.V.D.
10,7
10,6
12,2
B.R.
0,0
0,0
0,7
S.G.P.
1,9
1,5
2,1
A.R.P.
6,1
7,5
6,5
B.R.
0,0
0,0
0.5
P.S.P.
4.3
2,2
1,7
C.P.N.
1,5
2,0
2,3
S.G.P.
0,4
0,3
0,5
G.P.V.
2,9
3,0
2,8
P.P.R.
0,0
0,0
2,6
D'66
0,0
3,3
6,7
C.P.N.
1,5
2,0
2,6
B.P.
4,9
4,1
1.5
G.P.V.
0,5
0,5
0,7
Overigen
0,0
1,7
B.P.
6,3
3,9
1,5
s
D'66
0,0
5.1
9,1
Overigen
0,0
2,5
DEN BOSCH
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
94,4
95,2
59,9
Geldig
96,6
96,4
98,5
K.V.P.
62,1
48,5
50,3
P.A.K.
15,4
15,5
18,4
P.C.G.
3,9
5,5
4,0
V.V.D.
6,4
8,8
9.0
R.R.
0,0
0,0
0.4
BP Veraart
0,0
0,0
0,8
P.S.P.
2,6
2,1
2.0
C.P.N.
1,1
2,1
2,2
Koekoek
7.6
6,0
1,5
D'66
0,0
6,2
10,9
G.P.V.
0,0
0,3
0.5
Overigen
0,9
5,0
ROTTERDAM
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
92,5
92,8
62,0
Geldig
96,1
96,6
98.8
P.v.d.A.
37,7
40,0
40,2
K.V.P.
13,6
11,9
9.8
V.V.D.
10,8
10,2
10,5
A.R.P.
8,1
9,2
8,3
C.H.U.
7,2
6,1
5,9
P.S.P.
10,3
4,6
2,2
P.P.R.
0,0
0,0
1.6
B.P.
4,2
2,4
0.9
C.P.N.
4,6
5,7
6,5
S.G.P.
2,0
1,8
2,4
D'66
0,0
4,9
10,4
G.P.V.
0,6
0.6
0.9
B.R.
0,0
0,0
0.4
Overigen
0,9
2,6
MIDDELBURG
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
95,1
95,2
72,1
Geldig
97,6
97,5
99,1
P.v.d.A.
29,1
28,3
28,1
K.V.P.
7,3
6,6
5,3
C.H.U.
19,4
16,5
15,8
A.R.P.
18,2
19,1
18,7
V.V.D.
10,0
11,4
10,9
S.G.P.
7.6
7,1
9.1
B.P.
3.8
2,4
1,2
G.P.V.
0.8
0,9
1,3
P.P.R.
0,0
0,0
1,6
C.P.N.
0,6
1,0
1.1
D'66
0,0
2,8
6.6
C.D.U.
0,0
0,5
0.3
Overigen
3,2
3,4
AMERSFOORT
P.S. '66
T.K. '67
P.S. '70
Opkomst
94,4
95,7
68,4
Geldig
96,9
£7,0
98,9
P.A.K.
31,1
28,8
28,0
K.V.P.
22,3
20,2
17,9
C.H.U.
13,1
10,5
10.9
A.R.P.
8,7
9,9
8,9
V.V.D.
11,9
13,6
16,1
B.R.
0,0
0,0
0.8
S.G.P.
1,5
1,5
2,0
G.P.V.
2,2
2,4
3,6
C.P.N.
1,7
2,6
2.9
D'66
0,0
4,7
7,9
B.P.
5,7
3,2
1.0
Overigen
1,8
2,6
geheel uitgekristalliseerd partij bestel
niet zo verwonderlijk zijn. Het verlies
van de Koekoek-partij mogen we wel
beschouwen als een winstpunt voor het
democratisch besef van ons volk.
Het verschijnsel van het onverwach
te, teleurstellend grote aantal wegblij
vers demonstreert een tekort aan poli
tieke discipline. Degenen, die gisteren
niet op het stembusappel verschenen,
hebben een kans gemist".
Falend breekijzer99
Drs. F. A. Hoogendijk wijst er in „El-
seviers Magazine" op, dat D'66 als breek
ijzer in de Nederlandse politiek heeft
gefaald. Niet één van de grote politieke
partijen is ontploft; het aantal partijen
is niet afgenomen maar toegenomen en
tot nog toe heeft Nederland door de op
richting van D'66 er een middelgrote
partij bij gekregen.
„De grote winst, die voor D'66 leek
weggelegd, is niet gekomen. Deze te
genslag is ongetwijfeld te wijten aan
de onduidelijke opstelling van deze par
tij en de wat ongelukkig gevoerde ver
kiezingscampagne".
Obsederende vraag9
„EVEnmin als het in het begin van de
na-oorlogse jaren de PvdA gelukte om
een grote doorbraak te forceren, is gis
teren ook D'66 niet in haar doelstelling
geslaagd de bestaande politieke partijen
een beslissende slag toe te brengen", zo
concludeert de Gelderlander-pers.
De heer Van Mierlo is zelfs niet aan
zijn minimum-verwachting, te weten
een verdubbeling van stemmen- en ze
telaantal, toegekomen. De bestaande
grote partijen hebben zich redelijk
kunnen handhaven. Opnieuw dus geen
grote doorbraak. Evenmin is de grote
droom van de PvdA werkelijkheid ge
worden, dat de uitslag van deze Staten
verkiezingen de tijdbom onder het ka
binet-De Jong zou zijn. De grootste
partij is die van de thuisblijvers. En
daarmee is de grote verliezer van giste
ren eigenlijk de politiek zelf. Ondanka
veel radicaal geroep, is opnieuw geble
ken, dat de Nederlandse kiezer niet zo
radicaal van aard is. Het blijft natuur
lijk wel de obsederende vraag of de 31
pet. wegblijvers bij de Kamerverkiezin
gen wel in beweging komt".
9»
Nederlaag voor allen
Onder de kop „Nederlaag voor ona
allen", noemt het „Eindhovens Dag
blad" het opkomstpercentage het meest
opvallende en tevens het meest teleur
stellende resultaat van deze verkiezin
gen. Met name, zo zegt het blad, een
nederlaag voor de politieke partijen, die
de kiezers niet duidelijk hebben kunnen
maken wie, waarom en waarvoor zij
moesten stemmen.
„De kiezers, die wel kwamen, hebben
getoond weinig behoefte te hebben aan
partijvernieuwing, vooral ook gezien
het teleurstellende winstpercentage van
D'66 en de stabiele uitslagen voor PAK
en CCP".
„Staart tussen de benen99
De „Nieuwe Limburger" schrijft:
„Zij die luidkeels deze Statenverkiezing
hebben willen promoveren tot een aan
val op het regeringsblok, kunnen de
staart tussen de benen steken. Eens te
meer is bewezen, dat in de Nederlandse
politiek de lonten niet tot het kruitvat
reiken.
Er is niets ontploft, behalve de Boe
renpartij, maar dat was voor deze ver
kiezing gebeurd. Analyseert men de re
sultaten van de grote concurrerende
blokken van de christelijke partijen en
het PAK, dan komt men tot de conclu
sie, dat ook daar de verschuivingen niet
veel meei /.ijn dan die welke reeds in
de praktijk der laatste jaren waren
doorgevoerd".
