Betty Sandberg: droomschilderes „Slanke" mode maakt dat meneer een schoudertas nodig heeft.... Mode voor heren en kinderen Vereniging van directiesecretaressen maar alleen de échte... Betrouwbare informatie over „de pil Organisatie in de maak Ter uitwisseling van beroepsinfortnatie KRASSE WOORDEN OVER TROUW ONTMOETING TE DE BILT MET Haar werk is soms anders dan men van haar verwacht Op de achterbank Geen academie.... Garantiebewijs Goed onthouden Netjes achterlaten Verschraald TVie directiesecretaressen in Amsterdam zijn sinds enkele weken bezig een „vereniging voor directie-secretaressen" op te rich ten. Vorige week zijn er 2.100 brieven uitgegaan en er zijn nu al 129 aanmeldingen uit alle delen van Nederland binnen. Het wordt geen vakbond, geen gezelligheidsvereniging, maar een onderling contact dat het uitwisselen van beroepsinformatie moet bevorde ren. MAART 1970 Een vleugje mode t>an Amsterdamse en Parijse couturiers: Links ziet u twee modellen uit de con- fectiecollectie van de Am sterdamse ontwerper Frans Molenaar. Het zijn zwart witte midi-jurken met knoopgarnering Heren der schepping, die zich een beetje anders dan anders willen uitdossen, ko men bij het Parijse Huis Pierre Cardin aan hun trek ken. De drie heren op de middelste foto durven best iets te dragen. De middel ste heeft een straksluitend pak van fluweel aan, ,,Cos- mocorps" genaamd, links en rechts ziet u maxi-jas- sen van kunstbont. De Amsterdamse mo deontwerpster Anne Mole naar heeft deze week haar collectie kinderkleding voor voorjaar en zomer getoond. Het meisje draagt een oranje-geel gestreepte jumpsuit" met uitgesne den mini-jurkje en de jon gen, die daartoe opgestookt door de fotograaf zijn fat soen niet weet te houden, heeft een rode Jumpsuit" aan. Dat is Engels voor „springpak". Bij de Rotterdamse uitgeverij Lem- niscaat is deze week de Nederlands* vertaling verschenen van het betrouw bare informatie over „de pil" gevende boek ,,De Pil" door Barbara Seaman, met een inleiding door prof. dr. W. P. Plate. De prijs is 9.50. Onder de belangrijke onderwerpen is er vandaag nauwelijks een waarover zoveel geruchten, vage mededelingen, halve en oppervlakkige informatie de ronde doen. Begrijpelijk: want noch in enkele woorden, noch in een artikel van duizenden woorden, is het mogelijk de voor- en nadelen van „de pil" waar van de gebruiksters op de hoogte moe ten zijn ook maar enigszins adequaat te behandelen. Te lang hebben aan de ene zijde ethi sche en religieuze bezwaren een open discussie van de medische en sociologi sche merites in de weg gestaan. Te lang heeft men van andere zijde gepoogd, de medische gevaren als bakerpraatjes *n als paniekzaaierij van de tafel te ve gen. Het boek van Barbara Seaman geeft de gebruiksters van de pil (in Neder land tussen de vier- en vijfhonderddui zend!) overzichtelijke en goed leesbare informatie over werking en bijwerkin gen van „de pil". Deze noodzakelijke voorlichting is gebaseerd op publikaties, rapporten en interviews van een hon derdtal deskundigen, die zowel over „de pil" als over andere manieren van ge boorteregeling berichten. Dent u trouw? Keizer Napoleon heeft destijds al bepaald dat iedere man of vrouw zich het antwoord op deze vraag kan be sparen. Hij zette ooit deze woor den op papier: ,,Er bestaan slechts twee soorten trouw: die van honden en die van katten". Een iets minder beroemde Fransman, de schrijver Girau- doux, geloofde wel in mensen- trouw, maar hij zei weer het volgende: Vrouwen vol huwe lijkstrouw zijn altijd hetzelfde. Ze denken alleen maar aan die trouw en nooit aan hun man." DRIE VAN HAAR SCHIL DERIJEN staan op deze foto, samen met de maakster, mevrouw Betty (Elisabeth) Sand berg in De Bilt. Inderdaad, familie van dè Sand berg. En dat schilderij op de stoel? Daar zit een grapje in. Die vallende kever past niet in het bak je eronder. Zomaar. Mevrouw Sandberg vond het leuk. UVn leuk klein huis in De Bilt. Bin nen: een leuke kleine vrouw. Nou ja, niet zó klein, gewoon. Ze schildert en ze zegt: „Er zijn mensen die boos worden door mijn schilde rijen". Als ik aan mevrouw Betty (Eli sabeth) Sandberg vraag, onder welke noemer haar werk valt, lacht ze. Ze lacht trouwens veel. „Ik dacht inder tijd: ik sluit me bij de surrealisten aan, maar mijn werk is bepaald niet sur realistisch. Ik noem het visionair. Ik vind dat niet slecht gevonden'. "V^oor heren z(jn de eerste schoudertasjes op de markt ver schenen. Deze mannentassen zjjn niet zomaar een grol van een slim meneertje uit de mode-industrie, ze z(jn uit nood geboren, zeg maar. Want hoe meer de vrouwen juichen over de steeds charmantere, krap aangesneden herenpakken, hoe meer de heren zelf er stampvoetend t>y staan, omdat ze geen zakken meer hebben waar de overvloed aan touwtjes, mesjes, portefeuille, portemonnee en zakdoek-op-een-dotje in past. „Het alternatief is óf minder in de zakken stoppen óf een tas nemen", zegt Marcel Alérion, modemaker in ons eigen Amstelveen. Hij is een van de mensen die op dit mo ment al herentassen produceren en voor zover hij weet. worden ze in verscheidene boetieks in ons land al zeer goed verkocht. Na een uur merk Ik, dat ik twee mevrouwen Sandberg ontmoet. De ene Hij maakte zijn tassen van stoer leer in stevig formaat eigenlijk vooral voor het gemak in het weekeinde. „Hoeveel mannen lopen er dan niet in een coltrui of iets anders waarin geen zak te vinden is", zegt hij. „Wat te doen, als je in die kledij gaat autorijden bijvoorbeeld Je moet autopapieren bij je hebben, geld, misschien een agenda, mis schien een regenjack. Nou, dat stop je allemaal in die tas. je gooit hem op de achterbank en als je hem nodig hebt. pak je het ding gewoon onder de arm". Gek Wat vindt u dan van een man die met moeders boodschappennetje rondsjokt dood los je op in het totaal. Als je nu maar, zolang je op aarde rondstapt, je plichtjes doet, Is het goed. De een tim mert, de ander maakt schilderijtjes. Als Je je werk maar netjes achterlaat, dat bedoel ik". Dan gelooft u dus wel degelijk in „iets hierna", zeg ik. Mevrouw Sand berg lacht. „Laten we het daar nu niet over hebben, dan zijn we nog uren be zig." Bij de schilder Johfra (Johannes van den Berg) in Den Haag heeft ze lessen gehad, de in Leiden geboren mevrouw Elisabeth Sandberg. Anderhalf jaar ge leden is ze weer met schilderen begon nen, na er vijf jaar „tussenuit" geweest te zijn. „En dan is het moeilijk weer contacten te leggen, want de mensen zijn je zó vergeten", vindt ze. Maar, vraag ik dan aan de vrouw die schildert „omdat ze het niet laten kan", u krijgt als beroepsschilderes toch zeker subsidie? Opnieuw lacht ze. „Neen, dat geldt slechts tot je dertigste jaar en daar ben ik overheen. En bovendien ik heb geen academische opleiding gehad en dan komen de mensen „van de overheid" niet eens bij je kijken. Eén keer had ik een meneer van de gemeente hier. Mooie schilderijen, mevrouw zei hij maar ja, u heeft geen academie ge had" da's jammer." Van mevrouw Elisabeth Sandberg mogen ze alles van haar schilderijen aeggen. „Lelijk". Best. „Mooi". Prettig. Z* gaat gewoon door met schilderen. Is de functie van secretaresse na de oorlog niet erg verschraald? „We willen niet discrimineren, maar het is inderdaad zo dat elk meisje met een steno- en typediploma zich al gauw secretaresse gaat noemen. Onze vereni ging staat alleen open voor directiese cretaressen die aan een bepaald patroon van eisen voldoen". Hoe wilt u bereiken dat alleen de gewenste secretaressen lid wor den? „In het buitenland zijn al soortgelijke verenigingen. Daar heeft men ballota gesystemen. Hoe we het hier zullen doen, weten we nog niet. maar wil de vereniging zin hebben, dan zullen we een manier moeten vinden dat alleen de echte directiesecretaressen lid worden." Het lidmaatschap van de ver eniging wordt een garantiebewijs voor de goede directiesecretaresse? „Dat is de opzet niet, maar dat zou wel het resultaat kunnen zijn. Overi gens is de opzet nog erg pril. Over en kele weken hopen we de oprichtings vergadering te houden. Er kunnen nog veel plannen en ideeën komen". Hoeveel directiesecretaressen zijn er in Nederland? „Dat weten we bij benadering niet. De brief de we vorige week hebben verstuurd, is gegaan naar de 2100 direc teuren, die lid zijn van het Nederlands Centrum van Directeuren. Dat is een kleine minderheid onder alle directeu ren die Nederland heeft" Aan welke eisen moet een goede directiesecretaresse voldoen? Dus zien we straks meer en meer mannen met het eigen tasje over straat wandelen Alsjeblieft niet. aldus de heer Alérion, die zelf een dertiger is en zoals vele mannen een beetje bang om voor „verwijfd" door te gaan. i« opgewekt, draaft met koffie en lacht. De andere moet, of se wil of niet, dikwijls denken aan wat er na dit leven komt of is. „Maar ik geloof niks. Ik hoor bij geen enkele kerk", verzekert ze met nadruk. En tussen die twee din gen ligt een geweldig verschil, zeg ik dan. Mevrouw Sandberg kijkt me even aan. „Ik ben gewoon een aardig mens, dacht ik van mezelf", zegt ze. „maar soms schilder je heel anders dan dat Je eruit ziet". Dat klopt. Van haar verwacht je geen schilderij, landschap met bomen, don ker en dan ineens op d e voorgrond, groot en hel, een ingewikkelde schelp. Of een plasje en bloemen en gras en ineens een los kinderhoofd. Of een paar bloemen in e en wervelstorm. Leg maar eens uit wat je met een schilderij bedoelt, dat is moeilijk. Er zijn mensen die bij haar komen en de een zegt. „Jakkes, hoe kun je dót nu schilderen, terwijl je zo vriendelijk bent". De ander, over, precies hetzelfde schilderij: „Dót is het. enorm". De meeste mensen? „Die zeggen: Oh, wat gek!", vertelt mevrouw Elisabeth Sandberg, die altijd als kind getekend heeft en op haar achttiende met olie verf begon. Neen, neen, het gaat niet om een hob by, mevrouw Betty Sandberg is een be roepsschilderes en ze exposeerde in Antwerpen, Luik en Brussel, maar net zo goed in Amsterdam, Dordrecht, Den Haag en Utrecht. En op dit moment hangen negentien van haar schilderijen op een tentoonstelling in Den Bosch. Ze droomt veel. „Wat ik droom, dat schilder ik", legt ze uit. „Ja, ik heb al tijd veel gedroomd. En ik heb mezelf geleerd te onthouden wat ik droom. Vla een blocknootje, waar ik in het begin alles opschreef. Maar nu kan ik alles feilloos onthouden, elke kleur". Mevrouw Sandberg zegt: „We dromen natuurlijk allemaal en wat je droomt, dat doe je ontspannender dan het werk overdag. Wanneer mensen boos worden over mijn schilderijen, dan heeft dat met de mensen zelf te maken, want men weet dikwijls niet bewust wat men droomt. Een heleboel reageer Je 's nachts in je droom af. Sommige mensen maken reizen, anderen spelen de held. Maar veel mensen dromen dikwijls zonder dat ze het zelf weten precies hetzelfde, terwijl ze overdag met heel verschillende dingen bezig zijn". Ik stap naar een van haar schilderij en toe een produkt uit dit .1970 en zie dat het doek gesigneerd is met het woord ANSEL. „Oh" zegt mevrouw Sandberg. „ik schilder nooit onder mijn eigen naam. Over een stel jaren ben ik er niet meer. mijn naam is niet belangrijk. Na je AMSTERDAM Miejuffrouw N. van Breemen moest naar een zeer dringende bespreking, maar de beide an dere oprichtsters van de Vereniging van Directiesecreta ressen ontvangen me in het kolossale gebouw van Cen traal Beheer alsof de officiële kantoortijd niet al ruim verstreken is. Zoals mejuffrouw A. M. Hart en mejuffrouw Y. M. van Randwijk bekennen, is het initiatief tot het oprichten van de vereniging in een flits geboren. Mej. Van Randwijk zei enkele weken geleden „Waarom richten we geen ver eniging op". Haar twee collega's raakten daarop in grote geestdrift. Ook de drie directeuren, wier geheimen zij bewaren, von den het zo'n goed plan, dat zij het Nederlands Centrum van Directeuren wisten over te halen de dames technisch te steunen. We zijn nog niet zolang aan het pra ten. of mej. Van Randwijk zegt zeer beslist: „We zijn geen Dolle Mina's". Hebt u iets tegen Dolle Mina? „Nou nee, met vele acties van hen kunnen we ons volkomen verenigen, sommige activiteiten vinden we niet zo geweldig. Maar we willen vooral duide lijk maken, dat we geen actiegroep wil len oprichten". De vereniging-in-wording gaat zich dus niet met de sociale positie van de directiesecretaresse bezig houden? „Beslist niet. Het doel van de vereni ging is door onderling contact een brede uitwisseling te krijgen van beroepsin formatie en beroepservaring. We zullen studiedagen beleggen, waarvoor specia listen worden uitgenodigd. We zullen excursies organiseren en misschien komt er een vakblad." „Ach, daar zoudt u' hele krant mee kunnen vullen. Een goede directiesecre- teresse begeleidt haar baas. Zij kent zijn zakelijke contacten en is op de hoogte van zijn persoonlijk leven. Ze moet zelf standig haar werk kunnen regelen en ze moet niet te veel naar de klok kij ken. Als de directeur 's avonds wil wer ken, dan moet dat geen bezwaar zijn. Ze moet slagvaardig beslissingen kun nen nemen en toch niet de baas spelen. Ze is zijn visitiekaartje en kan zijn contacten opvangen als hij afwezig is. Nu ja, zo kunnen we wel doorgaan. Ze moet weten welke bloemen hij op zijn bureau wil hebben, wanneer hij aan een kop koffie toe is en wanneer zijn trouwdag is, zodat ze hem daar tijdig aan kan herinneren". Deze verbondenheid van de se cretaresse met haar baas wordt nogal eens pikant uitgelegd. „We zullen ons in verenigingsverband niet gaan verdedigen tegen dat soort toespelingen; dergelijke vermoedens storen ons echt niet. Je hebt nu een maal beroepen, die dat meebrengen, verpleegsters tobben er ook nogal mee. Voor ons staat gewoon vast, dat een di rectiesecretaresse, die op haar mooie ogen wordt aangenomen, het niet lang volhoudt". Voelt ii zich in uw beroep be dreigd door de computer? „De computer kan veel administra tief werk overnemen, maar de directie secretaresse kan niet door een computer worden overgenomen. Neen, ons initia tief is niet voortgekomen uit een soori angst. We hebben gewoon ontdekt dat de ont wikkeling in beleidsbepaling, methoden van onderzoek en automatisering zo snel gaan en zo sterk ons dagelijks werk beïuvloeden dat we menen con tacten buiten onze werkkring nodig hebben om bij te blijven. Als we een week geen vakliteratuur hebben gelezen, hebben we al het gevoel Mejuffrouw A. M. van Hart buigt zich belangstellend over een van de 129 brieven, die mejuffrouw Y. M. van Randwijk aan het lezen is. Samen met hun collega, mejuffrouw N. van Breemen, zijn zij, en vereniging voor directie secretaressen aan het oprichten. Zij zijn de drie directie secretaressen van de adminis tratieve stad" aan de westzijde van Amsterdam, die Centraal Beheer heet. De zittende mej. Van Randwijk is vier jaar direc tiesecretaresse; mej. Hart heeft heeft de lange weg van de basis naar de top afgelegd: zij werd vijftien jaar geleden secre taresse en drie jaar geleden directie secretaresse.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 11