werken
in
Experts maken het
Nederland
Documentaire over
Joden in Nederland
Maanreis
op radio
en tv
Omzet TROS-toto ruim
twee miljoen gulden
ALS ZE HUN WERK ECHT GOED DOEN
HOORT NIEMAND ER OOIT IETS OVER
■f
H
Hittebed" en
transplantaties
redden ernstig
verbrande man
Heer
Bommel
en de Blijd-
scbapper
Hiro moet uit
eigen zak
aanzuiveren
programmaos
MORGEN
ft
HOGERE
VEILIGHEIDS-
KUNDIGEN
eeft u dat ook, met een elektrische koffiemolen, om iets te
noemen. Als het ding pas in huis is, dan wordt er o zo voor
zichtig mee omgegaan. Na een jaar staat ineens iemand met natte
handen rustig te malen, met de stekker in het stopcontact.
„Staat zo gek"
Deskundigen
Zeer streng
MARTEN
TOONDER
STRIP
DINSDAG 7 APRIL 1970
In het Veilig
heidsinstituut in
Amsterdam staat
de heer H. J. Werk
hoven en praat
over veiligheid. En
eigenlijk is het zo,
dat er jaarlijks
twintig „zware jon
gens" in ons land
moeten worden op
geleid om de brok
ken, die door on
wetendheid en slor
digheid van ande
ren kunnen ont
staan, te voorko
men.
Je hoort soms dingen dié je doen denken: hoe kan een mens dan ook zo stom
doen. „Vrouw overleden in badkamer" en als je verder leest: „Ze had het elek
trische kacheltje op de rand van het bad gezet en op een gegeven moment moet
het brandende kacheltje in het water zijn gevallen".
Toch gebeuren die dingen. Steeds
weer. Een paar honderd kleine kinde
ren worden in dit land elk jaar in zie
kenhuizen tegen vergiftiging behan
deld. Dan hebben ze spiritus of ben
zine gedronken. Die zat dan in een
oude limonadefles in het beruchte
gootsteenkastje.
Duizend keer is geroepen, geschreven
en gezegd, dat men dit soort zaken niet
in een limonadefles moet doen, duizen
den keren gebeurt het wel. Duizenden
keren is gezegd dat zo'n fles buiten het
bereik van een kleuter gehouden moet
worden, duizenden keren kunnen ze er
bij.
Slordigheid. Maar door slordigheid
kunnen ook ontploffingen op schepen
ontstaan die doden vergen en de oor
zaak is dikwijls statische elektriciteit
Door „Het staat zo gek" te zeggen
kunnen mensen voor hun leven lang
verminkt worden, omdat ze geen veilig
heidshandschoenen, -schoenen, -helmen
of -maskers droegen.
Door onwetendheid kunnen gangen in
bedrijven te smal gemaakt worden en
bij brand ontstaat er paniek en vallen
er slachtoffers, omdat menelkaar on
dersteboven loopt.
Door onwetendheid bestaat er een
sluipend gevaar voor een boel mensen
STOCKHOLM Een 36 jaar oude
Zweed, die in november by een ketel
ontploffing op een scheepswerf over
meer dan 85 pet. van zfo'n lichaam brand
wonden opliep is gered door een team
doktoren in Stockholm dank zij een
hier uitgevonden „hittebed" en een
vrywel volledige huidtranspiantatie.
Tot nu werd 70 pet. als de grens ge
zien waarbinnen redding mogeiyk is.
Riko Puopsa heeft de nieuwe behan
deling ondergaan in het Karolinska zie
kenhuis, onder leiding van dr. Sten-
Otto Liljedahl. Bij de ontploffing was
alleen zijn gezicht niet geschonden. De
rest van zijn lichaam is nu bedekt met
huid welke tijdens zes delicate opera
ties overgeplant is van dode mensen.
Verdere kleine transplantaties zullen
nog nodig zijn.
De patiënt ligt bij de behandeling
volkomen naakt op het bed waarin
voortdurend warme lucht wordt gebla
zen om de brandwonden uit te drogen.
De temperatuur van de lucht en de voch
tigheidsgraad in de gesteriliseerde ka
mer worden voortdurend constant ge
houden. De warme lucht gaat ook het
verlies van lichaamswarmte tegen. Ver
der is de toevoer van vloeistof belang
rijk. Dit was in dit geval 26 liter op de
eerste dag en daarna dagelijks 10 liter.
Ruopsa, wie het gelukt was door een
nauwe opening uit de ketel te kruipen
welke hij aan het schoonmaken was
toen de ontploffing zich voordeed, zei:
„Ik voel me nu tamelijk goed, vergele
ken met eerst. Ik kan met hulp wat lo
pen en ik hoop spoedig het ziekenhuis
I» kunnen verlaten."
om aan gehoorstpornis te gaan lijden;
ze zetten tliuis 'de radio harder, ze gaan
steeds harder praten, totdat er ineens in
het bedrijf geluidsjnetipgen worden ge
daan en men de oorzaak achterhaalt.
Over een paar maanden hebben we
er weer twintig mensen bij, die het
werken in Nederland veiliger moeten
maken. Twintig mannen, die er dan een
loodzware opleiding op hebben zitten en
die hun kennis weer op honderden an
deren over gaan dragen. Dat zijn dan
Hogere Veiligheidskundigen.
Op 31 augustus van dit jaar begint de
nieuwe en tweede cursus die leidt tot.
dat Diploma Hogere Veiligheidskundige.
Wat mag dat betekenen?
Het antwoord gaf ons de heer H.J.
Werkhoven van het Veiligheids Insti
tuut te Amsterdam.
Hij is degene die de cursus mede op
zette en begeleidt en hij zegt: „Er is
bijna geen bedrijf meer of er worden
wel chemische middelen gebruikt. En
juist bij die middelen is er een enorme
reeks gevaren. Ik noem alleen maar
vergiftiging en ontploffing".
„Het belangrijkste van de functie
van Veiligheidskundige is, om dat veili
ge werken van anderen ook gedaan te
krijgen", zegt de heer Werkhoven.
Het moeten dus mensen zijn, die een
bepaald overwicht hebben. Ze moeten
bovendien een HTS-opleiding hebben,
scheikundekennis op HBS-b-niveau en
tenminste twee jaar bedrijfservaring in
een leidinggevende functie. Pas dan
worden ze als cursist geacepteerd. Het
zijn dus „zware jongens".
Wel, de twintig zware jongens, die nu
bij het Veiligheids Instituut in Amster
dam de cursus volgen, komen van Bra-
bantia, van Shell, van Unilever, van
Fokker, van Philips, drie van de ar
beidsinspectie en drie van gemeentelij
ke diensten als vervoer, waterleiding en
gemeentewerken,
uit het hele land
En ze zijn afkomstig
De selectie is zeer streng, maar dat is
weer nodig, want er wordt gepraat over
de veilige inrichting van werkterreinen,
over brandtrappen, over licht en kleur,
want goed zien betekent ook veiligheid,
over temperatuur, vochtigheid en tocht.
Om maar iets te noemen, want het gaat
ook over huidaandoeningen en het ont
staan van explosies, over lucht-, water
en bodemverontreiniging, over brand
bestrijding en -preventie en telkens
maar weer opnieuw hameren pp dat-,
zelfde aanbeeld: veiligheid.
Het is niet spectaculair wat daar in
Amsterdam gebeurt. Men hoort eigen-
iijk niks van die twintig zware jongens.
En als ze straks wie weet hoeveel onge
lukken hebben kunnen voorkomen, dan
zegt er niemand iets.
Maar als er één ontploffing plaats
heeft, dan is iedereen in beweging en
heeft commentaar.
„Wat is aan risico's aanvaardbaar;
sociaal, wettelijk en economisch en
wat niet, dat moet de mensen worden
bijgebracht", zegt de heer Werkhoven.
De twintig zware jongens weten, dat
dit geen kleinigheid is:
DEN HAAG De Hiro heeft vorig
jaar 78.400 gulden teveel uitgegeven
voor produktie en administratie van
radio- en t.v.-programma's De Hiro
zal dit geld uit eigen middelen moeten
betalen.
Dit antwoordt minister Klompé (cul
tuur, recreatie en maatschappelijk
werk) op vragen van het Tweede-Ka
merlid Voogd (PvdA). In opdracht van
de regeringscommissaris, heeft een ac
countantskantoor een rapport uitge
bracht over de administratie van de
Hiro. Daarin wordt gesproken van
„financieel wanbeheer, waardoor de fi
nanciële verantwoording is afgekeurd".
ic Onwetendheid over het ge
bruik van materiaal, in Am
sterdam kunnen ze er een hoop
over vertellen. Wie een ijzeren
ketting overbelast, houdt geen
ketting meer over maar een niet
meer buigzame ijzeren schakel
stang. Van zo'n „harde ketting"
maakte men een ijzeren pop. De
„benen" ervan zijn met geen ha
mer in elkaar te krijgen.
De Nederlandse Omroep Stichting
(NOS) zal zowel via de radio als dt
televisie veel aandacht gaan beste
den aan de derde reis van 11 tot
en met 21 april van drie Ameri
kaanse astronauten naar de maan.
Er is een uitgebreid schema van
uitzendtijden opgesteld, dat wordt
gehanteerd als tenminste de lance
ring op zaterdag 11 april doorgaat.
Er zijn namelijk nogal wat moeilijk
heden en mochten die niet op tijd tot
'n oplossing worden gebracht, dan zal
de vlucht van de Apolle 13 een
maand worden uitgesteld.
Hoe het ook zij voorlopig houdt
men zich bij ee NOS aan het nu op
gestelde plan. De radio zal alle hoog
tepunten van de vlucht rechtstreeks
uitzenden. Die hoogtepunten zijn de
lancering, de landing op de maan, de
twee maanwandelingenhet vertrek
van de maan, en de landing op aar
de.
Om dit alles goed te kunnen bege
leiden zal de radio in de nachten var,
woensdag 15 op donderdag 16 april
en van donderdag 16 april en van
donderdag 16 op vrijdag 17 april de
gehele nacht uitzenden. Voor het
overige is het verloop van de vlucht
te volgen in de dagelijkse actualitei
tenrubrieken van de omroepvereni
gingen.
Ook de televisie zal de meest be
langrijke gebeurtenissen recht
streeks op het scherm brengen. Al
les, behalve de presentatie vanuit de
studio in Bussum zal in kleur te zien
zijn.
Evenals bij vorige maanuizendin-
gen zullen radio en televisie gebruik
maken van een aantal deskundigen
die voor het commentaar kunnen
zorgen. Dat zijn: dr. W. de Graaf f,
raketdeskundige; dr. M. Ph. Lans
berg van het luchtvaartgeneeskundig
centrum in Soesterberg; ir. J. A. van
der Bliek en ir. P. Kant van het la
boratorium voor lucht en ruimte
vaart en natuurlijk maandeskun-
dige drs. C. L. M. Titulaer.
De radioverslaggeving in Houston
en op Cape Kennedy wordt verzorgd
door respectievelijk Peter Schroder
en Klaasjan Hind riks. Voor de ra
dioverslaggeving in Hilversum zor
gen Hans Engelman, Jan de Graaff
en Hugo van Rhijn. De televisiepre
sentatie is bij de vlucht van de
Apollo 12 in handen van Henk Ter-
tingen en Joop van Zijl.
In de Tom
Jones show
He de AVRO
vanavond uit-
:endt, kunnen
le kijkers op-
rieuw kennis-
naken met de
Spaanse zange-
es Mas si el.
T wee jaar
geleden won
zij het Eurovi
sie Songfesti-
val en sinds
dien is haar
ster snel geste
gen.
„De joden in Nederland zijn bezig
iet laatste hoofdstuk te schrijven".
„Ik zie de toekomst somber in".
„Het was Joods gezien afgelopen
voor de moffen hier kwamen".
Allemaal uitspraken gedaan dooi
Nederlandse Joden naar aanleiding
van het assimilatieproces in Neder
land. Assimilatie wil zeggen dat eer,
bepaalde groep in dit geval joden
langzaam de maatschappelijke
kenmerken verliest waardoor ze ziel
onderscheidde van de omgevende
groep.
De Tros-toto heeft in de afgelo
pen maanden aan de winnaars een
bedrag uitgekeerd van 2. 345.514 gul
den. Het waren 6167 eerste en 346
tweede prijzen.
Gemiddeld hebben de winnaars
360 gulden per man ontvangen. De
PTT kreeg van het geheel 272.782 gul
den.
Het hoogste aantal inzendingen in
één week tijds was 348.717. Het laag
ste aantal bedroeg 21.478 inzendin
gen.
De Tros-toto zal volgend jaar niet
meer in dezelfde vorm terugkomen.
Wel is men bij de Tros bezig met hel
ontwikkelen van éen ander soortge
lijk spel.
Volgens een door de Stichting
Joods Maatschappelijk Werk gehou
den onderzoek waren er per 1 ja
nuari 1966: 29.675 joden in Neder
land. Vijftig procent, was niet aan
gesloten bij een van de drie joodse
kerkgenootschappen. Slechts 7 pet.
was lid van de Nederlandse Zionis-
enbond.
Blijkens dit rapport voelt de helft
an de Nederlandse Joden zich noch
eligieus, noch nationaal bij het jo
dendom betrokken. Van de helft die
opgaf nog wel tot een joods kerkge
nootschap te horen volgt naar schat
ting zo'n 90 pet. de joodse godsdienst
ritus niet meer. Hun binding met
het jodendom is meer emotioneel
dan positief.
Het rabbinaat van de Ned. Israëli
tische Hoofdsynagoge luidde enkeJe
maanden geleden de alarmklok.
een rondschrijven spraken de rab
bijnen hun grote ongerustheid uit
over de toenemende assimilatie
waarin Nederland „een bijzonder
beklagenswaardige positie inneemt".
Over die assimilatie gaat de docu
mentaire „Jood in Nederland", die
le KRO-tv vanavond om 20.20 uur
'/endt via Nederland 2.
TELEVISIE
NEDERLAND I
18.45 NOS: (K) Fabeltjeskrant.
18.55: NOS (K) Journaal.
19.04 AVRO: Tobben voor Tokio:
kwis voor scholieren van middel
bare scholen.
19.30 Peyton Place, feuilleton.
20.00 NOS: (K) Journaal.
AVRO: 20.20 (K) The Survivors
film.
21.10 (K) Dit is Tom Jones,
show.
22.00 AVRO's Televizier.
22.50 NOS: (K) Journaal.
22.55-23.25 TELEAC: Ruimtelijke
Ordening (les 6 - herh.).
NEDERLAND II
18.45 NOS: (K) Fabeltjeskrant.
18.55 NOS: (K) Journaal.
19.04 NOS: Scala: informatief pro
gramma.
19.30 KRO: Verslag op dinsdag.
20.00 NOS: (K) Journaal.
20.20 KRO: Jood in Nederland, do
cumentaire over de assimilatie
van de Ned. Joden.
21.10 (K) De Wrekers, film.
22.00 (K) David Frost-show.
22.50 Pastoraal Concilie: samen
vatting van bijeenkomst van var.
daag.
23.1523.20 (K) Journaal.
DUITSLAND I
(Reg. progr.: NDR: 18.00 (K) Film
reportage. 18.30 (K) Actualiteiten
18.45 (K) Zandmannetje. 18.55 Nord-
schau-magazine. 19.26 (K) Gesterr
gelesen, TV-film. 19.59 Program
maoverzicht. WDR: 18.00 (K) Dit
Reiter von Padola, TV-serie. 18.31
(K) Voor de kleuters. 18.40 Actuali
teiten en nws. 19.25 (K) Dass (k)eine
des anderen Sprache verstehe, TV
serie. Aansluitend: (K) Natuurfilm;
20.00 (K) Journaal en weerber. 20.1 1
(K) Amusementsprogr. 21.00 Meint
Nacht bei Maud, Franse speelfilm
22.45 (K) Journaal, commentaar ey
weerbericht.
DUITSLAND II
18.05 (K) Actualiteiten en mu.
18.40 (K) Muziekprogr. 19.10 (K) lm
mer wenn er Pillen nahm, TV-serie
19.45 (K) Nieuws, act. en weerber
20.15 Sportspiegel. Aansl.: nws. 21.00
(K) Ihr Auftritt, Al Mundy!, detecti
vefilm. 21.50 (K) Filmreportagf
22.20 (K) Nws. en weerber.
6867 Heer Ollie keek verstard naar de
eenzame voorbijganger. De sombere fi
guur kwam hem bekend voor en hij voel
de zich vreemd beklemd; doch al spoedig
kregen zijn goede manieren de overhand
„Mijn naam is Bommel", verklaarde
hij wat onzeker.
„En u bent eh...u bent de Zwarte
Zwadderneel, als ik mij niet vergis".
„Cornelis Zwadder", verbeterde de an
der haastig.
„Uw dienaar! Ik hoorde U roepen; kan
ik U misschien helpen?"
„O, het is niets". —der
haastig.
„Ik riep alleen maar even lod en Zaze)
aan. Dat staat in het boek Spiritusbus,
als u begrijpt wat ik bedoel. Daarom
schrok ik even. Ik dacht dat u een geest
was of zoiets. Eh...het is anders maar
slecht weer, vindt u niet?"
De heer Zwadder glimlachte droefgees
tig-
„Het slechte weer is binnen in ons.
verklaarde hij berustend.
„Wij zijn wunderig en aangeslagen dooi
Je welvaart en overal waar wij gaan
begint het zachtjes te regenen. Dat is de
les, die wij moeten leren".
„O. zou het?" vroeg de heer Bommel
bedrukt.
„Dat is nu net waar ik iets tegen wilde
doen. Tegen die regen in ons, bedoel ik.
Ik wilde een zonnetje brengen, en daarom
riep ik, als u begrijpt wat ik bedoel".
„Een héél mooie bedoeling!!" riep de
vreemdeling uit.
„Na regen komt zonneschijn; dat moe
ten we niet vergeten. Ach het is mooi om
een geestverwant te ontmoeten. Iemand,
die net als ik een beetje geluk wil bren
gen in deze sombere tijden van welvaart"
Dat vond heer Ollie ook en als van
zelf geleidde hij zijn nieuwe kennis in de
richting van Bommelstein. dat zwart in
de regen lag...
TELEVISIE
DUITSLAND I
10.00 Nws. 10.05 Journ. van gister
avond. 10.30 Wensconcert. 11.15 Die
Umschau. 12.05 Dierenfilm. 12.50 In
ternationaal persoverzicht. 13.00
13.30 Journaal 16 35 (K) Nws. 16.40
Voor de kinderen. 17.05 Der Trotz
kopf, TV-film. 17 35 (K) Filmrer
17.55-18.00 (K) Nws.
DUITSLAND II
17.30 (K) Nws. en weerber. 17.3
Voor oudere kijkers, aansl. liefd?
digheidsoproep.
RADIO
HILVERSUM I
VARA. 7.00 Nws. 7.11 Ochtenc
gymnastiek. 7.20 Socialistisch strijd
lied. 7.23 Stereo: Li. gr.muz. (7.30
7.35 Van de voorpag.). VPRO: 7.5-:
Deze dag. VARA. 8.J0 Nws. 811 Act
3.20 Stereo: Li. gr muz. (8.30-8.35 Var
alle markten thuis, praatje voor dv
huisvrouw;. 9.00 Stereo: Klassiek-
kamermuz. (gi.) 9.3.) Waterstander.
9.40 Schoolradio. 10.00 Li. gr mui
10.50 Voor de kleuters. 11.00 Nws
11.03 Voor de huisvr. 11.40 Stereo
Oude muz. voor blaasinstrumenten
(gr.). 12.00 Stereo: Klassieke gr.muz
12.10 Stereo: Promenade Orkest me'
zangsolisten: operetteconcert. 12.5*
Voor het platteland. 13.00 Nws. 13.11
Act. 13.25 Stereo: Kinderkoor 13.4-'
Gesproken portret. 14.00 Stereo
Operettemuz. (gr.) .15.15 In de Toon
zaal: moderne muz. door en voor de
eugd. 16.00 Nws. 16.03 Stereo: Ne
derlandse chansons. 16.20 Gesprek
met Darius Milhaud. 16.50 Stereo:
Pianorecital: klassieke muz. 17.30
Stereo: Mezzo-sopraan en piano:
klassieke liederen. 17.55 Med. 18.00
Nws. 18.11 Act. Politieke Partij: 18.20
Uitzending van D'66. VARA: 18.30
Stereo: Klink Klaar zonder non
sens. 19.30 Nws. 19.35 Buitenlands
weekoverzicht. 19.45 Stereo: Tango
Rumba Orkest met zangsolisten.
10.10 Licht instrumentaal trio. 20.30
Stereo: Dansorkest met solisten.
10.55 Ombudsman. 21.15 Stereo: Uit
■igen huis: studio-opnamen. 21.45
Nou, en...! satirisch progr. 22.05 50
oen 50 nuboekenweekprogr.
>ver dichters in 1950. 22.30 Nws.
22.38 Med. 22.43 Actualiteiten. 22.55
Stereo: modeme kamermuz. (gr.).
13.20 Radio Jazz Magazine. 23.55-
'4.00 Nws.
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Het levende
voord. 7.16 Stereo: Op het eerste ge
hoor: klassieke muz. (gr.). (7.25 Ho
ren en zien; 7.30 Nws.; 7.32 Act.).
TROS: 8.00 Nws. 8.11 Luister uit., .én
thuis: verzoekpl.progr. voor de mili
tairen. (8.30-8.32 Nws.; 9.00-9.10
Gymnastiek voor de huisvrouw). 9.30
Voor de kleuters. 9.45 Van 1685 tot
vandaag, muzikale lezing. 10.15 Voor
de vrouw. 11.00 Nws. 11.03 Piek uur:
wedstrijdprogr. 11.45 Act. 11.55 Me
dedelingen. KRO: 12.00 Stereo: Van
twaalf tot twee: gev. progr. (12.22
Wij van het land; 12.26 Med. t.b.v.
land- en tuinbouw; 12.30 Nws.; 12.41
Act., 13.00-13.05 Raden maar...)
NCRV: 14.10 Magnificat, Joharm Se
bastian Bach, uitgevoerd door de
Chr. Oratoriumver. Haarlem, het
Noordhollands Philharmonisch Or
kest en solisten. 14.40 Stereo: Om
roep Dubbelkwartet moderne koor
werkjes. 15.00 In 't zilver, progr.
voor oudere luisteraars. 16.00 Nws.
16.03 Stereo: Voor de jeugd. 17.00
Stereo: Twien-Popradio voor t(w)ie-
ners. 17.50 Overheidsvoorlichting:
Terzake. Inf^nnptie m kort bestek.
18.00 Country »nd Western rubriek.
18.30 Nws. i8.4l Act. NOS: 19.00
Openbaar Kunstbezit. 19.10 Lichte
muziex. 19.25 Reportage Arsenal
Ajax met in de pauze lichte muziek.
21.20 Lichte muziek. 21.50 Discussie
programma over pastoraat voor ho
mofielen. 22.15 Geen onderdaan maar
burger. 22.30 Nieuwsberichten. 22.38
Parlement. 22.45 X, een sprong in het
'uister. 23.53 Nieuwsberichten.
HILVERSUM III
NCRV: 9.00 Nws. 9.02 Zing, zing,
ng!: lichte vocale muz. 10.00 Nws
0.03 Mengelmuze: nwe langspeel-
>laten met kritisch commentaar,
Z.O.. 11.03 Gospelsound: muziek
progr. speciaal voor jonge mensen.
NOS: 12.00 Nws. 12.03 Muz. - lezen.
AVRO: 13.00 Nws. 13.03 Radio journ.
13.06 Zet 'm op vrolijk pl.progT.
14.00 Nws.) 15 00 Nws. 15.03 Ar-
beidsvit.: populair verzoekplaten-
progr. 16.00 Nws 16.03 Gimmick:
icht pl.porgr. 17.00 Nws. 17.02 Ra-
lio.iournaal. 17.05 Toppoppology:
loppertips en countryhits. 18.00 Ein
de.
