WILLIBRORDUSSCHOOL
WACHT AL EEN JAAR
OP VEENSE JONGEREN
Commisie houdt nu toch
maar hearing met jeugd
M. G. H. Hendriks„We
hebben ons gewoon
belachehjk gemaakt"
„Belegen-Panters"
op jubileumvisite
Ruilbeurs in
N V V -gebouw
Vlammenwerp
ers
bij
Otterlo doofden verzet
van Duitsers en S.S.
Onzekerheid in Veenendaal
Belt u dan «ven a.u.b.
25 jaar
geleden
door
Rik Valkenburg
Niet welkom
Beken dm a king
Toneelavond
van N.V.V.H.
Schorsing voor
LSC-voetballer
VEENENDAAL - Op 28 april
wordt de jeugd van Veenen-
daal 'ft avonds verwacht in
de brandweerkazerne aan de
ïndufttrielaan om nu einde
lijk zelf haar mening te ge
ven over de beste bestem
ming van de al een jaar leeg
staande St.-Willibrordus-
school aan de Nieuweweg.
Het wordt een hearing, die
eigenlijk uit nood geboren
is.
Een raadscommissie heeft
nu een jaar lang gelegen
heid gehad om burgemees
ter en wethouders een advies
uit te brengen, maar ze is er
niet uitgekomen. „We heb
ben ons gewoon belachelijk
gemaakt", vindt K.V.P.'er
M. G. H. Hendriks, die van
de commissie deel uitmaakt,
samen met vertegenwoordi
gers van alle gemeenteraads
fracties.
NIET DESKUNDIG
GEEN POLITIEK
Gevecht
DONDERAG 16 APRIL 1970
mimmmï
üm
Tegen de hearing stemden mevrouw
Buddingh (VVD), en de heren De Kie-
vid (Binding Rechts) en v. d. Berg
(SGP). Een en ander is nu voor de heer
Hendriks aanleiding om te stellen: „Het
is gebleken dat de mensen die, ook in
de raadsvergaderingen, het meest de
mond vol hebben van „inspraak", daar
ln werkelijkheid niets voor voelen.
Naar mijn smaak is dat voor de jeugd
in feite een brevet van onvermogen.
Men verwacht er gewoon niets goeds
van..."
Het hearing-idee dat nu dan toch
maar worfltf uitgevoerd is bijna even
oud als de commissie. Er was eerst ech
ter geen meerderheid voor te vinden, en
men wilde eerst wel eens praten met
vertegenwoordigers van verenigingen.
Ook is er een bespreking geweest met
De Instuif, terwijl ook van andere zijde
voor Veenendaal
,7,0 T:l 10550
v".n"; 11079
Zaterd. v. 16.30-17.30 u.
Voor Rhenen 3320
Nw« Veenendaalseweg I59
deskundige voorlichting werd ingewon
nen.
„D$ commissie, is nu eenmaal niet bij
uitstek deskundig op dit gebied", ver
klaart de heer Van Wagens veld. „En we
wilden met een goed gemotiveerd,ad
vies bij B. en W. kunnen aankomen. Op
tal van manieren hebben we ons geo
riënteerd. Wij hebben bijvoorbeeld een
jeugdsociëteit bezocht, en er zijn con
tacten geweest met iemand die ons een
voorstel zou doen over de wijze van ex
ploitatie van het schoolgebouw".
Na een jaar is de commissie, zij het
met bloed, zweet en tranen, tot de con
clusie gekomen dat de jeugd zelf maar
ideeën moet leveren. Een enquête onder
de plaatselijke verenigingen, waarbij
werd geïnformeerd naar de behoefte
aan zaalruimte, leverde ook al weinig
aanknopingspunten op, en, aldus de
heer Van Wagensveld, de verschillen
van mening bleven binnen de commis
sie bestaan. „We waren het er bepaald
niet over eens of het gebouw nu voor
de zogenaamde actieve, of de passieve
recreatie bestemd zou moeten zijn",
verklaart hij. Een van de weinige din
gen waar men het wèl zo ongeveer over
eens was, is dat het schoolgebouw geen
verlengstuk moet worden van De In
stuif.
Het is allemaal erg moeilijk geweest
voor de commissie, maar voorzitter Van
Wagensveld tilt er niet zo zwaar aan:
„Het is niets bijzonders dat er verschil
van mening bestaat. Dat zie je in de ge
meenteraad ook. Het punt is dat we ons
advies aan B. en W. behoorlijk gemoti
veerd willen geven. Toch kan ik me wel
voorstellen dat men vindt dat het alle
maal wel wat lang duurt..."
Intussen staat het schoolgebouw aan
de Nieuweweg vol gebroken ruiten te
wachten op een nieuw leven. Heeft de
politiek een rol gespeeld in de vertra
ging van de besluitvorming, vooral met
het oog op de komende gemeenteraads
verkiezingen? „Welnee, daar is geen
sprake van", stelt Van Wagensveld na
mens de commissie, in aanwezigheid
van de heer Van Hal die het beaamt.
„De politiek staat er helemaal buiten.
We hebben juist, in november van het
vorige jaar mevrouw Buddingh van de
VVD en de heer De Kievid van Binding
Rechts in de commissie gehaald, om
elke schijn van politieke aspecten te
vermijden. De hele raad is in onze com
missie vertegenwoordigd".
De jeugd komt nu aan het woord, en
haar stem kan een doorslaggevend ef
fect hebben. De hearing op de 28ste in
de brandweerkazerne zal, zo hoopt de
commissie, bruikbare suggesties opleve
ren, op grond waarvan een advies aan
het dagelijks bestuur van de gemeente
moet worden gegeven, waarna mogelijk
een voorstel aan de raad wordt gedaan.
Verder gaat de verantwoordelijkheid
van de commissie niet.
Volgens commissielid Hendriks is het
hearing-idee niet nieuw. „Al in een van
de eerste vergaderingen hebben de heer
Van Hal en ik het voorgesteld, maar
toen bleek het niet haalbaar. Eigenlek
had ik toen al zin om ermee op te hou
den, omdat het zo lang ging duren.
Dinsdagavond, op de laatste vergade
ring van de commissie hebben we ge
zegd: nu willen we haring of kuit, of
we stappen eruit..."
De bedoeling is, dat de hearing geleid
wordt door een „neutraal buitenstaan
der", ook alweer om de politiek er zo
veel mogelijk buiten te houden. „We
zijn niet van plan om veel te zeggen",
legt de heer Van Wagensveld uit, „we
gaan om te luisteren. In de zaal komen
microfoons te staan, en iedereen die
wat te zeggen heeft kan dat doen. Als
er voorstellen worden gedaan kan daar-
De St. Willibrordusschool, al 'n
jaar lang een nutteloos object, dat
al even lang voorbestemd is onder
dak te bieden aan de Veenendaalse
jeugd in haar vrije tijd. Een raads
commissie heeft het niet kunnen klaar
spelen om binnen die periode een be
stemming te bedenken waarmee
iedereen het eens is. De jeugd mag
het nu zelf zeggen.
over worden gestemd. Als voor 't een
of ander een meerderheid bestaat, zal
dat ongetwijfeld in ons advies aan B.
en W. tot uitdrukking komen".
De heer Van Wagenveld acht het niet
raadzaam veel uit de doeken te doen
over de ideeën die inmiddels binnen de
commissie omtrent de Willibrordus
school tot uiting zijn gebracht. „We
willen niet de situatie krijgen dat de
jeugd denkt dat zonder haar over haar
al is beslist".
Min of meer vers in het geheugen
van Veenendaal liggen nog de ervarin
gen met het inmiddels afgebroken
jeugdhonk ,,'t Dingetje" op de hoek van
de Hoogstraat en de Nieuweweg. Ge
steld dat de hearing de mening oplevert
dat een vergelijkbaar onderkomen in de
Willibrordusschool moet worden ge
creëerd? „Als de jeugd dat wil, dan
komt dat ook in ons advies", zegt Van
Wagensveld. De heer Van Hal vult aan:
„We zijn niet bang voor een nieuw
„Dingetje" ik weet trouwens niet
wat er waar is van de wilde geruchten
die daarover indertijd de ronde deden
maar als het zo iets moet worden,
dan moet er een niet merkbare, maar
strak georganiseerde leiding zijn".
Het heeft een jaar moeten duren,
maar de jeugd van Veenendaal heeft
kans op het laatste woord. De hearing
begint op dinsdagavond 28 april om
acht uur. Of dan nog voor de verkie
zingen een definitief voorstel aan de
raad kan worden gedaan, zodat het
schoolgebouw een functie in het Veense
gemeenschapsleven krijgt die wel nodig
is, maar kennelijk moeilijk te omschrij
ven, of dat het nóg een jaar moet du
ren voordat de jeugd een eigen accom
modatie krijgt, blijft een vraag.
VEENENDAAL Uit Veenendaal
en wijde omtrek tot uit Den Haag en
Leiden toe waren gistermiddag circa
zestig gepensioneerde Panter-werk-
nemers naar het bedrijf aan de Ker-
kewijk gekomen om het 50-jarig jubi
leum mee te vieren.
Panter-directeur, de heer J. J. van
Schuppen, vertelde waarom men een
speciale middag voor de gepensio
neerden had gearrangeerd. ..Mede
dank zij uw werkzaamheden zijn we
nu in staat ons vijftigjarig bestaan te
vieren en daarom hoort u er ook nu
nog bij".
Directeur D. Ybema wees er in zijn
toespraak tot de bejaarde genodigden
op dat het Panter-bedrijf in wezen
een grote familie is. ..Daar bent u de
>pa's van", aldus de heer Ybema, die
e gepensioneerden er vast op voor-
reidde dat er sinds hun vertrek uit
■t bedrijf vooral op het gebied van
mechanisatie wel het een en ander
veranderd.
De ere-gasten zagen dat later met
gen ogen toen ze in groepen van 10
oor het gehele bedrijf werden rond-
eleid. Daarna werd onder het genot
1an een borreltje nog wat nagepraat
en werden oude herinneringen opge
haald. Verblijd met de hernieuwde
kennismaking en een feestsigaar tus
sen de lippen werden de ond-gedien-
den daarna weer thuis afgeleverd.
VEENENDAAL ln het NVV-ge-
bouw aan de Tuinstraat organiseert de
wUkvereniging „Molenbrug" maandag
11 mei een ruilbeurs voor verzamelaars.
Tussen half zeven en tien uur kan
iedereen er met zijn collecties terecht,
of die nu bestaat uit postzegels, siga-
rebandjes, bierviltjes of andere za
ken. De wijkvereniging beschouwt de
ruilbeurs als een experiment. Als het
op 11 mei slaagt zal voortaan elk kwar
taal een ontmoeting van verzamelaars
worden gehouden.
De bevrijding naderde, de Betuwe
was vrijwel van Duitsers gezuiverd.
De opmars door de Achterhoek van
Gelderland en Overijssel vorderde.
Bij Almen lag een bruggehoofd
over het Twente-Rijnkanaal, Lo-
chem was vrij. De Canadezen ver
overden Westervoort en zaten al
spoedig in Arnhem. Zutphen werd
bevrijd en we zagen in onze vorige
aflevering, dat de Veenendaler
„Dick" daar een rol in speelde.
Elk uur schoven de tankcolonnes
verder naar het noorden. Oostelijk
daarvan, over Duits grondgebied
trokken de geallieerden eveneens
noordwaarts. Na nog enkele dagen
/.ou heel Nederland afgesneden zijn
van Duitsland. Een afsnijding die
allerminst betreurd werd, overigens.
Verder had het tot voordeel, dat
daardoor de Hollandse S.S. en de
S.D. met hun handlangers de enige
aftochtweg zagen afgegrendeld. Het
was belangrijk dat deze mensen
zouden gegrepen worden, om als
getuigen tegen zichzelf te fungeren,
om aan te wijzen waar moedige
Nederlanders werden afgeslacht.
Hengelo werd bevrijd ,de Canade
se patrouilles staken de IJssel en de
Rijn over. Van de vier grote militai
re operaties, die uiteindelijk tot de
bevrijding van Midden- en West-
Nederland leidden, was operatie
Cleanser voor de Veluwe en onze
omgeving van het grootste belang.
De vrijheid werd ons namelijk ge
bracht door de 49ste Engelse infan
terie divisie, die bij het Canadese le
ger was ingedeeld en door het eerste
en tweede Canadese legercorps,
waarbij vooral de 5de Canadese
tankdivisie zich onderscheidde.
was wel eens riskant, maar dat was
zoveel in oorlogstijd.
„Op zondag, 15 april, was ik weer
hü m(jn meisje op bezoek en bleef
er overnachten, maar 's maandags
wilde ik per se weer terug naar m'n
ouders. Dus pakte ik m'n fiets en
reed' naar Ede. In het bos „De Hoe-
Een Duitse colonne vluchtte in de
richting Ede. In de ochtend van de
17e april stootte deze bij Otterlo op
het stafkwartier van de genoemde
5de tankdivisie. Een moorddadig ge
vecht ontstond. Een wilde strijd van
stafofficieren, schrijvers, chauf
feurs, koks, messbedienden en ver
bindingspersoneel. Een gevecht op
leven en dood, dat door de Duitsers
gewonnen zou zijn, als niet het snel
ontboden Irish Regiment of Canada
toegesneld was, dat met vlammen
werpers de vijand te lijf ging en
honderden Duitse 'krijgsgevangenen
maakte.
Onze oud-plaatsgenoot wijlen de
heer D. Philips schreef er over: „Ie
der kent de slag bij Nieuwpoort in
1600, maar weinigen kennen deze
slag bij Otterlo, het laatste grote
treffen op het front in onze omge
ving"....
Bij die weinigen hoort de Veenen
daler, de heer B. van Roekei (48) aan
de Mulderslaan. Hij woonde toen
tenminste wel die richting uit, n.l. op
de boerderij „De Zaaier" bij de
„Driesprong" aan de Otterloseweg.
Op zekere dag moesten zij echter
„De Zaaier" verlaten en werden on
dergebracht bij Ploeg (zwager van
Van Roekei) aan de Dilweg. Aan de
overkant dus.
Ze maakten daar heel wat mee, de
laatste maanden van de oorlog. Soms
moest Van Roekei gesneuvelde Duit
sers begraven, dan weer werd hij
geconfronteerd met gewonde of ge
dode Engelse piloten, die uit bran
dende vliegtuigen naar beneden
kwamen.
Toch ging Bram van Roekei steeds
op pad (per fiets) naar zijn verloof
de in Veenendaal, die op de Mul
derslaan woonde (mej. Roor). Het
ve" hield een gecamoufleerde S.S.er
me aan en vorderde mijn fiets. Toen
moest ik lopend verder. Enfin, ik
was allang blij dat de soldaat me
niet verder lastig viel. Ze schoten je
in die tijd soms om niets al dood. Ik
was blij dat ik m'n ouders weer ont
moette. Er hing iets in de lucht, dat
was overal aan merkbaar.
Op één van die dagen, ik meen op
dinsdag, werden we door de Duitsers
gegrepen en gevangen genomen. Ze
beschuldigden ons, dat we partisa-
nen waren. We zouden worden ge-
fusileerd. Afschuwelijke momenten!
Op het nippertje ging het niet door,
hoewel ze reeds klaar stonden om te
schieten. Inmiddels naderden van
alle kanten de bevrijders, maar de
S.S. vocht verbeten terug. Over en
weer vlogen de kogels en granaten.
We werden gedwongen munitie aan
te sjouwen voor de Duitsers.
Bij een zware aanval moesten we
een kelder in, onder een café. Men
sen, wat ging het buiten te keer. De
explosies waren niet van de lucht, 't
Werd beslist angstig. Een vrouw
kwam ons waarschuwen om te
vluchten, want zij had de Duitsers
horen mompelen dat zij de gevange
nen in de kelder (dat waren wij) met
handgranaten zouden afmaken.
Aan de kant waar de kelder niet
bewaakt werd, vluchtten wij er uit
en doken onder in een andere
schuilkelder. Ondertussen ging het
nog steeds verschrikkelijk te keer.
Ongeveer na drie kwartier werd
het stil. We waagden het er op om
naar buiten te gaan en... wisten
De boeren uit Achterberg moesten
met hun hele hebben en houden
evacueren.
De Nederlandse kinderen in de
randstad leken in het voorjaar van
1945 op de Biafraantjes van nu.
niet wat we zagen. Daar stonden
geallieerde tanks. We kregen siga
retten en chocola. We waren vrij!
Ongelooflijk! Van onze eigen
boerderij „De Zaaier was inmid
dels geen steen meer op de ander
gelaten (was al eerder beschadigd).
De Canadese vlammenwerpers
hadden er nu in huis gehouden.
De Tommies waarschuwden ons
nog dat de S.S. wel weer terug zou
kunnen komen, maar dat bleek ge
lukkig niet het geval. Ze vluchtten
weg en trokken zich terug in Vee
nendaal...
In Veenendaal waren zij geen wel
kome gasten. Men had' hier liever de
geallieerden begroet. Maar Veenen
daal wist niet dat de Canadezen
doelbewust niet doorzetten.
Het punt naderde weliswaar de
Gelderse Vallei, maar om Veenen
daal, Renswoude, ScherpenzpeJ,
Woudenberg, in één woord, geheel
Oost-Utrecht te bevrijden, zou de
Grebbelinie, die stevig in Dujtsc
handen was do'br de Canadezen ge
forceerd moeten worden. Om de uit
gehongerde bevolking van Utrecht
en West-Nederland de ondergang te
besparen, is dat niet gebeurd.
De Cleanser-operatie begon op 16
april en reeds 's avonds bereikte de
147ste brigade een punt halverwege
Arnhem-Ede. Toen de pantsers Ede
naderden, stootten zij op taaie ver
dediging van verdacht opgestelde
scherpschutters (snipers), maar na
een hevig artillerie-bombardement
sloegen do Calgarytanks grote gaten
in de huismuren, waarachter de
„snipers" zich verscholen hadden.
Vlammenwerpers en wasps veegden
de huizen schoon.
Even na twaalf uur 's middags
was Ede in Canadese handen. De be
volking ging de volgende dagen aan
het feesten. Jaloers zagen de Vee-
nendalers 's avonds de lichtkogels in
feërieke kleuren, rood, paars en
oranje de hemel boven Ede verlich
ten.
Aan het eind van deze 17e april,
was zowel Wageningen als Benne-
kom en Ede bevrijd. Overal wapper
de er de driekleur. Maar voor Vee
nendaal brak de zwaarste tijd van
de oorlog aan.
Een dagboek: Woensdag 18 april
1945: „We worden in Veenendaal
herhaaldelijk opgeschrikt uit onze
slaap door explosies. Zeker het op
blazen van bruggen en dergelijke.
De Duitsers liggen hier in de stellin
gen. We mogen niet naar buiten deze
voormiddag. Van 11-12 uur fel mi-
trailleurvuur, uit richting De Klomp,
Duitse kanonnen schieten vanaf de
Berg ook in de richting van Eder-
veen. 's Middags zien we een zware
brand aan De Klomp. Men zegt dat
daar twee tanks in brand zijn ge
schoten".
We vragen nog even aan Van Roe
kei hoe hij, in het bevrijde gebied
rond Ede dacht over de kansen van
Veenendaal. „Daar was ik natuurlijk
hevig bij geïnteresseerd vanwege
mijn verloofde. Erg moedgevend
leek de situatie niet. Als U wist wat
een onafzienbare rij zwaar geschut
bij ons stond opgesteld, werkelijk
ongelooflijk. Je kon het bijna niet
afkijken. En de lopen van deze ka
nonnen waren allemaal gericht op...
Veenendaal. Op donderdag 19 april
begonnen er een paar te daveren
(het kostte verschillende doden in 't
Veen). Als ik aan mijn verloofde
dacht, hield ik mijn hart vast"...
VEENENDAAL De gemeenteraad
van Veenendaal heeft op 7 april 1970
een aantal besluiten inzake straatnaam-
geving genomen.
1. Voor het complex ..Dragonder-
Zuid" werden vastgesteld de namen:
Poolster, Morgenster. Kleine Beer, Cas
tor, Orion, Pollux. Sirius, Boogschutter,
Grote Beer, Noorderkroon en Zuider
kruis.
2. Voor het winkelcentrum de namen:
Suikervat, Passage en Helling.
3. Opnieuw werden vastgesteld in
verband met de gewijzigde loop/ligging
van die wegen, enz.: Brouwersstraat
(lopend van de Brouwersbrug tot het
Verlaat), Schrijverspark (lopend van de
Brouwersstraat tot de Gilbert van
Schoonbekestraat), J. G. Sandbrink-
straat (lopend van de Kerkewijk tot de
Raadhuisstraat), Tuinstraat (voor het
verlengde van de Tuinstraat van J. G.
Sandbrinkstraat tot Raadhuisstraat) en
Raadhuisplein (voor het aan de westzij
de van het raadhuis gelegen plein).
Ten slotte werden vervallen ver
klaard de namen Weversstraat (wordt
niet aangelegd) en Helling (in verband
met de doortrekking van de Brouwers
straat tot het Verlaat; de naam Helling
is opnieuw gebruikt voor het Winkel
centrum).
Burgem. en weth. van Veenendaal
VEENENDAAL - De jaarlijkse to
neelavond van de Ned. Ver. van Huis
vrouwen afdeling Veenendaal wordt dit
jaar gegeven op dinsdag 21 april in het
Trefpunt. Opgevoerd wordt het blijspel
„Het Levenselixer" van Jo van Leur
door leden van de afd. Arnhem van de
Ned. Ver. van Huisvrouwen. Op deze
avond zijn ook echtgenoten en introdu-
cees welkom.
LIENDEN De Lienden-speler C.
Manders is door de KNVB voor vijf
wedstrijden geschorst. Manders liep
deze straf op wegens herhaaldelijk ge
vaarlijk spel tijdens de voetbalwed
strijd Lienden Avios, die op zondag
22 maart werd gespeeld.
TIEL Mevrouw Jos van Maanen-
Pieters uit Ede, schrijfster van onder
meer de populaire Tuinfluiter-serie,
komt vanavond naar Tiel om in Ons
Huis aan de Gasthuisstraat over haar
werk te vertellen. Ze doetdi t op uit
nodiging van de Tielse afdeling van d«
NCVB.
