Veenendaals
dagblad
Perfecte landing in de Stille Oceaan
Giro geeft per
1 juli rente
Wat een puinhoop
Buiten
het is ongelofelijk
Als een epos
Binella Cosmetic Computer.
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
De Jong zendt
echtgenotes
astronauten
gelukwens
Haise na aanblik afgestoten eenheid:
Rede Nixon
over verder
terugtrekken
uit Vietnam
„Peuk-agent''
dient klacht in
Binella8
Persconferentie
BIJNA GEHEEL
EUROPA KEEK
Premier De Jong
naar Groningen
Gebed van de
vlootpredikant
NU EN DAN
ZON...
Ook uitgifte persoonlijke leningen
HOUSTON De gevaarlijkste maanexpeditie in de ge
schiedenis van de ruimtevaart is goed afgelopen.
Honderden miljoenen mensen over de hele wereld her
ademden toen t.v. en radio verslag deden van de behouden
terugkeer van de drie astronauten.
LUID GEJUICH
NIXONS VREES
Kraaispecht
HITTESCHILD
WARMER
BAGAGE
Scheuring in
Hilversum
PvdA
nog
juist voorkomen
Sur, voor redactie en administratie!
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaaf.
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers f 0,25; Abonnement
t03 p.wH 4,40 p.m., 13,10 p.k
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De VaUet",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
ZATERDAG 18 APRIL I970 - 44e JAARGANG no. 91
Wereld opgelucht na behouden
terugkeer ruimtevaarders
HOUSTON De drie vrijdag veilig
teruggekeerde astronauten zullen dins
dagavond in Houston een persconfe
rentie houden.
Vermoeid maar opgeruimd stapten James Lovell, Fred Haise en Jack Swigert
gisteren na hun landing uit de helikopter die hen had overgebracht naar het
Amerikaanse vliegdekschip Iwo Jima in de Stille Oceaan.
Wat er ook allemaal was misgegaan tijdens deze reis. de landing was perfect.
Zelfs kwam de kegelvormige astronautencabine deze keer niet omgekeerd met
de punt omlaag, in het woelige water van de oceaan terecht
„Welkom aan boord," zei captain
(.eland E. Rirkemo, de gezagvoerder
van de Iwo Jima. De drie astronauten
stonden er verlegen lachend bij. De
aanblik van de opengereten voort
stuwingseenheid, een paar uur eerder,
waren zij nog niet vergeten.
Toen gingen de petten en andere
hoofddeksels af. Een vlootpredikant
sprak in een kort gebed dank uit voor
de behouden terugkeer van Lovell,
Haise en Swigert en betrok daarin ook
de vele experts die op aarde aan hun
redding hadden meegewerkt.
In het controlecentrum hij Houston,
waar dag en nacht was gewerkt sedert
dinsdag om de astronauten veilig naar
huis te loodsen, was de ondraaglijke
spanning inmiddels gebroken.
Er steeg een luid gejuich op in de
grote zaal met zijn vele instrumenten
borden en projectieschermen en er gin
gen, evenals de vorige keren toen de
susccessen groter waren geweest, si
garen rond.
President Nixon proclameerde de ko
mende zondag tot nationale bid- en
dankdag. In zijn bekendmaking daar
over bracht ook hij hulde aan de vele
experts die de astronauten naar de aar
de hadden helpen loodsen.
Maar iets eerder had Nixon laten
uitlekken dat hij bang was dat het ge
beurde met de Apollo 13 buiten alle
proporties zou worden opgeblazen.
De oud-astronaut Michael Collins, nu
onderminister van voorlichting, zei dat
volgens Nixon de gebeurtenissen met de
Apollo-13 aan het toekomstige onder
zoek van de wereldruimte geen afbreuk
zouden doen.
DEN HAAG Minister-president P.
J. S. de Jong heeft mevrouw Mary
Haise en mevrouw Marilyn Lovell
persoonlijk gelukgewenst met de be
houden terugkeer van hun echtge
noten.
Ook heeft de minister-president na
mens de Nederlandse regering een
telegram aan president Nixon ge
zonden, waarin hij de gevoelens van
dankbaarheid voor de veilige terug
keer van de Apollo-13 overbrengt.
President Nixon en allen die aan de
terugkeer meewerkten, wenste hij
hartelijk geluk.
'"•vv
/*r.'
DEN HAAG Prins Bernhard zal
vrijdag in de ministerraad verslag uit
brengen over zijn reis naar Indonesië
en Japan.
'"Poevallig zijn we wederom in een
spechtenland terecht gekomen,
gelijk we dit jarenlang gewend wa
ren. Dan zou je 't als een gemis
voelen, indien niet meer de roffel
van de bonte-, het gehinnik van de
groene- en de luide roep van de
zwarte specht vernomen werd. Dit
kan hier nu allemaal en we kunnen
ons er zelfs in verlustigen, dat de
bossen vlakbij het huis door de
laatste worden verlevendigd met
vlucht, trommel en schaterlach.
Ook dit lenteseizoen heeft zich weer
zo'n kraaispecht volksnaam, ge
geven door Veluwse bosbazen en
-werklui laten horen. Het is geen
wonder, dat de vogel er verblijft,
want er staan honderden zware
beuken in lanen en samengroei. Ve
le stammen vertonen inwaterings-
gaten, sleuven van blikseminslag
en oude holenwaarin kauwen, ho-
lenduiven en kleine troglodyten ple
zierig onderdak vinden. Ook de bos
uil, die we 's nachts gedurig verne
men. treft er woonruimte aan,
voorts de eekhoorn en misschien
soms de zeldzame edelmarter.
Maar het meest ben ik in mijn
schik met de voorname zwarte
specht, die zijn aanwezigheid niet
onder stoelen of banken steekt.
In een gedicht van Jacob Cats
wordt de specht verguisd:
hy gaet de bosschen quellen,
Hy wil (gelyck het schynt) de hoo
rnen nedervellen,
Hy piekt in al het hout
Echter kan hij er niet de zwarte
mee hebben bedoeld, want in zijn
tijd was deze in ons land onbekend
en in de duinen komt hij nog altoos
weinig voor. Vermoedelijk heeft
Cats de groene specht door hem
„een dwaze snorker" genoemd
op het oog gehad óf de bonte, maar
ze stonden bij hém in een veel min
der goede reuk dan bij uw
18 april '70 A. B. WIGMAN
HOUSTON „Wat een puinhoop. Het is ongelooflik." Dat zei de astronaut
Fred Haise toen hjj en zjjn makkers voor het eerst goed hadden gezien, welke
ravage er was aangericht in de voortstuwingseenheid van de Odyssey.
Dat gedeeltelijk vernielde deel van de Apollo-13 was toen afgestoten.
„Allerlei rommel hangt er buiten," zei Haise verder, en Lovell meldde dat een
heel stuk van de zijwand van de voortstuwingseenheid was weggeslagen.
Terwijl het sterk gehavende deel van
het ruimteschip wegdreef van de com
binatie van maanlander en kegelvor
mige cabine maakten de astronauten er
zoveel mogelijk filmopnamen en foto's
van. Die moeten later dienen voor een
beoordeling van de ramp door groepen
deskundigen van de Amerikaanse rijles-
dienst voor luchtvaart en ruimtevaart
(NASA).
Uit de woorden van Lovell en Haise
was op te maken dat zich tijdens de
tocht van de Apollo 13 de grootste
ramp in de nog maar korte geschiede
nis van de Amerikaanse expedities
naar de maan had voorgedaan.
Wat zou er gebeurd zijn met het
hitteschild van de kegelvormige ca
bine waarin de drie astronauten naar
de aarde terug moesten keren Zou
het kunnen zijn dat dat ook was be
schadigd? Zo ja, dan waren de drie
astronauten toch nog reddeloos verlo
ren.
Deskundigen in het controlecentrum
nabij Houston werden opnieuw be
stormd met vragen daarover. De des
kundigen bleven kalm. Zij bleven hopen
op de goede afloop van de jammerlijk
mislukte derde expeditie naar de maan.
De drie astronauten hadden geen tijd
voor uitvoerige schilderachtige beschrij
vingen van de toestand waarin de voort
stuwingseenheid verkeerde. Nadat zij
er filmopnamen en foto's van hadden
gemaakt gingen zij meteen weer aan de
slag, want er wachtte hun nog zeer
veel werk in de dramatische slotfase
van hun tocht.
Het gehele elektrische systeem van
de cabine van de Odyssey, dat stil was
komen te liggen na het intreden van de
noodtoestand aan boord, werd weer in
werking gesteld. Nauwgezet de instruc
ties volgend van de experts op aarde
bepaalden de astronauten met een sex
tant de positie van het ruimteschip in
de wereldruimte. De gegevens gingen
in de opnieuw in werking gestelde
boordcomputer.
Met de kille temperatuur waarmee
zij de voorafgaande uren noodgedwon
gen genoegen hadden moeten nemen
was het toen ook afgelopen. „We be
ginnen nu weer een beetje warm te
worden", zei Lovell.
Eerder hadden de drie astronauten
erover geklaagd dat zij door de kilte
slecht hadden geslapen. Uit het contro
lecentrum in Houston kwam toen de
opdracht dat zij een opwekkend middel
moesten innemen. Het was zaak dat zij
hun hoofd er op het einde van de ge
vaarvolle reis geheel bij hadden.
Het ruimteschip lag al voor de af
scheiding van de gehavende voortstu
wingseenheid goed in zijn koers, dank
zij vier correcties die waren aange
bracht door het gebruiken van kleine
manoeuvreerraketjes van de stijgtrap
van de maanlander Aquarius.
Dat gebeurde toen het ruimteschip
nog ongeveer 72.000 kilometer van de
aarde verwijderd was en een snelheid
had van ongeveer drie kilometer per
seconde.
In die tijd tussen het afstoten van de
voortstuwingseenheid en het afstoten
van de Aquarius hadden twee van de
drie astronauten het zeer druk met het
overbrengen van bagage die per se mee
naar de aarde terug moest zoals
filmcamera's en fototoestellen naar
GENÈVE Eenentwintig landen die
op het Eurovisienet waren aangesloten
hebben 't spanende gebeuren van de te
rugkeer van de onfortuinlijke astro
nauten in rechtstreekse uitzendingen
via de televisie in de huiskamers van
tientallen miljoenen kijkers gebracht.
Dat waren zestien landen in West-
Europa en verder Zuidslavië, Roe
menië, Algerije, Marokko en Tunesië.
Zes Oosteuropese landen namen de
uitzendingen op om deze later op de
avond op het scherm te brengen.
Naar schatting hebben in West-
Duitsland ruim 29 miljoen mensen
vrijdag tussen 6 en 8 uur voor hun
t.v.-toestel gezeten en 28 miljoen in
Engeland.
de cabine en van overbodig geworden
uitrustingsstukken en zakken met af
val naar de Aquarius.
Ongeveer een uur en een kwartier
voor de landingstijd werd ook de Aqua
rius afgestoten. Even later werd in
Houston bekendgemaakt dat men al
bezig was met de samenstelling van
een speciale raad van onderzoek naar
de oorzaak van de ramp in de wereld
ruimte.
Op het vliegdekschip Iwo Jima stond
toen al een marineband klaar om „The
age of Aquarius" te gaan spelen zodra
Lovell, Haise en Swigert aan boord
waren gekomen. Iedereen op de ber-
gingsvloot duimde voor de astronauten.
DEN HAAG Minister-president De
Jong gaat woensdag naar Groningen om
over de werklooshtid in deze provin
cie te spreken met de commissaris van
de Koningin, mr. E. H. Toxopeus.
De ministerraad heeft gisteren een
interimrapport over de werkeloosheid in
Oost-Groningen bestudeerd, dit is sa
mengesteld door de directeur-generaal
voor de arbeidsvoorziening, de heer Van
der Peijl.
De astronauten van Apollo 13, v.l.n.r.
Fred. Haise, James Lovell en John
Swigert, breed lachend nadat zij uit
de bergingshelikopter aan boord van de
Iwo Jima zijn gestapt.
Dil gebed werd uitgesproken door
de vlootpredikant aan boord van het
vliegdekschip Iwo Jima:
,,0 Heer, met vreugde verwelko
men wij op aarde de astronauten
Lovell, Haise en Swigert die, door
Uw genade, hun bekwaamheid en
de bekwaamheden van vele men
sen, de gevaren te boven zijn ge
komen die zij tijdens hun tocht lie
pen, en veilig en wel bij ons zijn
teruggekeerd.
Wij bieden onze nederige dank
aan voor deze goed geslaagde ber
ging, Amen."
WASHINGTON President Nixon
zal maandag in een toespraak voor
radio en televisie plannen onthullen
over de volgende terugtrekking van
troepen uit Vietnam.
Dit maakte het Witte Huis vrijdag
avond bekend. De uitzendingen beginnen
vermoedelijk om 6 uur 's avonds plaat
selijke tijd, dat is om 3 uur in de nacht
van maandag op dinsdag.
HILVERSUM Op de vrijdagavond
door het partijbestuur van de Partij van
de Arbeid in de VARA-studio in Hil
versum belegde vergadering is met
enige moeite een scheuring in de plaat
selijke afdeling voorkomen. De over de
kandidaatstelling voor „progressief Hil
versum" ontevreden P.v.d.A.-leden (J. B.
Broeks, fractievoorzitter van de Partij
van de Arbeid in de Eerste Kamer en
voorzitter van de VARA, fractieleider in
Hilversumse gemeenteraad Jan de
Troye. oud-Arbeiderspers-directeur H.
van Kuilenburg, gedeputeerde mr. J.
Roelse, J. W. Rengelink) zagen een door
de heer De Troye ingediende motie,
waarin de afkeuring over de gang van
zaken bij de kandidaatstelling werd uit
gesproken, met 169 tegen 154 stemmen
verworpen.
AMSTERDAM De Amsterdamse
hoofdagent J. Gaastra heeft gistermid
dag een klacht wegens smaad en'of
laster laten indienen tegen de tv-regis-
seur René Coelho. Hfj heeft verzocht
een strafvervolging tegen de heer Coel
ho in te stellen.
De klacht van de agent^ richt zich
tegen de televisie-uitzending van april,
waarin beelden vertoond werden waar
op volgens de tv-regisseur de hoofd
agent een brandende peuk door een
opening in de voordeur van een toen
„bezet" pand in de Sarphatistraat zou
hebben laten vallen. De officier van
justitie besloot na de tv-uitzending
geen strafvervolging tegen de agent in
te stellen; ook zijn tegen hem geen
diciplinaire maatregelen genomen.
DEN HAAG Per 1 juli zullen ge
wone girorekeningen rentegevend wor
den. Ook wil de girodienst dan per
soonlijke leningen gaan verstrekken.
Over de hoogte van de girorente is
nog geen beslissing genomen. Het per
centage zal 3 of 3,5 procent bedragen.
De giro hoopt op deze manier de toe
nemende concurrentie van de particu
liere bankinstellingen te kunnen opvan
gen. Bij een rente van 3,5 procent zal
de Girodienst jaarlijks ongeveer 150 mil
joen gulden moeten uitkeren.
Juist deze week heeft de giro de twee
miljoenste rekeninghouder ingeschreven.
Het totale tegoed van de giroklanten
bedraagt ongeveer 4,5 miljard gulden.
Als de ruimtevaart al lang alN iets heel
gewoons zal zyn aanvaard en nie
mand er meer iets spectaculairs in
zal zien en die tjjd komt sneller
dan men denkt zal de tocht van
de Apollo-13 nog voortleven als een
epos, een heldendicht uit de tjjd dat
astronauten nog pioniers waren. Na
tuurlijk zal dan al wel het ware ver
haal van deze mislukte maanreis ge
schreven z|jn, maar wat deert het ons
dat we van al die technische bijzon
derheden weinig of niets begrijpen?
We z\jn er getuige van geweest dat
drie mannen aan een voor ons haast
onbegrijpelijke dood-in-de-ruimte zijn
ontdnapt en dat vervult ons met
vreugde en trots. En we feliciteren er
die 3 astronauten mee. En hun vrou
wen en kinderen. En heel die Houston-
gemeenschap die aan dit onbegrijpe
lijke heeft meegewerkt.
Maar en vergeef het ons dat we dit
combineren op hetzelfde vreugde
volle moment dat die drie uit de
oceaan werden opgetakeld zochten in
de Franse Alpen wanhopige mensen
naar de lichamen van kinderen, slacht
offers van een lawine. Op datzelfde
ogenblik gebeurde er ergens in de
wereld een ongeluk met dodelijke af
loop was het niet in het verkeer
dan was het in een fabriek of op zee.
En op datzelfde ogenblik stierf ergens
in de wereld een mens van honger. Of
aan kanker. Of aan een hartinfarct.
Want dat zijn ziektes die we niet de
baas zijn geworden.
Is het juist om aan het epos der ruimte
vaart deze treurzang van dagelijkse
gebeurtenissen te koppelen? Ja. Want
we zullen er aan moeten wennen dat
ook de ruimtevaart zijn slachtoffers
zal gaan eisen het kan kort of lang
duren maar het komt onherroepelijk.
En als het tien keer Is voorgekomen
zijn we er zo aan gewend dat we hei
kranteberioht nog maar met een half
oog zullen lezen. Want de menselijke
geest stompt af voor deze dingen.
We zijn blij, heel diep h'Ü me* deze
behouden terugkeer. Hier heeft het
menselijk falen niet zoals zo dik
wijls de dood gebracht. Blijft wel
de vraag of niet, zoals in zo menig
epos, het menselijk falen te gemakke
lijk wordt weggedrukt. Voor dié men
taliteit Is in onze wereld dachten
wij allerminst reden.
(Van onze weerkundige
medewerker)
Het weer zal dit weekeinde rede
lijk zijn met gunstige en minder
gunstige momenten. Zonnige perio
den vormen de positieve kant, en
kele plaatselijke buien de keerzijde.
De temperatuur blijft bij wind uit
zuidwest tot west vrij normaal voor
de tijd van het jaar, met in Gelder
land geen hogere uitersten dan 12
tot 14 graden.
Morgen: zon op: 05.36; onder: 19.44.
Maan op: 17.31; onder: 04.41.
DELFT Het gemeentebestuur van
Delft heeft gisteravond de popgroep
Tee Set gehuldigd. Dat gebeurde tijdens
een bijeenkomst in het stadhuis
De huldiging had plaats in verband met
de successen van Tee Set op de Ameri
kaanse platenmarkt. Inmiddels is daar
het miljoenste exemplaar van de plaat
„Ma belle amie" verkocht.
ADVERTENTIE
De onfeilbare make-up-adviseuse nodigt u uit (en Iaat u-vrijbl ijvend-kennismaken met de kunst der kleurharmon ieën).
Het volmaakte make-up advies regelrecht
uit Parijs.
Een noviteitmake-up advies in harmonie
met de kleur van ogen, haar, teint en
kleding ontwikkeld door 'n befaamde
Parijse Visagist en aanbevolen door onze
onfeilbare „adviseuse" - de Binella
Cosmetic Computer. Vrijblijvend, u krijgt
zelfs gratis een Binella Pasje, waarop de
harmoniërende kleuren voor uw make-up
vermeld worden. Komt u?
Make-up met de volmaakte kleurharmonie
De Binella osmetic Computer verwacht u:
Van ma. 20 t/m za. 25 april bij,
DROG. PARF. EYGENRAAM,
HOOFDSTRAAT 159-11, APELDOORN
