Twee graven in Brum men
zijn van vliegers uit
een Engelse Mosquito
notities
r
Ook lokaal en regionaal
moeten wij ons bezig
houden met milieuzaken
gr
n
w
u
t!
p
B
A
i
m
m
K
i
fü
II
i
!f
m
Iff
BI
Aj
iü
I
i
m
A
ii
fff
11
Éi
Was alles er al eens.
Berg van menselijk afval
rer
SCHAKEN
BRIDGE
DAMMEN
KRUISWOORDRAADSEL
m
k
I
DATUM
TIJD
TYPE SQUADRON
PLAATS
BIJZONDERHEDEN
26-6-32
0106
Lancaster
106
IJsselmeer
Page, Pass,Hamcock,McMillan
20 NNW Harderw.
b. H*wijk-A'dam. EE125
26-643
0111
Wellington
IJsselmeer,
5 vermist op IJ'meer
bij Urk
(Riley etc.) HF544
26-6-43
0113
Halifax
427
Gorssel7 N
7+(Stickney)
Zutphen
26-6-43
0117
Stirling
Zierwent, 15
6*(Tagett)
WNW Wintersw.
26-6-43
p1 20
Stirling
Empel, W, van
lot onbekend
Zutphen
26-6-43
0126
bomw.
O van Zevenaar
lot onbekend
26-6-43
Stirling
75
IJsselmeer,
7+(Perrott) BK768
Mk-III
W Urk,
26-6-43
0145
Stirling
Aalten, ZW
5+(Tritton) 2 PÓW BK767
Winterswijk
Ais de heer Bleumink uit
Apeldoorn het graf be
zoekt van zijn vader en moe
der op de algemene begraaf
plaats in Brummen, ziet hij
telkens weer de twee grafste
nen van twee Engelse vlie
gers, die in de oorlogsjaren
boven Nederland werden
neergeschoten en hier hun
laatste rustplaats vonden.
De vorige week publiceer
den wij een artikel over de
duizenden toestellen die in de
oorlogsdagen boven Neder
land werden neergeschoten.
Een stukje uit een logboek
over de luchtoorlog publi
ceerden wij bij het artikel.
Op één enkel regeltje viel
meteen het oog van de heer
Bleumink: 26-6-'43 pl20 Stir
ling Empel, W. van Zutphen
lot onbekend.
Onmiddelijk gingen zijn
gedachten terug naar die ca
tastrofale oorlogsnacht, toen
de boerderij van zijn moeder
in Empe afbrandde tengevol
ge van het neerstorten van
een Engels vliegtuig. Het
toestel dook vlak bij de boer
derij in de grond, maar door
in het rond spattende benzine
raakte de boerderij in vlam
en brandde tot de grond toe
af. Zijn moeder, broer met
vrouw en kind brachten het
er levend af, doordat even te
voren besloten was toch
maar niet in de boerderij te
blijven omdat het zo spook
tein de lucht boven Zut
phen.
'T'oen de heer Bleumink de
twee woorden ,,lot onbe
kend" zag staan, heeft hij
zich onmiddellijk met onze
redactie in verbinding ge
steld, omdat het hem ver
schrikkelijk leek, dat de fa-
milileden van de inzittenden
vandaag-de-dag nog steeds
niet zouden weten, wat er ge
beurd was. Na het neerstor
ten van het toestel had de
heer Bleumink namelijk de
politie gewaarschuwd en die
heeft de lichamen van de
omgekomen vliegers begra
ven op de algemene begraaf
plaats in Brummen. Op de
graven staan de namen:
Flight- luitenant A. S. H.
Baillie, 30 jaar en Flying-of-
ficier J. M. Simpson, 22 jaar.
Bij navraag bij de Lucht
macht Voorlichtingsdienst
blijkt echter, dat hier een
misverstand in het spel is.
Het toestel, dat bij de boer
derij neerstortte, was geen
Stirling, maar een twee-mo-
torige Mosquito, een nachtja
ger van het 25ste Squadron
van de Royal Air Force.. Dit
toestel werd 'snachts om
kwart voor twee op 13 juni
1944 neergeschoten. Het was
een opluchting voor de heer
Bleumink te horen dat de fa-
milileden van de twee man
nen in ieder geval alles be
kend is.
Tnmiddels blijft de vraag,
hoe de Stirling op de
lijst komt. Het wordt
niet uitgesloten geacht, dat
hier van een z.g. bubbel-
melding" sprake is. De mel
ding van de Stirling komt na
melijk van een Duitse jager
die het toestel neerschoot,
maar het is mogelijk dat hij
de Halifax-bommenwerper
heeft bedoeld, die in Gorssel
is terecht gekomen (twee
plaatsjes hoger op de lijst)
en waarin de gezagvoerder
Stickney met zes anderen om
het leven kwam.
De Luchtmacht Voorlich
tingsdienst is overigens zeer
erkentelijk voor meldingen
van hen, die menen zich nog
iets van neergestorte vlieg
tuigen te kunnen herinneren
omdat tenslotte alle gege
vens die binnenkomen, hoe
vaag soms ook, deeltjes kun
nen zijn van de grote leg
puzzel.
Uet zou een soort struisvogelpolitiek zijn, als
wij in dit deel van Nederland dat nog
niet in de ergste mate heeft te kampen met
lucht-, bodem- en waterverontreiniging de
problemen van de milieuverontreiniging over
ons heen zouden laten gaan in de wetenschap
(of veronderstelling), dat het „bij ons nog wel
niet zo'n vaart zal lopen".
In dit deel van Gelderland zijn nog talloze
elementen die een gezond milieu waarborgen,
maar het is duidelijk dat er aan die elementen
wordt geknabbeld door allerlei invloeden, die
samen genomen een geweldige schadelij
ke uitwerking kunnen hebben.
Op de algemene vergadering van de Neder
landse Vereniging tegen Water-, Bodem- en
Luchtverontreiniging ztfn dezer dagen enkele
uitspraken gedaan die nuttig zijn om er kennis
van te nemen.
Wij noteren er enkele afkomstig van prof.
dr. ir. F. Maas. hoogleraar in de Landschaps-
kunde aan de Technische Hogeschool te Delft.
Het zijn tien wensen of, zo men wil, conclusies:
1. Naast grote aandacht voor de bestrijding
van de luchtverontreiniging bij de bron, is het
gewenst meer groenzones aan te leggen in ste
den, rondom industrieterreinen en langs auto
wegen. De betekenis van de groenzones in de
strijd tegen de milieuverontreiniging is immers
zeer groot.
2. Tussen grote basisindustrie- en woongebie
den dient minstens een afstand van 3 1/2 km.
open te blijven. Daar deze open ruimten niet
tot woestijnen mogen verworden, dienen zij als
multifunctionele groenzones te worden inge
richt.
3. Deze groenzones dienen tijdig te worden
aangelegd, d.w.z. op zijn laatst bij de bouw van
woon- en industriegebieden. Gezien de langza
me groei van boom en bos is een eerdere aan
leg milieuhygiënisch en recreatief te prefere
ren.
4. De kosten van aanleg van deze groenzones
dienen mede gedragen te worden door de indus
trieën, welke de noodzaak van aanleg veroor
zaken. Bij Moerdijk is deze afspraak niet ge
maakt, waardoor de realisatie van de overeen
gekomen groenzones zeer twijfelachtig is.
Groenzones zijn dan slechts taartvulling en ca
mouflage van een eenzijdig gerichte economi
sche macht.
5. Verder onderzoek naar de milieuhygiëni
sche en klimatologische betekenis van groenzo
nes in en rondom industrieterreinen, wegen en
bv. hoogbouwwijken in steden is dringend ge
wenst.
6. Het tot stand komen van een universitaire
opleiding in de bioklimatologie (of biometereo-
logie) is urgent. Een samenwerking in dezen tus
sen het KNMI, de Utrechtse Universiteit en de
Landbouwhogeschool te Wageningen dient te
worden overwogen.
7. Het behoud van bestaande natuurterrei
nen, bossen en parken in en rondom de stedelij
ke zones is voor alle leven een levensvoorwaar
de. Een versnelde aankoop van met name de
natuurterreinen door overheids- of particuliere
natuurbeschermingsorganisaties is zeer urgent.
8. Bij de aanleg van groenzones in de steden
dient men voortaan naast een verantwoording
ten aanzien van de functie voor b.v. recreatie,
verkeer en esthetica ook die ten aanzien van de
betekenis voor het biologische milieu (oecologi-
sche opzet) te geven. Het meer inbouwen van
natuurelementen zal daarvan het gevolg zijn.
9. De organisatie van het milieubeheer komt
nu in discussie, zowel nationaal als internatio
naal. Op het lokale en regionale vlak is daar
van echter nog weinig te bespeuren, tenzij in
de vorm van actiegroepen. Meer aandacht hier
voor is gewenst.
10. Het wordt tijd dat de kabouters in onze
stedelijke leefwereld door tegenkoppeling weer
een beter milieu krijgen.
¥"kr. C. A. Velds, wetenschappelijk ambtenaar
van het Koninklijk Nederlands Meteoro
logisch Instituut in de Bilt heeft enkele interes
sante mededelingen gedaan over groenzones en
klimaat.
Groenzones, zegt hij, hebben invloed op veie
elementen van het klimaat, zoals de teperatuur
en de vochtigheid van de lucht, de wind, de
verdamping en de zonnestraling. Uit het oog
punt van de verspreiding van luchtverontreini
ging is de invloed van groenzones (windsingels,
parken en bossen) op de luchtbeweging en de
temperatuurverdeling het belangrijkste.
Dragen groenzones aan de ene kant direct tot
de vermindering van de luchtverontreiniging
bij doordat zij verontreiniging in de lucht kun
nen uitfilteren, aan de andere kant veroorza
ken zij een verhoogde turbulentie (werveling)
van de lucht, waardoor de verticale versprei
ding van pollutie gunstig zal worden beïnvloed.
Dit laatste effect kan nog worden vergroot
door een afwisselende beplanting van hoge bo
men, struiken en grasland aan te brengen. Door
de grotere „ruwheid" van groenzones zijn deze
gunstiger dan wateroppervlakken, die ook wel
worden gebruikt als afscheiding tussen indus
trieterrein en woonkernen.
Zwakke winden waaien relatief het meest
ongehinderd door een bos en niet er over heen;
de windsnelheid wordt in het bos lager en de
wind wordt minder turbulent, zodat grote
luchtverontreinigingsdeeltjes gemakkelijk uit
vallen. Harde winden worden sterk geremd en
strijken daarom over het bos heen; zij veroor
zaken wervelingen aan de lijzijde.
Het verschil In temperatuur tussen een
groenzone en een bebouwd gebied leidt tot
luchtverplaatsingen aan het aardoppervlak van
de groenzone naar het bebouwde gebied toe. In
een stad met parken kunnen hierdoor mikro-
luchtcirculaties ontstaan, die van invloed zijn
op de verspreiding van de luchtverontreiniging.
De winnaar van de onderstaande
partij werd in het kort geleden
gehouden toernooi te Boedapest
hekkesluiter. Aan de witspeler is
te merken, dat hij niets te verlie
zen had; hij liet zich op allerlei
dubieuze verwikkelingen in,
maar juist daardoor is een partij
ontstaan zo boordevol geladen
met moeilijk te doorgronden com
plicaties, dat men er maanden
over kan analyseren. Over een
dergelijke partij heeft de beroem
de schaakmeester dr. Tarrasch in
dertijd eens geschreven dat het er
in bruist en kolkt als in een
oceaan.
Wit: M. KOVACS. Zwart: L.
LENGYEL. (Boedapest 1970). Sici-
liaanse verdediging.
I.e2-e4, c7-c5 2.Pbl-c3, e7-e6
3.Pgl-f3, Pb8-c6 4.d2-d4, c5xd4
5.Pf3xd4, a7ra6 6.g2-g3, Pg8-e7
(Om met 7: Pxd4 8. Dxd4, Pc6
voort te zetten, maar wit gaat hier
niet op in).
7.Pd4-b3, Pe7-g6 8.f2-f4, d7-d6
9.h2-h4! (Hieruit blijkt al, dat het
paard op g6 slechter staat dan op
het normale veld f6).
9Lf8-e7 10.h4-h5, Pg6-f8
II.Lcl-e3, Pf8-d7 12.Lfl-g2,
Dd8-c7 13.Ddl-e2, b7-b5
14.h5-h6, g7-g6 15.0-0-0, 0-0
16.e4-e5!? vEen pionoffer, dat
blijkbaar in de eerste plaats ten
doel heeft verwikkelingen te
scheppen en daardoor de tegen
stander op een dwaalspoor te
brengen. Op 16. ...,dxe5 wilde Ko-
vacs 17.Pe4 spelen, b.v. 17. ...,f5
18.Pec5. De verwikkelingen ont
staan echt wel, maar of het pion-
offer daarmee gerechtvaardigd is,
is een tweede).
16d6-d5 17.Lg2xd5!?, b5-b4
(Ook het stukoffer is aanvecht
baar. Na 17exd5 18.Pxd5, Dd8
19.Td2 kan 19Pb4! volgen).
18.Ld5 x c6, Dc7xc6 19.Pb3-d4,
Dc6-c7 20.Pc3-a4, Lc8-b7
21.Thl—el, Dc7-a5. (De zwartspe-
ler is niet op de witte plannen in
gegaan. Inplaats daarvan heeft
hij op zijn beurt een pion ge
offerd, maar positionele compen
satie heeft hij voldoende: het lo-
perpaar en de open c-lijn).
22.b 2-b3, Pd7-c5 23.Pa4xc5.
Le7 X c5 24.Kcl-bl, Tf8-c8
25.Tdl-d2, Lc5-f8 (Zwarts
tegenkansen nemen verontrus
tende vormen aan: niet alleen de
bedreiging van h6 baart de wit
speler zorgen, maar ook de drei
gende verdubbeling van de torens
op de c-lijn. Onder deze omstan
digheden neemt de witspeler op
nieuw zijn toevlucht tot het
scheppen van complicaties.)
26.f4-f5!? (Een kansrijke door
braak. Zwart mag niet met 26.
...,gxf5 reageren, b.v. 27.Dh5,
Dxe5 28.Dg5t,Kh8 29.Pxe6 en 26.
Dxe5 27.f Xe6,f Xe6 28.Df2,
dreigend 29. Lf4 of 29.Tfl is even
min aantrekkelijk).
26e6xf5 27.e5-e6, Tc8-e8?
door H. Kramer
(Wordt op een bijzonder aardige
manier weerlegd. Juist was 27.
..,Ld5! en zwart kan zich hand
haven).
LENGYEL
■BBS
gemaakt worden, als de troelen
maar rond willen zitten en de kla
vers niet onaangenamer dan 4-2
vallen.
Uw speelwijze moet als volgt
zijn: u speelt schoppen heer en
schoppen aas, daarna klaver 10 of
boer en als de heer niet ver
schijnt, snijdt u; lukt dit, dan her
haalt u deze manoeuvre, waarbij
u overneemt met klaver vrouw.
Als klaver heer nog steeds goed
zit, dan lukt de snit dus weer en
nu speelt u klaver aas en gooit
daarop harten boer weg.
Klaver aas mag door de tegen
partij afgetroefd worden; dat doet
u geen pijn, want dat aftroeven
gebeurt toch met de hoogste troef
die over is, de vrouw. Zodra de
klaversnit geslaagd is en de twee
de keer klaver niet door een af
troever verstoord is, hebt u uw
slem binnen, want daarna gooit u
inderdaad op klaver aas uw har
ten boer weg en speelt vervolgens
de ruitens af om de vierde ruiten
uit de hand te troeven met de
laatste troef van tafel.
U ziet dus, dat er geen enkele
eis meer gesteld hoeft te worden
ovèr het 3-3 zitten van de ruitens
of de klavers. Als west op de eer
ste klaver die u uit de hand speelt,
de heer legt, dan neemt u natuur
lijk het aas, speelt een kleintje te
rug naar uw hand en steekt daar
na over naar ruiten heer om op
klaver vrouw triomfantelijk die
hinderlijke harten boer weg te
werken.
De speelwijze die ik u be
schreef, zou - toen dit spel in een
club-viertallenwedstrijdje voor
kwam - inderdaad met succes be-
Het probleem van vorige week
betrof het afspelen van een slem
contract. Zonder tussenbieden
van dë tegenpartij was u in 6 SCH
beland op de volgende spellen
Noord Zuid
SCH H 7 3 SCH A B 9 5 4
HA A 5 HAB7
RUH64 RU A V82
KL A V 7 5 2 KL B 10
West kwam uit met harten 10,
net in de kleur die u niet graag als
uitkomst zag. U nam direct harten
aas en de vraag was hoe u dit spel
denkt te gaan spelen.
Na de hartenuitkomst zijn uw
vooruitzichten niet erg riant,
maar dat is natuurlijk nog geen
reden om het hoofd in de schoot te
leggen. Het lijkt aantrekkelijk om
troef te spelen en daarna op de
vrouw te snijden; lukt dit, dan
trekt u de laatste troef en gaat op
de klavers af.
Schijn bedriegt ook hier weer,
want als u deze lijn zoudt volgen,
moet zowel schoppen vrouw als
klaver heer goed zitten, terwijl
bovendien de schoppen rond moe
ten zitten, omdat u anders on
danks het goed zitten van de twee
snits die u te nemen hebt, toch nog
in moeilijkheden kon raken. Een
voorwaarde waaraan u niet ont
komt bij dit slem, is het goed zit
ten van klaver heer, want zodra
dat niet het geval is, bent u verlo
ren.
Daarnaast ook nog te eisen dat
schoppen vrouw goed moet zitten,
is een te grote belasting van uw
goede gesternte. Zit klaver heer
goed, dan kan dit contract altijd
kroond zijn, want de kaarten la
gen als volgt:
KOVACS
De opgave: hoe dwingt wit in de
diagramstelling de winst af?
Wit (Larsen): Kal, Dg6, Tdl en hl,
Lg7, pionnen a2, c4, e3. Zwart (Ka-
valek): Ke7, De6, Tb8 en g8, Pf3,
pionnen a7, c5, d6 en f5.
Er volgde: 32.Lg7-f8f!!. Tb8xf8
(Op 32Tgxf8 33. Th7f, Tf7
34.Txf7f, DXÏ7 35.Dxd6| en
36.Dxb8f.) 33.Th2-h7f en zwart
gaf het op. zonder 33. ...,Tf7
34'. Txf7f, ,_Dxf7 Dxd6f, Ke8
36.Dd8 mat, af te wachten.
door G. J. R. Förch
SCH H 7 3
HA A 5
RUH64
KL A V 7 5 2
SCH 8 6
SCH V 10 2
HA V 10 9 6<
RU 103
KLH863
HA H8432
RU B 9 7 5
KL 94
SCH A B 9 5 4
HA B 7
RU A V 8 2
KL B 10
Helaas nam zuid in haast de
snit op troef vrouw en ging
daardoor ten onder op een mo
ment, dat het succes hem had
kunnen toelachen.
Ook in het probleem van deze
week stel ik u voor de taak een
slemspel tot een goed einde te
brengen. Zonder dat de tegen
partij geboden heeft, bent u als
zuid in 6 RU beland op de vol
gende spellen:
SCH 10 6 3
H A A H B 4
RUA72
KL H10 3
SCH A V
HA 8 73
RU H V 10 9 4
KLAV5
West kiest een troefstart en u
begint met de troeven te trekken.
Deze blijken rond te zitten en
west gooit klaver 2 weg in de der
de troëfslag. Hoe gaat u dit spel
verder spelen?
door J. M. Bom
De "reserve-deelnemer" aan de
nationale eindstrijd Frank Drost,
heeft zich niet alleen door zijn
fraaie resultaat rechtstreeks in de
finale 1971 gespeeld. Hij maakte
bovendien de keus van het
Bondsbestuur tot aanwijzing van
een jeugdspeler voor het natio
nale team dat in juni zijn zwaar
ste wedstrijd van het seizoen te
gen de Sowjetunie tegemoet gaat,
gemakkelijk. Zijn score had nog
fraaier kunnen zijn, wanneer hij
niet te kampen had gehad met een
kleine inzinking, die hem twee
nederlagen in successie bracht.
Hieronder zijn jammerlijk verlies
na een prachtig opgezette partij
Wit: R. Palmer; Zwart: F.
Drost; Apeldoorn 1-4-1970.
1. 34-30 17-21; 2. 30-25 11-17; 3.
31-26 7-11 4. 36-31 21-27; Door de
ontwikkeling aan zwarts linker
vleugel is hier het toelaten van
een opsluiting minder aantrekke
lijk geworden.
5. 31x22 18 x 27; 6. 32 x 21 16 x 27;
7. 40-34 1-7; 8. 45-40 13-18; 9.
33-29 27-31; Hiermede gaat zwart
over tot een spelsoort, waarover
het laatste woord nog niet is ge
zegd.
10. 37-32 31-36; 11. 41-37 20-24;
12. 29x20 15x24; Zwarts beste
kansen liggen in een klassieke
formatie, die hij direct tracht te
formeren.
13. 34-30 8-13; 14. 39-33 11-16;
15. 40-34 7-11; 16. 43-39 2-8; 17.
50-45 17-21; 18. 26x17 12x21;
Zwarts opzet laat aan duidelijk
heid niets te wensen over: van dit
moment af beheerst hij wits ont
wikkeling aan diens linkervleugel
volkomen. Wits tegenactie is ge
richt op een sterke druk tegen
zwarts bezetting van veld 24.
19. 44-40 11-17; 20.48-43 10-15; 21.
32-28!? Dreigt met 28-23 naar een
flankgenre te switchen. Hierop is
(5-10) verboden door (25-20)
14 X 25 (37-31) 36 X 27 (38-32) 27 x 29
34x5 enz.
Desniettemin is deze actie bij
zonder gevaarlijk voor wit zelf,
zoals uit het vervolg blijkt.. 22.
46-41? Na (28-23) krijgt zwart een
sterke aanval, maar wit had moe
ten spelen 37-31 (36 X 27) 28-22
(17 X 28)33 X 31
22. 21-26! Belet, nu deze ver
breking. 23. 34-39 Alsnog is 28-23
beter.
23. 16-21; 24. 29 x 20 15 x 24; 25.
40-34 21-27 26 28-22 vrijwel ge
dwongen 17X28; 27. 33 x 31 36 x 27;
28. 39-33 18-23; 29. 33-28? Vol
hardt in zijn tactiek maar 33-29
enz. was geboden geweest.
29.23x32; 30. 37 x 28 13-18! 31.
41-37 27-31; 32. 38-33 8-12; 33.
43-38 12-17; 34. 38-32 6-11; 35.
49-43 3-8 36. 34-29 10-15; 37.
29x20 15x24; 38. 43-39 (zie dia
gram) Aan de lezers de (moeilijke)
opgave: waarom was de zet voor
zwart vrijwel aangewezen, die nu
in de partij wordt gespeeld?
38.8-13; 39. 39-34 5-10; 40. 34-29
10-15; 41. 29 x 20 15 x 24; 42. 45-40
18-23; 43. 40-34 13-18; Schijnbaar
heeft zwart de winst in handen,
maar er schuilen nog moeilijkhe
den: 44. 34-29 23 x 34; 45. 30x39
18-23; 46.39-34!
Dreigt nu 35-30 gevolgd door
33-29. Om dit te beletten volgt: 46.
17-21?? waarna wit verrassend
won door: 47. 33-29! 24 x 22; 48.
32-28! 23X41; 49.47 X 7.
OPLOSSING
Wit: (De Jong) 25, 26, 33, 34, 36,
37,38,39,41,43,49 (11 st.).
Zwart: (Wiersma) 4,6,8,9,11,12,
13,22,23,27,30 (11 st.)
Na de foutzet 37-32 volgde niet
diep, maar wel verrassend: (9-14)
32 x 21 (22-28) 33 x 22 (23-29) 34 x 23
(11-16!) 25 X 34 (16 X 40) 39-34
gedw. (40 x 29) met schijf- en par
tij winst.
Horizontaal: 1. gelijkenis; 7. won
derspreuk; 13. rivier in Nederland; 14.
reeks; 16. vogel; 17. meisjesnaam; 18.
met tegenzin; 19. verwoester; 20.
plaats in Gelderland; 21. boordsel; 22.
een zekere; 23. begrip uit de televisie
wereld; 24. van een; 25. ontkenning; 26.
duw; 27. Frans beeldhouwer; 32. plaats
in Brabant; 34. handelsterm; 38. voort
trekken; 40. kleur; 41. lustig; 42. jonge
vrouwen; 44. weefsel; 45. zoogdier; 46.
hevig; 47. haartooi; 51. versnapering
aan boord; 55. plaats in Noord-Hol
land; 56. droog; 58. kleding; 60. plaats
in Drenthe; 61. raampje in kantoor-
wand; 63. ongelovige (Moh.) 64. vra
gend vrnwrd; 65. verbinding; 67.
plaats in Noord-Holland; 71 grond
soort; 72. vrouwenaam; 73. omroepver
eniging; 76. vreemde munt; 77. gelijk
heid (Fr.); 78. dorsvloer; 79. plaats in
Gelderland; 80. beschutting; 81. ad
viescollege (afk.); 82. plaats in Zee
land; 83. vruchtenbundels; 84. zich
reppen;
Verticaal: 1. zoogdieren; 2. godheid;
3. ligplaats; 4. godheid; 5. door nala
tenschap verwerven; 6. slingerplan
ten; 7. spreken; 8. plaats in Gelder
land; 9. zonder uitzondering; 10. ver
richten; 11. plaats in Gelderland; 12.
bepaalde lichtbundel; 15. natuurver
schijnsel; 16. begin; 28. boom; 29. me
dedogen; 30. in het Jand der ongelovi
gen; 31. deel van Europa/afk.); 33. uit-
holling/(afk.); 34. waarnemend (afk.);
35. voetbalclub uit eredivisie; 36. zoog
dier; 37. dierenverblijf; 39. familiele
den; 41. muziekinstrument; 43. zand
heuvel; 44. omroepvereniging;.47. lief
kozing; 48. plaats in Gelderland; 49.
waterplas; 50. zoogdier; 52. kleding
stuk; 53. meisjesnaam; 54. deel van het
jaar; 55. hoofddeksel; 56. smeerlap; 57.
pleisterplaats; 59. muziekterm; 61. on
waarheid spreken; 62. familieleden;
64. razernij; 66. vogel; 68. beest; 69. ri
vier in Italië; 70. vogel; 73. bepaalde
stand; 74. telwoord; 75. denkvermogen.
OPLOSSING
Horizontaal: 1. dirigent; 4. jampot; 8. af
vragen; 8. etappe; 10. ergernis; 11. in klad;
13. theevisite; 17. uitgediend; 21. lokaal; 22.
vuurvast; 23. natjes; 25. verkijken; 26. nuf
jes; 27. ader; 28. ren;
Verticaal: 1. draken; 2. ravage; 3. nietig
heid; 3. attentie; 6. populair; 7. theedoek; 12.
gesneuveld; 14. uurlonen;. 15. stokstijf; 16.
eega; 18. kraker; 18. rakker; 20. stenen; 24
EP*
1
teohnie$t~ve rkeer-we t ei: t c>»xap
5chniek~ver^
De bovenste foto werd gemaakt in de grafkamer van een pre
historische Mexicaanse Maya-tempel. Het is het beeld van een
.vliegende god", die volgens oude overleveringen van de sterren
kwam en er weer naar terugkeerde. Zijn houding lijkt frappant
veel op die van een ruimtevaarder van de 20ste eeuw in de capsule.
De foto komt voor in een nieuw boek van Erich Dcinikens bestsel
ler Herinnering en aan de toekomst", dat in 14 talen werd ver
kocht en nu zal worden verfilmd. Aan de hand van deze en soorU
gelijke beelden, die het resultaat zijn van jarenlange onderzoekin
gen, tracht Daniken te bewijzen, dat „alles er al eens was" ook
ruimtevaarders, maar dan uiteraard die van andere planeten, die
in voorhistorische tijden de aarde bezochten zoals wij nu een reis
maken naar de maan. Verwacht wordt dat de film in wetenschap
pelijke kring veel stof zal doen opwaaien en opnieuw de discussie
zal ontstaan over de vraag: zijn wij, hier op aarde, de enige le
vende wezens in het heelal, of
Terwijl het probleem van het
menselijk afval in de welva
rende landen van de wereld
met de dag toeneemt en zelfs de
techniek nauwelijks meer wegen
weet te vinden om van dit afval
af te komen, juicht anderzijds
het technisch vernuft over nieu
we successen, die geboekt wor
den en waarbij het de mens nóg
gemakkelijker kan worden ge
maakt. Deze opgewekte dame
showt voor een Duitse glasindus
trie een aantal flessen en glazen
die, dank zij heel ingenieuze pro-
duktiemethoden, nog geen kwart
wegen van de normale flessen
en glazen die nu in gebruik zijn.
De industrie noemt dit „een
verbluffend succeswant de
produktie is er helemaal op in
gesteld dat de flessen na één
malig gebruik kunnen worden
weggegooid. Vooral voor bier
schijnt de wegwerpfles bijzon
der geschikt te zijn. Is er
iemand op het idee gekomen uit
te rekenen dat op deze wijze al
leen al in Duitsland per jaar
8.400.000.000 lege bierflessen op
de vuilnishoop terecht zullen ko
men en zeker nóg zo'n aantal
lege wegwerp-limonadeflessen?
We vereenvoudigen het leven
om straks te ontdekken dat we
ons milieu niet meer de baas
kunnen
HET ALCOHOLVERBRUIk
TOTAAL ALCOHOLVERBRUI K PÊfr INWONER
De laatst bekende cijfers over
het totale alcoholverbruik (in
1968) wijzen uit, dat Frankrijk
aan de spits gaat met een ver
bruik van 18,1 liter (100%) per
inwoner. Het blijkt voorts dat niet
de Westduitser de grootste bier
drinker is, maar de Belg. In Bel
gië drinkt men per inwoner on
geveer 140 liter bier per jaar.
West-Duitsland komt nog 'niet
aan de 130 liter. Nederland vtr-
bruikt 45,4 liter bier.
