G. J. DITZEL UIT DOESBURG ZAG HOE
LUITENANT SOLDAAT DOOD SCHOOT
nectar
dranken
20
voordeel
1,49
Leonard Cohende vader van
Suzanneop televisie
De zomerplannen
van de KRO
RONOtitie
Ik zal het nooit vergeten, het bloed spoot meters ver
Luitenant, die in Moordrecht
parabellum trok heette Blok
Heer
Bommel
en de Blijd
schap per
„VPRO-vrijdag"
over vervoer
UIT DE KERKEN
Vanavond om 21.10 uur via Nederland 2
programmaos
TV-film over
medisch front
in Vietnam
DOESBURG Nog steeds word ik zo af en toe midden in
de nacht wakker. Dan zie ik weer hoe die luitenant zijn para
bellum trekt en de soldaat zonder pardon midden door het
hoofd schiet. Dan zie ik weer hoe het bloed een meter of
twee wegspuit. De Doesburgse Spar-ondernemer G. J. Dit
zel (50) was er getuige van dat een Nederlandse luitenant
op 14 mei 1940 in Moordrecht zonder pardon de 26-jarige
onderofficier Jan Hubrecht Gaartman uit Haarlem dood
schoot. Het voorval, dat deze week aan het licht kwam is een
directe nasleep van de publicaties over de executie van de
Dierense sergeant Meijers op de Grebbeberg en het stand
recht in Breda, dat de 31-jarige H. Steenbeek uit Gouda en
de 20-jarige D. van Wingerden uit Zwijndrecht het leven
kostte.
Als mussen
niet alleen het sap, maar al
het lekkere van de hele vrucht
Overall werd hem
noodlottig
Zelfmoord?
Voorbij
iliiSSBliÏ! ifetli» ifs i
TELEVISIE
MARTEN
l( TONDER
SI R1P
TELEVISIE
RADIO
DONDERDAG 14 MEI 1970
Is tot dusverre de naam van de luite
nant onbekend, Ditzel heeft hem echter
niet vergeten. Hij heette Blok. Het was
een 40 a 45-jarige beróepsluitenant van
ons onderdeel, het achtste regiment in
fanterie." Ditzel praat vrij, waarom zou
hij zwijgen over een zaak, die hem nu
al dertig jaar bezighoudt, nu is geble
ken dat het gehele voorval in de doof
pot is gestopt. Bij hem kan men gerust
aankloppen voor inlichtingen, als de zaak
daarmee gediend is.
Ditzel woonde in Zelhem, toen hij twee
maanden voordat de oorlog uitbrak werd
opgeroepen. Hij werd gelegerd in het
kamp Laren en kreeg daar een onder
officiersopleiding. De recruut Ditzel
kwam terecht in de kaderklas mortiris-
ten. Ditzel was van de lichting 40-2, in
februari 1940 was hij dus onder de wape
nen gekomen. Omdat hij en zijn lichting
genoten wel twee maanden theorie had
den aanhoord, maar slechts eenmaal een
geweer in handen hadden gehad voor de
eerste schietoefeningen werden ze niet
ingezet op de Grebbeberg.
,,We mogen onze lieve Heer danken,
dat we niet in de vuurlinie terecht zijn
gekomen, want de Duitsers zouden ons
als mussen hebben neergeschoten. We
konden geen van allen schieten. We
hadden wel een geweer gekregen, die
moest doorgaan voor een modern ka
rabijn. Het was echter een geweer uit
de achttienhonderdzoveel, waarvan de
loop was ingekort."
In de nacht van 11 op 12 mei zouden
ze naar Rotterdam gebracht worden. Het
vervoer gescniedde in Amsterdamse
stadsbussen. De chauffeurs waren met
hun vehikels nog nooit buiten de stad
geweest. Daarom zouden enkele officie
ren de tien (het kunnen er ook vijftien
zjjn geweest) bussen wel even naar Rot
terdam loodsen. Om elf uur 's avonds
kwam men in Hilversum aan, en om één
uur 's nachts was men weer in Hilver
sum. Dat kwam omdat de officieren zo
weinig kaas van kaartlezen hadden ge
geten. Het gevolg was, dat de bussen
nooit in Rotterdam aankwamen. Men
passeerde Montfoort nog, maar in de
buurt van IJsselstein werd de karavaan
©nder vuur genomen door Duitse vlieg-
ADVERTENTIE
B3
tijdelijk voor
kies uit abrikozen, peren, perziken
tuigen. De bussen bleven staan en d
jongens moesten verder lopen naar
Moordrecht, waar ze bij particuliere
werden ondergebracht.
De stad kwam in een moeilijke situa
tie, want er waren al vele evacués uil
Wageningen, en na het bombardement
van Rotterdam werd de vluchtelingen
stroom nog groter. Militairen, burgers
en gewonde mariniers werden met
vrachtwagens aangevoerd of kwamen ge
woon te voet. Ditzel en zijn kamerader
zagen ze allemaal binnenkomen. Zo za
gen ze ook, dat op een gegeven moment
de wagen arriveerde waarin o.a. ser
geant Jan Hubrecht Gaartman zat.
Ditzel zal het zijn hele leven niet ver
geten. De groep van Gaartman droeg
een allegaartje van uniformonderdelen
en burgerkleding. Gaartman zelf had
over de overblijfselen van zjjn uniform
een overall getrokken. Die overall is hem
noodlottig geworden.
Uit café Het Posthuis, waarvoor de
wagen stopte, kwam luitenant Blok. Er
ontstond een kibbelpartij, waarbij het
woord deserteren viel. Ditzel zag op een
gegeven moment de officier naar z\jn pa
rabellum grijpen en de soldaat door het
hoofd schieten. „Hij schoot maar één
keer, het bloed spoot meters ver." Ieder
een, die getuige van dit drama was, was
verbijsterd. De luitenant gelastte ieder
een door te lopen. Het lijk is later weg
gehaald door de politie en begraven op
het gemeentekerkhof.
Luitenant Blok heeft later op de dag
achter het gemeentehuis zelfmoord wil
len plegen. Enkele collega's hebben dat
echter weten te verhinderen. „Hieruit
blijkt wel in wat voor toestand de man
verkeerde. Hij had natuurlijk wroeging.
Als je dan die generaal Harberts voor die
televisie met een stalen gezicht hoort
zeggen, dat hij nergens spijt van heeft,
kun je toch alleen maar concluderen dat
't een grote zak is...."
Dat de toenmalige burgemeester van
Moordrecht, de heer K. H. Brandt, niet
van de details van deze executie op de
hoogte is, is hem volgens Ditzel niet
G. J. DITZEL
nooit vergeten
kwalijk te nemen. Het is door de mili
tairen gesust. De burgers en burgemees
ter wisten van niets. Het hele drama
gebeurde op de 14e mei, de dag waarop
de capitulatie is getekend.
Voor Ditzel was de oorlog 14 dagen la
ter voorbij. Hij ging terug naar de bak
kerij van zijn vader in Zelhem. Zijn ver
zoek om vrijstelling, dat voor de oorlog
al was ingediend omdat zijn baas, bak
ker Wenting uit de Koepoortstraat te
Doesburg, plotseling was overleden,
werd toen ingewilligd. Naar Doesburg
is hrj niet teruggegaan, omdat men daar
inmiddels al iemand anders had.
Tijdens de oorlog heeft hij zich meer
malen in Assen moeten melden. Hij heeft
daar toen diverse dienstkameraden, die
het voorval ook gezien hebben, weer ont
moet. De namen en adressen heeft hij
nog op een oude briefkaart staan, het
zijn er een stuk of acht.
Het is te hopen, dat iedereen, die de
executie gezien heeft, zich meldt. Dat
zal het onderzoek vergemakkelijken. Of
luitenant Blok nog leeft? Ditzel weet het
niet. „Hij was toen al een jaar of 40/45.
Inmiddels kan hij wel zijn overleden."
Deze foto maakte de heer Ditzel op 10 mei 191/0. De Duitse vliegtuigen bevonden
zich op de aanvliegroute voor het bombardement op Rotterdam
In „VPRO-vrijdag" (radio) wordt
morgen uitvoerig aandacht besteed
aan het privé- en openbaar vervoer
in de Nederlandse binnensteden.
Aan de betreffende wethouders
van Utrecht en Amsterdam is ge
vraagd uiteen te zetten welke rigou
reuze maatregelen op redelijk korte
termijn te verwachten zijn om de
leefsituaties in de binnensteden te
verbeteren en tevens hoeveel jaar
het naar hun schatting in beslag zal
nemen voordat een enigszins bevre
digende oplossing is gerealiseerd.
Via interviews met verkeersdeel
nemers zal „VPRO-vrijdag" een idee
geven van de oplossingen die som
mige verkeersdeelnemers zelf sug-
geren en van de offers die volgens
de geïnterviewden in de naaste toe
komst gebracht moeten worden om
een voortdurende botsing van belan
gen te vermijden.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Eerbeek: W. I. Doude van
Troostwijk te Doorwerth-Heelsum; te
Nijkerk: C. den Boer te Zeist, die be
dankte voor Hasselt; te Naaldwijk:
M. H. Boogert te Hellendoorn; te Ro
zenburg: J. Leij, koopvaardijpred. te
Londen.
Aangenomen: naar IJmuiden-Oost: J.
Brezet te Peize.
Bedankt: voor Oud-Alblas: J. M. de
Raad te St. Annaland; voor Eerbeek:
A. P. Peschar te Tzum; voor Holland-
scheveld: J. Bos te Lunteren; voor
Nieuweroord: P. L. M. Sterrenbug te
Broek op Langendijk.
Geref. Kerken Vrijgemaakt
Beroepen: te Kampen: P. Lok te Zuid-
horn.
Aangenomen: naar Utrecht-Centrum:
W. Triemstra te Vrouwenpolder, die
bedankte voor Hillegersberg-Ter-
bregge.
Bedankt: voor Murmerwoude: E. J.
Oosterhuis te Lemele-Lemelerveld.
Chr. Geref. Kerken
Aangenomen: naar Nieuwpoort: H. van
der Vlies, kand. te Apeldoorn.
Ongeveer een jaar geleden prijkte
Herman van Veen hoog op de
Nederlandse hit-parade met het
liedje „Suzanne". Vrijwel iedereen
had het over Suzanne van Herman
van Veen". Vrijwel niemand zei dat
het een song van Leonard Cohen
was. Maar het was in ieder geval
een liedje dat naar méér (van der
gelijke liedjes) smaakte. Welnu, dat
méér kunt u vanavond horen en
zienwant dan komt Leonard Co-
hen, de vader van „Suzanne", veer
tig minuten lang op de televisie
van 21.10 tot 21.50 in het VPRO
programma op Nederland 2.
Een van de Liedjes die de Canade
se dichter-zanger, die enkele weken
geleden met veel succes in Neder
land optrad, zal zingen heet: „You
know who I am". Het refrein daar
van omschrijft duidelijk wie hij dan
wel is: „You know who I am. You've
stared at the sun. Well, I am the one
who loves, changing from nothing to
one." (Je weet wie ik ben. Je hebt
naar de zon gestaard. Wel, ik ben
degene die bemint, veranderend van
niets naar één.) Dit klinkt echter ook
onduidelijk. Maar worden we veel
wijzer wanneer we vertellen dat Co-
hen, zoon van een vader die een
confectiebedrijf had, kunst, econo
mie en rechten studeerde, in Grie
kenland schrijver werd en geïnspi
reerd door country- and western-
music liedjes ging zingen bij de gi
taar die hij zo goed bespeelde?
Het is met Cohen (van wie onder
meer twee succesvolle langspeelpla
ten verschenen: „The songs from
Leonard Cohen" en „Songs from a
room") al net als met zijn Suzanne:
ie moet hetgeen hij brengt niet in de
eerste plaats proberen te begrijpen,
maar ondergaan. Dan pas merk je
wie hij is: een groot componist en
dichter, die door sommigen zelfs
met James Joyce is vergeleken (is
het wonder dat veel „Songs from a
room" qua sfeer doen denken aan
de gedichten uit Joyce's bundel met
de bijna gelijksoortige titel „Cham
ber Music"?)
Leonard Cohen zingt vanavond
niét zijn „Suzanne". Wel heeft hij
het over een ander meisje, in een
liedje dat ook al enige populariteit
heeft verworven: „So long, Marian
ne".
J. v.d. K
Voor de komende zomermaanden
heeft de KRO, zowel wat televisie
als wat radio betreft, een uitgebreid
programma klaargemaakt. Het hier
onder volgende staatje is een kleine
greep uit het overvloedige geheel.
TELEVISIE:
Zomertheater: een serie Engel
se, Duitse. Franse, Deense en Ita
liaanse produkties van. bijzondere
kwaliteit. Film, toneel, opera.
Tien afleveringen van het Ja
panse feuilleton „Ningen no joken".
oftewel, „Naakt door de hel". Hierin
wordt het verhaal verteld van een
man die in de Tweede Wereldoorlog
ondanks alles menselijk wil blijven.
Een nieuwe detective serie:
„The Outsider", geschreven door de-
zelfde man die ook „The Fugitive"
maakte.
Onder de naam „Operettefesti
val. drie operettes, te weten „Ein
Walzertraum", „Banditenstreiche" en
..Die Zirkusprinzessin".
Het Belgische televisiefeuiile
ton „Wij, Heren van Zichem".
En verder nog: Elvis Presley-
show, Benny Hill show, Debby Rey
nolds Show, het wereldsongfestival
in Brazilië, het wereldmuziekcon
cours ,in Kerkrade en veel anderr
zaken.
RADIO:
Het KRO-radioprogramma zal de
komende zomer voornamelijk afge
stemd zijn op de zomergenieters en
de vakantiegangers. Enkele ernstige
programma's zijn vervangen door
wat meer lichtvoetige.
NEDERLAND
18.45 NOS: (K) De Fabeltjeskrant.
18.55 (K) Journaal.
19.04 TROS: Ark 2: enkele nummers
uit de Pop-opera Ark 2 door de
Engelse Popgroep Flaming Youth.
19.30 (K) De getrouwde vrijgezel,
TV-serie.
20.00 NOS: (K) Journaal.
20.20 TROS: De man van de Diner's
Club, speelfilm uit 1963.
21.50 (K) N'70 (3) documentaire t.g.v.
het Natuurbeschermingsjaar 1970.
22.35-22.40 NOS: (K) Journaal.
22.50 Samenvatting van de vandaag
verreden etappe Olympia's Ronde
van Nederland.
22.55-23.25 TELEAC: Bij leven en
welzijn les 17 (herh.).
NEDERLAND II
18.45 NOS: (K) De Fabeltjeskrant.
18.55 (K) Journaal.
19.04 Scala: informatief programma.
19.30 Van gewest tot gewest.
20.00 (K) Journaal.
20.20 VPRO: ICP Concert: muziek
filmpje.
20.40 Experiment in Zweden, docu-
6896 Cornelis Zwadde. liet de de be
klagenswaardige kruidenier in de steek er
snelde terug naar Bommelstein Het on
verwachte verdwijnen van het geld hao
hem sterk aangegrepen en tot zijn ontzet
ting begon het ook nog zachtjes te rege
nen.
„Er is iets vreselijks aan de hand", pre
velde hij al dravend. „Ach, het is de
straf voor mijn hovaardij! Maar wat kar
er gebeurd zijn?"
Op dat moment zag hij heer Bommel,
die hem somber peinzend tegemoet kwam.
..Waar is mijn mooie, zwarte koffer-
ie?" riep hij reeds van verre.
„Dat is het 'm nu juist", zei zijn gast
leer, de kraag opzettend „Er is iets ver
elends mee. Ik bedoel eh. de jonge
vriend heeft het een beetje verbrand! Nel
voordat ik in kon grijpen. Ik kan er niet:
ran doen bedoel ik. Het is heel naai
ooral omdat ik weet hoe u aan dat va
iesje gehecht was. Maar ik ken mijl
plicht, en ik ben graag bereid een nieuwe
x o ff er voor u te kopen!"
De heer Zwadder liet zich door dn
aanbod echter niet troosten. Integendeel,
een dodelijke bleekheid overtoog zijn ge
laat en terwijl de regen in stromen begon
te rollen, ontsnapte hem een schorre
'vreet.
„Een nieuwe kopen?!" riep hij uit.
.Dat is onmogelijk, want het was een heel
>ijzondere. Het kan niet vervangen wor-
len. Ach ik had het niet achter mogen
aten dit is het gevolg van mijn licht
innigheid! Wee mij!"
Met deze woorden rende hij verder, en
al spoedig was hij in de steeds dichter
wordende bui verdwenen.
mentaire over een experimenteel
gymnasium.
21.10 (K) Programma rond de om-
ponist en zanger Leonard Cohen.
21.50 Film over medisch front in
Vietnam.
22.20 IKOR/CVK Tot onze diepe
droefheid: 5. De aard van het
beestje, documentaire over ster
ven, dood, rouw en na-bestaan.
22.50-22.55 NOS: (K) Journaal.
DUITSLAND I
(Regionaal programma: NDR: 18.00
Hobby-rubriek. 18.30 (K) Actualitei
ten. 18.45 (K) Zandmannetje. 18.55
Nordschau-Magazin. 19.26 (K) Ein
Jahr mit Sonntag, TV-film. 19.59
Programmaoverzicht. WDR: 8.20-
8.45, 10.20-10.45 en 12.10-12.35
Schooltelevisie. 18.00 (K) Gefahrli-
cher Alltag, TV-film. 19.30 (K) Voor
de kleuters. 18.40 (K) Hier und Heu-
te met nieuws. 19.25 (K) Von Baby-
Ion bis übermorgen, TV-serie). 20.00
(K) Journaal en weerbericht. 20.15
Der Hexer, Duitse speelfilm. 21.45
(K) Kontraste, documentaire serie.
22.30 (K) Journaal, commentaar en
weerbericht. 22.50 Stadte im Krieg,
TV-serie. 23.35 (K) Journaal.
DUITSLAND II
18.05 (K) Actualiteiten en muziek.
18.40 Miss Molly MUI, TV-film. 19.10
Stop, TV-spel. 19.45 (K) Nieuws, ac
tualiteiten en weerbericht. 20.15 (K)
Der Goldene Show: internationale
show. Aansl.: Nws. 21.45 SPD-Partij-
dag te Saarbrücken. 22.15 Liederen-
recital. 22.35 (K) Nieuws en weerbe
richt.
DUITSLAND I
10.00 Nws. 10.05 Journ. van gister
avond. 10.30 Informaties en menin
gen uit het bedrijfsleven .11.15 The
shop around the corner, Amerikaan
se speelfilm. 12.50 Internationaal
persoverz. 13.00-13.30 Journaal. 16.35
(K) Nes. 16.40 Voor de kinderen.
17.25 Festival Flamenco Gitano.
17.55-18.00 (K) Nes.
DUITSLAND 2
17.00 Wir und die anderen, tv-se-
rie. 17.30 (K) Nws. en weerber. 17.35
Sport.
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Lichte grammo-
foonmuz. en reportages. (8.00 Nws.;
8.11 Radiojournaal; 8.30 De groente
man). NOS: 9.00 Internationaal
Spectrum: Moderne en klass. muz.
(opn.) (9.35-9.40 Waterstanden)
AVRO: 10.00 Voor de kleuters. 10.10
Arbeidsvitaminen (gr). (11.00-11.02
Nws.) 11.30 Horlepiep: authentieke
volksmuz. uit Zweden. 11.55 Beurs-
De VPRO-televisie zendt vanavond
een film uit die de Fransman Rogier
Pique onlangs gemaakt heeft over het
medische front in Vietnam.
De film heet „Bataille sanitaire de
Vietnam". Hij komt in de plaats van
de aangekondigde film „Concerto
pour un exil" en begint om 21.50 uur.
In de uitzending vanavond zullen
de Beverwijkse chirurg dr. N. van
Rhijn en de Wassenaarse hoogleraar
in de wereldgezondheidszorg prof. dr.
J. H. de Haas namens het medisch
comité Nederland-Vietnam, verslag
doen van de reacties die uiit het land
zijn gekomen op een oproep die vo
rige week in het VPRO-programma
werd gedaan voor steun aan dit co-
In het Gelders programma van de
RONO wordt vrijdag in het pro
gramma-onderdeel ,U niversitair-U -
niverseel" aandacht geschonken aan
de waarde van vruchtwisseling. Dit
programma zal worden verzorgd
door ir. Kupers uit Wageningen. Het
wordt samengesteld met medewer
king van de Voorlichtingsdienst van
de Landbouwhogeschool en de Voor
lichting van de gezamenlijke Wage-
ningse instituten. Het zwaartepunt
van deze uitzending wordt gelegd op
de waarde van vruchtwisseling voor
een betere milieuhygiëne.
In de rubriek „Van 't beuken-
schap" wordt in een prozareis o.a.
een tekst van de schrijver Nescio ten
gehore gebracht.
berichten. NOS: 12.00 Blik op de we
reld: informatief progr. over pro
blemen van Europese integratie.
Overheidsvoorlichting: 12.30 Uitzen
ding voor de landbouw. NOS: 12.40
Stereo: Lichte grammofoonmux.
12.50 Recht en slecht, praatje. 13.00
Nws. VARA: 13.11 Act. 13.20 Voor de
middenstand. 13.25 Stereo: Semi-
klassieke en klass. kamermuz. (gr).
EO: 14.00 Ruimte: Radio-magazine
met gewijde muz., lezingen en act.
nws. over de zending in binnen- en
buitenland. NOS: 15.00 Stereo: As
pecten van de Kamermuziek: Radio
Blazersensemble: mod. muz. 15.45
Toerismo: Toeristische informatie
uit binnen- en buitenland. VPRO:
16.00 VPRO-Vrijdag: gevarieerd pro
gramma. (16.00 Nws.; 17.55 Medede
lingen; 18.00 Nws.; 18.20 Politieke
Partij: Uitzending van de Volkspar
tij voor Vrijheid en Democratie;
19.30 Nws.) VARA: 21.00 Stereo:
Omroeporkest en solist: klass. en se-
mi-klassieke muziek. 22.15 Stereo:
Lichte gitaarmuz. 22.30 Nws. 22.40
Mededelingen. 22.45 Act. 22.55 Ste
reo: Prettig weekend: licht geva
rieerd platenprogramma. 23.55-24.00
Nws.
HILVERSUMII
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Het levende
woord. 7.16 Stereo: Nadinerie: klass.
muz. (gr). (7.30 Nws.; 7.32 Act.; 7.50
Overweging; 8.00-8.10 Nws.) 8.3(1
Nws. 8.32 Voor de huisvrouw. 9.40
Schoolradio. 10.00 Stereo: Aubade:
moderne muz. (opn). 11.00 Nws. 11.03
Voor e zieken. 11.54 Bericht SUS-
Actie. 11.55 Mededelingen. 12.00 Ste
reo: Van twaalf tot twee, gevarieerd
progr. (12.22 Wij van het land; 12.26
Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw; 12.30 Nws.; 12.41 Act.; 13.00-
13.05 Raden maar...) 14.05 Schoolra
dio. 14.30 Stereo: Licht ensemble met
zangsolisten. TROS: 14.55 Stereo:
Concert a la carte: klass. verzoek-
platenprogr. 16.00 Nws. 16.03 Disco
drive-in. 17.15 Sportkompas. 17.45
Act. NCRV: 18.00 Kapel van de Ko
ninklijke Luchtmacht. 18.30 Nws.
18.41 Hier en nu: act. 19.00 Wereld
panorama. 19.10 Veel gevraagde ge
wijde muz. (gr). 19.40 Wijd als de
wereld: wekelijkse internationale
oriëntatie in kerk, zending en oecu
mene. 19.50 Christelijk meisjeskoor.
20.05 Stereo: The sound of musical:
musicalfragmenten. 20.57 Voltooiing,
hoorspel. TROS: 22.00 Stereo: Opna-
me...5 tellen na nu!: Metropole or
kest met solisten. 22.30 Nws. 22.40 De
groentekist, hoorspel. 23.15 Stereo:
Toontje later: licht muziekprogr.
23.45 Act. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
VARA: 9.00 Nws. 9.02 De Eddy
decker Show. (10.00 Nws). 11.00 Nws.
\TOS: 11.03 De Felix Meurders Show.
VPRO: 12.00 Nws. 12.03 Top-30 (13.00
Nws.) TROS: 14.00 Nws. 14.30 Suzie
Cream Cheese. (AVRO: 15.00 Nws.
15.03 Muziek Boetiek. (16.00 Nws.)
17.00 Nws. 17.02 Radiojournaal. 17.05
-18.00 Zingende Bougie: gevarieerd
platenprogramma voor automobilis
ten.