WACHT
NIET LANGER
Vannacht komen de Duitsers
Korp. Diepeveen
vocht in Grebbelinie
Staatssecretaris Grosheide: „Uitdaging
voor gewoon lager onderwijs
Ultra moderne school voor
imbecielen op „Heimerstein,,
GRATIS
BANDEN CONTROLE
Schoolhoofd
wil ook nog
zwembad
VEENENDAAL
LAAN DER TECHNIEK 6
TELEFOON 08385-11395
OQK IN AMSTERDAM
EN HILVERSUM
Onbetrouwbaar
Berouw
30 jaar
geleden
door
Rik Valkenburg
Mobilisatie
Als een vader
Collecte voor
langdurig zieken
Groei van Raif-
feisenbank
zette door
MARKTEN
TINGEL
ONJUIST
V.A.B.
KIRPESTEIN
VRIJDAG 15 MEI 1970
ADVERTENTIE
Pluimveemarkt Barneveld 14/5 (prij
zen in f per Kg) Aanvoer: ca. P.000
stuks, handel kalm. Slachtkippen, licht
0.80—0,90. zwaar 1,10—1,35.
Coöp. Veluwse eierveiling Barneveld.
\anvoer: 2.158.947 stuks, stemming rus
tig. Prijzen (in f per 100 stuks) eieren
van 53-54 gram 7.017.39;56-57 gram
7.50—8.09; 60-61 gram 7,92—8,27; 04-85
..Het nas 9 mei 1940. 's Avonds
gram 8.358,63.
Eierveiling Barneveld. Aanvoer:
653.586 stuks, stemming rustig. 51-52
gram 6,697,35; 56-57 gram 7,618,04;
61-62 gram 7,99—8,37; 66-67 gram 8.98-
9,46.
Eiermarkt Barneveld. Aanvoer; ca
2.500.000 stuks, handel traag. 50-58 gram j
7.35—8.25. kg-prijs f 1,47—1,42; 59-65
gram 8.459.40. kg-prijs f 1,43—1.45 J
Wrtte eieren 25 tot 50 cent per 100 lager.
Varkensmark' Barneveld. Aanvoer.
70 stuks, handel redelijk. Prijzen (in
guldens per stuk): biggen 98-lÓB.
Een groepje strijdmakkers van
Willem Diepeveen anno 19.76
toen er van oorlogsdreiging nog
geen sprake was. Tweede van
rechts is Willem Diepeveen.
Deze kapitein was als een vader
voor mij. Een man voor wie je door
het vuur wou gaan". Diepeveen en
z(jn makkers zouden voor hun kapi
tein door het vuur gaan...
Er werden voorbereidingen ge
troffen tegen een mogelijke aanval
van vijandelijke zijde. Wie geloofde
echter, da*t er gevaar op handen was.
Hadden de grote mogendheden in de
Eerste Wereldoorlog onze angstvallig
bewaarde neutraliteit niet gerespec
teerd? Zouden ze nu niet hetzelfde
doen? Nee. zo'n vaart zou het niet
lopen. Er kwamen wel verontrusten
de berichten uit Duitsland, maar
bleken die niet steeds ongegrond?
„Toen ik die avond van de 9de mei
op de boerderij terugkwam, ging ik
niet naar bed. Mijn makkers vroe
gen. waarom ik op bleef lopen. Zij
wisten het niet, maar vermoedden
wel iets, geloof ik. Zij deden ook
nauwelijks een oog dicht.. Midden in
de nacht kwam de oudste lichting,
die was afgezwaaid, weer op. We
hoorden door de radio: „Hier lucht -
wacht Nederland. Vreemde vliegtui
gen boven ons land". We dachten,
dat ze een grootscheepse aanval op
Engeland ondernamen...
Toen het nog donker was, moesten
we buiten aantreden bij de boerderij
van Toon van Ginkel. De kapitein
deelde ons mee, dat Nederland in
staat van oorlog met Duitsland was.
Hij wist, dat sommigen van ons on
betrouwbaar waren (er waren zelfs
NSB'ers bij). Hij noemde hen bij
name. Hij wilde hen nog niet in ar
rest stellen, maar zou dat wel bij het
minste of geringste doen".
De kapitein verdeelde de taken,
terwijl zijn mannen daar stonden. In
het schemerdonker van de 10de mei
1940. Diepeveen kreeg opdracht met
een paar makkers de twee lucht
doelmitrailleurs op het dak van de
meelfabriek van Van de Brandhof
in stelling te brengen. Bij het licht
worden zagen ze in de richting
Renswoude de Infanterie bezig met
mijnen leggen. Een vliegtuig zwenk
te laag over het dak van de meelfa
briek. Het werd geraakt door het
luchtafweergeschut bij de Heule.
Even later stortte het in Amerongen
in een baaierd van vlammen neer.
Daar kwam een zware Duitse
bommenwerper over. Zo laag. dat
Diepeveen en de zijnen er vanaf het
dak gericht op konden vuren. Ze
knalden de ruitjes van het vliegtuig
van voor naar achter in gruzele
menten. Maar... het vliegtuig draai
de! Het zwenkte weer in de richting
van de meelfabriek. Het vuurde het
dodelijk venijn vanachter uit de
staart. Eén van de mannen op het
dak werd dodelijk getroffen. Hij
rolde van het dak on kwam leven
loos op de grond terecht. Het eerste
slachtoffer. Wie zouden nog volgen?
Kapitein Rozendaal jhri geerde zijn
mannen nu naar de Nieuweweg.
Daar betrokken ze de stellingen. Ze
zagen hoe de bevolking evacueerde.
Daar kwam de heer Wesselo langs.
Korporaal Diepeveen vroeg hem.
zijn broer Garrit te berichten, dat
hij hier lag. Al gauw was Garrit er
met de vrouw van korporaal Diepe
veen. „Ik heb afscheid van hen ge
nomen. Mijn vrouw was in verwach
ting. Nooit had ik spijt getrouwd te
zijn. Toen had ik ..berouw". Nee.
voor mij zelf was ik niet bang, maar
hoe zou het héér vergaan-
(Volgend artikel: De strijd op Prat-
tenburg)
om een uur of zeven. Ik liep wat
rond op het erf van de boerderij op
Emmikhuizen. waar ik ingekwar
tierd was. Er kwam een soldaat
naar me toe en zei, dat ik bij de
kapitein moest komen. Ik moet toe
geven. het gebeurde wel vaker, dat
ik bij de baas op het matje werd
geroepen. Dit keer was ik me ech
ter van geen kwaad bewust. Ik
meldde me bij de kapitein op mili
taire wijze. Aan zijn gezicht zag ik
al dadelijk, dat er iets bijzonders
aan de hand was. Zo keek hij an
ders niet, 7.0 diep-ernstig. Met een
vorsende blik monsterde hij mij
eerst nog. Toen sprak hij: „Diepe
veen. vannacht komen de Duitsers.
Ik wil dat jij het weet, maar vertel
het niet aan de anderen". Ik vroeg
hem van mijn vrouw afscheid te
mogen nemen. Hij stond het toe on
der één voorwaarde: ik mocht mijn
vrouw niets van het onheilspellende
nieuws vertellen. Ik ging naar haar
toe. Zij natuurlijk verrast. Maar ik
droeg die vreselijke wetenschap. Het
was misschien de laatste avond...".
De heer W. Diepeveen. woonach
tig aan de Savornin Lohmanstraat
loopt niet te koop met zijn emoties.
Het is niet op heftige wjjze, als hij
vertelt over dc meest dramatische
episoden uit zijn leven. Op haast
vlakke toon vertelt hij zijn verhaal.
Soms is daar een lichte accentuering
van de woorden, een korte pauze,
een herhaling, die doen vermoeden,
dat de emotionele betrokkenheid bfó
die gebeurenissen veel sterker is dan
men uit de schijnbare nuchtterheld
zou afleiden.
Op 8 juli 1916 werd hij in Gelders
Veenendaal geboren. Op zijn twin
tigste moest hij „voor zijn nummer"
in militaire dienst. Hij werd inge
deeld bij het 4e regiment van de
Veldartillerie te Ede. Na zes maan-
Het kersverse echtpaar Diepe
veen kreeg bij het verlaten van
het gemeentehuis een militaire fe
licitatie.
tussen Diepeveen en zijn predikant.
Op een goede dag moest Diepeveen
bij de kapitein komen. Wie daar zat?
Wel, zijn predikant! Hij stond op en
reikte Diepeveen de hand. Diepeveen
negeerde de uitgestoken hand en
hield zijn handen in de zak. „Toen
heeft de kapitein me goed de waar
heid gezegd. Hij vond mijn wijze
van optreden bijzonder ongepast.
Nadat hij mij de mantel had uitge
veegd, vertelde ik mijn predikant
wat me zo dwars zat. Het conflict
was toen spoedig uit de wereld ge
holpen".
In de mobilisatietijd trad Diepe
veen in het huwelijk. Het scheelde
maar een haartje, of het was niet
door gegaan. „Ik had een feestje
gehad. Het was laat geworden. Na
den zwaaide hij af. Drie jaar later
moest hij opnieuw in dienst.
De inernationale spanningen na
men hand over hand toe.
De Nederlandse regering besloot
tot algehele mobilisatie. „Ik moest
de 28ste of 29ste augustus, de pre-
ciese datum weet ik niet meer. op
komen. Wel weet ik nog goed, dat
we enkele dagen later, op Konin
ginnedag. een sinaasappel kregen.
Mijn mobilisatiebestemming was
de Van "Essenkazerne te Ede. Toen
ik daar kwam. was er nauwelijks
iemand te bekennen. Ik meldde
me bij een officier, die me naar
een boerderij op de straatweg tus
sen De Klomp en Ede stuurde.
Daar kregen we paarden, die op
het station van Ede gehaald wer
den. Tenslotte kwam ik op mijn
inkwartieringsadres in de boerde
rij van Joh. va«n de Brandhof op
Emmikhuizen. Daar werd ik
kwartiercommandant".
Met nog steeds veel waardering
spreekt Diepeveen over zijn kapi
tein, de reserve-officier J. Th. L.
Rozendaal, tandarts in het. burgerle
ven. Eens was er een misverstand
middernacht. Ik had verwacht niet
zo vroeg op mijn inkwartierings
adres terug te zijn en daarom had
ik mijn makkers gevraagd een
stropop in mijn bed te leggen. Ik
hoopte, dat bij het avondappèl
mijn afwezigheid dan niet zou
worden ontdekt.
Toen ik het erf opkwam, niet voor
honderd procent nuchter, zag ik ie
mand lopen. Ik dacht, dat het de
boer was. Ik liep op hem af en gaf
hem een stevige klap op de schou
der. „Ouwe jongen, hoe gaat het er
mee", zei ik. Nog voor ik uitgespro
ken was lag ik op de grond. Ik had
een hevige oplawaai gekregen. Toen
zag ik plots, dat het onze luitenant
was. Het boterde tussen ons nooit zo
best. In mijn drift betaalde ik hem
met gelijke munt.
Natuurlijk moest ik de volgende
dag bij de kapitein op rapport ko
men Het was een geval van insub
ordinatie. Eigenlijk een zaak voor
de krijgsraad Maar de kapitein deed
het krijgstuchtelijk af. Hij gaf mij
14 dagen streng arrest. Op de 14de
dag was juist onze trouwdatum be
paald! Gelukkig was do kapitein zo
welwillend er een dag af te doen.
Ik heb heel wat straf van onze
kapitein gehad, maar dan had ik het
er ook naar gemaakt. Als hfj strafte
was het rechtvaardig. Toen ik vijf
jaar was. verloor ik mijn vader.
RHENEN Staatssecretaris van
Onderwijs en Wetenschappen, mr. J.
H. Grosheide opende gistermorgen in
Rhenen de ultramoderne „L.A. van
Doorn-school" van het internaat voor
zwakbegaafde kinderen Heimerstein.
De nieuwe school heeft ruimte voor
96 pupillen en kan voorzien in de be
hoefte aan diverse soorten van aange
past onderwijs. Het uit twee ruime
vleugels bestaande gebouw bevat o.a.
een eigen kleuterschool, een afdeling
voor technisch onderwijs, en een ..nij
verheidsschool voor meisjes". De
school is genoemd naar de huidige
ere-voorzitter. en een der oprichters
van de André Stichting. De heer Van
Doorn was bij de openingsceremonie
aanwezig, en werd door diverse spre
kers gehuldigd.
In zijn toespraak merkte de staatsse
cretaris op, dat de prestaties van het
buitengewoon onderwijs momenteel een
uitdaging vormen voor het gewone la
ger onderwijs, omdat daar tot dusver in
veel mindere mate rekening kon wor
den gehouden met de individuele capa
citeiten van het kind.
Mr. Grosheide kende aan het buiten
gewoon onderwijs in Nederland grote
waarde toe. en memoreerde dat het zich
een pioniersfunctie heeft verworven.
Hij noemde het een pluspunt dat de
zorg voor het gehandicapte kind in de
sfeer van het onderwijs is gebracht, en
niet alleen in die van het maatschappe
lijk werk. „De functie van een dergelij
ke school is belangrijker naarmate het
kind zich later zelfstandig moet kunnen
handhaven in de maatschappijzei hij.
..een school voor imbeciele kinderen
leert de plichten in het leven uit te voe
ren. en essentiële voorschriften na te
leven".
De staatssecretaris sprak zijn over
tuiging uit. dat op Heimerstein een zet
is gevonden, die veel belooft, en waar
aan een moderne visie ten grondslag
ligt. Door middel van individuele bena
dering van de leerlingen, worden deze
geschoold tot mensen die harmonieus
geleerd hebben zich aan te passen. Het
werkplan van de Van Doornschool tole
reert niet de traditionele vertraagde
verwerking van een pakket leerstof.
Mr. Grosheide zei dat het tijd is zich
opnieuw af te vragen waarin eigenlijk
het wezenlijke verschil met het gewone
onderwijs ligt.
Gelukwensen kwamen vervolgens
A an Rhenens burgemeester mr. L. H. N.
M. F. Bosch ridder van Rosenthal, aan
het adres van de André Stichting die
Heimerstein beheert, aan de dierecteur
van het internaat de heer Kaper, en
aan het hoofd der school de heer Zou
tendijk. „Een land kan worden beoor
deeld naar de wijze waarop het met ge
handicapten omgaat", stelde de burge
meester. „het is een gelukwens waard
dat het bestuur van de stichting mensen
gevonden heeft met zoveel kracht en
liefde voor de gehandicapte mens."
Architect St.S. van der Zee uit Velp
gaf een uiteenzetting van de indeling
van de nieuwe school, die in 124 dagen
kon worden gebouwd, door veel gebruik
te maken van prefab-elementen. Na
mens alle aannemers en onderaanne
mers bood hij een carillon aan, dat hij
de originele naam meegaf, die nogal
wat hilariteit veroorzaakte: „Vlakge-
kleurd aluminium-messing-staal appa
raat met geïsoleerd plastic rollerings-
band prefab-timmer tingelsysteem", en
waarin alle materialen van alle mede
werkende everanciers zijn vertegen
woordigd.
Hij overhandigde stichtingsvoorzitter
A. C. Verhoef het apparaat dat ge
bruikt moet worden om de „geluidsban
den" voor het carillon te geleiden.
Voordat het talrijke gezelschap van
genodigden naar „de city" een open
ruimte tussen de twee vleugels van
de school wandelde om de klanken van
het klokkenspel te bewonderen hield
ook de heer Zoutendijk als hoofd van
de school een toespraak. Van de aanwe
zigheid van de staatssecretaris maakte
hij gebruik door nog een resterende
wens van Heimerstein te uiten: een ei
gen overdekt zwembad.
Er ligt hier nog een geschikt stukje
grond", merkte hij op. en ik heb goede
hoop in dit opzicht, want het is tegen
woordig zo. als je zegt dat je wilt esca
leren. dat in het kabinet wordt gezegd:
wij hebben er begrip voor..."
De heer Zoutendijk beklemtoonde dat
het buitengewoon onderwijs geen „slap
aftreksel" van het gewone lager onder
wijs moet zijn ...Wij moeten werken
aan de opvoeding van harmonische im
becielen. en niet aan die van pseudo-
normalen", stelde hij. Aansluitend lan
ceerde hij een aanval op de nog vrij
jonge wet Sociale Werkvoorziening, die
volgens hem een onjuist beloningssys
teem impliceert voor gehandicapten
die in werkplaatsen zijn geplaatst.
Als illustratie gebruikte hij een ge
deelte uit het evangelie van Mattheus:
..De laatsten zullen dc eersten, en de
eersten de laatsten zijn", waarin ver
haald wordt van een heer die arbeiders
in zijn wijngaard gelijkelijk beloont,
ongeacht het aantal uren dat zij een
prestatie hebben geleverd.
De L. A. van Doornschool is in eerste
instantie bedoed voor pupillen van
Heimerstein, maar ook zwakbegaafde
kinderen die thuis of elders wonen
kunnen er terecht. Er is plaats voor 96
kinderen, terwijl Heimerstein zelf 75
kinderen in de school kan plaatsen. Tot
dusver kregen zij onderwijs in een oud
gebouwtje, dat nu is voorbestemd om
recreatiezaal te worden.
De heer Kaper, directeur van Hei
merstein vertelde gisteren tevens, dat
in juli een begin wordt gemaakt met de
aanleg van een kinderboerderij. Eenke-
le weken geleden kreeg het internaat
hiervoor een aanvangskapitaal van
vijfduizend gulden van het comité Kin
derpostzegels.
RHENEN Van 17 mei tot 23 mei
wordt de jaarlijkse collectie gehouden
voor de Vereniging „Het Zonnehuis", de
christelijke vereniging tot verpleging
van langdurig zieken en ernstig invali
den van alle leeftijden, ongeacht hun
godsdienst of gezindte.
Deze vereniging heeft thans vier
„Zonnehuizen" in beheer, gevestigd te
Beekbergen. Doorn. Vlaardingen en
Zuidhorn (Gr). In deze uitstekend inge
richte verpleegtehuizen worden onge
veer 600 zieken, invaliden en gehandi
capten verpleegd.
Maar er zijn bouwplannen die na uit
voering het mogelijk maken dit aantal
te verdubbelen. Deze plannen omvatten
de bouw van een „Zonnehuis" te Am
stelveen en te Zwolle met respectieve
lijk 300 en 160 bedden en van een
nieuw „Zonnehuis" te Doorn (160 bed
den).
De vereniging „Het Zonnehuis ver
richt haar werk reeds sedert 1929 en
kan haar activiteiten blijven uitbreiden
mede dank zij de opbrengsten van de
collecten.
De behoefte aan gespecialiseerde
verpleging van langdurig zieken en
ernstig invaliden blijft in ons land nog
voortduren.
Een feit is dat deze groep hulpbehoe
venden zeer lang een „vergeten groep"
is geweest, waardoor er een grote ach
terstand in de bouw van verpleegtehui
zen is ontstaan.
VFFNPVDAAL
C1TT - MOTORS - BDt
Staatssecretaris Grosheide tijdens zijn
openingsspeech.
ADVERTENTIE
RENSWOUDE De ontwikkelingen
op de geldmarkt met name ten aanzien
van de rente vervullen ons met zorg,
omdat de draagkracht van vele krediet
nemers in het bijzonder bij de secto
ren van het klein- en middenbedrijf
binnen en buiten de landbouw een
lastenverzwaring nauwelijks toestaat."
Deze woorden sprak deze week de
voorzitter van de Coöp. Raiffeisenbank
„Renswoude". de heer A. P. Wolleswin-
kel, tijdens de jaarlijkse ledenvergade
ring Anderzijds kon hij optimistische
geluiden laten horen over de stijgende
spaartegoeden en de tegoeden op sala
risrekeningen en rekening courant. De
diverse stijgingen liggen ver boven het
landelijke gemiddelde.
Het balanstotaal van de Coöp. Raif
feisenbank „Renswoude" steeg met bij
na dertig procent van f 5.088.381.tot
f 6.580.821.Hel totale spaartegoed
ten bedrage van f 5.140.538.08 was per
einde 1969 verdeeld over 1628 rekenin
gen. Per 1 januari 1969 waren er 268
spaarrekeningen minder.
Als toekomstbeeld schetste de voor
zitter tenslotte een toeneming van het
persoonlijk contact „bank-eliënt" en
een verhoogde serviceverlening.
