Bezit douche al lang geen luxe meer
BADGELEGENHEID ook goed
in te richten leefruimte
Jdet .staat
er a
BR UIDSPAAR
Geboortemaand
heeft invloed
op ziekten
jurk is niet langer
voorrecht van vrouw
Psycholoog dr. G. A. de Wit:
KILLE SFEER
VAN BADCEL
VERDWIJNT
Achterstand
Luxe
Plezierig
Mengkraan
I
Kosten
„Vast en zeker" is
handig boekje over
sociale verzekering
Het is weer voorjaar, wat betekent
dat velen van ons druk bezig zijn in
hun woning veranderingen en vernieu
wingen aan te brengen. Ik zou u willen
adviseren dit jaar eens niet aan de
badkamer voorbij te gaan.
Heeft u zojuist een nieuwe flat of
woning betrokken? Betrek dan bij dc
inrichting tevens de aanwezige douche
ruimte of als u een geluksvogel
bent badkamer. Gaat u verbouwen,
herbouwen, aanbouwen, bijbouwen of
opbouwen? Dan heeft u nü de kans in
uw verbouwing een badkamer te
creëren.
We hebben in Nederland op dit ge
bied nog wel wat in te halen. Enkele
cijfers: 20.000 huizen zonder keuken.
86.000 keukens zonder stromend water,
in bijna een miljoen woningen nog geen
douche of badkamer. Deels hebben wij
deze achterstand te danken aan de ont
wikkeling in het verleden en deels aan
het woningbcleid zoals dat na de oorlog
in Nederland is geweest.
De huizen die in het verleden zijn ge
bouwd hadden meestal één wasgelegen
heid en dat was als regel de tapkraan
boven de gootsteen en het duurde tot
na de Tweede Wereldoorlog voordat
men in Nederland alle huizen ging uit
rusten met een bad- of douchegele
genheid. In de meeste gevallen was dat
een doucheruimte of een ruimte met
een lavet. Er is de laatste tijd een ge
weldig toenemende belangstelling waar
te nemen voor betere doucheruimten en
badkamers. De macht van het bleke,
vormloze sanitair is aan het tanen. De
nuchtere, kille sfeer van dé zogenaam
de „badcel" verdwijnt. Veel meer men
sen gaan de badruimte erkennen als
een volwaardig vertrek van de woning.
Een vertrek dat evenveel aandacht ver
dient als elke andere kamer. Hoe is dat
te verklaren? Wordt deze ontwikkeling
in de hand gewerkt door onze groeiende
welvaart? Zeker, maar zij ontspruit ook
uit de behoefte om gebruik te maken
van eigentijdse hulpmiddelen. De mo
derne mens die in werkkring en bedrijf
voortdurend geconfronteerd wordt met
het nut van moderne apparaten, neemt
ook in zijn huishouding niet langer ge
noegen met verouderde toestanden.
Is het bezitten van een douche of
hadkamer luxe? W'ie noemt een koel
kast nog luxe? Een goed ingerichte
keuken? Een volautomaat voor de was?
Als dit alles geen luxe is, is een badka
mer dan luxe als het gaat om een stuk
hygiëne en levensgeluk? Beide ja, want
men is in gaan zie'n dat de aanwezig
heid van een douche of badkamer niet
alleen als pure noodzaak beschouwd
moet worden omdat een mens zich nu
eenmaal wassen moet. maar ook func
tioneert als een vertrek waarin een
mens zichzelf verzorgt.
Is
Er is een heel verschil tussen li
chaamsreiniging en -verzorging. Als
een douche- of badruimte tevens gaat
dienen als een bewoonbare leefruimte
waarin men zichzelf een beetje ver
went, betekent dat óók dat wij aan de
inrichting ervan meer zorg besteden.
Een fijne badkamer dient een inte
rieur te hebben net. als uw keuken en
andere kamers. Het inrichten van een
badkamer is een plezierige bezigheid.
Het aansluiten van sanitaire apparaten,
alsmede gas- en elektrische toestellen
blijft natuurlijk iets voor de installa
teur. Nog maar al te vaak lezen we dat
mensen verongelukken door stroom of
gasvergiftiging omdat een gasapparaat
niet goed was aangesloten of dat men
ging baden met een elektrisch kacheltje
in de badkamer. Voor de rest kunt u
naar hartelust uw gang gaan. De toon
zalen van de sanitairgroothandel staan
vol met het fraaiste wat de sanitair-
industrie momenteel te bieden heeft. En
dat is nog al wat.
Voordat u tot het inrichten van uw
badruimte overgaat is het zinvol te we
ten waar u bij uw keus op moet letten.
Laten we eens beginnen met de wasta
fel. Er zijn heel eenvoudige witte kera
mische wastafels, wat luxere in kleur
en op een zuil of poot en heel „en
vogue" zijn de ingebouwde wastafels,
d.w.z. dat men om de tafel heen één of
meer kastjes heeft gebouwd, soms tot
complete wandmeubels toe.
Luxe badkamer met ingebouwde was
tafel, daarboven een grote toiletkast
met spiegels, een bad, douche, bidet
en vele accessoires.
Wastafels van geëmailleerd plaat
staal in fraaie vormen verheugen zich in
een groeiende belangstelling. En ze zijn
te koop in de fraaiste kleuren. Het is
gebruikelijk om boven de wastafel een
spiegel te bevestigen met daaronder een
planchet waarop men toiletartikelen
kan plaatsen. Een wat luxere opvatting
is de toiletkast met glazen schuifdeuren
of drie draaibare spiegels. Deze kaften
hebben vaak verlichting, een aparte
make-upverlichting en een scheerstop-
contact. Alle toiletbenodigdheden kun
nen er ruimschoots in opgeborgen wor
den.
Zanger-acteur-showmen Sammy Davis Jr. is voor de derde keer in het hu
welijk getreden. De bruid is de 23-jarige Altavisa Gou, een van de danse
ressen in Sammy Davis' eigen revue. De huwelijkssluiting vond plaats in
Nherry Hill in New Jersey. Na afloop poseerde het paar even voor de ver
zamelde fotopers, daarna moest er gerepeteerd worden voor de show.
Vaak zien we op wastafels nog twee
kranen gemonteerd, een voor warm en
een voor koud water. Onpraktisch na
tuurlijk want op die manier kunt u
nooit water van een mengtemperatuur
krijgen, tenzij u de wasbak afsluit. Een
mengkraan is veel moderner, een weinig
duurder, maar in de praktijk veel com
fortabeler. Vraag dus naar een meng
kraan.
Douchebakken. Deze worden vervaar
digd van geëmailleerd plaatstaal, ge-
mailleerd gietijzer en kunststof.
Als u zich een douchebak aanschaft,
let er dan op dat hij een brede zitrand
heeft, dat is heel praktisch voor voeten-
wassen e.d. Als u iets meer ruimte ter
beschikking staat kunt u al gaan den
ken aan een zogenaamd voet/zitbad, dat
is eigenlijk een klein badkuip.je waarin
men kan zitten. Dat staat veelal op
hoge poten en wordt door moeders erg
gewaardeerd omdat men er zo gemak
kelijk kinderen mee in het bad kan
doen.
Als u werkelijk ruimte heeft schaft
u dan een heerlijk ligbad aan. Ze zijn
leverbaar in plaatstaal, gietijzer en
kunststof. Boven zo'n kuip kunt u een
badmengkraan met omstelinrichting la
ten monteren zodat er ook gedoucht
kan worden. Laat de handdouche via
een glijstang lopen zodat u haar op elke
hoogte kunt stellen. Makkelijk om zit
tende of staande te douchen, voor de
kinderen en de coiffure van mevrouw.
Een douche duurt gemiddeld 10 mi
nuten en verbruikt dan ongeveer 50 li
ter water van ongeveer 40 graden. Dit
bereikt u dan met een keukengeisertje
van 135 k/cal. Voor een ligbad heeft u
een badgeiser van 250 of 350 k'cal. of
een elektrische of gasboiler nodig,
want een ligbad neemt ongeveer 125 li
ter water. Toch zal zo'n bad u aan wa
ter- en gasverbruik nooit duurder dan
15 cent kosten.
Het is natuurlijk niet mogelijk u in
zo'n kort bestek alles over de badkamer
te vertellen. Bezoekt, voordat u een
plan gaat maken enige showrooms en
laat u daar door vakkundige mensen
voorlichten. U kunt ook schrijven naar:
Stichting Sanitair Fonds, Van Stolkweg
6, Den Haag, om een gratis voorlich
tingsbrochure „Waterweelde".
Zojuist is voor de tweede maal een
boekje verschenen als uitgave van
"het Voorlichtingscentrum Sociale Ver
zekering en het Ministerie van Sociale
Zaken en Volksgezondheid waarin
een aantal actuele teksten is verzameld
op het terrein van de sociale verze-
kring.
In de uitgave vindt men een bunde
ling van een aantal teksten van de ra
diouitzendingen die voorlichtingscen
trum en ministerie sinds 1967 elke vier
weken verzorgen. Begrijpelijkerwijs
kan praktisch iedereen hiermee zijn
voordeel doen.
Het boekje, dat er keurig uitziet en
tot op vandaag bij is, kan men bestellen
bij het VSV, Rhijnspoorplein 1, Amster
dam. De prijs is 1,75.
NEW YORK Dr. S. W. Tromp, een Nederlandse geleerde, heeft verklaard dat
de geboortemaand een aanwijzing kan geven voor ziekten die men later zou kun
nen krqgen. Bjj onderzoekingen in de Verenigde Staten en Europa is gebleken
dat er verwantschap bestaat tussen het weer, het klimaat en de geboortedatum
enerzijds en bepaalde ziekten waaraan de patiënt lijdt anderzijds, aldus dr.
Tromp, algemeen secretaris van de internationale vereniging voor biometeoro-
logie. Biometeorologie is de wetenschap die de gevolgen bestudeert die het weer
en het klimaat op mensen, dieren en planten hebben.
„Statistisch gezien", zei dr. Tromp, i
tijdens een congres van de New Yorkse
academie voor wetenschappen, „wordt
er in januari, fébruari en maart een
groter percentage schizophrenen gebo-
ren".
Uit een onderzoek van de Columbus
State school waarin de geboortemaand
van geesteszieke kinderen, die geboren
werden tussen 1913 en 194B, werd beke
ken, bieek dat in de maanden januari,
februari en maart beduidend meer
scnizophrenen werden geboren dan het
maandelijks gemiddelde in de Verenig
de Staten.
Ook een onderzoen van een Neder
lands psycniater van ö.uuu Nederlandse
en 7.UUU Britse schizophreniepatiènten
wees un uai net aaniai dat in xëbruari
en maan geboren was hoger was dan
net gemiuueioe, terwijl nel aarnai in
juni en jui. geboren patiënten lager was
uan net gemiddelde.
De oor zaan van dit Jioger gemiddelde
van schizopnreruepa tien ten was vol
gens dr. i'romp gelegen in de periode
<.es maanoen vota de geboorte, ue war
me zomermaanden. De derde maand na
ue conceptie is de periode waarin de
hersenscnors van het kind wordt ge
vormd.
Voigens de namens leners van net
rappoi i over net onderzoen te Unio zou
de zeer noge temperatuur gedurende
ueze maanueii en ue vermmuerde opne
ming van proieine een van de oorzaken
van een dergelijk irauma Kunnen zijn.
Üok merkte men op dal net aaniai ge-
oorenen met gees ten jne aiwijKnigen
hoger was na zeer warme zomers dan
na noeiere zomers. voigens dl", riornp
zou het percentage in oe maanden ja-
nuai i-maai t na uijzonuer warme zo
mers zeiis Kunnen opiopen tot iU pet.
van ane geooorten. n.en onderzoen dij
kannerpaiiénten deed ook een veroanu
vermoeder lussen de geuooi leciaium en
het voorkomen van deze ziekte. Neder-
ianuse onoerzoeKingen toonuen aan uai
de meesie gevallen van kanker op het
noorueiijk uaurond voornwamen bij
patiënten geboren in de maanden de-
cember-maart. Het aantal kanne* pa
tiënten geboren tussen juni-juli was het
laagst.
„De praktische conclusie uit deze be
vindingen is dat, indien alle kinderen
met aanleg tot kanker worden geboren
in de gunstige zomermaanden op het
noordelijk halfrond, er zeven tot elf
procent minder gevallen van kanker
zouden kunnen worden verwacht, ver-
kaarde de Leidse biometeoroloog.
Hjj vertelde verder dat hjj op het
ogenblik een onderzoek instelt naar de
geboortemaand van 2500 suikerziekten
in Nederland. Reeds zou zijn gebleken
dat de spreiding van geboortedata van
suikerzieken afwijkt van de normale
spreiding van geboortedata.
Eigenlijk moest ik haar eens een brief schrijven, zei mijn
bezoekster wat bedrukt. Maar ik zie er wat tegenop,
vooral omdat ik haar in jaren niet gezien of gesproken heb. Ach, hoe
gaat dat als je trouwt en naar het andere eind van het land vertrekt.
Dan blijft het bij een: Doe haar de groeten als je haar soms ziet. En
dat terwijl wij vroeger zoveel met elkaar optrokken, want wij zijn
volle ichten en nagenoeg van dezelfde leeftijd.
Maar sinds zij voor de tweede keer getrouwd is, nu alweer twintig
jaar geleden, heb ik haar uit het oog verloren. Jammer genoeg, want
zij was een type dat eruit liep. Zo eentje, die wist wat zij wilde en
dat gedaan kreeg ik heb haar daar wel eens om benijd.
Ik was dan ook stomverbaasd toen iemand van de familie mij schreef,
dat zij er zo zielig had bijgezeten bij de crematie van haar tweede
man. Zij en zielig.
Zij was de oudste van vier zusters, en lang niet de knapste. Trouwens,
om haar uiterlijk maakte zij zich weinig kopzorg: zij trok aan
wat gemakkelijk zat en weinig onderhoud vroeg tot ergernis van
haar moeder. Die was, wat de Engelsen noemen: a born
needle-woman handig met de naald in alle opzichten.
Zij had er aardigheid in haar klaverblad zo lang mogelijk in gelijke
jurkjes en manteltjes uit te dossen, tot ooms innig genoegen. Die
had tenminste een groot portret van zijn aangebeden dochters boven
zijn schrijfbureau hangen, want het was van een formaat, dat je
moeilijk kon neerzetten.
Vier lachende bakvisjes uii de twintiger jaren, in lichtblauw
crêpe-de-chine met grote kanten kraag. Dat flanste tante zo eventjes
op een achtermiddag in elkaar, de snit van iedere nieuwe mode had
zij onmiddellijk in de vingers.
Ik zie haar nog in alle staatsie uitzeilen, een schip onder vol tuig: grote
hoed, getailleerd mantelpak, blouse met, jabot, veren boa en
parasol. Zo toog zij met haar viertal op de wandeling, naar een concert
of, nieuwste attractie, een film. Een royale vrouw, van uiterlijk
en karakter.
Alles was royaal in dat gezin, de behuizing, de garderobe, de tafel,
de meubilering met een overvloed van fraai antiek. Merkwaardig dat
zij er al spoedig uitliep, zodra zij op eigen benen stond. Zij gaf niet
om kleren maar kon niettemin aanbidders bij de vleet krijgen. En
moest natuurlijk haar zinnen zetten op een jonkman die bij papa,
hoe breed van opvatting en gul van hart ook, geen genade kon
vinden. Niet zozeer vamoege zijn persoon als wel om zijn eenvoudige
maatschappelijke positie.
En de vrijage was misschien vanzelf op niets uitgelopen als vaderlief
zich er niet zo tegen gekant had. Toen werd het voor dochterlief een
erezaak om aan het langste eind te trekken en zij kreeg haar zin,
toen hij een aardige baan veroverd had. Waarin hij zich letterlijk,
nog voor hun koperen bruiloft, had doodgewerkt.
De jonge weduwe met. drie kinderen en een schraal pensioentje sloeg
zich, met hulp van de oudelui, kranig door het leven. Zij kon weer
in haar vroegere baan stappen, en oma zette opnieuw de schaar in
een lap mantelstof voor haar kleindochters zolang de puntenvoorraad
strekte. Het ouderlijk dak was er nog altijd, en het vrolijk gezinsleven,
waarin gezongen en gemusiceerd werd en gasten altijd welkom
waren.
Totdat de bezetting ook dit gezin uit elkaar sloeg, de ouders hun
huis op korte termijn moesten ontruimen, ten gerieve van de Westwall.
Toen was het op haar beurt de oudste die, na de bevrijdingsdag, de
haar toegewezen woning deelde met de oude mensen, die onderaan
op de urgentielijst waren terechtgekomen. Een achterkamer en een
slaapvertrekje was alles wat hun, na een riant herenhuis, aan
woonruimte was gebleven. Hun prachtige inboedel stond grotendeels
opgeslagen op hoop van zegen, die nooit kwam.
En dan, na zoveel jaren van eenzame nachten en overvolle dagen,
ontmoet die dochter een evn eenzaam man, die naar een eigen huis
en gezinsleven hunkert. En weer lijkt ook deze kans op laat geluk
onbereikbaar voorlopig. Het kost haar maanden en maanden
van verdrietig wachten eer zij eindelijk in alle stilte kan trouwen.
De oude mensen, die argwanend de gang van zaken hebben
aangezien hun toestemming was niet meer nodig, hun instemming
zoveel temeer moeten toegeven: zelden hebben wezen een beter
stiefvader gehad.
En nu, als oudere vrouw, al haar kinderen de deur uit en eindelijk
tot rust en welstand gekomen zit zij verslagen bij de crematie
van haar tweede levensgezel in het vooruitzicht van een spoedig
vertrek naar het ziekenhuis.
De voorlopige diagnose lijkt niet zo gunstig: zij blijkt de kwaal
geërfd te hebben, waaraan haar struise moeder als een hulpeloze
verlamde is bezweken. Wie had dat gedacht van het kordate persoontje,
dat altijd haar willetje doorzette en als grootmoeder nog haar
rijbewijs haalde.
Ik móet haar echt wel schrijven, maar het is zo moeilijk om zo'n
brief voor elkaar te krijgen.
Waaromvroeg ik. Je hebt minstens al twee kantjes vol.
En toen zij haar wenkbrauwen optrok: Wel zeker! Met alles wat je
zojuist verteld hebt. Haar heerlijke jeugd, haar gelukkig huwelijksleven
met twee beste mannen. Het heden is droevig genoeg voor haar, en
de toekomst dreigend en onzeker. Wat kun je beter doen dan hel
verleden met. jullie beider vrolijke en zonnige herinneringen voor
haar op te roepen? Laat haar nog eens aan tafel zitten in het
oude huis, zingen bij de piano. Dat zal haar meer opbeuren dan
een hele bloementuin naast haar bed.
Wanneer de Nederlandse man in de toekomst een lange jurk gaat dragen, zal dr.
G. A. de Wit zich hierover niet verbazen. HU weet dat het kledingstuk dan aan
een belangrqke eis voldoet.
„De lange jurk geeft de man in die verre toekomst het uiterlUk van ge
waardeerd lid in die maatschappü te zqn. Hetzelfde effect bereikt htf nu door
zich in een stemmig grU» of blauw pak te hullen".
„Een rok of een jurk is geen kle
dingstuk dat speciaal voor vrouwen ge
reserveerd blijft. Kijk maar naar de
rochter of de pastoor. Kijk maar naar
dc Schot, de Griekse beroepssoldaat of
de bedoïenen in de Sahara. Er is niets
vrouwelijks aan het uiterlijk van deze
mannen", zegt de heer De Wit, die als
psycholoog verbonden aan de Economi
sche Hogeschool in Tilburg, vüf jaar
lang een oriënterend onderzoek heeft
verricht op het gebied van de psycholo
gie van de mode.
Waarom kleedt een man of een
vrouw zich?
„Ik heb lang naar een bevredigend
antwoord gezocht. Als het alleen
maar als bescherming tegen het kli
maat was, zou er geen snelle wisse
ling in die mode voorkomen. Als het
enkel uit üdelheid was, zou het voor
een groot gedeelte van de mensen niet
opgaan.
Bij professor Buytendijk vond ik de
regel: de mens kleedt zich uit zelfre
spect. Dat is het natuurlijk. De man wil
in zijn pak doorgaan voor een gerespec
teerd mens in Üe samenleving. De
vrouw in haar jurk of in haar jas.
De vrouw krijgt voor haar nieuwe
jurk de bewondering van de mannen in
haar omgeving, waardoor haar zelfre
spect stijgt".
U heeft zich in uw boek uitvoerig
met de mannenmode beziggehouden,
maar verwaarloosde de vrouwenmo
de.
„Dat gebeurde met opzet. Over de
mode in dameskleding is veel geschre
ven in tegenstelling tot de mode in he
renkleding. Bovendien heeft een vrouw
het makkelijker. Zij kan op honderden
manieren vrouw zijn, dank zij haar
steeds wisselende kleren. Zij beschikt
over de mogelijkheden om alle nuances
van haar karaktertrekken Variërend
van wispelturigheid tot huiselijkheid
en lichamelijke aantrekkelijkheden tot
uitdrukking te brengen.
Een man is veel beperkter in zijn
mogelijkheden.'Hij beschikt over hoog
stens tien pakken. Hij heeft er trou
wens niet zo'n behoefte aan. Hij wil
een pak waarin hij niet opvalt, maar
waarin hij zich vereenzelvigt, met de
groep waarin hij maatschappelijk ge
zien thuis hoort.
Een man wil arrivé zijn. Hij wenst
dat anderen hem zien als een flink,
moedig en technisch bekwaam mens.
Hij houdt eigenlijk van stille sjiek. Al
leen een kenner kan aan een rokkos-
tuum zien of het maatwerk is of dal
het uit een confectie-atelier komt."
Is er geen modieus element in d<
kleding van de man?
„Het enige modieuze is zijn stropdas
Al hangen in zijn klerenkast maai
drie pakken, dan zijn de stropdassen
soms niet te tellen. Het is mij niet dui
delijk geworden waarom zo'n ding ge
dragen wordt. Ik heb de stropdas in
mijn studie vergeleken met de penisko
ker van de primitieve volken."
Wat denkt u van unisex?
„Het verschijnsel dat jongens en
meisjes dezelfde kleren dragen, is niets
nieuws. Het is een mode van tijdelijke
aard, vooral voor jongeren. Wanneer
een meisje zich elegant als een dame
wil kleden en het lukt haar niet is het
gemakkelijk voor haar op de unisex te
kunnen terug vallen.
Ik heb gemerkt dat het erotisch span
ningsveld tussen de sexen, dat opge
bouwd wordt door de kleding weder
zijds, hier niet onder lijdt. Leeftijdge
noten zien in de manier van bewegen
en spreken echt wel wie de jongen en
wie het meisje is".
Vindt u mode belangrijk?
„Heel belangrijk zelfs. Ik denk dat
de mode meer aan het huwelijksgeluk
doet dan de bureaus voor huwelijks
moeilijkheden. Het erotische spannings
veld tussen man en vrouw kan door een
nieuw jurkje of een ander pak gesti
muleerd worden."
Toekomstbeeld?
Zet u de studie over de psycholo
gie van de mode voort?
„Het onderwerp moet nodig verder
uitgediept worden. Ik vind dat ik er te
oud voor ben, jongeren moeten dit werk
maar van mij overnemen.
Ik houd me nu bezig met het analyse
ren van het creatieve denken. Er be
staan geen centra meer, die de mode
voorspellen en beïnvloeden. Iedereen
kleedt zich zoals hij vindt dat het goed
is. De mode is persoonlijk geworden.
Het probleem van de vrouw: wordt
de mode maxi, of blijft zij mini bestaa'
niet meer. De vraag is voor wie hanger
de maxikleren in de winkels en voo1
wie de mini-jurkjes.