Water zal deze plaatsen verzwelgen
In Bodemeerder
leeft de leugen
baron nog.
Frankrijk offert voor stuwmeer
drie dorpen bij de Marne op
Voor democratie
zijn
we niet geschapen
ontduikt
Om Parijs te
beschermen
tegen grillen
van rivieren
IN EUROPA
MINDER
GEVALLEN
VAN POLIO
Italianen zeggen verbitterd:
Spookdorpen
Houthakkers
Met tegenzin
De enige rebel
In snel tempo
Verplaatst
Kerkhof
Droefgeestig
DEUGD UIT NOOD
Afrikaan van
780 ontdekt
Man en vrouw
predikant in
zelfde kerk
«A*.m&H. m* dSm%M
Hebt u vroeger ook Baron von Münchhausen gelezen Dan was het eigenlijk
zaak om dezer dagen in het Westduitse stadje Bodenwerder te zijn. On
danks het bescheiden aantal van 3581 inwoners beschouwt dit plaatsje ten zui
den van Hannover zich als de internationale hoofdstad van de leugen. Want in
Bodenwerder werd op 11 mei 1720 Hvronimus baron von Münchhausen ge
boren.
jt/l'idden in de weg hield de wereld op. Vóór mij lagen de dorpjes Charjtecoq
-L" Nuisemont-aux-Bois en Champaubert-aux-Bois. Hun dromerige uiterlijk
was nog net in staat de toestand van kille verlatenheid te verbergen. Verloren
en vergeten in de arme uithoek van de zo rijke Champagne-streek, achtte men
ze ver buiten bereik van de snelle ontwikkelingen van de moderne wereld.
Maar helaas! De drie dorpen gaan van de landkaart verdwijnen. Verzwolgen
door 350 miljoen kubieke meter water.
Het water zal met het reeds bestaande kunst meer van C hampau bert het
grote stuwmeer van de Marne gaan vormen, dat met zijn oppervlakte van
ruim 4800 hectare het op twee na grootste meer zal worden: op tweehonderd
kilometer ten zuidoosten van Parijs en op tien kilometer ten zuidwesten van
St. Dizier. Met vier watersportcentra, een gereserveerd viswater, een camping
mei sportcentrum en een jacht reservaat.
In de strijd tegen de destijds „heiden
se" Turken presteerde de adelijke rit
meester het ongelooflijke. Schrijlings
gezeten op een kanonskogel, vloog hij
naar vijandelijk gebied maar hij be
dacht zich onderweg en stapte over op
een Turkse kogel, die in omgekeerde
ri:hting suisde
Op een avond met veel sneeuw bond
hij zijn paard aan een paaltje. De vol
gende ochtend het had opeens ge
dooid bungelde het trouwe dier aan
de spits van een kerktoren. De baron
schoot het met één welgemikt pistool
schot los, sprong in het zadel en storm
de er weer op los tegen de Turken.
9inds de heldendaden van de baron
in 1839 in boekvorm verschenen, gaan
de brave burgers van Bodenwerder ge
bukt ander de reputatie een stelletje
aangeboren leugenaars te zijn.
Ze maakten van de nood een delgd
en nu komen er elk jaar veertigduizend
toeristen naar Bodenwerder, om in het
museum het authentieke kersepittenpis-
Deze drie dorpjes vormen een schrij
nend voorbeeld van de wrede para
doxen in het leven: om Parijs te be
schermen tegen de nukken van de Sei
ne en haar zijrivieren, tegen te veel
water in de winter en te weinig in de
zomer, worden deze drie enkele jaren
geleden nog welvarende dorpjes op
geofferd. De ruim driehonderd inwo
ners, die hier van oudsher woonden op
het land en in de boerderijen van hun
voorouders, zijn naar elders vertrokken.
De goede fruitbomen namen zij mee.
„De bewoners van de dorpen", zo ver
telde mij Claude Dallien, de onderpre
fect in Vutry-le-Frangois, „zijn in 1962
al verzocht om vóór 1970 te vertrekken.
Wij hebben hun schadeloosstellingen in
verschillende vormen aangeboden. Vrij
wel alle zijn ze geaccepteerd. Het aan
tal minnelijke schikkingen is zo groot,
dat men kan zeggen, dat alles glad ver
lopen is".
„Veel beter dan in Tignes, het Alpen
dorpje, waar in 1952 enkele eenheden
rijkspolitie er aan te pas moesten ko
men om de laatste bewoners te doen
vertrekken, daags voordat het dorp in
het stuwmeer van Tignes zou verdwij
nen. Op het ogenblik wonen in de drie
dorpen nog een paar gezinnen, enkele
speciale gevallen".
Inderdaad, de drie veroordeelde dor
pen liggen vrijwel verlaten. Zij zijn
verworden tot spookdorpen en zjj roe
pen herinneringen op aan de oorloged
van 1870, 1914 en 1940 toen, hier aan de
Marne, de slagen het hardste aankwa
men. De wegen, kapot gevroren en tij
dens de dooi vernield door bulldozers
en vrachtrijders, zgn tot karresporen
vervallen. Slechts af en toe komt men
er een zwerfkat tegen of een verloren
schaap.
Eenmaal per dag ontmoet men er de
postbode op zijn verroeste fiets met het
nog altijd voorgeschreven plaatje: Vélo
Municipale Gemeente-rij wiel. Hij
vindt zijn weg niet meer in zijn eigen
streek. De meesten zijn vertrokken op
zijn ronde van twintig kilometer, over
de enige weg, die deze drie dorpen ver
bindt. Vaak moet hij nu in weer en
wind er op uit om één brief weg te
brengen.
De eindeloze verlatenheid werkt be
klemmend. Enkele huizen staan nog
overeind. Andere zijn tegen de grond
gegooid om de zware eiken balken en
ander kostbaar hout te redden. Weer
andere zijn platgebrand om te voorko
men, dat er Spanjaarden in kruipen.
Spaanse arbeiders zijn hierheen ge
haald om het terrein „schoon" te kap
pen en het eikenwoud van Champau-
bert in de vorm van boomstammen
naar Nederland en België te exporteren.
De eerste Spaanse houthakkers kwa
men hier, kort nadat de eerste boeren
hun erf hadden verlaten. Daarom lieten
zij, in het geheim, hun hele familie
overkomen en installeerden zich in de
verlaten boerderijen. Vaak met vijf fa
milies, dank zij d'e stallen en de hooi
schuren.
Overigens tot groot plezier van Mi
chel Guillaumin (19) de dorpsonderwij
zer van Champaubert, die de meesten
van zijn leerlingen had zien vertrekken.
Hun plaatsen werden nu ingenomen
door Spaanse kinderen en daarom kan,
in tegenstelling tot alle officiële plan
nen, de dorpsschool niet worden geslo
ten.
„Ik was van deze des winters nog a'
droefgeestige streek gaan houden",
vertelde hij mij tijdens het vrije kwar
tier. „Ik kom hier wel uit de buurt en
daarom doet het ook mij verdriet, dat
dit alles onder water gaat verdwijnen
Natuurlijk zal ik elders benoemd wor
den. Maar dan zal ik toch met heimwee
blijven terugdenken aan dit schooltje,
waar ik de basis legde van mijn loop
baan, en dat dan verzwolgen zal zijn".
„Deze tactiek van de verschroeide
aarde", zo zei me één van de ingenieurs,
belast met het voorbereidende werk,
„zijn wij wel verplicht te volgen. Maar,
geloof me, met tegenzin. Wij laten de
bewoners in hun huizen en op hun ak
kers zo lang zij willen. Zelfs wanneer
zij de volledige koopsom en de schade
loostelling al ontvangen hebben".
„Wij hebben geen haast, zo lang wij
nog niet volledig klaar zijn met het
vóórwerk. Maar als zij eenmaal vertrok
ken zijn, gaat de zaak tegen de grond.
Niet alleen om te voorkomen, dat ande
ren er in trekken, maar om te voorko
men, dat die anderen het huis op hun
hoofd krijgen".
„Want vaak heeft men bij het ver
huizen letterlijk alles meegenomen, tot
de stutbalken toe. Bovendien, voordat
wij de boel hier onder laten lopen, zijn
wij toch verplicht de huizen neer te ha
len. Om te voorkomen, dat de ruïnes la-
Justin Prevot,,Mijn tweede
slag aan de Marne".
ter gevaar opleveren voor zwemmers en
vaartuigen, of de overlaten verstopt ra
ken. Daarom worden hier alle bomen
gekapt en zelfs de struiken".
De enkele achtergebleven boeren
denken er anders over. Alice Butard
(40), de vrouw van de enige boer, die
nog in Nuisement woont, vertelde mij:
„Toen zij het vorig jaar de boerderij
naast ons in brand staken, was het als
of ik mijn eigen huis in brand zag
staan. Ik heb gehuild. Het was afschu
welijk".
En toch zijn de Butards nuchtere,
harde boeren. Hij, Roger (45) drijft de
boerderij van zijn schoonouders, van
wie alleen de vrouw nog leeft. Hij is
veeboer en bezit nog 150 koeien.
„Ik denk, dat ik aan het einde van
het jaar wel wejf zal moeten", bekent
Roger en Alice
Butard: ,,Wij
zijn, als rebellen,
de enigen die
gebleven zijn."
hü- „Daarom ben ik maar begonnen te
verkopen. Iedereen zal u hier zeggen,
dat wij goed behandeld zijn en dat er
geen enkele druk op ons is uitgeoefend.
Eigenlijk ben ik de enige rebel.
•De anderen hebben zich allemaal ge
schikt in het aanbod, dat hun werd ge
daan: tussen de 4500 en 6500 gulden per
ha voor de eigenaars en ongeveer 1500
gulden per ha voor de pachters. Ik
weigerde, zoals wij allemaal hadden
afgesproken. Wij zouden het op een ont
eigening laten aankomen".
Het is te begrijpen. Want over dit
stuwmeer van de Marne wordt al vijf
tig jaar lang gepraat. Het was zelfs een
onderwerp geworden van grapjes, en
kreeg dezelfde betekenis als bij ons
Sint Juttemis. Men geloofde er zelfs
nog niet in, toen ongeveer zeven jaar
geleden ingenieurs landmetingen kwa
men verrichten en er geen geld meer
los kwam om de jaarlijks invallende
wegen te repareren.
Maar de ouderen en de burgemeesters
hielden vol, dat het hun tijd wel zou
duren en dat er nog heel wat water
door de Marne zou lopen, voordat het
zover zou zijn.
En plotseling ging alles in een eenpa
rig versnelde beweging. Voordat wij
onze tactiek hadden kunnen bepalen,
waren de eerste boeren al vertrokken
met het geld, dat zjj voor hun land en
hun bedrijf gekregen hadden en instal
leerden zich elders.
„Het was het begin van een langza
me, maar onstuitbare uittocht", zuchtte
Roger Butard verdrietig. „Een winke
lier kon elders een z;iak goedkoop over
nemen, en vertrok. Hij werd natuurlijk
niet vervangen. Nog enkele boeren gin
gen. En toen bleven er voor de bakker
niet genoeg klanten meer over en ook
hij ging. En zo verder. En nu ben ik al
leen nog over".
„Wat gaat u nu doen?"
„Ik weet het echt niet. Op onze leef
tijd kunnen wij niet meer opnieuw be
ginnen. Trouwens, als wij nog ergens
iets krijgen! Te Ste. Marie-du-Lac,
waarin het dorpje Blaise-sous-Hautville
is omgedoopt en dat aan de rand van
het meer zal liggen, is niets meer te
krijgen. Niet te koop, noch te huur. De
prijzen zijn daar in zes jaar verdub
beld. Land kopen in een ander departe
ment? Dat betékent een zekere onder
gang".
„De mensen wijzen je daar na met de
woorden: „Hij is onteigend!" Zoals onze
buren, die nu in de Ardennen zitten.
Alsof je op oneerlijke wijze aan je geld
bent gekomen. Ik denk, dat ik naar
Eclaron vertrek en probeer daar aan de
slag te komen".
Toen hij me uitliet, wees hij me op
het oorlogsgedenkteken. „Zij hebben
het nog het moeilijkst", zei hij. „Want
zij horen hier thuis; overal elders staan
ze niet op hun plaats".
Met een armzwaai in de richting van
zijn huis en de daar tegenoverliggende
kerk, vervolgde hij: ...Maar dat alles
blijft bestaan. Mijn huis, het enige dat
hier in een zuivere Champagnestijl is
gebouwd en de 17e eeuwsc kerk, eigen
dom van Monumentenzorg, worden
steen voor steen afgebroken en in Ste.
Marie-du-Lac opgebouwd. Als beziens
waardigheid".
Wat opvalt bij al die mensen, is hun
berusting. „Voor mij is dit de tweede
slag aar. ae Marne". zei me Justin Pre
vot (75), de enige in Champaubert ach
tergebleven boer. „Ik wacht totdat ze
mij hier uit komen zetten. En dan zal ik
wel zien, waar ik terecht kom".
Hij heeft een paard, vier katten, ko
nijnen, eenden, ganzen en enkele kip
pen, waarmee hij woont op de boerde
rij, die zijn overgrootvader rond 1815
eigenhandig heeft gebouwd en waar
zijn vader en hij geboren zijn.
„Die stallen en bijgebouwen zijn door
mijn vader neergezet". Het is een ge
mengd bedrijf, maar zijn koeien heeft
hij al verkocht. Behalve één. Voor zijn
dagelijkse litertje melk. „Ook bewerk
ik nog een akker. Juist genoeg om van
te leven. Daarna..." Hij maakte de zin
niet af, omdat hij het vervolg zelf niet
kent.
Neen, het doet hem allemaal niets.
Hij heeft zichzelf al afgeschreven.
Zijn taak is volbracht. Die eindigde met
het in veiligheid brengen van zijn voor
ouders.
„Mijnheer, als u dat had meegemaakt.
Veel erger dan de slag aan de Marne.
Zij begonnen zo maar in het wilde weg
de lijkkisten op te graven. De meeste
waren verrot en u kunt zich indenken,
wat dat betekende.
Twee weken hebben ze op het kerk
hof opgestapeld gestaan, voordat zij
naar het kerkhof van Giffaument ge
bracht werden". Zijn steim brak en zijn
ogen werden vochtig.
„Ik heb dat niet gewild. Ik heb de
mooiste eikehouten kisten laten maken.
Voor elk van mijn voorouders een en ik
heb ze naar het kerkhof van St. Lou-
vent laten brengen, waar him voorou
ders lagen. Bij mij, mijnheer, zijn de
doden veilig!"
Hij werd hierin bijgevallen door Ga-
briël Thièblemont (80), burgemeester
van Champaubert, de enig overgebleven
burgervader van de drie gemeenten.
"Ze hebben zelfs onze doden gesto
len", zegt hij verbitterd. „Meer dan drie
weken hebben ze nodig gehad om de
kerkhoven van Chantecoq en van
Champaubert die van Nuisemont
gaan naar Ste. Marie-du-Lac te ver
huizen naar Griffaumont, waar nie
mand van ons een huis heeft kunnen
vinden. Wij zijn dus verplicht ons van
onze doden te scheiden en verderop te
gaan wonen. Dit is veel erger dan de
oorlog".
De schemering, die gewoonlijk alle
onplezierigheden vervaagt, accentueert
PORT ELIZABETH (Zuid-Afrika) -
Tijdens de onlangs verrichte volkstel
ling in Zuid-Afrika heeft men een
Afrikaan ontdekt die 180 jaar oud
zou zijn. aldus meldt het dagblad
.Die Oosterling" in Port Elizabeth.
Hit is waarschijnlijk een wereldrecord.
TT°t hoofd van de afdeling volkstelling,
D. Geertsema, twijfelt niet aan de
waarheid van het bericht. Hij ver
klaarde dat de Afrikaan in de buurt
van Pretoria woont. Volgens de wet
kunnen zijn naam en adres niet ont
huld worden.
)lgens het „Gumess book of records",
is de oudste man die ooit geleefd
heeft Pierre Jourbet in Canada. Hij
stierf toen hij 113 was.
der dit jaar verschenen berichten
uver een Rus die 165 was geworden en
over een Pers die de 180 had gehaald.
Deze berichten konden echter niet
officieel worden bevestigd.
hier de droefgeestigheid. Omdat het
land zelf zich in een schemerige toe
stand bevindt: hoewel door zijn bewo
ners verlaten, is het werk nog niet be
gonnen.
Het werk: het afgraven van tien mil
joen kubieke meter zware leem; de
aanleg van 18 km dijken, waarvan die
te Griffaumont en te Arrigny bijna
twintig meter hoog worden; een be
schoeiing van 600.000 kubieke meter be
ton; de bouw van 18 bruggen en de
aanleg van een afvloeiingskanaal van
12 km.
Daarom duurt het zeker tot 1974,
voordat men deze kuip zal laten vollo
pen.
„En dan nog is Parijs niet tegen over
stroming beveiligd", aldus burgemeester
Thièblemont. „Het enige effect van dit
stuwmeer zal dan zijn, dat de water
stand 80 cm lager uitkomt dan gewoon
lijk. Dat wil zeggen, dat de Zouaaf van
de Pont d'Alma niet meer tot zijn mid
del, maar wel tot zijn knieën in het wa
ter zal staan".
i-
de ontwikkelde landen is kinder
verlamming vrijwel verdwenen,
maar in de ontwikkelingslanden neemt
het aantal gevallen van deze ziekte toe,
zo blijkt uit een rapport van de We
reldgezondheidsorganisatie.
In Europa worden tussen 1951 en 1955
jaarlijks gemiddeld 28.000 gevallen van
kinderverlamming gemeld. In 1969 was
dit aantal teruggelopen tot 475. In de j
Verenigde Staten is de ziekte nog ver
der terguggedrongen: tegenover 37.860
gevallen in 1953 waren er in 1969 nog
maar 16 patiënten, die aan kinderver
lamming leden. In Australië, Nieuw-
Zeeland en Canada is een soortgelijke
ontwikkeling geconstateerd.
In de ontwikkelingslanden daarente
gen neemt het aantal gevallen van kin
derverlamming over het algemeen toe.
Hoewel in bijvoorbeeld Kongo- Kins j as a
en Oeganda een vermindering is waar
genomen, is er een sterke stijging in
Ethiopië. Kongo-Brazzaville, Kenia,
Mali, Niger en Nigeria.
Tussen de landen van Zuid- en Mid-
den-Amerika bestaan onderling grote
verschillend. In landen als Argentinië,
Mexico en Chili zijn er slechts weinig
gevallen van kinderverlamming, terwijl
de ziekte in Equador en Nicaragua bij
voorbeeld veel voorkomt.
In een aantal Aziatische landen is de
kinderverlamming ook sterk terugge
drongen, met name in Japan (2400 ge
vallen In 1952 en 13 in 1969) en in Israël
(700 gevallen in 1954 en 9 in 1969). In
Libanon en Turkije zijn echter meer
gevallen ge onstateerd.
Met het oog op de situatie in de ont
wikkelingslanden wil de Wereldge
zondheidsorganisatie een wereldpro
gramma van toezicht opstellen (zoals
ook al voor griep bestaat), dat de pro-
duktie en distributie van vaccins tegen
kinderverlamming in de hele wereld
mogelijk moet maken.
tooi te zien, waarmee Von Münchausen
een hert een kerseboom in de kop
plantte; en de bevroren jachthoorn, die
in een herberg ontdooide en daar op
eens begon te schallen...
De gemeente heeft zelfs een beroeps
acteur in dienst, die precies op Von
Münchhausen lijkt, en tijdens het va
kantieseizoen compleet met huzaren
uniform en poederpruik in de
plaatselijke taveerne gaat opscheppen.
Ook op de krasse leeftijd van twee
honderdvijftig jaar is Von Münchhausen
natuurlijk nog springlevend, en dat is
dan onlangs daverend gevierd. Of
schoon de Turken intussen onze bond
genoten zijn geworden, liet het West
duitse leger schoten bulderen. Uit de
fontein die Von Münchhausens (gehal
veerde) paard voorstelt, spoot twee et
malen lang (gratiis) bier. Als hoogtepunt
verscheen de baron persoonlijk op het
bordes van het raadhuis om daarna op
een kanonskogel triomfantelijk over de
gemeente te zweven. Hoe men dit laat
ste technisch moest uitvoeren, is lang
een probleem geweest.
Ingewijden hebben gezien hoe de ge
meentesecretaris en de plaatselijke ver
huizer, beladen met touwen en katrol
len, een kennelijk radeloos gesprek
voerden in de dakgoot van het gemeen
tehuis.
Eregasten op het feest waren vieren
zestig nakomelingen van de „leugenba
ron", die allen de naam Von Münch
hausen dragen, maar van wie één het
desondanks tot staatssecretaris van jus
titie heeft gebracht.
De Bodenwerderse middenstand
heeft het druk gehad met de naar
schatting tien-duizend bezoekers. Om die
allemaal te laten overnachten, hoewel
het plaatsje maar driehonderdtwee-en
tachtig hotelbedden heeft, was voor de
onvervaarde baron natuurlijk een klei
nigheid. Hij heeft doodgewoon het slui
tingsuur van de cafés laten opheffen...
KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Ds.
van der Veen, gereformeerd predi-
int te Rotlerdam-Delfshaven, en z(jn
.uw, die kandidate in de theologie is,
hebben een beroep aangenomen naar
de gereformeerde kerk van Krimpen
aan den IJssel. Half september zullen
beiden predikant in volle rechten zyn
van deze kerk.
Het Is voor het eetst in de Nederland
se kerkhistorie, dat een dominee en zijn
vrouw het ambt van predikant tegelijk
in één gemeente gaan bekleden.
Eind vorig jaar stelde de generale
synode van de Gereformeerde Kerken
dit ambt open voor de vrouw en in fe
bruari jl. legde mevrouw Van der Veen-
Schenkeveld als een van de eerste
vrouwelijke kandidaten het klassikale
examen af, waarna zij in de kerkdien
sten kon voorgaan.
De gereformeerde kerk van Krimpen
aan den IJssel groeide de laatste maan
den zeer sterk. Dat zal vrijwel zeker
nog enkele jaren doorgaan, aangezien
per jaar 500 woningen gereed zullen ko
men.
Mevrouw Van der Veen, moeder van
twee kinderen, zal o.m. de bearbeiding
van de gereformeerde gezinnen in de
nieuwe wijken op zich nemen. Voor de
ze kerk is de komst van dit predikanten
echtpaar een unieke oplossing, aange
zien de gemeente spoedig te groot zal
zijn voor één predikant.
ROME „Het regent. Die vervelende regering ook". Dit oude Italiaanse ge
zegde is min of meer het spreekwoord van de Italiaanse middenstand. Het is
moeilijk een winkelier, een bankbediende of iemand anders die tot de groeien
de Italiaanse middenstand behoort te vinden, die geen grief tegen de staat
heeft. En als een plotselinge regen zijn pick nick vergalt of iets anders verkeerd
loopt komt hij tot een uitbarsting. Maar er zit meer dan een grief in. Het is een
soort liefde-haat-betrekking. De gemiddelde Italiaanse middenstander is de
sterkste voorstander van de openbare orde, maar heeft weinig vertrouwen in
het vermogen van de regering om die te handhaven.
„Italië is een land met een nieuwe middenstand en die is vaak verbitterd", zegt
prof. Franco Ferrerotti, voorzitter van het Italiaanse Genootschap voor So
ciale Wetenschappen. En Nicoletta Fortuna. een 41-jarige ongehuwde vrouwe
lijke bankbediende, is het roerend met hem eens. „De mensen hebben er ge
noeg van", zegt zij.
Ik geloof niet dat de Italianen voor
de democratie geschapen zijn. Waarom
niet? Pak maar een krant. Alles gaat
van kwaad tot erger. De prijzen stijgen.
De gemeente is bankroet en zit hopeloos
in de schuld. Dag aan dag wordt er ge
staakt. Jongens en meisjes gebruiken
verdovende middelen.
Juffrouw Fortuna zou de woord
voerster kunnen zijn voor een groot ge
deelte van de Italiaanse middenstand.
Fiscus
Ongeveer het enige doelwit van de
fiscus. Dat komt vertelde zjj, doordat z(j
over het hoofd heeft gezien, was de
fiscus. Dat komt, vertelde zij, omdat zij
een overtuigd belastingontduikster is en
uitsluitend betaalt wat van haar loon
wordt afgehouden.
Italianen van de middenstand hebben
diepe eerbied voor de politic, de strijd
krachten en de staat als symbolen van
macht en orde, maar de meesten zijn
ervan overtuigd dat een groot percenta
ge van de politici corrupt is en be
schouwen de belastingontvanger als
hun voornaamste vijand.
Een van de voornaamste uitgangs-
punten van de fiscus schijnt te zijn dat
het individuele inkomen elk jaar hoger
moet worden in het bijzonder voor men
sen die een winkel, restaurant of ande
re kleine eigen zaak hebben.
De waarheid ziet er dikwijls anders
uit. De ineenstorting van 19621964
heeft vele nieuwe middenstanders weer
tot proletariërs gemaakt en velen vrezen
dat dit binnenkort opnieuw zal gebeu
ren.
„Daarom", redeneert Francisco Gras-
si, een belastingadviseur van 80 jaar
met 50 jaar ervaring in het behandelen
van belastingproblemen, kan niemand
zich veroorloven eerlijk te zijn tegen
over de fiscus. De moeilijkheid is n.l.
dat hij nooit iemand gelooft, zelfs de
eerlijken niet. Belastingontduiking is
daarom iets dat bij het Italiaanse leven
hoort.
De middenstand is zeker het reservoir
dat door alle partijen het meest wordt
benaderd. Hjj wordt geacht zes of ze
ven miljoen te omvatten van de 19 mil
joen Italianen die werk hebben. Men
gelooft dat de middenstand de voor
naamste steunpilaar van de christen
democraten is, maar er zijn ook vele
middenstanders die democratisch-so-
cialistisch, conservatief-liberaal en
zelfs communistisch stemmen.
Ja, zegt Ferrarotti, ik geloof dat Ita
lië het enige land is waar middenstan
ders communistisch stemmen. Dat komt
doordat zij te dikwijls zijn teleurgesteld
door de regeringspartijen. Daarom
scharen zfj zich achter de protesteren
den."
Het grootste deel van de Italiaanse
overheidsdienaren behoort ongetwijfeld
tot de middenstand. Hun salarissen be
horen tot de hoogste in het land en er is
nauwelijks een andere groep die korter
werkt. Bovendien genieten zjj een
uniek voorrecht. Als zij in hun betrek
king niet een of ander misdrijf plegen
kunnen zij niet worden ontslagen. Dit
verklaart dat er zoveel communisten
zyn onder dienaren van de staat.
Ondanks al zijn grieven en teleurstel
lingen is de middenstand 'n belangrijke
stabiliserende macht in Italië. Hij om
vat zonder twijfel de hardst werkende
mensen in dit land.
En ondanks zjjn klachten over belas
tingen en politici gaat het de Italiaanse
middenstand goed, financieel tenmin
ito.