Ook griffier mr. De Loor beëdigd
Moties in Kamer
over Werkspoor
verworpen
Autobus is economischer
dan tram of trolleybus
Helft van
Nederland
niet echt
op vakantie
I In Arnhem l
Idrie nieuwe]
I gezichten"
Paar maanden
stagnatie bij
de bouw van
brug in E 8
Vacuümtank
Nederlands
I Scheepsbouw-
kundig
I Proefstation
in Ede begin
I 1972 gereed
Ontslagen bi]
Vrije Academie
RAPPORT „KOSTEN STEDELIJK OPENBAAR VERVOER"
SGP-KAMERLID
VRAAGT OVER
NAAKTFOTO IN
VRIJ NEDERLAND
Bij Deventer
Geen geld voor
oude Zuiderzee
vissers
BESTUUR
IN PERNIS
Buikklachten na
verkeerd water
KOUDE DOUCHE
Groot verschil
in tarieven
KOSTENNIVEAU
OORZAAK
VERONDERSTELLING
Beloning voor
terugbrengen
burgemeesters-
keten
ZORGENKIND
WOENSDAG 3 JUNI 1970
Nieuwe Staten kozen
zes gedeputeerden
(Van een onzer redacteuren)
ARNHEM De nieuwe Provinciale Staten van Gelderland hebben vanmorgen
na de aflegging van de eden (c.q. verklaringen en beloften) van de Statenleden
en de beëdiging van de nieuwe griffier mr. P. J. de Loor, zes gedeputeerden
gekozen die mét de commissaris der Koningin, mr. H. W. Bloemers, het college
van Gedeputeerde Staten zullen vormen. Van de zes gedeputeerden werden er
drie voor de eerste maal gekozen: mej. mr. J. M. C. van Driel (KVP), mr. H. P.
Jager (VVD) en mr. S. J. Wijnperle (PvdA). De drie andere gekozenen: H. J.
A. Verberk (KVP), drs. A. R. Vermeer (PvdA) en mr. O. W. A. baron Van
Verschuer (CHU) hadden ook in het vorige college van G.S. zitting.
imiimiiiuiiiiiiimuiiiiiimiiuiiiiiiiimumHitiiij
z s
s s
jj Drie van de zes gedeputeerden
werden gisteren in die functie voor
5 het eerst gekozen. Hieronder hun 5
foto's en enkele bijzonderheden 5
E over hen.
Na afloop van deze verkiezing hield
mr. Bloemers een toespraak tot de
nieuwe Staten, waarin hij Statenleden,
gedeputeerden en griffier gelukwenste
met hun verkiezing en benoeming.
De colleges van Provinciale en van
Gedeputeerde Staten zijn ingrijpend
vernieuwd; Provinciale Staten in deze
samenstelling verschillen in twee opzich
ten van het vorige college: het nieuwe
is groter én jonger, groter omdat het
aantal leden als gevolg van de toene
ming van het inwonertal van de provin
cie gestegen is van 67 tot 71, jonger
omdat de gemiddelde leeftijd van de
(Van een onzer redacteuren)
DEVENTER De uitzonderlijk hoge
waterstanden gedurende afgelopen
maanden hebben de werkzaamheden
ten behoeve van de bouw van de nieu
we IJsselbrug in de E 8 bij Deventer
ernstig vertraagd; op dit ogenblik is er
sprake van een stagnatie van ongeveer
drie maanden.
Rijkswaterstaat wil, onder meer door
het aantrekken van meer personeel,
proberen de achterstand zoveel moge
lijk in te lopen; de raming voor het ge
reed komen van de brug is nu: februari
1972. De vertraging is vooral opgetreden
bij de bbuw van de pijlers van de brug
omdat men daarbij uiteraard de meeste
last van het hoge water heeft. Deze om
standigheden kunnen volgende winter
en voorjaar geen verdere vertraging
meer bezorgen omdat men dan al veel
verder is en men met gedeelten van het
werk bezig is die van deze storende
factor geen last hebben.
De werkzaamheden ten behoeve van
de E 8 buiten de IJsseldijken verlopen
geheel volgens schema; als het water in
de komende weken verder gezakt zal
zijn zal het wer kaan de brugpijlers in
een wellicht iets opgevoerd tempo
voortgezet kunnen worden.
55
55
DEN HAAG Minister Bakker (Ver
keer en Waterstaat) is niet van mening,
dat de redelijkheid eist zodanige maat
regelen te nemen, dat de IJsselmeervis-
sers die voor 1 januari 1950 hun ver
gunning als Zuiderzee-visser inlever
den, alsnog voor een geldelijke tege
moetkoming en/of vergoeding wegens
waardevermindering in aanmerking ko
men.
De minister heeft dit de Tweede Ka
mer meegedeeld in antwoord op schrif
telijke vragen van de AR-Kamerleden
Walburg en Van Bennekom. Het is, zo
blijkt uit het antwoord, ook de minister
bekend, dat enkele oudere Zuiderzee
vissers het als grievend ervaren, dat zij
niet voor een geldelijke tegemoetko
ming in aanmerking komen, omdat zij
voor 1 januari 1950 hun vergunning in
leverden en dit in tegenstelling tot hun
collega's, die na 31 december 1949 hun
vergunning inleverden en op grond van
de Zuiderzeesteunwet wel voor de ge
noemde tegemoetkoming en/of vergoe
ding wegens waardevermindering van
schepen en netwerk in aanmerking ko
men.
Minister Bakker wijst er op, dat in de
„oude" gevallen geen noodzaak bestond
tot het inleveren van de vergunning op
grond van direct aanwijsbare schade
als gevolg van de uitvoering van de in
polderingswerkzaamheden. Naar zijn
piening is er geen mogelijkheid aanwe
zig om aan de wensen van de betrok
kenen tegemoet te komen, hoe gaarne
hij de betrokkenen ook terwille zou I
willen zijn.
DEN HAAG Bijna de helft van de
docenten en begeleiders van de Vrije
Academie voor Beeldende Kunsten in
Den Haag is per stencil meegedeeld, dat
het komende cursusjaar van hun dien
sten geen gebruik meer zal worden ge
maakt. De ontslagenen hebben aange
kondigd, dat zij deze beslissing zullen
aanvechten.
Volgens de advocaat van de docenten,
mejuffrouw mr. D. F. M. Twaalfho
ven, zijn vijftien docenten ontslagen.
Over het ontslag, dat niet werd toege
licht, werd volgens haar geen enkel
overleg gepleegd.
De directeur van de Vrije Academie,
George Lampe, stelt dat het ontslag 19
van de bijna 40 begeleiders betreft.
Acht van hen hadden reeds zelf meege
deeld niet langer aan het instituut ver
bonden te willen blijven, aldus de heer
Lampe. Hij ontkent dat de ontslagenen
van niets wisten; er is al drie jaar on
derhandeld over noodzakelijke vernieu
wing van het instituut, zo stelt de heer
Lampg.
leden gedaald is van 49 tot 45, aldus de
commissaris die het als een interessant
aspect van de verjonging beschouwde
dat ook uit de kring van jonge kie
zers een aantal zich beschikbaar heeft
gesteld „om met hun overtuiging en
energie het openbaar belang op deze
plaats te dienen".
Mr. Bloemers releveerde dat er in de
afgelopen jaren naar gestreefd is de bur
ger directer bij het werk van het pro
vinciaal bestuur te betrekken; zo werd
per 1 september 1968 een provinciaal
contactfunctionaris aangesteld, wiens
taak het onder meer is de relatie be
stuurders-bestuurden te verduidelijken.
De commissaris is van mening dat
bij deze ontwikkehnk ook selectief
te werk gegaan moet worden: „Een
kwestie van kwaliteit en kwantiteit,
in de afgelopen jaren ben ik
gaan ervaren hoeveel tijd en energie
van bestuurders en ambtenaren ge
moeid zijn met het verantwoorden en
overbrengen van beleid aan de be
stuurden, waarbij de gevaren voor de
beleidsvoering zélf zich al aan de ho
rizon beginnen af te tekenen".
Mr. Bloemers sprak de verwachting
uit dat de procedure van behandeling
van de door G.S. uitgebrachte voorstel
len zeer binnenkort opnieuw ter discus
sie zal komen als het rapport van de
commissie werkwijze Provinciale Sta
ten besproken zal worden.
Als belangrijk stuk werk voor de ko
mende periode ziet de commissaris de
bestuurlijke organisatie. „Naar mijn
mening zal de interprovinciale commis
sie, die zich met de problematiek van
de bestuurlijke organisatie (samenvoe
ging gemeenten, gewestvorming, plaats
van de provincie) bezighoudt vooral ook
aan de taak en de positie van de pro
vincie grote aandacht moeten beste
den". Ook de schaalvergroting in het
watersphapsbestel zal de nodige attentie
moeten krijgen; in de laatste decen
nia is het aantal waterschappen in Gel
derland teruggebracht van ruim 200 tot
27 en het laat zich aanzien dat deze
ontwikkeling nog niet tot een einde ge
komen is.
De commissaris kondigde aan dat in
de polderdistricten Brummen-Voorst en
Hommelerwaard binnenkort urgente
werken in uitvoering genomen zullen
worden.
Het interprovinciaal overleg verloopt
bevredigend; naast bijeenkomsten over
personeelsaa' ^legenheden vindt u ook
zulk overleg plaats over de overneming
van rijkswegen, subsidievraagstukken
in de diverse sectoren van het maat
schappelijk welzijn en de reeds ge
noemde vraagstukken van bestuursor
ganisatie. Daarnaast hebben GS van
Gelderland het initiatief genomen met
hun collegae van andere provincies te
spreken over de provinciale geldmidde
len en de visie van de rijksoverheid
daarop.
Na afloop van de vergadering zou het
nieuwe college van Gedeputerde Staten
gaan vergaderen over (o.m.) de porte
feuilleverdeling, mogelijk nog een heet
hangijzer.
ROTTERDAM De geneeskundige
dienst in Rotterdam onderzoekt of in
woners van Pernis ziek zijn geworden
van verkeerd drinkwater dat vorige
week even door het leidingnet ge
stroomd heeft. De bevolking werd toen
van de verontreiniging met geluidswa
gens op de hoogte gebracht.
Totnogtoe hebb enzich zes mensen
met buikklachten bij de huisartsen in
Pernis gemeld. Hun klachten kunnen
ontstaan zijn door het drinken van het
verontreinigde water. De geneeskundige
dienst heeft nu een monster van dit
water in onderzoek. Gezocht wordt naar
mogelijke ziekteverwekkers.
Het water in Pernis is aanvankelijk
met extra hoeveelheden chloor gezui
verd. Op het moment is het chloor te
ruggebracht op de normale sterkte.
Mej. mr.M. C. van Driel werd
r in 1920 te Eindhoven geboren; zij
studeerde rechten te Utrecht, pro
moveerde in het Nederlands recht
en is nu hoofd van het Bureau Stu
dentenbelangen van de Katholieke
Universiteit van Nijmegen. Zij was
dit jaar lijstaanvoerster van de KVP
in het Rivierengebied.
Mr. H. P. Jager werd in 1914 te
Seherpenisse (Z.) geboren en stu
deerde rechten in Utrecht. Hij is nu
advocaat en procureur in Ede en
daarnaast leraar. In de afgelopen
Statenperiode was hij voorzitter van
de WD-fractie.
Mr. S. J. Wijnperle werd in 1928
te Barcelona geboren. Hij studeer
de rechten aan de Universiteit van
Amsterdam en volgde de post
doctorale opleiding belastingjurist.
Sinds 1954 is mr. Wijnperle belas
tingadviseur en sedert 1966 wethou
der van Tiel. Van de Staten maakt
hij sinds 1962 deel uit, van 1967 af
als voorzitter van de PvdA-fractie.
DEN HAAG De Tweede Kamer heeft gitsteren volop de tijd genomen om
de moeilijkheden bij de V.M.F. en Werkspoor uit te praten. Uitgangspunt daar
bij was de brief die de ministers Nelissen (economische zaken) en Roolvink
(sociale zaken) eergisteren aan de Kamer zonden. Enkele moties werden ver
worpen.
Die brief kreeg en dat lag voor de hand de meeste kritiek van de
oppositie. De socialist Wieldraaijer legde zelfs twee moties op tafel, maar die
werden beide krachtig door minister Nelissen ontraden.
De minister was het ook niet eens
met de raad van bestuur van de VMF,
die vond dat de wagonfabriek nog toe
komst had. Ook zei hij dat de over
dracht van een deel van de afdeling
rollend materieel van Werkspoor
Utrecht aan de Nederlandse Spoorwe
gen slechts een versluiering van de
moeilijkheden inhoudt op het punt van
de concurrentie.
Na zeven maanden onzekerheid heb
ben de werknemers bij de VMF, met
name bij Werkspoor Utrecht, nu een
koude douche gekregen, constateerde de
heer Wieldraaijer.
In een motie stelde hij dat de VMF
de order van zestig rijtuigbakken moet
krijgen. Ook hoort de regering overleg
te plegen met de VMF, de Nederlandse
Spoorwegen en de vakbonden over de
toekomstige ontwikkeling van de wa-
gonfabricage in Nederland. Op korte
termijn zou de regering de Kamer over
de resultaten van dat overleg moeten
inlichten.
De heer Wieldraaijer vond dat de
werkgelegenheid van 25.000 personeels
leden niet alleen aan de beslissing van
de VMF-leiding mag worden overgela
ten.
'■iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiimiimiiiiiimiiiHiiiiiiHiiitiiiiiiiiiiiiiiiiimmHiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiimiiiiimiiiMimiiiiiffiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiH
(Van onse financieel-economische redactie)
Tramexploitatie en in mindere mate ook trolley-exploitatie is, per plaats-km
berekend, aanzienlek duurder dan de exploitatie van autobussen. Het kosten
niveau van de verkeersprestaties ligt in de gemeentelijke vervoerbedrijven aan
zienlijk hoger dan in het lokale vervoer van de streekvervoerbedr|jven. Ten aan
zien van het totale kostenniveau per bedr|jf, en in nog strekere mate ten aanzien
van de samenstellende delen daarvan, bl|jken zeer grote verschillen tussen de
bedrijven onderling te bestaan. Dit z|jn kernpunten uit het rapport „De kosten
van het stedelijk openbaar vervoer".
meer gelegen bij het loonpeil, het peil
van de indirecte kosten, de benutting
van het vervoermaterieel en de ex
ploitatie van relatief duur trammate-
rieel. Het effect van deze factoren
wordt in de kosten per plaats-km
enigszins gemitigeerd door het ge
bruik in grote steden van autobussen,
en in Amsterdam en Rotterdam ooló»
trammaterieel, met een verhoudings
gewijs grote plaatscapaciteit.
In hoeverre de oorzaken van deze ver
schillen bij de plaatselijke omstandig
heden dan wel bij de bedrijven zelf
gelegen zijn, kan in dit stadium van
het onderzoek niet worden beoor
deeld. Tramexploitatie en in mindere
mate ook trolley-exploitatie is, per
plaats-km berekend. aanzienlijk
duurder dan de exploitatie van auto
bussen.
Dit rapport is uitgebracht op verzoek
van de staatssecretaris van Verkeer
en Waterstaat, teneinde te dienen als
grondslag voor een door de Rijks
overheid te verlenen bijdrage in de
dekking van de tekorten van de ste
delijke openbare vervoerbedrijven.
Met name ten behoeve van de verde
ling van deze bijdrage over de daar
voor in aanmerking komende ge
meenten. De in het rapport vervatte
gegevens, samengesteld door het Eco
nomisch Bureau voor het Weg- en
Watervervoer (EBW), zijn een afslui
ting van de eerste fase van het om
vangrijke onderzoekterrein. De thans
gerapporteerde onderzoekfase is met
name gericht op het kostenaspect van
het stedelijke openbare vervoer.
Daarnaast is tevens aandacht besteed
aan de invloed van het dienstenpak
ket op het totale kostenniveau, als
mede aan de invloed van het tarief
niveau op het exploitatieresultaat.
Het kostenniveau van verkeers
prestaties ligt in de gemeentelijke
vervoerbedrijven aanzienlijk hoger
dan in het lokale vervoer van de on
derzochte streek vervoerbedrijven (lo
kaal vervoer); de variabele materieel-
kosten bijzonder hoog zijn; de benut
ting van het materieel relatief laag
ligt en met name in de drie grote ste
den, Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag, de indirecte kosten relatief
hoog liggen.
Ten aanzien van de gemeentelijke ver
voerbedrijven valt op, dat het kosten
niveau van de bedrijven in de mid
delgrote steden over het algemeen
beduidend lager ligt dan dat van de
bedrijven in genoemde drie grote ste
den. Verklaringen hiervoor zijn onder
De oorzaak hiervan is de hoge infra-
structuurkostn bij tram- en trolley
exploitatie, doch ook wanneer de in-
frastructuurkosten buiten beschou
wing gelaten worden, blijft de tram-
en trolley-exploitatie relatief duur.
Alleen wanneer men er in slaagt om
over te gaan op één-mans bediening,
kan wellicht bij exploitatie van grote
eenheden (de infrastructuurkosten
buiten beschouwing gelaten) de tram
exploitatie kostenvoordelen bieden.
Uitdrukkelijk wordt in het rapport ge
steld, dat in deze onderzoekfase niet
kan worden beoordeeld in hoeverre
andere dan kostenoverwegingen plei
ten voor het gebruik van tram, trol
ley of metro. Ten aanzien van het to
tale kostenniveau per bedrijf, en in
nog sterkere mate ten aanzien van de
samenstellende delen daarvan, blij
ken zeer grote verschillen tussen de
bedrijven onderling te bestaan. Deze
verschillen vallen niet alleen te con
stateren tussen het kostenniveau van
de gemeentelijke vervoerbedrijven
enerzijds en dat. van het lokale ver
voer van de onderzochte streekver-
voerbedrijven anderzijds, doch ook
tussen de gemeentelijke vervoerbe
drijven onderling.
Hoewel men de zeer uiteenlopende
omstandigheden, waaronder het ver
voer moet worden verricht, niet uit
het oog mag verliezen, geeft de orde
van grootte van de verschillen toch
reden te veronderstellen dat in vrij
wel alle gemeenteijke vervoerbedrij
ven nog belangrijke kostenbesparin
gen kunnen worden bereikt, zonder
aan de geboden vervoervoorzieningen
kwalitatief of kwantitatief afbreuk
te doen.
Het tariefniveau tussen de bedrijven
onderling vertoont belangrijke ver
schillen. Opvallend is dat bij het lo
kale vervoer van de onderzochte
streekvervoerbedrijven het tariefni
veau relatief hoog ligt. Het verhou
dingsgewijs zeer geringe exploitatie
tekort in deze bedrijven is voor een
belangrijk deel toe te schrijven aan
het hoge tariefniveau. Het is dan ook
bepaald niet uitgesloten te achten, dat
een verhoging van het tariefniveau
bij een aantal gemeentelijke vervoer
bedrijven een verkleining van het ex
ploitatietekort kan bewerkstelligen.
Daarbij mag evenwel het effect van
het tariefniveau op de vraag naar
vervoer niet uit het oog worden ver
loren.
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid
Abma (SGP) wil van de ministers Polak
(justitie) en Beernink (binnenlandse za
ken) weten waarom het weekblad Vrij
Nederland van 30 mei in België wel en
in Nederland niet in beslag is genomen.
In schriftelijke vragen informeert
hij of de normen voor goede zeden in
de Beneluxlanden verschillend zijn. Ook
wil hij weten of de foto waarop adspi-
rant-gemeenteraadsleden van de Ka
bouterpartij in Den Haag naakt stonden
afgebeeld, aanstootgevend voor de goe
de zeden is.
ADVERTENTIE
LOOSDRECHT De afdeling Loos-
drecht van de WD heeft 50,- als
beloning uitgeloofd voor degene, die
de enkele weken geleden uit het ge
meentehuis van Loosdrecht gestolen
ambtsketen van de burgemeester kan
terugbrengen.
Afdelingssecretaris W. Starink (tevens
wethouder van financiën) zei, dat de
VVD dit initiatief niet als verkie
zingsstunt heeft genomen, doch lou
ter uit financiële overwegingen. Een
nieuwe ambtsketen kost namelijk
rond achthonderd gulden, terwijl het
gestolen exemplaar - in zilver omge
smolten - nog geen twintig gulden
opbrengt. De ambtsketen (met enkele
afbeeldingen van het turfsteken in
het vroegere veendorp Loosdrecht) is
zestig jaar oud. De keten werd, samen
met de bandrecorder, waarop de
raadsvergaderingen werden opgeno
men, kortgeleden bij een inbraak uit
het gemeentehuis ontvreemd.
In een tweede motie verlangde hij
van de regering erop toe te zien dat tij
dens de herstructureringsfase eventuele
gevolgen voor de werknemers op ver
antwoorde wijze worden opgevangen.
De regering moet ook de nodige alge
mene kredietgarantie verlenen otn een
aanvaardbare nieuwe opbouw te waar
borgen.
De D'66'er drs. Nypels pleitte voor de
aanwijzing van een regeringscommissa
ris bij de VMF, die bij het ontwerpen
en uitvoeren van plannen zou kunnen
worden ingeschakeld. Minister Nelissen
wilde de mogelijkheid niet onmiddellijk
uitsluiten, maar had er toch weinig
oren naar. Het gaat de regering om een
gerichte besteding van de middelen om
in twee projecten te kunnen investeren:
de seriematige produktie-opzet van de
TM410 dieselmotoren in Amsterdam en
de seriematige produktie-opzet van de
kunststofmachines in Hengelo. De con
trole spitst zich toe op de hulp die we
geven, aldus minister Nelissen.
Volgens de anti-revolutionaire drs.
Goudzwaard zal de VMF voorlopig het
zorgenkind van het kabinet en het par
lement blijven. De overheid had het ge
duld van het personeel van Werkspoor
wel erg lang op de proef gesteld, meen
de hij.
De 30 miljoen gulden voor de twee
projecten (dat betekent dat elk gezin
tien gulden aan de VMF moet afstaan)
noemde hij een arbitair cijfer. Volgens
minister Nelissen moet het mogelijk
zijn om elders de andere 30 miljoen
gulden te vinden.
Volgens staatssecretaris Keyzer
blijft, ook wanneer het grote plan van
de NS „Spoor naar 75" wordt uitge
voerd, de behoefte aan rollend mate
rieel betrekkelijk gering. Ook de snelle
re aanleg van bijvoorbeeld de Schiphol-
lijn zou daar geen verandering in bren
gen. De heer Keyzer vond bovendien,
dat de Spoorwegen op een vrije markt
zo goedkoop en zo goed mogelijk moe
ten inkopen en dat daarom ook offer
tes uit het buitenland moeten worden
gevraagd.
Tenslotte deelde de staatssecretaris
nog mee, dat het overleg over de zestig
bakken met de Spoorwegen donderdag
wordt voorgezet. De staatssecretaris
bleef bij zijn afwijzing, een garantie te
verstrekken over een periode varp vijf
jaar.
Minister Roolvink (sociale zakeji) liet
zich optimistisch uit over de vraag naar
metaalwerknemers inUtrecht. Volgens
hem leert de ervaring dat de vraag
stijgt bij een bedrijfssluiting elders. De
minister meende dat ook oudere werk
nemers bij een eventuele sluiting rede
lijke kansen hebben wegens hun erva
ring.
Volgens de heer Roolvink bieeft het
zogenaamde sociaal plan, dat VMF en
de vakbonden in april jl. hebben opge
steld, voldoende garanties voor gunstig»
overplaatsings- en afvloeiingsregelin
gen.
DEN HAAG Nog altijd meer dan
de helft van de Nederlandse bevolking
gaat niet echt met vakantie.
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek heeft uitgerekend dat in de perio
de oktober 1968 - 30 september 1969
slechts 42.8 procent van de Nederlandse
bevolking in de vakantie ten minste
vijf achtereenvolgende dagen van huis
is gegaan. In 1955/'56 was dat percenta
ge 40.8.
Vooral in de landbouw gaat men wei
nig met vakantie (12.2 pet.). Employés
en ambtenaren gaan het meest met va
kantie (65.4 pet.).
Van de mensen die in 1968/'69 met va
kantie gingen, deed 85.3 pet. dat maar
één kéér, 12.9 pet. tweemaal en 1.9 pet.
drie keer. Er werd in de zomer zestien
maal zoveel vakantie genomen als in de
winter.
Burgemeester Slot van Ede
I slaat, onder grote belangstelling van
j genodigden uit de scheepsbouwwe-
reld en het ministerie van Verkeer
I en Waterstaat een van de vele pa-
E len in de grond, benodigd voor de
vacuümtank van het Nederlands
l Scheepsbouwkundig Proefstation in
Ede.
EDE De burgemeester van
Ede, de heer J. Slot, heeft
dinsdagmiddag op het industrie-
terrrein zo niet de eerste, maar dan
toch een van de vele belangrijke
heipalen geslagen voor een nieuwe
vacuümtank voor het laboratorium
van het Nederlands Scheepsbouw
kundig Proefstation, dat al geruime
tijd in Ede is gevestigd. Voor de
vacuümtank werden reeds eerder 'n
groot aantai palen geslagen, totaal
zullen er meer dan duizend
nodig zijn. De tank komt in een
laboratorium, dat op een circa drie
ëneenhalf hectare groot terrein zal
worden gebouwd en begin 1972 ge
reed zal komen.
Dat deelde professor dr. ir. W. P.
A. van Lammeren, voorzitter van de
directie van het scheepsbouwkundig
proefstation mede tijdens de we
gend weersomstandigheden enige tijd
uitgestelde officiële plechtigheid
van het slaan van de eerste paal
voor de nieuwe tank, die een diepte
zal krijgen van acht meter, 240 me
ter lang wordt en een breedte krijgt
van achttien meter. De bouw van de
tank is noodzakelijk geworden door
de ontwikkeling van de grote tank
schepen. De tank is uniek in Europa
wegens de mogelijkheden om proeven
onder de juiste drukverhoudingen
erin te doen plaatsvinden. Er worden
onderzoekingen in gedaan naar de
dampvorming langs de doorsnede
van bladen van scheepsschroeven in
combinatie met scheepsmodellen.
Men kan proeven nemen omtrent de
verschijnselen die zich voordoen bij
de voortstuwing van schepen, om
trent het manoeuvreren van een
schip bij het binnenvaren van ha
vens en akoestische verschijnselen
waarnemen die gepaard gaan bij de
voortstuwing door een scheeps
schroef.
Het Nederlands Scheepsbouwkun
dig proefstation begin in mei 1932
zijn werkzaamheden. Het heefi
thans een jaaromzet van rond
twaalf miljoen gulden die weldra
zal oplopen tot twintig miljoen per
jaar. Er werken thans zo'n driehon
derd en twintig man welk perso
neelsbestand wel zal groeien tot zo'n
vierhonderd personen.
Het nieuwe laboratorium dat in
Ede wordt gebouwd gaat ongeveer
25 miljoen gulden kosten. De proe
ven die in de nieuwe vacuümtank
worden genomen kosten twee mille
per uur. De kosten komen er
met 2800 bedrijfsuren per jaar wel
uit. Thans zijn contracten voor ruim
400 uur afgesloten, maar men ver
wacht dat dit, gezien de huidige ont
wikkelingen in de scheepsbouw, wel
spoedig meer zal worden.
