„Inspraak bevolking
bij planologie is
eis van democratie"
geef vader een nieuwe
3
Geen vervolging
wegens geweld
pleging tegen
woningkrakers
BRAAT!
Hal vol bedrijvigheid
NS bood Werkspoor
om serie bouw te
redden 11 miljoen
Voor overneming deel
der produktielijn
Dóórgroei-kamera.
ADVIES AAN MINISTER SCHUT:
Oud-gen. Harberts schreef
min. Den Toom een brief
Jeugdspaarwet
in nieuw jasje
Muziekscholen
in geldzorgen
Vroege schrik
na explosie
KEUKENS?
Exakta RTL1000
Episcopaat niet
akkoord met
kerkelijk
„huwelijk"" van
twee homofielen
Gedetineerde
ontsnapte aan
zijn bewaker
Onbekende man
overreden
Vijftien maanden
geëist voor
plegen abortus
Schorsing voor
zes oneerlijke
KMA-kadetten
Tachtig kinderen
raakten onder
de olie in
zwembad
INSTANTIES
TIJDVERLIES
Lamlendigivas ongelukkig
gekozen uitdrukking
LEVEN WERD IETS
GOEDKOPER
SPIJTBETUIGING
VMF VROEG MEER
DAN HET DUBBELE
BEDREIGING
TIEN JAAR
Hij is al bi]
uw fotohandelaar!
VRIJDAG 12 JUNI 1970
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG De door burgemeester mr. V. G. M. Marijnen van Den Haag
geleide Raad van advies voor de ruimtelijke ordening heeft donderdag in een
(•erste) openbare vergadering een belangrijk advies vastgesteld, dat aan minis
ter Schut (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) uitgebracht zal worden
en handelt over het betrekken van de bevolking bij de totstandkoming van het
ruimtelijk beleid, meer in concreto: de mate en wijze van inspraak van de be
volking bij de op- en vaststelling van streek- en bestemmingsplannen. De mi
nister, die om dit advies gevraagd had, zal het, naar wij vernemen, waarschijn
lijk in grote lijnen volgen.
Al enkele jaren wordt in tal van pro
vincies en gemeenten rusteloos gezocht
naar manieren om de veelal onbevredi
gende gang van zaken bij de voorberei
ding van streek- en bestemmingsplan
nen drastisch te wijzigen. Mede daarom
heeft de minister indertijd de (deskun
dige) Raad voor de ruimtelijke ordening
ingeschakeld om de bestuurders van
provincies en gemeenten wat meer
wegwijs te maken. Het advies van de
raad werd ontworpen door een commis
sie onder voorzitterschap van mevrouw
mr. Chr. A. de Ruyter-de Zeeuw, tot
voor kort lid van Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland. Ook prijs Claus was
lid van deze commissie.
Belangrijke elementen uit het advies
aan minister Schut zijn:
De inspraak van de bevolking kan
niet in de plaats treden van de beslis
sing van de verantwoordelijke bestuurs
organen: voor streekplannen de Pro
vinciale Staten en voor bestemmings
plannen de gemeenteraden. Ook binnen
deze colleges bestaat grote behoefte om
meer inspraak te krijgen; daarom
wordt geadviseerd binnen de Staten of
raad een vaste commissie van advies en
bijstand voor de ruimtelijke ordening te
creëren;
ADVERTENTIE
De raad van advies denkt aan de
oprichting van o.a. streekcommissies
(voor de begeleiding van de voorberei
ding van een streekplan vanuit de
streek), de centrale provinciale commis
sie (een geheel orgaan met een zeer
brede samenstelling waarvan de func
tie vergeleken kan worden met die van
de landelijke raad van advies voor de
ruimtelijke ordening) en de raad voor
de stedebouw (een breed samengesteld
orgaan in de grotere gemeenten).
Erg veel nadruk legt de raad op de
luisterplicht van de overheid als het om
het planologische beleid gaat; dé over
heid heeft de plicht naar de burgers te
luisteren als zij zich over een ruimtelijk
plan willen laten horen. Inspraak is
meer dan alleen maar informatie geven
en minder dan mee-beslissen. De bevol
king heeft het recht, mee te denken
over zaken die haar direct aangaan. In
spraak in deze zaken is een eis van de
mocratie.
Tegenover de door vele bestuurders
geuite vrees dat de inspraak procedure
tijdverlies meebrengt, stelde mevrouw
De Ruyter gisteren, dat inspraak inder
daad tijd kost (zoals ook met de demo
cratie het geval is...); maar óók het
gladstrijken van onbegrip, mede tot ui
ting komend in tijdrovende bezwaar-
schiftenprocedures, kost enorm veel
tijd. „Ik geloof dat men tijdverlies kan
compenseren als men de plannen in een
vroeg stadium en héél duidelijk in de
openbaarheid brengt. Laten we eerlijk
zijn; zonder inspraak ging het ook zo
vlot niet," aldus mevrouw De Ruyter,
die er als oud-gedeputeerde over kan
meepraten.
Zij wees in dit verband ook op het
stimulerende effect, dat een eerder in
de openbaarheid brengen kan hebben,
zoals trouwens ook het wederzijds ver
trouwen bestuurders-bestuurden juist
in deze zaken zo enorm belangrijk is.
„Nee, de voordelen van een goede In
spraakprocedure vind ik belangrijk
groter dan de nadelen," concludeerde
mevrouw De Ruyter.
De commissie en met haar de raad
pleit in het advies voor de opstelling
van alternatieve plannen, waarover in
het openbaar gediscussieerd kan wor
den.
De raad van advies heeft zich giste
ren ook uitgesproken over de wense
lijkheid van een nieuwe onteigenings-
grond die aan artikel 77 van de onteige
ningswet toegevoegd kan worden. Deze
onteigeningsgrond zou kunnen luiden:
„ten behoeve van een in het belang
van reconstructie van bebouwde kom
men uit te voeren bouwplan". Hierdoor
kan een grote tijdwinst ontstaan. Nodig
is dat deze voorwaarde gepaard gaat
met een goede inspraakregeling.
ALKMAAR Donderdagavond om
even over half acht is In het centrum
van Alkmaar »de 30-jarige gedetineerde
C. Poorters aan zijn bewaker ontsnapt.
De man was reeds zeven maanden op
gesloten in het rijksasiel „Veldzicht" in
Balkbrug bij Zwolle wegens meermalen
gepleegde diefstallen. Hij zou volgende
maand vrij komen.
Donderdag mocht hij een dag zijn
moeder in Den Helder bezoeken. $Iet
een bewaker als „oppas", reisde hij per
trein naar zijn geboorteplaats, maar op
de terugweg toen het tweetal even in
Alkmaar de stad inging nam hij de
benen.
UTRECHT De Nederlandse rooms-
katholiekc bisschoppen hebben donder
dag officieel uitgesproken géén goed
keuring te kunnen geven aan de kerke
lijke inzegening van een homofiele
vriendschapsverbintenis. Zq vinden een
dergelijke inzegening pastoraal onge
wenst en ook tegen het belang van de
homofielen zelf. als zij de vele ethische
en psychologische vragen die rond de
homofiele levenshouding bestaan op
deze wijze zouden beantwoorden.
„Het probleem van de kerkelijke in
zegening van een homofiele verbintenis
kan niet los worden gezien van de vele
andere problemen waarvoor de homo
filie, de homofielen zelf en de gemeen
schap zijn gesteld. Wij, bisschoppen, zijn
met de werkgroep pastorale hulp aan
homofielen van mening, dat de kerken
aan de problemen van de homofiele
medemens meer dan in het verleden
aandacht moeten besteden, discriminatie
moeten tegengaan en alle pastorale hulp
bieden waartoe zij in staat zijn," zo
luidt de conclusie van de bisschoppen
na een langdurige bespreking van deze
problematiek.
DEN HAAG De kosten van levens
onderhoud zijn van half april tot half
mei iets gedaald. Het indexcijfer van
de gezinsconsumptie, samengesteld door
het Centraal Bureau voor de Statistiek,
liep terug van 131.4 naar 131.3 (1964 is
100). De prijzen voor aardappelen,
groenten, fruit en eideren daalden.
Margarine werd iets duurder.
(vervolg van pag. 1)
De luitenant, die op 14 mei 1940 de
Haarlemmer Gaartman in Moordrecht
liet doodschieten, is in februari 1942
veroordeeld t< acht maanden gevange
nisstraf. Een hoger beroep ging niet
door omdat de luitenant toen in krijgs
gevangenschap moest.
In november 1946 kwam de luitenant
weer in militaire dienst en bracht het
tot overste. Het dossier over het ge
beurde in mei 1940 is bij een bombarde
ment op Den Haag verloren gegaan.
De ministers ontkennen, dat de nage
laten betrekkingen van de in Breda en
Moordrecht doodgeschoten militairen
onverzorgd zijn achtergebleven.
De twee weduwen krijgen van het
ministerie van Defensie een weduwen-
pensioen, dat even hoog is als dat voor
weduwen, van wie de man in de strijd
tegen de Duitsers is gesneuveld.
Minister Den Toom zegt verder, dat
het mogelijk moet blijven onder om
standigheden waarin staat en gemeen
schap in grote nood verkeren, militai
ren en burgers krachtens het militair
strafrecht en het oorlogsstrafrecht Ier
dood te veroordelen. Wel moeten er
voldoende waarborgen zijn, dat de
Kroon gebruik kan maken van haar
recht van gratie.
Dat generaal Harberts voor het begin
van de zitting van de krijgsraad, die
sergeant Meijer op 12 mei 1940 ter dood
veroordeelde, een toespraak hield,
waarin hij de noodzaak van een dood
vonnis onder de aandacht bracht, is
volgens de ministers in strijd met de
algemene beginselen van het strafpro
cesrecht.
De commandant van het Tweede le
gerkorps heeft dit achteraf tegenover
de parlementaire enquêtecommissie er
kend. De auditeur militair heeft de le
den van de krijgsraad voorgehouden,
dat zij onafhankelijk naar eer en ge
weten recht dienden te spreken. Ver-
scheidenen van hen hebben verklaard,
dat zij zich door de toespraak van ge
neraal Harberts niet beïnvloed vonden,
aldus de ministers.
Minister Den Toom heeft intussen
een brief gekregen van generaal Har
berts. Daarin schrijft deze onder meer:
„Het door mij in een televisie-interview
gebruikte woord „lamlendig is ongeluk
kig geweest en moet worden vervangen
door de omschrijving, dat de troep een
gebrek aan moreel vertoonde". De nere-
raal had in het interview de mentaliteit
onder de soldaten in de meidagen van
1940 beschreven.
Het was niet zijn bedoeling, zo
schrijft hij, een bepaalde groep of een
enkeling te beledigen of te kwetsen.
Hij meent dat ook vermeden te hebben
door het uitdrukkelijk vermelden van
uitzonderingen. „Indien dit echter an
ders is overgekomen dan spijt mij dat
ten zeerste", schrijft hij.
De verdediging van de Grebbelinie en
dan hoofdzakelijk de zuidelijke vleugel
hiervan is onder de maat van de moge
lijkheden gebleven, hetgeen niet wil
zeggen dat er niet individueel of in
groepen behoorlijk tegenstand is gebo
den, zo meent de generaal.
,Uit het feit dat ik na mijn terugkeer
uit krijgsgevangenschap in mei 1945
verscheidene officieren en manschap
pen heb voorgedragen voor toekenning
van de Militaire Willemsorde blijkt dat
ik ook 25 jaar geleden al van mening
was dat sommigen voortreffelijke
prestaties hebben geleverd", aldus ge
neraal Harberts.
ADVERTENTIE
'n perfekt afweermiddel
tegen zijn autobuikje
SiSi Sinas
ADVERTENTIE
bekertjes of
driekantjes voor
99
AMSTERDAM De woningkrakers,
die op Bevrijdingsdag in Amsterdam de
politie bekogelden met stenen, rook
bommen en talkpoeder, zullen niet voor
openlijke geweldpleging worden ver
volgd.
Er zal alleen tegen de ongeveer ze
ventig krakers van een pand op de He
rengracht vervolging worden ingesteld
wegens lokaalvredebreuk. De officier
van justitie, mr. J. Hartsuiker in Am
sterdam, heeft dit gisteren meegedeeld.
Ook de krakers van de panden in de
Huidenstraat en op de Keizersgracht
(Heerenlogement) zullen niet worden
vervolgd. De officier houdt er in hun
geval rekening mee, dat deze panden
vermoedelijk voor de sloop zijn be
stemd. Mr. Hartsuiker onderkent ,dat
ook deze krakers zich in beginsel aan
een strafbaar feit hebben schuldig ge
maakt en dat de bezetting onrechtmatig
is geschied.
De krakers, die wel zullen worden
berecht (voornamelijk studenten en
scholieren) hebben in het pand aan de
Herengracht tijdens de bezetting voor
ongeveer 2500 gulden schade aange
richt. Donderdag 14 juni komen zij voor
de politierechter.
DEN HAAG In een wetsontwerp
voor een nieuwe en sterk vereenvou
digde jeugdspaarwet wordt voorgesteld
iedere gehuwde deelnemer met ten
minste drie spaarjaren aanspraak op
premie te geven.
De mogelijkheid tot premietoeken
ning in geval van huwelijk wordt ver
ruimd. Verder zal het mogelijk zijn
voor het huwelijk geld op te nemen en
na het huwelijk premie te krijgen over
het opgenomen bedrag
De mogelijkheid om bij huwelijk pre
mie te ontvangen over een deel van het
tegoed en verder te sparen vervalt. Wie
zijn tegoed met premie opneemt, beëin
digt de jeugdspaaroveneenkomst.
Ook de uitzondering voor oud-militai
ren om na het 21e en voor het 24e
jaar nog aan de spaarregeling deel te
nemen, vervalt.
ADVERTENTIE
TE KUST EN TE KEUR IN ONZE
SHOWROOM: KAYERSDIJK 97
APELDOORN - TEL. 05760-31970
Ook 's zaterdags geopend v. 10-1 uur
De Julianahal van de Jaar-
beurs in Utrecht gonst weer
van bedrijvigheid: de Nationale
Beroepenmanijestatie, met als on-
derdeel de wedstrijd in het metse- jj
len met baksteen. Hier ziet u een s
van de jonge deelnemers gespan-
nen in actie.
DEN HAAG. Een onbekende man,
wiens leeftijd geschat wordt tussen 50
en 60 jaar, is donderdag kort na mid
dernacht in Den Haag overreden en op
slag gedood.
De man reed op een fiets op de
Hoefkade. Hij raakte met zijn hoofd
onder de wielen van een vrachtwagen
combinatie, waarvan de chauffeur
niets merkte. Deze moest een eindje
verder op zijn, parkeerde er niets we
tend zijn voertuig, en werd door voor
bijgangers ingelicht. Het slachtoffer,
dat een paar dagbladen op zijn fiets
had gebonden, had geen jasje aan en op
hem werden geen papieren aangetrof
fen, die zijn identiteit konden nothul-
len.
Donderdagmorgen is de 41-jarige
mej. W. Toes uit Ermelo dodelijk ge
wond bij een verkeersongeluk in haar
woonplaats. Zij werd op de fiets aange
reden door een vrachtauto, die rechtsaf
sloeg en mej. Toes, die op een rijwiel
pad reed, geen voorrang verleende. Mej.
Toes kwam onder een voorwiel van de
auto terecht. Zij werd zwaar gewond en
overleed ln de loop van de middag in
het ziekenhuis Salem in Ermelo.
UTRECHT Er is nooit sprake geweest van een bod van de Nederlandse Spoor
wegen op de afdeling Rollend Materieel van Werkspoor in Utrecht. Wel heeft
de directie van het spoorwegbedrijf na de Kamerdebatten over Werkspoor vorig
jaar november de mogelijkheid bestudeerd om, als de nood aan de man zou ko
men, de belangen van de N.S. bij de voortzetting van de lopende seriebouw veilig
te stellen door overneming van een deel van de produktielijn van treinstellen. De
Spoorwegen hadden daarvoor ca. elf miljoen gulden over. De N.S. zouden dan
de afdeling Rolma gedurende beperkte tijd (zo'n tien jaar) met 400 tot 425 werk
nemers (thans ruim 1000) willen voortzetten.
Van dit plannetje kwam evenwel
niets terecht, omdat Werkspoor de
waarde van grond, gebouwen, machines
e.d. van het Rolma-complex op 24 mil
joen taxeerde. Inrekenen van dit
bedrag zou voor de N.S. betekenen, dat
de kostprijs van het te bouwen mate
rieel veel te hoog zou worden.
De Spoorwegen gingen bij de bereke
ning van de overnamesom uit van de
huidige marktprijs van een treinstel,
het aantal manuren, materiaalkosten en
toeleveringen. De Spoorwegen hebben
deze overneming overigens nooit als
een ideale oplossing gezien, zo blijkt uit
een voor het spoorwegpersoneel be
stemde verklaring van de spoorweglei
ding.
„Het was alleen maar bedoeld als een
uitweg voor als de nood aan de man
zou komen, een weg die overigens al
leen zou kunnen worden bewandeld
met goedkeuring van de regering", al
dus de spoorwegleiding.
De NS tekent daarbij aan, dat inmid-
dtls, in de Tweede Kamer wel duidelijk
is gebleken, dat de regering niet in die
richting denkt. Waarbij dan bovendien
nog het gat tussen elf en 24 miljoen
gulden om een oplossing vraagt.
Over het „bod dat in feite geen bod
was" zegt de NS, dat de aankondiging
van de VMF-directie dat voorzetting
van de produktie van rollend materieel
in de huidige opzet niet meer mogelijk
is, als een directe bedreiging voor de ei
gen onderneming is ervaren.
„Sluiting van Rolma op korte termijn
zou de lopende order van 80 rijtuigen,
te leveren tot oktober 1971, en ook de
wel door staatsecretaris Keyzer toege
zegde vervolgorder van 60 rijtuigen (le
vering half 1972) op losse schroeven
zetten. Dergelijke orders past men niet
zomaar op korte termijn en met behoud
van levertijd en prijs, in bij een andere
fabrikant", aldus redeneerde men bij
de Spoorwegen.
Zowel het acute belang: het zeker
stellen van de lopende orders als het
belang op wat langere termijn: een
nieuwe weg zoeken op de markt in het
buitenland, maakten het voor de NS
noodzakelijk, naast een globale oriënta
tie van de produktie-capaciteit elders,
ook te bezien of en hoe de produktie
lijn voor Rollend Materieel van Werk
spoor draaiende kon worden gehouden.
Uitgangspunt voor de NS was, dat het
in principe zou moeten gaan om een be
perkte tijd, ongeveer tien jaar bijvoor
beeld, en een beperkte omvang. Alleen
een produktielijn van 400 tot 425 man
en een uiterst beperkte overhead, want
de Spoorwegen wensten dat Rolma zich
uitsluitend zou gaan bezighouden met
het voortzetten van de lopende serie-
bouw en niet met werk dat thans in de
werkplaatsen van de NS wordt ver
richt.
Een woordvoerder van de Nederland
se Spoorwegen kon geen nadere toe
lichting geven op de verklaring van zijn
directie. Evenmin ging hij in op de
vraag of het aanvankelijke aanbod van
de NS thans nog geldt, dat wil zeggen
overneming van een deel van Rolma te
gen een prijs van elf miljoen gulden en
met medewerking van de regering.
De woordvoerder van de VMF was
niet bereikbaar.
DEN HAAG Tegen de 53-jarige
Maria van M. werd gisteren voor de
Haagse rechtbank een jaar en drie
maanden gevangenisstraf geëist. Zij
zou op 22 februari abortus hebben ge
pleegd op de 22-jarige prostituée Hille-
gon^a de Vos, die drie dagen later over-
Uit het rapport van dokter Zeldenrust
bleek, dat de dood van het slachtoffer
was veroorzaakt door een ontsteking
aan de baarmoeder, die doorwerkte tot
in andere vitale delen van het lichaam,
en door bloedverlies.
De rechtbank behandelde de zaak op
zettelijk openbaar, omdat abortus dik
wijls dodelijke gevolgen heeft gehad,
aldus de president, mr. C. Stolk.
DEN HAAG De zes kadetten, die
onregelmatigheden zouden hebben ge
pleegd b(j het examen economie op de
KMA in Breda, zyn geschorst.
Deze maatregel is gisteren genomen
door de raad van gouverneur en asses
soren van de academie, in afwachting
van de definitieve beslissing van de mi
nister van Defensie.
OUD-BEIJERLAND Een dikke laag
olie op het water heeft een groot aantal
inwoners van Oud-Beyerland uit het
aan het Spui gelegen zwembad „De
Oude Tol" verjaagd.
Tachtig kinderen moesten met benzi
ne, terpentine en zeep worden schoon-'
gemaakt. De olie blijkt te zijn geloosd
door het waterleidingbedrijf op de Be
renplaat.
Werklieden van de Rotterdamse
drinkwaterleiding hebben gisteren ge
probeerd het bad en de oevers van het
Spui te reinigen. Dit is slechts ten dele
gelukt.
DEN HAAG De Raad voor de
Kunst heeft in een advies aan minister
Klompé (Cultuur) gewezen op de finan
ciële nood waarin de Nederlandse mu
ziekscholen verkeren.
„Bijna zestig procent van de ruim
honderd muziekscholen met 150.000
leerlingen gaat gebukt onder financiële
tekorten. Als gevolg hiervan dreigen
onder meer een leerlingenstop, vermin
dering van lessen, gevaren voor d«
rechtspositie van leerkrachten en be
voorrechting va n beter gesitueerde
leerlingen" aldus de Raad.
Daarom bepleit de Raad voor de
Kunst, dat in de begroting voor 1971
een begin wordt gemaakt met een fa-
senplan voor verbetering van de rijks
subsidies.
„Na de oorlog" ,zegt de Raad verder,
„heeft de overheid zelf de cultuur
spreiding op gang gebracht, waardoor
een groeiende behoefte aan muzikale
vorming is ontstaan. Nu de muziekscho
len echter in financiële nood verkeren,
zal de overheid de cunsequenties van
deze ontwikkeling onder ogen moeten
zien".
ADVERTENTIE
MAASTRICHT Een ontploffing in
een ammoniakfabriek van het stikstof-
bindingsbedrijf in Geleen, heeft gister
morgen in alle vroegte de inwoners van
de dichtbijgelegen wijk Swentibold in
Geleen opgeschrikt. Zij vlogen in nacht-
kledij de straat op toen de ruiten van
hun woningen aan scjierven gingen.
De schade valt mee. De oorzaak van
de ontploffing is een lek.
ADVERTENTIE
Waarom zou u geld steken in een wel aardige
systeemkamera die straks toch "HO" zegt tegen uw
groeiend fototalent. Kies liever een kamera die er helemaal op
gebouwd is om uit te groeien tot een werkelijk kompleet
kamera-systeem. Dat is nu al mogelijk voor 569,— met
de nieuwe Exakta RTL 1000
Exakta kamera's: beroemd van oudsher
gebouwd op de toekomst l
Ml mcn
Enkele van de vele
eigenschappen:
1/1000 tot 8 volle se-
konden, 3 verwissel
bare zoekersystemen,
synchroomflitsen tot
1/125 sek., etc. etc.
Orwo Foto N.V. - Postbus 127 - Hilversum
EXAKTA
w
