Veenendbals
dagblad
gigantisch waterreservoir
We weten nog
heel weinig
Buiten
union
hermocel de luxe
Gas of olie bij Buren?
Onder Veluwe
komt wellicht
Sabotage in Frans ziekenhuis
Extra verhoging
van b.t.w. lijkt
niet uitgesloten
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Pil niet echt
gevaarlijk
GELDERSE BEDRIJVEN
Constantijn-
lelie
Harmsen kiest
voor nieuwe
periode als
wethouder
Britse atleet
minister
Spandon-fusie
gaat niet door
Voorlopig plan ligt gereed
RaketaanvaJ uit
Jordanië
Iets hogere
temperaturen
DR. KRUISINGA
(Eigen nieuwsdienst).
Binnen afzienbare tijd zal wellicht een deel van de Veluwe
worden gebruikt als een groot ondergronds reservoir ten
behoeve van de drinkwatervoorziening van Nederland.
Tussen het Kroondomein en het Uddelerineer komt dan
een groot ondergronds „meer" van ongeveer 15 kilome
ter lengte en twee kilometer breedte, waarin via vier grote
buizen water uit de IJssel wordt aangevoerd.
Tortuur
VOORSTEL
DROGE GROND
GROTER
Bur. voor redactie on admin ietrat»*:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendeal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red Giro 1321600.
Loese nummers 0,25; Abonnement
1,1* p.w., 4,85 14,30 p k.
VALLEI
Voortietting ven het nieuwsblad „De Vallei"
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
DONDERDAG 25 JUNI I970 - 44e JAARGANG no. I45
Wellicht zal er in de toekomst on
der de Veluwe, in het bijzonder onder
het Kroondomein, een enorm drink
waterreservoir komen te liggen. Het
is de bedoeling dat het landschap niet
zal worden aangetast.
DEN HAAG Bij tien jaar pilge
bruik is het risico van trombose net zo
groot ais het risico bij een zwanger
schap en de daaropvolgende normale
gefooortefactor bi'j abortus ligt aanmer
kelijk hoger.
Staatssecretaris Kruisinga (Volksge
zondheid), zei dat gisteren in een bij
eenkomst van de vaste commissie voor
de volksgezondheid uit de Tweede Ka
mer.
Hij deelde mee dat het niet meer mo
gelijk blijkt om nog in deze kabinets
periode met een herziening van de
Besmettelijke ziektenwet te komen.
Langs de randen van dit grote ondergrondse meer wordt het er wanneer het
nodig is weer uitgepompt en via leidingen naar de plaatsen waar het nodig is
vervoerd. Dit geweldige drinkwaterreservoir zou een produktie kunnen heb
ben van één miljard kubieke meter per jaar, voldoende om de huidige behoefte
aan drinkwater van ons land te kunnen dekken.
Deze plannen zijn noodzakelijk, om
dat de drinkwatervoorziening van ons
land dringend aan verandering toe is,
mede gezien het geschatte jaarverbruik
tegn het jaar 2008: 4,5 tot 5 miljard ku
bieke meter.
De bestaande voorzieningen kunnen
dit niet meer opvangen, ook al omdat
EIGEN NIEUWSDIENST „Al
les is in een beginstadium, we weten
«r nog heel weinig van". Dit is het
commentaar van vrijwel alle Gelderse
betrokkenen bij de plannen, een enor
me drinkwaterput in Vehiwse bodem
aan te leggen. Wel heeft Rijkswater
staat voorzichtige bedenkingen tegen
e$n ongelimiteerd onttrekken van wa
ter aan de IJssel.
Met veel kosten en moeite onder
meer door de stuwen in de Rijn is
de waterstand in de IJssel op een re-
Dro/. dr. J. Ritzema Bos (1850-
r 1928), een ambititeus Groninger jj
geniet nog steeds bekendheid als
promotor van de allang onmisbaar
geworden wijd-vertakte Planten-
ziektenkundige Dienst anno 1899 5
in Wageningen gestart die in
zijn tijd nog deftig „Phytopatho-
logische Dienst" heette, kennen we i
ook door het grote werk Landbouw-
dierkunde, dat hij al vóór zijn 30e
jaar voltooide. Het was ruim dui- S
zend bladzijden en ik snuffel er bij
tijd en wijle graag in, als zal het
weldra een eeuw geleden zijn ge-
schreven.
Bos was een self-made man, die
voor zijn entomologische studies
veel in het veld rondsnuffelde. Bij
het relaas van de schallebijters
vertelt hij dikwijls te hebben ge- l
zien, dat zo'n gouden looptor in 't j
vroege voorjaar „eenen nog in den S
grond vertoevenden meikever had jj
aangegrepen en op gruwelijke
wijze levend verslond.
Het vlugge, behendige roofinsekt
viel den tragen planteneter van
achteren aan en greep met zijne
krachtige kaken het arme dier aan
de punt van het achterlijf. De mei- S
kever trachtte te ontvluchten, maar i
het moorddadige roofdier hield i
hem stevig vast en trok hem de le- S
den van 't achterlijf vanéén.
Elke poging om te vluchten had
slechts ten gevolge, dat het
lichaam meer uitéén gescheurd
werd, zodat tenslotte de ingewan-
den te voorschijn kwamen, die de
Joopkever dadelijk begon op te l
eten. Nadat hij aldus zeer spoedig
het geheele achterlijf van zijn S
slachtoffer had uitgevreten, liet hij j
dit nog levend! liggen, om j
een ander insekt te zoeken, dat
hem tot prooi kon verstrekken
De vraatzucht van de aardtor is
inderdaad schrikbarend en de lar-
ven tonen zich zelfs nóg groter
vreetwolven dan de volwassen die-
ren. Zij verslinden aardwormen S
van 3 d 4x de eigen lengte, doch S
bovenal brengen zij verwoestingen
aan onder de ufknagers van onze S
akkergewassen en hoe grondig ze jj
dit doen, zagen we aan de gemar-
telde meikever.
25/6 A. B. Wigman.
delijk peil gebracht. Als dat water er
aan de andere kant weer uitgehaald
wordt, gaat een flink deel van dat ef
fect teloor. Het zal dan ook nodig zijn,
een bepaalde limiet vast te stellen.
Wat het samengaan van waterlei
dingbedrijven met een omzet van min
der dan tien miljoen kubieke meter be
treft, van de twaalf waterleidingbe
drijven in Gelderland zijn er maar drie,
die deze produktie halen: de Waterlei
ding Mij Gelderland, die een groeiend
aantal gemeenten omvat 22 miljoen),
Oost-Gelderland (15 miljoen) en Nijme
gen (10 miljoen). Daarna volgen Arn
hem met 9 en Apeldoorn met 7 miljoen
Apeldoorn zit echter volop in de uit
breidingsplannen. De kleinste omzet
heeft Scherpenzeel met nog geen half
miljoen kubieke meter. Bij de diverse
maatschappijen is nog niets bekend
over concrete plannen tot samenvoe
ging. Wel verklaart de Waterleiding
Maatschappij Gelderland, dat zij in
staat en bereid is om haar werkterrein
nog aanzienlijk uit te breiden. In het
recente verleden heeft zij o.m. Harder-
wij, Hattem en Nijkerk overgenomen.
Voor het provinciaal bestuur komt de
publikatie zeker niet onverwacht. Ge-
duputeerde drs. A. R. Vermeer: „Er is
al zo lang op gewezen, dat de Veluwe in
de drinkwatervoorziening moet worden
betrokken en dat het natuurschoon
daarbij niet mag worden aangetast.
Overigens hebben we er in Gelderland
zelf weinig mee te maken, of het moet
te eniger tijd zo worden dat wij ons
water ook uit de Veluweput gaan be
trekken. Maar op 't ogenblik valt er
niet veel van te zeggen, het is allemaal
studiewerk".
BOVENKARSPEL De kwekers
Niek (42) en Ben (41) Laan uit Boven-
karspel hebben een nieuwe lelie ge
teeld, die de naam van het jongste kind
van prinses Beatrix en prins Claus,
prins Constantijn, zal dragen.
Het is een grote oranje-achtige lelie.
Woensdag bij de opening van de inter
nationale lelietentoonstelling Liliade in
Akersloot, zal de prins Constantijn-lelie
aan prinses Beatrix en prins Claus
worden aangeboden.
BUENOS AIRES In de dagbladen
van Buenos Aires zijn advertenties ge
plaatst, waarin 125.000 dollar wordt
aangeboden voor inlichtingen, die kun
nen leiden tot de opsporing van de ver
dwenen oud-president Pedro Eugenio
Aramburu.
De advertenties, die zijn geplaatst
door een „vriend van de generaal"
wordt opgezonden naar „een bepaalde
postbus of aan een r.k. priester of met
andere middelen."
Aramburu wordt thans 27 dagen ver
mist.
bijvoorbeeld de oppervlaktewatervoor
ziening uit Rijn en Maas, die dan zou
moeten verzesvoudigen, in bepaalde pe
rioden weinig water levert en dan nog
van zeer slechte kwaliteit. Deskundigen
zijn dan ook al lang bezig andere me
thoden te zoeken om aan de Nederland
se behoefte aan drinkwater te voorzien.
Binnen enkele maanden is een
voorstel aan het parlement te verwach
ten om kleine waterleidingbedrijven te
laten samenvoegen tot bedrijven met
een minimum jaaromzet van tien mil
joen kubieke meter.
Het Rijksinstituut voor Drinkwa
tervoorziening en de Vereniging van
Waterleidingbedrijven in Nederland
gaan proeven nemen met revolutionaire
methoden om vuil en zout water tot
drinkwater te maken, o.a. door het per
sen dqor dunne folie, zoals gebruikt
wordt om sigarettenpakjes te omwikke
len.
Om zo min mogelijk schaarse ruimte
van ons land in beslag te nemen voor
spaarbekkens voor de drinkwatervoor
ziening die voor de recreatie ontoegan
kelijk moeten blijven, heeft men gezocht
naar een middel om voorraden onder
gronds op te slaan. Droge grond hier
voor, vijftig meter boven het grondwa
ter, die niet doorsneden wordt door au
towegen en als recreatiegebied gehand
haafd kan blijven vond men op de Ve
luwe.
Ook de duinen zullen intensiever be
nut worden, al wordt hun produktie
niet groter dan 200 miljoen kubieke
meter per jaar.
Er wordt verder bekeken of een deel
van de Markerwaard in het IJsselmeer
na drooglegging in plaats van voor de
landbouw voor een spaarbekken moet
worden ingericht.
Nederland moet volgens ir. T. Ver
heul, directeur van het Rijksinstituut
voor de Drinkwatervoorziening, komen
tot grotere bedrijven in Nederland om
opgewassen te zijn tegen eisen die aan
kwaliteit, beheer en financiering van
de bedrijven in de naaste toekomst
worden gesteld.
„Alleen het Rotterdams bedrijf dat
tien procent van de Nederlandse be
hoefte dekt, is groot genoeg om door
een redelijke prijsverhoging de investe
ringsmiddelen te vinden voor spaarbek
kens, kwaliteitszorg en commercieel be
heer".
APELDOORN Bij het woensdag
avond gehouden eerste openbare beraad
van vertegenwoordigers van fracties in
de nieuwe Apeldoornse raad ter voor
bereiding van de wethoudersverkiezing
van 1 september heeft de heer E. J.
Harmsen (39), nu wethouder van Apel
doorn en lid van de Tweede Kamer
(Binding Rechts-fractieleider), ver
klaard dat hij zich kandidaat stelt voor
een nieuw wethouderschap.
„Ik ga in géén geval weer de volle
vier jaar Kamerlid én wethouder wor
den en als ik op niet al te lange termijn
de keuze zal moeten doen kies ik voor
het wethouderschap dat mij meer be
vredigt dan het Kamerlidmaatschap."
Dit houdt dus in dat de heer Harmsen
zich te zijner tijd (1971 of '72) als Ka
merlid terugtrekt. Over het exacte tijd
stip wilde hij zich nog niet uitlaten. Zij
herverkiezing als wethouder wordt in
Apeldoorn als vrijwel vaststaand be
schouwd.
s -
.--"r
DEN HAAG Het Anti-revolutionaire Tweede-Kamerlid drs. Zoudzwaard
heeft de minister van Financiën woensdagavond gewaarschuwd niét te veel de
suggestie te wekken dat in 1971 slechts zeer bescheiden belastingverhogingen
noodzakelijk zouden zijn. Hij zei dit tot minister Witteveen tijdens het debat
over de nota inzake de uitvoering van de Rijksbegroting 1970.
Drs. Goudzwaard bracht daarbij de
bezorgdheid van de AR-fractie over
vanwege het feit dat de minister van
Financiën geen voorstel tot aanvullen
de dekking voor het begrotingstekort
bij deze nota had gevoegd.
Overigens was drs. Goudzwaart niet
de enige die zich in ongeruste bewoor
dingen uitliet. Het begrotingstekort, dat
blijkens de nota 107 min gld meer be
droeg dan de raming en op 2.300 min
uitkomt, riep bij verscheidene leden een
somber beeld op.
Minister dr. Witteveen schetste hoe de
expansie van onze economie zich ster
ker ontwikkelde dan bij het begin van
het jaar werd verwacht. Een zeker
remmend optreden was geboden, te
meer waar het cijfer van de loonstij
ging groter was geworden. Dat zou ge
varen kunnen inhouden voor de infla
tiespiraal met het oog op eventuele
prijsstijgingen. Het resultaat van het
conjuctuurbeleid was echter dat grote
prijsstijgingen achterwege bleven, in
tegenstelling tot een aantal landen om
ons heen. Zelfs in West-Duitsland was
de inflatiegolf niet te stoppen. In dat
licht gezien mag het Nederlandse be
leid, gericht op een doorbreking van de
loonprijsspriraal, bepaald succesvol
worden genoemd.
Het fundamentele evenwicht is nog
niet bereikt, maar we zitten er dicht
bij, aldus minister Witteveen.
Over de omzetbelasting zei de minis-
ADVERTEN71E
'n luxe matras voor redelijke prijs.
-O,
ter: Als de raming uitvalt zoals in de
nota geschetst bestaat daar geen motief
in om de BTW in 1971 extra te verho
gen. Dat betekent niet dat er op 1 ja
nuari geen normale tariefsverhoging
zal zijn. Het kan daarnaast best voor
komen dat bepaalde ontwikkelingen
min. Witteveen dacht b.v. aan het ge
meentefonds dat met een tekort van 75
min. gld. zit tot verdere tariefsverho
ging zou kunnen nopen.
Overigens meende minister Witteveen
niet dat het beeld van dit ogenblik een
tamelijk geringe afwijking van ruim
100 min. gld. belastingmaatregelen
noodzakelijk maakt.
LONDEN Premier Edward Heath
heeft „de man van de mijl onder vier
minuten" benoemd als minister van
Posterijen en Telecommunicaties.
De benoeming van de 39 jaar oude
Christopher Chataway, die in 1955 dr.
Roger Bannister gegangmaakt heeft
naar de eerste mij/1 binnen de vier
minuten, was een van de laatste mi
nistersbenoemingen door Heath.
Chataway, die zelf wereldrecordhouder
op de 5.000 meter is geweest, werd in
1959 voor het eerst in het parlement
gekozen.
Bij de Labour zege van 1966 verloor hij
zijn zetel en het vorig jaar werd hij
bij een tussentijdse verkiezing in
Chichester herkozen.
In zijn nieuwe taak zal Chataway d«
delicate taak hebben de conservatie
ve toezegging te verwezenlijken, om
een einde te maken aan het radio
monopolie van de BBC dat reeds 50
jaar duurt. In 1955 hebben de conser
vatieven reeds een einde gemaakt aan
het BBC-monopolie op het gebied van
de TV.
In Londen werd gisteren spottend reed*
opgemerkt dat indien de Britse poet.
niet klopt of de telefoon niet deugt
(wat nog weieens voorkomt) de hard
lopende minister zelf wel voor de
verbindingen zal zorgen.
TILBURG De samenwerking tus
sen Spandon en Van Dooren en Dams is
van de baan. Dit blijkt uit een woens
dagavond uitgegeven communiqué, dat
als volgt luidt: De directie van Van
Dooren en Dams textielfabrieken deelt
in overleg met de directie van Spandon
mee dgt de ontwikkeling van de laatste
tijd h«i^r tot de overtuiging heeft ge
bracht dat het samenwerkingsplan geen
reële mogelijkheden meer biedt."
Op het moment dat de Tilburgse Tex
tielfabriek NV Van Dooren en Dams
wereldkundig maakte dat zij njet gaal
samenwerken met de NV Wollenstof-
fenfabrieken Van Spaendonck en Zo
nen, vergaderde in het Tilburgse stad
huis een groep personen.
Er werd een commissie van goede
diensten gevormd, die gaat trachten de
werknemers van Spandon, die onge
twijfeld ontslagen worden, voorzover
die moeilijk plaatsbaar zijn aan werk
in de Tilburgse industrieën te helpen.
Als secretaris van die commissie treedt
op Tilburgse burgemeester, mr. C. J. G.
Becht. De directeur van het gewestelij
ke arbeidsbureau in Tilburg is lid van
de commissie, evenals afgevaardigden
van textiel-vakbonden.
TEL AVIV De Israëlische lucht
macht heeft in de nacht van woensdag
op donderdag de aanvallen op Egypti
sche militaire doelen bij het Suez-Ka-
naal voortgezet. Alle toestellen zijn be
houden op hun basis teruggekeerd, al
dus een militaire woordvoerder in Tel
Aviv.
Bij een raket-beschieting van Jor
daans grondgebied af door Arabische
commando's op Beisan in het noorden
van Israël is donderdagmorgen een
vrouw gewond geraakt.
Een van de acht Israëlische militairen
die woensdag bij de gevechten met Sy
rische strijdkrachten in de heuvels van
Golan gewond werden, is aan zijn ver
wondingen overleden, aldus een woord
voerder in Tel Aviv. Volgens Syrische
ofgave zouden 175 Israëliërs ge
dood of gewond zijn.
BUREN Even ten noorden van de Burensedijk tussen
Buren en Buurmalsen is de Nederlandse Aardolie Maat
schappij begonnen met het opstellen van een grote boor
installatie (kosten circa twee miljoen). Over vier tot zes
weken zal bekend zijn of in de grond aldaar, vallend on
der de gemeente Buurmalsen. olie of gas aanwezig is.
„De beitel", zoals de deskundigen zeggen, zal dat moeten
uitwijzen. Aan de boring is een uitgebreid seismografiscli
onderzoek voorafgegaan. Op basis daarvan heeft men de
locatie bij de dijk gekozeit als plaats voor de installatie,
die door de N.A.M. van een Duitse onderneming wordt
gehuurd. Over de mogelijkheid ook inderdaad resultaat te
hebben bestaat op dit moment nog geen zekerheid. Van
de elf boringen wordt er gemiddeld één met succes be
kroond. Vorig iaar werd een dergelijke installatie ge
plaatst bij Slijk-Ewijk in de Oost-Betuwe, maar na ver
loop van tijd bleek dat hier olie noch aardgas aanwezig
was.
Mocht dat bij Buren wel het geval zijn, dan is het ove
rigens nog niet zeker dat het ook werkelijk op grote
schaal uit de grond wordt gehaald. De delfstoffen kunnen
zo diep liggen dat exploitatie niet rendabel is.
van
Weersverwachting van het KNMI
donderdagavond tot vrijdagavond
Droog en in het algemeen vrij zonnig
weer met een zwakke tot matige wind
uit zuid tot zuidwest en iets hogere
middagtemperaturen.
Morgen
Zon op 04.21 Maan op 08.14
onder 21.04 onder
PARIJS Een serie sabotageda
den aan het instrumentarium van
het ziekenhuis voor hart- en vaat
ziekten in Lyon heeft verontwaardi
ging in Frankrijk gewekt. Dit zie
kenhuis, op zijn gebied het modern
ste van Europa, werd op 24 april
door de Franse premier, Chaban-
Delmans, in gebruik gesteld. De di
rectie heeft enkele aanklachten bij
de justitie ingediend.
Kort na de opening van het zie
kenhuis verschenen op de buitenmu
ren opschriften als: „Ziekenhuis
voor rijken", of „Proletariër, je kunt
verrekken", je komt hier niet in.
Begin juni werd de eerste sabota
ge geconstateerd. Als gevolg daarvan
vielen enkele apparaten voor snelle
analyses en voor proefnemin
gen op een operatiekamer uit.
Gisterochtend, toen om zeven uur
de dagploeg het werk van de nacht
ploeg overnam in het biochemisch
laboratorium, bleek dat was geknoeid
aan een meng analyse-apparaat. Men
acht het niet uitgesloten dat labora
torium-assistenten of medische stu
denten medeplichtig zijn aan deze
sabotages.