Veenendaals
dagblad
PREMIER OVER REDE DR. L. DE JONG
Buiten
Noord-Ierland blijft
sterk explosief
Leger komt in juli
recruten tekort
Toeristen stelen
uit kerken in
rivierengebied
Israël wacht op
Arabische reactie
No geen
vrije huren
in aantal
Gelderse
gemeenten
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Zwaardvis
schiet met
.katapult'
Vrolijk terug uit Cambodja
Kinderen uit
Peru voor
herstel naar
Nederland
Betaal per giro
zingende dolfijnen...
Jwarsgebakken
lekker!
Koffie wordt
elf cent duurder
Protestanten weigeren optocht af te gelasten
Mevr. Meir over V.S.-plan
Tijdelijk
regen
Landmeters j
DEN HAAG Ook de regering is bezorgd over de lucht
hartigheid waarmee tegenwoordig door velen wordt ge
dacht en gesproken over de noodzaak van een goede
defensie. Zij is het eens met de historicus prof. dr. L. de
Jong. dat deze mentaliteit dezelfde is als die van de jaren
dertig (Colijn). Dit heeft premier De Jong geantwoord
op vragen van het Kamerlid Goedhart (DS '70).
BERNADETTE
Kwartaalabonnees
bespaar incasso
Morgen Franse
H-proef
DOLFINARIUM VTB N.V.
Sihanoek hij verstek
berecht
LIBERALISATIE
PER 1 SEPTEMBER
UITGEBREID
r>
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers f 0,25; Abonnement
1,13 p.w., 4,85 p.m., 14,30 p.k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
DINSDAG 30 JUNI I970 - 44e JAARGANG no. I49
AMSTERDAM Met ingang van
vandaag zijn de prijzen van gebrande
koffie, na overleg met het ministerie
van Economische Zaken, met 11 cent
por pakje van 250 gram verhoogd, en de
prijs van koffiepoeder in het algemeen
4 cent per 50 gram.
De stijging van de prijzen op de we
reldkof fiemarkt maakt deze prijsver
hoging noodzakelijk, zegt een communi
qué van de Unie van koffiebranders en
theepakkers.
DEN HAAG Twintig Peruaanse
kinderen, die bij de aardbevingsramp in
hun land ernstige verwondingen hebben
opgelopen, zullen door de stichting Ter-
re des Hommes Nederland naar ons
land worden gehaald om in ziekenhui
zen in Delft en Bussum medische hulp
te ondergaan.
De kinderen variëren in leeftijd van
drie tot twaalf jaar. Acht van hen zijn
dusdanig gewond dat ze de vliegreis
van Peru naar Nederland op brancards
zullen moeten maken. Het vliegtuig
waarmee de kinderen naar ons land ko
men wordt dinsdagmiddag om tien over
vijf op Schiphol verwacht.
Van de twintig kinderen gaan er twee
naar de buitenkliniek in Bussum, de
andere naar ziekenhuizen in Delft. En
kele specialisten hebben aangeboden de
kinderen gratis chirurgisch te behande-
goed vordert zullen zij over enkele
len. Als het herstel van de patiëntjes
maanden naar Peru kunnen terugkeren.
/o noemden wij als kinderen be-
paalde spanrupsen, waarvan
wij de juiste naam niet eens ken-
den. Ze hebben niet meer dan twee
I paar buikpootjes, waarmee ze zich
'i vasthechten aan een blad of twijgje
en vervolgens het lichaam, met
ingetrokken borstpootjes rechtuit
steken, zodat het dunne, rolronde
(niet of zwak behaarde) dier volko
men op een afstekend takje of blad
steel lijkt. We konden daar lang
naar zitten kijken en meenden
waarschijnlijk, dat de rups de tak
ivaarop zij kruipt, opmeet met haar
lijf als maat! In het mooie boek
van dr. J. Wilcke ,,De Wereld der
dieren: Insektenwordt verteld,
dat een der vele bijgeloofjes, welke
om deze zonderlinge manier van
voortbewegen zijn ontstaan, wil,
dat een spanrups, die men onge
stoord over zich heen laat kruipen,
bezig is de maat van een nieuw
kostuum te nemen, dat men spoe
dig zal ontvangen!
In deze zeer grote vlinderfamilie,
op elk contingent duizendvoudig
vertegenwoordigd, spreekt men po
pulair van groot- en kleinvlinders,
bladrollers, licht- en vedermotten,
doch interessanter is, dat een groot
aantal Europese spanners in het
bijzonder de metertorenkop
waardevolle gegevens verschaft
over het meest opvallende voor
beeld van evolutie, dat ooit bij enig
levend organisme, plant of dier,
werkelijk is waargenomen, aldus
prof. Ford van de Oxford Univer
siteit en aangehaald in genoemd
werk. De peper-en-zoutvlinder of
metertorenkop verkleurde in sterk,
geïndustrialiseerde gebieden (Mid
lands, Londen en de Roer) tot ge
heel zwarte populaties. Honderd
jaar geleden was bij deze soort me-
lanisme onbekend maar roet en
giftige dampen vernietigden de
korstmossen op de bomen, waar
door de stammen geleidelijk don
kerder werden en de vlinders zich
omkleurden. Lees hierover eens
Spieden en speuren in de vrije na
tuur" door prof. dr. N. Tinbergen.
10-6-1970 A. B. Wigman.
Regering is
óók bezorgd
over onze
defensie
De door prof. dr. De Jong getrokken vergelijking acht de premier bijzonder
leerzaam, maar hij wijst er wel op dat de historicus minder heeft gewezen
op de bestaande toestand dan wel op die welke eruit zou kunnen voortvloeien.
Prof. De Jong heeft in zijn rede in Delft voor de Vereniging van ex-politieke
gevangenen tekort gedaan aan de resultaten van de inspanningen die Neder
land zich tot nu toe als NAVO-lid heeft getroost, aldus de min.-president.
ROTTERDAM De in Roterdam
gebouwde onderzeeboot „Zwaardvis"
die donderdag van stapel zal lopen
krijgt de beschikking over een tor-
pedo-lanceerihrichting, die qua con
structie een wereldprimeur genoemd
mag worden. Door deze inrichting,
die werkt d.m.v. zogenaamde kata
pultbuizen, kunnen op grotere diepte
dan tot dusver torpedo's van iedere
gangbare afmeting worden gelan
ceerd. Weliswaar kunnen ook de
Amerikaanse onderzeeboten op grote
diepte torpedo's lanceren, doch de
inrichting, die de Amerikaanse ma
rine daarvoor gebruikt, is niet zo
eenvoudig van opzet als de Neder
landse, dié daardoor bedrijfszeker-
der is. Deze onthulling heeft vice-
admiraal J. Doorenbos maandagmid
dag gedaan.
Er zal nog een conventionele on
derzeeboot van dit type, Tijgerhaai
genaamd, worden gebouwd. Samen
zullen de twee schepen 136 miljoen
gulden kosten. Zij zullen de twee
onderzeeboten vervangen, die de
marine in bruikleen heeft van de
Amerikaanse. Zij zullen in 1971/1972
in de vaart komen.
Naar de mening van admiraal
Doorenbos zullen dit de laatste Ne
derlandse onderzeeboten met con
ventionele voortstuwing zijn. „In de
jaren zeventig moet het mogelijk
zijn nucleaire boten tegen redelijke
prijs te bouwen", zegt hij De nieuwe
boten hebben wel al de uiterlijke
vorm van reactoronderzeeërs.
Prof. De Jong zei onder meer dat
door politieke factoren een situatie
dreigt te ontstaan waarin ons leger bij
gebrek aan middelen, door ouderwetse
bewapening, door versleten automate
riaal, door onvoldoende oefening, een
voudig niet in staat is de defensieve
functie te vervullen die het binnen de
NAVO moet uitvoeren.
De uitrusting van de landmacht is,
volgens premier De Jongn over het alge
meen van zeer goede kwaliteit. Er ko
men inderdaad periodiek zwakke plek
ken voor, zoals het ontbreken van mo
derne antitankwapens en mobiel af
weergeschut.
Om deze lacunes weg te werken is
geld nodig en moeten de noodzakelijke
wapensystemen verkrijgbaar zijn. Het
laatste is nog niet het geval. Het be
schikbare geld is voor een belangrijk
deel afhankelijk -van de totale exploita
tiekosten, die nu inderdaad zorgen ba
ren.
De regering weet bovendien dat de
geoefendheid van het parate legerkorps
nog niet op het gewenste peil staat. Dat
houdt vooral verband met het ontbre
ken van oefenterreinen in grotere ver
banden.
Tenslotte merkt premier De Jong op
dat bij de behandeling van de defensie
begroting 1971 in het parlement vol
doende gelegenheid zal zijn om over
deze problemen van gedachten te wis
selen.
DEN HAAG Land-, zee-, en lucht
macht zullen bü de lichting 1970-4 met
een ernstig tekort aan dienstplichtigen
te kampen krijgen. Door een uitzonder
lijk groot aantal verzoeken om uitstel
van dienstplicht in verband met eind
examens zal het aantal dienstplichti
gen dat half juli voor eerste oefening
onder de wapenen komt veel geringer
zijn dan nodig is.
Het werkelijke tekort is nog niet vast
te stellen, want een groot aantal ver
zoeken om uitstel is nog in behandeling.
Als zou blijken dat er reserve-perso
neel te weinig is. zal worden overwogen
bij de volgende lichtingen meer dienst
plichtigen voor eerste oefening op te
roepen.
Oorspronkelijk zou half juli op elf
duizend dienstplichtigen kunnen wor
den gerekend.
BELFAST De toestand in Noord-
lerland blijft sterk explosief.
De protestantse „Oranje-loges heb
ben wel een deel van hun optochten
afgelast, doch de voor heden in Bel
fast en voor 12 juli als de slag aan de
Boyne, de overwinning van de pro
testantse koning Willem III v. Oranje
op zijn schoonvader, de katholieke
Britse vorst Jacobus II wordt her
dacht. geplande optochten, wil men
laten doorgaan. Men vreest, dat het
vaak irriterende vertoon daarbij, de
katholieken zal verlokken tot gewel-
dadige reacties.
Gisteren was het in
Ulster, vergeleken bij het weekeinde,
vrij rustig.
In Belfast, hebben Britse soldaten
traangas gebruikt tegen katholieke ex
tremistische jongeren in de wijk Bally-
murphy. De jongens gooiden stenen en
doorbraken een kordon van vrouwen,
die wilden verhinderen, dat zij met ste
nen naar de militairen gooiden.
Elders in de stad, werden militairen,
die een katholieke kerk bewaakten, met
rottend fruit bekogeld. In Londonderry
bekogelde men de Engelsen met stenen.
Ook in de Ierse republiek kwam het tot
gewelddaden tegen het gebouw van de
Britse spoorwegen in Cork en de Britse
oudstrijders-organisatie in Dublin. In
beide gevallen wierp men benzinebom
men.
Het Britse ministerie van Defensie
heeft aangekondigd, dat opnieuw 700
militairen naar Noord-Ierland zullen
worden gestuurd, ter versterking van
de reeds aanwezige 11.500 man.
Vandaag arriveert in Belfast, die
nieuwe Britse minister van Binnen
landse Zaken, Reginald Maudling, voor
een bespreking met de Nonrdierse pre
mier James Chichester-Clark. De pro
testantse leiders hebben de premier
reeds laten weten, dat iedere poging
hun optochten af te gelasten of uit te
stellen, op onverbiddelijke weigering
zal stuiten. De protestanten uitten
voorts kritiek aan het adres van de
Britse bevelhebber in N. Ierland, die zij
van slapheid jegens de katholieken be
schuldigen.
De Ierse minister van Buitenlandse
Zaken, Hillery heeft in Londen een on
derhoud met zijn Britse collega Sir Alec
Douglas-Home gehad. Hij uitte zijn be
zorgdheid over de toestand en vooral
over de komende oranje-ontochten. De
Britse minister zei, dat de regering
vastbesloten is, orde en rust in Ulster fe
handhaven en dat men de Noordierse
regering zal steunen in haar plannen,
de katholieke minderheid in dat land
gelijke rechten te geven.
Bernadette Devlin, het jonge Ierse
parlementslid, wier gevangenneming de
ooi-zaak van de recente relletjes is ge
weest, zit ondertussen nog in de vrou
wengevangenis van Armagh, haar straf
van zes maanden cel uit.
De 23-jarige Bernadette Devlin kon gis
teren niet naar Londen gaan, voor haar
beëdiging als parlementslid.: De Noord
ierse minister van Binnenlandse Zaken
(onder wiens competentie 't gevangenis
wezen valt) gaf geen permissie. De advo
caat van Bernadette. Somers. kon niet
tot de minister doordringen. Niettemin
zei Somers, dat hij zou trachten, de
beëdiging van mej. Devlin, zo snel mo
gelijk te doen plaatshebben.
Het Ierse nationale Bevrijdings So-
lidariteits Front heeft een mars
door Londen naar Downingstreet 10
gehouden om te protesteren tegen de
gevangenschap van het Ierse parle
mentslid Bernadette Devlin.
TIEL De districtsrecherche in Nij
megen is in samenwerking met de
plaatselijke politie-posten bezig met
een uitgebreid onderzoek naar minstens
twaalf diefstallen, die in kerken in het
rivierengebied zijn gepleegd. Het be
treft hier de kerken in Westervoort,
Neerrijnen, Varik, Zoelmond, Ileteren,
Wamel, Dreumel, Beneden-Leeuwen,
Ewijk, Herwen, Leur en Erichem.
De dieven, die in een groepje operen
geven zich uit als toeristen en vragen
dan de sleutel van de kerk bij de kos
ter, de pastoor, of de dominee, onder
het mom de kerk te willen bezichtigen.
Tijdens hun bezoek slaan zij dan hun
ADVERTENTIE
wwwwmwmwwmwmmmwumm^
Verzoeke vóór 4 juli
14,30
over te schrijven op onze
giro 1321600
t.n.v. DE VALLEI - Veenendaal
9
l met vermelding
9
1. abonnement 3e kwartaal 1970
2. naam en adres waar ons blad
bezorgd wordt
3. post- of bezorgabonnement
I
1 Abonnementen-administratie
Sb
PAPEETE Frankrijk zal morgen in
de Stille Oceaan weer een kernbom tot
ontploffing brengen. Het zal de krach
tigste ontploffing zijn in de serie at
mosferische proeven, waarmee Frank
rijk op 15 mei in dit gebied is begon
nen. Minister Debré zal er bij aanwezig
zijn.
slag, waarbij ze, indien zij vergezeld
worden door bv. de koster, deze aan de
praat houden. Behalve dat er bijna ove
ral offerblokjes en diaconie-bussen
zijn geleegd, werd er op diverse plaat
sen ook antiek uit de kerken gestolen.
Zo werden b.v. Statenbijbels meegeno
men.
Men vermoedt, dat het in deze zaak
om twee, of drie personen gaat. Gister
avond werd in Varik een diefstal in de
kerk aldaar ontdekt. Men had de sleutel
van de kerkvoogdij gekregen, na in het
dorp het adres van de kerkvoogd ge
vraagd te hebben. In Varik werd een
kast losgebroken en werd een geldkistje
meegenomen. De diefstallen vinden, na
nu bekend is geworden, al enige maan
den plaats.
ADVERTENTIE
...in het dolfinarium Harderwijk
w.r>~v'sxm.•"•••ÉtawBV""""*"**
In het grootste overdekte Dolfijnensta
dion ter wereld met 2500 zitplaatsen
ziet u een unieke show van zeeleeuwen
en dolfijnen in één programma.Tijden:
10.00, 11.30, 13.00,14.30,16.00
en 17.30 uur (op zondag niet om 10
uur).
SPEELTUIN RONDVAART VELUWESTRAND
Tel. 03410 - 6041.
PHOM PENH Het afgezette Cam
bodjaanse staatshoofd prins Norodom
Sihanoek zal buiten zijn aanwezigheid
worden berecht.
Het proces zal op 3 juli voor een mi
litaire rechtbank beginnen.
Waarvan de prins wordt beschuldigd
werd niet meegedeeld, maar vermoede
lijk zal hem verraad en verduistering
van staatsgelden ten laste worden ge
legd.
Opgewekt gestemd hebben deze Amerikaanse soldaten zich vanuit Cambod
ja terug laten brengen naar Vietnam. Vandaag moeten alle Amerikaanse
troepen uit Cambodja teruggetrokken zijn.
(Zie ook elders in dit blad
JERUZALEM Premier Golda Meir
heeft in het parlement (Kncsseth) ver
klaard, dat er geen tekenen zijn, dat de
Arabische leiders gunstig reageren op
het Amerikaanse vredesplan dat de vo
rige week is aangekondigd.
Zü zei het te betreuren, dat niets er op
wees dat „het voor ons zou kunnen mo
gelijk maken te gaan praten in plaats
van ons tegen onze aanvallers tc blij
ven verdedigen."
In haar eerste belangrijke redevoe
ring sinds de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken William Robers
bekendgemaakt had dat de VS een
nieuw vredesinitiatief hadden geno
men ,zei zij dat haar regering nog steeds
contact hadden met Washington „over
dit belangrijke onderwerp dat van zulk
vitaal belang is voor ons nationale en
politieke bestaan."
Zij zei. dat Israël in dit stadium niet
de bijzonderheden van het Amerikaan
se plan zou bekendmaken, omdat dit
„aan ons is doorgegeven met het ver
zoek Let niet te publiceren." Zij deelde
mee, dat de bijzonderheden wel doorge
geven zijn aan de parlementaire com
missie voor Buitenlandse Zaken en Vei
ligheid.
Mevr. Meir beschuldigdt de Egypti
sche president Nasser voort te gaan het
bevel het vuren te staken te schenden
en betoogde dat deze schendingen zich
hebben uitgebreid tot de noordelijke en
oostelijke fronten.
„Het staat buiten kijf dat de militai
re rol van de Sovjet-Unie aanmoedi
gend werkt voor alle oorlogsstokers in
de Arabische regeringen en staten, liet
Sovjet optreden heeft de agressie in
onze gebieden nieuw leven ingeblazen.
Uit militair oogpunt heeft Nasser
een dergelijke periode nodig, om zijn
fortificaties langs de Suezlinie te ver
sterken welke bestookt zijn door de
Israëlische luchtmacht. Hij heeft het
hoofdzakelijk nodig voor het opstellen
van Sovjet-raketbatterijen om een
luchtparaplu te vormen welke onze
luchtmacht moet verhinderen de Egyp
tische artillerie lot zwijgen te brengen
welke onze stellingen beschiet en welke
het voor hem moet mogelijk maken een
poging te doen het kanaal over te ste
ken."
Mevrouw Meir heeft in haar rede
geen toespeling gemaakt op Israëls ver
zoek om 125 Amerikaanse straalvlieg
tuigen. Zij sprak evenmin over de hui
dige stand der Israëlisch-Amerikaanse
betrekkingen.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Op 1 september zullen
in Gelderland de huren geheel worden
geliberaliseerd, behalve in:
Apeldoorn, Arnhem, Barneveld, Brum-
men, Culemborg, Doesburg, Doetin-
chem, Doornspik, Ede, EIburg. Epe, Er-
melo, Groesbeek. Harderwijk, Hattem,
Heerde, Hoevelaken, Huissen, Nijkerk.
Nijmegen, Oldebroek, Putten, Renkum,
Rheden, Rozendaal, Scherpenzeel, Ub-
bergen, Voorst, Wageningen, Wester
voort en Winterswijk.
Bij de liberalisatie zullen ook worden
betrokken Emmen, de nog niet gelibera
liseerde gemeenten in Overijssel, (o.m.
Zwolle en Kampen) benevens het ge
bied van het openbaar lichaam „Zuide
lijke IJsselmeerpolders".
In verband met de woningsituatie ter
plaatse zal met ingang van li septem-
tember de huurprijsbeheersing gedeel
telijk worden afgeschaft in de gemeen
ten Alemlo, Bome, Deventer, Enschede.
Hengelo. Oldenzaal en Steenwijk. In
deze zeven gemeenten wordt de situatie
als volgt:
In Deventer zullen de huurprijzen
van woningen boven f 100 per maand
vrij zijn,
In Almelo, Borne, Enschede, Henge
lo en Oldenzaal de huurprijzen van wo
ningen boven 80 per maand,
O In Steenwijk de huurpijzen van
woningen boven f 70 per maand.
Ook de huurprijzen van bedrijfspan
den zullen in die gemeenten boven een
bepaalde grens vrij zijn en wel:
In Almelo, Deventer, Enschede en
Hengelo: boven 225 per maand,
In Borne en Oldenzaalboven
200 per maand,
In Steenwijk boven f 150 per maand
In het algemeen zal uiterlijk twee
jaar na afschaffing van de huurprijs
beheersing de Woonruimtewet 1947 bui
ten werking worden gesteld in die ge
meenten waar van schaarste aan woon
ruimte nauwelijks meer kan worden ge
sproken.
Afschaffing van de wettelijke huur
prijsbeheersing betekent onder meer,
dat de huurprijzen van gebouwd onroe
rend goed dus ook van woningen
vrijelijk voor overleg tussen verhuur
der en huurder tot stand kunnen ko
men. In de gemeenten, waarin op 1 sep
tember liberalisatie plaats heeft, blijft
de geldende huurprijs van kracht zo
lang een bestaande huurovereenkomst
niet is gewijzigd.
De liberalisatie heeft mede tot ge
volg, dat ten aanzien van de huurbe-
scherming andere, minder stringente,
voorschriften zullen gelden.
Weersverwachtingen van het K.N.M.I.,
geldig van dinsdagavond tot woensdag
avond
Half tot zwaar bewolkt, met tijdelijk
regen. Matige tot krachtige wind, rui
mend van zuid naar west. Aanhoudend
koel.
Morgen: Zon op 04.24, onder 21.03 uur.
Maan op: 01.51, onder 20.00 uur.
