Zucht naar avontuur
deed drietal moorden
TV-programma zette
politie eindelijk op
spoor daders
Wilson nu
van
meer zuiveringen
in Tsjecho-Slowakije
Nog
Luns optimistisch
over Engeland
en de E.E.G.
Congres
Amerikanen dag te vroeg
uit Cambodja
terug
Over de
grenzen
Proces overval munitiedepot Lebach
INDO-CHINA
IN SENAAT
DUBCEK BLIJFT NOG
HOPEN OP BETER
Amerikaans
journalist
moet Rusland
verlaten
j:
VS breidt aantal
raketbatterijen
in Duitsland uit
Moskou juicht voor Nasser
PRETTIG DIENSTJE
Ondatiks trap na
Fransen mogen weer
luchtpostpakjes naar
Israël verzenden
Nareotica-
smokkelaars
terechtgesteld
Ook in wereld van onderwijs
Luchtmacht blijft aanvallen
DINSDAG 10 JUNI 1970
BONN. De grote congreszaal in Saarbriicken is vol tot de laatste plaats
wanneer daar het proces begint over één van de bloedigste misdaden in het
na-oorlogse Duitsland: de overval op het munitiedepot bij Lebach. waarbij
vier jeugdige parachutisten werden doodgeschoten en één levensgevaarlijk ge
wond.
Enkele vrouwelijke familieleden van de slachtoffers barsten in snikken uit als
de drie verdachten onder zware bewaking de zaal worden binnengeleid: de
bankemployé Hans-Jürgen Fuchs (27), de gerechtsambtenaar Wolfgang Ditz (27) en
de tandtechnicus Gemot Wenzel (25), allen uit Landau.
De drie jongelieden gedragen zich
kalm en beheerst. Ditz heeft modieuze
bakkebaarden laten staan, Fuchs draagt
een elegant crème sportcolbert.
Hans-Jürgen Fuchs is de sterke man,
en Ditz de ijverige meeloper in dit drie
tal dat samen in aLndau op de HBS zat
en onafscheidelijk werd in dweperige
vriendschap.
Voor de drie jongelui, die zich na hun
schooljaren meer en meer aLconderen
van de gewone maatschappij, is Landau
een stoffig provincienest.
Zij dromen van een avontuurlijk le
ven in een gemeenschap van „harde
mannen" aan boord van een zeezeil
jacht, of nog beter: op een hacienda er
gens in Zuid-Amerika Maar zoiets
kost geld, veel geld....
Op een van hun zwerftochten door
de bossen zegt Fuchs, de leider: „De
wereld is wreed en wij moeten ons
daarop instellen. In de oorlog moet je
vechten voor een twijfelachtig doel.
Dan dood ik nog liever voor een doel
waar ik zelf wat aan heb.
Zo rijpt het plan voor de aanslag in
Lebach by Saarbrücken. Door soldaten,
parachutisten nog wel, in koelen bloede
af te slacliten, willen ze paniek zaaien
en rijke zakenlieden murw maken voor
grootscheepse afpersing.
Bij het parachutistenbataljon in Le
bach geldt het wachtlopen bij het mu
nitiedepot als een prettig slap dienstje.
Van de vijf man slapen er meestal vier.
Eén loopt nu en dan wat rond; officie
ren komen maar zelden controleren.
Zo is het ook in de nacht van de 20e
januari 1969. Korporaal Sc'hhulz, de eni
ge die wakker is, zit in de barak te
dommelen boven een boek, als Fuchs en
Ditz het gebouwtje binnendringen.
Ditz, die altijd de volgzame slappeling
was, is nu haantje de voorste om zijn
flinkheid te bewijzen. Hij knalt vier
man in hun slaapzakken neer. Fuchs
worstelt met de korporaal, en Schultz
blijft ogenschijnlijk dood liggen, met
twee kogels en dertien messteken in het
lichaam.
Dat is vier uur 's nachts. Pas over
.achten komt een controlerende onder
officier het wachtgebouwtje binnen.
Hij ziet de uitgestrekte lichamen, en
denkt eerst nog: „Ze zijn allemaal
stomdronken..."
Korte tijd later krijgt een miljonair
in München een afpersingsbrief, met
als visitekaartje van de moordenaars
een bladzijde uit het verdwenen wachl-
regeister van Lebach, Honderd recher
cheurs werken dag en nacht aan de
zaak. Ze vangen terloops 150 kleine mis
dadigers, maar de daders van Lebach
blijven spoorloos.
Ondertussen heeft de prominenten-
waarzegster Buchela, een bekende fi
guur in Bonn, bezoek gekregen van een
man die zich voorstelt als „Dr. Sardo".
De 69-jarige waarzegster vertrouwt
de man niet, en noteert stiekum zijn
autonummer, maar vergeet de zaak
verder.
Een dag of w«t later kijkt Buchela
voor de televisie naar het bekende op
sporingsprogramma ..Dossier XY-onop-
gehelderd" en ziet: een zekere „Dr. Sar
do" wordt gezocht als afzender van het
afpersingstelegram. Het autonummer
de rest is kinderspel.
Na zijn arrestatie weigert Fuchs om
te praten. Hij zegt in de moordnacht de
verjaardag van zijn moeder te hebben
gevierd. Wenzel. die van het plan wist
maar uiteindelijk niet meedeed, ver
schuilt zich achter de bewering, dat hij
de moordideeën nooit serieus had geno
men. Alleen Ditz bekent, maar zijn ad
vocaat heeft al sterke psychiatrische
argumenten in petto.
Nu, op de eerste procesdag distan
tieert Ditz zich opeens van zijn beken
tenis en kondigt aan dat hij zal zwijgen.
In de rechtzaal zal daarom het steno
grafisch verslag van zijn verhoor ter
tafel komen. Daarin heeft hij gezegd:
,Ik ging naar het munitiedepot met de
I vaste wil om te doden".
WASHINGTON De Amerikaanse
Senaat heeft maandag met 62 tegen 29
stemmen een republikeinse motie ver
worpen, waarin er op werd aangedron
gen, nu ai te stemmen over het amen
dement inzake het terugtrekken vol
gend jaar van alle Amerikaanse strijd
krachten uit Zuid-Vietnam.
In het door de democratische senator
George McGovern en de republikein
Mark Hatfield ingediende amendement,
wordt voorgesteld, geen gelden meer uit
te trekken voor het handhaven van
Amerikaanse strijdkrachten in Zuid-
Vietnam na 30 juni volgend jaar.
Als het amendement zou worden aan
genomen, dan houdt dit in dat president
Nixon het Congres zou moeten vragen,
na die datum Amerikaanse troepen in
Vietnam te mogen handhaven.
Ter ondersteuning van dit amende
ment wordt in geheel Amerika' een
grootscheepse publiciteitscampagne ge
voerd. Senatoren die tegen het amende
ment zijn, hebben op deze campagne,
die volgens hen al meer dan 720 mil
joen gulden heeft gekost, felle kritiek
geuit.
Als er maandag over het amendement
zou zijn gestemd, hadden de indieners
op slechts 35 stemmen kunnen rekenen.
Zij hopen - mede door de publiciteit -
meer senatoren aan hun zijde te krij
gen.
BOLOGNA Een Italiaanse jour
nalist, Giancarlo Zanfrognini, heeft
naar zijn zeggen maandagmiddag
enkele woorden kunnen wisselen
met de voormalige Tsjecboslowaakse
partijleider Alexander Dubcek. Dat
gebeurde aan de voordeur van de
villa in Misikowa Ulitza. waar het
vorige week uit de partij gestoten
„idool van de Praagse lente" mo
menteel verblijft.
Zanfrognini is speciaal verslagge
ver in Praag van de in Bologna ver
schijnende krant „11 resto del Carli-
no" (centrum-rechts). Volgens hem
scheen Dubcek in goede gezondheid
te verkeren. Hij maakte geen depres
sieve indruk, terwijl sommige ge
ruchten van een zenuwinzinking en
zelfs behandeling in een inrichting
hadden gesproken.
De journalist had hem gevraagd
hoe hij Ket maakte.
„Goed", luidde het antwoord. Het
korte gesprek verliep verder als
volgt
..Kunt u mij niet ontvangen en
wat met mij praten?
Dat zou ik wel willen, maar dat
kan niet.
Ik heb pas nog met Smrkofsky
gesproken. Hij scheen me optimis
tisch toe ten aanzien van de toe
komst
Dat is dan terecht. Ook ik ben
optimistisch.
Voor wat uw land betreft, of
voor uzelf?
PARIJS Het Franse ministerie van
PTT in Parijs heeft maandag het ver
bod om luchtpostpakjes van meer dan
50 gram naar Israël te sturen, opgehe
ven.
Het verbod werd 8 juni van kracht,
nadat een aantal bommen ontdekt was
in luchtpostpakketten voor Israël uit
verscheidene Europese landen.
In Saarbriicken zitten v.l.n.r. Wolf
gang Ditz, Gemot Wenzel en Hans-
Jürgen Fuchs tussen politiemannen in
de verdachtenbank. Zij worden be
schuldigd van moord op vier West-
duitse soldaten bij een overval op een
munitiedepot in Lebach.
TEHERAN Sinds in Iran de dood
straf is gesteld op het in bezit hebben
van meer dan een kilo opium of meer
dan tien gram herione, zijn in dat land
in totaal 39 narcoticasmokkelaars voor
het vuurpeleton terechtgesteld.
Maandag werden vier mensen om dit
feit terechtgesteld, twee in Teheran en
twee in Zanjan.
PRAAG Van de 587 hoogleraren in
het Marxisme-Leninisme aan de Tsje
chische universiteiten, hebben er
slechts 287 een plaats gekregen op de
nieuwe instituten voor het Marxisme-
Leninisme, die zijn opgericht nadat de
desbetreffende afdelingen aan de uni
versiteiten waren opgeheven.
Dit heeft maandag de Tsjechische
minister van onderwijs prof. Jaromir
Hrbek in een radio- en televisierede
verklaard.
Hij zei dat de universiteiten de groot
ste bron van zorg voor de leiding van
de communistische partij vormen, om
dat daar „vele ideologen van het revi
sionisme, anti-communisme en anti-
Sovjetisme te vinden zijn". De slaapza
len van de Tsjechische universiteiten
noemde hij „centra van anarchie en
terreur".
Van de 16.000 universiteitsdocenten
waren er 322 naar het buitenland uitge
weken, 154 ontslagen ep 134 gepensio
neerd.
Van de 140.000 studenten hadden er
1.036 het land verlaten, 66 waren van
de universiteit verwijderd en 199 op
TRIER De Amerikaanse lucht
macht gaat binnenkort de verdediging
van haar luchtbases Bitburg, Spang-
Dahlem en Hahn versterken met mo
derne raketbatterijen van het type
Chaparral-Vulcan.
Deze batterijen, die elk 140 man per
soneel hebben, komen uit de VS. Daar
mee stijgt het aantal Amerikaanse ra
ketbatterijen in de Bondsrepubliek tot
54.
De drie genoemde batterijen zijn be
doeld om een „gat" in de verdedigings
gordel in het gebied van de Eifel en de
Moezel te dichten, aldus een woord
voerder van de Amerikaanse lucht
macht in Trier.
lichtere wijze gestraft. In hoeveel ge
vallen er sprake was van afwijkende
politieke opvattingen, deelde de minis
ter niet mee.
Wel zei hij, dat er van de 200.000 on
derwijzers 734 waren gevlucht en zeven
ontslagen.
Volgens prof. Hrbek worden de stu
denten „met verdraagzaamheid" door
de autoriteiten behandeld. Deze hielden
rekening met de neiging van de jonge
ren naar radicalisme. Zelfs degenen die
waren verwijderd, konden nog de hoop
koesteren, dat zij eens hun studie zullen
kunnen voortzetten, aldus de Tsjechi
sche minister van Onderwijs.
MOSKOU William Cole, de cor
respondent in de Sovjet-Unie van de
j Columbia Broadcasting System, zal uit
j Rusland worden uitgewezen.
In een korte bekendmaking wordt ge
zegd, dat men Cole had „voorgesteld
heen te gaan, omdat hij zich bezighield
met dingen die niet verenigbaar zijn
met de status van een buitenlandse
journalist".
Cole is de tweede Amerikaanse cor
respondent die deze maand wordt uit
gewezen. Eerder moest Stanley Cloud
van Time het land verlaten, nadat men
had geweigerd zijn verblijfsvisum te
verlengen.
Het bericht over Cole werd bekend
gemaakt kort nadat de Amerikaan zich
op het ministerie van Buitenlandse Za
ken had moeten vervoegen.
Cole was, met vrouw en dochter, in
Moskou sedert 1 augustus 1968.
LUXEMBURG De Nederlandse
minister van Buitenlandse Zaken mr. J.
M. A. H. Luns, heeft maandag in
Luxemburg blijk gegeven van zijn opti
misme over de komende onderhandelin
gen van de EEG met Engeland, vooral
nu Heath premier is. „Ik ben wel een
beetje bezorgd over berichten uit Enge
land, die erop wijzen dat de Britse vak
bonden een negatief standpunt gaan
innemen", aldus de Nederlandse be
windsman.
Minister Luns verklaarde, dat aan het
einde van een bijeenkomst van de Eu
ropese ministerraad, die o.m. gediscus
sieerd had over politieke samenwerking
in Europa, over de toekomstige band
met Oostenrijk en over het non-proli
feratieverdrag. Over dat laatste zei hij
dat experts van mening zijn, dat tussen
nu en 21 juli een overeenkomst uit de
bus kan rollen, die de moeilijkheden om
de Euratomcontrole te verbinden met
de door het non-proliferatieverdrag
voorgeschreven controle van het inter
nationaal atoomagentschap in Wenen,
uit de weg kan ruimen, „Ik ben daar
niet optimistisch over", aldus minister
Luns.
In de raad is verder besloten dat de
permanente vertegenwoordigers voor 21
juli een formule zullen zien te vinden
voor onderhandelingen van de EEG op
basis van artikel 24 van het GATT, dat
wil zeggen, dat een eventueel preferen
tieel akkoord met Engeland een tijd
schaal, moet bevatten voor onderhande
lingen die leiden tot wat in de praktijk
neerkomt op eer) douane-unie. De Fran
se delegatie die zich daar lang tegen
verzette was ook akkoord.
Jean Rey, die deze week vervangen
wordt als voorzitter van de Europese
Commissie door de Italiaan Malfatti,
heeft in een verklaring in de raad (zijn
„politiek testament") o.m. gezegd, dat
de raad in de toekomst zal moeten af
zien van de procedure van unanimi-
teitsbeslissingen (het akkoord van
Luxemburg van '69), omdat unanimiteit
in een raad van tien (als de vier kandi
daat-leden zijn toegetreden) een steeds
groter struikelblok voor het nemen van
besluiten zal blijken te zijn. Minister
Luns verklaarde het daar van harte
mee eens te zijn.
In de ochtenduren waren in Luxem
burg preferentiële akkoorden tussen de
Gemcensehap en Israël en Spanje gete
kend. Het akkoord met Israël heeft een
looptijd van vijf jaar, waarbij bepaald
is dat 18 maanden voor afloop nieuwe
onderhandelingen gevoerd kunnen wor
den voor een nieuw akkoord op bredere
basis.
In het kader van dit akkoord zullen
de tarieven tenslotte met vijftig pro
cent verminderd worden, nl dertig pro
cent op het moment dat het akkoord
van kracht wordt en verder met jaar
lijkse verminderingen van vijf procent
per jaar.
Het akkoord met Spanje voorziet in
geleidelijke uitschakeling in twee etap
pes van de wederzijdse handelsbelem
meringen. De eerste etappe neemt zes
jaar. De overgang naar de tweede etap
pe zal bij gemeenschappelijk overleg
worden geregeld.
Anthony Barber, de nieuwe Britse
minister voor Europese Aangelegenhe
den, heeft bij aankomst in Luxemburg
gezegd, dat hij in de heden beginnende
onderhandelingen over de Britse toetre
ding tot de EEG ook de kwestie van
Europa's verdediging aan de orde zal
stellen.
LONDEN De voormalige premier
van Engeland. Harold Wilson, is maan
dag op de eerste vergadering van de
nieuwe Labourfractle, herkozen als lei
der van de Labour Party. Hij wordt
daarmee automatisch leider van de op
positie in het parlement.
De bijeenkomst ve"liep niet zonder
strubbelingen. Enkele afgevaardigden
eisten uitstel van de stemming. Zij le
verden felle kritiek op de vorm van
Wilsons verkiezingscampagne, die huns
inziens tot de nederlaag van Labour bij
de algemene verkiezingen van 18 juni
heeft geleid. Zij vroegen om een „lijk
schouwing" van de partij. Wilson riep
hen op de eenheid in de partij te hand
haven.
De verkiezing van de plaatsvervan
gend partijvoorzitter zal 8 juli plaats
vinden. Men geeft de voormalige mi
nister Roy Jenkins de meeste kans op
deze functie.
Voor beide.
Volgens de journalist had
Smrkofsky hem gezegd, geen proces
tegen zichzelf of andere leidende
hervormers uit 1968 te verwachten.
„Zij weten dat wij teveel zouden
zeggen, en zullen liever minder be
langrijke personen nemen", aldus de
vroegere parlementsvoorzitter. Hij
verklaarde dat men er nu op uit is
het Tsjechoslo waakse volk in een
soort „kudde" te veranderen. „Maar
daar zal twintig jaar voor nodig zijn,
en twintig jaar zullen ze niet de tijd
hebben. Zelfs geen tien jaar, dat
kan ik u verzekeren. De Sovjet-Unie
zelf zal haar politiek jegens Tsje
cho-Slowakije moeten veranderen.
De leiders van ons land zouden de
Russische leiders om bilateraal over
leg over een nieuwe formule moeten
verzoeken, anders dan die welke ons
land in een kolonie zal veranderen.
Maar zij moeten snel zijn, willen zij
een catastrofe voorkomen", zo zou
Smrkofsky hebben gezegd.
Door de hele nationale intelligent
sia brodeloos te maken, door via zui
veringen een wanhopige massa ge
leerden. intellectuelen en journalis
ten te creëren, bevstigen zij slechts
de juistheid van onze politieke
koers. Deze koers dit terzijde
heeft geen wraakoefeningen ge
kend. Momenteel zijn er topmensen
die geen werk kunnen krijgen om
zichzelf en hun gezin te onderhou
den".
Volgens de Rude Pravo heeft men
Alexander Dubcek uit de partj ge
stoten wegens zijn „ideologische ca
pitulatie" voor het anti-communis
me. Zelfs als ambassadeur in Tur
kije, had hij niet voldaan, aldus liet
officiële blad der communistische
partij.
De schrijver van het artikel,
hoofdredacteur Miroslaf Moe heeft
Dubcek een „januspolitiek" ge
volgd. Hij was verantwoordelijk
voor „ideologische en organisatori
sche wanorde". Hij was een man
zonder principes en hij had gebrek
aan kracht getoond waardoor de po
litieke organisatie in de soep draaide
en grote schade werd toegebracht
aan de economie van het land. Ook
was Dubcek verantwoordelijk voor
het schenden van de betrekkingen
met de Sovjet-Unie en de andere
communistische landen en had hij
gecapituleerd voor de „contra-revo
lutie". dat wil zeggen de anti-com
munistische krachten.
IJ etfen stemt
naat
President Nasser, die op het ogenblik een bezoek aan Moskou brengt, viel
een enthousiast welkom ten deel bij zijn aankomst op het vliegveld van de
Russische hoofdstad. Een grote menigte juichte hem toe en zwaaide met
vlaggetjes.
SAIGON Onder een beschermende
paraplu van artillerievuur en bommen
werpers, hebben de laatste Amerikaan
se troepen gisteren Cambodja verlaten,
ruim 24 uur eerder dan de door presi
dent Nixon gestelde tijdslimiet.
Volgens een Amerikaanse woordeer
der in Saigon zijn er zelfs geen Ameri
kaanse adviseurs achtergebleven bij de
bijna veertigduizend man Zuidvietna-
mese troepen die nog in Cambodja blij
ven.
Hiermee is een einde gekomen aan de
Amerikaanse interventie in Cambodja
die op 1 mei begon en die de Amerika
nen 339 doden en 1.501 *gewonden heb
ben gekost.
De Cambodjaanse premier Lon Nol
had enige uren eerder tegen verslagge
vers verklaard te hopen dat de Ver
enigde Staten de Cambodjaanse en
Zuidvietnamese troepen vanuit de lucht
zouden blijven steunen in hun strijd te
gen de Viet-Cong en de Noordvietna-
mezen.
Lon Nol hoopte ook, dat de Ameri
kaanse troepen naar Cambodja zouden
terugkeren wanneer de toestand in het
land daarom zou vragen. Volgehs de
premier was de vijandelijke bedreiging
van de hoofdstad Phnom Penh de laat
ste paar weken afgenomen.
De Cambodjaanse regering-in-bal-
lingschap van het afgezette staatshoofd
prins Sihanoek heeft haar strijdkrach
ten opdracht gegeven een algemeen of
fensief te beginnen tegen bases, ze
nuwcentra en verbindingslijnen van de
huidige regering in Cambod
De Amerikaanse opperbevelhebber in
Vietnam, generaal Abrams, bereidt een
officieel protest voor tegen de gerap
porteerde slechte behandeling van
Cambodjaanse burgers door Zuidviet
namese troepen. Dit meldt het Ameri
kaanse weekblad Newsweek.
In Washington heeft het Amerikaan
se ministerie van Defensie meegedeeld
dat de Verenigde Staten in Vietnam in
totaal 6.592 vliegtuigen en helikopters
hebben verloren. De kosten hiervan be
dragen ruim vijf miljard dollar (bijna
twintig miljard gulden).
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken William P. Roger
heeft verklaard, dat de Verenigde Sta
ten geen grondtroepen meer naar Cam
bodja zullen zenden, maar wel d<
luchtmacht zullen blijven inschakelen
voor aanvallen op opslagplaatsen van
de communisten in dat land.
Rogers verklaarde op een conferentie
over het Amerikaanse buitenlandse be
leid, georganiseerd door pers en om
roep. dat de Verenigde Staten streven
naar de vervanging van de Amerikaan
se troepen in de strijd in Indo-China
door Aziatische troepen.
de Amerikaanse Se-
over de vraag, wie de
macht heeft oorlog te voeren. Het is
eigenlijk een nieuwe stap in een de
bat dat begonnen is toen 183 jaar ge
leden de basis voor de Amerikaanse
grondwet werd gelegd.
Het was de bedoeling van de mensen
die de Amerikaanse grondwet hebben
opgesteld, dat het Congres zou beslis
sen wanneer het land ten oorlog zou
trekken. De oorlogsbevoegdheden van
de president zouden beperkt blijven,
tot die van opperbevelhebber.
Zfj waren even bezorgd over de kwestie
bij wie de oorlogsbevoegdheden zou
liggen, als de senatoren die nu deba
teren over de kwestie van de grond
wettelijke bevoegdheid. Zij steggel-
den over het verschil tussen oorlog
„voeren" en oorlog „verklaren",
vreesden een machtige uitvoerende
macht, die op eigen houtje oorlog zou
beginnen en bereikten een compromis
dat een eeuw lang dienst deed voor
dat het uitgehold werd door agressie
ve presidenten.
Toen het ondeerwerp aan de orde kwam
op de constitutionele conventie in
Philadelphia, stelde Pierce Butler van
Zuid-Carolina voor de bevoegdheid
om oorlog te voeren aan de president
toe te kennen. „Hij was er voor de
bevoegdheid aan de president toe te
kennen", zo merkte James Madison
op, „omdat deze over alle vereiste
kwaliteiten dient te beschikken en
geen oorlog zal voeren als het land er
niet achter staat".
Roger Sherman stelde tenslotte het
aanvaarde compromis voor: „De uit
voerende macht moet in staat zijn om
een aanvaller terug te slaan, maar
niet de bevoegdheid hebben om een
oorlog te beginnen."
Het congres kreeg als bevoegdheid „le
zorgen voor de defensie... oorlog te
verklaren... legers op de been te bren
gen en te bevoorraden... te zorgen
voor een marine."
„De president", aldtis de grondwet, „zal
opperbevelhebber van leger en vloot
zijn en van de militie van de ver
schillende staten wanneer deze voor
dienst voor de VS worden opgeroe
pen".
Toen Thomas Jefferson, die toen ge
zant in Parijs was, van de regeling
hoorde, was hij opgetogen dat de
wetgevende macht „de oorlogshonden
in toom zou kunnen houden". Maar
als president zou hjj een van de eer
sten zijn die aan de regel ging tornen.
[Yïaarmate het Congres in de zomer
van 1782 vorderde, begon Butler
bezwaar te maken tegen de macht die
aan het staatshoofd werd toegekend.
Nadat het jonge Amerika zich ont
worsteld had aan het juk van een ko
ning, was het beducht voor een mo
narchie en was het huiverig aart een
president uitvoerende bevoegdheden
te geven welke traditioneel aan ko
ningen toebehoorden.
De constitutionele conventie begon ga
ranties in te bouwen om te verzeke
ren dat het Kapitool greep op de pre
sident zou hebben en omgekeerd. Be
paald werd, dat het Congres het be
sluit moest nemen een oorlog te ver
klaren, maar dat de president leiding
aan deze oorlog moest geven.
Tegen het eind van de conventie werd
nog een poging gedaan om de presi
dentiële oorlogsmacht aan banden te
leggen. Het voorstel hield in, dat een
meerderheid van twee derde in het
Congres nodig was om vredesverdra
gen te sluiten tegen de wil van d'e
president in.
Betoogd werd. dal de president zoveel
macht en belang uit de staat van oor
log zou putten, dat hij de neiging zou
kunnen hebben weinig voor een vre
desverdrag te voelen. De motie werd
niet aangenomen.
IJe eerste oorlog, die de nieuwe repu-
bliek voerde, werd niet ver
klaard. Bijna drie jaar lang voerden
de VS een zee-oorlog tegen Frankrijk,
zonder dat deze formeel was ver
klaard. Maar het Congres gaf wel
zijn machtiging aan de maatregelen
Aangezien in de grondwet het woord
„verklaren" op de eerste plaats was
opgenomen om een verschil te maken
lussen het ontketenen en het voeren
van een oorlog, werd aangenomen dat
het enige wat noodzakelijk was, de
toestemming van het Congres was.
Toch wordt de afwezigheid van een
oorlogsverklaring op het ogenblik
door sommigen gebruikt, om de rechts
geldigheid van de Vietuumese oorlog
te betwisiten, terwijl anderen dit juist
gebruiken ter ondersteuning van de
theorie, dat een president zonder het
congres oorlog kan voeren.
efferson stelde een ander prece
dent, toen hij in 1801 een vloot
naar de Middellandse Zee stuurde*
om de Amerikaanse scheepvaart te
beschermen tegen zeeschuimers.
Aangenomen werd dat geen oorlogs
verklaring nodig was voor een defen
sieve actie. Zijn precedent leidde in
de 19e eeuw tot de opvatting, dat pre
sidenten de bevoegdheid hebben
Amerikaanse levens en eigendommen
te beschermen.
Evenzeer werd het traditie dat Amerika
direct militaire represailles nam en
de opvatting dat presidenten de be
voegdheid hebben om vijandelijkhe
den te ontkennen om Amerikaanse
troepen te beschermen.
LVn teken van de veranderde tijden
kwamen in 1900 toen president
William McKinley, betogend dat hij
de bevoegdheid had Amerikaanse le
vens te beschermen, troepen naar
China zond om te helpen de Bokser
opstand neer te slaan.
De deur stond nu open en Theodore
Rooseveld, die McKinley opvolgde,
maakte daar dankbaar gebruik van.
Roosevelt beroemde zich er op dat hij
er niet over dacht het Congres toe
stemming le vragen voor zijn inter
venties in de Caraïbische Zee.
Toen president Harry S. Truman de VS
in de Koreaanse oorlog stortte om
voor wat een „politionele actie" heet
te, raadpleegde hij de leiders van het
Congres, maar handelde geheel op ei
gen houtje zonder enige officiële
machtiging van het Congres,
l'oen president Dwight 1). Eisenhouwer
Amerikaanse militairen als adviseurs
naar Vietnam stuurde en toen presi
dent John F. Kennedy hun aantal uil
breidde handelden zij ook geheel on
afhankelijk.
Maar toen Johnson in 1964 besloot op
grond van de „Tonkin-resolutie"
Amerikaanse troepen in de strijd te
sturen, handelde hij met machtiging
van het Congres evenzeer als John
Adams in 1798 voor de zee-oorlog te
gen Frankrijk.
vraag is wat vandaag Iv< congres
over al deze dingen /.al zeggen in het
licht van Vietnam en Cambodja.