DS. VERSTEEGH WAS MAAND ONGESCHOOLD ARBEIDER „Zijn de mensen er voor liet kapitaal?" Twist tussen VS en Sovjet-Linie in Genève SCHIPHOL ONTVING KEER L UCHTREUS VOOR EERSTE BOEING74 7 PROCES TECEIN IERSE EX-MINISTER Wapens in Londen gevonden Nederlander maakt val in bergen Vliegtuigkapers: Wij wilden 40 politieke gevangenen bevrijden 99 Prof. Goedhuis niet schuldig Nog voor 1980 basiskampen op de maan \f.s ,c ;v- HEILIG SOCIAAL Vergadering verdaagd Beëdiging nieuwe Europese commissie Vort Braun verwacht: VRIJDAG 3 JULI 1970 „Er zal een andere mentaliteit moeten komen TIEL Dominee Versteegh heeft zijn veiligheidshelm en overall weer vervangen door zijn gebrui kelijke „werkkleding", een goed gesneden pak en een keurige stropdas. Een maand lang heeft hij in de Verenigde Oliefabrieken in Zwijndrecht gewerkt zoals 'n ongeschoold arbeider dat z'n le ven lang moet doen. Hij heeft in die maand ervaren hoe een machine kan regeren, hoe de geest van iemand gedood kan worden en hoe z'n bril door het zweten steeds maar weer weg glijdt. Dom ine Versteegh zegt heel veel geleerd te hebben. En veranderd te zijn. Dal zijn kritiek feller is en dat hij vier kant staat achter zijn bewering: „Er moet een andere mentaliteit komen. Prestatie en produktie zijn niet alleen zaligmakend. De economische principes zullen ge steld moeten worden onder de menselijke normen. Menselijk ge luk, daar gaat 't toch om... De grote vraag die bij mij opgeko men is tn die maand: zijn de men sen er voor het kapitaal, de aan deelhouders, of is het bedrijf voor de mensen?" Als prakticum van de cursus indu striële verhoudingen, uitgaande van het Rotterdamse Universitair Instituut Vormingswerk Bedrijfs leven ,ging ds. Versteegh, predi kant van de Ned. Hervormde ge meente Tiel, naar de Verenigde Oliefabriek langs de Oude Maas in Zwijndrecht. Hij ging op in een aantal van elfhonderd arbeiders, van wie de meesten ongeschoold. Op de filterpersenkamer moest hij met een groot plamuurmes aarde en norit, dat gebruikt werd om de olie op kleur te brengen, van grote doeken schrapen. In feite kwam z'n tijdelijke job neer op het oprui men van de afdeling. Schrapen, bezemen, sjouwen, dag in dag uit. In een drie ploegendienst. Van zes tot twee, van twee tot tien, 's nachts van tien tot zes en nog een week van zes tot twee. Op het eind van zijn werkperiode kreeg hij 675 guldens in zijn loon zakje. Hij speelde, zoals ook de opdracht van het Rotterdamse instituut was, Een ultrakorte beschrijving van ds. G. J. F. Versteegh leert, dat hij in 1924 in Voorburg als zoon van een architect geboren werd, vanaf 1945 aan de Rijksuniversi teit in Leiden theologie studeerde, in 1952 z\jn studie daar voltooide, van 1953 tot 1954 vicaris was in Opperdoes bij Medemblik, van 1954-'59 in Sloten (Friesland) pre dikant was en van 1959 tot 1968 in Oudwoude-Westergeest (Noord oost-Friesland). Ook was hy in de jaren '63 en '64 Iegerpredikant bij een bataljon infanterie en een af deling veldartillerie. In januari 1968 kwam hij bij de Hervormde Gemeente van Tiel. •>S geen schuilevinkje. De mensen met wie hij werkte wisten wie hij was. 't Stond ook in het werk boekje: vandaag meldt zich een theoloog. Na zijn „prakticum" wist hij waar hij aan toe was. Heel simpel drukt hij het in woorden uit: „Ik weet nu waar de arbeiders naar toe gaan. wanneer ik ze met. hun lunch- pakketje onder de snelbinders zie rijden. Deze mensen zijn te ka rakteriseren met twee woorden: „dof tevreden". Ik heb ook een bepaald medelijden met hen. Mo gelijkheden tot promotie zijn er nauwelijks en ze zijn beperkt door hun eigen levensgeschiedenis" „Die ploegen. Aan die ploeg van tien uur *s avonds tot zes uur 's mor gens wen je nooit. Zelfs oudere ar beiders hebben me dat gezegd: dit leer je nooit. Je hebt geen normaal gezinsleven meer." „De eerste dagen waren verschrik kelijk duf en ik voelde doorlopend de behoefte om naar de wc te gaan...sigaretje roken." ..Wat me vooral opgevallen is, dat waren Je onpersoonlijke verhou dingen tussen bazen en arbeiders. Mensen die baas geworden zijn op grond van him inzet, karakter en verantwoordelijksheidsbesef, maar niet op grond van hun oplei ding. Die bazen waren bang, bang om met arbeiders te overleggen, omdat ze dan de kans zouden lo pen dat een arbeider het beter wist. Ze bewaarden angstvallig een zekere afstand. Die patriarchale bevels structuur was haast nog erger dan in het leger, dat ik ook van nabij heb meegemaakt." „Arbeiders krijgen daardoor het ge- voel, dat ze niet gezien worden. Nooit hoorden ze waarderende woorden van bazen, die bang wa ren voor gezichtsverlies. Ik heb dat ook tegen hen gezegd". ..De machine regeert, men zweert heilig bij machine-uren en de mens geraakt tussen de wielen. En dan de grote vraag die bij mij op komt: zijn de mensen er voor het kapitaal of is het bedrijf er voor de mensen. Natuurlijk moet er winst gemaakt worden voor de continuïteit, maar moet de winst gemaximeerd worden ten koste van het menselijk geluk?" Een oplossing. „De economische principes stellen ander menselijke normen. Laat ik niet vergeten te zeggen, dat Unilever, waartoe ook de Verenigde Oliefabriek behoort, echt wel vee] voor de arbeiders doet. Men kent beslist de „human fact". ..Het is erg zwaar. Acht uur lang het zelfde werk. Als predikant doe je steeds iets anders. Een voordeel van zo'n ploeg in een bedrijf is weer dat ie nooit iets alleen doet. Als ploeg kv.n je het toch wel ge zellig hebben". De jalouzir is me erg opgevallen De één doet het nu eenmaal beter en sneller dan de ander. Als je hel beter en sneller doet dan iemand anders, verhuis je naar een hogei niveau. Er zijn erg veel niveaus." ..De sociale horizon van onge schoolde arbeiders is zo klein Door de milieumentaliteit is hun aangewezen weg de fabriek. En die mentaliteit moet veranderen De jeugd met name de popgroe pen ziet dat winst maken niet het hoogste is wat er bestaat. Met alleen maar popgropen komt er natuurlijk ook geen donder van terecht." „Het Rotterdamse popfestival. Krtiek van ouderen daarop, maar waarom? Omdat ze de jongeren niet gunnen om samen te leven op een manier die voor hen passé is. Wat is erger, dat deze jongens en meisjes vrijen bij het leven of dat door het kapitaal soms vele gezin nen in de poeier getrapt worden?" „Verdovende middelen. Het is niet goed. Ik ben er niet voor, ik ben er huiverig van. Moet 't nu zo? Maar dat deze jongeren uit deze maatschappij wegwillen is begrij pelijk en dat "ze door druggebruik kritiek leveren is ook duidelijk". ,.Ik sta achter deze woorden. Ik weet ook, dat ik ermee tegen het beeld trap dat bepaalde orthodoxe Tiele- naren zich gevormd hebben, maar is ook dat niet het doel van de kerk? Dingen zeggen, die niemand durft t zeggen". ^p de nabesprekim in Rotterdam waar dominee Versteegh samen met de andere tien geestelijken kwam die ook het zelfde prakti cum als hij onder-gaan hadden, waren verschillende predikanten, die tussen de ratelende machines tot de zelfde conclusies gekomen waren. „Waar blijven wij als men sen?" Wat denkt dominee Versteegh te hebben aan zijn vergaarde kennis van de ongeschoolde arbeiders? ..Heel veel. Ten eerste wee' ik nu in welke situatie ze verkeren en ten tweede kan ik die kennis be nutten. Zoals nu. om door middel van de krant de Tielse gemeen schap te informeren Dat is dan hierbij gebeurd. DUBLIN In Dublin is het proces begonnen tegen ex-minister van Financiën Charles Haughey en drie andere verdachten, die worden beschuldigd van wapen smokkel naar Noord-Ierland. De aanklacht tegen de vijfde verdachte, ex-minister van Landbouw Neil Blaney, is ingetrokken. Zijn aanhangers droegen hem op dc schouders het gerechtsgebouw uit. De Ierse premier .John Lynch heeft de twee ministers in mei ontslagen nadat hij hen had beschuldigd van medeplichtigheid aan wapensmokkel ten behoeve van de katholieke minderheid in Noord-Ierland Minister van Sociale Zaken Kevin Boland nam daarop eigener beweging ontslag en beschuldigde Lynch van onge ëvenaard verraad. De crisis, die als gevolg van dit conflict in de regerende Fianna.'Fail partij ont stond, is nog steeds niet opgelost. De overige verdachten zijn kapitein James Kelly, een gepensioneerd officier van de Ierse Legerinlichtingendienst, Albert Luykx, een in België geboren Ierse zakenman en John Kelly, een vooraanstaand Noordiers republikein. GENèVE De normale bijeenkomst van dc (leneefse ontwapeningsconfe rentie is donderdag plotseling afgebro ken na een twist tussen de Verenigde Staten en de Sow jet-Unie. De twee su permachten. die samen hel voorzitter schap van de conferentie bekleden, hadden verschil van mening over de vraag of Leonid Koctakof. een Rus die plaatsvervangend secretaris-generaal van de Verenigde Naties is, al of niet aan de conferentie zou mogen deelne men. De Russische delegatieleider Alexej Roschtschin zei. dat zijn landgenoot moést worden uitgenodigd de conferen tie bij te wonen en dat niet alleen als normaal bezoeker maar in ieder geval als officieel functionaris. Zijn opponent, de Amerikaan James Leonard, meende daarin echter een pre cedent te zien en vroeg schorsing van de vergadering om te traqhten de kwes- NOTTINGHAM Een jury in dc Engelse plaats Nottingham, heeft prof. mr. D. Goedhuis, die als adviseur voor burgerluehtvaartzaken verbonden is aan de Nederlandse ambassade in Lon den, niet schuldig bevonden aan dood door schuld. De diplomaat was in november van het vorige jaar betrokken bij een au to-ongeluk in de omgeving van Londen, waarbij een 22-jarige student om het leven kwam. Na een beraad van drie en een half uur kwam de jury tot de slotsom, dat prof. Goedhuis niet gevaarlijk gereden had. De rechter had eerder verklaard, dat de diplomaat, toen hij na het onge luk weigerde zich aan een bloedproef te onderwerpen, daarmee handelde overeenkomstig zijn plicht tegenover zijn regering. Later gaf prof. Goedhuis zijn diplomatieke onschendbaarheid op, om zich voor het gerecht te kunnen verantwoordden. LONDEN In Londen zijn donder dag twee opslagplaatsen ontdekt met wapens, die waarschijnlijk bestemd waren voor Noord-Ierland. Dit heeft Scotland Yard meegedeeld. In kringen van de politie bewaart men verder over deze zaak het grootste stil zwijgen. Scotland Yard zou door tipge vers op deze wapenopslagplaatsen at- teht zijn gemaakt. tie met zijn Russische collega In een vertrouwelijk gesprek op te lossen. De achtergrond hiervan is, dal de Verenigde Staten de onafhankelijkheid van de ontwapeningsconferentie ten opzichte van het apparaat van de Ver enigde Naties willen behouden. Leonard verklaarde later ook tegenover verslag gevers dat hij tegen Koetakof als be zoeker geen enkel bezwaar had. Later is besloten om de afgebroken bijeenkomst vanmorgen voort te zetten. Van de ontwapeningsconferentie ma ken 25 landen deel uit. Normaal vinden er wekelijks twee bijeenkomsten plaats, een op dinsdag en een op donderdag. BRUSSEL De nieuwe Europese Commissie, waarvan Franco Malfatti donderdag in het Europese hoofd kwartier in Brussel het voorzitter schap heeft overgenomen van de Belg Jean Rey, is niet alleen kleiner in omvang dan de vorige (9 leden in plaats van 14), maar ook een stuk jonger. De leden ervan zijn gemiddeld 48 jaar oud, dat is elf jaar jonger dan dc commissie-Rey. Malfatti. die in Italië minister van Posterijen was, is een 43-jarige vrijgezel. De tweede Ltaliaan in de commissie is Spinelli, die jarenlang zeer actief ge weest is op Europees terrein. De twee Duitse leden zijn de vroegere com missaris Haverkamp en de staatsse cretaris voor Buitenlandse Zaken Gahrendorf. Frankrijk blijft vertegenwoordigd door de commissarissen Barre en Deniau. De Beneluxlanden hebben de Nederlan der Mansholt, de Belg Coppe en de Luxemburger Borchette in de com missie. De nieuwe commissie wordt volgende week in Luxemburg door het Euro pese Hof van Justitie beëdigd. Zij zal zich op de dag van beëdiging nog voorstellen aan het Europese parle ment dat daar dan ook vergadert. PONTRESINA De zestienjarige René Bcestra uit Leeuwarden is woens dag tijdens een beklimming van de berg Uorcla Pischa bij Pontresina in Zwitserland gevallen cn ernstig ge wond. Zwitserse soldaten die in de bergen aan het oefenen waren zagen het ge beuren en riepen de hulp in van een hefschroefvliegtuig, waarmee de jon gen naar een ziekenhuis in de nabijge legen plaats Semadan werd vervoerd. Met het oog op de erst van zijn ver wondingen is Beestra later op dc atfond overgebracht naar het kantonale zie kenhuis in Chur. SCHIPHOL Als zo'n driehon- RIO DE JANEIRO De jeugdige vlicgtuigkapers, die woensdag een mis lukte poging deden om een Braziliaans vliegtuig te kapen, waren van plan met 40 politieke gevangenen naar een land te vliegen, waar deze gevangenen poli tiek asiel zouden kunnen krijgen. NEW YORK Ondanks de be snoeiing op de uitgaven voor 't Ameri kaanse ruimtevaartprogramma zal Amerika tegen het einde van de zeven tiger jaren waarschijnlijk verschillende kleine basiskwampen op de maan heb ben van waaruit onderzoekingsteams met rupswagens het maanoppervlak zullen gaan exploreren. Ruimtevaartdeskundige Wernhcr von Braun heeft dit verklaard in een vraaggesprek met „Newsweek" Von Braun verklaarde groot belang te hechten aan bemande ruimtemissies. Hij is een voorstander van de ontwik keling van ruimtevaartuigen die vele malen kunnen worden gebruikt. Von Braun verklaarde niet te denken dat voor 1980 mensen op Mars zullen landen, voornamelijk omdat dichter bij de aarde nog zoveel interessante dingen te doen zijn. Uit papieren, die de Kamers bij zich donderdag bekendgemaakt. Uit papieren, die de kamers bij zich hadden, zou blijken dat zij ook de kar dinalen Dom Jaime Barros Camara, aartsbisschop van Rio de Janeiro en Dom Aggelli Rossi, aartsbisschop van Sao Paulo als gijzelaars aan boord van het vliegtuig wilden hebben. De 30 passagiers van de Cara veile hadden volgens het plan van de kapers alleen mogen uitstappen, als dat nodig was om plaats te maken voor de poli tieke gevangenen. De vliegtuigkaping mislukte omdat de piloot terugkeerde naar Rlo de Janeiro, onder het voorwendsel dat hij niet ge noeg brandstof in de tank had. Enige tijd na de landing drongen militairen de cockpit binnen. Bij de daaropvolgende vechtpartij zijn zes passagiers licht ge wond geraakt. Een kaper probeerde zelfmoord te plegen. Hij is met zeer ernstig hoofdletsel in het ziekenhuis opgenomen. Een van de gearresteerde vliegtuigka pers is de dochter van een politieke ge vangene. O 0 Het tonnage van de Russische handelsvloot heeft de 14 miljoen over schreden, zo meldt het Russische pers bureau Tass. Venvacht wordt, dat de Russische schepen dit jaat minstens 160 miljoen ton vracht zullen vervoeren. Het Deense ministerie van Justitie heeft donderdag de Tsjechoslowaakse ambassadeur in Kopenhagen, Anton Vasek, diens vrouw en hun twee doch ters, politiek asiel toegekend. Vasek had vorige week maandag hierom ge vraagd. derd passagiers het Amerikaanse reu- zenpassagiersvliegtuig Boeing-747 d_oor twee brede deuren binnenkomen, lijkt het of een bioscoop aangaat. Twaalf stewardessen wijzen de men sen vriendelijk hun plaatsen aan en zij verwachten niet dat zij achteloos een kwartje in de hand gestopt krijgen. Wie dit voor het eerst meemaakt, verbaast zich over de ruimte die er voor iedereen is. Dat komt door het hoge plafond en de afstand tussen de rijen stoelen. Als men van voor naar achter kijkt schijnt er geen einde te komen aan hel 68V2 meter lange vliegtuig. Zo beleef den dat gisteren de gasten van de Ame rikaanse luchtvaartmaatschappij Pan- Am toen zij instapten voor een vluchtje van twintig minuten van Amsterdam naar Brussel. Het was voor het eerst dat een „747" op Schiphol landde. De genodigden ver baasden zich oprecht dat er werkelijk in 56 rijen (een F-28 Fellowship van Fokker heeft dertien rijen) stoelen stonden voor 362 luchtreizigers. Een groot aantal van die rijen telt negen stoelen met twee tussenpaden. En dan de vijf filmschermen, waar op het beeld voor iedereen zichtbaai komt. maar wil men ook het geluid ho ren. dan moet er voor tweeëneenhalve dollar een apart apparaatje worden ge huurd. Het was ook voor het eerst dat zij in een vliegtuig zaten met twaall deuren, waar evenveel stewardessen bij opstijgen en dalen de wacht houden. Als hoofd van het cabinepersoneel vloog de in VVeesp geboren ..flight di rector" John Stol (42) mee. Hij is als sinds 1952 in dienst van Pan Am en hij verwacht dikwijls op de nieuwe lijn van deze maatschappij te zullen vlie gen. Bij de stewardessen was Marianne Thomassen (27) uit het Limburgse Swalmen die sinds drieëneenhalf jaar bij Pan Am werkt. „De Boeing-747 is wel ruimer dan andere vliegtuigen, maar het werken erin is wel ver moeiender door de grote afstanden", zei zij. Zowel op Schiphol als op de Brussel se luchthaven bleek dat de behandeling van zo'n reus in het bijzonder wat de verwerking van lading betreft een andere routine vergt dan bij kleinere vliegtuigen. De bemanning scheen dit meer te hebben meegemaakt en bleef daarom onbewogen bij de opgelopen vertraging. Vlak voor de terugreis uit Brussel klonk de opzettelijk trage stem van de gezagvoerder: „En dan is toch alle la ding aan boord, de deuren zijn nu dicht en dan gaan we toch vertrekken..."

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 8