Veenendaals
dagblad
Meester
mag met
in dienst
„Mijn mening heb ik
niet gewijzigd"
Buiten
VLIEGTUIG MET
112 INZITTENDEN
VERMIST BIJ
BARCELONA
Tijd
een
Regen slecht voor fruit
is rijp voor
nationale
gezondheidszorg
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Premier over rede prof. De Jong:
Melk naar
59 ct. liter
Tenminste seven doden en tientallen gewonden
Ds. Paisley
uitgejouwd
Schilderijen
gestolen
in Londen
In jaar
35000 man
ontslagen
Strauss
Brandt
valt
aan
Ir. W. Kooij
onderscheiden
Fransen nemen
proef met
„sterke'" bom
Kabinet akkoord
met verboging
minimumloon
Arlikel van dr. Lamberts
Bestorming
Bast
WAARDE 1,3 MILJOEN
Geringe invloed
Temperatuur
iets heter
B*r. voor radactie en administratie:
Prwm Bernhardlaan 28, Veenendaai,
Totef. 08385-10550 (adm), 10757 en
10935 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers f 0,25; Abonnement
VI P-W., 4,85 p.m., 14,30 p.K.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern ru*
Advertentietarieven op aanvraag.
ZATERDAG 4 JULI 1970 - 44e JAARGANG no. 153
Oorlogsgeweld in
Belfast
van
BELFAST Ln de Noordierse slad Belfast hebben Engelse militairen van
nacht het vuur geopend op oproerkraaiiers in een poging een eind te maken
aan hevige straatgevechten, die in de loop van vrijdagavond waren ontstaan.
Voor zover thans bekend zijn in de strijd, waarbij pantserwagens werden inge
schakeld. tenminste zeven burgers gedood en tientallen mensen gewond, onder
wie tenminste 15 militairen. De gesneuvelde burgers waren scherpschutters, die
door de militairen onder vuur waren genomen.
Zo hevig waren de gevechten, dat boven een wijk zwarte nevels hingen van
wege de branden. Overal klonken explosies.
De straatgevechten barstten los, nadat
de politie en het leger overvallen had
den gedaan op panden, waarin wapens
waren verborgen. Drie van dergelijke
opslagplaatsen werden in de loop van
vrijdag ontdekt. Tot de wapens, die wer
den gevonden, behoorden benzinebom
men, plasticbommen, pistolen, geweren
en de daarbü behorende munitie.
Vooral jongeren namen dit niet. In de
loop van de avond begonnen zij de mi
litairen, die door de straten patrouil
leerden, aan te vallen. Ze waren gewa
pend met stokken en stukken ijzer en
ze gooiden met stenen, flessen en an
dere projectielen, die zij in handen
kregen.
De gevechten spitsten zich het meest
toe in de katholieke wijk Falls Road.
Daar werden bij een aanval met zelf
gemaakte handgranaten, vijf Britse mi
litairen gewond. De soldaten verdedig
den zich door gashouders terug te wer
pen.
Tegen half elf moest het Britse leger
een uitgaansverbod uitvaardigen. Ieder,
die na die tijd nog op straat werd aan
getroffen. werd gearresteerd. Het ver
bod werd onder meer afgekondigd uit
een hefschroefvliegtuig, dat boven Falls
Road hing.
Tegen middernacht gingen de Britse
troepen ertoe over de rebellerende wijk
te bestormen. Ongeveer 2000 man troe
pen werden hierbij ingeschakeld. Zij
werden vooraf gegaan door een bulldo
zer met een kogelvrij dak. Deze moest
de barricaden uit de weg ruimen, die
de troepen de doorgang versperden.
Iedereen, die zich toen op straat be
vond, werd tot nader order gevangen
genomen. De militairen hadden de op
dracht gekregen, niet in het wilde weg
op de mensen te schieten maar slechts
te richten op personen, die zelf schoten
of bommen wierpen. Verslaggevers eft
fotografen kregen de raad de wijk te
verlaten.
Tegen half twee vannacht waren hon
dorden Ieren in een bitter gevecht ge
wikkeld met de militairen. De militai
ren werden toen met alle mogelijke
automatische en semi-automatische wa
penen beschoten. Terwijl de explosies
tot ver in de omtrek waren te horen,
begonnen de militairen de ongeveer 50
straten tellende wijk meter voor meter
te zuiveren. Tientallen pantserwagens
werden hierbij gebruikt.
Vrouwen hebben geprobeerd hun tie-
JVtet bij bomen, maar bij dieren;
de herten dragen thans nl. het
fluwelen hulsel om het gewei en
weldra zal het z.g. „vegen" begin-
nen. Dc aldus geheten bast- of
i kolftijd loopt ten einde en zal nog
J tot begin augustus duren. Een bri-
mitief volksgeloof hield de lorren
en flardendie dan de stangen
ontsieren, voor slangen, tegen
welke het edelwild moest vechten.
Zelfs zou het de reptielen met zijn
adem uit de schuilhoeken verdrij
ven; dit verhaal vindt ge al bij
Plinius en Martialis. Een bijgeloof
op het platteland hield stand bij
brandend hertshoorn, waarvan de
scherpe, bijtende walm ongedierte
zou verdrijven. Men kon tegen
slangebeten voorts met succes een
hertetand bij zich dragen. Overi
gens kan ook het bastgewei voor
de mens nuttig wezen: de zachte
kolven kwamen toebereid als een
bijzonder gerecht ter tafelmaar
even merkwaardig is het, dat de
Chinezen het gewei in dit stadium
hooglijk als een afrodisiacum
waarderen. Zij fokken er maralher-
ten speciaal toe in grote rasters, J
vangen hen zodra de kolven ge-
heel ontwikkeld, maar nog week
zijn en bedwingen hen in een t
soort van koestal, om vervolgens
de ongelukkige dieren het bijzonder
gevoelige bastgewei wreed en on
menselijk af te zagen Iedere
zomer wordt die gruwelijke proce
dure herhaald. Op deze wijze wor
den de herten in hun secondaire
geslachtorganen kunstmatig ge
stoord en zijn voor de nakomeling
schap weinig meer waard. De al
dus verkregen stangen worden
gedroogd en als dure poeder
verhandeld. Het zijn afschuwelijke
onthoofdingen al geeft men voor,
dat men de dieren eerst doodschoot
en hen niet bij levenden lijve ont-
takelde. We verzetten ons onmach-
tig met ivalging en afgrijzen tegen 1
zulke kwellingen en slachtingen
van weerloze schepselen.
4 juli 1970
A. B. Wigman. j
rende mannen ervan te weerhouden de
Britse militairen te lijf te gaan. Maar
de mannen drongen hun vrouwen opzij
en stormden verbeten op de soldaten in.
Hoewel het in de morgen moeiljjk was
een duidelijk overzicht te kragen van
het aantal doden en gewonden, stond
wel vast. dat tenminste zeven personen
waren gedood en ettelijke tientallen ge
wond.
De gevechten namen tegen half vier
in hevigheid af. Er werd toen echter
tussen opstandelingen en Britse troepen
nog steeds geschoten.
Bij huiszoekingen in de „veroverde
straten" werden grote hoeveelheden
munitie in beslag genomen.
Eerst tegen half vijf begon de rust in
de wijk Falls Road terug te keren. Toen
hadden de straatgevechten zo'n negen
uur geduurd.
BARCELONA Een straalvlieg
tuig van de Engelse maatschappij Dan-
Air, met 105 passagiers en een beman
ning van 7 aan boord, is naar wordt
gevreesd bij Barcelona in de Middel
landse Zee gestort.
liet toestel van Dan-Air was om
5 uur 's middags uit Manchester met
vakantiegangers vertrokken naar Bar
celona, waar het om 8 uur 's avonds had
moeten landen.
Het contact met het vliegveld van
Barcelona werd verbroken toen het
vliegtuig - een Cornet - boven Sabadell,
ongeveer 25 km ten noordwesten van
Barcelona vloog.
Officieel kon vanmorgen nog niet wor
den bevestigd dat het vliegtuig in zee
was gestort.
De verkeerstoren van het vliegveld
van Barcelona heeft gezegd, dat het
contact met de Cornet verloren ging,
toen het toestel reeds het vliegveld na-
J
LONDEN Ds. Ian Paisley, afge
vaardigde van de extremistische? pro
testanten van Noord-Ieriand naar het
Britse Lagerhuis is vrijdagochtend bij
zjjn aankomst in Westminster en vóór
het uitspreken van zjjn eerste rede in het
Britse Lagerhuis uitgejouwd.
In zijn rede, als afgevaardigde van
North Antrin, oefende Paisley ernstige
kritiek op het Britse expeditieleger in
Ulster, dat hij verweet de protestanten
in Noord-Ierland „zeer onvoldoende" te
beschermen.
Onder de sociale toestanden in Noord-
Ierland hebben volgen» Paisley niet al
leen de katholieken maar ook talrijke
protestanten te lijden, „die genoeg heb
ben van de dictatuur van de (aan het
bewind zjjnde) Unionistische Partij".
DEN HAAG Ir. W. Kooij, provin
ciaal voedselcommissaris voor Gelder
land en gewestelijk directeur van de
S.T.U.L.M. (Stichting tot Uitvoering
van Landbouw Maatregelen) is tijdens
een afscheidsreceptie op vrijdag 3 juli
in De Bilderberg te Oosterbeek, be
noemd tot Officier in de Orde van Oran-
je-Nassau.
Ir. Kooij, die bijna 30 jaar zijn functie
als provinciaal voedselcommissaris en
gewestelijk directeur van de S.T.U.L.M.
in Gelderland heeft verricht, is inmiddels
opgevolgd door ir. J. Achterstraat,
hoofdingenieur-directeur van de Agra
rische Bedrijfsontwikkeling in Gelder
land.
PARIJS Het. Franse ministerie van
Defensie heeft vrijdagavond meegedeeld
dat een „sterke", experimentele bom
vrjjdag in het proefcentrum in de Stille
Oceaan tot ontploffing is gebracht.
De ontploffing was de vijfde van een
serie. De drie eersten zouden „zwak"
zijn geweest. De proef is boven de La
gune van Mururoa genomen.
Er zullen nog drie ontploffingen tot
stand worden gebracht en dan zullen de
deskundigen weten wat zij moeten we
ten om een waterstofbom te vervaardi
gen, die aan hun eisen voldoet.
Op enkele mijlen van het proefterrein
verwijderd lagen drie spionnenschepen -
een Amerikaans, een Brits en een
Russisch.
derde en zich boven Sabadell bevond.
Volgens havenautoriteiten is het vlieg
tuig waarschijnlijk in zee gestort bij Ma-
taro, 25 km ten noordoosten van Bar
celona. Reddingsschepen zijn uitgezon
den naar de plaats waar de Cornet zou
zijn neergestort om uit te zien naar
overlevenden en wrakstukken.
Nadat het vliegtuig niet verscheen op
het vliegveld van Barcelona is een grote
speurtocht in de omgeving van Saba-
del, Tarrassa. en Manresa begonnen.
Niets werd echter gevonden.
Aanvankelijk vreesde men, dat d<
Cornet tegen een der hoge bergen rond
Barcelona was gevlogen.
Tijdens het laatste contact met de
verkeerstoren van Barcelona meldde de
Cornet dat zijn hoogte op dat moment
2000 meter bedroeg.
Het zoeken is hedenmorgen gestaakt,
staakt.
Zo demonstreerden de leerlingen
van een Amsterdamse school op
het Frederiksplein tegen de oproeping
van hun meester voor de militaire
dienst. Of het helpen zal
DEN HAAG Het kabinet is gisteren
akkoord gegaan met de voorstellen tot
verhoging van het minimumloon.
Besloten is tot:
Verhoging van het minimumloon naar
f 157,50 met ingang van 1 juli 1970.
Verlaging van de leeftijdsgrens voor
het minimumloon van 24 naar 23 jaar.
Vorming van een minimumloon voor
jongeren beneden de 23 jaar.
UTRECHT Een nationale gezondheidszorg, gebaseerd op een algemene
volksverzekering, is uitermate wenselijk. Of dit moet worden genoten in de
vorm van een nationale gezondheidsdienst zoals in Engeland en Zweden is
geen principiële vraag maar een praktische. Wanneer blijkt, dat een rationele
en goed functionerende herstructurering van de gezondheidszorg tot stand kan
komen met behoud van de vrijheid, waaraan de arts zo sterk hangt, dan is dat
mij even lief, zeker voor de huisarts.
TI EL Van de goudreinetten-
oogst in de Betuwe zal maar wei
nig meer terecht komen. De zware
regenval 75 mm in vijf dagen
heeft tot gevolg gehad dat in vele
boomgaarden deze appels, die een
harde schil hebben, zijn gescheurd.
Er zijn boomgaarden waar circa
10 procent van de oogst moet wor
de afgeschreven, er zijn er ook
waar naar schatting 80 procent ver
loren is gegaan. Deze laatsten zijn
vooral te vinden op de wat lichtere
gronden.
Door het wekenlange zonnige
weer hadden de vruchten zich op
de droogte ingesteld, de regen
zorgde voor een plotselinge groei,
waardoor de schil vaak rondom de
appel openscheurde.
Een deel van de aangetaste ap
pels zal straks nog wel geplukt
kunnen worden, maar zal dan
slechts als een tweede soort fruit
kunnen worden verkocht.
De regenval is ook van invloed
geweest op de kersen. Ze worden
nu nog maar weinig geplukt, omdat
er eveneens veel gebarsten zijn.
Het is dan ook haast ondoenlijk ge
worden de kersen te sorteren. Veel
telers laten ze daarom hangen, te
meer daar de opbrengst maar
schril afsteekt tegen de hoge pluk-
kosten.
LONDEN In het hart van de Lon-
dense zakenwijk, zijn vrijdag uit de kan
toren van een vooraanstaande handels
bank schilderijen gestolen ter gezamen
lijke waarde van ujna 1,3 miljoen gulden
Vijftien werken zijn Victoriaanse land
schappen van de Britse schilder Frede
rick Watts, een doek is van de Neder
lander F Kruseman en een van de Fran
se impressionist Marcel Dyf.
De dieven zijn voortvluchtig en men
weet ook nog niet hoe zij het bankge
bouw zijn binnengekomen.
Bij een auto-ongeluk bij Koblen
is vrijdag de plaatsvervangend
Westduitse president. Franz Josef R<
der. licht gewond. Hij zal enige dage
in een ziekenhuis moeten blijven.
Indien die herstructurering echter
niet tot stand komt, vereist hel belang
van de gezondheidszorg de instelling
van een nationale gezondheidsdienst,
waarin de huisarts een centrale plaats
inneemt. Onze Nederlandse huisartsen
zfln trouwens bij het huidige zieken,
fondssysteem en het optreden van eco
nomische zaken ai minder vrjj dan hun
Engelse collega's onder de National
Health Service.
Dit schrijft de voorzitter van de vaste
Tweede Kamer-commissie voor sociale
zaken en volksgezondheid, de PvdA-er
dr. I. H. Lamberts, deze week in een
artikel over de toekomst van de huis
arts in Medisch Contact, het officieel
orgaan van de Koninklijke Nederlandse
Maatschappij tot Bevordering der Ge
neeskunst.
De huidige situatie inventariserend
stelt dr. Lamberts, dat de huisarts
geneeskunde als specifieke wetenschap
nog grotendeels tot stand moet komen.
Wel komt de professionalisering van de
huisarts nu op gang, maar toch nog te
Dr. Lamberts vindt tevens dat de ge
organiseerde huisartsen relatief gerin
ge politieke invloed kunnen uitoefenen
en veelal vrij ongelukkig optreden.
Deze omstandigheden hangen nauw sa
men met de tegenstellingen tussen het
positief-professioneel en idealistisch in
gestelde Nederlands huisartsen-genoot
schap en de meer materialistische ima
go van de Landelijke Huisartsen Ver
eniging optredend en reagerend als
vakbond
Gelukkig is deze tegenstelling aan het
verminderen, aldus dr. Lamberts.
In het parlementaire werk is herhaal
delijk gebleken hoe gering de politieke
feeling is en hoe weinig overtuigend de
argumentatie van de kant van de
(huis)artsen is. Hieraan is te wijten dat
de huisartsen bijvoorbeeld in de afge
lopen jaren - in politiek opzicht - de
boot hebben gemist om te komen tot de
stichting van een aanvaardbaar aantal
groepspraktijken en gezondheidscentra.
De Nederlandse huisarts zal moeten
kiezen tussen zijn ivoren toren-
DEN HAAG De staatssecretaris
van economische zaken heeft thans
schriftelijk aan hel procluktschap voor
zuivel medegedeeld akkoord te willen
gaan met de door dit schap voorgestel
de minimumprijs voor melk van 59 ct.
I per liter.
minachting voor de politiek of een vol
waardige invloed op de totstandkoming
van het volksgezondheidsbeleid.
De financiële situatie van de huisarts
is volgens dr. Lamberts rijp voor ver
anderingen. Gezien de politieke ontwik
keling rondom de gedachten aan een
waardevast pensioen voor de hele be
volking, kan hij aan een gevoel van
teleurstelling voor de sociale zekerheid
van zijn oud-collega's niet ontkomen.
Het is dan ook zonder meer noodzake
lijk om te komen tot een meer gediffe
rentieerde betaling van de huisarts. Zij
die duidelijk streven naar kwaliteits
verbetering van hun werk, behoren niet
alleen in hun hogere kosten tegemoet
te worden gekomen, maar ook extra
worden beloond, aldus dr. Lamberts.
Daarbij zal overigens een zekere kwa
liteitscontrole niet te vermijden zijn. Ten
aanzien van dit laatste punt betreurt hij
het dat de huisartsen-registratie nog
niet gekoppeld is aan de totstandkoming
van de opleiding tot huisarts en „de zc
noodzakelijke toekomstige nascholing".
UTRECHT Van eind 1965 tot mid
den 1969 vielen er in ons land meer dan
350 collectieve ontslagen, waarbij telkens
meer dan 25 werknemers waren betrok
ken. In totaal kwamen daardoor 35.500
mannen en vrouwen op straat, zo blijkt
uit een rapport van het wetenschappe
lijk en scholingsinstituut van het NVV,
waarin verslag is uitgebracht over een
onderzoek naar het verschijnsel van het
collectief ontslag.
Een derde van de bij het collectief
ontslag betrokken 35.500 mannen en
vrouwen was in de textiel- en kleding
industrie werkzaam en eveneens een
derde in de metaal.
Verdeeld over de provincies, vielen
de meeste ontslagen in Noord-Brabant,
gevolgd door Noord- en Zuid-Holland.
Bij de steden ging Amsterdam aan kop.
Bijna de helft van alle gevallen had
als oorzaak: reorganisatie. Sluitingen,
faillissementen en fusies waren relatief
minder vaak oorzaak van collectieve
ontslagen.
De onderzoekresultaten bevestigen
wat al bekend mocht worden veronder
steld, namelijk dat speciaal de ouderen,
indien zjj eenmaal zijn ontslagen, weer
moeilijk aan de slag komen.
DEN HAAG Na afloop van het
wekelijkse kabinetsberaad heeft minis
ter-president P. J. S. de Jong een
verklaring uitgegeven, waarin hjj enke
le opmerkingen maakt naar aanleiding
van de discussie rond de rede van prof.
dr. L. de Jong over de kwaliteit van
het defensie-apparaat.
De indruk is ontstaan, aldus minister
De Jong, dat mijn antwoord aan het
Tweede-Kamerlid Goedhart en de op
19 juni gegeven reactie op de rede die
prof. De Jong dezer dagen in Delft
heeft gehouden, met elkaar in strijd
zouden zijn.
Ik zou, zo is gezegd, mijn mening
over die rede sindsdien hebben gewij
zigd. Ik ontken dat beslist. In de dis
cussie over deze zaak hebben van meet
af aan twee elementen centraal ge
staan:
le. de instelling, de gezindheid van
sommigen ten opzichte van onze
defensie als onderdeel van de ge
meenschappelijke Navoverdediging.
2e. het waarde-oordeel over de huidige
kwaliteit van ons defensie-apparaat.
Over beide, door prof. De Jong ter
sprake gebrachte elementen heb ik mij
zowel op 19 juni als in mijn antwoord
van 26 juni aan de heer Goedhart in
gelijke zin uitgelaten. Ook op 19 juni
heb ik uitdrukkelijk gezegd het eens te
zijn met prof. De Jong wanneer deze
wijst op het Navo-bondgenootschap en
waar hij stelt dat wij op dit punt le
ring kunnen trekken uit de historie. Ik
heb dit in mijn antwoord aan de heer
Goedhart herhaald.
Op de persconferentie van 19 juni
concentreerde de discussie zich echter
vooral op het waarde-oordeel over de
kwaliteit van ons defensie-apparaat.
Daarvan heb ik toen gezegd zoals ik
daarna ook in mijn antwoord aan de
heer Goedhart heb gesteld dat ik
op dat punt met prof. De Jong van me
ning verschil en een vergelijking met
1940 beslist van de hand wijs.
Omdat in de publiciteit het verschil
van mening met prof. De Jong ten
aanzien van de kwaliteit van het defen
sie-apparaat wel wat erg veel nadruk
had gekregen, heb ik in mijn antwoord
aan de heer Goedhart het accent wat
meer gelegd op het punt waarop ik het
eens ben met prof. De Jong.
Van tegenspraak of van een andere
opvatting kan beslist niet worden ge
sproken.
NEURENBERG Met scherpe aan
vallen op de Oostpolitiek van de West-
duitse socialistisch-liberale regering
heeft de voorzitter van de Beierse
Chrfstelijk-Sociale Unie, Franz Josef
Strauss, vrijdag in Neurenberg hel
partijcongres geopend. Wat de regering
ai verspeeld heeft kan in jaren niet meer
worden goedgemaakt, zo verklaarde hij.
Strauss betitelde de bondskanselier
Brandt als „Don Quichot van de Duitse
buitenlandse politiek" en sprak van een
„waaghalzige rit over het moerassige
terrein van politieke avonturen".
Met het Oosten moest onderhandeld
worden op gebieden waar geen wereld
beschouwelijke en politieke tegenstel
lingen van onoverbrugbare aard beston
den, maar wederkerige materiële belan
gen. Daar moest men de wil tot over
gang van confrontatie naar onderhande
lingen nagaan en tot uiting brengen.
Het paste bij de theatrale komedian
tenstijl van de regering, dat de inhoud
van de afspraken tussen staatssecretaris
Egon Bahr en de Russische minister van
Buitenlande Zaken Gromyko het publiek
bereikte via kranten en tijdschriften.
Parlement en publiek waren voorge
logen toen men van onverbindende voor
besprekingen sprak, aldus Strauss.
Bij Dong Ha in het noorden van
Zuid-Vietnam zijn vrijdag 46 men
sen gedood toen een rivierboot op een
mijn liep. De boot vervoerde 50 pas
sagiers die op weg waren naar d«
markt.
Van onze
weerkundige medewerker
Dit weekeinde boekt de tempe
ratuur weer een kleine winst. Met
name zondag zullen in Gelderland
waarden van 13 tot 20 graden Cel
sius bereikt worden. Helaas kunnen
wij echter nog geen droog weer in
uitzicht stellen, omdat het op
dringen van de iets warmere lucht
tijdelijk regen zal veroorzaken.
Ook in midden-Europa houden de
vakantiegangers een wisselvallig
weerbeeld, met plaatselijk buien en
temperaturen onder de 20 graden
Celsius. Alleen van Spanje tot over
de Balkan blijft het zomers en
plaatselijk zelfs tropisch. Malaga
registreerde dezer dagen 40 graden,
Marokko 42.
Wij zien een kansje, dat er in de
loop van de volgende week een
geleidelijke verdere stabilisering
van het weer in West-Europa plaats
zal vinden.