Veenendaals
dagblad
APENPARK KOMT IN APELDOORN
Buiten
Lr
Kabelbaan met
gondels van
katrol gestoten:
zes gewonden
MENSEN LEVEN
ALS DIEREN
IN KOOIEN
union
lekker lui Trefter
Kistje met
fortuin
lag op
zolder
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Terrein al gereserveerd
in Berg en Bos
Na aanvaring zandzuiger
Gru we Igeva ngenis
in Zuid- Vietnam
Protest van
Paisley
tegen Mis
Plaatselijk
een bui
zingende dolfijnen...
Treinongeluk
in België
Oliebrand in
Le Havre
POLY SELECT matras
Dolle
Mina's
op het
Binnen
hof
Geen diefstal
in Otterlo
VERWACHTING
CENTRAAL
PLANBUREAU
DOLFINARIUM VTB N.V.
Dode en 34 gewonden
Duu
r servies
Kant
s op onweer
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red Giro 1321600.
Losse nummers 1 0,25: Abonnement
1,13 p.w., 4,85 p.m., 14,30 p.k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad ,,De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
WOENSDAG 8 JULI I970 - 44e JAARGANG no. I56
(van een onzer verslaggevers)
APELDOORN Het is zo goed
als zeker, dat 's werelds eerste sanc
tuarium (lees schuilplaats) voor apen
in Apeldoorn komt. waar in het na
tuurpark Berg en Bos 5 1/2 ha voor
dit projecCis gereserveerd. De plan
nen hiervoor zijn volledig rond en
de enige officiële hinderpaal is het
fiat van de gemeenteraad, die op
donderdag 6 augustus over een des-
betrefend voorstel van B. en W. zal
moeten beslissen. Een ja van de ge
meenteraad betekent, dat Apen-heul
in het komende voorjaar geopend zal
kunnen worden.
Inilitatiefnemcr Him Mager (30)
uit Spijkenissc heeft vijf jaar aan
het plan gewerkt en gesprekken met
beroemde wetenschapsmensen ge
voerd alvorens hij de stap durfde
wagen. In het sanctuarium staan
centraal: a. de volledige ontplooiing
van het natuurlijk gedragspatroon
van de dieren (13 gorilla's en 35 wol-
apen) en b. de ontmoeting tussen
mens en dier. De structuur van
„Apenheul" zal de volgende zijn:
voor wolapen binnenverblijven van
430 m3 plus een eiland van 1 1/2 ha;
voor gorilla's een totaal aan binnen-
verblijf van 735 m3 plus een eiland
van circa 2 ha. Deze beboste eilan
den zullen het gehele jaar dag en
nacht geopend zijn. Tijdens de
ontmoetingen worden de dieren ge
heel vrij tussen het publiek gelaten.
Naar verwachting zal Berg en Bos
nieuwe stijl vanaf 1971 gemiddeld
200.000 bezoekers per jaar trekken.
Befaamde ethnologen hebben al gro
te initeresse getoond voor het apen-
park. De wetenschappelijke aspecten
werden behartigd door de Groningse
universiteit waarvan de ethnoloog dr.
J. P. Krujjt in het stichtingsbestuur
zal plaatsnemen. Deze stichting die
haar werkzaamheden zal verrichten
op „non-profit" basis, bestaat voor
het merendeel uit culturele autori
teiten in de gemeente Apeldoorn. De
aanschaf van de apen is een kostbare
zaak. Een gorilla kost. al naar gelang
het gewicht f 8000 tot f 20.000 en
een wolaap f 300. H im Mager neemt
de aanschaf voor zjjn rekening.
Economie
zet opmars voort
ADVERTENTIE
...in hel dolfinarium Harderwijk
-
In het grootste overdekte Dolfijnensta
dion ter wereld met 2500 zitplaatsen
ziet u een unieke show van zeeleeuwen
en dolfijnen inéén programma.Tijden:
10.00, 11.30, 13.00, 14.30, 16.00
en 17.30 uur (op zondag niet om 10
uur).
SPEELTUIN RONDVAART VELUWESTRAND
Tel. 03410 - 6041.
DEN HAAG Korter Herken, meer verdienen, minder
inflatie en hogere belstingen en sociale premies.
Dat is nat ons in de komende drie jaar te wachten Maat, zo heeft het Cen
traal Planbureau uitgekiend. De belangrijkste oorspeilingen over de ontw ikke
ling van de Nederlandse economie tot eind 1973 luiden:
Initiatiefnemer Wim Mager nit Spijkenisse met twee van zijn wolapen.
I^en der beste kenners van histo- 1
rische achtergronden op de
Veluwe, die veel aan het licht heeft
weten te brengenwaarvan wij on- 5
i kundig waren en die bovendien een J
exclusieve vereniging tot het
oefenen van Gelderse geschiedenis,
oudheidkunde en recht. Hij toont
aan, dat eeuwen geleden er een
ongewone bedrijvigheid rond tal
van smidsvuren in de wildernissen
ran de Veluwe moet hebben ge-
heerst, geheel verschillend van de
kalme, dagelijkse gang der werk- J
aamheden op een boerenbedrijf. J
Men was immers niet alleen belast
met de beslommeringen, verbon-
den aan het verzorgen van akker
en stal, maar evenzeer druk in de
weer met het hakken van hout, met
maken van meiiers om houtskool
te branden, het graven van kuilen.
het uitzoeken van klapperstenen J
t ussen het uitgeworpen grint en het
aanvoeren van karrevrachten erts S
langs ongebaande wegen door
ruigte en hei. Al deze naarstige
arbeid gaat vooraf aan de span- g
tiende uren aan het einde van de J
dag, waarop de mannen bezig zijn g
de oven te stoken, bij te vullen en i
door het juiste tempo bij de han- S
tering der blaasbalgen zorg te dra- 1
gen voor de vakkundige regeling
van het vuur. Als de hitte van zo'n
oer-primitieve hoogoven" hoog ge-
noeg is gestegen, begint het vuur g
zacht te grommen en te lomen; g
weldra begint het tijd te worden de
laatste slak uit het gat te laten lo-
pen en moet blijken of al dit werk
zijn beloning vindt in een welgelukt
smeltsel, de z.g. ..wolf"die kan
worden uitgesmeed tot allerlei ge- t
rtef.
g rief
rm m m w t
8 juli '70
j
A. B. WIGMAN
Een groei van de produktie met
ruiin vijf procent per jaar:
De lonen gaan met bijna acht pro
cent per jaar omhoog bij een verbete
ring van de arbeidsproduktiviteit niet
vier procent per jaar;
De kosten van levensonderhoud
zullen met slechts twee en een half a
drie procent per jaar stijgen;
In 1973 zal Nederland 47 procent
van het nationaal inkomen besteden
aan belastingen en sociale lasten, tegen
43.5 procent in 1969:
De gemiddelde werkweek wordt
verder verkort tot ruim 41 uur per
week.
De particuliere consumptie komt er
nogal bekaaid af. Doordat de collectie
ve voorzieningen nog sneller groeien
dan de produktie. kan het particuliere
verbruik met slechts ruim drie procent
per jaar toenemen
ARBEIDSMARKT
Nederland zal vijftienduizend nieuwe
gastarbeiders per jaar aantrekken,
maar toch blijft de arbeidsmarkt krap,
zo verwacht het Centraal Planbureau.
Aan ontwikkelingshulp zullen wij in
1973 1,1 miljard gulden uitgeven, dat is
één procent van het nationaal inkomen
dan.
Het overschot op de lopende rekening
van de betalingsbalans wordt voor 1973
op een miljard gulden geschat. Dat laat
ruimte voor investeringen in het bui
tenland en een groei var onze deviezen
pot.
Het planbureau heeft zich ook ge
waagd aan een voorspelling voor de af
zonderlijke bedrijfstakken. De sterkste
uitbreidingen zijn te verwachten bij de
olieraffinage, chemische industrie
openbare nutsbedrijven, elektrotech
niek, metaalindustrie, en de aardgasex
ploitatie. Tot de traagste groeiers beho
ren landbouw, voedingsmiddelenindus
trie, textiel en schoenen, en de bouw
nijverheid.
BRUSSEL Bij het Belgische
plaatsje Melle in Oost-Vlaanderen is
omstreeks middernacht de sneltrein van
Keulen naar Londen ontspoord. Bij dit
ongeluk is één man, die in dienst is van
een slaapwagenmaatschappij, omgeko
men. Voorts werden 34 mensen gewond,
van wie vijf ernstig.
De gewonden zijn opgenomen in een
ziekenhuis in Gent. Onder de lichtge
wonden bevinden zich verschillende
Britse en Duitse toeristen.
Volgens de Belgische spoorwegen is
het ongeval te wijten aan het feit dat
de trein een verkeerd spoor is opgere
den. Bij de ontsporing zijn alle zes de
wagons waaruit de trein was samenge
steld van de rails geraakt. De locomo
tief is zelfs van de spoorberm gevallen.
De materiële schade, die op het tra
ject werd aangericht, is zeer groot. Men
verwacht enkele dagen nodig te hebben
om de schade te verhelpen. Het trein
verkeer wordt momenteel omgeleid via
Aalst.
HILVARENBEEk Zes mensen zijn gisteren gewond geraakt, toen in het
recreatieoord De Beekse Bergen de kabel van de onlangs in gebruik genomen
kabelbaan door de giek van een zandzuiger werd geraakt. Geen van de gewon
den is in levensgevaar.
WASHINGTON Op het prachtige Zuid Vietnamese eiland Con Soon, het
20 km uit de kust gelegen geliefkoosde visplekje van vice-president k>, staat
een gruwelgevangenis. Meer dan 500 politieke gevangenen verblijven hier
sommigen al jarenlang in een soort ..tijgerkooicn", die alleen san bovenal
te openen /.ijn. Gesard en geslagen door hun bewakers hebben zij alle hoop op
een betere toekomst laten varen.
Deze schokkende onthullingen, die in Amerika veel stof doen opwaaien, deden
twee leden van een Amerikaanse commissie uit het Huis van Afgevaardigden.
ZU waren naar Vietnam gegaan om te kijken hoe daar de stand van zaken op
het gebied van het gevangeniswezen was.
CANTERBURY De Nonrdierse do
minee Ian Paisley heeft dinsdag mei
zijn volgelingen luidruchtig geprotes
teerd tegen hel opdragen van een ka
tholieke mis op de binnenplaats van de
Kathedraal van Canterbury.
Ter herdenking van dc moord op
aartsbisschop Thomas Becket in 1170
worden in Canterbury drie oecumeni
sche diensten gehouden.
De protestanten zongen strijdlustige
liederen en riepen „Geen Papen hier"
Vanmorgen is in Eleveld (gemeente
Rolde) een kapitale boerderij door
brand verwoest. Van de inboedel kon
niets worden gered. Een aantal land
bouwwerktuigen en een grote partij
hooi en stro werden eveneens door het
vuur verwoest. De schade bedraagt eni-
:je tonnen.
De kabel werd van een katrol gesto
ten, waardoor de gondels vier meter
naar beneden zwiepen en zo vervaar
lijk begonnen te zwaaien dat de inzit
tenden van twee gondels naar beneden
vielen: twee in het water van het grote
meer van het recreatieoord, drie op het
land en één op het dek van het schip.
Eén gondel stortte neer en ligt nu op
de bodem van het twaalf meter diepe
meer. Duikers zochten de plek af naar
eventuele slachtoffers. Bij het beëindi
gen van de reddingsactie, om half ne
gen gisteravond, leek het uitgesloten
dat er doden waren gevallen.
De aanvaring gebeurde om iets over
half vijf gistermiddag. De zandzuiger
was op weg naar het zandwinningster
rein in een hoek van de 72 ha grote
plas.
De brandweer kwam te hulp om de
mensen die nog in de gondels zaten
de kabelbaan was terstond tot stilstand
gekomen te bevrijden. Moeders met
kinderen en aanstaande moeders wer
den het eerst gered.
Hartroerende tonelen
Hoewel er bij het ongeluk met de ka
belbaan in De Beekse Bergen geen al
gehele paniek uitbrak, speelden fcieh
hartroerende tonelen af. Moeders lie-
pen angstig rond om hun kinderen bij
elkaar te zoeken.
De twaalfjarige Harry van Lieshout
zag vlak voor zich een gondel aanvaren.
De moeder in de geraakte gondel
schreeuwde: „Help mijn kindje". Harry
zag mensen vallen. Hij wist zelf in zijn
gondel te blijven door zich stevig vast
te klemmen.
De laatsten die uit de stilstaande gon
dels werden gehaald waren de heer en
mevrouw J. G. A. Tempelaars uit Dor
drecht. Zij hadden vier uur lang in de
lucht gehangen.
De kabelbaan van De Beekse Bergen
heeft een lengte van 2750 meter. Zij is
de langste in Europa. De baan heeft 226
gondels met elk een capaciteit van twee
volwassenen of drie kinderen. Op het
ogenblik van het ongeluk was de kabel
baan niet meer volledig bezet.
De zes gewonden zijn: Engelina
Brands (25) uit Tilburg, Linda de Breter
(16) uit Tilburg, Jeroen Bekx (11) uit
Etten-Leur, Theresia Verspaendonck
(11). Walter Oliviers (16) uit Heverlee,
België. Ria Verjouw (.16) uit Berten,
België.
ADV E tl i ENT IE
Voor wie zichzelf het beste gunt
LONDEN In Londen is dinsdag een
uit 62 delen bestaand porseleinen
servies voor 68.250 pond (ongeveer
682.000 gulden) verkocht aan de
kunsthandelaar Winifred Williams.
Er zou nog nooit eerder zo'n hoge
prijs voor een servies zijn betaald.
Het Meissen servies, in 1740 vervaar
digd, is 130 jaar in het bezit geweest
van een rijke Engelse familie en
het bestaan ervan was tot voor kort
onbekend voor de kunstwereld.
ADVERTENTIE
weekenders
en shirts
Amerika draagt per jaar meer dan 1
miljoen dollar bij aan het onderhoud
van de Zuidvietnamese gevangenissen.
Een van de commissieleden, Thomas
Larkinf die zijn ontslag heeft genomen
uit de commissie omdat de meerderheid
de feiten over deze gevangenis niet
wilde publiceren, gaf gisteravond in
Washington opening van zaken.
Het was voor de commissie moeilijk
geweest, toegang te krijgen tot Con Sol.
Toen ze op het eiland, cjat eigenlijk één
groot gevangenkamp is, waren aange
komen wilde commandant het cellen
blok niet laten zien. Later wisten twee
van de commissieleden waaronder
Larkin, toch in het gebouw te komen.
„Wat wij daar zagen was verschrik
kelijk", vertelde Larkin. „De cellen zijn
niet meer dan diepe betonnen gaten,
zonder deuren of ramen, in de grond
Ze zijn van boven afgesloten met grote
zware traliehekken, waar de bewakers
overheen lopen. Soms zitten de gevan
genen, waaroder 150 vrouwen, met z'n
vieren of vijven in één cel. Velen van
hen, die er al jaren verbleven, konden
niet meer staan of lopen."
„De gevangenen krijgen bijzonder
weinig te eten en te drinken en vertonen
ook tekenen van mishandelig. Overal
op het traliewerk stonden emmers met
kalk. Later bleek ons, dat als een ge
vangene volgesn de bewakers lastig
wordt, ze z'n emmer met kalkstof in
zijn hok uitstrooien. De gevangene stikt
dan bijna."
Het cellenblok is bijna 80 jaar gele
den gebouwd door de Fransen. De com
mandant van de gevangenis verklaarde,
dat de mensen daar zaten „omdat het
heel slechte mensen waren, die geen
medelijden verdienden. Ze zijn zó
slecht, dat ze niet eens behoorlijk de
vlag willen groeten, zelfs de Ameri
kaanse niet".
De Zuidvietnamese autoriteiten en de
Amerikaanse adviseurs, hebben gepro
beerd de openbaarmaking van deze
„tijgerkooien" te verhinderen, onder het
voorwendsel dat wanneer de Noord-
vietnamezen erachter zouden komen
de kans groot was, dat ook de Zuidviet
namese en de Amerikaanse gevangen
een gelijke behandeling zouden onder
gaan. Larkin en zijn mede-commissielid,
de democraat Hawkins uit Californië
vonden dit echter geen argument en
maakten de zaak publiek.
Op deze manier
hebben Dolle
Mina's gisteren op
het Binnenhof ge
demonstreerd te
gen de discrimina
tie van veertien
en vijftienjarige
meisjes. De Eerste
Kamer nam giste
ren een wetsont
werp aan tot instel
ling van een voor
waardelijk arbeids-
verbod voor veer
tien- en vijftienja
rigen. Daar vallen
echter ongeveer
35.000 meisjes die
huishoudelijk werk
verrichten, buiten.
Dus zongen de Dol
le Mina's minister
Roolvink een soci
aal treurlied" toe.
OTTERLO Een etmaal lang is de
Otterlose caravanhandelaar E. J. Koer-
nad in de veronderstelling geweest dat
een insluiper uit zijn huis voor bijna
een kwart miljoen gulden aan geld,
gouder munten en sieraden had gesto
len. Gisteren werd het fortuin op zol
der teruggevonden.
Het geld behoorde voor het grootste
deel toe aan zijn zoon, de trapezewer
ker Ernst Johannes Koernap. Het was
opgeborgen in een kistje, dat normaal
evenals een tasje met de munten en sie
raden. in een afgesloten kast lag. De
sleutel van deze kast zat in de schor-
zak van mevrouw Koernap.
Maandagmorgen tussen vijf en tien
uur was de heer Koernap afwezig; zijn
vrouw ging tussen negen en tien uur
boodschappen doen en liet de schort
thuis hangen.
Toen zij terugkwamen, bleek de kast
open te zijn de sleutel zat erin en
het kist en de tas waren verdwenen.
De heer Koernap deed onmiddellijk
aangifte bij de politie. Die stelde een
onderzoek in maar vond geen sporen
van inbraak. Het zou het werk van een
insluiper geweest kunnen zijn, maar de
politie vond het toch een vreemde zaak.
Terwijl er al gegist werd wie de da
der kor zijn het was bij familie en
in de buurt bekend dat de heer Koer
nap er warmpjes bij zat. doorzochten
enkele gezinsleden, die niet in een mis
drijf geloofden, hel huis. Gisteren
vond een dochter geld en sieraden op
een zoldertje
Mevrouw Koernap zélf hac het daar
verstopt. De vrouw wist zich niet meer
te herinneren dat zij het kistje en de
tas ergens anders „ondergebracht" had.
LE HAVRE In het havengebied
van Le Havre staat een met 80.090 ton
petroleum gevulde tank in brand. De
gehele brandweer van deze stad Is "bezig
het vuur te bestrijden, dat ontstond
toen het reservoir door bliksem werd
getroffen.
Na enkele uren blussen leek de
brandweer het gevaar om een catastro
fe te hebben afgewend.
(Van onze weerkundige
medewerker).
Gistermiddag bereikte vliegveld
Deelen een thermometerstand van
dertig graden, vandaag doet de zo-
mer er een schepje bij op en kan
het in Gelderland dertig tot twee
endertig graden worden. Vervol
gens neemt de kans op onweer be
langrijk toe. nu een koufront van
Noord-Frankrijk tot het Kanaal in
noordoostelijke richting opdringt.
In ons gebied wordt de kans op
een onweersbui in de late namid
dag of avond groter. Morgen zal de
temperatuur bij wind uit het wes
ten tot zuiden minder hoog oplo
pen dan vandaag, maar met maxi
ma tussen twintig en vijfentwintig
graden behoudt het weer nog wel
een zomerse inslag, vooral tijdens
zonnige perioden.
Weersverwachting van het KNMI tot
donderdagavond
Zonnige perioden, maar plaatselijk ook
een regen- of onweersbui.
Zwakke tot matige zuidelijke wind en
vooral in het noorden en oosten van
het land lagere maximum temperaturen
Morgen zon op: 04.31 onder: 20.59
maan op: 10.41 onder: 23.11
