Restauratie van vijf monumentale
Utrechtse kerken vergt 16
Vredesweek over VN.
Wees niet te
Morgenlandzending doet
veel in nabije oosten
Gigantisch miljoenenproject
„De bijbel is zó vol van inhoud,
daar raak je niet in uitgelezen
Communisme
Introductie
Getuige zijn
Ontstaan uit vluchtelingenhulp
Monumenten
Jacobiker
Nog functie
Interkerkelijk
Beiroet
Monumentenzorg vraagt in
In gesprek met
HENDRIK ALGRA
Meneer Algra, wat vindt u van de
huidige theologische ontwikkeling?
Het grootste bezwaar vind ik (ik
zeg het als leek) dat de „moderne"
theologen zoveel naar voren brengen,
dat al heel oud is! Eén van deze theo
logen spreekt met bravour het verlos
sende woord: „Het is niet waar, omdat
het in de bijbel staat, maar het staat in
de bijbel omdat het waar is".... Welnu,
deze uitspraak is van Lessing, uit de
18e eeuw!
Moeten wij er dan, vóór wij de bij
bel gaan onderzoeken, reeds van uit
gaan dat htf gelijk heeft? Is dat geen
omgekeerde methode?....
De- bijbel vraagt geloof. Herman
Bavink schreef hier zeer behartigens
waardige dingen over. Ik onderschrijf
dit graag. Ik begin met te belijden dat
wat de bijbel schrijft, waar is. Maar
dan komt de vraag HOE is de bijbel
waar! Niet in de zin van: ik interpre
teer zoals het in de huidige situatie
het beste uitkomt. We moeten Schrift
met Schrift vergelijken. Wel mogen
en moeten we rekening houden met
de taal, het milieu en de tijd waarin
werd geschreven. We moeten door
gaan met de bijbel te onderzoeken,
anders kunnen de theologische facul-
j teiten wel opdoeken. Het gaat er
maar om hoe men zich opstelt tijdens
het onderzoeken der Schriften!
Imponeren u de kerkdiensten en
vindt u dat deze gehandhaafd moeten
blijven?....
De kerkdienst imponeert mij
zeer. Een met name de preek. De
preek is het meest wezenlijke, ik zou
bijna zeggen (ik zeg het niet) het be
langrijkste van de kerkdienst. Ik vind
het niet erg als de predikant 's mor
gens naar de nieuwsdienst geluisterd
heeft, mits hij de Bijbel maar heeft
doorploegd!...
Wat vindt u de kerninhoud van de
bijbel?...
De Methodisten zeggen wel eens:
dat kan ik op een dubbeltje schrijven.
Dat kan ik niet. De bijbel is zo vol
van inhoud, daar raak je niet in uit
gelezen. Steeds vind je weer iets waar
van je zegt: Dat hoort er ook bij en
dat ook. Je komt doorlopend voor ver
rassingen te staan.
Hoe waardeert u de toenemende
tendens, ook in de gereformeerde ge
zindte, meer nadruk te leggen op het
werk van de Heilige Geest?—
Beslissend is het „filioque".
Woord en Geest mogen niet worden
gescheiden. „Hij zal het uit het Mijne
nemen en het u verkondigen"...
Hoe ziet u de strijd tegen het com
munisme? Moet de christen zich kapi
talistisch opstellen om anti-commu
nistisch te zijn, of is het beter chris-
telyk anti-communisme te ontkoppe
len van het óók sterk in discrediet ge
raakte kapitalisme?...
Het communisme is een doctrine,
het kapitalisme niet, of slechts ten
dele. Een christen kan zich nooit kapi
talistisch opstellen. Hij ijvert voor re
formatie van het gehele leven
Met welke positieve beginselen
moet de christen zich opstellen tegen
over het communisme?...
Bovenal de geestelijke vrijheid!
Hoe denkt u over het functioneren
van de heilsgeschiedenis in de ker
ken? Is er nog wel heilshistorisch be
sef, vooral in de eschatologische zin
dat men weet waar men naar toe
werkt?...
Daar zou men, om enigszins dui
delijk en volledig te zijn, een boek
over moeten schrijven. De leer der
laatste dingen is in de christelijke be
lijdenis en dogmatiek vaak te veel
een aanhangsel.
Hoe oordeelt u over de plannen de
grondslag van de VU te wijzigen?...
Elke formulering van de grond
slag is een compromis. De VU moet
evenwel óók, ja, allereerst in de bepa
ling van haar grondslag laten uitko
men, dat zij een dochter is van de Re
formatie!
Hoe vindt u, als hoofdredacteur, de
wetgeving voor een dagblad?...
Er is geen wetgeving voor een
dagblad. De grondwet waarborgt vrij
heid van drukpers, het dagblad daar
bij inbegrepen. Dat is alles, en meer
moeten we niet hebben.
Bent u voor fusie van bladen?...
Concentratie van bladen doet
niets af aan de vrijheid van drukpers.
Zij kan leiden tot verschraling en
eenzijdigheid bij de voorlichting en
opinievorming.
Heeft de pers een taak en hoe ligt
die taak? Gaan veel journalisten niet
te ver? Moet er krantenfatsoen zijn?...
De pers heeft een dubbele taak:
nieuwsvoorziening èn hulp bij de opi
nievorming. De nieuwsgaring mag
niet brutaal zijn of op sensatie belust.
Een krant is een „persoon", die zich
als heer moet gedragen.
Heeft een provinciaal blad voorde
len boven een nationaal dagblad?...
Ja, mits dat provinciale dagblad
helemaal een eigen karakter heeft en
geen streekeditie is van een landelijk
dagblad. Het provinciale dagblad moet
geheel doordrongen zijn van de kleur
en de smaak van het eigen gewest.
Moet er een christelijke pers zijn en
hoe ziet u die dan?...
Neutraliteit is een fictie. De
krant kiest elke dag, bij de selectie
van het nieuws, bij het formuleren
van een ooordeel. Een christelijke
pers is volstrekt normaal. Een zgn.
neutrale pers is een poging tot vlucht
in de abnormaliteit. Hendrik Pierson
zei eens in een „Unierede" voor de
school met de bijbel: „Geen moeder
dient spijzen op zonder zout, om dan
een likje zout als dessert te geven.Het
zout moet in het eten ziten". Dat sloeg
bij hem op de school met de bijbel.
Het geldt net zo van de christelijke
pers.
Acht u een vervanging van „De
Spiegel" noodzakelijk en mogelijk?...
Zeer wenselijk en waarschijnlijk
mogelijk, mits duidelijk positief van
inhoud.
Krijgen radiogidsen niet teveel het
's aanzien van een tijdschrift (magazine)
en schept dat geen oneerlijke concur
rentie? Tijdschriften mogen namelijk
niet onbeperkt radionieuws vermel
den...
Het zijn programmabladen, om
de programma's bekend te maken en
toe te lichten. Er een magazine van te
Oud-senator H. Algra is geen
man die op twee gedachten hinkt.
Snel formuleert hij een antwoord
op de hem gestelde vragen.
Het is bij hem paraat aanwe
zig.
Zijn geïnteresseerdheid is zeer
veelzijdig.
De heer Algra spreekt zacht,
maar met grote beslistheid.
Hij is een statische figuur,
maar toch beweeglijk en all
round.
Algra werd in 1896 te Hardega-
rijp (Fr.) geboren en groeide op
in Swicham. Na zijn opleiding tot
onderwijzer haalde hij nog de
Middelbare Akte Geschiedenis en
Nederlands.
Functies: Leraar chr. kweek
school en enkele gereformeerde
gymnasia; in 1935 werd hij hoofd
redacteur van het ,,Friesch Dag
blad" (wat hij nu nog is).
Van 1946 tot 1969 was hij lid
van de Eerste Kamer voor de
ARP.
Sinds 1947 bestuurslid van de
Wereldomroep en van de NS.
R. V.
maken is in strijd met de voorschrif
ten en afspraken.
Heeft u nog een wens hierom
trent?...
Het meest betreur ik, dat we niet
meer een christelijk maandblad heb
ben zoals vroeger „Stemmen des
tijds". Ik bewaar de jaargangen daar
van als een rijke schat, een biblio
theek op zichzelf. W. J. Aalders, Anne
Anema, Herman Bavinck, J. C. de
Moor, J. R. Slotemaker de Bruine enz.
Een tijdschrift van allure, fundamen
teel en breed, in elk opzicht allure.
Kom daar nou eens om...."
Ik zou enkele vragen willen stellen
over het getuige zijn van een christen.
Waarvan moet men in eerste instantie
getuigen?...
Dat is een heel interessante
vraag. Het Griekse Martyr (foren
sisch) is getuigen voor de rechter van
datgene wat ik gezien en gehoord heb.
Zo getuigden ook de apostelen van
wat zij gezien en gehoord hadden.
En in de moderne tijd?...
Een christen nu getuigt van wat
hij gehoord heeft. Gehoord uit de bij
bel.
Het gaat dus om een idee?...
Meer dan dat. Er zit een per
soonlijk element in. Een persoonlijke
ontmoeting vanuit de bijbel met de
Auteur van het Woord. We getuigen
dus niet van een idee, maar van een
persoon. Namelijk God. Die persoon
en persoonlijke relatie is in de bijbel
verweven.
Hoe bedoelt u?...
Een dienstplichtig militair in In-
dië ontving van zijn verloofde een
bijbel. Hij beloofde er elke dag in te
zullen lezen. Toen hij daar op zichzelf
teruggeworpen werd deed hij de ont
dekking: Hé, dit boek lijkt wel spe
ciaal voor mij geschreven te zijn. Na
deze „persoonlijke ontmoeting" gaat
zo iemand ervan getuigen.
Kan ieder dat?...
Ja. Het wordt gegeven! Er staat:
Ik zal Mijn Geest uitstorten op alle
vlees. Alle soorten mensen dus. Min-
der-begaafden, zwak-begaafden, ja
de meest eenvoudige kan het, want
de Heilige Geest geeft er de kracht en
het vermogen toe. Maar dan ieder op
eigen wijze, uiteraard.
Heeft u een voorbeeld?...
In mijn boek „Wonder der 19e
eeuw" verhaal ik van een dorp in
Friesland. Daar was een oude man die
belijdenis (is getuigenis) van zijn ge
loof wilde afleggen. De dominee stel
de hem verschillende vragen uit het
catechisatieboekje....
De man antwoordde steeds met: Dat
kan ik u niet zeggen. Waarom wil je
dan belijdenis doen? vroeg de predi
kant tenslotte. Teon zei de oude baas:
„De heare is mij to folie mansk wur-
den". (De Heere is mij te sterk gewor
den). Jacob heeft dat aan de Jabbok
ondervonden.
Getuigt men met het woord of met
de daad?...
Het één kan niet zonder het an
der. Als het woord niet gedekt wordt
door de daad, heeft het weinig of
geen getuigende kracht. De daad zon
der het woord heeft ook geen getui
gende kracht, omdat zij geen „adres"
heeft. Niet gericht is.
Is een van beide primair?...
Ze zijn van gelijke waarde.
Heeft het zin te getuigen in protest
marsen, provocaties? Zo ja, is dat on
begrensd?....
Het kan zin hebben voor een be
paald doel openlijk te contesterèn (is
getuigen) om iets te bereiken, mits het
de openbare orde niet verstoort. Er zijn
zeker grenzen. Er worden ook heel
wat provocaties gehouden die m.i. het
,,Wees niet te zeer rechtvaardig
en gedraag u niet al te wijs; waar
om zoudt gij uzelf tot verbijstering
brengenWees niet te zeer godde
loos en wees geen dwaas; waarom
zoudt wij sterven voor uw tijd?"
Pred. 7:16,17
Deze tamelijk bekende woorden
„wees niet te zeer rechtvaardig, wees
niet te zeer goddeloos" worden nog al
eens gebruikt als aanprijzing van een
zekere gematigdheid; je moet niet in
uitersten vervallen, maar de gulden
middenweg bewandelen. - Natuurlijk
schenkt deze opvatting geen bevredi
ging en ze is bovendien onjuist. Hoe
zou men ooit te rechtvaardig kunnen
zijn, en hoe zou men ooit gematigd
goddeloos mogen wezen?
Nee, lettend op het verband (m.n.vs
15), komen wij tot de conclusie: er is
veel raadselachtigs in Gods wegen; er
is zoveel tegenspoed bij de vromen en
zoveel voorspoed bij de wereld; zoveel
goede dingen worden afgebroken en
zoveel kwade blijven voortbestaan;
zoveel vlijt blijft ongezegend en zo
veel oneerlijkheid heeft succes: „Er is
een rechtvaardige, die ondanks zijn
gerechtigheid te gronde gaat en er is
een goddeloze, die pndanks zijn boos
heid een lang leven heeft". - Dat is
't kromme in Gods wegen.
En als je nu daarmee geconfron
teerd wordt, loop je 'gtevaar al te
rechtvaardig en al te wijs te willen
zijn; dan zou je kunnen gaan menen,
dat als jij 't mocht doen, jij 't beter
en wijzer zou doen dan God.
Maar, zegt de Prediker, pas op:
.Waarom zoudt gij uzelf tot verbijs
tering brengen?" Immers, je maakt
je leven kapot, als je op die manier in
hoogmoed en eigengerechtigheid tegen
God zoudt opstaan en tegen Hem in
gaan. Je gaat de Here wantrouwen;
't bidden wil niet meer; Zijn Woord
gaat zich sluiten voor ons hart en ons
hart voor Zijn Woord; Zijn dienst be
koort ons niet meer.
Maar ook: „Wees niet te zeer godde
loos en wees geen dwaas". - Een an
der gevaar t.o.v. de raadselen van
het Godsbestuur is, dat gij zoudt den
ken: Wat bóót 't God te dienen? - Dan
wordt het bevreemdende in Gods doen
en handelwijze gebruikt als een argu
ment om God de rug toe te keren en
eigen god-loos leven te dekken: Is dót
nu een God van liefde, van wijsheid,
van barmhartigheid en van recht?
Pas op, zegt de Prediker: „Waarom
zoudt gij sterven vóór uw tijd?" In
derdaad zijn er kromme wegen, gebo
gen lijnen van God, maar trek daaruit
nu niet de conclusie, dat gij op krom
me wegen zoudt mogen gaan. Wan
neer gij God en Zijn weg niet begrijpt
en Zijn daden niet doorziet, hebt ge
nog geen recht om Hem de gehoor
zaamheid op te zeggen, want dan
zoudt ge uw oordeel en eeuwig ver
derf verhaasten.
Wilt God toch Gód laten: almachtig,
wijs en goed. - Als wij Hem in Zijn
weg en werk niet begrijpen, wil dat
toch nog niet zeggen, dat Hij verkeerd
of onrechtvaardig doet. Dat zou toch
wel al te eigenwijs en hoogmoedig
van ons zijn om dat te denken. - Be
grijpt u Golgotha, of zelfs Bethle
hem? Immes nee! Maar wel zijn
kribbe en kruis historische, tastbare
en onvergankelijke bewijzen van Zijn
liefde jegens verloren en dwaze men
sen!
En knielend voor de kribbe en bij
't kruis, d.w.z. voor Gods liefde, ge
openbaard in Jezus Christus, krijgen
wij vrede in en ondanks de raadsel
achtige wegen Gods.
„Heer, ik wil Uw liefde loven,
al begrijpt mijn ziel U niet.
Zalig hij, die durft geloven,
ook wanneer het oog niet ziet.
Schijnen mij Uw wegen duister,
zie, ik vraag U niet: waarom? -
Eenmaal zie ik al Uw luister als ik
in Uw Hemel kom!"
Veenendaal
Ds. D. Biesma Jr.
doel niet dienen.
Vond u Martin Luther King een ge
tuige?...
Inderdaad. Hij kwam op voor
een rechtvaardige zaak en hij gaf
daar zijn leven voor.
En Vorster (voor rassenschei
ding)?...
Nee, die kan ik geen getuige noe
men. Daar ligt de zaak anders. Voor
eigenbelang kan men geen getuige ge
noemd worden. Apartheid is trouwens
ook onbijbels.
Men wil, de uit de contest-gedachte,
een homofiel-huwelyk inzegenen, als
getuigenis (in de rk kerk). Vindt u
deze man inderdaad een getuige?...
Met de beste wil van de wereld
kan ik iets dergelijks niet een getui
genis noemen. Een homofiel „huwe
lijk" is geen huwelijk.
Zijn de kabouters getuigen?...
Niet in de zin, waarin ik zo
straks een getuige heb gedefinieerd.
Maar Würmbrandt kan toch zeker
wel een getuige genoemd worden,
vindt u niet?...
Zonder voorbehoud; ja!
Kunt u Mc. Intre van de ICCC ook
een plaatsje geven in de ry van getui
gen?...
Ik heb hem nooit gezien of ge
hoord, maar ik houd hem voor een
broeder, die mee wil getuigen tegen
de loochening van geopenbaarde
waarheden.
Zou u willen getuigen voor terug
keer tot behoudende opvattingen?...
Nee, maar wel Paulus nazeggen:
Beproefd alle dingen en behoudt het
goede.
Wie vindt u de allergrootste getui
ge?*..
Mensen kunnen slechts stame
lende getuigen zijn, die nazeggen wat
zij gehoord hebben. De Heilige Geest is
De Getuige. Hij getuigt met onze
geest, dat wij kinderen Gods zijn.
Heeft u hierover een slotopmer
king?.. „Alles wat gezegd moet
worden, is al gezegd". Dat schreef een
Fransman in de vorige eenw. Hij '.De-
doelde dat (vrijwel) altijd, als het
schynt, dat er nieuwe dingen worden
gezegd, het. in werkelijkheid een her
haling is. Soms een herhaling, die
broodnodg is, zeg ik erbij.
RIK VALKENBURG.
IIet Nabije Oosten staat in het mid
delpunt van de belangstelling. De
spanningen daar zijn wereldnieuws.
Maar minder opvallend is het werk
dat van West-Europa uit wordt ge
daan voor de verbreiding van het
evangelie in dit gebied.'
Bijna een halve eeuw werkt daar
namelijk de Action Crétienne en
Orient. Deze in 1922 opgerichte orga
nisatie heeft een Nederlandse afde
ling, namelijk de Morgenlandzending,
gevestigd in Utrecht.
Dit werk is gegroeid uit de hulp die
vlak na de Eerste Wereldoorlog werd
verleend aan de Armeense christenen.
Er was omstreeks 1920 een geweldige
ons land jaarlijks tientallen mil
joenen guldens, waarvan de restau
raties van de (voornamelijk) herv
ormde en rooms-katholieke kerkge
bouwen een zeer belangrijk deel op
eisen. Vooral in de afgelopen twintig
jaar is er veel gerestaureerd en op
nieuw opgebouwd; tal van kerkvoog
dijen en kerkbesturen zuchten onder
de enorme lasten die deze restaura
ties met zich meebrengen, maar al
gemeen is de overtuiging dat er te
récht gerestaureerd wordt, ook als
het om bijzonder grote kerkgebou
wen in binnensteden gaat, waarvan
betwijfeld wordt of zij in de toe
komst even intensief gebruikt zullen
worden als in het verleden veelal
het geval is geweest.
De —qua omvang meest specta
culaire kerkrestauraties vinden thans
plaats in Amsterdam en Utrecht. In
de hoofdstad is men al jaren bezig
met de restauratie van de Nieuwe
Kerk op de Dam en de Oude Kerk op
het Oudekerksplein; de afstand tus
sen deze twee monumentale kerkge
bouwen is uiterst gering: ruim vijf
minuten lopen. Bijna uitdagend is dat
velen eraan twijfelen of oude en
nieuwe kerk na het gereed komen van
het vele miljoenen vergende werk
voor „gewone" zondagse kerkdiensten
gebruikt zullen worden. De Oude
Kerk is deels voor de zondag
morgendiensten ook tijdens de restau
ratieperiode nog wel gebruikt, maar
in de Nieuwe Kerk zijn al vele jaren
geen diensten meer gehouden. Boven
dien staan de grote, eveneens monu
mentale, Westerkerk en de Nieuwe-
zijdskapel op het Rokin op geringe
afstand. Daarom is men in Amster
dam driftig aan het zoeken naar het
meest verantwoorde gebruik van deze
grote kerkgebouwen. Terecht zijn of
worden ook de andere kerkgenoot
schappen bij het beraad hierover be
trokken.
Tn Utrecht is een zeer groots opge-
zet restauratieplan in uitvoering.
In de Utrechtse binnenstad staan tal
van monumentale kerkgebouwen:
Domkerk, Janskerk, Jacobikerk, Pie
terskerk, Geertekerk, Buurkerk en
Nicolaïkerk. Geertekerk (nu eigendom
van de Remonstrantse gemeente) en
Pieterskerk (in gebruik bij de Waalse
gemeente) zijn magnifiek gerestau
reerd. Na jaren van diepgaand overleg
is nu ook begonnen aan de overige
kerken.
Gelukkig is het zo dat de kerkelijke
(hervormde) gemeente slechts een zeer
gering deel van de totale kosten moet
dragen: rijk, provincie Utrecht en ge
meente Utrecht nemen samen 99 pro
cent van de totale kosten voor hun re
kening.
liet Interkerkelijk Vredesberaad
A is op het ogenblik erg druk
bezig met de voorbereiding van de
Vredesweeg-19700 die van 20 tot 27
september gehouden wordt. On
langs is nadere informatie gezon
den aan priesters, predikanten,
kerkeraden, vormingsleiders,
jeugdwerkleiders en anderen in de
aan het Interkerkelijk Vredesbe
raad deelnemende kerken en groe
pen: de hervormde kerk, de rooms-
katholieke kerk, de gereformeerde
kerken, de remonstrantse broeder
schap, de doopsgezinde sociëteit, de
evangelisch-lutherse kerk, de
oud-katholieke kerk en het genoot
schap van vrienden (quakers).
Motto van de Vredesweek-1970 is:
„Verenig de Naties".
Het IKV zou graag zien dat tij
dens de Vredesweek een aantal
vragen aan de orde komt in Neder
landse organisaties en instellingen
die een beslissende invloed oefe
nen op de politiek, de kerken, poli
tieke partijen, bedrijfsleven, vak
beweging, onderwijs, strijdkrach
ten, ambtelijk apparaat etc. Dez
vragen zijn:
Tot welke mensenrechte!
heeft Nederland zich bekend er
draagt het er zorg voor dat die ooi
metterdaad worden gehandhaafd?
Hoe denken wij in Nederlanc,
over de internationale politiek?
Hoe kunnen wapenbeheersing
en ontwapening door Nederland
worden gestimuleerd?
Hoe gebruikt Nederland zijn
;tem in de V.N.?
In hoeverre zijn wij bereid op
.e komen voor een wereldbelasting
voor de ontwikkelingslanden?
Hoe staat het in Nederland
met de rechten van de buitenland
se werknemers, de politieke vluch
teling, de dienstweigeraar? Hoe
staat het in Nederland met ieders
recht op vorming en huisvesting?
Informaties over IKV en Vre
desweek worden graag verstrekt
door het IKV, Celebesstraat 600,
Den Haag.
De Rijksdienst voor de Monumen
tenzorg kan ermee akkoord gaan dat
tot 1 januari 1971 900.000 en in 1971
1,2 miljoen in de Utrechtse restau
raties verwerkt wordt.
In de tweede helft van 1969, toen
het vaststond dat het restauratieplan
voor Dom-, Jans-, Jacobi-, Buur- en
Nicolaïkerk dit jaar van start zou
kunnen gaan zijn allerlei voorberei
dende maatregelen getroffen en
voorzieningen aangebracht die een.
verder verval van deze kerken moeten
voorkomen. In het dienstgebouw van
de hervormde gemeente op Domplein
3 werd een bouwbureau ingericht dat
als hoofdkwartier voor het restaura
tiewerk dienst is gaan doen.
Het was natuurlijk te enenmale
onmogelijk om tegelijk aan alle vijf
de kerkgebouwen te gaan werken; de
financiën zouden dat niet toelaten en
het kerkewerk van de hervormde ge
meente zou erdoor in de knoei komen.
De Domkerk fungeert als centraal
kerkgebouw voor de hele gemeente,
de Buurkerk is het centrale gebouw
voor de jeugddiensten en het overige
jeugdwerk, in de Janskerk heeft d<
studentengemeente domicilie gekozer
en de Jacobi- en Nicolaïkerk fungf
ren als wijkkerken.
De uitvoering van het totale restai
ratieplan zal zestien jaar kosten en d'
instanties van Monumentenzorg en
hervormde gemeente hebben daarv
het volgende schema opgezet:
Jacobikerk 1970-'77
Nicolaïkerk 1970-'74
Domkerk 1976-'86
f) Janskerk 1974-'77
Buurkerk 1977-'85
Men ziet dat er telkens twee kei
tegelijk in restauratie zijn, waa:
het werk zó geregeld is dat de nad
ge invloeden van het klimaat zow
mogelijk worden uitgeschakeld.
Ilegin dit jaar werd de Nicolaïke
(de Utrechter noemt dit kerkg<
bouw de „Klaas") geheel geslote
maar de Jacobikerk wordt nog vo<
het houden van kerkdiensten open g<
houden; het werk aan de Jacobi word
in twee gedeelten uitgevoerd waar
door het mogelijk zal zijn in dit kerk
gebouw diensten te blijven houden.
In de nu begonnen eerste fase van
het restauratiewerk aan de Jacobi is
om dit blijvende gebruik mogelijk
te maken tussen viering en schip
een groot schot geplaatst; in de eerste
fase blijft het oostelijke deel in ge
bruik, later wordt gewisseld. Over het
kerkschip is een tijdelijke overkap
ping geplaatst in combinatie met de
steigerwerken. Zo kunnen de nadelige
invloeden van het weer zoveel moge
lijk bestreden worden.
Nadat deze noodkap gereedgekomen
was is begonnen met het herstel van
de kappen, een bijzonder omvangrijk
erk omdat zij in een slechte toestand
erkeren. Vele hoofdbalken zijn ter
aatse van hun oplegging in de mu-
>n verrot. Het is vaak onbegrijpelijk
e. alles nog aan elkaar blijft han-
?n!
De, zoals .gezegd, geheel gesloten
Klaas", een prachtige hallenkerk die
ioor verbouwing van een Romaanse
basiliek ontstaan is, had een groot
scheepse restauratie eveneens brood
nodig.
T^oen het restauratieplan vorig jaar
in de Utrechtse gemeenteraad
behandeld werd, ze wethouder T.
Harteveld dat het gemeentebestuur
zich ervan vergewist had dat de be
treffende kerkgebouwen ook na het
gereedkomen van dit tientallen mil
joenen verslindende werk een functie
zullen hebben. Dat dit in deze tijd met
Voorlopige voorzieningen
worden aangebracht in de mo
numentale Domkerk die vol
gens het schema van 1976 tof
1986 definitief gerestaureerc
wordt.
zijn ontkerstening en ontvolking van
de binnensteden een allesbehalve ge
makkelijke uitdaging voor de Utrecht
se hervormde gemeente is lijkt ons
duidelijk. Dat de hervormde gemeente
alles wat mogelijk is zal doen om de
kerkgebouwen ook in de toekomst te
laten functioneren blijkt uit de in
dringende studies van „citypastor" dr.
J. van der Werf aan wiens pioniers
werk wij onlangs ruime aandacht
schonken.
Ongetwijfeld zal dit gigantische
Utrechtse restauratieproject in het
hele 'and met grote aandacht gevolgd
worden!
E. J. MATHIES.
nood in het Nabije Oosten, vertelt de
heer W. Bouwmeester, de tweede se
cretaris van de Morgenlandzending.
Hulp aan de vluchtelingen was hoog
nodig. De Franse predikant, dr. P.
Berron, die in een plaatsje dichtbij
Straatsburg woonde stichtte toen de
Action Chrétienne en Orient. Deze
Franse dominee die in april j.l. in de
ouderdom van 83 jaar is overleden,
bezocht een conferentie en toen bleek
hem dat mensen ut allerlei landen be
trokken waren bij de hulp aan de Ar
meniërs, maar dat daaraan weinig Ne
derlanders meewerkten. Kort daarop
kwam hij op een conferentie in Ame-
rongen. Hij was daar niet uitgenodigd,
maar hij ging er toch heen en verving
er een spreker die verhinderd was.
Tijdens deze vergadering heeft hij al
lerlei contacten gelegd en daarbij ver
telde hij ook dat hij gekomen was om
een Nederlandse afdeling van zijn or
ganisatie te stichten. Hij wilde ook in
Nederland interesse wekken voor het
Nabije Oosten. De conferentiegangers
hielden een collecte en boden hem een
bedrag aan. Aan de activiteiten van
mej. Cato de Witte is het te danken
dat er in 1926 een Nederlandse afde
ling kon worden opgericht.
De Morgenlandzending is interker
kelijk. Dat blijkt uit de leden van het
hoofdbestuur die tot verschillende
kerken behoren. Het blijkt ook uit de
lijst van contribuanten die de stich
ting steunen. Deze 8 10.000 vrienden
van de Morgenlandzending komen uit
diverse kerken. De elf zendingsarbei
ders behoren ook tot verschillende
kerkgemeenschappen.
Behalve in Frankrijk en Neder
land was er ook in Zwitserland een
afdeling. Deze bestaat echter sinds
enige tijd niet meer als zelfstandige
organisatie. Ze is opgenomen in het
in Lausanne gevestigde grote kerke
lijke zendingsbureau, dat één derde
van alle onkosten draagt.
De Morgenlandzending onderhoudt
de band met haar contribuanten
door middel van het blad Morgen
land, dat om de twee maanden
wordt uitgegeven. Daarin wordt al
lerlei verteld over het werk in het
Nabije Oosten.
De aktiviteiten van de Morgenland
zending zijn gericht op Libanon en
Iran. Men steunt er de Armenisch-
protestantse kerk en de Arabische
protestantse kerk en ook nog kleinere
groepen, die incidenteel of voortdu
rend een beroep op deze zending doen.
In Libanon werken twee Nederlandse
dames, mej. C. W. Groenenboom en
mej. W. Groeneveld. Zij wonen in
kleine bergdorpjes, waar de Arabische
protestantse gemeenten al jarenlang
geen leiding meer hadden gehad. In
de vijftien jaar dat zij daar bezig
zijn, is de arbeid langzamerhand op
gang gekomen. Zij gaan er niet voor
dn de kerkdiensten, maar leiden de
jeugd en de vrouwenverenigingen en
de kinderclubs. Verder verkopen zij er
kinderbijbels. Over een jaar zal er
Arabische vertaling van de bekei^te
kinderbijbel van Anne de Vries ver
schijnen. Daarvoor gebruikt men
Franse bewerking. Deze uitgave is
mogelijk gemaakt door een gift uit de
actie „Brood voor het hart".
Heel belangrijk is de hulp die de
dorgenlandzending biedt aan de pro
testantse Theologische Hogeschool in
Beiroet, de Near East School of Theo
logy, (de NEST). Aan deze hogeschool
zijn twee Nederlandse docenten ver
bonden, namelijk ds. E. M. Top. her
vormd predikant en dr. A. Wind. ge
reformeerd predikant. De school leidt
predikanten en kerkelijke werkers op
voor protestantse en anglicaanse ker
ken in het Nabije Oosten en in
Noord-Afrika. Maar eigenlijk, vertelt
de heer Bouwmeester, is het gebied
waarvoor zij van belang is, nog vee1
groter.
Bijna vijftien jaar geleden begon dc
Action Chrétienne en Orient met dc
hulp aan mensen die in grote nood
waren. Die nood moge een ander ka-
rakt.f"- hebban. hij is or nog steeds. Er
daarom zet de Morgenlandzending
haar werk voort.
N. S
