„Experimenteel bouwen
als dat mogelijk is"
Valkenburg
heeft succes
met zijn
oorlogsboek
Geen eremetaal
voor YZC-ers
jonge vrouw
Veenendaals winkels
ook concurrenten van
Wijk bij Duurstede
Dirigent Hasselaar
nam afscheid
E.TA. in jaarverslag:
Hertog legt
functie neer
ARCHITECT JANSEN NA 12 JAAR AUSTRALIË:
Uitgever v. d. Tol:
VALLEI?
Belt u dan «ven a.u.b
1055f
11975
GESLAAGD
2e prijs voor
politieman
„Irene''' eoncerteerde
„EERST NOG EVEN WENNEN.
MAAR OP DEN DEUR GAAT
HET WEL WEER VANZELF
VEENENDA AL-NOORD WIJK Emigreerden in het ver
leden veel inwoners van Veenendaal naar verre landen, één
is er weer teruggekeerd. Het is de architect Jan W. H. Jan
sen, die ruim twaalf jaar in Australië heeft gewoond en
gewerkt. Sinds kort staat zijn tekentafel weer in Veenen
daal. Hij wil zich naast zijn gewone dagelijkse werk gaan
bezighouden met de experimentele woningbouw, als er
tenminste belangstelling en mogelijkheden voor bestaan.
ANDERS
HEMELSBREED
1 OORDELEN
goed wonen
hoogstraat 16
veenendaal
CARRIÈRE
GESPANNEN
INKOMEN
Door zeer drukke
werkzaamheden
Ineke v. d. Bosch bleel
net huiten de linale
WOENSDAG 22 JULI 1970
Architect Jansen geniet eerst nog
wat van een korte vakantie aan de
Nederlandse kust. In de duinen bij
Noordwijk, wandelend in een flinke
zeebries, vertelt hij graag over zijn er
varingen in Australië en over zijn toe
komstplannen. Alleen een licht Engels
accent verraadt dat de nu weer Vee-
nendaalse architect enkele weken ge
leden nog aan de andere kant van de
wereldbol leefde.
„Nederland vergeet je niet gemakke
lijk. Zeker niet als je op wat oudere
leeftijd, zoals ik, bent geëmigreerd.
Tenslotte was ik 46 jaar toen ik uit
Veenendaal wegging. Nee, in Australië
ben ik ervan overtuigd geraakt, dat
emigreren alleen voor jonge mensen in
teressant kan zijn. Of ik uit heimwee
ben teruggekomen? Beslist niet. Daar
voor heb ik het te lang uitgehouden.
Maar voor mij was het avontuur afge
lopen. Ik had er geen behoefte meer
aan om de Australische levensstijl vol
ledig te adopteren. Daarom ben ik maar
weer op het oude nest neergestreken".
Een mislukt architect-emigrant? „Dat
zeker niet. Ik heb in Australië veel ge
leerd. Zowel in als naast mijn werk heb
ik er veel nuttige ervaringen opgedaan.
Vooral voor een architect gelden heel
■ndere eisen en gewoonten. Alles is
▼eel grootser van opzet. Kortom een
■ndere werkwijze, waarvan ik veel in
Nederland hoop te kunnen gebruiken".
„Expirimenteren met bouwontwer
pen. zoeken naar nieuwe vormen, heb
ik in Australië weinig kunnen doen.
Daarvoor wordt teveel vastgehouden
aan tradities. Wat dat betreft is de En
gelse invloed het conservatisme
nog erg goed te merken".
Toch is er de laatste tijd in het kan-
goeroeland op het gebied van de wo
ningbouw veel veranderd. Werden er
vroeger nog uitsluitend woningen van
het bungalowtype gebouwd, tegenwoor
dig voltrekt zich de flatbouw met
name in de grote steden op een
steeds grotere schaal.
De heer Jansen heeft zich met die
woningbouw in Australië maar op de
tweede plaats beziggehouden. Zijn
voornaamste taak bestond uit het ont
werpen van grote gebouwen. Fabrieken,
kantoren en scholen ontsproten aan zijn
brein. Zij blijven voorlopig in Australië
het bewijs van zijn aanwezigheid.
„Vooral de ervaring met de bouw van
grote gebouwen hoop ik in Nederland
toe te gaan passen. Toch wil ik ook in
de woningbouwsector weer veel gaan
doen. Ik denk daarbij onder andere aan
•xpirimentele woningbouw als daarvoor
tenminste voldoende belangstelling en
mogelijkheden bestaan. De buiten
landse ervaring heeft me daarvoor veel
T)e voormalige Vallei-redacteur
Arnold Burlage, sprak in de
duinen van Noordwfjk met een uit
Australië teruggekeerde emigrant:
de oud-Veenendaler J. W. H. Jan
sen. Als architect emigreerde hjj in
1958 naar Australië. In zijn relaas
zullen veel Veenendalers hem (op
nieuw) herkennen.
inspiratie opgeleverd. Het is te hopen
dat ik die kan aanwenden".
Verschilt de woningbouw in Australië
met die van Nederland? „Ja, dat ver
schil is hemelsbreed. In Australië wordt
in de bouw veel hout verwerkt. Het
vrij vaste weertype daar staat die goed
kope bouwmethode toe. In Nederland is
dat niet altijd aan te bevelen. Ook de
indeling van de huizen in Australië is
anders dan in Nederland. Je valt er bij
voorbeeld letterlijk met de deur in huis.
Een portaal of een hal kennen ze daar
bijna niet.
Een huis in Australië is dan in de
meeste gevallen ook niet meer dan een
onderdak voor de bewoners, hoe fraai
sommige woningen ook zijn. De mensen
leven er veel buiten. Zij zijn eigenlijk
alleen al door de bouw en de indeling
van het huis meer rechtstreeks bij de
natuur betrokken".
Met schoonheidscommissies heeft ar
chitect Jansen in Australië nooit te ma
ken gehad. Hij zegt: „Die zijn er niet.
Iedereen, die wil bouwen-, kan dat doen.
Wel moet het. ontwerp aan de bouw
voorschriften voldoen en die zijn in
Australië streng. Wie denkt dat in Aus-
stralië alles mag en kan, vergist zich.
Vroeger was dat misschien nog wel zo,
maar dat is veranderd. Ook daar re
geert de overheid en draait de ambtelij
ke molen niets sneller dan in Neder
land".
„Het beroep van architect in Austra
lië is wettelijk beschermd. Dat is in Ne
derland (nog) niet het geval. Hier kan
iedereen zich architect noemen. Daarom
realiseer ik mij in ons land de voorde
len van de schoonheidscommissies maar
al te goed. Zij betekenen eigenlijk een
indirecte bescherming van ons beroep".
Voor le heer Jansen in 1958 naar Aus-
werkterrein. Natuurlijk, ik zal hier
jaar in Veenendaal. Zijn werkstukken
uit die periode werden destijds in heel
Nederland uitgevoerd. Ook nu hoopt hij
zijn werk niet uitsluitend tot Veenen
daal te gaan beperken.
„Voor mij is heel Nederland mijn
werkterrein. Natuurlijk, ik zal heer
eerst nog wat moeten wennen. Een om
schakeling is het altijd. In Nederland
rekent een architect om maar eens
wat te noemen bijvoorbeeld in me-
VEENENDAAL Met zn laat-
•te oorlogsboek -Bij 't barnen \an *t
gevaar** heeft de YeenendaaLse pu
htkiftt Rik Valkenburg een opvallend
groot succes geboekt Blijkens een me
dedeling van uitgeverij J. P. van den
Tol uit Dordrecht is de tweede druk
die medio volgende maand gaat ver
schijnen reeds voor tweederde deel ver
kocht en overweegt men een derde
druk, die in december van dit jaar zou
moeten gaan verschijnen.
„Voor een dergelijk boek is. gelet
op het genre en de prijs, niet zo'n bij
zonder grote markt", aldus de heer
J. v.d. Tol. Dat het laatst verschenen
werk van Rik Valkenburg het deson
danks zo uitstekend blijkt te doen is
J P V.D. TOL
volgens de uitgever te danken aan ver
schillende oorzaken.
„Als uitgever moet ik allereerst wij
zen op de uitvoering, waaraan we extra
veel aandacht hebben besteed zoals het
uiterlijk en de 580 pagina's tekst op
kunstdrukpapier. Over de inhoud van
het boek ben ik van mening dat de heer
Valkenburg zonder meer een stijl heeft
die de gemiddelde lezer aanspreekt.
Hel is onze ervaring dat men zijn
verhalen graag leest. Wij geven nog al
wat boeken van hem uit en de meeste
zijn snel uitverkocht. Vooral dit boek is
rijk gevarieerd samengesteld met een
aantal originele gegevens. Men houdt
van ware verhalen uit de oorlog en Rik
Valkenburg schrijft die".
Een aantal van de verhalen uit het
boek „Bij 't barnen van 't gevaar"
werd reeds geruime tijd geleden gepu
bliceerd in De Vallei. Daarnaast heeft
de heer Valkenburg evenwel een serie
nog onbekende en interessante beleve
nissen opgetekend die exclusief ge
noemd mogen worden. Vele niet eerder
gepubliceerde foto's uit de benauwde
oorlogsjaren geven bovendien een be
trouwbaar beeldverslag. Ondanks de
vrij hoge prijs (bijna 36 gulden) blijven
de bestellingen bij uitgeverij Van den
Tol binnenstromen, waardoor een derde
druk zeer waarschijnlijk lijkt.
voor Veenendaal
Tot
17.30 uur
Van 17.30
19.30 uur
's Zaterd. v. 16.30-17.30 u
Voor Rhenen 3328
Nwe Veenendaalseweg 159
SCHERPENZEEL Aan de Rijks
universiteit in Utrecht zijn de Scherpen-
zelers W. Kruis en J. B. Reusink ge
slaagd voor het examen doctoraal ge
neeskunde.
LEEUWARDEN De kleine equipe van de Veenendaalse zwemvereniging
heeft ook gisteren op de Nederlandse zwemkampioenschappen in het bad „Ny-
lan" in Leeuwarden geen eremetaal weten te bemachtigen.
Evenals dit de eerste dagen het geval is geweest, bleef een vertegenwoordigster
van VZC ook nu weer net buiten de finale.
Op de 100 meter vrije slag voor meisjes onder de veei*tien jaar zwom Ineke van
de Bosch zich naar een negende plaats in een tijd van 1.9.2 min. en zij kwam
daarbij 0,2 seconde te kort om zich voor de eindstrijd te klasseren. De tweede
Veenendaalse zwemster op deze afstand was Gerrie van de Pest. Zij finishte in
een tijd van 1.11.3 min. en klasseerde zich daarmee in deze race zeer bescheiden.
Cor Bouman en Wim Keman verbeterden gisteren onder zeer slechte omstan
digheden weliswaar hun persoonlijk record op de 100 meter vrije slag. maar
met hun tijden kwamen zij bij de concurrentie niet ver.
Keman, die nog steeds met een kleine inzinking heeft te kampen, liet een tijd
afdrukken van 1.2.3 min. goed voor een vijftiende plaats in de eindrangschik
king terwijl zijn ploeggenoot Bouman er nog 1.1 seconde langer over deed.
De rest van de week komen vertegenwoordigers van de Veenendaalse vereniging
alle dagen uit op verschillende onderdelen van deze titelstrijd.
De technische leiding heeft nog hoop op een eervol resultaat, maar het lijkt
waarschijnlijker dat de grote doorbraak van de pupillen van trainer Henk Uri
pas volgend jaar zal komen.
ADVERTENTIE
motBer'5 N
vraagt
voor vijf middagen per week
met gevoel voor vorm en kleur
ters, in Australië wordt de voet-maat -
gehanteerd. Maar aan al dat soort ver
anderingen til ik niet /.waar. Op den
duur gaat dat allemaal weer vanzelf".
Nog maar kort geleden opende de
heer Jansen in Veenendaal zijn kantoor.
Voor hem begon op dat moment een
nieuwe periode in zijn carrière. Een
nieuwe periode met als basis een verle
den waarnaar hij in Melbourne en Bris
bane moet hebben terugverlangd.
Architect Jansen verwacht veel van zijn
tweede start in Veenendaal. Hernieuw
de kennismakingen met vrienden en
kennissen betekenen nu al vijftig pro
cent van zijn succes.
„Nu al heb ik het gevoel, dat mijn
oversteek niet voor niets is geweest.
Mijn zoon is als architect in Australië
gebleven, maar ik voel me hier toch be
ter thuis". Zo besluit h(j zün relaas.
Eigenlijk is het een verhaal van zo
maar een emigrant die terugkeerde
naar zijn vaderland, niet omdat hij
mislukte, maar omdat de band ook dit
keer onverbrekelijk bleek....
SCHERPENZEEL De heer Henzen
aan de Willaerlaan in Scherpenzeel heeft
in Oosterbeek als afgevaardigde van de
Scherpenzeelse politiëhondendressuur-
vereniging deelgenomen aan de kam
pioenschappen van Gelderland. Hij wist
met zijn hond beslag te leggen op de
tweede plaats. Een fraai succes voor de
kleine Scherpenzeelse vereniging.
(Van ccn onzer verslaggevers)
VEENENDAAL Het uitgebreide winkelapparaat van Veenendaal is, samen
met die van Utrecht. Zeist en Doorn, een geduchte concurrent van Wijk bij
Duurstede. Dit zegt het Economisch Technologisch Instituut (ETI) voor
Utrecht in zijn jaarverslag over 1969. Het is een der uitkomsten van een on
derzoek dat in Wijk bij Duurstede vorig jaar werd afgerond. Bij de inventari
satie van het wel en wee der plaatselijke middenstand werd ook een zogeheten
„kooplek" ingecalculeerd. Dat is het deel van de koopkracht dat door de in
woners der gemeente elders wordt besteed.
Het kooplek is het grootst, aldus het
ETI in de sector van de duurzame ge
bruiksgoederen. De zaken in Wijk voor
deze „shopping goods" ondervinden
vooral concurrentie van de collegae in
Veenendaal en de overige genoemde ge
meenten. In deze sector bedraagt het
kooplek 31 percent, en voor de sector
dagelijkse verbruiksgoederen ligt het op
7 1/2. Van de totale bereikbare omzet in
Wijk bij Duurstede bedroeg het kooplek
17 percent. Hoeveel Veenendaal daar
van meesnoept wordt in het jaarverslag
niet vermeld.
Het onderzoek in Dorestad toonde te
vens aan, dat bij de omvang en samen
stelling van de bevolking daar, het win
kelapparaat bedrijfseconomisch gezien
te groot is. Het is sterk plaatselijk ver
zorgend; de afzet naar buiten moet als
gering worden gekenmerkt. Volgens be
drijfseconomische maatstaven, is bij
een ondernemersinkomen van 10.000,-
(ondernemersloon plus netto winst) 71
percent van de winkels daar niet als
rendabel aan te merken.
In het jaarverslag wordt aan de hand
van tabellen tevens getoond hoe het
met de spreiding van recreanten in de
provincie Utrecht is gesteld. In 1969
nam de Utrechtse Heuvelrug ruim 33
percent voor z'n rekening, met als
tweede de Loosdrechtse plassen (21 per
cent). Vallei en Eemland bevinden zich
als trekpleisters in de middenmoot met
bijna 10 percent. Rijn en Lekoevers
trokken 4 percent, en 't minst in trek
blijkt de Lopikerwaard met nog geen
half percent.
Ook de werkgelegenheid in de pro
vincie is nader beschouwd, en opnieuw
wordt de uiterst gespannen arbeids
markt met cijfers geïlustreerd. Provin
ciaal bedroeg de geregistreerde arbeids
reserve in december '69 1842 personen,
tegen een aantal openstaande aanvra
gen om personeel van ruim twee maal
zoveel: 4382. Behalve in Utrecht en
Amersfoort, waar de spanning het
grootst is, laat ook Veenendaal zich gel
den: 133 werklozen tegen 412 open
staande aanvragen.
Onmiddellijk daarna volgt een over
zicht van desondanks in de diverse ge
meenten geprojecteerde, al of niet
goedgekeurde industrieterreinen, gel
dend voor de periode van 1970 tot 1980.
Veenendaal staat aldus voor 1970 ge
boekt voor 12 hectare, evenals voor
1976. Totaal kan Veenendaal op voor
raad 51 hectare ontsluiten. Rhenen doet
het zuiniger aan: ruim 8 hectare van
1970 tot en met 1973. Leersum kan op
voorraad 2,9 hectare ontsluiten, en
Utrecht spant de kroon met een totaal
van ruim zestig hectare tot en met 1976.
Het gemiddeld inkomen in de provin
cie per hoofd van de bevolking ligt ho
ger dan elders in Nederland. In de pe
riode van 1955 tot 1963 is de welvaarts
groei hier ook sterker geweest. Doorn,
Amerongen en Leersum worden ge
noemd als gemeenten waar het gemid
delde inkomen vanouds al hoog was.
Als voor 1955 het indexcijfer 100 wordt
gehanteerd, was het gemiddelde inko
men in Veenendaal in 1963 176 (abso
luut: 2851,-).
Het hoogst komt Zeist met 180
3825,-), en het laagst de gemeente
Zegveld met 167 (f 1965,-). Het gemid
delde in de provincie lag in 1963 vol
gens het indexcijfer op 178, wat in gul
dens neerkwam op 3.170. Voor Neder
land als geheel was het indexcijfer 178.
VEENENDAAL Voetbalvereniging
GVVV verliest haar voorzitter. De prae-
ses van de Veenendaalse eersteklasser,
de heer J. Hertog, heeft te kennen ge
geven zyn functie neer te moeten leg
gen in verband met zeer drukke werk
zaamheden.
GWV kiest nu op de algemene le
denvergadering die op 10 augustus in
het gebouw van de PW A-speeltuin aan
de Buurtlaan-West wordt gehouden,
een nieuwe voorzitter waarvoor het be
stuur de heer W. Wiegel kandidaat
heeft gesteld.
De leden kunnen echter ook nog kan
didaten naar voren brengen op de jaar
lijkse bijeenkomst.
De heer Hertog blijft zitting houden
in het bestuur, maar zoekt een functie
die aanzienlijk minder vrije tijd opeist.
EDERVEEN Het Ederveensc mu
ziekkorps/fanfare „Irene" heeft gister
avond op het Van Hootsenplein in
Ederveen voor een groot publiek een
concert gegeven ter gelegenheid van het
afscheid van de dirigent van het korps,
de heer Hasselaar uit Veenendaal.
Van acht tot negen uur heeft „Irene"
geconcerteerd. De talrijke ouvertures
en pittige marsen werden door de toe
schouwers met een ferm applaus be
loond.
Na het concert vertrokken de leden
naar café Marktzicht waar officieel af
scheid werd genomen van de dirigent
die ruim 13V£ jaar verbonden is ge
weest aan „Irene".
Voorzitter C. Smit dankte de heer
Hasselaar voor het vele werk dat hij ge
daan heeft voor de Ederveense muziek
vereniging en bood hem namens de le
den een autoradio aan. De echtgenote
van do heer Hasselaar ontving een
prachtige bloemenbak.
De dirigent moest door drukke werk
zaamheden de activiteiten bij „Irene"
stopzetten. Hij wordt opgevolgd door de
heer D. Teunissen uit Ede.
