9
OBK-taptoe weer
groots evenement
Programma GG 125 m
in kannen en kruiken
Kwart eeuw geleden capituleerde Japan
Herinneringen van een ex-gedetineerde
Vorig jaar gestarte
traditie krijgt vervolg
nu
De Raiffeisenbank opent haar nieuwe
kantoor aan de Schoolweg 33 te Eist (Utr.)
Raiffeisenbank „Amerongen en omgeving"
Helft van
schoolkinderen
heeft gebit
met afwijkingen
een handig meisje
Set Up '69
CLANDESTIENE RADIO
HIELP HET MOREEL
HOOG HOLDEN
van roekei stoel
als het over verzekeringen gaat
ede
08380 -12897
renkum
08373 - 2979
GROOTS
BURGERLIJKE STAND
Boekhoudbureau J. G. Krab
RHENEN
VERLANGEN
SADISTEN
LOF
CONTACT
BEZINNING
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1970
ADVERTENTIE
RHENEN Voor de tweede maal organiseert de Rhenense Harmonie „Oefe
ning Baart Kunst" op zaterdag 22 augustus een groots opgezette taptoe op het
Sportpark Candia. Omdat vorig jaar de eerste taptoe een geweldig succes is
geworden er waren ca. 5000 bezoekers wil men er 'n jaarlijks terugkeren
de traditie van maken.
In een gesrpek met voorzitter A. van
Driel wordt duidelijk dat men bij OBK
de zaken thans groots gaat aanpakken.
„Dat kan nu allemaal", zegt de heer Van
Driel, „omdat wy vorig jaar direct al zo'n
groot succes gehad hebben. Ook het
terrein is bijzonder mooi om een derge
lijke taptoe te houden. We hebben hier
de natuur mee, zoals een drietal taluds,
van waar het publiek een uitstekend
uitzicht heeft op de show en de taptoe.
Dit jaar zijn we vroeger in verband
met de taptoe Delft in september".
De volgende verenigingen doen in
Rhenen aan de taptoe mee: Vooraf ver
zorgt de Mondaccordeon- en Orchest-
Vereniging „Kunst en Vriendschap" te
Rhenen onder leiding van Henk Spies
een concert „Caecilia" uit Veenendaal,
„Ons Genoegen" te Rhenen, OBK uit
Amersfoort, DWS uit Arnhem-Zuid,
terwijl als klap op de vuurpijl mee zal
doen de Mr. H. W. van de Zandtvereni-
ging uit Velp onder leiding van In
structeur K. Smits uit Ede.
Dit showkorps uit Velp behaalde op
het Wereld Concours te Kerkrade een
schitterende le prijs. Het behoort tot
de beste showkorpsen van ons
land. De leiding berust bij de heer K.
Smits te Ede, die tevens de leiding
VEENENDAAL Meer dan de helft
van de leerlingen van Veenendaalse la
gere scholen, die door de schooltandarts
zijn onderzocht in het schooljaar
1969/1970, vertonen afwijkingen aan het
gebit. Een en ander is geconcludeerd
uit een tandheelkundig onderzoek dat
is gehouden onder kinderen van vijf
tien plaatselijke lagere scholen.
Van de in totaal 3693 leerlingen wer
den 3161 kinderen door de schooltand
arts onderzocht, omdat een gedeelte
door afwezigheid, weerspannigheid en
een nog niet voltooide behandeling door
eigen tandarts niet kon worden behan
deld.
1697 leerlingen bleken een afwijking
aan hun gebit te hebben, een percenta
ge van 54.29. Met een totaal verwaar
loosd gebit lopen 125 scholieren (4 pro
cent) rond.
Het gemiddelde aantak afwijkingen
per gebit per kind is lVt. De volgende
scholen waren betrokken bij het onder
zoek: Chr. Nationale School I; Patrimo-
niumschool; Gr. v. Prinstererschool
Rijk v. Gaasbeekschool; Salvatorschool
Rehobothschool; J. van Stolbergschool
De Engelenburgschool; Dr. Hekster-
school; Koningin Julianaschool; Chr.
Nationale School.III; Chr. Nationale
School II; Johannes Calvijnschool;
Prinses Wilhelminaschool; Prinses Bea-
trixschool.
heeft van het Jachthoornkorps te
Schaarsbergen, bekend van de Nato-
taptoe in Arnhem.
Uit het gesprek met de heer A. van
Driel blijkt duidelijk dat er met veel
elan en enthousiasme gewerkt wordt om
ook nu weer de taptoe groots te doen
slagen en gezien de korpsen die er aan
meewerken, zal dat ook zeker slagen.
Op het sportpark Candia komt de ca.
60 meter decor te staan, voorstellende
een oude stadsmuur met poorten. De
heer K. Smits heeft de algehele leiding
van de show. Het muzikale gedeelte
wordt verzorgd door de diverse mu
ziekkorpsen, terwijl de heer H. Kolf
schoten de algehele leiding heeft van
de taptoe.
„Over vier jaar", zo vertelt de heer A.
van Driel hopen we mee te kunnen
doen in Kerkrade. Zowel Wim Pol, de
huidige secretaris als ik zelf, wil dan
zijn bestuursfunctie neerleggen en het
zou bijzonder leuk zijn als we met
Kerkrade zouden kunnen besluiten.
Ook onze 74-jarige dirigent H. Kolf
schoten gaat ons verlaten. Het is erg
jammer, maar gezien zijn leeftijd kun
nen we dat ook begrijpen. Zijn afscheid
zal met een groot concert gepaard gaan.
OBK heeft er als muziek- en show
korps zeer druk bezet. Men gaat min
stens vijfmaal per jaar België. Op 19
september a.s. is men weer uitgenodigd
om in Leuven de opening van een win
kelcentrum muzikaal luister bij te zet
ten. „Wij zorgen er ook dit jaar weer
voor", zegt voorzitter A. van Driel, „dat
iedereen volledig aan zijn trekken kan
komen".
De grote bélangstelling van vorig
jaar heeft bewezèn dat goed verzorgde
shows en taptoes bij het publiek nog
steeds hoog gewaardeerd worden.
Daarom hebben wij als bestuur nog
meer de nadruk gelegd op de show.
Het belooft voor Rhenen ook dit jaar
weer een belangrijk cultureel muzikaal
evenement te worden.
Geboren: Bernardus Wouterus, z.v. B.
W. Jansen en G. C. van Kranenburg;
Wilhelmina Jannigje, d.v. T. G. Lege-
maat en B. H. Vink; Teunis Hendrik
Geurt, z.v. T. Diepeveen en G. Veen-
huis; Marius Jacobus, z.v. W. van den
Brink en A. Zijderveld; Hendrijntje
Hendrika, d.v. R. Gijsbertsen en T. van
Neliestijn; Gesina, d.v. J. H. Wilbrink
en G. Neliestijn; Hendrika Johanna,
d.v. H. van Voorst en J. M. G. van den
Brink; Feikje Monique, d.v. A. Lohof
en A. C. de Weerd; Jan Maarten, z.v. J.
van Doesburg en M. van Otterlo.
Ondertrouwd: G. B. Kor en G. A.
Paans; W. C. van Geerenstein en H.
Demoed; J. C. van de Pol en B. H. ter
Hogt, G. H. W. Garrits en G. van 't
Veen; H. Wittenberg en D. Rebergen;
N. A. Merlijn en W. van Baal.
Huwelijken: L. A. van Lotringen en
A. Versteeg (Ede); K. Turkesteen en H.
J. van Geerenstein; J. W. van Leeuwen
en A. Thomassen.
GEVRAAGD:
voor winkel en kantoor.
Leeftijd plm. 15-16 jaar, woerisdag-
en zaterdagmiddag vrij.
FA. P. VAN DIJK
Verf - glas - behang - handenarbeidartikelen
Patrimoniumlaan 50, Veenendaal, telefoon 12777
WIJ ZULLEN GAARNE
uw belasting-aangiften verzorgen
uw boekhouding controleren of bywerken
uw bedrijfsadministratie moderniseren
FRANSEWEG 84 ELST <U.)
Telefoon 08377-382
SCHERPENZEEL De Scherpen-
zeelse volleybalvereniging Set Up '69
zal op maandag 24 augustus a.s. de
training weer hervatten, na een vakan
tieperiode van ruim twee maanden.
Met ingang van het nieuwe seizoen
zullen er enkele dingen veranderen. Na
een inspeeltijd van vijf maanden wordt
nu definitief een scheiding getrokken
tussen de competitietraining en de ge
zelligheidstraining. De selectie voor de
competitie traint op maandagavond ter
wijl de gezelligheidsafdeling de donder
dagavond ter beschikking krijgt. Nieu
we leden starten op de donderdag maar
kunnen te zijner tijd overstappen naar
de maandag.
Half september begint de competitie
en Set Up '69 zal met drie heren- en
een damesteam uitkomen. In verband
hiermee is nu een technische commissie
in het leven geroepen die alle competi
tie- en wedstrijdzaken zal behartigen.
In de TC zijn benoemd mevr. Bitter en
de heren v.d. Bosch eri Joosten. Het
wedstrijdsecretariaat berust bij mevr.
Bitter, Eikenlaan 99. De ledenadminis
tratie blijft bij de secretaris Eikenlaan
27. Nieuwe leden en belangstellenden
kunnen daar alle inlichtingen ontvan
gen.
Set Up '69 gaat in september voor de
eerste maal in de competitie meespelen.
De Scherpenzeelse volleyballers zijn in
gedeeld bij het district Eemland rayon
Amersfoort.
Geboren: Hester Simone, dv Van
Schuppen en G. M. J. Diepeveen ((Vee
nendaal); Clasina Cornelia, dv S. Bosch
en S. J. de Voogd: Johanna, dv C. van
der Voort en S. H. Beumer; Dirkje An
nette, dv C. Bouman en J. D. G. van de
Loosdrecht, Veenendaal; Peter, zv R.
Terpstra en P. G. Merkus; Pietronella
Theodora, dv A. Spies en W. F. Meijer;
Jannigje Everdina, dv G. J. van Laar
en H. van Dijk; te Ede, Wilhelmina
Hendrika, dv G. G. van de Grift en N.
van de Scheur; te Wageningen, Mat-
theus Adriaan, zv M. den Haan; te
Lienden, Geertje, dv M. Wendels en W.
Struck.
Ondertrouwd: D. Meijer, 29 j., (Koog
aan de Zaan) en G. van Zanten, 27 j.
L. van Willigen, 30 j., en J. van Opij-
nen; A. van Engelenhoven, 22 j. (Ede)
en E. E. C. Scheele, 20 j.; E. Rast, 26 j.
en A. Weinan, 21 j. (Appeltem).
Gehuwd: A. W. van Soest, (Staphorst)
en A. Kappe.
Overleden: Geerke van Santen, 65 j.,
echtg. van A. van den Dikkenberg
(Overberg); te Utrecht, Rink Postma, 59
j., echtg. van J. Flink.
RNHEM De grote jubileumten- punt daarvan is de openingsceren
istelling van de Gelderse Maat- die belooft een fleurig gebeure
ARNHEM De grote jubileumten
toonstelling van de Gelderse Maat
schappij van Landbouw, GG 125, die op
dinsdag 8 september door de Koningin
in het Arnhemse park Presikhaaf zal
worden geopend, begint nu langzamer
hand gestalte te krygen. Na de bouw
vakvakantie is men in de nieuwe, nog
groeiende Arnhemse wijk begonnen met
de opbouw van de tien paviljoens, de
afsluiting van het park en het treffen
van voorzieningen voor elektriciteit, gas
en water. De standruimte, zo'n kleine
18.000 m2, is reeds toegewezen aan de
deelnemers en de indeling van de
stands heeft haar beslag gekregen.
Dat kon de heer E. Wijnbergen, voor
zitter van het tentoonstellingscomité
donderdag meededelen toen hij de re
gionale pers een overzicht gaf van de
tailpunten van het nogal drukke pro
gramma van evenementen die zich tij
dens de GG 125 zullen afspelen. Hoofd-
ADVERTENTIE
Op 20 augustus a.s. zal de Raiffeisenbank haar nieuwe kantoor aan de
Schoolweg 33 in gebruik nemen.
EEN MODERNE BANK
De Raiffeisenbank heeft in de loop der jaren het vertrouwen gekregen
van meer dan 2 '/z miljoen Nederlanders. Een bank waaraan zovelen hun
vertrouwen schenken, groeit snel.
in ons nieuwe kantoor is ook een nachtkluis aangebracht.
Op WOENSDAG 19 AUGUSTUS a.s. van 14.00 - 22.00 uur is er voor
iedereen gelegenheid het kantoor te bezichtigen.
Wij verwachten u gaarne.
In het tijdvak van 7 t/m 18 september a.s. wordt een openingsspaaractie
gehouden. Hierover volgen nog nadere bijzonderheden.
Spaarbank
en alle
Bankzaken
ELST (Utr.)
AMERONGEN
LEERSUM
Schoolweg 33
Kon. Wilhelminaweg 59
Rijksstraatweg 188
Telef. 08377 - 354
Telef. 03434- 1418
Telef. 03434 - 1714
Zitting te Overberg in de Kleuterschool elke woensdagmiddag
van 14.00 - 16.00 uur.
De kantoren te Amerongen en Leersum zullen op dinsdag 18 augustus
né 12.30 uur gesloten zijn.
punt daarvan is de openingsceremoni.
die belooft een fleurig gebeuren t.<
worden.
Als de Koningin op de morgen van de
openingsdag per auto bij de IJssellaan
in de wijk Presikhaaf is aangekomen,
zal zij van daar af worden afgehaald
door vertegenwoordigers van Gelderse
gemeenten die in rijk versierde karos
sen het tentoonstellingsterrein op zullen
rijden. Op dat moment ook zullen de
vlaggen van de Gelderse gemeenten,
105 in totaal, worden gehesen.
Na de opening van de expositie be
gint het jongerencongres waarop o.a.
dr. S. L. Mansholt, vice-voorzitter van
de EEG, zal spreken. Op de openingsdag
zal voorts ook de Dahlia-koningin
worden gekozen door een jury onder
leiding van de heer J. Vet, directeur
van de provinciale VVV.
Woensdagmiddag 9 september is er
een kindermatinee waarbij de gooche
laar Peter Oran twee maal zal optreden
en voorts demonstraties zullen worden
gegeven door ponyruiters en met politie
honden.
Belangrijk voor de echtgenoten van
bezoekers aan de GG 125 is de vrou
wendag op donderdag 10 september.
Dan zijn er modeshows en tal van an
dere evenementen waarin speciaal de
vrouw belang zal stellen.
De dames komen overigens tijdens de
gehele tentoonstellingsduur wel aan
hun trekken. Zo is er een afzonderlijk
paviljoen voor huishoudelijke zaken
terwijl tal van demonstraties het geheel
zullen verlevendigen. Ook aan het
openbaar vervoer wordt aandacht be
steed. Zo komen de streekvervoeron-
dernemingen. samen met de Nederland
se Spoorwegen met een aantrekkelijke
stand. Ook de overheidsdiensten zullen
vertegenwoordigd zijn. Wij noemen
daarvan de PTT, de provincie Gelder
land, het ministerie van Cultuur, Re
creatie en Maatschappelijk Werjc en dat
van Onderwijs van Wetenschappen, So
ciale Zaken en Landbouw en Visserij.
Die geven op hun terrein alle voorlich
ting en informatie zoals over beroeps
keuze en dergelijke belangrijke zaken.
Dan zijn er nog talrijke stands van in
dustriële bedrijven zoals van de papier
industrie, de baksteenfabricage, elek
trotechnische artikelen en de houtver
werking.
Vanzelfsprekend zal de landbouw in
tl haar facetten acte de présence geven,
daaronder gerekend ook de verschillen
de organisaties die op agrarisch terrein
werkzaam zijn.
Gastvrouwen, in een speciaal daartoe
ontworpen charmant kostuum waarin
de kleuren van de maatschappij, oran
je, groen en wit zijn verwerkt, zullen
de vele bezoekers over het uitgestrekte
terrein rondleiden. Zij zijn gekozen uit
leden van jongerenorganisaties, de
Bond van Plattelandsvrouwen en leden
van de GMvL. Zij zullen mede de fleu
rige noot vormen in het luisterrijke
evenement dat de expositie GG 125 be
looft te worden.
HEL EN HEMEL IN JAPPENKAMP
VEENENDAAL Nu het vandaag 15 augustus 25 jaar gele
den is, dat Japan capituleerde en het voormalig Nederlands-Indië „be
vrijd" werd gaan mijn gedachten terug naar de bezettingstijd van maart
'42 tot augustus '45, gedurende welke tijd wij Nederlanders door de Japan
se bezetters werden opgesloten in kampen of gevangenissen. Ik denk dan
aan die drie en een halt' jaar van mijn leven, die ik op Java in 4 verschil
lende kampen en 2 gevangenissen doorbracht en een gevoel van dankbaar
heid vervult mijn hart, dat ik die tijd mocht doorkomen en bovendien nog
veel zegen van boven mocht ontvangen.
Velen toch, zowel jongeren als ou
deren zijn tijdens die jaren omgeko
men als gevolg ook van de vooral de
laatste tijd volkomen onvoldoende
voeding (vooral het totale gebrek
aan eiwitten was fataal) en het ont
breken van medicijnen, alhoewel die
door het Rode Kruis wel degelijk
werden toegezonden. Wij geïnter
neerden raakten hierdoor al onze
weerstand tegen ziekten kwijt, zodat
een lichte aanval van disenterie of
malaria reeds voldoende was om ons
ten grave te brengen.
Door dat gebrek aan kracht was
er eigenlijk geen doodsstrijd meer,
het leven ging uit als een kaars.
Soms werd toegestaan de overledene
weg te brengen naar het kerkhof en
ik herinner mij, dat de stilte van de
begraafplaats een weldadige invloed
op mij had en mij deed verlangen
daar ook te liggen. Want stilte en
privacy waren de dingen, die wij
tijdens de kamptijd het meest mis
ten.
Op bevel van de Japanse com-
mandat moest in het kamp geduren
de de nacht door ons wacht worden
gelopen. Gedurende die twee uren
wacht genoten wij van de stilte om
ons heen en schepten zo nieuwe
moed om de volgende morgen het
kampleven weer te beginnen. Het
valt dan ook niet mee om gedurende
jaren in barakken opeen gepakt te
zijn, waar men een ligplaats had,
hetzij op de vloer, hetzij op een
bamboezen bank (vergeven van de
wandluizen) ter breedte van 80 cm.
Ik spreek nu over de burgerinter
neringskampen, wel te onderschei
den van de krijgsgevangenkampen.
Na onze oorlogsverklaring aan Ja
pan in december 1941 werden alle
Nederlanders, die in het economi
sche leven gemist konden worden,
dus met uitzondering bijvoorbeeld
van vele bestuursambtenaren, admi
nistrateurs van ondernemingen, wa
terstaatsingenieurs, houtvesters enz..
gemilitariseerd.
Toen ons leger capituleerde na 7
dagen strijd werden de Nederlandse
militairen opgesloten in krijgsgevan
genkampen op Java. Ook onze
krijgsgevangenen hebben het wat
betreft voeding en het niet verstrek
ken van medicijnen niet best gehad.
Bovendien werden zij na enige tijd
overgebracht naar gebieden buiten
Java om daar tewerk gesteld te
worden.
Zo kwamen er velen terecht op
Sumatra, in Burma voor het bouwen
van de beruchte spoorweg en zelfs
in Japan, waar zij in de mijnen
moesten werken. Niet alleen daar
zijn velen omgekomen, ook verdron
ken er velen tijdens de overtocht
per schip; enige schepen werden
door de geallieerde onderzeeërs in
de grond geboord.
Veel is geleden tijdens internering
eri krijgsgevangenschap en velen
hebben het leven gelaten. Toch heeft
over het algemeen gesproken die
tijd geen blijvende gevoelens van
haat opgewekt tegen de Japanners.
Natuurlijk waren onder hen ook
sadisten. Vooral was dit het geval
bij de Kempe tai, de Japanse ge
heime politie. Zij, die in hun han
den vielen waren niet gelukkig; zij
werden gedurende dagenlange ver
horen gemarteld. Het zal voor hen,
die dit ondergingen niet meevallen
de herinnering daaraan kwijt te ra
ken.
De goede dingen tydens het kamp
leven, zoals de kameraadschap on
dervonden bij het gezamenlijk dra
gen van de kwellingen, die 't kamp
leven met zich bracht, de op zon
dagmorgen gehouden kerkdiensten
in de open lucht met als voorganger
dikwijls een der onzen wegens het
ontbreken van een predikant blijven
ons bij, terwijl de ellende wordt
vergeten.
Ongeveer 7 maanden na de inter
nering der mannen volgde de inter-
Vandaag is het 25 jaar geleden dat
Japan na het uitwerpen van 's we
relds eerste alles verwoestende
atoombommen op Hiroshima en Na
gasaki capituleerde. De duizenden
Japanners die in deze steden omkwa
men waren voorgegaan door duizen
den Nederlanders die van honger en
ellende stierven in Japanse interne
ringskampen. De heer W. van Baa-
ren. Prins Willem-Alexanderpark 531,
heeft de verschrikkingen van het
Jappenkamp aan den Rjve ondervon
den. Voor de verovering van het
voormalige Nederlands Indië door de
Japanners was hy assistent-resident.
Vandaag is hy naar Den Haag waar
h(j een grote reünie van ex-geïnter
neerden gaat bywonen, die onder
meer ook door koningin Juliana zal
worden bezocht.
De heer W. van Baaren
herinneringen
nering van hun gezinnen in afzon
derlijke kampen, die dikwijls 800 a
1000 km. verwijderd lagen van de
mannenkampen. In den beginne was
er mogelijkheid tot contact met de
vrouwen middels het zenden van in
de Maleise taal opgestelde door de
Jap voorgeschreven zinnen. De ont
vangst van zo'n kaart betekende, dat
de vrouw zo'n twee maanden gele
den nog in leven was en sterkte het
moreel.
De vrouwelijke geïnterneerden
hebben het zeer zwaar gehad. Zij
werden gedwongen tot het verrich
ten van zware arbeid, zoals het kap
pen van bomen, het bewerken met
patjoels van de natte rijstvelden
enz. Hier kwam nog bij al het werk,
dat in het kamp verricht moest wor
den, zoals eten koken, het transpor
teren van zware gamellen enz.
Met veel lof dient te worden
gesproken over de wijze waarop
die vrouwen en moeders van kin
deren zich tijdens het kampleven
door de moeilijkheden hebben
heengeslagen. Bovendien wisten
zij zich tegen de Japanse bewa
kers te handhaven en in vele ge
vallen te voorkomen, dat de meis
jes van 16 jaar en ouder werden
weggevoerd naar elders. De jon
gens van 10 jaar en ouder werden
ook van de moeders weggehaald
en in afzonderlijke kampen onder
gebracht. Wat dit betekende voor
de moeders van deze kinderen laat
zich begrijpen. Die kinderen zelf
hebben het ook zeer zwaar gehad
en hebben tijdens de puberteit in
drukken opgedaan, die nadelig
waren voor hun hele latere leven.
Kontakt met de buitenwereld
was er niet veel. Soms gelukte het
onder de omheining door kleren te
ruilen tegen voedingsmiddelen. In
dien de Japanse bewakers dit ont
dekten werden niet alleen de
schuldigen zwaar gestraft (stoksla
gen en opsluiting), doch ook de
gehele kampbevolking door het
inhouden van voedsel voor een of
t wee dagen.
Een belangrijk kontakt was
voor ons (lat middels een klande-
stiene radio-ontvanger. Het bezit
hiervan was weliswaar levensge
vaarlijk, doch steeds lukte het ons
bij de diverse verhuizingen naar
andere kampen de ontvanger in
onderdeeltjes mee te nemen.
Middels die radioberichten ble
ven wij op de hoogte van de
voortgang van de strijd in Europ?
en in de Paci^c. Dit was heel be
langrijk voor ons moreel, teaneei
omdat we nu te weten kwamen
dat de oorlog zowel in Europa als
in de Pacific zich voor de geal
lieerden gunstig ontwikkelde, er
dat we de hoop mochten koesteren
uiteindelijk bevrijd te worden.
Geheel anders was dit gesteld in
de vrouwenkampen. Daar kreeg
men in het geheel geen berichten
door van de buitenwereld. Zij wa
ren van alle contacten verstoken.
Velen gaven dan ook de moed op
en dit was het begin van het ein
de.
En dan eindelijk was het zover!
Op 15 augustus 1945 capituleerde
Japan na een bombardement
met atoombommen op de steden
Hiroshima en Nagasaki, dat aan
tienduizenden Japanners de dood
bracht. Het is pijnlijk te beseffen,
dat een dergelijk gruwelijk bom
bardement voor vele geïnterneer
den de redding van hun leven be
tekende. De sterfgevallen in de
kampen namen steeds meer toe en
het had niet zo lang meer moeten
duren of alle geïnterneerden wa
ren ten onder gegaan. Een troost
was de gedachte, dat indien een
abrupt einde was gekomen aan de
Pacificoorlog er nog veel meer
slachtoffers gevallen zouden zijn
aan beide zijden bij verdere bom
bardementen op Japanse steden en
het uitvoeren van landingen op de
Japanse eilanden
De mededeling van de capitula
tie van Japan geschiedde veelal
niet op 15 augustus, doch enige
dagen erna en dan alleen aan onze
kampcommandant. Voor wat ons
kamp betrof bracht deze medede
ling geen luidruchtigheid teweeg,
doch meer stille bezipning en
dankbaarheid. Onze gedachten
gingen naar onze vrouwen en kin
deren en onze familie in Holland.
Daar kwam nog bij, dat ons werd
aangeraden niet te luidruchtig ui
ting te geven aan onze blijdschap,
daar dit de Japanse bewakers zou
kunnen irriteren en bij hen onge
dachte explosies zou kunnen ver
oorzaken. Het valt te begrijpen,
Jat die plotselinge capitulatie er
bij de Japanners op Java en ook
overal elders niet erg inging; zij
waren erdoor verbijsterd en uit
iet evenwicht geslagen.
De gevolgen van de capitulatie
nerkten wij aan den lijve, doordat
wij plotseling veel meer eten kre
gen en dat was een rijkdom na al
die maanden van hongeren. Door
middel van het Rode Kruis, dat
tnmiddellijk zijn taak opnam kre
gen wij contact met de vrouwen
kampen. Wij konden weer corres
ponderen en vernemen hoe onze
gezinnen het maakten. Dit beteken
de voor velen verdriet, daar nu
berichten van overlijden van
vrouwen of kinderen doorkwamen.
Eerst heel langzaam kwam de
repatriëring van dë Nederl. gezin
nen op gang. Door gebrek aan
scheepsruimte brachten velen het
niet verder dan Singapore of Cey
lon, waar zij weer gedurende
maanden in afwachting van
scheepsgelegenheid moesten ver
blijven. Deze „bevrijding" is dus
een hele lijdensgeschiedenis ge
weest.
Het is daarom goed, dat wij nu
25 jaren daarna allen, die hetzij
sneuvelden, dan wel in krijgsge
vangenschap of internering om
kwamen op gepaste wijze eren en
gedenken.
