Veenendaals
dagblad
Buiten
Miljoenen aan de buis
gekluisterd
DESKUNDIG COMMENTAAR
Huzarenstukje
van Feijeno
in Buenos Aires
Bevoorradingsschip
van Radio Noordzee
aan de ketting
Molotofcocktails en
knokploegen bepalen
beeld van de strijd
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Gevechten in Amsterdam grimmiger
Meer cholera
in Israël
Stel prijs in:
schoonste
gemeente van
Gelderland"
KANS VOOR
BERLIJN
WERFDIRECT1ES EN BONDEN
BEREIKEN OVEREENSTEMMING
Grote brand op
Kennedy Airport
Manders Iaat besla»- leggen
Vrij
zonm»
DEN HAAG - Urenlang nachtelijk overleg van de direc
ties van de scheepswerven Wilton-Fijenoord en RDM, de
districtsbestuurders van de vakbonden en de raad van
overleg in de metaalindustrie heeft vanmorgen in alle
vroegte geleid tot de volgende resultaten
Op stelten
INLICHTEN
D'66-ST ATEN LID:
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaaf,
Te lef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
1,13 p.w^ 4,85 p.m„ 14,30 p.k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
DONDERDAG 27 AUGUSTUS I970 - 44e JAARGANG no. I99
Metaal-cao moet
opengebroken
Er is een akkoord tot stand gekomen over een nieuwe beloningsstructuur
voor het personeel van beide werven.
De cao voor de metaalindustrie moet worden opengebroken teneinde de be
palingen over van koppelbazen betrokken arbeidskrachten te wijzigen.
schil in beloningsniveau van de twee
soorten werknemers twaalf procent zou
moeten bedragen. Voorts zijn zij van
oordeel dat een vreemde werknemer
ten hoogste een jaar in de kwaliteit
werkzaam zou kunnen zijn bij een en
dezelfde onderneming.
Gezien de zwaarte van het voorne
men de CAO open te breken, de inhoud
van de wederzijdse voorstellen, de om
vang van het probleem van vreemde
werknemers en eigen werknemers, de
te verwachten invloed die van een wij
ziging van de CAO op dit punt uitgaat,
zullen op korte termijn ledenvergade
ringen van de werkgeversverenigingen
worden gehouden.
Die ledenvergaderingen hebben de
CAO goedgekeurd, zij moeten ook be
slissen over wijzigingen daarin. Met het
oog daarop zal de volgende vergadering
van de raad van overleg waarin de
werkgeversvertegenwoordigers het be
sluit van de respectieve ledenvergade
ringen zullen kunnen meedelen op 8
september worden gehouden.
De nachtelijke vergadering hield di
rect verband met de stakingen van de
afgelopen dagen bij Wilton-F. en
RDM.
Ook in 1963 is de metaal-cao tussen
tijds opengebroken. Om dezelfde re
den.
De werknemersvertegenwoordigers
hebben de wederpartij vannacht voor
gesteld, daarbij teruggrijpende op hun
voorstellen voor de cao-1970, het
maximum van het loonniveau van een
„vreemde werknemer" (werkzaam via
een koppelbaas) te binden aan het per
centage van tien boven het niveau van
de eigen werknemer.
Zij hebben daaraan de voorwaarde
verbonden dat dit niet moet betekenen
dat het loonniveau van de vreemde
werknemer dan wordt teruggedraaid
tot dat percentage. Het voorstel bete
kent wel dat het loonniveau van de ei
gen werknemers dan zoveel moet wor
den verhoogd dat het dan ontstane ver
schil tussen de twee niveaus maximaal
tien procent zal bedragen.
Verder hebben de werknemersverte
genwoordigers voorgesteld de maximale
tijd dat een werknemer als „vreemde"
werknemer bij een bedrijf werkzaam
mag zijn op een half jaar te stellen. Wil
de ondernemer daarna nog van de dien
sten van de vreemde werknemer ge
bruik blijven maken, dan zal die werk
nemer in dienst moeten worden geno
men.
De werkgeversvertegenwoordigers
zijn van oordeel dat het maximumver-
NEW YORK In de aankomsthal
van BO AC op het vliegveld Kennedy
bij New York is brand uitgebroken.
Een woordvoerder van BOAC zei, dat
verscheidene brandweerwagens bezig
zijn het vuur bij twee uitgangen van de
hal, die een waarde heeft van 44 mil
joen dollar (ruim 159 miljoen gulden),
te bestrijden.
De opening van het gebouw moest
eerder dit jaar zes weken worden uit
gesteld, toen een brand het nog niet
geheel voltooide interieur verwoestte.
\chter het kasteel, aan de kant
van de vijver, staat een merk-
waardige conifeerde moerascy-
ores die eigenlijk thuis hoort in
Mexico en het zuidoosten van N.-
Amerika, waar hij wel 50 m hoog
kan worden. Dat zult ge in ons land
zelden of nooit zien. Zulke indruk-
wekkende boomveteranen schijnen
viel duizend jaar te tellen. Vooral
in de moerasgebieden van Missis-
sippi, Louisiana, Alabama en Texas
komen dez cypressen voor speciaal.
in de streken, die maandenlang
overstroomd kunnen wezen en
waarvan men sommige nooit droog
ziet. Hier voelt de moerascypres
zich thuis; hij strekt de wortels ho
rizontaal onder de oppervlakte uit
en er ontwikkelen zich rechtop
staande logge stelten en stobben
als poreuze kegels, die als vreem-
de skeletten verankérd in de bo-
dem uit het water oprijzen. Ze
heten knie- of ademwortels en ge
kunt ze o.m bij de vijver in het
park van Otterlo zien. De laxo- f
diums, zoals deze naaldbomen we-
tenschappelijk heten, stammen uit 1
'n eerbiedewaardig oud en ver ver-
leden; zij hielpen met de sequoids
de bruinkoollagen ontstaan. Beide
soorten kwamen van Italië tot Spits.
bergen voor en het valt moeilijk te
bedenken, dat in het toenmalige
Europa figuren als magnolia, tul-
penboom en paardekastanje optra- f
I den. Zowel de moerascypres als de
metasequoia en de lork verliezen
1 hun naalden in het najaar. Van de
eerste herinnert een kolossaal groot
exemplaar (bij Popatela, in Mexi-
co) als ,,boom der treurnacht"
arbol de la noche triste -r- aan
de terugtocht van Cortez' Spaanse
legers uit het geheimzinnige land
der Azteken. In de schaduvj van
zijn machtige kroon zag de ver-
slagen veldheer de voetknechten,
ruiters, veldstukken en inboorlingen 1
het rijk van Montezuma verlaten. I
27 aug. 1970. A. B. Wigman. f
Na het bereiken van overeenstem
ming over het openbreken van de CAO
volgde meteen het rechtstreekse over
leg van werfdirecties met vakbondsver
tegenwoordigers. Over de aard van het
bereikte akkoord wilde men vanmorgen
nog geen meldingen doen omdat eerst
vanochtend de ondernemingsraden zou
den worden ingelicht.
„We hopen dat de mensen daarna
weer aan het werk gaan", zo zei men
van directiezijde.
Dank zij het bereiken van overeen
stemming tussen werfdirecties en bon
den is het gevaar van een vrijwel alge
mene staking in de hele metaalindu
strie in het Waterweggebied nu bezwo
ren.
Rond half tien donderdagmorgen
werd er op de werven van Wilton-
Fijenoord en Rotterdamse Droogdok
Maatschappij nog niet gewerkt. Op dat
moment waren besprekingen tussen de
ondernemingsraden en de directies over
het donderdagmorgen vroeg in Den
Haag bereikte akkoord nog in volle
gang.
(Van een onzer verslaggevers)
Enkele miljoenen
voetballiefhebbers hebben in de af
gelopen nacht een paar uurtjes
slaap opgeofferd om hun Feijen-
oord in het verre Buenos Aires tegen
het gevreesde Estudiantes 2-2 te
zien spelen. In vele steden en dor
pen leverde dat een wat onheus
straatbeeld op.
Om twaalf uur was het, zoals te doen
gebruikelijk, aardedonker en nauwe
lijks een half uur later floepen het
en der de lampjes aan. Héél wat
peertjes want volgens de SEP, de
had van tevoren maatregelen geno
men en is door deze piek geenszins
verrast.
Samenwerkende Nederlandse elek-
triciteits-produktiebedrijven, leidde
het voetbalgebeuren tot een extra
elektriciteitsgebruik van 550 mega
watt (begroot was 250 a 350 mega- De bedrijven op de Veluwe hebben
watt). Na een piek van 4800 m.w. over het algemeen ge^n nadelige ge
verliep de daling veel geleidelijker volgen van deze voetbaluitsmijter
dan normaal, waaruit afgeleid kan
worden dat talrijke mensen niet in
't voren geslapen hebben. De SEP
ondervonden. Er werden geen spe
ciale maatregelen getroffen om de
liefhebbers onder de nachtploegen
aan de beeldbuis te zetten en
verzuim vanmorgen was in een aan
tal gevallen zelfs minder dan nor
maal. Vandaar de verzuchting van
een personeelschef: „Ze moeten dit
maar vaker doen: de mensen fleuren
er kennelijk van op".
Bij de Veluwse Autobus Dienst ook
geen enkel probleem. En dat leverde
voor de laatkijkers de prettige om
standigheid op dat ze vanmorgen
in de bus althans nog een klein ge
deelte van de verloren gegane
nachtrust al soezebollend hebben
kunnen inhalen.
BUSSUM De oud-Feijenoordspelers Eddy Pieters
Graafland en Cor Veldhoen volgen hier in de Bussumse
studio Vitus de strijd tussen Estudiantes de la Plata en Fe
ijenoord. In de rust en na de wedstrijd gaven zij hun.
ui'craard, uitermate deskundige commentaar.
BUENOS AIRES Feijenoord heeft
in de eerste wedstrijd om de officieu
ze wereldbeker voor clubteams gis
teravond in Buenos Aires een huza
renstukje verricht.
De Rotterdammers keken binnen tien
minuten al tegen een 2-0 achterstand
aan tengevolgde van ernstige blun
ders van doelman Eddy Treytel, maar
zij verwerkten deze tegenslag schitte
rend en kwamen door doelpunten
van Kindvall en Van Hanegem op
gelijke hoogte.
Het was een bijzonder enerverende
wedstrijd, die qua voetbal niet op een
hoog peil stond, maar als kijkspel
zeer aantrekkelijk was omdat zich in
dit spannende duel veel onverwachte
en vaak onoverzichtelijke situaties
voordeden.
Met dit gelijke spel heeft Feijenoord
intussen een bijzonder goed uitgangs
punt gekregen voor de return, die
over twee weken in Rotterdam wordt
gespeeld.
Meer over deze wedstrijd op onze
sportpagina.
JERUZALEM In Jeruzalem zijn
drie nieuwe gevallen van cholera ont
dekt. Het aantal patiënten is sinds het
uitbreken van deze ziekte, zes dagen
geleden, gestegen tot vijftien. Drie per
sonen bevinden zich in quarantaine, om
dat zij mogelijk aan cholera lijden.
De gezondheidsdienst van Jeruzalem
heeft twee besmettingshaarden kunnen
lokaliseren
DEN HAAG De „Mebo", het be
voorradingsschip van Radio Nordsee is
in de Tweede Binnenhaven in Scheve-
ningen woensdag op verzoek van Kees
Manders aan de ketting gelegd. Kees
Manders heeft het conservatoir beslag
laten leggen op grond van een vorde
ring op de eigenaren van Radio Nordsee.
Ex-nachtclubeigenaar Kees Manders,
die medio deze maand tot commercieel
directeur van Radio Nordsee Interna
tional werd benoemd, zegt een vorde
ring op de Zwitserse eigenaren Erwin
Bollier en Edwin Meister te hebben
van 30.000. Dit zijn kosten die hij ge
maakt heeft alsmede percentages welke
hem toegezegd waren van reclame
boodschappen, die zouden worden uit
gezonden. De heer Manders zou geen
vast salaris krijgen. „Ik zal alle midde
len, die de wet biedt gebruiken om de
op zijn zachtst gezegd vreemde handel
wijze van de heren Meister en Bollier te
bestrijden en te voorkomen dat er nog
meer slachtoffers zullen vallen", aldus
de heer Manders. „Toen bekend werd
dat ik als commercieel-directeur was
aangesteld kregen de eigenaren van het
radioschip opnieuw geld van financiers".
Manders behoudt zich het recht voor
om een vordering tot schadevergoeding
tegen de Zwitsers in te dienen als zijn
naam door deze zaak schade zou lijden.
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM Twee nieuwe elementen hebben zich gemengd in de steeds
grimmiger wordende strijd, die nu voor de derde achtereenvolgende avond het
centrum van Amsterdam veranderde van een plezierige promenade met volle
terrasjes en hel verlichte etalages in een duistere oproerbuurt vol rennende men
sen en verbeten politie molotovcocktails en knokploegen.
Na de marinemensen hebben gisteravond de kroegbazen, portiers en barkeepers
van de Nieuwendijk en de straatjes en stegen daarachter, aangevuld door enkele
van hun vaste clientèle en onderwereldfiguren van de wallen, zich in de strijd
geworpen. Gewapend met ijzeren staven, biljartkeuen, fietsketlingen en ploerten
doders ranselden zij meedogenloos op de voorbijgangers in onder het motief, dat
hun „inkomsten de afgelopen dagen dusdanig waren teruggelopen, dat zjj de po
litie wel een handje zouden helpen met het herstellen van de „rust".
if- De derde dag niet ongeregeldhe
den in de Amsterdamse binnen
stad: hier wordt een jongeman, die
trachtte om een molotov-cocktail in een
zijspancombinatie te gooien door poli
tiemannen weggevoerd
ItMIIIIlIHHHIIIlHIIJflllllf
Was hun optreden al vrij gevaarlijk,
gevaarlijker nog bleken gisteravond de
Mololoteocktails, die in steeds groter
aantal werden gebruikt door de relma-
kers. Ze veroorzaakten verschillende
straatbrandjes, die dit keer nog snel
konden worden geblust. Ook een mare
chaussee-busje werd door een Molotof-
cocktaii geraakt en vloog in brand. De
inzittenden konden het vuur echter do
ven, voordat er slachtoffers vielen.
De rellen die een veel grimmiger ka
rakter hadden dan de avonden ervoor,
begonnen gisteravond even voor acht
uur op de Dam, waar relmakers met
molotofcocktails politiewagens bekogel
den.
Onmiddellijk trad de politie hard op.
Ruim 409 man politie en marechaussee
ontruimden met harde hand Dam,
Damrak en Rokin, en vanaf dat mo
ment veranderde de binnenstad van
Amsterdam in een slagveld, waar door
drie partijen politie, relmakers en
burgerknokploegen hard gevochten
werd met alle mogelijke slagwapens en
waarbij vele onschuldige toeristen en
voorbijgangers als slachtoffers fungeer
den.
De politie trad bijzonder hard op.
Zonder aanzien des persoons werd" on
middellijk ingeslagen op iedereen, die
in de buurt was, langharig of niet. Op
vallend was, dat er als het ware een
soort samenwerking bleek te bestaan
tussen de politie en de Nieuwendijk- en
Walletjesknokploegen. De politie trad
niet op in hun „territoir", maar dreef
relmakers en passanten naar de straten
van de knokploegen toe, die dan het
werk van de politie overnamen.
Ook de relmakers vochten harder te
il rug dar. de voorgaande avonden. Vier
m politiemannen moesten met verwondin-
gen naar ziekenhuizen worden afge-
H voerd. Over het aantal burgers, dat ge
it wond raakte,lopen de schattingen uit
een van ongeveer tien tot enkele tien
tallen. De indruk was, dat beide kanten
geen pardon gaven.
Zo werd bijvoorbeeld op de Nieu
wendijk de 23-jarige elektromdnteur
Helstroom. die met zijn verloofde op
weg was naar de bioscoop Luxor, bij
een charge van de motorpolitie overre
den. Zonder dat de motoragenten hem
een blik waardig achten, bleef het
zwaargewonde slachtoffer op straat lig
gen, tot eindelijk een ambulance ver
scheen.
Het terrein van de onlusten breidde
zich ook steeds meer uit. Omstreeks ne
gen uur werd er zelfs gevochten in de
hal van het Centraal Station. De NS
lieten toen de ijzeren hekken voor de
ingangen sluiten, zodat het station al
leen bereikt of verlaten kon worden
door een kleine deur bij de bagage
afdeling. Nietsvermoedende reizigers,
die in Amstèrdam aankwamen en het
station door die deur verlieten, liepen
echter het risico onmiddellijk op het
Stationsplein bij charges betrokken te
raken.
Tot het aantal slachtoffers behoorden
ook vele toeristen, die in het centrum
logeerden. Van hen konden sommigen
slechts met de grootste moeite hun ho
tels bereiken. Er zijn al toeristen, die
Amsterdam gaan verlaten, zoals mr.
Schneefeld en zijn echtgenote uit Hous
ton in Texas.
Vanmorgen om half acht stonden zij
gepakt en gezakt op het Centraal Sta
tion. mr. Schneefeld met zijn hoofd in
het verband, gevolg van een klap met
een politionele gummistok. Eergisteren
waren ze in Amsterdam aangekomen
voor een tiendaags verblijf in ons land.
Zij logeerden in een hotel op het Dam
rak, waar zij gisteravond midden tus
sen de gevechten belanden. Nu wachten
zij op de Scandinavië- express, in de
hoop, dat zij in Stockholm echt vakan
tie zouden kunnen houden. Naar Ne
derland wilden zij nooit meer terug.
Gisteravond om twaalf uur werd het
weer rustiger in de binnenstad. 24 men
sen waren toen gearresteerd. De door
de kapotgegooide straatverlichting nog
al donkere binnenstad bood toen weer
het trieste beeld van gebroken ruiten,
opgebroken plaveisel, resten van barri
cades en verbrande plekken asfalt, als
of er een werkelijk oproer had gewoed.
Politiemensen en knokploegen trokken
zich terug naar bureau's en cafés in
afwachting van de gebeurtenissen van
vanavond, wanneer tot half tien de
winkels open zullen zijn in verband
met de wekelijkse koopavond
(Van een onzer redacteuren)
ARNHEM Het Provinciale Sta
tenlid R. J. Ovezall (D'66) heeft gis
teren bij de behandeling van het voor
stel van Gedeputeerde Staten om tot
instelling van een Fonds Natuurbe
schermingsjaar N 70 te komen de sug
gestie gedaan om over te gaan tot in
stelling van een „provinciale prijs
schoonste gemeente van Gelderland".
Deze prijs zou eenmaal per jaar uitge
reikt kunnen worden aan een van de
Gelderse gemeenten en bv. 2,per
inwoner kunnen bedragen met een mi
nimum voor de kleinere gemeenten en
een maximum voor de grote gemeen
ten.
„Mogelijk zou dit predikaat bij de
gemeentegrenzen op een bord aange
bracht kunnen worden. Zo'n prijs zou
een geweldige stimulans voor de ge
meenten kunnen worden", vond de heer
Ovezaal.
De Statenleden konden zich wel ver
enigen met het voorstel van GS om in
het kader van het nieuwe fonds in de
eerste plaats te denken aan een stimu
lering van het schoolbiologenwerk. zoals
dit nu al met groot succes in de ge
meente Arnhem plaatsvindt. Het nieu
we fonds zal in totaal 500.000 inhou
den en de Statenleden spraken de hoop
uit, dat tal van gemeenten van de hier
door geboden mogelijkheid gebruik zul
len maken.
Het VVD-Statenlid mevrouw E. G.
van Heuven- Reesink hield een gloed
vol betoog, waarin zij onder meer GS
vroeg ook het werk van de plaatselijke
comités die voor de milieuhygiëne ij
veren te honoreren. Op haar mede-Sta
tenleden deed zij een dringend beroep
om een voorbeeld ten aanzien van de
milieuhygiëne te stellen, „bijv. door
hier op de Markt vanmiddag niet de
inhoud van uw auto-asbakjes op de
straat te deponeren".
Gedeputeerde Wijnperle was dank
baar voor de steun die de Staten dit
voorstel gaven en deed de heer Ovezaal
en enkele anderen de toezegging, dat
GS hun suggesties zorgvuldig zullen
overwegen.
HAMBURG Het Westduitse blad
„Die Welt" weet te melden, dat de
Oostduitse regering op het punt staat
eenzijdige concessies ten behoeve van
de bevolking van Berlijn te doen.
Het blad zegt dit vernomen te hebben
in Berlijn en Bonn. Bondskanselier
Brandt zou er langs onofficiële weg van
in kennis zijn gesteld. Westberlijners
zouden volgens de Oostduitse plannen op
vertoon van hun identiteitsbewijs onge
hinderd Oost-Berlijn mogen binnenko
men en de telefoonverbindingen tussen
beide stadsdelen zouden volledig her
steld worden. „Die Welt" zegt dat deze
maatregelen waarschijnlijk zijn voor
bereid op de conferentie van de landen
van het Warschau-Pact die de vorige
week is gehouden.
Een en ander is niet bevestigd in re
geringskringen in Bonn.
Weersverwachting van het KNMI tot
vrijdagavond:
Droog, en morgen overdag vrij zonnig
weer met weinig wind en ongeveer de
zelfde temperaturen ais vandaag.
Morgen: zon op 05.44. onder 19.37:
maan op 01.29, onder 18.37 uur.
