Dramatische week van uur tot uur V erleden naar sloeg de toekomst Het lot der Zuidmolukkers gaat Nederland én Indonesië aan Paniek aan het loonfront Indonesië Ambon Bereidheid Commentaar Dinsdag W oensdag Donderdag Maandag Het is begonnen met het conflict over de koppelbazen het lijkt te ein digen met een algemene loonronde van 400,-. Dat is dan het resultaat van een bijzonder paniekerige week aan het loonfront. Waarbij het merk waardige is dat werkgevers noch werk nemers er gelukkig mee zijn, dat nie mand kan zeggen of het nu wel of niet verantwoord, wel of niet nodig is... dat zelfs niemand precies weet hoe het nu eigenlijk gekomen is. En dat wil toch wel wat zeggen in ons landje waar het anders allemaal zo gereglementeerd pleegt te verlopen! Een paar staaltjes paniek. Maandag kon men in de krant lezen dat de machtige NVV-voorzitter Kloos niet erg veel voelde voor een gesprek in de Stichting van de Arbeid maar woensdag werd in diezelfde Stichting het vierhonderd gulden-akkoord gebo ren. Of ander voorbeeld van het pa niekvoetbal kwam het akkoord tot stand nadat de officiële vergadering gesloten was? Zo althans vertellen het de middenstands- en landbouwverte- genwoordigers in de Stichting. Zij gronden er hun stelling op dat hun bedrijfstakken met dit alles niets te maken hebben. Slechts over één ding is iedereen het eens: dat dit alles te wijten is aan „het psychologisch kli maat" wat dat dan ook wezen mag! Nu geloven wij ook wel in die op merking, zeker als men weer bij het begin, bij het conflict over de koppel bazen, begint. Want met die koppelba zen is het een merkwaardige zaak. Zij zijn „verhuurders van arbeidskrach ten", maar denk daarbij niet aan han delaars in slaven want de arbeids krachten weten bijzonder goed wat ze waard zijn in een tijd waarin vele werkgevers om mankracht zitten te springen. Via de koppelbazen verhuren ze zich goed, toucheren een loon dat dikwijls ettelijke tientallen guldens uit gaat boven wat de werknemers-in-vas- te-dienst in de bedrijven in handen krijgen, om sociale premies bekomme ren ze zich niet al te veel en als ze genoeg hebben van werken houden ze er een poosje mee op. Dat zelfs de zachtmoedigste werknemers zich wel aan deze vrijbuitende collega's erge ren is niet heel verwonderlijk. En dat de werknemersbonden al sinds lang iets gedaan willen hebben tegen die koppelbazen is evenmin vreemd. Al leen... wie neemt het de werkgever kwalijk als hij die koppelbazen inscha kelt om de orders in zijn bedrijf toch maar tijdig te kunnen afwerken?-Dat is toch in het belang van de eigen onder neming! Maar vorige week bleek de maat dan vol. Er kwamen stakingen en er werden eisen op tafel gelegd. Eisen die een beperking van het koppelbaas schap inhielden en ook looneisen. „Als de baas dat aan die vreemde arbei ders kan betalen kan hij het ons ook betalen", zo werd geredeneerd en er is niet zo heel veel tegen in te bren gen. Dat zagen de werkgevers óók in en zo kwam het tot het akkoord in de Stichting van de Arbeid: dit jaar 400.- extra in die bedrijven die met het koppelbazensysteem te fnaken hebben, leder moest voor zichzelf maar uitzoeken of het mogelijk was. En of ook in andere, koppelbaasloze bedrijfstakken iets dergelijks kon ge beuren. Welnu, dat is men dan nu aan het uitzoeken een nogal chaotische toestand is er het gevolg van! Nu mag deze paniekweek aardig voer voor psychologen zijn, erger is dat er ook en vooral economische ge volgen aan zijn verbonden. Een uitke ring van 400,— betekent een loons verhoging van 2 tot 3 pet., betekent vermoedelijk een prijsverhoging voor 1970 van 0,7 pet. en voor 1971 van 1,7 pet. De betalingsbalans krijgt een extra tekort van ongeveer 560 mil joen, de uitkeringen krachtens de bij standswet en de sociale wetten worden hoger (want ze zijn aan het minimum loon gekoppeld). Als de ambtenaren ook hun eisen gaan stellen moet het uit de schatkist komen en daarvan zal weer het gevolg zijn dat minister Witteveen extra bronnen zal moeten aanboren. Dat kan zijn een nog grotere stijging van de omzetbelasting dan nu al was voorzien - dat vraagt weer om prijs verhogingen - die vragen weer om loonsverhogingen en de inflatiecirkel is weer prachtig rond. Echt geen op wekkend beeld en dat alleen maar omdat het psychologisch klimaat rond de koppelbazen niet deugde Nu zijn er twee mogelijkheden: dat het georganiseerde bedrijfsleven tot bezinning komt, de psychologie de psy chologie laat en eens rustig gaat over leggen of dit allemaal wel kan. De an dere mogelijkheid is dat de regering de zo bekritiseerde loonwet gaat ge bruiken en als het helemaal niet meer anders kan gaat ingrijpen in de lonen. Het lijkt ons toe dat haar taak is, zeker in die bedrijfstakken waarvan nu al wel vaststaat dat doorvoering van die 400 gulden-overeenkomst rampza lige gevolgen zou hebben. Dat zou een storm van verontwaardiging doen op gaan - we weten het. Vooral bij de vakbonden die het overleg met mi nister Roolvink gekapt hebben. Maar als een minister een wet ter beschik king heeft die beoogt het algemeen belang te dienen en derhalve door de volksvertegenwoordiging is goedge keurd, dan zal hij die wet ook moeten gebruiken. We hebben er vertrouwen in dat het zover niet zal behoeven te komen. Laat men die 400 gulden uitbetalen daar waar dat mogelijk is - vele werk nemers zullen er dankbaar voor zijn en onze economie gaat er niet aan te gronde Maar waar het niet mogelijk is hebben de werkgevers het recht hier voor begrip te vragen van de werk nemers. We geloven dat een dergelijk beroep op de medeverantwoordelijk heid op zijn plaats is en genoor zal vinden. Protest op twee manieren tegen de komst van president Suharto. Boven de leuzen meedragende demonstranten in Den Haag en hieronder de vlag van de republiek der Zuid-Molukken, gehesen op de residentie van de Indonesische ambassadeur. Dit had een glorieuze week moeten worden, ten mijlpaal in de ge schiedenis van het Koninkrijk der Nederlanden zo goed als van de republiek Indonesië. De komst van president Suharto naar het moe derland van weleer had afsluiting moeten zijn van een voorbije pe riode een afsluiting zonder wrok. En had het begin moeten zijn van een nieuw tijdperk, bezegeling van de nieuwe banden van vriend schap tussen twee landen die al zoveel eeuwen met elkaar verbonden zijn geweest. Hoe anders is het gelopen! De terreurdaad van een groep jonge Am bonezen heeft duidelijk gemaakt dat dat verleden nog niet afgedaan heeft, nog niet bijgeschreven kan worden in de boeken der geschie denis. En de onomwonden instemming van ir. Manusama, als pre sident der Zuidmolukkers bij deze daad betrokken, heeft tot de haast verbijsterende ontdekking geleid dat er in ons land een groep leeft die zich niet alleen nog altijd in oorlog met Indonesië beschouwt maar die daarnaast het gevoel koestert door Nederland in de hoek gedrukt te zijn. En zo werd deze week die zo verwachtingsvol tegemoet gezien mocht worden, tot een week van verschrikking en werd dit land dat prat gaat op de vrijheid van zijn burgers en op de gastvrijheid jegens zijn gasten, tot een zwaar bewapend politiefort. In plaats van een glo rieuze week werd het een week der schande. Terugblikkend op deze week en u vindt hiernaast de gebeurtenissen nog eens van dag tot dag opgesomd spitsen de gedachten zich toe op een aantal punten die evenzovele vragen oproepen. Er is op allerlei manier lang van te voren al grote aandacht geweest voor het be zoek van het Indonesische staatshoofd aanzienlijk meer dan voor elk ander staatsie- bezoek. Dat is begrijpelijk en verheugend want dit bezoek moest een mijlpaal zijn. Maar die belangstelling was in vele gevallen sterk kritisch gericht natuurlijk allereerst in de uiterst linkse hoek waar men niet-com- munisten graag voor moordenaars uitkrijt, maar toch ook in andere kringen. Beste be wijs is wel dat onze volksvertegenwoordigers er welhaast op stonden met de president een open gesprek te kunnen voeren Waarom deze kritische instelling? Verdient Indonesië, ver dient deze president die kritiek? En: is juist het Nederlandse volk wel de eerst aangewe zene om die kritiek te spuien? Schuilt er toch niets iets in van de oude lust tot bëvoogding? Daaruit is wellicht ook te verklaren dat' nog altijd vele Nederlanders zich voluit scha ren achter de eisen der Zuidmolukkers die erkenning wensen van hun vrije en onafhan kelijke republiek en die hun president Manu sama als een gelijkwaardige gesprekspartner wensen te zien voor de Nederlandse en Indo nesische regeringen. En dat hoewel deze re publiek nooit de facto bestaan heeft, nooit rechtens door wie of welke mogendheid dan ook erkend is en menselijkerwijs gesproken nooit enige kans heeft om ooit werkelijkheid te worden. Is dat de schuld van Nederland, van Indonesië? En als men die vraag met ja beantwoordt, is dat dan voldoende reden om de verhouding tussen Nederland en Indonesië te bevriezen in een soort „confrontatie naar Soekarno-recept"? Het Wassenaar-gebeuren heeft Neder land op een haast huiveringwekkende wijze iri herinnering gebracht dat we nog altijd een groep mensen in ons midden hebben die zich nog niet bij de bestaande situatie hebben neergelegd en ook niet van plan is dat te doen. Die wrok koestert jegens Nederland en het Nederlandse volk omdat zij zich gedis crimineerd voelt. En die als kinderen van onze ongeremd-agressieve tijd niet van plan is deze onlustgevoelens te onderdrukken. Allemaal redenen genoeg om de toekomst met grote zorg tegemoet te zien. Want het voor uitzicht dat het tussen Nederland en zijn rond 30.000 gast-inwoners op buigen of barsten zal moeten aankomen, is verre van aanlokkelijk. Dat zijn dan wel de drie hoofdproblemen die deze week ons heeft voorgeschoteld, De rest: vragen over een eventueel prestigever lies van Nederland omdat het tot zulke in grijpende politie-acties moest overgaan of over de juistheid van die politieacties zijn in feite niet zo belangrijk. Het is kaarten ach teraf over zaken die na weinige dagen al weer vergeten zijn. Maar het driehoekspro bleem tussen Nederland, Indonesië en de Zuidmolukkers blijft en is een nadere be schouwing waard. gunstig beeld. Het is een immens gebied met een veelheid van volkeren en volksgroepen die ten opzichte van elkaar niet altijd even vredelievend gezind zijn maar tot burger oorlogen zoals in de vroegere Belgische Kon go en in het vroeger Engelse Nigeria is het nooit gekomen. Het lijkt ons niet te veel ge zegd als dit tot de grootste verdienste van wijlen president Soekarno wordt gerekend. Welke fouten hij ook, gemaakt mag hebben hij was de Indonesische „vader des vader lands". Met die fouten worstelt het Indonesië van 1970. In zijn onvermoeibaar en fantasierijk streven om zijn volk te verenigen rond idea len heeft Soekarno weinig of geen aandacht geschonken aan begrippen als welvaart en welzijn. Aan het verwezenlijken van de enor me economische mogelijkheden die Indonesië heeft, is hij niet toegekomen, met als gevolg dat het land nog altijd een ontwikkelingsland is, worstelend met alle problemen die deze landen eigen zijn: armoede, corruptie, apathie in het zoeken van eigen mogelijkheden. Daar naast heeft Soekarno het militante Aziatische communisme onderschat en toen dit dacht te kunnen toeslaan en de strijd verloor is er een haatpsychose ontstaan, die zeker gerekend moet worden tot de zwartste bladzijde van de nog jonge Indonesische geschiedenis. Maar moeten juist wij, Nederlanders, veel verder gaan dan deze constateringen? Moeten wij, onze westerse maatstaven aanleggend voor dit oosterse land, een Suharto ter ver antwoording roepen? Moeten wij hem vragen waarom in zijn land militaire macht meer betekent dan democratische invloed naar Westers model? Moeten wij hem de corruptie en de armoede verwijten, overtuigd als we zijn dat het anders zou kunnen? Moeten wij hem rekenschap vragen van het lot der kampbewoners die soms zijn opgesloten zon der dat ze weten waarom? Of moeten juist wij, de vroegere bevoogders van dit volk met een toch ook niet brandschoon geweten (nog maals: gemeten naar onze Westerse maatsta ven van nu!) een zekere bescheidenheid be trachten bij het uiten van onze kritiek? Dat wil niet zeggen dat wij niet gelukkig zijn met het gesprek dat onze volksvertegen woordigers donderdag met president Suharto over deze dingen hebben gevoerd het te gendeel is het geval. Natuurlijk is het mede onze plicht ook een Indonesische president te wijzen op zaken die strijdig lijken met de fundamentele mensenrechten. En het is ge lukkig dat president Suharto aan dit gesprek heeft deelgenomen zoals hij nu heeft gedaan. Maar de vormen van kritiek zoals die in de afgelopen weken naar buiten zijn getreden neen! Waar ze ingegeven zijn door commu nistische sympathieën zijn ze ons te schijn heilig denk aan Tsjecho-Slowakijë en waar ze voortkomen uit gevoelens van „oude banden" lijken ze ons te paternalistisch. De kolonisatie is een na-oorlogs woord dat in de kring der volkeren grote opgang heeft gemaakt en meer dan iets anders zijn stempel heeft gedrukt op de 25 jaren die ons van Wereldoorlog II scheiden. Het heeft weinig zin om op dit ogenblik nog de klok terug te draaien, hetzij door zich te verdiepen in de vraag of kolonialisme en uitbuiting wel zo identiek zijn als dikwijls is beweerd, hetzij door de stelling te poneren dat dat hele pro ces van dekolonisatie te snel verlopen is en dusdoende onnodig veel bloedvergieten heeft veroorzaakt een stelling die ons overigens moeilijk te betwisten lijkt! Beziet men in de entourage van dit tijds beeld het Indonesië van 1970 dan biedt Ne derlands vroegere kolonie bepaald geen on Dit alles geldt, menen wij, niet voor hen die zich ter wille van Ambonezen en de ande re Zuidmolukkers opstellen tegenover Indone sië Want zoals meermalen is gebeurd: bij dit Nederlands-Indonesische dekolonisatieproces zijn de Zuidmolukkers duidelijk tussen wal en schip geraakt. En dat is triest, juist voor dit volk van serieuze, energieke en capabele mensen. Over de loop der geschiedenis te gaan twisten heeft weinig zin. Op grond van de Ronde Tafel-overeenkomsten mochten de Zuidmolukkers hopen op een eigen staat, zo nodig los van Indonesië. Soekarno haalde een streep door die verwachtingen en Nederland bleek niet bij machte daartegen venyeer te bieden. Nogmaals: dekolonisatie was toen het modewoord en elke poging van Nederland, hoe gerechtvaardigd ook. om de zaken binnen het vroegere Nederlands-Indië een andere ■keer te geven, werd door niemand van de Verenigde Naties ook maar op enige prijs ge steld. Daarop kwam het probleem van de voor malige KNIL-militairen, Nederlands trouwste soldaten. Terug naar hun eilanden mochten ze niet, in Soekarno-dienst treden wilden ze niet en de rechter besliste dat Nederland hen moest opnemen. Een ongetwijfeld juri disch juiste beslissing maar juist deze week roept wel de vraag op of het juri- disch-juiste ook altijd wijs is! Ze zijn naar Nederland gekomen en de Ne derlandse overheden, landelijk en gemeente lijk, hebben voor hen gedaan wat ze konden. Maar wat ze niet konden was het verlangen van deze mensen inwilligen: terug naar een eigen vrije republiek der Zuid-Molukken. Want dat was toén niet haalbaar en dat is nu niet haalbaar wie het anders zegt maakt zich schuldig aan valse voorspiegelingen. Maarjuist dat verlangen, dat streven naar het grote ideaal, heeft het doen en laten binnen deze samenleving bepaald. Ouders hebben hun kinderen ervan verteld. Zij heb ben hun kinderen bezworen, hun best te doen, op school, in hun vak, in de samenleving, want straks, in het eigen vaderland, zou dat alles eerst goed van pas komen. Ze hebben in heel hun godsdienstig leven de gedachte aan het vaderland levend gehouden, hun culturele verlangens daarop gebaseerd. En door dit al les zijn ze vreemden gebleven in Nederland, alle goede bedoelingen van overheden en in stellingen ten spijt. En naarmate hét langer duurde zijn ze zich ook steeds meer ver vreemd gaan gevoelen van Nederland, zijn er onlustgevoelens boven gekomen jegens het land waarin ze wel gastvrijheid genieten maar dat gefaald heeft in het verwezenlijken van hun allergrootste ideaal: vrijheid in het eigen land. Zo is de uitbarsting gekomen voor vele Nederlanders volkomen onverwacht èn ver bijsterend door zijn terroristische vorm. Dat laatste is erg.... maar is de Ambonese jeugd een uitzondering in deze wereld? Komt men deze agressiviteit, niet overal tegen? Err zal paal en perk aan gesteld moeten worden en de Wassenaar-overvallers zullen hun straf moeten hebben. Maar we zullen wel moeten beseffen dat daarmee de kous niet af is. Dit zullen we moeten beseffen: dat het verleden heeft toegeslagen in het heden en aldus een bedreiging vormt voor de toekomst. Nederland en Indonesië hebben deze week de mijlpijl nog niet bereikt de kwestie der Zuidmolukkers ligt nog tussen hen beide. En zal opgelost moeten worden wil er sprake zijn van een verder gaan op de weg van vriend schap-zonder-wrok. Daarvoor zijn drie uit gangspunten nodig: De bereidheid van Nederland om er over te praten. De (goede) bedoeling om deze groe peringen langzaamaan te integreren binnen ons eigen volk blijkt mislukt men kan dat betreuren maar het is niet anders. En dus zal men de veranderde situatie nu onder het oog moeten zien. De bereidheid van Indonesië om erover te praten. Indonesië zal dit niet mogen afdoen met de dooddoener dat dit een „binnenlandse aangelegenheid" van Nederland is. Het is de erfenis van een gezamenlijk verleden daarom zal men gezamenlijk een oplossing moeten zoeken. De bereidheid der Zuidmolukkers er over te praten. En dan niet met de wij-zijn- in-oorlog mentaliteit maar met de wil om tot vrede te komen. Er is voor hen een gelukki ger toekomst denkbaar dan nu in het ver schiet ligt de wil om die kansen te grijpen moet er zijn. Een dramatische week is voorbij enige lichtpunt hierin is dat er duidelijkheid is ge komen. Er is bloed gevloeid deze week als de schrik hierover tot bereidheid leidt om samen een oplossing te zoeken, dan is niet uitzichtloos een leven genomen. Door de jaren heen heeft de stichting „Door de eeuwen trouw" zich achter de eisen gesteld van de Zuid-Molukkers. Ook aan het verlangen een gesprek tot stand te brengen met president Suharto droeg zij haar steentje bij door een van zeer vele handtekeningen voorziene petitie aan te bie den. Men ziet van links naar rechts de heer N. Padding, mevrouw H. Beun en de heren J. II. Ritzema Bos en A. Kamsteeg. Het gebeurde in Wassenaar maar het lijkt een beeld uit de jungle. De tele- foto toont wel aan dat het deze schutter bittere ernst was. citeit voor de onafhankelijkheidsstrijd van de Zuidmolukkers, hadden bereikt en dat er verder voor hen geen succes meer te verwachten was. aangezien de Nederlandse regering weigerde, op hun verdere eisen in te gaan. 18.30 uur Met de handen omhoog komen de bezetters naar muiten. Zij worden ge fouilleerd en in de arrestantenwagens gezet, die wegrijden naar het Huis van Bewaring in Scheveningen. Het blijken er 36 te zijn voor het merendeel rond de twintig jaar. Bij hun overgave tonen ze zich niet erg onder de indruk. Velen hebben de rode strijdband rond hun hoofd gebonden, net zoals hun voorou ders dat vroeger deden. Zij brengen de groet van de Zwarte Panters en roepen strijdleuzen. 9.3Q uur De Indonesische minister van buitenlandse zaken Malik deelt in Dja karta mede, dat het bezoek van president Suharto aan Nederland opnieuw 24 uur zal worden uitgesteld, om „de Neder landse regering in staat te stellen, orde op zaken te stellen". 12.45 uur Uit Djakarta komt de verkla ring, dat 't staatsiebezoek wordt beperkt tot één dag, om de veiligheid van de pre sident zo goed mogelijk te kunnen waar borgen. 13.15 uur Premier De Jong leest in de Tweede Kamer een regeringsverklaring voor over de gebeurtenissen in Wasse naar, waarna een kort debat volgt De gehele verdere dag en avond: langduri ge conferenties van veiligheidsambtena ren, protocol-functionarissen en poli tie-autoriteiten over de veiligheidsmaat regelen rond het bezoek. Er wordt bekend gemaakt, dat het staatsiebezoek zich helemaal in Den Haag zal afspelen. De president gaat niet naar Amsterdam. Avond In de omgeving van Den Haag worden de eerste auto's die Den Haag binnen willen rijden, onderzocht door de politie. De aangekondigde demonstratie van de Ambonezen wordt na overleg tus sen regering en burgemeester Marijnen en ir. Manusama afgelast. Den Haag be gint steeds meer te lijken op een beleger de stad. 10 uur President Suharto arriveert op een zwaarbewaakt Ypenburg. Na de offi ciële ontvangst vliegt hij met koningin Juliana per helikopter naar Huis ten Bosch. 11 uur Premier De Jong en de ministers Luns en Udink beginnen in Huis ten Bosch een gesprek met de Indonesische president, minister Malik en ambassa deur Taswin. In het strengbewaakte Den Haag is alles nog rustig. 15 uur President Suharto rijdt met een gepantserde limousine naar het Binnen hof, waar hij een ontmoeting heeft met leden van de Tweede en Eerste Kamer. Op het Buitenhof beginnen de eerste in cidentjes, waarbij drié Ambonezen wor den gearresteerd. 16.15 uur De president verlaat met zijn gevolg het Binnenhof, waar het gesprek met de Nederlandse parlementsleden een kwartier langer heeft geduurd dan was gepland en rijdt weer snel naar Huis ten Bosch. Daar blijft hij de rest van het bezoek. In Den Haag blijft het de verde re middag en avond onrustig. Groepjes Ambonezen trachten zo nu en dan toch een demonstratietje te benginnen, maar de overmacht aan politie kon het alle maal makkelijk baas. In totaal werden 44 mensen gearresteerd. 10 uur Président Suharto verlaat via vliegveld Ypenburg ons land. In en rond Den Haag wordt de strenge bewaking opgeheven. 6.30 uur Drie busjes met Ambonezen rij den plotseling de oprijlaan van de resi dentie van de Indonesische ambassadeur aande Kerkeboslaan in Wassenaar in. De voor de villa op wacht staande Wasse- naarse hoofdagent J. Moolenaar tracht de meerendeels jeugdige aanvallers tegen te houden. Hij schijnt daarbij een poging te doen zijn pistool te trekken. Een van de aanvallers schiet hem neer. 6.35 uur De Ambonezen verspreiden zich. Een groep trekt schietend het huis bin nen. De Indonesische ambassadeur,Tas- win A. Natadiningrat, springt aan de terzijde van de woning uit een raam en weet te ontvluchten. Zijn vrouw, twee kinderen, zijn personeel en enkele gasten worden door de Ambonezen gevangen genomen. In de tuin weet de zwaarge wonde agent Moolenaar via zijn porto foon het politiebureau te waarschuwen. Onmiddellijk daama sterft hij. 6.50 uur Agent Vink van de Wassenaar- se politie wil zijn collega assistentie ver lenen maar wordt door de bezetters ge vangen genomen. De Ambonezen drijven hun gijzelaars bijeen in de hal, waar zij de mannen binden. Andere bezetters ne men strategische posten in in de tuin. 7.30 uur Politieinspecteur P. G. Schuur man slaagt erin, met de bezetters in con tact te komen. Hij krijgt toestemming het lichaam van de gesneuvelde agent weg te halen, wanneer hij zijn wapen en megafoon achterlaat en de bezetters de Ambonese vlag uit een van hun auto's geeft. Even later gaat de Ambonese vlag bij de villa in top. Burgemeester Geert- sema komt de situatie opnemen. 8 uur De Wassenaarse politie heeft de toegangswegen tot de ambtswoning her- metikch afgezet. Ook de weg Den Haag-Amsterdam is verboden voor alle verkeer. 10 uur Premier De Jong en minister Luns zijn gearriveerd. Zij nemen hun in trek in het huis van de familie Andersen in de buurt van de residentie. Het is nog steeds onmogelijk, dicht in de buurt van de villa te komen. Er wordt besloten ir. Manusama de „president van de onaf hankelijke republiek der Zuid-Molukken" naar Wassenaar te laten komen om te bemiddelen. 12.45 uur Ir. Manusama, in gezelschap van twee lijfwachten, arriveert in Was senaar. Hij gaat onmiddellwijk praten met burgemeester Geertsema, de premier en minister Luns. 13.15 uur De minister-president, minis ter Luns, burgemeester Geertsema en ir. Manusama met zijn lijfwacht proberen, klimmend over hekken en sluipend door tuinen, dichter bij de ambassadeursresi- denUe te komen, waar de Molukse presi dent met de bezetters in het Maleis gaat onderhandelen. 15 uur Enkele uren lang praat ir. Ma nusama nu al met de bezetters, afgewis seld door ruggespraak met de Nederland se autoriteiten. De bezetters willen, dat hun eisen worden gepubliceerd. Zij wen sen o.m. binnen 2 x 24 uur een gesprek tussen hun president en president Suhar to. Tot zolang zullen zij in de villa blij ven. De gijzelaars maken het volgens hen goed. Uit Djakarta komt het bericht, dat generaal Suharto zijn reis 24 uur heeft uitgesteld. 15.10 uur De bezetters kondigen aan om 20 uur diezelfde avond een gijzelaar te doden, als vóór die tijd hun eisen niet ingewilligd zijn. 15.30 uur Dominee S. Metiary, de voorzitter van de Badan Persatuan, (een soort parlement van de in Nederland wo nende Ambonezen) arriveert als tweede onderhandelaar. De bezetters laten via hem weten dat zij de dood van agent Moolenaar betreuren. 18 uur De urenlange bemiddelingspogin gen hebben succes. Ds. Metiary deelt me de, dat de bezetters ervan overtuigd ra ken, dat zij hun voornaamste doel: publi- Ir. J. S. Manusama arriveerde pas na overleg met enkele vooraanstaande landgenoten in Wassenaar in gezelschap van één lijfwacht.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 12