J. C. Havinga (Unitas): „Geen enkel
bedrijf gaat stuk aan uitkeringen"
Werkgevers hebben de
f400,- al toegezegd
Gemeente: „Het is een
spontane actie geweest
Werkgevers hebben schuld..
Serenade voor 80-jarige
Wethouder van jeugdzaken gaat
aan discobars-plannen werken
Kritiek op bonden in massavergadering, maar
UNIEKE OPENBARE VERKOPING VAN:
Tientallen
zullen de
bedrijven
uitlopen
Wel steun aan
acties na
29 september
IMAGE
ANDERS
ACHTERBAN
GOUDEN EN ZILVEREN SIERADEN,
BANDRECORDERS EN RADIO'S
TE LANG
„T)e bonden laten ons in de steek", was de
algemene kreet toen het standpunt vanaf het
podium bekend werd gemaakt. „Wachten tot de
29ste duurt ons te lang. De bijzondere situatie in de
Veenendaalse textielindustrie is voldoende reden
om een uitzondering te maken op de afspraak vol
gens welke het centrale gesprek op die datum
wordt hervat. De bonden hebben de werknemers
hier opgewarmd, en krabbelen terug nu puntje bij
paaltje komt. Als ze nu niet achter de staking
staan, verliest heel Veenendaal het vertrouwen in
de vakorganisaties
ONDERSCHATTING
AKKOORD
KRETEN
BEATMUZIEK
AU SÉRIEUX
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1970
(Van een onzer verslaggevers)
VEENENDAAL De Veenendaalse textiel-werkgevers hebben zich in feite
al bereid verklaard de uitkering van vierhonderd gulden te doen. Dit is de
vertaling van de heer J. C. Havinga, districtsbestuurder van de CNV-bond
Unitas van het communiqué, dat werkgevers hebben verstrekt, en dat zaterdag
in De Vallei werd gepubliceerd.
In het communiqué uitgegeven
na het overleg tussen bonden en
werkgevers vrijdagmiddag is ge
zegd dat de fabrieken een eventueel te
bereiken akkoord op 29 september
op landelijk niveau, onverkort zul
len utvoeren. De uitkomst van dat
overleg zal tussen nul en vierhonderd
gulden liggen, aldus de heer Havinga,
en dat houdt in dat de werkgevers
toegeven dat er ruimte is voor dat be
drag. ,.De werkgevers hebben dit te
genover ons in deze zin niet bevestigd,
maar ook niet ontkend".
De massale vergadering van gister
morgen (zie ook elders op deze pagina -
red.) motiveert de heer Havinga met de
stelling, dat hoofdbesturen van de bon
den „Veenendaal nodig hebben, om in
Twente meer te bereiken".
„Zij hebben op louter formele gron
den de werknemers verzocht weer aan
het werk te gaan", aldus de heer Ha
vinga, die gisteravond tevens meedeel
de dat in tegenstelling tot het Vallei-
bericht van gisteren de niet betaalde
stakingsuren wèl door de bonden zullen
worden gefinancierd, via de stakings
kas.
In de vergadering maandagmorgen
werd met nadruk gesteld, dat de werk
gevers die uren voor hun rekening
zouden moeten nemen. „Dit houdt niet
in, dat we de werkgevers er niet om
gevraagd hebben", aldus de heer Ha
vinga, „wij zijn van mening dat de
werkgevers duidelijk een stuk image
kunnen terugwinnen door die uren te
bekostigen..."
Volgens de heer Havinga is door de
banden smds 9 september bij herhaling
getracht om het gesprek met de Vee
nendaalse textielwerkgevers op gang te
brenger, juist om problemen, zoals die
zich momenteel voordoen, te voorko
men. „Helaas is het er pas vrijdag, na
het opschorten van het landelijke over
leg, van gekomen. Daarbij is bovendien
te constateren, dat het communiqué dat
de werkgevers in aansluiting daarop
aan de pers verstrekten, anders luidde
dan uit het verloop van het overleg kon
worden afgeleid.
Daarnaast hebben we moeten vast
stellen dat een uur na het overleg van
vrijdag de afspraken bij een der bedrij
ven (D. S. v. Schuppen - red.) anders
werden uitgelegd. Het later uitgegeven
communiqué wijst ook in die richting".
De heer Havinga toont zich teleur
gesteld door de houding der fabrikan
ten, ofschoon een en ander wellicht te
voorzien was geweest. „De ervaring in
het verleden heeft ons geleerd dat een
van de sterke kanten der Veenendaalse
werkgevers is, juist datgene niet te
doen, wat afgesproken is", aldus de dis
trictsbestuurder.
Bij dit alles komt, aldus de heer Ha
vinga, dat de werkgevers er rekening
mee moeten houden dat enkele tiental
len werknemers van textielonderne
mingen nog vóór de 30ste september
zullen vertrekken. Zij zullen sollicite
ren bij Carolan, het bedrijf dat als eer
ste z(jn werknemers de vierhonderd
gulden aanbood, evenals werktijdver
korting, drie weken vakantie en drie
procent opslag.
De heer Havinga is voorts van me
ning dat in Veenendaal niet één textiel
bedrijf is te noemen dat aan de uitke
ring van vierhonderd gulden financieel
te gronde zou gaan. Zelfs niet Frilan-
dia, waar directeur v.d. Kooy gedreigd
zou hebben ontslag te nemen, als het
overleg op het uitkeren van dat bedrag
zou uitlopen.
Krakers al weer
weg uit de eierhal
(Van een onzer verslaggevers)
VEENENDAAL De revolte van kleine omvang die zondagavond in Vee
nendaal ontstond toen een aanvankelijk 30, maar tegen het middernachtelijk
uur ongeveer 150 man tellende groep Veenendaalse jongeren de gemeentelijke
eierhal aan de Achterkerkstraat kraakte, is al de kop ingedrukt.
Tijdens een onderhoud dat een delegatie krakers gistermiddag op het gemeen
tehuis had met onder meer burgemeester P. Bode. hoofdinspecteur K. Huis
kamp en de wethouder van jeugdzaken, de heer R. Koppenberg, besloten de
bezetters het gebouw weer vrij te geven.
Men deed die toezegging nadat de burgemeester had verklaard op korte ter
mijn te zorgen voor een onderkomen voor de zogenaamde „vrije jeugd".
Burgemeester P. Bode hield het trio
krakers voor dat de bezetting van de
eierhal niet kan worden getolereerd.
Dat men zondagnacht en gisteren van
politiezijde geen preventieve maatrege
len heeft genomen vloeide volgens hem
voort uit het feit dat men verder „on
heil wilde voorkomen en dat het nor
male gebruik van de hal door derden
niet werd verstoord.
tijdens het gesprek (voor de zoveelste
maal) aan de vroede vaderen voorge
legd ('s morgens had een groepje bezet
ters ook reeds een verzoekschrift om
een jeugdhonk afgeleverd op het raad
huis), want de jongeren zijn van me
ning dat de gemeente voor een ontmoe
tingscentrum moet zorgdragen.
jeugd mag, wanneer het eenmaal zover
is, zelf kandidaten voor de functie van
beheerder (c.q. barkeeper) naar voren
brengen.
RHENEN Gisteravond bracht de
Rhenense muziekvereniging „Ons Ge
noegen 'n serenade ten huizen van me
vrouw J. Ouwehand-Hollaar, wonende
Spoorbaan 39, ter gelegenheid van
haar tachtigste verjaardag. Mevrouw
Ouwehand, echtgenote van wijlen de
heer C. W. Ouwehand, woont al vijftig
jaar in de gemeente Rhenen. Zij keer
de nog maar enkele dagen geleden te
rug in haar woning na ruim drie
maanden verpleegd te zijn geweest in
een Arnhems ziekenhuis wegens een
valpartij, waardoor zij ernstig werd
gewond aan een arm.
Mevrouw Ouwehand is in Rhenen
geen onbekende. Wijlen haar echtge
noot stichtte in de dertiger jaren het
inmiddels in binnen- en buitenland
vermaard geworden dierenpark op de
Grebbeberg. De tachtig-jarige, die niet
het flauwste vermoeden had. dat de in
aantocht zijnde Rhenense harmonie
juist voor haér deur zou komen bla
zen, was bijzonder verrast en erg ver
heugd, dat al die feestelijke klanken
voor haar waren bedoeld.
ADVERTENTIE
Op donderdag 24 september a.s. des avonds om 20.00 uur zal ten
overstaan van ondergetekende in opdracht van Import- en Groot
handel Veilingbedrijf „SCALA" te Nieuwendam in het gebouw
„Eltheto" aan de Fluitersstraat no. 2 te Veenendaal worden over
gegaan tot het veilen van
a. GOUDEN horloges, armbanden, colliers, ringen, oorbellen, bro
ches, etc.; waarvan vele gezet met diamanten en briljanten;
b. ZILVEREN en verzilverde artikelen o.a. kandelaars, serviezen,
vazen, etc.;
c. PERZISCHE tapijten;
d. ZAANSE klokken, stereo- en transistorradio's, cassette recor
ders etc.
Alle sieraden zijn voorzien van een Nederlands keurmerk.
De veiling geschiedt bij opbod k contant.
De goederen zijn te bezichtigen vanaf 19.00 uur des avonds in de
zaal.
ZEGT HET VOORT ZEGT HET VOORT
L. Rietman, Gerechtsdeurwaarder, Stationsweg 60, Ede, Tel. 19024.
\/^EENENDAAL De stakende „beste vrienden"
(CNV) en „aanwezigen" (NVV) in het kerkge
bouw van Sola Fide aan de Eikenlaan lieten zich
maandagmorgen met de grootst mogelijke tegenzin
overhalen om 's middags weer aan het werk te
gaan. Hevig geloei was hun reactie, toen de bonden
duidelijk maakten, dat van hun kant geen financië
le steun kon worden verwacht voor acties, die voor
de 29ste september wanneer het overleg tussen
bonden en werkgevers op landelijk niveau over de
uitkering ineens in de textielindustrie wordt hervat
op de wilde toer op touw worden gezet. Hel
verwijt aan de bonden was, dat deze de acute actie
van gisteren plaatselijk hadden opgewarmd, en dat
ze nu gingen terugkrabbelen.
ïAe bonden konden niet anders nu van werkge
verszijde te kennen is gegeven dat het centrale
overleg moet worden afgewacht. Zonder de vakor
ganisaties nu de plaatselijke acties gaan steunen,
dan zou er wel eens een kort geding wegens „con
tractbreuk" in de lucht kunnen zitten, dat de bon
den gedoemd zouden zijn te verliezen, zoals juridi
sche adviseurs volgens de bestuurders al hebber
uitgeknobbeld.
Af an lieverlee kwamen emotionele reacties uit dc
stampvolle zaal van Sola Fide, waar zo'n drie
honderd stakers verzameld waren. Om tien uur wa
ren ze gekomen, in lange rijen via de Kerkewijk.
's Morgens waren ze wel op hun fabrieken (Frilan-
dia en KVSW) geweest, maar niet aan het werk
gegaan. Ze kregen toen het advies dan maar even
bij moeder de vrouw op de koffie te gaan, en zich
vervolgens rustig naar de massale bijeenkomst te
begeven.
J^e bonden bleven op hun stuk staan, maar be
loofden de stakers plechtig dat na de 29ste alle
steun zal worden gegeven, ook financieel. Wat de
actie van gisteren betreft, de heer L. R. A. Ester,
hoofdbestuurslid van Unitas vond dat de werkge
vers aansprakelijk zijn voor het uitbreken daarvan,
zodat zij degenen zijn die het verzuim moeten beta
len, en niet de bonden. Plechtige beloften, en een
dringend verzoek om solidariteit. Dat hadden de
bonden naar voren te brengen. Ze zegden toe dat ze
zullen trachten te bereiken voor iedereen in de
Veenendaalse textiel een zo hoog mogelijke uitke
ring op de plank te krijgen, en vierhonderd gulden
bij bedrijven waar dat economisch kan. „We zullen
in Veenendaal de onderste steen boven halen", ver
klaarde Ester, ook bij bedrijven waar het minder
goed gaat. Maar solidariteit is dan een eerste ver
eiste. Daarom houdt de bond deze week ook in acht
plaatsen overleg in eigen kring, en met de kaderle
den. Na de 29ste gaan de bonden vechten...
Lie Veenendaalse situatie had inderdaad beter
buiten de afspraak voor de 29ste kunnen blij
ven", gaf de heer J. C. Havinga (Unitas) toe, „maar
het probleem is aan werkgeverszijde ontstaan. Zij
hebben om te beginnen onze uitnodiging tot een
gesprek in de wind geslagen, en zijn pas een week
later (vrijdag jl. -red.) na het landelijke gesprek
met ons om de tafel gaan zitten. De textielwerkge
vers onderschatten de situatie op de arbeidsmarkt
in de regio. Ze beseffen niet dat de werknemers
zullen gaan weglopen naar de andere bedrijven in
Veenendaal, waar ze de vierhonderd gulden wel
krijgen als ze vóór 1 okt. solliciteren en worden aan
genomen". Hij doelde hierbij o.a. op Carolan, die als
eerste met de uitkering en de langere vakantie op
de proppen kwam, op de sigarenindustrie, en op de
metaalbedrijven zoals SKF, Boxal en Stenman.
|~le heer Hannink, districtsbestuurder van De
Eendracht (NW) gaf een exposé van de ont
wikkelingen in de laatste veertien dagen. Het begon
in Veenendaal allemaal toen Carolan met zijn vier
honderd gulden kwam. Ook daaraan zijn, zoals de
directie indertijd niet wilde toegeven, wel degelijk
moeilijkheden aan vooraf gegaan, toen er produkti-
viteitverhogende maatregelen werden afgekondigd
zonder voldoende materiële compensatie. „Wij ver
wachten al dat dit nieuws in Veenendaal als een
bom zou inslaan, en dat is gebeurd", aldus Hannink.
„De rust in de diverse bedrijven was toch al be
drieglijk. De bonden hebben de zaak toen direct
willen kanaliseren. Onmiddellijk is contact gelegd
met de ondernemingsraden en met de Fabrikanten
vereniging voor zover het de textielsector betrof.
We hebben toen al onze bezorgdheid uitgesproken.
Vooral de onrust bij Hollandia -Tricot zou volgens
ons explosief kunnen worden, en ook dat is geble-
ken. We hebben de werkgevers om een gesprek
gevraagd, en pas een week later kregen we een
briefje dat Hollandia voorlopig beperkten tot intern
beraad, en dat we op onze beurt nog wel zouden
worden uitgenodigd.
Dat is dan de 18e geworden, na het opschorten
van het landelijk overleg dus, een dag tevoren. De
zich werkgevers hebben zelfs daarna nog gepro
beerd het gesprek niet te laten doorgaan, maar
daarmee hebben we geen genoegen genomen. Zij
hebben de situatie schromelijk onderschat, en
meenden met de bonden een loopje te kunnen ne
men...."
"'een staking gisteren bij D. S. van Schuppen
J (Scheepjeswol), omdat de directie daar tot een
akkoord met de ondernemingsraad kwam, met als
inhoud dat weliswaar het centrale overleg wordt
afgewacht, maar dat duidelijk rekening zal worder.
gehouden met de Veenendaalse situatie bij de uit
voering van een eventueel besluit. Volgens de heer
Havinga houdt dat in dat Scheepjeswol de vierhon
derd gulden gaat' uitkeren. Bonden en bondsleden
vonden gisteren dan ook een aardige basis op de
gemoeceren te sussen, toen werd beloofd, dat met
de diverse directies zou worden gesproken over het
naleven van een soortgelijk akkoord. Geen staking
overigens ook bij de Leidsche Wolspinnerij (Neve-
da), hoewel wel een delegatie van werknemers aan
wezig was. Het gesprek met de directie moest daar
worden uitgesteld, omdat deze voltallig in het bui
tenland zou verblijven.
I£en werknemer van Frilandia maakte nog gretig
van de gelegenheid gebruik om gal té spuwen
over zijn directie. Een der directeuren heeft volgens
hem verklaard ontslag te nemen als de vierhonderd
gulden moeten worden uitgekeerd, en zijn reactie
was:„Wat mij betreft kan hij vandaag al vertrek
ken, want zo'n slechte directeur hebben we nog
nooit gehad...."
De vierhonderd gulden zitten erin, aldus ook Een-
drachts hoofdbestuurslid R. Knobbe, maar laten we
wachten tot na de 29ste september, „als het overleg
achter de rug is
Direct na het gesprek op het raadhuis
trokken de bezetters met wapperende
manen naar de eierhal om daar de
poort te ontsluiten en de spandoeken
met de kreten „gekraakt" en „bezet" te
verwijderen.
„Hoofdkraker" Bruitsman legde op de
valreep nog even een verklaring af:
„Aanvankelijk stonden wij op het
standpunt om de eierenhal bezet te
houden totdat we een andere ruimte
zouden krijgen aangeboden, maar het
gesprek met de burgemeester en korps
chef Huiskamp is zeer bevredigend ver
lopen en dat deed ons anders besluiten,
ten.
We hebben de toezegging gekregen
dat men iets op het oog heeft voor ons
en nu we ervan overtuigd zijn geraakt,
dat er inderdaad aan wordt gewérkt,
hebben wij ons doel bereikt. Want door
dit kraken wilden we er gewoon weer
eens de aandacht op vestigen dat we na
jaren nog steeds zonder iets „eigens"
zitten..."
De groep volgelingen van hem die giste
renmorgen nog zonder scrupules aan
een klein tafeltje voor de eierhal een
kaartje legden onder het gedreun van
beatmuziek uit een krakerig speakertje,
maakte inmiddels aanstalten om te ver
trekken.
Enkele uren daarvoor had men nog
ietwat recalcitrant te kennen gegeven
het geürm van de jeugd over het ge
brek aan een jeugdhonk beu te zijn en
nu wel eens spijkers met koppen te
willen slaan. De bezetting van de hal
zou de gemeente opnieuw zwaar aan het
denken moeten zetten.
De krakers spraken toen ook affec
tieve woorden over hun „idealisme" en
distantieerden zich van organisator
Henk van de Berg, bij wie volgens hen
de commercie een overheersende rol
speelt.
De indruk dat er in Veenendaal in
feite twee groepen jongeren zouden zijn
is overigens niet juist. De meeste jeugd
volgt zowel Henk van den Berg als
Henn.v Bruitsman c.s. als het gaat om
een eigen ontmoetingscentrum.
De spanning is sinds gisterenmiddag
in elk geval verdwenen in en rond de
eierhal. Het is weer een waar „Vre
de-oord" zoals op het huis, dal grenst
aan de gemeentelijke hal, staat ver
meld.
Gistermorgen nog verklaarden Hen-
ny Bruitsman, Hans Slotboom en Dick
de Gooyer op wier intigatie de eier
hal werd gekraakt het gebouw be
zet te houden totdat de gemeente Vee
nendaal voor een ander jeugdhonk had
zorggedragen, maar tijdens de bespre
king op het raadhuis, waarbij ook de
heren A. Stomphorst (chef jeugdzaken
en onderwijs) en voorlichtingsambte
naar J. van Offeren aanwezig waren,
zwichtte men voor de argumenten van
Veener.daals eerste burger en politie
korpschef Huiskamp.
De heer Van Offeren: „Uit het ge
sprek dat wij met de bezetters hebben
gevoerd (wij hebben ons overigens
hierin nogal laconiek opgesteld, doch de
uitspraken van de jongeren bepaald au
sérieux genomen) bleek dat het een
spontane actie is geweest. Men heeft
vermoedelijk weer op één van die
avonden, waarop men niet wist waar
men naar toe moest, besloten zijn in
trek te nemen in de eierhal. Daarmee
wilde men nog eens de aandacht vesti
gen op de omstandigheid dat men nog
steeds niet over een jeugdhonk beschikt
in Veenendaal".
De wensen van de jeugd een bar
annex dancing voor iedereen zijn
De voorlichtingsambtenaar: „B. en W.
hebben al blijk gegeven van hun voor
nemen om iets voor dié jeugd, die niet
in de traditionele disciplines (instuif
e.d.) wenst te vallen, iets te gaan doen.
Dat is ook aan de initiatiefnemers mee
gedeeld en die toezegging deed de kra
kers besluiten de eierhal vrijwillig te
ontruimen vanmiddag".
Volgens de heer Van Offeren is de
gemeente Veenendaal ervan overtuigd
dat de groep krakers een grote achter
ban heeft (plusminus 200 jongeren), die
de opening van een „gemeentelijke dis
cobar" rechtvaardigt.
De wethouder van jeugdzaken gaat
op korte termijn overleg plegen met di
verse instanties om daarna vastomlijn
de plannen te maken voor de structuur
van het jeugdhonk. „De gemeente heeft
al wat op het oog", aldus tot slot de
heer Van Offeren. De Veenendaalse
