Hoogst begeerd object voor
het aftappen van water
notities
1
Kist op de autoweg
botsing- wie- betaalt?
Waternood en watersnood op de Veluwe
Ligt stil
De praktijk
SCHAKEN door H. Krarper
DAMMEN
BRIDGE
KRUISWOORDRAADSEL
J-|"oe lang het mag zijn geleden, toch
weet ik nog, dat er bij een volks
taailesje op onze Nederveluwse dorps
school eens een plaat was opgehangen
met de zeer realistische voorstelling
van een dijkdoorbraak. Wat wisten
wij, opgegroeid bij bos en hei, van
watergeweld, inundatie en overstro
mingsrampen! De meester voor de
klas verbond er behendig en prak
tisch een paar termen en woorden
aan. die zijdelings met het onderwerp
verband hielden. Daartoe diende een
tweede wandplaat, voorstellende een
traag druppelende pomp met een te
leurgesteld vrouwtje, dat op hoop van
zegen een emmer onder de tap had
gezet.
Na de watersnood dus de water-
nood, aangevuld met woorden als
landsman en landman e.d. die we aan
onze nog arme dialectische spraak
kunst toevoegden, om hen op 't speel
plein alweer te vergeten.
Dat er gebrek aan water kon be
staan, wisten wij heel goed, al was
het slechts uit het verhaal van domi
nee Heldring met zijn bekend géwor
den nog altoos bestaande put in
Hoenderloo. Ook hadden wij géhoord
van de zorgen, waarmee deze dorpe
lingen in voorafgaande jaren voortdu
rend kampten, aangaande hun drink
en huishoudwater. Zij hadden met
een wiebelende, vaak lekkende ton
op de kruiwagen verder dan een uur
gaans langs mulle zandwegen en
knipperige heipaden te rijden voor de
ze onmisbare levensbehoefte. Een
hoog-bejaarde wildschut van de „Ho
ge Veluwe" kon mij tien of vijftien
jaar geleden nog enkele kuilen wij
zen, waaruit werd geput en de Ton-
nenweg op ons Nationale Park heet
tot op heden naar deze via dolorosa.
Qp het droge diluvium van dit
Gelderse gewest moest men erg
zuinig wezen op het kostbare vocht,
zowel in huis als op de akker. Nu de
nazaten van de Hoenderlose en ande
re pioniers er de kraan slechts toe
behoeven te openen, wordt er zelden
meer gedacht aan de kommervolle ja
ren van weleer, maar toch herinnert
men zich deze bij bijzondere voorval
len en bedreigingen.
Dit deed zich in het begin der derti
ger jaren voor bij het plan over een
voorgenomen wateronttrekking aan
de Veluwe ten behoeve van Amster
dam. We zagen toen op tal van plaat
sen lieden met proefputten en -borin
gen bezig en toen ik er later een
kaart van onder ogen kreeg, bleek
duidelijk de welving van het grond
waterniveau (phreatisch oppervlak).
Dit ligt bij Hoenderloo op de aanzien
lijke hoogte van 40 m AP en voor
andere punten o.m. is Radio Kootwijk
25 27. Uddel 28. Garderen 20, Hars
kamp 21, Otterlo 25 en Schaarsbergen
22.
Langs het randgebied vinden we de
veel lagere cijfers van de afhelling,
b.v.: Ermelo 10. Putten 8 a 13, Barne-
veld 10 en Lunteren 13. Het is vooral
de beste kenner van de Veluwebodem
en niet in de eerste plaats boekenge
leerde, wijlen J. D. Moerman te Apel
doorn geweest, die op grond van eigen
onderzoekingen naar de vroegere en
huidige watertoestand, tot de slotsom
kwam, dat door de mens voortdurend
op belangrijke wijze is ingegrepen.
Hij is terecht verbolgen over de z.i.
ondoordachte beweringen, onbewezen
theorieën en oppervlakkige experi
menten, die vooral bleken bij het
vluchtige terreinonderzoek en het on
voldoende raadplegen van historische
gegevens.
Duidelijk, doch terecht verontrust,
toonde Moerman aan, dat de door de
hoofdstad beraamde wateronttrekking
o.m. een vernuftig geconstrueerd stel
sel van waterlopen, in vele eeuwen
x door molenaars opgebouwd onmis
baar voor enige belangrijke indus
trieën en onafscheidelijk verbonden
aan het landschapsschoon der Veluwe
ineens zou vernietigen. Niet
vreugde vernamen wij destijds, dat de
■anslag van de zijde van Amsterdam
werd afgewend en zij definitief be
sloot, op andere wijze in de desbetref
fende behoefte te voorzien.
Nochtans bleef vriend Moerman,
bewogen als hij was, een waarschu
wende vinger opsteken; hij voerde
aan. dat waakzaamheid en nadere
studie steeds geboden blijven, daar de
Veluwe een hoogst begeerlijk object
voor water-aftapping zal blijven en
zijdelings denken we in onze tijd aan
nieuwe bedreiging, thans echter ave
rechts, nl. door het infiltreren van
water uit de vervuilde Rijn en IJssel,
dat door onze zand- en grintbodem
als zuiveraar zou moeten dienen.
Ik denk, dat Moerman er zich met
hand en tand tegen zou hebben verzet
en dat talloze goede vrienden van een
Het wijde oord van de
Veluwse stuifzanden
onaangetast landschap zich bij hem
zouden hebben aangesloten.
Amsterdam kreeg dank zij de
grote Nederlander, Jacob van
Lennep, omtrent het midden der vori
ge eeuw zijn duinwaterleiding en het
Noordzeekanaal. In juni 1853 wierp
een bij de Willemspoort opgerichte
fontein een brede straal helder water
op. Nadien werd veel van het duinge
bied allengs in beslag genomen door
de winplaatsen van diverse waterlei
dingen; ze tappen een aanzienlijke
hoeveelheid water uit de duinen af,
meer dan er vroeger langs natuurlijke
weg afvloeide, zodat er uitdroging
moest ontstaan, funest voor een groot
deel der flora met de eraan verwante
fauna.
We willen hierover evenwel niet
discussiëren, want we hebben genoeg
met onszelf te stellen. Amsterdam
redde zich gelukkig langs andere we
gen en in het Kennemerduin ontston
den door inlating van Lekwater zelfs
hier en daar aardige plassen en speel
vijvers. Dit is heel aanlokkelijk, maar
we kunnen de toestand van de Hol
landse duinen denk aan de nabij
heid der zee geenszins vergelijken
met die van de Veluwe. Niet altoos,
noch overal, werd daar zuinig met het
water omgesprongen.
Al vóór de „Hoge Veluwe" tot
Nationaal Park verheven werd,
smeedden de ondernemende Kröllers
reeds boze plannen voor een arbore
tum nabij de Deelense Was, een
prachtig heideplassenterrein bij de
Gietense Flessen, Burgendal en Bree-
fles; velen waren blij te moede, toen
deze voornemens strandden. Later
werd het daar toch gedeeltelijk in
cultuur gebracht, gescheurd en tot
wildweide omgevormd. Gelukkig ble
ven de korhoenders, de wulpen en
een enkele grutto zich handhaven,
terwijl ook de vos er zijn snoer trekt.
Op een andere plaats, niet ver van
de Pampel, meende men een idyllisch
plasje (laatste uitloper van de zg. Vo
gelvijvertjes) in het naaldhout nodig
te moeten verfraaien, door er rhodo
dendrons toen billijk te verkrijgen
in Boskoop te planten, pad en perk
aan te leggen en een bronzen vrou
wenkopje ter meerdere charme tussen
de struiken te moeten zetten.
Toen ik er in de eerste jaren van
Wereldoorlog I kwam, stond er veel
meer water dan tegenwoordig. Er gin
gen trouwens vele van die plassen
door eigenzinnigheid teloor, o.m. niet
ver van hier langs de oude schaaps
drift, waar men de gruwelijke eento
nigheid van de dennenakkers preva
leerde boven de karakteristieke
boeiende toestand van voorheen.
J/eer ik mij van deze plaats af, dan
vind ik een frappant voorbeeld
in de vervallen sprengen, waarover
ds. Martinet in zijn „Katechismus der
Natuur" mededelingen doet en wel
speciaal de door hem Ao 1777 aan de
weg van Zütphén via Eerbeek naar
Arnhem bezochte waterval onder aan
de Beerenberg.
Baron Torek, heer van Rozendaal,
restaureerde de uitspoeling door het
water en legde een duiker onder de
weg door, teneinde „den Val des Wa
ters een weinig optehouden of ten
genoegen der Aanschouweren geweldi
ger te maken. „Er werd voorts een
tweetal ruwe hutten gebouwd, om
„het oog gelijk te laten weiden" en
onze predikant toont zich zeer tevre
den: „geen weergave komt er toch
van voor in ons Vaderland.
Helaas blijkt de vreugde van korte
duur en herinnert zijn deceptie aan
veel, wat wij tegenwoordig precies zo
of erger meemaken: „dewijl eenige
kwaadwillige Menschen, geen gevoel
voor zodanige fraaiheden hebbende,
hunne schenzieke handen aan de
zelve geslagen en meestal vernield
hebben. De nieuwsgierigheid vervoere
des U en anderen niet derwaarts...."
Wij mogen dan als moderne vrien
den der natuur zulk een gekuntseld-
heid met andere ogen bezien, toch
kunnen wij aan zo'n verhaaltje de
waarde van water in droog landschap,
die vorige geslachten er al aan
hechtten, leren kennen, doch tevens
dat er blijkbaar altoos een zucht naar
vernieling, sloop en ruïneren sluimer
de: Niets menselijks vreemd...
4"kp geheel andere wijze openbaarde
zich op de West-Veluwe het op
pervlaktewater, dat gebieden (o.a. on
der Otterlo en Kootwijk) overstroom
de, waar dit sinds mensenheugenis
niet gebeurde. Naaldhout, dat te lang
in het nat kwam te staan, stierf af,
een bungalow was ondanks het gedu
rige ophogen van de toegangsweg on
bereikbaar en de bituumweg Otter-
lo-Reemst stond goeddeels onder wa
ter, evenals het rijwielpad Mossel-
Otterlo. Zij moesten zelfs van ge
meentewege met borden worden ge
sloten voor het verkeer.
We hebben het verschijnen van
deze grote massa's water niet kunnen
verklaren; is het dichtslibben van
grondlagen de oorzaak of zijn er stu
wingen door de aanleg van verkeers
wegen, de afsluiting der Zuiderzee?
Weet de huidige diepwatertechniek de
oplossing?
Wanneer aldus de van nature droge
Veluwe werkelijk ongemak en schade
van het water kan krijgen, is het geen
wonder, dat we huiverig staan tegen
over de plannen tot infiltratie van de
Veluwebodem met verontreinigd wa
ter uit verouderde zijrivieren. Vooral
dreigt het gevaar van technische zij
de, omdat meetlat en boussole van de
ingenieurs het haast altoos winnen
van kijker en camera van de natuur
vrienden, die niet eens de poging van
de hydrografen durven wagen. Zij
willen het Veluwse land gaaf houden
en het milieu voor zoveel dit thans
nog „antuurlijk" kan worden genoemd
niet verder zien afgebrokkeld.
Bij de gedachte dat er mogelijk de
zoveelste aanslag wordt beraamd op
hei en bos, flora en fauna, onbelem
merd vergezicht, sfeer en oude relatie,
worden zij ernstig verontrust. Zal
men verdrinken of verdorren?. Zon
der zich eigenlijk precies rekenschap
te kunnen geven van het voor en te
gen, zetten zij zich schrap en hopen
slechts dat bij uitvoering der plannen
de biologische draagkracht voldoende
mag blijken om al te grqte activitei
ten 'van het chemisch 'vervuilde wa
ter af te remmen.
Er dient stellig terdege rekening
Het prachtige landschap
die van lage plassen hei
met de sier van het elegante
wollegras.
mee te worden gehouden, dat de Ve
luwe haar goede roep van natuurge-
bier kan blijven bewaren en dat zij de
wellicht zware examens van geologie,
geo-elektriciteit, seismografie en ra
dio-actieve tracers glorieus kan afleg
gen. De speurwerk-activiteiten en de
technische argumenten zijn vele net
als A# 1933 bij de voorgenomen water
onttrekking aan ons gewest ten behoe
ve van Amsterdam, maar de doodsklok
werd niet over die voorbarige en on
bekookte bedenksels geluid. Hopelijk
zal er ook nu geen watersnood over
de Veluwe komen...
Tf/jllen wij ons ten slotte het wijze
woord van wijlen dr. Jac. P.
Thijsse herinneren, dat, al werd het
een kwart eeuw geleden geschreven
nog altijd actueel mag heten: „Laat
ons nooit vergeten dat Natuur- en
Landschapsbescherming geen stok
paardje is van een klein aantal hedo
nisten of wetenschappelijke ijveraars,
maar een streven naar levensvervul
ling voor iedereen en in het bijzonder
een redding voor allen die geboren en
getogen zijn in de sombere buurten
van de ouderwetse grote steden".
A. B. Wigman.
Naar aanleiding van verschillende
vragen van onze lezers over de wette
lijke aansprakelijkheid voor auto's,
geven wü hieronder een explicatie van
onze juridische medewerker:
De Wet Aansprakelijkheidsverzeke
ring Motorrijtuigen (WAM) zegt, dat
motorrijtuigen aan het verkeer mogen
deelnemen, als de burgerrechtelijke
aansprakelijkheid door een verzeke
ring gedekt is. De bedoeling van deze
Wet is de belangen van degenen, die
door een auto-ongeval benadeeld zijn,
veilig te stellen. Om dit doel zoveel
mogelijk te verwezenlijken, heeft de
WAM niet alleen een verplichte
WA-verzekering ingevoerd, maar ook
het Waarborgfonds Motorverkeer in
het leven geroepen. Er blijven name
lijk altijd gevallen over, waarin de
benadeelde niet door de verplichte
WA-verzekering schadeloos kan wor
den gesteld, b.v. wanneer de aanspra
kelijke persoon onvindbaar is. Voor
dit soort gevallen kan de benadeelde
op grond van artikel 25 van de WAM
zijn schade vergoed krijgen van het
Waarborgfonds Motorverkeer.
Men moet alleen wél bedenken, dat
alleen dié schade wordt vergoed, die
door een „aan het verkeer deelne
mend motorrijtuig" teweeg is ge
bracht. De schade, veroorzaakt door
de schuld van een voetganger of wiel
rijder, kan dus niet door het Waar
borgfonds Motorverkeer worden ver
goed.
identiteit van de bestuurder van dat
motorrijtuig kon evenmin worden
vastgesteld.
In de praktijk neemt het Waarborg
fonds Motorverkeer niet voetstoots
aan, dat de schade door een motorrij
tuig veroorzaakt is.
In het volgende geval heeft de Hoge
Raad een principiële uitspraak gedaan
over de vraag, of de schade, ontstaan
door een op de weg liggende kist, ver
oorzaakt was door het motorrijtuig,
waar de kist vanaf was gevallen.
Op de autoweg van Arnhem naar
Utrecht werd een auto beschadigd
tengevolge van een kist, die op de rij
baan lag en voor de eigenaar-bestuur
der niet tijdi/g waarneembaar was. De
schade bedroeg 2.224,55. De auto
was all risk verzekerd met een eigen
risico van 600,-. De verzekeraar be
taalde derhalve 1.624,55 aan de au
to-eigenaar.
Vervolgens vorderde de verzekeraar
laatstgenoemd bedrag terug van het
Waarborgfonds Motorverkeer.
Voor het gerechtshof te Leeuwarden
deelde de verzekeraar mede, dat het
motorrijtuig, waar de kist was afge
vallen, onbekend was gebleven. De
Het Waarborgfonds Motorverkeer
gaf toe, dat het de schade wel zou
moeten vergoeden, indien de gevallen
kist op het moment van de botsing
nog niet op de weg tot stilstand zou
zijn gekomen. Maar de kist lag stil.
Wanneer een zaak eenmaal tot stil
stand is gekomen, is zij een zelfstan
dige zaak gaan vormen, ook al is zij
afkomstig van de lading van een mo
torrijtuig.
De schade, die door een dergelijke
stilliggende zaak wordt geleden, kan
derhalve niet worden aangemerkt als
schade, veroorzaakt door een motor
rijtuig, aldus het Waarborgfonds Mo
torverkeer.
Naar het oordeel van het gerechts
hof was de oorzaak van het op de
weg vallen van de kist gelegen in een
menselijke tekortkoming, te weten
onvoldoende zorg bij de belading van
het voertuig. Dit brengt de aanspra
kelijkheid mede van de bestuurder
van dat voertuig voor de schade, die
voort gekomen is uit de aanwezigheid
van de kist op de weg. Het streven
van de wetgever is gericht geweest op
een zo ruim mogelijke dekking van de
aansprakelijkheid, welke samenhangt
met de deelneming van motorrijtuigen
aan het verkeer. Er is daarom aanlei
ding artikel 25 van de WAM, zijnde
het sluitstuk op de regeling van de
verplichte verzekering, dienovereen
komstig ruim uit te leggen. Met deze
motivering wees het gerechtshof de
vordering van de verzekeraar toe.
In cassatie bracht het Waarborg
fonds nog bij de Hoge Raad naar vo
ren, dat onvoldoende zorg bij de bela
ding van het voertuig niet noodzake
lijk de bestuurder aansprakelijk
maakte.
Maar de Hoge Raad besliste, dat het
verband tussen het motorrijtuig en de
schade in ruime zin moest worden op
gevat en verwierp het cassatieberoep
van het Waarborgfonds.
De twee sterkste schakers van de
westelijke wereld, de Amerikaan
Bobby Fischer en de Deen Bengt
Larsen, hebben in de laatste tijd
grote successen geboekt. Fischer
won met geweldige voorsprong een
zeer sterk bezet toernooi te Buenos
Aires en Larsen won achtereenvol
gens de „open" kampioenschappen
van Canada en de Verenigde Staten.
Fischer scoorde in Buenos Aires
15 punten uit 17 partijen, maar de
scores van Larsen logen er ook niet
om: 9!4 uit 10 en 10'i uit 12. Het
wordt steeds moeilijker een ant
woord te geven op de vraag wie de
sterkste is. Hieronder een partij van
Larsen uit de wedstrijd om het open
kampioenschap van Canada.
Wit: P1ASETSKI. Zwart:
LARSEN. (St. John's Newfoundland
1970). Hollandse verdediging.
1. Pgl-f3, f7-f5 (Het is bekend dat
Larsen graag in Nederland vertoeft.
Misschien is hieruit ten dele te ver
klaren waarom hij graag de Hol
landse verdediging toepast).
2. d2-d4, Pg8-f6 3.Lcl-g5, e7-e6 4.
Pbl-d2, Lf8-e7 (Met 4d5 kan
zwart de plannen van de tegenstan
der om tot e2-e4 te komen, verhin
deren. Er ontstaat dan een stelling
die als Stonewall goed bekend is.
Over het algemeen houdt Larsen
meer van minder bekende varian
ten, vooral tegen zwakkere spelers).
5. Lg5xf6, Le7xf6 6. e2-e4, 0-0 7.
Lfl-d3, d7-d5 8. e4xf5, e6xf5 9. 0-0,
Pb8-c6 10. c2-c3, Dd8-d6 (Zwart
heeft een gemakkelijk spel. Zijn lo-
perpaar kan belangrijk worden,
maar daar staat tegenover dat het
punt e5 verzwakt is).
11. Ddl-c2, g7-g6 12. Tfl-®1 (Deze
voor de hand liggende zet had beter
vervangen kunnen worden door 12.
b4, a6 13. a4 met de bedoeling het
paard van c6 te verjagen en daard
oor een betere greep te krijgen op
het veld e5).12Lc8-d7 13. Pd2-b3,
b7-b6 14. Tel-e2, Tf8-e8 15. Tal-el,
Te8-e4ü (Een prachtig kwaliteits
offer waarmee zwart in de eerste
plaats, zijn loperpaar activeert).
16. Ld3xe4; f5xe4 17. Pf3-d2. Lf6-
-h4 18. Pd2-fl (Te passief. Beter lijkt
18. g3 gevolgd door 19. f3.).
'8Pc6-d8 19. c3-c4. c7-c6 20.
Pfl-e3, Pd8e6 21. Tel-fl (Het zwarte
paard dreigde via f4 naar d3 te
gaan. Op 21. g3 volgt reeds 21
Pg5 22. gxh4, PÏ3f Het onweer komt
wel zeer snel opzetten).
21Lh4-d8 (Dreigt 22. Lc7 23.
g3. Pg5.).
22. Tfl-dl (Het is duidelijk dat wit
er geen raad meer op weet).
23 .Pe6-f4 21Te2-el, Ld8-c7 24
Pe3-fl, Ld7-g4 25. Tdl-d2
LARSEN
PIASETSKI
De opgave: hoe zette zwart zijn
aanval voort?
OPLOSSING
Wit (Klundt): Kgl, Dh3. Tel en fl,
Ld3 en f4, Pc3 en e5, pionnen a2, bj,
d4.e3.f2, g2. h2.
Zwart (Gerer): Kg8, Dd8, Tc8 en
f8, Ld7 en e7, Pa5 en f6, pionnen a6,
b4, d5, «6, f7, g7, h7.
Er volgde: 15. Pc3xd5, e6xd5 16.
Pe5xd7, Dd8xd7 17. Ld3xh7 en zwart
gaf het op.
Een strijd, die in Nederland vrij
wel gestreden en beslist is, het grote
prestigegevecht der generaties, is
ook in de Sowjetunie in volle gang.
Jaarlijks duiken nieuwe namen op
in de toernooien en de nationale
kampioenswedstrijd. En, zoals nor
maal zouden we haast zeggen, ver
liest ook de oude garde in Rusland
jaar op jaar terrein. Eén van die
oude garde, één van de mannen, die
Koe perman nog heeft getraind, toen
deze voor de eerste maal naar West-
Europa kwam om stormenderhand
de allerhoogste top të veroveren, W.
Kaplan, handhaafde zich vorig jaar
met glans aan de top door achter
Gantwarg en Tsjegolev de derde
plaats in te nemen. Hieronder zijn
partij met de ambitieuze Mogil-
janski:
Wit: W. Kaplan; Zwart: A. Mogil-
janski
1. 32-28 19-23; 2. 28x19 14x23; 3. 37-32
10-14; 4. 35-30 20-25; 5. 33-29 14-19; 6.
40-35 5-10; 7. 41-37 10-15; 8. 46-41
23-28; Neemt de uitdaging aan; van
dit moment is het de zwarte wig in
het centrum tegen de omsingelings-
kracht van de witte vleugels: 9.
32x23 19x28; 10. 44-40 16-21; 11. 31-26
11-16; 12. 38-32. Te overwegen was
ook 50-44 (7-11) 37-31 (1-7) 38-33 en
zowel na (17-22) als (18-22) ontstaat
zeer interessant spel. 12.13-19;
13. 32x23 19x28; 14. 43-38 9-13; 15
48-43 18-22; 16. 38-33 12-18; 17. 42-38
7-12; 18. 30-24 3-9; 19. 24-20 Aldus de
door Roozenburg ontworpen actie
tegen de „Springer-Contra-Atta
que". 19 - 15x24; 20. 29x20 13-19;
21. 34-29 19-24; (zie diagram) Zwart
forceert hiermede een afwikkeling,
die tot een geheel nieuwe opbouw
leidt.
AAN ONZE LEZERS DE OPGA
VE: Waarom liet wit terecht 24-20
na?
22. 37-31 24x15 23. 31-27 22x31; 24.
33x11 6x17; 25. 26x37 14-20; 26. 39-33
9-14; 27. 50-44 8-13 28. 44-39 1-7 29.
37-32 21-27; Zwart probeert wit te
immobiliseren op veld 29 en voert
een uitputtingstactiek aan de ande
re vleugel. 30. 32x21 17x26 31. 41-37
16-21; 32. 37-32 21-27; 33. 32x21 26x17;
door J. M. Bom
34. 47-41 17-21; 35. 41-17 21-26; 3&
33-28 14-19; 37. 39-33 20-24; Er dreig
de sterk 29-24. Voor het nemen van
de hekstelling is waarschijnlijk wits
centrum te sterk. 38. 29x20 15x24; 39.
38-32 7-11; 40. 36-31 2-8; 41. 43-39
4-10; 42. 31-27 18-23; 43. 49-43 10-15;
In het fijnzinnige tempospel is wit
het beste geslaagd en zwart bevindt
zich in moeilijkheden, omdat hij
voortdurend rekening moet houden
met 43-39. 44.40-34! Dreigt met 34-30
schijf 15 improduktief te maken. 44.
-15-20; 45. 27-22! 11-16; Op (12-17)
volgt 34-29 (23x34) 39x30 (25x34)
43-39 (34x43) 33-29 (24x33) 28x48
(17x28) 32x25 met winst. 46. 35-30
24x35 47. 33-29 12x18; 48. 43-38
18x27; 49. 29x9 8-13; Moet wel. 50.
9x18 20-24 51. 32x21 16x27; 52. 39-331
35-40; 53. 28-22 40x29; 54. 22x31 25-30;
55. 18-12 30-35; 56. 12-8 19-23; 57. 8-2
en zwart gaf op.
OPLOSSING
Wit: (Wiersma) 42, 46, 48, 50. dam op
5 (4 st. dam) Zwart (Schotanus) 2,
7. 8, 13, 18, 27, 33. 39 (8 st.) Na wits
foutzet volgde (7-12) dreigt 39-44 en
13-19 gedw. dus 5-41 en nu (27-32)
41x14 (39-44) 50x28 (13-19) 14x23
(18x29)42-38 (29-34) 28-23(8-13) 38-33
(34-40) 33-29 (12-18!) 23x12 (13-19)
48-43 (40-44) en zwart gaf op.
In plaats van (10-5) had wit moe
ten spelen 10-4! met zeer goede
winstkansen.
In het probleem van vorige week
had u als oostspeler in handen:
Sch A 9 8 6 4 3
Ha A 8 65
Ru A V8
KI -
N-Z waren kwetsbaar en u was
zelf gever. Het bieden begon als
volgt:
noord
2 Ha
oost
1 Sch
zuid
pas
west
2 KI
Wat is nu voor u het goede bod?
Partner heeft met zijn 2 KI bod bij u
allerminst een schot in de roos ge
daan. Wat zijn op dit ogenblik voor
u de mogelijkheden?
E;- zijn 3 biedingen, die u mis
schien zou kunnen overwegen: 2
SA, 2 Sch of doublet. Een 2 SA bod ïs
te afschuwelijk om nog verder over
te praten. Dit spel leent zich veel te
slecht voor een SA contract. 2 Sch
ziet er veel minder onaantrekkelijk
uit, maar het is toch zeker niet aan
te raden.
West kwam een puntje te kort
voor zijn 2 KI bod, maar de kwali
teit van de klaverkleur maakte dat
ruimschoots goed. Ook het uiteinde
lijke resultaat stelde hem zeker in
het gelijk.
Partner zou een singleton schop
pen kunnen hebben en dan kon 2
Sch wel eens een heel moeilijke
zaak worden. Eigenlijk is er verder
geen reden om over al deze moge
lijkheden te praten, als er een bod
voor handen is, waarbij u de vin
gers aflikt: doublet!
U hebt de kwetsbare tegenstan
ders hier waarschijnlijk lelijk te
pakken. Misschien had noord goede
redenen voor zijn 2 Ha bod, maar
hij zal vermoedelijk zijn actie toch
betreuren. Partner heeft met zijn 2
KI bod tenminste 9 punten beloofd,
dus de N-Z partij heeft de beschik
king over ten hoogste 17 punten.
Van hun puntenkracht kunnen zij
dus niet leven.
De troeven zitten in elk geval niet
ideaal, want u hebt een vierkaart,
dus de troefkleur is ook geen gewel
dige bron van slagen. Dit 2 Ha con
tract gaat voor de tegenpartij geen
feest worden en als ze toch down
gaat, moet ze maar gedoubleerd
down gaan. Het doublet moet ge
plaatst worden ook omdat u nauwe
lijks uitzicht hebt op een eigen man
che, met uw renonce in partners
kleur. Als u zelf een manche zoudt
kunnen maken, zal de tegenpartij
zijn wildheid misschien wel met 2 of
meer down moeten bekopen en dan
schrijft u met de 500 punten die u
scoort, altijd nog meer dan u met
een eigen manche verdient.
In de praktijk kreeg noord inder
daad spijt van zijn 2 Ha bod. Hij
door G. JR Förch
kwam 2 slagen te kort, want het he
le spel spel lag als volgt:
Sch H 2
Ha H V B 10 3
Ru 10 3 2
KI V 9 5
Sch V B 5
Ha 94
Ru H 964
KI B 10 3 2
N
Sch 10 7
Ha 7 2
Ru B 7 5
KI AH8764
Sch A 9 8 6 4 3
Ha A86I
Ru A V 8
KI -
Het nieuwe probleem Is een bied-
probleem uit het gemengde paren-
toernooi in Stockholm. Dit zal dan
voorlopig voor het laatst zijn, dat ik
op deze plaats de afgelopen wereld
kampioenschappen ter sprak*
breng.
Zuid is gever en allen zijn kwets
baar. U krijgt als noord in handen:
Sch A B 10
Ha A 98741
Ru-
K1HY41
Het bieden gaat
noord Oost
1 Ha 1 Sch
Wat zijn nu uw plannen voor hal
verdere bieden?
zuid
pas
4 Ha
west
pas
pas
HORIZONTAAL:
1. moedig man; 4. vreemd; 8. vo
gel; 11. houding; 12. vogel; 13. kern;
14. grote afstand; 16. licht worden;
17. deel van Sumatra; 19. plaats op
Java; 21. deel van een voertuig; 22.
minder worden; 23. wapen; 25. bun
del; 28. ervan afzien; 33. gast; 36.
plaats in Hongarije; 37. Europeaan;
39. deel van de aarde; 40. behoeftig
heid; 41. gereedschap; 42. soort teke
ning; 44. kiezelzandsteen; 45.
huisgoden; 48. teken uit de reken
kunde; 49. lichaamsdeel; 52. soort
kerk; 54. lied; 56. na de gestelde tijd;
59. Bijbelse figuur; 60. scherp kij
ken; 61. tijdelijk gebruik; 62. beves
tigingsmiddel; 63. ruim; 64. voor
zetsel; 65. dierenverblijfplaats; 66.
drinkgerei; 67. bedwelming.
VERTICAAL:
1. zeer warm;groot in bepaalde
richting; 3. plaats in Gelderland; 5.
rivier in Duitsl; nd; 6. deel van een
huis; 7. levenslucht; 8. koning van
Phrygié; 9. voedsel; 10. insekt; 15.
boom; 18. rivier in Nederland; 20.
jongensnaam; 22. bergplaats; 24.
larderen; 25. r; ngorden; 26. Grieks
wijsgeer; 27. vertegenwoordiger; 29.
gewas; 30. snelheid; 31. kortswijl; 32.
plaats in Frankrijk; 34. familielid;
35. hevig; 3' voortdurend; 38.
loflied; 43. oi ze planeet; 45. ge
neesmiddel; 4meisjesnaam; 47.
snel; 48. deel van de Njemen; 50.
vertrek; 51. n )laats; 52. mogelijk
heid; 53. fair lid; 54. populair de
gezagvoerder; j5. plaats in Zeeland
57. kansspel; S3, tocht
HORIZONTAAL:
1. botervloten; 8. eilieve; 10. tractor; 11.
port; 12. prent; 13. prol; 16. regenton; 17.
eerste; 19. kevers; 21. ongepast; 25. pion;
26. serre; 27. ogen; 30. regatta; 31. konij
nen; 32. telegrafist
VERTICAAL:
1. balorig; 1 trek; 3. loting; 4. trap; 8
notaris; 6. keeper; 7. tralie; 9. eervol; 14.
snert; 15. delen; 18 in trek; 19. kapers; 38
vroegst; 22. afgunst; 23. tanend; 31 be
hang; 28. stel; 28. anti.
