In Amman bloeden
honderden mensen
dood
m
het
puin
EERSTEJUMBO
VOOR KLM IN
DE STEIGERS
Leiding Haarlems
be j aardentehuis
heeft gefaald
NS Minitrips
in eigen land
Was- en bleekmiddelen
gevaar voor kinderen
Tandarts zal nog meer gaan rekenen
EEN GOED GEBIT KOST GOUD
OMDAT
Durex zo
betrouwbaar
is!
Hulporganisaties kunnen niet op
tijd de slachtoffers bereiken
Onderzoek wijst uit:
Volledig verzorgde
Banken en PTT
accepteren
betaalkaarten
van elkaar
STEEDS MEER VERGIFTIGINGSGE VALLEN
Federatie van
bejaarden-
partijen
Dutschke krijgt
meer tijd
NVV-excuus
voor dr. Zijlstra
een half miljoen Nederlanders
gebruiken Durex
Durex the best there is
Verbijsterd
voordelig
uit met NS
Positie
Verzekering
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1970
AMMAN In de Jordaanse hoofdstad Amman liggen honderden gewonden te
sterven tussen de puinhopen. De internationale hulporganisaties zijn niet in staat
hen te helpen omdat in de stad nog voortdurend geschoten wordt. Dode en ge
wonde soldaten en commando's liggen in de straten, terwijl gewonde burgers,
onder wie vele vrouwen en kinderen, in hun verwoeste huizen doodbloeden. De
situatie is zo tragisch dat de gewonde burgers, die niet meer geloven dat zij eni
ge hulp zullen ontvangen van Arabische organisaties, al hun hoop hebben geves
tigd op het internationale Rode Kruis. Aan de buitenkant van vele huizen zijn
borden, in onhandig geschreven Engels, opgehangen met het smekende opschrift
„Please, help us".
In de reusachtige fabriekshallen van de Boeing Company in Everett
hij Seattle begon deze week de eerste Jumbo-jet voor de KLM op een
echt vliegtuig te lijken. Toen werden namelijk de rompsegmenten die
elders waren vervaardigd, achter elkaar gezet en met elkaar verbonden.
Voor Boeing betekent dit, dat het 96-ste van deze reuz.envliegtuigen op
de produktielijn kwam. Eenmaal op deze produktielijn krijgt het toestel
heel snel zijn uiteindelijke vorm. Twee dagen nadat deze foto gemaakt
werd was reeds het 20 meter hoge kielvlak aangebracht
UTRECHT Een onderzoek, inge
steld door de Nederlandse Vereniging
van Bejaardenoorden naar de gang van
zaken in het bejaardentehuis d'Hélène
in Haarlem, heeft tot de conclusie ge
leid dat er sprake is geweest van „een
falen van het beleid als gevolg van on-
Het Rode Kruis en zijn hulp-organi
saties hebben de afgelopen week her
haalde pogingen gedaan om een aantal
gewonden naar ziekenhuizen te vervoe
ren. Maar de voortdurende gevechten,
vooral in de wijk Ashrafiya en het aan
grenzende vluchtelingenkamp Wahdat,
hebben dit iedere keer verijdeld.
Gisteren heeft een konvooi van vijf
ambulances van het Rode Kruis tot
drie maal toe een vergeefse poging ge
daan om Ashrafiya te bereiken. De dag
daarvoor was een chauffeur van een
ambulance van het Rode Kruis in een
dergelijke situatie in de maag gescho
ten.
Het konvooi trachtte uiterst noodza
kelijke voorraden over te brengen naar
het Ashrafiya ziekenhuis, het op een
na grootste van Amman.
Volgens bepaalde bronnen is het zie
kenhuis bij de gevechten van de afgelo
pen dagen dusdanig beschadigd, dat de
chirurgische afdeling en enkele andere
afdelingen volkomen onbruikbaar zijn
geworden.
Zevenhonderd tot duizend doden, do
delijk gewonden en andere vluchtelin
gen zitten opgepropt in een kleine,
minder beschadigde hoek van het twee
verdiepingen hoge gebouw, dat nor
maal ongeveer 50 gewonden kan her
bergen.
In de andere ziekenhuizen is de toe
stand even erg. Verbijsterd, met lijk
bleke gezichten en onder de bloedvlek
ken liggen de gewonden op geïmprovi
seerde bedden in de gangen en met zijn
zessen op een kamer. Uitgeputte dokto
ren en verpleegsters, die slechts een
paar uur slaap hebben genoten de afge
lopen week haasten zich van barak tot
barak, terwijl zij pijnstillende middelen
Uitdelen en open wonden verzorgen.
Dit de aanblik van het Maasher-zie
kenhuis in de noordelijke buitenwijken
van Amman.
Vele gewonden hadden dagen lang
temidden van de puinhopen gelegen,
voordat zij naar het ziekenhuis konden
worden overgebracht. Velen hadden zo
veel bloed verloren dat men hun weinig
kans op overleving gaf.
Zij die nog konden praten vertelden
van zeven helse dagen van slachting in
de overvolle vluchtelingenkampen, die
constant beschoten werden door het
zware geschut van het Jordaanse leger.
Ibrahim Salim Mattah. 29. was ern
stig gewond aan de borst. De doktoren
gaven hem 50 procent kans om het te
overleven. „Ik weet niet waar mijn
vrouw en dochters zijn", zei Mattah.
„Ik weet niet eens of zij nog wel in
levein zijn". Overal om ons heen wer
den huizen geraakt. Ik wist dat het al
leen een kwestie van tijd was voordat
ons huis geraakt zou worden. Maar lk
bad dat het niet zou gebeuren."
In een andere kamer lag Arafe Abu
DEN HAAG Het voortgezette over
leg tussen de banken en de PTT zal er
In resulteren dat beide partyen eikaars
gegarandeerde betaalmiddelen (de blau
we betaalkaart van de postgiro en de
groene betaalcheques van de banken)
met ingang van 1 oktober a.s. over en
weer zullen accepteren.
Ten aanzien van de postdienst bete
kent dit, dat men voor een groot aantal
diensten (zegelaankopen, telegrammen,
celgesprekken enz.) waarvoor tot dus
ver alleen de kaarten van de postgiro
aanvaard werden, voortaan ook met de
groene betaalcheque terecht kan. Ge
zien het fraude-risico zullen zowel de
banken als de PTT de nieuwe regeling
niet toepassen op financiële transacties,
zoals het inleggen op spaarrekeningen,
stortingen enz.
ADVERTENTIE
Van 1 oktober af
2 dagen Amsterdam f 37.-
3 dagen Zuid-Limburg f 45.-
3 dagen Twente f 49.-
3 dagen Bergen N.H. f 49.-
3 dagen Montferland f 60.-
3 dagen Friesland f 62.-
3 dagen Brabant f 64.-
5 dagen Terschelling f 75.-
Prijzen van elk station
in Nederland.
Vertrek dagelijks.
Inlichtingen in de
NS-reiskrant op de stations.
Moammar, 24, met een verbrijzeld
rechterbeen. „Ik heb mijn vrouw en
twee kinderen verloren", zei hij, „mijn
vrouw en mijm twee kinderen". Hij
bleef het maar herhalen.
Volgens Amen Al-Wawi, gewond aan
de arm, was 80 procent van het Hoes
sein kamp, dat zo'n 45.000 vluchtelingen
herbergde, verwoest. „Er is geen gezin
dat niet een lid verloren heeft", vertel
de hij. „Wij werden elke dag beschoten.
Overal om ons heen werden mensen
neergeschoten. Het. was gewoon moord.
Er werden honderden mensen gedood.
Abdul Kalim Danaa. 22, was gewond
aan zijn schouder. Hij gaf toe dat er
zich vele Palestijnse guerrilla's bevonden
in kamp Hoessein. Geen van de gewon
den in het Maasher ziekenhuis beweer
de een guerrilla te zijn, maar velen ver
borgen hun gezichten voor de camera's.
Dr. Saad Maasher, directeur van het
ziekenhuis, zei dat de meeste gewonden
in het kamp gestorven moeten zijn aan
bloedverlies voordat z(j door ambulan
ces naar het ziekenhuis konden worden
overgebracht. Volgens hem werkten nog
slechts drie ziekenhuizen in heel Amman
en bevatten die alleen veel te veel men
sen.
,AVij kunnen hier alleen de ernstigste
gewonden houden", zei hy. „Mensen met
lichtere verwondingen moeten wij weg
sturen. Wij doen wat wij kunnen voor
hen, maar wij kunnen er gewoon niet
tegenop."
AMSTERDAM Er komen steeds
meer slokdarmverbrandingen bij kinde
ren voor veroorzaakt door het inslikken
van moderne middelen voor vaatwas-
en wasmachines. Gevaarlijk zijn ook de
moderne geconcentreerde chlooroleek-
middelen, gootsteenontstoppers met als
hoofdbestanddeel natriumbisulfaat,
schoonmaakmiddelen met ammonia en
zinkchloride bevattende soldeerwaters.
Dit zijn de ervaringen van dr. A. N. P.
v. Heijst en S. A. Pikaar, verbonden aan
het nationaal vergiftigingen informatie
centrum van het. rijksinstituut voor
de volksgezondheid in Utrecht. Hun in
drukken over de jaren 1968 en 1969 pu
bliceren zij in hetjongste nummer van
het Nederlands Tijdschrift voor Ge
neeskunde.
De inlichtingen die zij binnenkregen
betroffen voor het merendeel kinderen,
namelijk 2463 tegen 1310 volwassenen.
De beide schrijvers van het artikel zijn
langzamerhand zeer bevreesd geworden
voor vergiftigingen met geneesmiddelen
die amitriptyline en imipramine bevat
ten. Twee kinderen overleden na het
snoepen van imipramine tabletten. Zijn
deze stoffen eenmaal uit het darmka
naal in de bloedbaan opgenomen dan
ontstaan weldra hartritmestoornissen.
Eliminatie uit de bloedbaan is niet mo
gelijk.
Er kwamen 203 meldingen van ver
giftiging bij kinderen binnen door pe-
troleumprodukten, waarvan meubelolie
op basis van terpentine het meest voor
kwam.
Het afbreken van koortsthermome
ters bleek bij kinderen vaker voor te
komen dan vermoed werd. In ieder
handboek, aldus het artikel, staat ver
meld dat metallisch kwik niet giftig is.
Dit is inderdaad het geval zolang het
kwik het maagdarmkanaal passeert.
Zodra echter kwik in het vveefsél in
een depot aanwezig is ontwikkelt zich
een ernstige kwikvergiftiging, die zich
soms na verloop van enkele maanden
nog kan manifesteren en tot een blij
vende invaliditeit kan leiden.
Bij onrustige kinderen met een hoog
rode kleur, wijde pupillen en kenne
lijk visuele hallucinaties moet men
denken aan de mogelijkheid van een
atropine - intoxicatie. Deze wordt
meestal veroorzaakt door het leegdrin
ken van een flesje met oogdruppels die
stropine bevatten.
Een nog duidelijker motorische on
rust werd waargenomen bij kinderen
die wekaminen hadden gesnoept die
oorspronkelijk waren bestemd als ver
mageringsmiddel voor de moeders. Het
blijkt vrij weinig bekend te zijn dat
ijzerpreparaten die door kinderen wor
den ingenomen een zeer ernstige ver
giftiging tengevolge kunnen hebben.
Tot nu toe is geen enkel geval met do
delijke afloop bij het centrum bekend.
Wel werden maagbloedingen en shock
toestanden waargenomen. In Amerika
en Engeland overlijden jaarlijks veel
kinderen aan een dergelijke vergifti
ging.
AMSTERDAM De landelijke partij
voor bejaarden, de „Partij 65" in Rot
terdam en de partij voor bejaarden in
Hilversum hebben besloten in federa
tief verband te gaan samenwerken. Dit
besluit is genomen vooral met het oog
op de komende Kamerverkiezingen.
De heer M. ten Hoff, voorzitter van
de afdeling Amsterdam der landelijke
partij voor bejaarden, verklaarde gis
termiddag op een persbijeenkomst in
Amsterdam: „Wij willen de versnippe
ring van de politiek in Nederland te
gengaan en het daarbij de bejaarden
gemakkelijker maken door ze één partij
voor bejaarden aan te bieden.
Naast de in de federatie verbonden
bejaardenpartijen waren er volgens de
aanwezige bejaarde aspirant-politici
nog drie partijen voor bejaarden in den
lande, te weten één in Breda, één in
Den Haag en de in Amsterdam opere
rende bejaardenpartij van de heer
Mosterd „Algemeen Belang."
De nieuwe federatie stelt zich ten
doel „in de ruimste zin des woords en
met uitsluitend wettige middelen de be
langen van alle bejaarden te beharti
gen. onverschillig van welk geloof of
politieke overtuiging".
De federatie heeft, in totaal ruim 5000
betalende leden. Bij de komende ver
kiezingsstrijd hoopt men 6 tot 10 zetels
te behalen.
UTRECHT Is de gang naar de tandarts duur voor ceir particuier patiënt?
„Ja", meent de econoom van de tandartsenorganisatie. „Ik moet dat in alle op
rechtheid toegeven. En hoe erg het ook klinkt, die tandheelkundige hulp zal nog
duurder gaan worden".
De heer Koster van Groos ontvouwt ook deze theorie: die acht procent verhoging
van de particuliere tarieven sluit zich goed aan by de verhogingen van de ver
goedingen die de ziekenfondsen betalen aan voor hen werkende tandartsen. Als
dat niet het geval zou zyn, zou er een verstoring in de verhoudingen ontstaan.
Om deze reden en in verband met de
kostenstijginen hebben de tandartsen
zelf om een verhoging van de par
ticuliere tarieven gevraagd. Het
werd logisch gevonden dat <?ok zij deel
zouden hebben aan de inkomensstij
ging. Tot goed begrip: voor tandartsen
bestaan landelijk geen vaste tarieven
voor particuliere patiënten. Elke afde
ling en kring stelt richtlijnen oftewel
„basistarieven" op. Maar die zijn niet
bindend. Iedere tandarts kan aan de
hand van die richtlijnen zelf zijn „prij
zen" bepalen. Er zijn ook streken in het
land waar op dit gebied helemaal niets
bestaat.
Daarbij komt het grote aantal varia
ties in en mogelijkheden bij de behan
deling. De ene vulling is de andere
niet; het ene materiaal is aanzienlijk
duurder dan het andere. Geen vaste ta
rieven dus.
Met andere woorden: de particuliere
patiënt is in dit opzicht zo ongeveer
overgeleverd aan zijn tandarts?
„Van veel produkten stijgen de repa
ratiekosten meer dan de prijs van het
klare produkt. Maar: in de behandelka
mer van de tandarts repareert een aca
demicus. De ernst van de gebitsaandoe
ningen neemt toe. De kennis gaat voor
uit. Er zijn kostbaarder grondstoffen.
De tandarts kan steeds meer gaan doen
bii steeds minder mensen. Dat alles
verhoogt de kosten".
„Gelukkig k de mogelijkheid tot op
leiding uitgebreid en worden er meer
tandartsen afgeleverd. We hebben nu
één tandarts op gemiddeld 3900 patiën
ten. Over tien jaar zal dat 1 op 3200
zijn".
- Ik wil nog wel iets meer weten over
de positie van de patiënt. In hoeverre
staat hij machteloos?
„De Maatschappij neemt allang het
standpunt in dat een gesprek vooraf
over de te verwachten kosten tot de
normale zaken behoort. Een patiënt kan
achteraf bij ons reclameren. Dat ge
beurt vrij veel. Moeilijker is het na
tuurlijk als een patiënt ons vooraf al
vraagt om 'n nog niet verrichte behan
deling".
Hoe verklaart u de soms grote ver
schillen in nota's?
„Om onderaan te beginnen: als eer.
relikwie uit het verleden ls er nog een
enkele (bejaarde) tandarts die nog al
tijd rekeningen schrijft op basis van
voor de oorlog. Huis en praktijk zijn
allang betaald. Hij werkt nog maar
voor weinig patiënten. Dan de grotf
moot van de „gewone" praktijken, ver
volgens de jonge, moderne tandartsen
en ten slotte de paar „kunstenaars"' die
een uur besteden aan één vulling. Maar
dat wordt dan wel een bedrag".
Gaat het wel alleen om geld?
„Neen. Van de kant van de tandarts
zijn veel tijd, begrip en liefde nodig om
aan een grote reconstructie van een ge
bit te beginnen. De patiënt moet het
kunnen opbrengen maandenlang één of
tweemaal per week de gang naar de
tandarts te maken".
„De mensen willen wel graag deel
hebben aan de resultaten van de voor
uitgang, maar zij staan er vaak niet bij
stil dat zij zelf de kosten moeten dra
gen".
Er zijn tandartsen die behalve de
kosten van de behandeling ook een
consult in rekening brengen. Is dat toe
gestaan?
„Het laten betalen van het maken
van een telefonische afspraak is lang
niet overal in zwang. Waar het wel ge
beurt doet de tandarts dat omdat hij de
daaraan bestede tijd niet wil leggen op
het tarief voor de behandeling zelf".
Drs. J. J. M. C. Kosters van
Groos, als econoom verbonden
aan de Kon. Ned. Mij. tot bevorde
ring der Tandheelkunde, ziet de
prijs van een tandartsbehandeling
in de toekomst nog meer stijgen.
Helaas bestaan maar voor enkele
groepen „particulieren" mogelijkheden
zich op vrijwillige basis te verzekeren:
ambtenaren bijvoorbeeld kunnen een
polis afsluiten, op grond waarvan zij
een gedeelte van de kosten terugkrij
gen. Maar dat houdt op bij tien pet.
van de bevolking. Voor zover bekend,
biedt slechts één maatschappij de mo
gelijkheid voor particulieren. Bij een
relatief hoge premie is er toch slechts
sprake van een beperkte uitkering.
Bestaan er grote tegenstellingen tus
sen de particuliere en de ziekenfonds-
praktyk
„In de puur particuliere praktijk
wordt meer tijd besteed aan de patiënt.
Er is een andere praktijk voering, met
andere middelen voor het bepalen van
de behandeling. Al enkele jaren streven
de maatschappij en de ziekenfondsen
naar middelen tot. het wegnemen van
die tegenstellingen",
ende
LONDEN Het Britse ministerie' van
Binnenlandse Zaken heeft de voorma
lige Westduitse radicale studentenleider
Rudi Dutschke laten weten, dat hij in
dien nodig niet voor 30 september het
land moet verlaten, zoals hem oorspron
kelijk was gelast.
In een schrijven van minister Regi-
nal Maudling aan Dutschke wordt niet
gezegd hoe lang hij zijn vertrek mag
uitstellen.
deskundigheid en in beperkte mate an
mentaliteit". Het Haarlemse bej;- den*
oord is in opspraak gekomen do tele
visie-uitzendingen over dit tehuis >'*n*
Vara's ombudsman Marcel van Da
De vereniging van bejaardenoorden
hield gisteren een persconferentie in De
Bilt pm de resultaten mee te delen van
het onderzoek dat zij heeft ingesteld,
nadat de vorige directrice had gevraagd
lid te mogen worden van de vereniging
die begin dit jaar is opgericht en waar
bij inmiddels 100 van de ruim 500 „niet
bestuurlijke" particuliere bejaardenoor
den in Nederland zijn aangesloten.
Bij het onderzoek zijn volgens de
vereniging belastend en ontlastende ver
klaringen en feiten naar voren gekomen.
Nadere details wilden de voorzitter, de
heer W. A. Schreuder, en consulent P.
Pos die het onderzoek heeft verricht,
niet openbaar maken gezien de „strikt
persoonlijke en medische aard" ervan.
Volgens de heer Schreuder mag het
falen van het beleid niet uisluitend aan
de vorige directrice die nog steeds
eigenares van d'Hélène is worden
toegeschreven. Hij zei dat ook andere
verantwoordelijke instanties hebben
gefaald, met name de GGD van Haar
lem en de inspectie van de geestelijke
volksgezondheid die het tehuis zeven
jaar lang hebben gecontroleerd en die
nu „hun handen in onschuld wassen."
De persconferentie ontaardde in een
woordenwisseling tussen het vereni
gingsbestuur en Marcel van Dam, die
er door de bestuursleden van werd be
schuldigd dat hij „onwaarheden" heeft
verkondigd. Bovendien werkte de wei
gering van het bestuur, bronnen te
noemen, nogal verwarrend' Uit ver
schillende ontlastende getuigenverkla
ringen werden maar enkele regeltjes
voorgelzen, zonder dat men bereid was,
namen te noemen.
UTRECHT De president van d«
Nederlandse Bank, dr. J. Zijlstra is
niet direct betrokken geweest bij over
leg tussen regering en werkgevers over
de recente ontwikkelingen op sociaal-
economisch terrein.
Dit heeft dr. Zijlstra het NVV ver
zekerd, nadat deze vakcentrale in zijn
officieel orgaan „De Vakbeweging" de
president van de Nederlandse Bank
hjerover had aangevallen. Het NVV
stede dat dr. Zijlstra daarbij zijn boekje
ver te buiten was gegaan.
HefcfNW rheeft thans verklaard deze
aanval te betreuren. Het overhaast ge
schreven commentaar was gebaseerd
op enkele kranteberichten, waarin was
medegedeeld dat dr. Zijlstra aan het
overleg had deelgenomen.
Dr. Zijlstra heeft het NVV laten we
ten, dat hij geen behoefte heeft gehad
aan het ontkennen van de krantebe
richten.
ADVERTENTIE
Al meer dan 25 Jaar gebruiken vele
miljoenen Nederlanders een modern
voorbehoedmiddel als het condoom.
Zij willen zekerheid. En Durex
geeft die zekerheid. Durex past zowel
in de fabricage als bij het testen
de allernieuwste wetenschappelijke
methoden toe.
Onze jarenlange ervaring heeft het
Durex condoom tot een onvoelbaar
voorbehoedmiddel gemaakt voor de
moderne gebruiker van vandaag,
die zekerheid wil.
Daarom gebruiken 7 van de 10 Durex.
Durex, een wereldbekend merk van de
London Rubber Company.