Over de grenzen Hysterische tonelen in Cairo GESPREK OVER BERLIJN HEDEN HERVAT BEZOEKERS VOOR DE BEGRAFENIS NASSERS WEDUWE VOELDE NIETS VOOR DE ROL VAN „FIRST LADYIN EGYPTE Cholera in kamp in Jordanië Laatste zes gijzelaars thans vrijgelaten Opvolger LEGE STOEL IN CAIRO Conciërge bleek inulti-miljonair Nieuwe satelliet van Russen Het kan verkeren a Zuiver pesterij Het was een man van de stomerij. GOED DAT ER POLITIE IS. Groter verlies socialisten in Zweden LIBANON Ramotse schuldig bevonden WOSNSDAG 30 SEPTEMBER 1970 DODENWACHT BIJ KOEBEH-PALEIS I CAIRO Honderdduizenden Eg\ptenaren hebben de gehele nacht doorge- bracht buiten het Koebeh-paleis in Cairo als laatste eerbetoon aan hun daar opgebaarde overleden president Nasser. Sedert dinsdagmiddag vroeg zijn alle wegen naar het paleis geblokkeerd. Alle bomen bij het paleis zitten vol jongeren terwijl duizenden zich uitgeput op de grasvelden en trottoirs ter ruste legden. Gedurende de nacht trokken groepen jongelui door de straten onder het uit roepen van de kreet „Nasser, Nasser" en via luidsprekers van de minaretten galmden de verzen van de Koran. Gisteren is het Opperste Uitvoe rende Comité van de Arabische Socialistische Unie bijeengekomen. De stoel van Nasser bleef leeg een grote foto van de Egyptische leider accentueerde de leegte, die door zijn pereohelden Is ontstaan. STOCKHOLM De Zweedse so ciaal-democraten blijken bij de eindtel- ling van de 20 september gehouden verkiezingen nog drie zetels meer in het nieuwe uit slechts een kamer be staand parlement te hebben verloren. Maar onder premier Olof Palme blijven zij, steunen op 10 communisten, aan de macht. De einduitslag is gepubliceerd, een week later dan was verwacht wegens een ongekend hoog aantal 700.000 schriftelijke stemmen. Op de verkiezingsavond zelf kregen de sociaal-democraten 166 van de 350 zetels, en de drie grote niet-socialisti- sche partijen 171. De communisten her stelden zich verrassend van de vorige herkiezingen en veroverden 17 zetels. Het nieuwe parlement zal bestaan uit 41 conservatieven. 58 liberalen, 71 cen trum, 163 sociaal-democraten en 177 communisten. Het verkeer in Cairo kwam gisteren geheel tot stilstand terwijl de menigte, gillend en schreeuwend, zich een weg baande naar het paleis om de gestorve ne de laatste eer te bewijzen. Bij tien tallen vielen de mensen neer op straat om vertrapt te worden door de voortij lende drommen landgenoten. President Nasser zal donderdagmor gen can 9 uur ten grave worden gedra gen. Zijn lichaam zal worden gevoerd langs plaatsen die voor de Egyptische revolutie van groot belang zijn geweest. Eerst wordt het opgebaard in het witte gebouw op het Nijleiland Gezira, inder tijd een van de ,,feestpaleisjes" van ko ning Faroek. Toen deze was afgezet, werd het bestemd tot het „hoofdkwar tier van de revolutie". Dan wordt het lichaam naar land ge bracht en zal de stoet via de Kasr El Nil (Nijlkasteel)-brug, naar het cen trum van de stad worden gedragen. Via het „plein van de bevrijding" gaat zij naar de gebouwen van de „Arabische Socialistische Unie", de enige partij bi het land. Zij werd door AbdJel Nasser opgericht kort nadat hij aan de macht was gegomen. Tot aan dat ogenblik zullen in de stoet alle officiële personen uit binnen- en buitenland meelopen. Maar dan wordt het een „volksbegrafeniswaar bij zij zal worden gevormd door de mi- loenen „gewone mensen" uit het hele land. Men verwacht dat de stoet slechts moeizaam verder zal gaan wegens de openlijk beleden hysterische uitingen van smart van de bevolking, die zich vermoedelijk voor de baar op de grond zal werpen in uiterst droefenis en el lende. Tenslotte zal men de Nasser-moskee in de voorstad Koebbah bereiken, in de nabijheid van het paleis van die naam. dat nu en dan door de president bij formele plechtigheden werd gebruikt Dan zullen geestelijken verzen uit de Koir'an lezen en hierop wordt de presi dent in de Moskee begraven. Volgens de traditie van de Islam, moet een gelovige 24 uur na zijn dood worden begraven. Dit kon hier niet ge beuren, wegens de aankomst van de vele gasten van verre. De duizenden Palestijnse vluchtelin gen in de kampen in Libanon hebben massale demonstraties gehouden om blijk te geven van hun rouw over de dood van president Nasser. De beto ging in het Shatila kamp bij de Liba nese hoofdstad, was tekenend voor de toestand onder de Palestijnen. BONN In West-Berlijn is vanmor gen het viermogendheden gesprek over de positie van de geïsoleerde stad her vat. Om elf uur kwamen de ambassadeurs van Amerika, Engeland, Frankrijk en de Sovjet-Unie bijeen in de Elsholz- strasse In het sombere gebouw van de vroegere geallieerde controlecommissie. In Bonn en in West-Berlijn zelf zijn de verwachtingen niet erg hoog ge spannen, want ettelijke tekenen wijzen erop dat de Russische houding harder is geworden na de bijna hartelijke con tacten bij de ondertekening van het Terdrag van Moskou. Tot aan het laatste gesprek, eind juli, hadden de viermogendhedenbesprekin- gen over Berlijn niets opgeleverd. Het verdrag van Moskou, op 12 augustus ondertekend door de Bondsrepubliek en de Sovjet-Unie, 4 deed verwachten dat de Russen een' zekere vrijheid van West-Berlijn zouden waarborgen. Bonn immers had het inwerking treden van het verdrag uitdrukkelijk afhankelijk gesteld van een bevredigende regeling voor West-Berlijn. Kort geleden echter zei Jopri Zjoekof, een vooraanstaand Russisch parle mentslid en commentator van de Prav- da bij een bezoek aan West-Duitsland, dat parlementaire goedkeuring van het verdrag een regeling voor West-Berlijn zou bevorderen. De Russische diplomaat Popof, eerste secretaris van de ambassade in Bonn, noemde erkenning van Oost-Duitsland als een voorwaarde voor een oplossing voor West-Berlijn. De Israëlische autoriteiten hebben Arabieren uit de bezette west-oever van de Jordaan en uit de strook van Gaza toestemming gegeven om donder dag de begrafenis van president Nasser böj te wonen. Een regeringswoordvoerder deelde mee, dat de Arabieren via Jordanië of Cyprus naar Cairo zouden kunnen gaan. Tot nu toe hebben zes bewoners uit de bezette west-oever toestemming gevraagd om de begrafenis bij te mo gen wonen. Een groot aantal inwoners van Gaza zou de begrafenis willen bij wonen. NEW YORK De concierge Morris Ocko heeft 30 jaar lang d ebewoners van een flat in New York de helpende hand geboden en hun televisietoestel len gerepareerd, zonder dat zijn mede bewoners wisten dat ij met een multi miljonair te doen hadden. Hij woonde in het sousterrain van d eflat waarvoor hij geen huur behoefde te betalen. De flatbewoners lazen dinsdag dat Ocko het afgelopen weekend als multi miljonair aan een hartaanval was over leden. Hij had in de loop der jaren een fortuin van 14 miljoen dollars vergaard door speculatie op de beurs waar hij al als jonge ongeschoolde arbeider zonder help van derden was begonnen. „Jam mer dat hij niets meer aan dat geld heeft", zei een van de flatbewoners, „het was zo'n aardige en hulpvaardige man". CAIRO De eerste hoge bezoekers voor de begrafenis van president Nasser, die morgen plaats heeft, zijn in Egypte aangekomen. Het waren president Boumedienne van Algerije, president El Nmme&ri van Soedan en de secretaris-generaal van de Organisatie voor Afrikaanse Een heid, Diallo Telli. President Nixon stuurt zijn minister van Buitenlandse Zaken Rogers en een persoonlijke vertegenwoordiging, onder zijn belangrijke adviseur Finch. Rusland is vertegenwoordigd door pre mier Kosygin, die reeds is aangeko men. President Tito van Joegoslavië (een goede vriend van Nasser) kan niet komen, aangezien hij donderdag pre sident Nixon op bezoek heeft en Nixon kan op zijn beurt niet zelf gaan, omdat Amerika geen diploma tieke vertegenwoordiging in Egypte heeft. "ngeland stuurt zijn minister vam Bui tel landse Zaken. Douglas Home. Frankrijk wordt vertegenwoordigd door premier Chaban-Delmas en West-Duitsland door de parlementai re staatssecretaris Mörsch (Bonn on derhoudt geen diplomatieke banden met Egypte). Het Spaanse staatshoofd Franco stuurt zijn minister van Bui tenlandse Zaken Lopez Bravo. Van de Arabische landen zullen in ie der geval president Al Atassie van Syrië en koning Hoessein komen. Nederland wordt vertegenwoordigd door onze ambassadeur in Caïro. Bergsma. Minister Luns heeft voor morgen een rede voor de VN in New York op het programma staan. KAIRO Met de dood van haar man is er voor mevrouw Taheya Nasser een einde gekomen aan een periode, w aarin ze de eerste vrouw van het land was, zonder dat ze zich echter ooit op de voor grond drong. Overweldigd door verdriet zei ze. dat alles wat ze nu nog wil is. be graven worden naast haar man. Volgens Mohammed Ifeykal. de hoofdredacteur van het dagblad Al Ahram, die aan het sterfbed van Nasser stond, had mevrouw Nas ser gezegd: „Voor mij hij niet de president van de r« -k. Hij was mij'- man. Mijn leven heb ik hem gewit Nij hij dood is, .1 ik niets liever dan naast hem a orden gebraven". President Nasser trouwde in 1944 met Taheya. Hij was toen nog een vjong kapiteit. Het echtpaar heeft vijf kinderen. twee dochters en drie zoons. Alleen de jongste zoon. Abdel Hamid, een marine-officier, die in Alexandrieë is gestation neerd, was afwezig bij het sterfbed van zijn vader Taheya Nasser is tijdens de achttien jaar, dat haar man presi dent was. nooit op de voorgrond getreden. Zij hield zich het liefst zo ver mogelijk van het openbare leven, waarin haar man zo'n op vallende rol speelde. In de boezem van haar gezin voelde zij zich het beste op haar gemak. Vrienden van de familie noem den haar een ideale moeder en een toegewijde echtgenote. Zelden of nooit werd haar naam genoemd in een van de Egyptische kranten. eDe Egyptenaren konden voor hel eerst een foto van haar in de krant Taheija Nasser in gelukkiger dagen. Vrienden van de fami lie noemen haar een ideale moe der en echtgenote, die zich het liefst zoveel mogelijk van het open bare leven afzijdig houdt. bekijken tijdens het bezoek van de toenmalige Russicbe leider, Nikita Koroestjef en zijn gezin in 1964 aan Cairo bracht. Daarna hield mevrouw Nasser zich opnieuw op de achtergrond. Alleen tijdens een bezoek van de Joegoslavische president Tito en zijn vrouw aan Egyptische hoofd stad, liet ze zich nog eens ertoe overhalen „first lady" te zijn. Enige uren voor zijn overlijden /.ei president Nasser na afloop van een telefoongesprek tot zijn ver- trim weling en minister van Voor lichting, Hassanein Heikal: „Ik hen doodmoe. Ik kan bijna niet meer op mijn benen staan". Hei- kal adviseerde hem een paar da gen met vakantie te gaan. Maar Nasser antwoordde lachend: „Ik ga wel met mijn voeten in warm /.out water zitten. Daarna ben ik wel weer uitgerust Nadat hij afscheid had genomen van de emir van Koeweit, die ais laatste van de Arabische staats hoofden uit Cairo vertrok, zei de president dat hij „heel lang wilde slapen, wel twee of drie dagen", voordat hij voor een korte vakan tie naar Alexandrië zou vertrek ken. Deze bijzonderheden over de laatste uren van het Egyptische staatshoofd zijn dinsdag gepubli ceerd in het gezaghebbende blad El Achram. waarvan Heikal hoofd redacteur is. In dit artikel werd ook verteld dat Nasser tijdens de Jordaanse burgeroorlog had ge zegd: „Daar sterven mannen, vrouwen en kinderen. Wij houden allemaal een wedloop met de dood". AMMAN In het vluchtelingen kamp Wahdal bij Amman, is cholera uitgebroken. Rode kruis functionarissen hebben bevestigd dat verscheidene cho- lera-gevallen zijn geconstateerd. In het kamp hangt de stank van in ontbinding verkerende lijken. Het Jor daanse leger was dinsdag met een bull dozer bezig een laagje aarde te schui ven over ongeveer 50 lijken, die in greppels verspreid lagen.*zo bericht een Reuter-verslaggever. Wahdat, een vesting van het „volks front voor de bevrijding van Palestina", tis tijdens de burgeroorlog zwaar getrof fen. De meeste lijken in het kamp wa ren gekleed in een guerrilla-uniform. Ook het nabijgelegen ziekenhuis Ash- rafiya is zwaar beschadigd. In het zie kenhuis, dat dinsdag werd bezocht door de Tunesische premier Bahi Ladgham, hoofd van de commissie van toezicht op de naleving van het bestand, zijn geen dokters, geen verpleegsters en geen pa tiënten meer. Het Jordaanse leger schijnt de bui tenwijken van het kamp. waar onge veer 60.000 vluchtelingen wonen, en de dichtbevolkte Jebel Ashrafiya onder controle te hebben. De commando's be heersen echter de stellingen in het kamp zelf. Tijdens een bezoek van een MOSKOU De Sovjet-Unie heeft een nieuwe verbindingssatelliet gelan ceerd in de Molniya-1 reeks. De satelliet zal om de aarde draaien in een ellips waarbij de afstand tot on ze planeet varieert van 480 tot 39.300 kilometer, elke omwenteling duurt 11 uur en 46 minuten. Zij zal worden gebruikt voor tele foon-, telegraaf- en televisieverbindin gen tussen het centrale deel van de Sovjet-Unie en het uiterste oosten van dat land. In 1965 was men begonnen met het lanceren van de Molniya-satellieten. Die van gisteren is de dertiende. groep journalisten aan het kamp liepen Jordaanse soldaten en commando's on gedwongen door elkaar, aldus de Reu- ter-correspondent. Een commando van de door Syrië ge steunde Sa'iqa groep zei dat de Jor daanse troepen sinds het bestand iedere nacht een eindje oprukken om de Pa lestijnen te kunnen omsingelen. Hij wist niet hoeveel slachtoffers er tijdens de oorlog in het kamp gevallen waren. Veel huizen in Wahdat en Ashrafiya hebben zwarte vlaggen uitgehangen uit rouw over dood van president Nasser. Voor de kliniek van de Rode Halve Maan in Asharfiya stonden drie uitge brande ambulances. Het zwaar beschadigde centrum van Amman schijnt nog onder controle van de Palestijnen te staan. De winkels blijven gesloten, maar zijn vaak ge plunderd. PRETORIA Benjamin Sello Ra- motse is door het Zuidafrikaanse hoog gerechtshof schuldig verklaard aan het overreden van de wet tegen de Terreur. Negentien andere Zuidafrikanen die ook van hetzelfde waren beschuldigd werden op 14 september vrijgespro ken. Door de advocaat van Ramotse was vergeefst vrijspraak bepleit, daar zijn cliënt een Zambiaans burger is, die in- tertijd illegaal door de politie van Rho des ië was gegrepen. Maar volgens het hooggerechtshof was Ramotse evenwel Rhodesië of Zuid-Afrika binnengegaan met het doel daar personen op te leiden in de guer rillastrijd en het omgaan met vuurwa pens en ontplofbare middelen, met als doen een gewelddadige opstand tot stand te brengen. Door een niet met name genoemde getuige was verklaard dat hij Ramotse had meegemaakt in een opleidingskamp in Tanzania, waar de verdachte optrad als instructeur. Volgens de Zuidafrikaanse aanklacht zou Ramotse de genoemde wet op zes manieren hebben geschonden tussen ju ni 1962 en mei 1970. GENèVE De laatste zes vlieg tuig-gijzelaars die door het Volksfront voor de „Bevrijding" van Palestina werden vastgehouden, zijn vrij. Het in ternationale comité van het Rode Kruis heeft bekendgemaakt dat ze zijn over gedragen aan zijn vertegenwoordigers in Jordanië. Nu alle gijzelaars van de gekaapte vliegtuigen in vrijheid zijn, kan worden begonnen met de repatriëring van de zeven Arabische verzetslieden die in Zwitserland, West-Duitsland (elk drie) en in Groot-Brittannië (Laila Khaled) worden vastgehouden of gevangen zit ten. Negenentwintig van de eenendertig vrijgelaten Amerikaanse vliegtuiggijze laars hebben premier Golda Meir van Israël dinsdagavond telegrafisch ver zocht. een aantal Palestijnen vrij te la ten „als tegendaad en als blijk van goe de wil met het oog op de vruchtbare vredesonderhandelingen Volgens in Beiroet circulerende be richten zijn de zes gijzelaars vastge houden in de Noordjordaanse stad Ir- bid. Het is niet bekend of ze daar ook al waren toen de hevige gevechten tus sen de Jordaniërs en de Palestijnen uit braken en die de laatste week van de strijd leidden tot zware bombardemen ten door de Jordaanse luchtmacht. Diplomatieke kringen in Beiroet ne men aan dat het uitstel in de vrijlating van de laagste groep gijzelaars voorna melijk voortkomt uit de chaotische si tuatie in Jordanië en de moeilijkheid om de zes door de linies van de Pales tijnse verzetsstrijders en het Jordaanse leger, die rond IrbkJ zijn gevormd, heen te brengen. De verwachting is dat de zes. allen Amerikanen, heden uit Jordanië naar Cyprus worden overgebracht en van daaruit huiswaarts rullen keren. ADVERTENTIE Vorkje week Ik wou even wat weekbladen en tijdschriften kopen. Jawel, hoor,bumper aan bumper,geen parkeerplaatsje te vinden. Wat doet u dan? Nou, precies! Dat deed ik óók: ik zette hem even dubbeL Ik zwéér u: ik was zó die winkel in en uit, pak weg twee, drie minuten - en daar staat een agent me al op te schrijvenl Ik zed: „Nou, u bent óók een flinkerd, hoor. Wie hin der ik nou, ik had er toch zeker zicht op, die paar minuten?" Hij zei niks, maar hij schreef dóór. Ik zei: „Ga liever dieven vangen." Maar die bon had ik even goed... Hij had zo'n bakfiets met zo'n ploffertjè achterop, en hij stond netjes langs het trottoir - ik kon het allemaal goed zien gebeu ren, want ik stond achter hem en wachtte op hem met weg te rijden. Enfin, hij deed dat echt wel voorzichtig,maar vóórhem stond iemand dubbel gepar keerd en hij moest dus een hé le zwaai de straat op maken - of die man in die bestelwagen nou hard reed of niet, dat kun je moeilijk uitmaken als iemand je tegemoet rijdt, maar in elk geval greep-ie die man van de stomerij en slingerde hem voor zich uit - dat is een ellendig gezicht Wie ging er nou eigen lijk heleméél vrij-uit? Dat zal de rechter wel uitmaken, maar ik vond, dat die agenten, die er bij kwamen gelijk hadden: „Die dubbelparkeerder is de hoofd schuldige," zeiden ze, en ze visten hem op in een slagerij, drie huizen verderop. Ja, ik moet straks getuigen, maar ik heb ook het ziekenhuis opge beld om ^ar die man van de stomerij -j vragen. Die heeft een heupfractuur. Het kon wel eens méénden aanlopen, zei den ze. Maar die dubbelpar keerder komt voor de groene tafel- üresident Nasser had zich omringd met een aental belangrijke raadslie den en vertrouwelingen, van wie een ieder naar voren zou kunnen komen als zijn opvolger. Onder deze mogelijke opvolgers be vindt zich de man, die maandagavond het overlijden van Nasser bekend maakte vice-president Anwar Sa dat, die nu als waarnemend staats hoofd optreedt. Deze 52-jarige politi cus wordt beschouwd als links van het centrum staand, met een onbuig zame houding tegenover IsraëL Hij is een van de weinig overgebleven re volutionairen die in 1952 een einde maakten aan het bewind van koning Faroek. De belangrijkste ommekeer in zijn le ven, die hem op de hoogste post ia zijn land heeft gebracht, was zijn be sluit in 1949 om weer in het leger te gaan. Hij werd gelegerd te Raiah in de Sinal en kwam daar als kapitein in contact met kolonel Nasser en drie andere „vrije Officieren" die een kompiot smeedden om zich van de corpulente koning Faroek te ontdoen. Sadat werd officieel woordvoerder van de revolutie van 23 juli 1952. Vanaf dat ogenblik steeg hij snel in rang en aanzien. Van alle jonge officieren die Nasser toen hielpen met de staats greep, zijn er nog maar twee aanwe zig in de top van het staatsbestuur, Sadat en Hoessein Sjafei. Beiden zijn lid van het presidium van de „Arabi sche Socialistische Unie", de enig toe gestane politieke beweging in Egypte. Sadat was met zijn 52 jaar een maand ouder dan Nasser. In 1964 was hij al door deze als een van de vier plaats vervangende staatshoofden benoemd. Alle vier werden in de grote zuive ringsactie van na de juni-oorlog van 1967 aan de kant gezet, maar Sadat behield zijn functie als voorzitter van de nationale vergadering. Het jaar daarop trad htf toe tot het bestuur van de socialistische unie en vorig jaar werd hij Nassers enige officiële opvolger. jUy heeft Nasser op verscheidene Ara bische conferenties vertegenwoor digd en h|j reisde voor hem 't Egypti sche platteland af om het regerings beleid uit te leggen. Sadat groeide op in een godsdienstig gezin. In 1938 werd hij beroepsofficier. Drie jaar later werd hij door de Britten gearresteerd wegens het helpen vluchten van een Egyptische generaal naar het Duitsland van Hitier. Na twee jaar in de gevangenis te hebben gezeten wist hij te ontsnappen, maar in 1946 werd hij opnieuw aangehou den op beschuldiging van een poging tot moord op de toenmalige minister van Financiën. Na zyn vrijspraak werd hij verslaggever voor het dag blad UI Hilal, maar in 1949 verwis- ANWAN SADAT kanshebber seide hij de journalistiek voor een functie in het leger. Een andere eventuele kandidaat voor het presidentschap is de 50-jarige Air Sabry, die na vele jaren een naaste medewerker van Nasser te zijn ge weest min of meer in ongenade viel, doch de laatste tijd weer naar voren is gekomen. Ten tijde van de staatsgreep van 1952 was Sabry officier bij de luchtmacht. Hij is afkomstig uit een gegoede fa milie en staat bekend als een scherp zinnig en vasthoudend politicus. In 1956 vertegenwoordigde hij zijn land bij de VN. In de jaren 1964-1965 was hij premier. In 1969 verloor hij de belangrijke post van secretaris-gene raal van het organiserend comité van de Arabische Socialistische Unie. In april van dit jaar werd hij echter be noemd tot hoofd van de commissie van Buitenlandse Zaken. Voorts ver tegenwoordigde hij toen z|jn land b|J de Lenin-herdenking in Moskou. Het is echter bekend, dat Sabry een hartkwaal heeft en Egypte zou wel eens een duurzamer leider nodig kunnen hebben. Toen Sabry op de achtergrond werd ge drongen, kwam Sjarawy Gomaa naar voren. Deze 49-jarige oud-minister van Binnenlandse Zaken, volgde Sa bry op als de belangrijkste man van de partij. Sommige waarnemers be schouwden hem op die grond als de opkomende tweede man in Egypte. Het Egyptische bewind zou kunnen be sluiten dat het een president nodig heeft die op goede voet met Washing ton staat. Zo iemand zou kunnen zijn Zakaria Mohieddin, 51. Hij was vi ce-president tijdens de oorlog van ju ni 1967. en toen Nasser voor korte tijd afstand deed benoemde hij Mo hieddin tot opvolger. Mohieddin wei gerde en verdween bij latere veran deringen uit het openbare leven. Hij zou nu teruggetrokken leven in Cai ro. In laatste instantie heeft de macht van Nasser altijd berust op het leger en het is waarschijnlijk dat ook in het nieuwe regime het leger een over heersende rol zal spelen. De belangrijkste militair in Egypte is op het ogenblik luitenant-generaal Mohammed Fawzi, opperbevelhebber van de strijdkrachten.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 9