Jn Veenendaal dacht ik
l begin: wat doe ik hier
in
Toekomst wijkgemeenschap
staat of valt met houding
van „Engelenburgers"
Lieve wijkgemeenschap
of gerichte acties
Ligt uw levenshuis in
puintroost bij Overduin
Voorzitter
Koot trekt
van leer
tegen
apathie
LIEVER GELD VOOR ELDERS
Ds. J. Overduin,40 jaar predikant: „We hebben
het zo goed, dat we geen cadeautjes kunnen aannemen...."
Trekking loterij
ASC Lienden
van start
BURGERLIJKE STAND
Dame gewond
hij val van trap
GEHEIM
WAT DOE IK HIER?
Margrietruiters
op nieuw spoor
RHENEN
ONDEUGEND
GENADE
DONDERDAG I OKTOBER 1970
Voor de gereformeerde dominee J. Overduin (68) is het op 26 oktober veertig
jaar geleden dat hij zjjn intrede deed in het Drentse dorp Sleen. Hij diende,
voordat hjj in 1953 naar Veenendaal kwam, achtereenvolgens de kerken van
Kampen, Arnhem en Amsterdam. Ds. Overduin geniet in de gereformeerde
kring hoog aanzien. Niet in de laatste plaats om z(jn pionierswerk op het
terrein van de evangelisatie in Amsterdam kort na de oorlog. Diverse publi-
katies over theologische onderwerpen van zijn hand trokken tot in het bui
tenland belangstelling.
Op zjjn eigen verzoek zal hij ter gelegenheid van het jubileum geen cadeaus
ontvangen. Daarentegen deed hij het verzoek om een zo groot mogelijk be
drag bijeen te brengen, waardoor een van z\jn idealen meer spreiding van
de welvaart een stapje dichterbij de realiteit komt.
Het geld dat binnenkomt wordt gebruikt voor enkele zeer urgente gevallen:
voor een weeshuis in Kenia, de restauratie van de verwoeste en vervallen
kerk van Depok (een kleine christengemeente nabij Djakarta op Java)
en voor het geestelijk en maatschappelijk opbouwwerk van de Wal-
denser predikant Tullio Vinay op het noodlijdende Sicilië.
Giften kunnen worden gestort op gironummer 1933333, ten name van Diaco
nie Geref. Kerk Veenendaal, met vermelding „Gift jubileum ds. Overduin".
Op zondag 25 oktober besteedt ds. Overduin in de dienst van 19 u. in de
Petrakerk aandacht aan zijn jubileum, en op zaterdagmiddag 24 oktober is er
in de aula van het Chr. Lyceum van 4-7 u«r gelegenheid om hem geluk te
wensen.
("Van een onzer verslaggevers)
"VEENENDAAL „Wij hebben het relatief zo goed, dat ik het voor
mijn geweten ongeoorloofd vind, cadeautjes in ontvangst te nemen.
Vroeger was dat heel anders, toen predikanten nog van die magere trak
tementen hadden, maar nu met al die luxe is het niet meer nodig". Ds.
J. Overduin (68), verklaart waarom hij bij zijn aanstaande jubileum geen
persoonlijke attenties wil, maar liever giften om elders in de wereld nood
te kunnen lenigen. „Ik bedoel het helemaal niet als zo'n mooie geste, maar
ik hoop wel dat ik navolging krijg. Als ik op recepties soms voor duizen
den guldens blpemen zie staan, zeg ik, laten we dat asjeblieft niet doen,
maar het geld beter besteden...".
siteit in Zuid-Afrika hield (1954). Het
gaat over de absoluutheid van het
christendom en de apologetische me
thode, en over de verhouding geloof-
wetenschap. Hij publiceerde ook een
werk als „Worden als een man"
over de verhouding tussen psychi
sche en geestelijke volwassenheid.
Wat trekt u aan in het ambt van
predikant?
„Kijk, je ervaart zelf de kracht
van het evangelie, en je gunt het
andere mensen. Als je er zelf niet
in gelooft, moet je er niet aan be
ginnen.
Natuurlijk zijn er ook wel theologi
sche vraagstukken die niet op te
lossen zijn maar dat is het kruis
van de onvolmaaktheid van onze
kennis. Het tast de eigensoortigheid
van de geloofszekerheid niet aan.
Veel mensen zijn bang voor die
theologische onzekerheden, omdat ze
déze specifieke zekerheid missen.
't Ljjkt mij het geheim om een
boodschap te hebben voor alle men
sen in alle tijden. Je moet de kracht
bezitten om te vertellen wat het
evangelie is, en wat de werkelijk
heid is. Dat evangelie moet in de
werkelijkheid functioneren.
Er is eens gezegd: twijfel ontstaat
wanneer het werkelijkheidsgehalte
begint in te zinken. Het gaat erom
de werkelijkheid te prediken. Je
moet het evangelie psychologisch
weten te analyseren, zonder in tech
nische termen te vervallen.
De inhoud van de prediking staat
bij ds. Overduin voorop. Hij zegt
zelf helemaal niet star of stroef te
zijn, en hij vindt het best dat hier
en daar wat wordt geëxperimen
teerd, al vindt hij grapjes niet zo
best passen in de kerkelijke stijl.
„Maar als jongelui het graag zoe
ken in kunst- en vliegwerk, ach
laat ze dan", zegt hij, „maar ze
redden het niet. De jeugd kijkt er
ook wel achter.
In 1953 kwam u naar Veenen
daal. Wat trof u hier aan?
„Nou, (lacht kort), in 't begin
dacht ik, wat doe ik hier. Als je
altijd in de frontlinie hebt gestaan
met het buitenkerkelijke werk, en je
komt dan in het gewone wijkwerk
met mensen die het, althans aan de
buitenkant, allemaal zo met je eens
zijn, dan heb je het gevoel: de men
sen hier weten het wel. Diep in mijn
hart verlang ik toch wel een beetje
naar oppositie."
Wat heeft u dan getrokken in
Veenendaal?
„Getrokken, nou ja, ik moest weg
uit Amsterdam. Ik was vreselijk
ziek geweest en uitgeput. De dokters
hadden gezegd dat ze anders het
volgende jaar wel een grafsteentje
voor me konden klaarzetten. Ik
moest een kleiner werkterrein heb
ben. Dat werd dan Veenendaal,
waar in die tijd ook een heel specia
le problematiek om oplossing
vroeg."
Een vraagje op de man af:
schenkt een bekering een predikant
bevrediging?
„Het is natuurlijk niet de bedoe
ling", zegt ds. Overduin met een be
ginnend lachje, „maar als er in de
hemel blijdschap over een zondaar
die zich heeft bekeerd, dan mag ik
ook een beetje blij zijn..."
VEENENDAAL Bij de trekking
van de verloting die de wijkgemeen
schap „de Engelenburg" organiseerde
tijdens de recente bazaar, kwamen de
volgende nummers uit de bus: le. diep-
vrieskist nr. 8817; 2e. radiomeubel nr.
11731; 3e. pyroflamschalen nr. 6419; 4e
ventilatorkachel nr. 14016; 5e. scheerap-
paraat nr. 13954; 6e. rookstandaard nr.
8896; 7e t/m 10e prijs: set Leerdam gla
zen nrs. 7498. 13674, 6472, 14476.
De belangstelling, die voor deze ver
gadering aan de dag werd gelegd recht
vaardigde eveneens de sombere woor
den van de voorzitter. Er was slechts
een handjevol belangstellenden, die
langdurig discussieerden over het aan
zien van de wijkgemeenschap bij de
gemeente, de bouwvereniging en bij de
bewoners van de wijk.
Moeten we, zo werd gesteld, een „lie
ve" wijkgemeenschap zijn of wordt het
zo langzamerhand tijd om meer direct
gerichte acties te gaan voeren.
Aangehaald werden o.a. de volgende
problemen: de afrastering langs het
Omleidingskanaal het hoogst onvol-
1 doende onderhoud van de woningen de
houding van een aantal bewoners t.o.v.
orde en netheid. De medewerking van
de bewoners bij het werk van de ver
eniging. J De instelling van een advies-
LIENDEN De sluimerende lande
lijke rijvereniging De Margrietruiters
gaat op initiatief van burgemeester
Hoftijzer proberen nieuwe activitei
ten te ontplooien, met name in de po
ny-sector. De oud-leden zullen in hun
eigen omgeving de interesse aftasten en
de gegevens daaromtrent gaan over en
kele weken in een vergadering de fun
damenten voor een nieuwe aaspak vor
men. Vele aspecten zoals een terrein,
een instructeur, de mogelijkheid van
realisering van een nieuwe ruitergroep
leven momenteel bij de voormalige le
den.
Zij, die belangstelling hebben worden
verzocht zich met oud-leden in verbin
ding te stellen.
LIENDEN Zaterdag 3 oktober
neemt het eerste team van ASC-Lien-
den deel aan een groot volleybaltoer
nooi in Den Bosch.
Dit toernooi wordt georganiseerd
door de volleybalvereniging „De Wol
ven".
Vrijdagavond 9 oktober om 19.45 uur
begint het damesteam een uitwedstrijd
tegen SV Kesteren. Maandag 9 novem
ber 1970 moet ASC 1 de wisselbeker,
gewonnen in een toernooi bij sportclub
Amerongen, verdedigen. Vooral beker
winnaar 1968. W Utrecht zal proberen
ASC deze wisselbeker afhandig te ma
ken.
Iorgaan door P. B. met daarbij het pas
seren van de Wijkgemeenschap. enz.
enz.
Besloten werd dat het bestuur nog
eenmaal zal trachten in de overlegsfeer
resultaten te boeken en zodat niet lukt,
het bestuur op korte termijn zich gaat
beraden over de houding die t.o.v. hier
boven aangehaalde instanties en groe
pen geschikt zal worden geacht tot het
verkrijgen van het gewenste resultaat.
Dat de inzet van het bestuur van de
wijkgejneenschap omgekeerd evenredig
is aan de belangstelling van de meeste
bewoners werd bewezen met de pre
sentatie van het winterprogramma.
Zaterdag 3 oktober is er een jeugd-
wielerronde in de wijk voor iedere mi
ni-Engelenburger van 5 tot 15 jaar. De
ontspanningscommissie organiseert een
aantal klaverjasavonden, maar ziet af
van verdere activiteiten gezien de ge
ringe belangstelling vorig jaar voor
viswedstrijden, autopuzzelrit en drop
pings.
Met als hoogtepunt een voorstelling
van de „Fabeltjeskrant" op 25 novem
ber zijn er dit jaar nog verschillende
evenementen voor de jeugd zoals een
Bingomiddag en het Sinterklaasfeest.
In januari van het volgend jaar
wordt o.a. een songfestival voor de
jeugd georganiseerd en een voorstelling
door het gezelschap „Franklins Won-
dershow". Op het menu voor 1971 staan
verder tekenwedstrijden, een bosspel-
middag, een familietrip naar „De Efte-
ling" en een gevarieerd programma op
Koninginnedag.
Geboren: Cornelis Pieter, z.v. P. van
Schuppen en T. van Heerikhuize; Erik
Theodoor z. v. H. S. Helder en Z. G.
Oosterhoff, Veenendaal; Bertha Johan
na, d.v. A. Kok en M. T. van Dijk, Eist;
Willemina Johanna Hendrika, d.v. A.
van de Pol en G. G. van de Craats,
Veenendaal; Gerritdina Grada, d.v. A.
van de Pol en G. G. van de Craats,
Veenendaal; Janna Helena Hendrika
Anna, d.v. C. van Drumpt en G. J. C.
Janssen; Cornelis, z.v. C. van Wijk en
A. G. G. van de Bovenkamp, Veenen
daal; Irene, d.v. J. H. M. Peters en M.
T. M. Horsten, Veenendaal; Zeger Gijs-
bertus, z.v. J. G. van den Bovenkamp
en C. Kuijer, Eist.
Ondertrouwd: H. van Roekei, 36 jr.,
Barneveld en J. Hovestad, 25 jr., Rhe-
nen; H. Rijkse, 23 jr., Rhenen en J. van
de Waal, 21 jr., Rhenen; W. J. Otte, 23
jr., Rhenen en C. van de Haar. 22 jr.,
Rhenen; P. G. Boermans, 27 jr., Rhenen
en J. van der Voort, 21 jr., Rhenen; G.
E. van Dam, 22 jr., Rhenen en W. de
Jong, 20 jr., Rhenen; G. M. J. de Bruin,
25 jr., Gouda en W. C. J. Pieters, 23 jr.,
Rhenen.
Gehuwd: M. G. van Burken, 23 jr.,
Veenendaal en M. P. Bergman, 21 jr.,
Rhenen; J. Roelofs, 23 jr., Veenendaal
en J. E. de Jong, 19 jr., Eist; G. Mol, 23
jr., Rhenen en C. T. A. Maassen, 22 jr.,
Rhenen; J. Nieuwenhuis, 22 jr., Rhenen
en J. M. van Ginkel, 24 jr., Rhenen.
Overleden: H. Bolderman, 71 jr., geh.
m. H. de Kievid, Veenendaal; H. L.
Ruggenberg, 68 jr., e.v. H. J. Veenman,
Veenendaal; R. van Dijk, 84 jr., e.v. W.
H. P. M. van Ravenswaay; T. Baars, 89
jr., e.v. H. van den Oosterkamp, .A van
Maanen, 53 jr., e.v. A. van de Lust-
graaf, Veenendaal; A. Willemsen, 80 jr.,
ongeh. Leersum; C. R. van Lienden, 74
jr. e.v. G. van de Grift. Amerongen; R.
van den Berg, 80 jr.. geh. gew. m. E.
Jonkers, Kesteren.
Elders geboren: te Wageningen, Cor
nelis Gerrit, z.v. C. G. Mater, en G.
Mansier.
Elders Overleden: te Wageningen, C.
van de Scheur, 63 jr., e.v. J. Verstrate;
te Ede, A. Bosman, 56 jr., e.v. J. C. van
Ossenbruggen, Eist; te Ede, H. C. van
Dorian, 80 jr., e.v. F. van Daalen.
VEENENDAAL De 62-jarige mevr.
V.-B. die enige dagen bij haar zoon aan
de Groenelaan had gelogeerd en op
punt stond naar Friesland te vertrek
ken, kwam 'gistermiddag zo ongelukkig
ten val, dat zij met ernstige verwondin
gen in het Julianaziekenhuis moest
worden opgenomen.
Zij viel van de trap toen zij met haar
koffer de trap afkwam. De hoofdwon
den die zij daarbij opliep waren wel zo
ernstig dat een schedelbasisfractuur
niet uitgesloten moeten worden geacht.
SCHERPENZEEL Eiermarkt. Aan
gevoerd circa 750.000 stuks. Plandel
vlug. Prijzen van f 11.50 tot f 12.50;
henneëieren van f 6,tot f 10,Allee
oer 100 stuks.
De dominee heeft zijn besluit ge
nomen. Jubileren is best, maar geen
flauwe kul met cadeautjes. Hij voelt
er wel wat voor ook in andere ge
vallen het oveiladen met geschen
ken wat af te zwakken, ofschoon
hij toegeeft: „J§ bent er heus geen
mooie jongen mee, maar nog al
tijd een kwajongen vergeleken bij
de collega's die in onderontwikkel
de gebieden in alle armoede wer
ken. Verder kan je wel voortdurend
optateren tegen mensen die naar
jouw smaak in te grote luxe leven,
maar dat is ook erg relatief na
tuurlijk...".
In 1930 begon ds. Overduin zijn
predikantencarrière im het Drentse
dorp Sleen. Zoals aan alle stand
plaatsen bewaart hij er goede herin
neringen aan. „Ik heb nu eenmaal
een veelzijdige interesse. Ik hou van
preken, van doceren en catechise
ren, van het menselijke contact
vooral. Dat heb ik m Amsterdam er
varen toen ik evangelisatiepredikant
was na de oorlog. Het was daar in
hoge mate pionierswerk. Je moest
zelf de opbouw van het werk onder
volwassenen en asfaltjeugd gestalte
geven, en de psychische benadering
van het contact met de mensen. Ik
werkte er in de Indische buurt.
Verrukkelijke mensen, die Am
sterdammers. Je kunt er goed mee
werken, en ze ergens enthousiast
voor maken. De kerk had daar geen
geld voor mij. Toen heb ik gezegd,
daar zorg ik zelf wel voor, Dat luk
te, want het eerste jaar had ik al 75
duizend gulden, en het werd telkens
meer. Ik heb er nooit gebrek aan
geld gehad. Zodra zo'n gemeente ziet
dat het werk zinvol is, komt ze wel
los."
Over uw hoofd heen is een rijm
pje gelanceerd: Ligt uw levenshuis
in puin, haal uw troost bij Overduin.
Hoe is dat ontstaan?
„Ja, dat heeft dr. Okke Jager in
die Amsterdamse tijd eens humoris
tisch zo gezegd. Ik ben altijd nogal
sterk pastoraal geïnteresseerd ge
weest. In Amsterdam was ik be
nauwd dat ik alleen maar directeur
van een soort bedrijf zou worden, en
bang het contact met de mensen
zelf te verliezen. Ik liep dus de kans
dat ik het eigenlijke werk niet meer
zou doen. Dat heb ik geprobeerd te
voorkomen. Ik hield bijvoorbeeld el
ke zaterdag spreekuur van twee tot
negen uur.
Tja, dat was de tijd van de
NSB-ers en SS-ers, die toen ook,
met de rug naar de muur, naar ons
toekwamen. Ze konden geen huis
meer krijgen en hadden allerlei an
dere moeilijkheden. Daar heb ik óók
voor gevochten. Vanuit hetzelfde
evangelische beginsel, dat ik eerst
als motief had voor mijn strijd voor
de Joden. Tégen het onrecht. Niet
dat ik nou zo'n zachtgekookt eitje
ben hoor, maar het gaat om een po
sitieve houding. Ik heb dat werk
met veel zegen mogen doen. Er zijn
ook heel veel van die mensen ge
weest, die daardoor Christus hebben
gevonden."
Ds. Overduin praat, breeduit zit
tend in een houten stoel, soms met
een hand voor z'n mond, en zachte
stem, soms nauwelijks verstaan
baar. Zijn 68 jaren zie je hem niet
aan. Scherp zijn z'n formulerin
gen, ofschoon hij ze vaak met
flash-backs lardeert, als hij praat
over het verleden.
In 1942 werd u in Arnhem door de
Duitsers gearresteerd, en u kwam in
het concentratiekamp Dachau te
recht.
„Dat gebeurde op de 8ste februari,
na een ondeugende preek. De Duit
sers hadden onze christelijke school
gejat, en die gingen ze gelijkschake
len door een NSB-er hoofd te ma
ken. Dat was het begin in de onder
wijswereld. In Arnhem werd een
proefballonnetje opgelaten om op de
scholen de nieuwe leer te introduce
ren. Het hoofd van de school werd
in de gevangenis gezet.
Op 8 februari hadden we een bid
stond, en de Gestapo zat in de kerk.
Ik was al eens eerder op het matje
geroepen omdat ik nogal vrijmoedig
preekte. Maar ja, de mensen moes
ten een hart onder de riem hebben,
dus ik vertelde hoe de stand van
zaken was. Ik zei, deze school is niet
meer van ons, ze is gestolen.
Het onderwijzend personeel moet
onderduiken, en de kinderen moeten
thuis blijven. Onze kinderen zijn
niet gedoopt in de naam van Hitier,
Goering en Goebels, maar in de
naam van de Vader, de Zoon en de
Heilige Geest. Dat wil zeggen dat we
de consequenties van de lijdensge
schiedenis moeten waanvaarden.
Met mijn vrouw had ik het al uit
voerig besproken, want dat is een
spanning hoor, het gaat om leven of
dood. Ik zei, ik ben bereid. Ik krijg
de kogel of ik ga naar het concen
tratiekamp. Ze was reuze flink. Ze
vond dat we God niet alleen in tijd
van voorspoed moeten dienen, maar
ook in tegenspoed. Ik heb die zon
dag gepreekt over „zalig dien ver
volgd worden om der gerechtigheid
wil." Kijk, Christus zegt niet: arme
stakker, dat je vervolgd wordt, nee
Hij zegt notajüene zalig..."
Na de dienst werd ds. Overduin
thuis gearresteerd. Men heeft
hem naderhand wel gevraagd
waarom hij niet is ondergedoken.
Zijn verklaring is recht door zee:
„het kon niet, want het was geen
ondergrondse, maar een boven
grondse strijd. Als hij was onder
gedoken had hij het gevoel gehad
een kwajongen te zijn die hard
wegloopt als hij een ruit heeft in
gegooid. Hij zou de gemeente met
de gebakken peren laten zitten.
Hij wilde echter als herder bij de
schapen blijven.
Heeft het verblijf in Dachau
invloed gehad op uw vervroegde
emeritaat van vijf jaar geleden?
Ja, zeker, en dat is ook geen won
der. We gingen met 65 man vanuit
Amersfoort naar Duitsland. Drie
hebben het overleefd. Op het diep
tepunt woog ik nog maar 84 pond.
Dat waren er 184 toen ik gevangen
werd gezet. Je werd er een onher
kenbaar geraamte. De zomer van '42
was onvoorstelbaar. Om kwart over
drie werd je je nest uitgeslagen, en
de hele dag was je dan in looppas in
zware commando's bezig tot 's a-
vonds elf uur, zonder een ogenblik
te zitten."
Hebt u uw gevangenschap van
22 maanden ervaren als een test
case voor uw geloof?
„Dat is het ook geweest, maar ik
heb het in 't bijzonder ervaren als
een genade, dat God mij daar geroe
pen heeft. Die arme stakkers hadden
er natuurlijk geen geestelijke ver
zorging. Trouwens wat zouden ze
met een predikant van buiten heb
ben moeten beginnen? Ze zouden
zeggen, hij kan mooi kletsen, maar
je gaat vanavond weer naar moeder
de vrouw. Nee, het is de wijsheid
van God geweest, dat hij verschei
dene priesters en dominees bii de
kraag pakte en zei: hier heb je je
werk. En 't was zegenrijk, ja, al
ging het niet zonder kleerscheu
ren..."
De jubilerende predikant geniet in
de gereformeerde kringen hoog aan
zien. Onder meer diverse publicaties
op theologisch gebied trokken in
binnen- en buitenland de aandacht.
Hij heeft ruw geschat twaalf boeken
op zijn naam staan, en hij verleende
medewerking aan een veel groter
aantal. In zijn boeken richt hij zich
sterk op de verstaanbaarheid voor
het gewone volk, zoals hij zelf zegt.
Hij schrijft over de christelijke
hoop, het onaantastbare, en als re
sultaat van de methodiek van de
evangelistiek en de pastorale bena
dering verscheen bijvoorbeeld „Tact
en contact", een bundeling van
voorlezingen die hij aan een univer-
VEENENDAAL De heer J. A. Koot, voorzitter van de wijkgemeenschap
„De Engelenburg" heeft tijdens de ledenvergadering die in het Rodekruisge-
bouw aan de Sterke Arm werd gehouden een dringend beroep gedaan op alle
Engelenburgers wat meer de schouders te zetten onder het werk van de wijk
gemeenschap. „Het is niet eerlijk om alles over te laten aan een paar mensen,
die stug doorgaan met hun werk en die waarschijnlijk zelf niet eens kunnen
uitleggen waarom ze zich zo inspannen". De heer Koot zag de toekomst van de
wijkgemeenschap niet erg rooskleurig in als het gros van de bewoners hun
apathische houding niet overboord gooien".
