Toestand in M.-Oosten
weer gespannen
Kerk
tegen
in Italië blijft
echtscheiding
F.D.P. niet
coalitie
uit
Niet veel nieuws in Londen
op autotentoonstelling
Getuige
Over de
grenzen
iWapens voor Israël en Jordanië;
voorwaarden van Egypte
VOL MET SPELDJES
PHILIPS
Grote droogte
in Brazilië
Britse steden
vervuilen
Doden bij nood
weer aan de
Costa Brava
Duitse agenten
protesteren
Roemenen
vragen asiel
Sovjet-geleerden
protesteren
DENTOFIXJ
méér licht oplaieL
„voor dezelfde
sl room kosten
'ARGENTA
SUPER LUX
de lamp met het speciale
hchtvenster aan de onderzijde
PRESSIE
INCIDENTEN
WAPENS
HABASJ
ISixon faalde bij
burgerrechten
Uitgewezen priester»
mogen terug
naar Bolivia
DINSDAG 13 OKTOBER 1970
ADVERTENTIE
TEL AV1V Mocht Eg>pte besluiten het bestand te beëindigen en de strijd
te hervatten, dan /.al het Israël volledig gevechtsklaar op zijn pad aantreffen.
Dit heeft premier Golda Meir vandaag gezegd op een beotuursvergadering
van de arbeidspartij.
In reactie op de „conflicterende ver
klaren over het bestand" die in het af
gelopen etmaal uit Cairo waren geko
men, verklaarde mevr. Meir: „Er zijn
twee partijen nodig om een voortdu
rend bestand te verzekeren, maar
slechts een voor een hervatting van de
vijandelijkheden".
Hoewel Israël „bidt dat het bestand
aanhoudt", waarschuwde zij: „Israël
heeft het bestand niet aanvaard als een
tijdelijke adempauze, maar als een stap
op weg naar vrede. Wij zijn niet gene
gen ons te houden aan een overeen
komst die onmiddellijk wordt geschon
den. of aan beloften die onmiddellijk in
worden getrokken."
Zij beloofde dat de Russen er geen
spijt van zouden hebben, als zij de lan-
ceerplaatsen voor luchtafweerraketten
uit de Suez-Kanaal-zone zouden weg
halen, voordat de strijd hervat wordt.
Daarmee zouden zij zich van blijvende
invloed in het Midden-Oosten verzeke
ren, aldus mevr. Meir.
Waarnemend president Anwar Sadat
van Egypte heeft de beschuldiging
geuit, dat de Ver. Staten na de dood
van president Nasser druk hebben uit
geoefend op de Egyptische leiders.
Hoewel Sadat, die zijn verklaring op
een bijeenkomst van boeren aflegde,
zijn beschuldiging niet preciseerde zei
radio-Cairo over de kwestie
Egypte is bereid het bestand langs
het Suezkanaal te verlengen indien Is
raël het vredesgesprek onder VN-
bemiddelaar Jarring hervat en indien
Israël de eis laat vallen dat Egypte zijn
raketten langs het Suez-Kanaal terug
trekt.
ROME Het Italiaanse episcopaat
heeft maandag gewaarschuwd dat de
aanvaarding van het wetsontwerp tot
echtscheiding in een aantal gevallen
een schending zal betekenen van het
Concordaat, dat het Vaticaan in 1.929
heeft gesloten met de toenmalige Ita
liaanse dictator Mussolini.
De bisschoppen gaven na afloop van
een conferentie uiting aan hun „diepe
leedwezen en grote pastorale bezorgd
heid over de gevaarlijke gevolgen, die
een dergelijke wet zal hebben voor de
familiegebruiken en het gehele sociale
leven van het land."
ABORTUS
Namens Paus Paulus heeft de Vati
caanse staatssecretaris kardinaal Villot
in een brief aan de secretaris-generaal
van het internationale verbond van ka
tholieke artsen verenigingen: euthana
sie, abortus een bepaalde medische ex
perimenten op mensen veroordeeld. De
kerk, aldus kardinaal Villot in zijn
brief, is er zich van bewust dat er zich
pijnlijke gevallen voordoen, waarbij
het leven van de moeder in gevaar is.
Toch kan zij de zogenaamde „therapeu
tische vruchtafdrijving" niet aanvaar
den. Een gemeenschap die onder diver
se voorwendsels abortus wettigt, gaat
in tegen de pogingen die de beschaving
al eeuwenlang onderneemt. De kerk
heeft abortus altijd als moord be
schouwd en uit niets blijkt dat vrucht-
tfdrijving nu niet als moord mag wor
den gezien.
Over euthanasie merkt kardinaal
Villot op, dat de genadedood zonder
toestemming van de zieke moord en
met zijn toestemming zelfmoord is en
daarom nooit geoorloofd kan zijn. Dit,
nidus de kardinaal, betekent echter niet
dat de arts verplicht is alle overlevings
technieken. die hem door de weten
schap ter beschikking zijn gesteld, toe
te passen. Het is de plicht van de arts
het lijden te verminderen, maar niet
om met alle hem ten dienste staande
middelen een leven te verlengen dat
niet meer echt menselijk is en op na
tuurlijke wijze ten einde gaat.
„Terecht veroordeelt iedereen de
misdadige experimentele praktijken
zoals die door totalitaire regimes wor
den uitgevoerd. Maar iedereen weet dat
medische experimenten op de mens
niet zonder meer veroordeeld kunnen
worden...in het bijzonder wanneer het
om nieuwe geneeswijzen gaat".
„Het is aan u. als experimenterende
artsen om de altijd veranderende regels
op dit delicate gebied vast te stellen,
zonder daarbij uit het oog te verliezen
dat het fundamentele principe van de
medische ethiek het respect voor de
mens blijft..."
BARCELONA Tijdens de stormen
die zondag in het gebied van Arenys
Del Mar aan de Costa Brava ten noor
den van Barcelona hebben gewoed, zijn
drie mensen om het leven gekomen.
Zeven personen worden vermist. Een
van de drie die omkwamen en de ze
ven vermisten namen deel aan een
zeilwedstrijd. De twee boten waarin
zij zaten, vergingen.
De twee andere doden zijn Britse
toeristen die door een golf werden
meegesleurd toen zij op het strand
naar de storm stonden te kijken.
BONN Ook de Westduitse politie
agenten gaan protesteren tegen overbe
lasting en slechte betaling.
Zaterdag houden ettelijke duizenden
leden van de vakbond van rechercheurs
een „mars naar Bonn". In Wiesbaden,
de hoofdstad van de deelstaat Hessen,
zullen achtduizend Hessische politie
mannen een protestmars ondernemen.
Achtergrond van de demonstraties is
dat de politie kampt met groot perso
neelsgebrek en een steeds hopelozer
strijd voert tegen de groeiende crimina
liteit. De slechte betaling werkt deze
ontwikkeling uiteraard in de hand om
dat steeds minder jongemannen het
toch al weinig populaire beroep van
politieman kiezen.
ADVERTENTIE
Dit werd gisteren in gezaghebbende
kringen in Cairo vernomen. Gezegd
werd dat Egypte in dat geval het op 5
november aflopende bestand voor een
periode korter dan 3 maanden zal ver
lengen.
De Palestijnse commando's die tijde
lijk Libanon hadden verlaten om mee te
vechten in de Jordaanse burgeroorlog,
keren nu weer naar hun bases terug.
Dit verklaart, aldus legerkringen in Is
raël, hel toenemend aantal incidenten
langs de Libanees-Israëlische grens. De
afgelopen week is melding gemaakt
van vijf incidenten, tegen slechts een
langs de Jordaans-Israëlische grens.
Als deze incidenten zich blijven voor
doen, zal Israël zich genoodzaakt zien
passende maatregelen te nemen, aldus
deze zegslieden.
Israël heeft dit jaar voor ongeveer
800 miljoen Amerikaanse dollars aan
defensiemateriaal ingevoerd. In 1966
was dit nog 160 miljoen dollar, zo heeft
de directeur-generaal van het 'Israëli
sche ministerie van Financiën, Avra-
ham Agmon, meegedeeld.
Het aandeel van Defensie op de be
groting is gestegen van 27 procent in
1964 tot ongeveer 45 procent dit jaar,
en bedraagt ongeveer 923 miljoen Is
raëlische ponden.
Wanneer andere defensie-uitgaven,
zoals het bouwen van schuilkelders,
toelagen voor reservisten en speciale
toewijzingen voor nederzettingen aan
de grens, hierbij worden opgeteld, vor
men de totale uitgaven bijna de helft
van het begrotingsbedrag en 30 pro
cent van het bruto nationale produkt.
Premier Achmed Toekan van Jorda
nië heeft verklaard, dat zijn regering
de VS heeft gevraagd, het militaire ma
terieel te vervangen dat in de gevech
ten van vorige maand met de Palestijn
se guerrillastrijders verloren is gegaan
Hij zei dat vooral munitie nodig was.
Overigens ontving Jordanië op het
ogenblik al munitie en wapens. Bijzon
derheden wilde de eerste minister niet
geven.
In antwoord op vragen verklaarde
Toekan, dat Amerika vorige maand
niet officieel had aangeboden tussen
beide te komen in de burgeroorlog. Het
had echter wel „in de lucht gezeten".
Zijn regering had zich tegen een even
tuele interventie verzet. Over de strijd
merkte de premier op. dat Jordanië het
enige Arabische land is, dat Palestijnse
commando's van zijn grondgebied laat
opereren en dekking aa* hen geeft bij
acties in het door Israël bezette gebied.
De betrekkingen met de Palestijnen
waren goed geweest, totdat „enige
nieuwe elementen" bij de commando's
waren binnengedrongen. Toekan deelde
mee, dat Jordanië ook hulp van vele
andere landen nodig heeft om de scha
de te herstellen.
Dr. George Habasj, de Marxistische
leider van het „volksfront voor de be
vrijding van Palestina", is voor het
eerst sedert het uitbreken van de bur
geroorlog 'in Jordanië, weer opgedoken
in Amman.
Op zijn hoofd staat nog steeds een
prijs van 50.000 gesteld, die tijdens de
gevechten tussen leger en commando's
door de militaire overheid is uitgeloofd.
Een lid van het centraal comité van
het Volksfront heeft bevestigd, dat Ha
basj in Amman is, maar weigerde in
lichtingen te verstrekken over zijn ver
blijfplaats.
De Jordaanse regering heeft na het
staken van de gevechten bekendge
maakt. dat zij voortaan alleen de be
trekkelijke gematigde guerrillaorganisa
tie Al Fatah van Jassir Arafat zal er
kennen. En niet langer het „volksfront"
of andere linkse guerrillagroeperingen.
DEN HAAG Miniatuurstad
Madurodam in Den Haag heeft dit jaar
1.005.643 bezoekers geteld. Van hen
kwam 55 procent uit het buitenland.
FORTALEZA In het sedert een
half jaar door droogte geteisterde
noordoosten van Brazilië zijn maandag
opnieuw plunderingen begonnen door
bewoners van de arme buitenwijken die
de steden intrekken op zoek naar voed
sel en water.
In Catarina, een stad in het zuid
oosten van de staat Ceara, stroomden
maandag honderden „Glagelados" naar
het centrum, waar zij het stadhuis be
zetten en winkels en voedseldepots
plunderden.
Bij Aeopiara vormen meer dan dui
zend dakloze hongerige „Glagalados"
een bedreiging voor de stad. Hun aan
tal wordt door een dagelijks groeiende
toevloed van zonder werk geraakte
landarbeiders steeds groter.
WASHINGTON De Amerikaanse
regering is haar beloften op het gebied
van de burgerrechten niet nagekomen.
Dit heeft de Amerikaanse commissie
voor de burgerrechten gisteren in Wash
ington meegedeeld.
De commissie acht in laatste instantie
de president verantwoordelijk voor het
falen. De vice-voorzitter van de com
missie. Martin Sloane, zei dat de kritiek
niet alleen tegen president Nixon ge
richt was maar „tegen iedere presi
dent". „Wij hebben in het verleden
nooit een periode gekend waarin vol
doende gedaan werd aan de burger
rechten".
In het lijvige rapport constateert de
commissie dat de minderheidsgroepen
in de Verenigde Staten op een aantal
punten, zoals werkgelegenheid, onder
wijs en huisvesting, niet door de rege
ring als gelijke van de overige Ameri
kanen behandeld worden.
Deze inwoner van Boedapest ver
zamelt sedert 1924 ijverig alle mo
gelijke soorten speldjes. Hij heeft er
op het ogenblik een stuk of 600. waar
van hij er 500 doorlopend op zijn
windjack en hoed draagt. Natuurlijk
zijn het niet zó maar speldjes: uitslui
tend insignes van Hongaarse en bui
tenlandse toeristenverenigingen ko
men in aanmerking.
LONDEN De staking van de ge
meentewerklieden in een groot aantal
Britse steden veroorzaakt een ernsti
ge vervuiling, maar dat is nog niets
vergeleken bij wat de steden in de
toekomst te wachten staat.
Premier Heath heeft de waarschuwing
gekregen, dal de grote steden in
Groot-Brittannië hetzelfde verval te
gemoet gaan als men nu in de Ver
enigde Staten beleeft, tenzij er nieu
we middelen worden gevonden om
saneringen en verpfeuweingen te fi
nancieren.
Heath heeft over dit enorme vraag
stuk besprekingen gevoerd met afge
vaardigden van de gemeentebesturen
van Londen. Manchester. Birming
ham, Liverpool en Newcastle.
In Groot-Londen denkt het gemeente
bestuur aan een toeristenbelasting of
een bijzondere omzetbelasting ter
versterking van de gemeentelijke fi
nanciën. Ook is er gedacht aan een
loterij.
Alle Engelse gemeenten heffen al een
eigen belasting op onroerrend goed.
Die is verwerkt in de huren. De huis
eigenaren krijgen er een spedale
aanslag voor.
Het directe vraagstuk van de vervui
ling wordt met de dag groter. Daar
van getuigen de hopen vuilnis op de
straten, het gevolg van de staking
van het gemeentelijk personeel, die
nu haar vierde week ingaat.
Dan is er ook de geweldige vervuiling
van rivieren, zoals de Theems, waar
in miljoenen liters ongezuiverd riool
water terechtkomt. Op dit ogenblik al
zou herstel van een gezonde visstand
tien jaar vergen.
PARIJS Vijf Roemenen, deel uit
makend van een groep toeristen dis
Parijs bezochten, hebben in Frankrijk
politiek asiel gevraagd, zo is uit goed-
ingelichte bron vernomen. Een van hen
had in zijn hotelkamer tweemaal ge
poogd zich van het leven te beroven
omdat de organisatoren van de groep
hem wilden dwingen naar Roemenië te
rug te keren. Hij ligt. in het zieken
huis maar verkeert niet in levensge
vaar.
BONN Met spanning ziet Bonn uit naar 6* verkiezingen in de deelstaten Hessen
en Beieren op 8 en ,22 november.
Als dan de door tweedracht verscheurde liberale partij (FDP) een nederlaag lijdt,
dreigt de politieke basis onder de regering Brand-Scheel weg te spoelen.
Erich Mende, de ex-partijvoorzitter
die vorige week overging naar de
christen-democratische CDU: „Na de
verkiezingen in Hessen en Beieren
moeten de liberale parlementsleden
kleur bekennen. Ik verwacht dat een
derde van de liberale Bondsdagleden
zal overstappen naar de CDU."
De christen-democraten zouden dan 'fi
krappe meerderheid in de Bondsdag
MOSKOU Vijf Russische, geleer
den hebben in een „verklaring uiting
gegeven aan hun bezorgdheid over het
proces, dat op 14 oktober te Kaloega zal
beginnen tegen de wiskundige R. Pime-
nof. Deze wordt ervan beschuldigd
„welbewust leugenachtige verzinsels te
hebben verspreid, waarmee de Sov
jet-Unie wordt belasterd". Dit slaat o.a.
op het laten circuleren van de tekst
van het „manifest van de 2.000 woor
den", dat in Praag werd gepubliceerd,
vlak voor de militaire interventie van
de Russen.
De betrokken geleerden zijn de na
tuurkundigen Andrei Sacharof, v.
Toetsjin, V. I. Tsjalidze en Belojozerof
en de bioloog S. A. Kovalef. In brieven
aan de procureur-generaal van Lenin
grad en de president van de rechtbank
in Kaloega schreef Tsjalidze, dat ge
noemde tekst destijds is afgedrukt in
het Tsjechoslowaakse blad „Literarny
Listy", dat niet in de Sovjet-Unie was
verboden. Naar in wetenschappelijke
kringen in Moskou verluidt, is Pimenof
in 1957 wegens „anti-Sovjet-activiteit"
tot tien jaar gevangenisstraf veroor
deeld. Door toedoen van prof. Keldysj,
de voorzitter van de academie van we
tenschappen, werd hij in 1963 vrijgela
ten.
Deze zomer werd hij opnieuw aange
houden. Hij werkte toen in het weten
schappelijk centrum van Obninsk, na
intussen gepromoveerd te zijn in de
wiskunde.
Genoemde vijf geleerden vragen het
proces tegen Pimenof te mogen bijwo
nen.
LONDEN Vandaag opent in
Londen de jaarlijkse autotentoon
stelling.
Wat de Britse produkten betreft,
Ford komt uit met onder meer de
nieuwste Cortina, die te beschouwen
is als een halfzuster van de Duitse
Taunus. Het is de eerste Britse auto
die geheel volgens metrieke specifi
caties is gebouwd en waarvan vrij
wel alle onderdelen kunnen worden
geleverd door de Britse fabriek te
Dagenham en door die van de Duit
se Ford te Keulen.
British Leyland Corporation geeft
dit jaar niet veel te zien. De Rovers,
Jaguars, Morris en MG-wagens zijn
over het algemeen iets gemoderni
seerd en verfraaid, en het belang
rijkste is misschien wel, dat de maxi
van Austin nu niet alleen met een
1500 cc motor kan worden geleverd
maar ook met een van 1750 cc motor
kan worden geleverd maar ook een
van 1750 cc cilinderinhoud.
De maxi heeft ook een nieuwe
en „stillere" versnellingsbak ge
kregen en het interieur is fraaier
geworden.
Vauxhall (GM) toont zijn ver
nieuwde zeven wagen van het type
Viva. Zij zijn ianger en breder ge
worden en uitgerust met nieuwe
veiligheidsvoorzieningen.
Chrysler (United Kingdom) komt
met een GT-versie van de Avenger
die verleden jaar op de markt was
verschenen. De motor is hetzelfde
een van 1500 cc, maar heeft twee
karburateurs waardoor de maximale
snelheid is verhoogd tot 160 k.p.u.
De meeste nieuwe wagens uit het
buitenland waren verleden maand
als te zien geweest op de Parijse
„Salon". De snelste wagen te Londen
is de Aston Martin DBS-v8 die eer,
motor heeft met een inhoud van 5.4
liter. De maximum-snelheid zou
ruim 270 kilometer bedragen. Van
deze wagen, die vermoedelijk om en
nabij de 80.000 gaat kosten, zullen
er in 1971 ongeveer 100 worden ge
maakt die voor de VS bestemd zijn.
De Aston Martin, die plaats biedt
aan vier personen, is met de duurste
wagen van de tentoonstelling. Dat
zijn de Rolls Royce's waarvan de
goedkoopste 90.000 gaat kosten.
Men kan RR-wagens kopen die
„confectie" zijn, maar ook auto's die
zijn gebouwd en ingericht en opge
sierd volgens speciale wensen van
de HH Klanten. Wil men een Rolls
Royce hebben die werkelijk heel an
ders is dan die van de miljonair om
de hoek, dan mag men de prijs wel
met 50 percent verhogen.
Over het algemeen zijn de te Lon
den tentoongestelde wagens 4 a 5
percent duurder geworden dan die
van verleden jaar. De kleuren zijn
ook weer vrolijker, althans meer op
vallend geworden dan verleden jaar.
Op de tentoonstelling was maar eer
zwarte auto te zien. Een Rolls, uiter
aard.
Te Londen wordt tentoongesteld
door uit 14 landen in totaal. Men
heeft zioh nu weer toegelegd op het
aanbrengen van veiligheidsvoorzie
ningen zoals gordels, stuurkolommen
uit meer dan een stuk en uitsteken
de voorwerpen die „gevoerd" zijn,
en dus meegeven.
De Britse firma Lucas komt vooi
de dag men ruitenwissers voor kop
lampen, ronde zowel als vierkante
als langwerpige, zulks in verband
met een bepaling in de Britse wet
die verwacht wordt over het rijden
met „schone" lampen.
hebben. De secretaris generaal van de
CDU, Heek, pleit ervoor om in dat ge
val tussentijdse verkiezingen te houden
om een duidelijke uitspraak van de
kiezers te krijgen.
Na een spoedvergadering in het
weekeinde verklaarde het liberale par
tijbestuur, dat men de coalitie met de
sociaaldemocraten vastbesloten zal
voortzetten tot 1973.
Bondskanselier Brandt heeft bakzeil
gehaald in het civiele proces dat de
christen-democratische partij (CDU) te
gen hem had aangespannen omdat hij
de christen-democratische leiders had
beschuldigd van het provoceren van
wilde stakingen.
De CDU had gedreigd zestig promi
nente politici als getuigen voor de
rdchtbank te laten verschijnen, om
Brandts aantijgingen te weerleggen.
Met verkiezingen in de deelstaat
Hessen in het vooruitzicht deden
Brandts advocaten al enige tijd moeite
om het onverkwikkelijke proces met
een minnelijke schikking te beëindigen.
Dat is nu gelukt.
Brandt, die zijn beschuldiging eerst
staande hield, is nu bereid deze terug
te nemen. Hij verklaart overtuigd te
zijn dat de christen-democratische lei
ders niet hebben geprobeerd om werk
gevers op te stoken tot het provoceren
van wilde stakingen om daarmee de
deelstaat-verkiezingen van afgelopen
zomer te beïnvloeden.
Als tegenprestatie verklaart de CDU
zich overtuigd dat Brandt niet de opzet
had haar leidende figuren in discrediet
te brengen.
LA PAZ De regering van generaal
Juan José Torrez heeft de uitwijzing
van vijf R.K.-priesters en een predi
kant, die vorige maand Bolivia moesten
verlaten, ongedaan gemaakt. Zij mogen
het land weer binnenkomen. De vijf
geestelijken waren door de vorige rege
ring uitgewezen op beschuldiging van
„samenzwering tegen de staat".
De Boliviaanse regering maakte
voorts bekend, dat zij de terugkeer
weigert van oud-president Victor Paz
Estenssoro, die momenteel in Peru in
ballingschap vertoeft. Ook de naar Cu
ba uitgeweken oud-minister Antonio
Arguedas mag niet naar Bolivia terug.
Volgens de regering-Torrez hebben zij
de hand gehad in de „fascistische"
staatsgreep van generaal Miranda, die
na een kortstondig bewind door gene
raal Torrez is afgezet.
ADVERTENTIE
Gevoelt U zich
onzeker met Uw
KUNSTGEBIT?
Met behulp van
Dentofix kont
U weer cites
kouwen!
Bevestig Uw kunstgebit voor de gehele dag
door het 's morgens eerst even met het spe
ciale Dentofix-poeder te bestrooien. Dit on
schadelijke, smaakloze hechtmiddel ver
leent Uw tandprothese gedurende de ge
hele dag een stevig en betrouwbaar hou
vast. U kunt nu weer eten wat U wenst, U
kunt lachen, spreken of hoesten zonder in
moeilijkheden te geraken. Als U iedere och
tend wat Dentofix op de gebilsploat strooit,
kunt U verder vergeten, dat U een kunstgebit
draagt. Probeert U het eens; U zult meteen
het verschil constateren!
Meer dan 40.000 tandartsen in
de gehele wereld raden hun
pollenten aan Dentofix te
gebruiken. Het is verkrijg
baar in olie apotheken en
drogisterijen f. 2,60 per
plastic strooiflacon.
7o is dan ook de laatste van de
-'„kleine vier", die in september
1938 in München het beruchte ak
koord sloten, waarbij Tsjecho-Slowa
kije werd overgeleverd aan de wille
keur en wraakzucht van de nazi's,
overleden.
Edouard Daladier, stierf op 86-jarigs
leeftijd zaterdag in Parijs. Hij over
leefde daarmee Neville Chamberlain,
die reeds in 1940 stierf, Benito Mus
solini, die in 1945 aan het Como Meer
werd terechtgesteld en Adolf Hitler,
die in 1945 in de ruïnes van zijn
Rijkskanselarij en de puinhopen van
zijn „duizendjarig rijk" zelfmoord
pleegde.
Hiermee is dan de laatste getuige van
een nu niet zo erg roemrijk gedeelts
van de historie ten grave gedaald.
TTe loop van dit alles is in het kort
de volgende:
Hitier. de Oostenrijkse korporaal in het
Duitse leger tijdens de eerste wereld
oorlog, had in 1933 door list, geweld
en terreur de leiding in het Duitse
Rijk veroverd met zijn nazi-horden.
Na korte voorbereiding volgde eerst
de herbewapening, vervolgens de op
zegging van het verdrag van Versail
les en de bezetting van het daarbij
gedemilitariseerde Rijnland. Daarop
volgde de overval op Oostenrijk, dat
bezet werd.
Dit alles zagen de Westelijke geallieer
den met lede ogen, maar zonder enig
verweer aan.
Hitier zag toen de weg schoon voor
verdere chantage-politiek. Hij begon
in Tsjecho-Slowakije een „onder
drukte" minderheid aan Duitsers,
overblijfsel van de oude Donau-
monarchie der Habsburgers te ont
dekken. Via een geleidelijke opvoe
ring van het geweld, bracht hij de
wereld in paniek.
Toen begin september 1938 alles verlo
ren scheen, vloog de Britse premier
Chamberlain naar Godesberg, waar
hij concessies aan Hitier begon te
doen. De Tsjechen, halfhartig ge
steund, weigerden zich aan de nazi's
uit te leveren.
Tenslotte kwam eind september het ak
koord van München, waarbij het gro
tendeels door Duitsers bewoonde deel
van Tsjecho-Slowakije, Sudetenland
genaamd, aan Hitier werd overgele
verd. De Tsjechen, bedreigd van bin
nenuit, beroofd van hun fortificaties
in het grensgebied, alleen gelaten,
legden het hoofd in de schoot. De
„vrede" was voor een jaar uitstel
gered. Want Hitier bezette voor-
EDOUARD DALADIER
laatste man
jaar 1939 de overgebleven romp van
Tsjecho-Slowakije en maakte er het
„protectoraat, Bohemen-Moravië"
van.
Misschien was Daladier niet de zwaarst
schuldige aan deze debacle. Maar
medeschuldig was hij wel in hoge
mate. De „geest van München" later
als een schrikbeeld aangehaald voor
politici, leeft voort als een voorbeeld
van slapheid en toegeven aan chanta
ge-
Men moge dan Daladier persoonlijke
moed niet ontzeggen, politiek faalda
hij op het beslissende ogenblik, een
vreselijk vonnis voor een politicus.
TTaladier was de zoon van een Zuid
franse bakker. Hij kreeg een stu
diebeurs en trok naar Parijs waar hij
tenslotte leraar in de geschiedenis
werd. Later werd hij burgemeester
van zijn geboortestad, Carpentras. In
1914 nam hij dienst in het leger, al
hoewel hij toen al een voorname fi
guur in de politiek was hij be
hoorde tot de radicaal-socialistische
vrijzinnig-democratische partij be
gon hij zijn loopbaan als „gewoon"
sergeant. Hij verwierf een aantal on
derscheidingen en zwaaide af met de
rang van luitenant.
Na de eerste oorlog steeg zijn ster als
politicus snel. Hij genoot de steun en
vriendschap van de invloedrijke radi
caal Edouard Herriot.
Hij werd minister in diverse kabinet
ten. Sloot zich aan bij de nogal nood
lottige politieke combinatie van het
„Volksfront", een unie van democra
tische socialisten en communisten,
maar maakte zich daar nog op tijd
vrij van.
In 1938-'39 was hij premier. Hij sloot
het beruchte akkoord van München
en verklaarde (overigens zonder toe
stemming van het defaitistische par
lement) in september 1939 de oorlog
aan Duitsland.
Vlak voor de nederlaag maakte hij nog
plaats voor Paul Reynaud. Hij wei
gerde zich aan het verraderlijke be
wind van maarschalk Pétain te ver
binden en stemde tegen de benoe
ming van de maarschalk tot rege
ringshoofd.
Tijdens de tweede wereldoorlog werd
Daladier eind 1948 door de Duitsers
gevangengenomen en en naar Duits
land gevoerd.
Na de oorlog ging Daladier terug in de
politiek, werd gedeputeerde in de na
tionale vergadering van 1946 tot 1958,
was steeds een van de voornaamste
leiders van diverse radicale partijen
en ook burgemeester van Avignon.
Hfj aanvaardde evenwel geen regerings
functie meer. Hij was tegenstander
van dé oorlog in Indo-China.
Wat betreft „München" later gaf hij
eens toe aan oude vrienden dat het
tekenen van dat verdrag een fout
was geweest.