Toekomst van industrie
ligt ónder water
Jubilerende (25 jaar)
Rijkspolitie op toernee
Compleet met een
kleppend Angelus
VM
Wanker
op 2 melen
Nieuwe stuw in werking
Reuzenspeelgoed om „af te reageren
E
S=
gg
n
8S1
[i]
E
S
O
J
II
1
1
n
p
fH
m
O
0
H
m
jï
i
fg
SCHAKEN
DAMMEN
BRIDGE
KRUISWOORDRAADSEL
Oplossing vorige puzzel
^oals de Rijkspolitie ge-
wend is in het dagelijkse
leven op te treden, zo viert zij
diit jaar ook haar zilveren ju
bileum: strikt eenvoudig, zan
der omhaal van woorden en
toch op zo'n manier, dat je er
niet overheen kunt kijken. Zo
wordt bijvoorbeeld elk district
vereerd met een bliksembe
zoek van de ruim tachtig man
tellende Rijkspolitiekapel, be
staande uit politiemannen die
musiceren tussen de gewone
dienst door. Daarna vertelt de
districtscommandant aan be
langstellenden het een en an
der over de gang van zijn za
ken in zijn district.
In Nunspeet deed overste G.
J. Botterweg, districtscom
mandant in Apeldoorn, dat.
Een flink uit de kluiten ge
wassen district, dat Apel-
doornse: 330.000 inwoners met
400 rijkspolitiemannen, maar
eigenlijk zijn er 550 nodig.
Bovendien moeten voortdu
rend politiemannen afgestaan
worden voor bijstand in Am
sterdam, maar de kans bestaat
dat daaraan binnenkort een
eind komt.
De grootste zorg in dit di
strict: het verkeer. „Er zijn
andere dingen die misschien
meer opvallen, maar de onvei
ligheid van het verkeer blijft
het grootste probleem", aldus
overste Botterweg; „niet al
leen voor ons, maar ook rijks
waterstaat, gemeenten en alle
andere instanties die erbij be
trokken zijn".
"Tkaarna, in Nijmegen, di
strictscommandant overste
P. J. Plattel: ook al zo'n groot
personeelstekort. Waar zit dat
eigenlijk, in is er geen be
langstelling voor dienst bij de
rijkspolitie? Toch wel. De op
leidingsscholen in Arnhem en
Born zijn vol en als over twee
jaar de Arnhemse school
wordt overgeplaatst naar het
seminariegebouw in Apel
doorn, kunnen daar alleen al
650 cursisten terecht. De pijn
blijkt veel meer te zitten in
het wervingsbeleid van vlak
na de oorlog. In 1945, het op
richtingsjaar van de rijkspoli
tie, was er een enorme toeloop
van personeel. Daarna werd
gedurende een jaar of vijf niet
intensief meer aangeworven.
Het gevolg: nu zijn er wel ge
noeg ouderen en jongeren,
maar in de tussengroep zit een
gat. De verwachting is, dat het
in de komende vijf, zes jaar
kan worden opgevuld. Overi
gens valt altijd nog 90 procent
van de gegadigden af bij de
keuring en wel vooral bij de
psychologische test.
\fet veel waardering werd
gesproken over de vrouw
van de rijkspolitieman. Vooral
op de buitenposten komt de
dienst ook op haar neer. Als
adjudant, opper of wacht
meester op straat weer eens
niet gekreukelde auto's bezig
is, gaat thuis de telefoon of er
staat iemand aan de deur. Er
móet onmiddellijk iets gebeu
ren. Vaak is het zo, dat de
vrouw dan niet kan zeggen:
„Mijn man is er niet, kunt u
niet eens terugkomen?" Zij
moet weten wat haar te doen
staat en doorgaans weet ze het
heel aardig op te lossen. Over
ste Plattel, ronduit: „Als de
vrouwen niets deden, zou de
boel af en toe compleet lam
liggen". In die sector heeft de
Rijkspolitie kennelijk géén
personeelstekort...
T? énenzevèntig jaar. Een he-
leboel mensen geloven het
wel op mijn leeftijd, maar ik
vind het interessanter om nog
wat te doen". Dat zegt de heer
M. F. P. Pieters van de Bosweg
29 in Apeldoorn. Het moet dan
ook niet al te letterlijk worden
genomen, dat hij twee jaar
heeft gebouwd aan de minia-
tiurkerk, die in zijn woning
staat opgesteld.
De heer Pieters begon welis
waar op 26 december 1967 en
voltooide eind december 1969
het fraaie werkstuk, maar hij
was in diezelfde tijd ook alle
dagen druk in zijn functie als
reclame-adviseur van het be
drijf, dat hij samen met zijn
broer heeft.
Mevrouw Pieters is van me
ning, dat de kerk een beetje te
groot is uitgevallen. De boven
woning aan de Bosweg biedt na
melijk niet zo erg veel ruimte.
De heer Pieters echter wil het
nooit al te kinderachtig doen als
hij iets maakt.
Hij werkte in de keuken, in
de kamer en op het platje aan
het project, dat nu in de woon
kamer een ereplaats inneemt,
maar daaruit nog wel eens zal
moeten verdwijnen om er beter
uit de voeten te kunnen komen.
De kerk is 90 centimeter diep
en met de uitbouwtjes mee 70
centimeter breed. De toren is 1
meter 25 hoog. In de toren be
vindt zich een luidklok en een
uurwerk, dat tot op de seconde
juist loopt. Op het gebouw is
verder nog een consecratieklok
je aangebracht, dat hoorbaar
het Angelus kan kleppen, al is
het dan niet in de verte.
De heer Pieters heeft het in
terieur van de kerk, waar pila
ren een ruimtelijke sfeer schep
pen, voorzien van een orgel en
een altaar. Voor de wanden ge
bruikte de bouwer hardboard,
waar hij aan de buitenkant 6000
stukjes schuurlinnen opplakte
om steentjes te suggereren. De
boardwanden heeft hij van te
voren met witte verf ingewre
ven. De .steentjes" accentueer
de hij eveneens met wat verf.
Het materiaal voor het binnen
werk was formica. Het zand-
steeneffect werd bereikt met. al-
bastine met cellulose, bijge
werkt met verf om het geheel
oud te laten lijken.
Aan de bouw kwam voorts
latwerk van hout in diverse
soorten te pas. Het kleine .be
dehuis" is voorzien van echt
glas. Er kwamen aan weers
kanten verfstreepjes op om
glas-in-lood te imiteren. De lo
per werd gemaakt van moza
ïeksteentjes, de banken zijn van
balsahout.
Het hele bouwsel bevat geen
schroefje. Het werd met bison-
kit in elkaar gezet. Een entou
rage van bomen en beestjes
werd door de heer Pieters aan
gekocht. De straatverlichting en
de verlichting in de kerk legde
hij zelf aan.
De kerk is gebouwd volgens
het eigen ontwerp van de heer
Pieters. De schetsen ervoor
vervaardigde hij in de trein. Hij
heeft bijzonder veel belangstel
ling voor de kerken, die hij over
al langs de weg ziet. Hij be
wondert zeer de prachtige
bouwwerken in Maastricht en
Haarlem. Maar de heer Pieters
vindt dat de kerken die de
bouwmeesters van onze tijd
overal neerzetten, meer weg
hebben van grote schuren.
Geen wonder dan ook, dat het
model in zijn woning aan de
Bosweg volledig de sfeer van
het verleden ademt.
door H. Kramer
In een schaakolympiade als In Sie-
gen, waar honderden schakers uit alle
delen van de wereld elkaar ontmoeten
gebeuren natuurlijk wel eens abnor
male dingen.
Tot deze gebeurtenissen moet de
reglementaire nul gerekend worden,
die de Russische grootmeester
Kortschnoj in de voorronden te incas
seren kreeg omdat hij eenvoudig niet
verscheen. Hij sliep en niemand heeft
hem wakker gemaaktl Ongewoon was
ook de partij tussen Montragon en
L«e. die na 1. e4,g6 2. Pc3.Lg7 3. d4,d6 4.
f4,Pc6 remise werd gegeven. Onge
woon snel werd de strijd beslist tussen
Jacobson en Gelfer: 1. f4,c5 2. Pf3,Pc6
3. b3,Pf6 4. Lb2,g6 5. e3,Lg7 6. Le2,0-0 7.
0-0, d3 8. Del,d4 9. Pa3,Pd5 10. Tdl?,d3!
11. Lxg7.dxe2 11 Dxe2,Kxg7 13. d4 en
wit gaf verbouwereerd op.
Het ongewone van de hieronder
weergegeven partij schuilt in het slot.
Wit: MATANOVIC (Zuid-Slavië).
Zwart: KLUNDT (West-Duitsland).
Aljechin-verdediging. (Siegen 1970.)
1. e2-e4,Pg8-« 2 e4-e5.Pf6-d5 3.
d2-d4,d7-d6 4. c2-c4,Pd5-b6 5.
f2-f4,d6xe5 6. f4xe5,Pb8-c6 7..
Lcl-e3,Lc8-f5 Pbl-c3,e7-e6 9.
Pgl-f3
(De Aljechin-verdediging trekt in de
laatste tijd weer belangstelling. De
door wit gekozen bestrijdingswijze
staat als de scherpste bekend.)
9. „,,Lf8-e7 10. Lfl-e2,0-0 11.
0-OJ7-f6 12. «SxffU^xfS 13.
Ddl-d2JDd8-e7
(In deze variant beschikt wit over
een beduidend overwicht aan bewe-
gingsvrijhaéd. Toch ia rijn taak niet
eenvoudig omdat pion d4 een lastige
zwakte betekent. Da zwartspeler gaat
in het vervolg zeer consequent te
werk.)
14. Tal-di.TaS-dS
Dd2-cl,Tdfi-d718. h2-h3
(Mat 18L KhlXgS 17. dfi kan wit over
gaan in de banen van een beroemde
partij Bronstein-Rudakowski. 1945.
die een voor wit zeer gunstig verloop
nam. Zwart kan echter beter
16. ~,Tfd8 spelen. Met de tekstzet
vlecht wit de scherpe dreiging
g2-g4—g5 in de stand.)
16. .~,Tf8-d817. g2-g4
(De inleiding tot een grootscheepse
poging de gehele zwarte opzet te
weerleggen.)
1?Lf5-g6 18. c4-c5
(Op 18. _.,Pd5 volgt nu 19. Pxd5
waarna 19. ...exd5 20. g5 een stuk
kost, terwijl 19Txd5 20. Lc4,T5d7
21. Lb5 zeer gunstig voor wit is.)
18Pb6-c819. Le2-b54l7-h6
(Pareert de dreiging 20. g5.)
20. Le3-f2
(Dient in de eerste plaats om de elijn
vrij te maken voor de aanval op
zwarts zwakke ©-pion.)
20. ...,Lf6xd4!?
(Een interessant kwaliteitaoffer
waarmee zwart tegenkansen in het le
ven hoopt te roepen.)
21. Pf3xd4,Td7xd4 22. Lf2xd4,Pc6*d4
23. Lb5-d3
(Op 23. b4 volgt 23PxbS 24.
WA
JsL
Pxb5JLd3. of 24. Txd8t,Dxd8 25.
PxbS,Dd3!)
23. ...J>e7xc5
(Dit was de bedoeling: zwart be
schikt over verschrikkelijke dreigin
gen.)
De opgave van de week: wit speelt
en wint.
Oplossing in de volgende rubriek.
OPLOSSING
Wit (Larsen): Kei, Ddl. Tel en
hl,Lc3 en fl,Pg3, pionnen a3, b3, c4, d5.
e3. f2. h3.
Zwart (Portisch): Kg8. Dh4, Ta6 en
f8,Ld7 en g7,Pc5, pionnen a5, b7, c7. d«
e5, g«, h7.
Er volgde: 19. TfBxÖf 20.
Kelxf2,Pc5-e4f 21. Kf2-gl,Dh4xg3t. 22.
Lfl-g2,Dg3xe3f en wit gaf het op.
door J. M Bom
Juist voor het begin van de winter
competitie ontmoetten elkaar de ver-
.tegenwoordigende tientallen van
Gelderland en Overijssel. Dubbel in
teressant, omdat Gelderland sedert
;enige tijd de beschikking heeft over
|Rudi Palmer en Overijssel Jan de
Ruiter tot haar spelers mag rekenen.
In bovengenoemde wedstrijd ontmoet
ten beide spelers elkaar met het vol
genderesultaat:
Wit: J. de Ruiter; Zwart Rudi Pal
mer; Arnhem 5/9-701. 33-29 19-23; 2.
35r-30 17-22; 3. 30-24 11-17; 4. 38-33
6—11; 5. 42-38 Nu zwart het door wit
voorgestelde "RS" heeft afgewezen,
staat hij thans voor de keus, hoe in
deze opening het.spel voort te zetten.
(23-28) 32x23 (22-27) 31x22 (17x30)
34x25 heeft weinig zin. Na (20-25) kan
wit zowel door 32-28 een voorposten
gevecht inleiden als met 24-20 enz.
een interessant randschijfsysteem.
Zwart tracht een centrum-overwicht
te creëren. 5. v- 13-19; 6.24x13 8x19; 7.
40-35 3-8 8. 44-40 9-13; 9. 50-44
20-25; 10. 31-26 4-9; 11. 32-28 23x32;
12.37x28 19-23; 13.28x19 14x23; Zwart
'heeft het centrum veroverd en wit
gaat ten tweede male proberen vla een
voorpostopstelling dit centrum van
zijn kracht te ontdoen. 14.35-3010-14;
15. 40-35 Acht bij nader inzien toch
(30-24) niet zo gunstig en bereidt een
"switch" voor: 1514-20; 16. 48-42
5-10; 17. 33-28 leidt nu het genre in,
dat tot het eind de partij beheerst: een
randschijfformatie met bezetting van
het centrum, dat ook zwart conse
quent tegenspeelt: 17. 22x24; 18.
30x28 1-6; 19. 41-37 13-19; 20. 46-41
8-13; 21.37-32 2-8; 22.41-37 10-14; 23.
38-33 18-23; 24. 42-38 23-20; Op
(12-18) volgt 44-40 met zeer moeilijk
spel voor zwart. 25. 34x23 25-30; 28.
35x24 20x18; 27. 47-42 18-23; 28. 37-31
13-18; 29. 31-27 9-13; 30. 44-40 15-20;
Dreigt (23-29) en (17-21)
Op 40-34 volgt (23-29) 33x15 (17-21)
26x17 (11x44) 49x40 en (14-20) winst
Na 39-34 volgt dezelfde combinatie.
Daarom besluit wit tot: 31.49-44 20-24
(zie diagram) Het blijkt dat wit zoveel
tempi over heeft, dat zwart geen pro
fijt kan trekken van wits theoretische
nadeel: in tegendeel hij komt vanaf
dit ogenblik duidelijk in het nadeel.
32. 40-35 14-20; 33. 44-40 20-25 34.
40-34 24-30; 35. 35x24 19x30; 36. 28x19
13x24; 37. 45-40 30-35; 38. 34-29 35x24;
39. 29x20 25x14; 40. 39x50 18-22; 41.
27x18 12x23; 42. 50-44 7-12; 43. 44-39
8-13; 44. 42-37 13-19? Hoewel zwart
zeer moeilijk spel houdt, was direct
(12-18) beter. 45.37-31 12-18;
Aan onze lezers voor deze week de
opgave: hoe zoudt u vervolgd hebben?
als zwart 19-24 had gespeeld?
46. 26-21 17x28 47. 33x24 23-28; 48.
38-33! 16-21; Na (28-32) volgt 33-28
(32x23) 24-19 en wit wint 49. 33x22
11-17; 50. 22x11 6x17; 51. 39-34 en na
nog een aantal zetten gaf zwart op.
OPLOSSING
De stand was:
Wit (Kaplan): 23. 27, 28, 29, 31. 32, 38,
34,35, 36,37, 38, 39,44,45,49, 50 (17 st.)
Zwart (Gantwarg) 1, 2, 4, 5, 7. 8. 12,
13,14,15,16,17,18.19.20,24,25 (17 it)
Zwart won door.: (17-22) 28x17
(19x28!) 32x23 gedw. (12x41!) 23x3
(41-46) 31-27 (13-18) 3-17? Er dreigde
(18-23) 29x18 (24-30) 35x24 (20x40).
45X34 en wits dam gaat verloren. Na
3-26' volgt dezelfde afwikkeling maar
kost zwart een stuk meer. Nu volgt:
(18i-22) 17x10 (9x14) en wit gaf op!
ïn hét probleem van vorige week
stond u als zuid voor de taak 3 SA te
•maken op de volgende spellen:
Sch A
Ha 6 3
Ru A H V B 9 6
KI V B 9 4
Allen waren kwetsbaar. Het bied-
verloopwas geweest:
oost zuid west
pas 1 Ru pas
pas 8 SA pas
doublet pas pas
.noord
•1 Ha
'pas
pa*
Het doublet vroeg om een hartenu it-
komst. West deed wat zijn partner van
hem verlangde en kwam uit met har
den 8. legde op tafel de boer en oost
'nam met de heer. Nu speelde de oost-
apeler harten aas na. West bekende
nog met de 2. Vervolgens werd harten
10 doorgespeeld en da vraag was: „Hoe
speelt u dit spel verder?"
Welnu, een lastig probleem ls dit
niet, want er is maar één essentieel
punt. We zullen eerst eens uw slagen
gaan tellen. U hebt van top 1 harten
slag, 6 ruitenslagen (vooropgesteld dat
de 10 niet vijfde tegen zit) en 3 schop
penslagen, dat is bij elkaar 10 slagen.
Waar praten we dan nog over? Ja, u
hebt wel 10 slagen van top, maar u
bent niet in staat die 10 slagen alle
maal te incasseren, want de schoppen-
kleur blokkeert Als u schoppen aas
hebt geïncasseerd is er geen rentrée
meer naar de heer en vrouw op tafel.
Direkt voor het grijpen hebt u slechts
1 schoppenslag, 1 hartenslag en 6 rui
tenslagen en dat zou betekenen dat u
een slag te kort komt voor uw 3 SA
contract Het vrijspelen van een kla
verslag biedt uiteraard geen enkel uit
zicht op succes, want voordat u een
klaverslag ontwikkeld hebt, bent u al
lang down. De toekomst lijkt er dus
niet rooskleurig uit te zien. Er is ech
ter geern enkele reden tot somberheid,
want u kunt in deze derde hartenron
de dat hinderlijke schoppen aas oprui
men. Nu bent u in staat schoppen heer
en vrouw te incasseren en daarna
draait u de ruitenkleur af. Het 3 SA
contract komt dan precies binnen. In
wezen is dit probleem natuurlijk ver
re van moeilijk. Het enige is dat men
op het essentiële moment de juiste be
slissing moet nemen, want als schop
pen aas niet direkt weggedaan wordt,
is er geen weg terug meer.
Toen dit spel in de praktijk
voorkwam, gooide zuid wat haastig in
de derde slag een klavertje af. Schop
pen aas stond toen het maken van
meer dan 1 schoppenslag ln de weg en
het contract ging eentje down.
Het hele spel lag als volgt
door G J.R Förch
Sch H V 5 3
Ha V B 7 4
Ru 8 4
KI 10 6 5
Sch 10 9 T 4
Ha A H 10 9 5
Ru 2
_K1 A H 2
Sch A
Ha 6 3
Ru A H V B 9 6
KI V B 9 4
Eén opmerking kan over dit spel
nog gemaakt worden. Oost kan de
winnende speelwijze onmogelijk ma
ken door in de tweede slag niet harten
aas te incasseren, maar in plaats daar
van direkt harten 10 door te spelen. De
leider kan dan het blokkerende schop
pen aas niet wegwerken.
Het wordt weer eens tijd voor een
bi edpr obleempje. De meesterklasse,
viertallencompetitie kan ons er ge
makkelijk eentje leveren. Allen zijn-
kwetsbaar en u hebt als noord in han
den:
Sch B 6 I 2 Ha 9 7 4 Ru H 10 8 5
KI A 4
Het biedverloop ontwikkelt zich als
vol^t:
noord oost zuid west
pas 1 Ru paa
1 Sch pas 2 Ha pas
3 Ru pas 3 SA pas
Ik zou u nu twee vragen willen
voorleggen. Bent u het eens met
noords bieden tot nog toe? en wat
zoudt u nu doen met deze noordhand?
HORIZONTAAL:
1. gereedschap, 4 gereedschap, 8 ge
reedschap, 11 smeer, 12 vloerbedek
king, 13 verfrissingsplaats, 14 gereed
schap, 16 bouwmateriaal, 17 drank,
19 omdraaien, 21 dierenverblijf
plaats, 22 afbeelding, 23 lering, 25
godin, 28 stutten, 33 in het jaar, 36 ver
foeien,^? bergplaats. 39 bezorgen, 40
godin, 41 boerenplaats, 42 scheepsuit-
ruster, 44 urn, 45 gezellen, 48 metaal,
49 plaats in Friesland, 52 plaats in
Limburg, 54 kloosteroverste, 56 deel
van een woning. 59 plaats in Letland,
60 plaats in Zeeland, 61 hap, 62 bouw
land, 63 vreemde munt, 64 rustplaats,
65 klein, 66 muziekteken, 67 leeg.
VERTICAAL:
1 vaartuig, 2 voorzetsel, 3 bengel, 5
rivier in Nederland, 6 hoofddeksel, 7
plaats in Engeland, 8 zoogdier, 9 groet,
10 grutten, 15 boom, 18 griezelig, 20
landtong, 22 bevestigingsmiddel, 24
kort afsnijden, 25 schamen, 26 voor
zetsel, 27 plaats in Groningen, 29 vo
gels, 30 vrucht, 31 markt (Ind.), 32 ri
vier in België, 34 vocht, 35 lied, 37
vreemde munt, 38 projectieplaatje, 43
plaats in Zeeland, 45 zwarte kraal, 46
lichaamsdeel, 47 grasland, 48 manier,
50 wapen, 51 voorzetsel, 52 zwaar be
schadigd voorwerp, 53 rivier in Bohe-
men, 54 plant, 55 getal, 57 drank, 58
tocht.
HORIZONTAAL:
1 tobbe, 4 horde, 9 letters, 11 meester, 12
naar, 13 (roep, 14 eten, 17 neven, 19 edele, 21
anderen,22 staal, 23 skold, 27 Amor, 28 april,
29 egel, 32 kaviaar, 33 demonen, 34 Essen,
Xkluaa
VERTICAAL:
2 ontdaan, 3 blei, 5 opea fi dotatie, 7 flank, 9
krent, 10 strandloper, 11 rr >ederskind, 15
ovaal, 16 genot, 18 Ena, 20 dek, 22 stokvis, 24
degenao. U haaks. 25 klank, 10 Mad* 31
«mal
mp -te c hnie k -ve rk eer-we c hap-1 e chrriek-
fotaiek-verkoer—v. u t enschap-1 e chnlek-vrk
rke e r-we t en g; chap -1, /-» c hit i ek- verkeer-we t ei
ichap-verkeey-1 e chniek-wete» s ohap-yerkeep^
Oeeds nu dekt de mensheid 16
procent van haar behoefte
aan aardolie alsmede 6 procent
van haar behoefte aan aardgas
uit onderzeese voorraden in
dichtbij de kust gelegen zeege
bieden. Slechts ongeveer een der
de van onze produktie van mag
nesium en broom is nog afkom
stig van vindplaatsen op het vas
teland. De industriële toekomst
ligt in de letterlijke zin van het
woord in en onder het water. De
moderne techniek is begonnen,
voor ons ook de schatten op of
onder de zeebodem produktief te
maken, die 3.000 of nog meer me
ter onder de waterspiegel liggen.
De wetenschap is er van over
tuigd, dat er vele mogelijkheden
zijn om de gigantische onderwa-
terschatten uit geweldige diepten
op te halen, en wel met een op
brengst, die de hoge kosten voor
technische hulpmiddelen recht
vaardigt.
De bodem van de oceanen is
bijvoorbeeld met los rolgesteente
rfvan miljarden tonnen man-
gaan-ertsknollen bedekt vol
gens de huidige conclusies tame
lijk gelijkmatig en met gemid
deld tien kilogram erts per vier
kante meter. Ongeveer zo is het
met fosfaatknollen gesteld en met
thermaaloogzwammen, die een
hoog nikkel- en kopergehalte
hebben. Met gewoon verticaal in
gebrachte zuigladingen, die door
hun „slurf" een slik-watermeng
sel naar het wateroppervlak kun
nen transporteren, kan men de
zware knollen niet naar boven
halen. Hun normale gewicht
wordt door de enorme waterdruk
op 3.000-5.000 m diepte nog ver
veel vuldigd.
Een Duits ingenieursbureau
heeft in nauwe samenwerking
met het Proef instituut voor Wa
terbouw en Scheepsbouw voor de
ertsdelving op grote diepten een
dubbelpij ps-transsportsysteem
ontwikkeld. Twee buizen van on
geveer 1,7 m diameter een
stijg- en een valleiding-, verbin
den het werkplatform, een soort
drijvende kade op het waterop
pervlak met de bodem van de
zee.
Zij zullen van glas, glasvezel-
versterkte epoxyde-hars of ge
glazuurd asbestcement vervaar
digd en in de lengte veranderlijk
zijn. In de buizen circuleren, door
drukpompen (ongeveer zo ge
stuurd als een buizenpost) vaten,
die het erts naar het platform en
vandaar direct naar transport
schepen vervoeren. Hun stijg-
snelheid zal 1,5 m/sec. bedragen.
De mangaan- en fosfaatknollen
worden op de zeebodem vergaard
door een bagger, die lijkt op een
robuuste bietenrooimachine en
volgens hetzelfde principe werkt.
De aandrijving ervan vindt hy
drostatisch door het drukwater
van de delfinstallatie plaats. Het
werkvermogen van het systeem
is aanzienlijk. Per dag kan een
vierkante kilometer zeebodem
worden bewerkt. 10.000 ton erts
worden daarbij in de aan de drij
ven kade afgemeerde vrachtsche
pen geladen.
Een bijkomend probleem, na
melijk het laden bij stormachtig
weer, is zo goed als opgelost.
Door het buizensysteem is het
werkplatform tamelijk star met
de zeebodem verbonden, terwijl
het schip is blootgesteld aan de
zeegang. Door een tweede, elas
tisch met het werkplatform ver
bonden drijvend vlak hoopt men,
een soort van kunstmatige erts
haven in open zee te kunnen
creëren.
Dat was de ster van de 9e In
ternationale Rijwiel- en Motor
fietsententoonstelling in Keulen:
de eerste motorfiets met Wankel-
aandrijving. Twee prototypen
door een Neurenbengse fabriek
gebouwd, werden op de beurs ter
discussie gesteld. Prijs en benzi
neverbruik van de 300 cc-motor
zijn nog niet bekend. De inge
bouwde draaicilindermotor werd
echter reeds in meer dan 15.000
exemplaren geproduceerd en
vooral in sneeuwploegen in
Noord-Amerika beproefd. Men
zegt, dat de motor zeer weinig
reparaties behoeft. De Wan
kel-motorfiets heeft, volgens de
gegevens, ee topsnelheid van 135
km per uur.
Opzien baarde ook de driewie-
lige motorfiets uit Japan, die met
zijn geweldige banden voor ter-
reinritten zelfs trappen kan klim-
vap
grondwaterstand om het uitdro
gen van landbouwgrond te voor
komen, is zelfs in het waterrijke
Nederland van groot belang.
Daarom zoekt men niet alleen
voortdurend naar nieuwe metho
den om het water te weren, maar
ook om het vast te houden. Om
dit laatste zo efficiënt mogelijk te
doen, is een geheel nieuw type
stuw ontworpen: een rubbercon
structie van bijzondere vorm die
zonder menselijk ingrijpen auto
matisch met water kan worden
opgezet en geregeld. Deze nieuwe
•»tuw kreeg de passende naam
H.ydro-stuw.
Een eerste exemplaar is on
langs in de rivier de Aa in wer
king gesteld. Als deze toepassing
slaagt, zal dit verstrekkende ge
volgen hebben. Nederland heeft
in de naaste toekomst een groot
aantal stuwen nodig; de hydro-
stuw is goedkoper en eenvoudi
ger, zowel van constructie als in
onderhoud.
De hydro-stuw van Vredestein
heeft in opgezette toestand de
vorm van een cilindrisch mid
dengedeelte met twee kegelvor
mige uiteinden. Het middenge
deelte ligt dan op de bodem van
de rivier, de uiteinden tegen de
taluds. Het geheel is met een
aparte bevestigingsconstructie
gemonteerd op een betonnen
drempel.
Deze opblaasbare en trans
portabele speelplaats is ge
maakt voor kinderen en voor
volwassenen. Men kan er op
„paardrijden"turnen, springen.
vallen, klimmen en glijden en
verder alle variaties daar tussen
beoefenen. De uitvinder van dit
stuk reuzenspeelgoed is er van
overtuigd, dat zijn zachte speel-
object een goed middel is tegen
agressiedrift, tot groepsspel aan
zet en bovendien een werderzijds
tolereren bevordert. Wie weet,
't kan best waar zijn
