Nederland raakt uitgekeken op zn draaiorgels Straks André van Duin Coronation Street zal altijd blijven!" Voorraad wordt niet meer aangevuld Gevaren koffiedrinken worden overschat" Gelijke kansen voor iedereen Heer Bommel en de Slijtmijt ALLEEN DE TOERISTEN ZIJN NOG ECHT ENTHOUSIAST VIER MAN VANZELFSPREKEND RISICO VAST RECEPT programmaos MARTEN TOONDER STRIP DINSDAG 27 OKTOBER 1970 Bijna ongemerkt raakt ons land langzaam maar zeker een oer-Hollands straatbeeld kwijt: het draaiorgel op de hoek. Dat het een curiositeit aan het worden is hebben we óf niet in de ga ten, óf we zijn gewoon uitgekeken op het verschijnsel. Het komt ook al niet meer voor dat een draaiorgel een hele stoet liefhebbers van de ene hoek naar de andere met de muziek meetrekt, zo als Havank eens smakelijk beschreef bij de mysterieuze verdwijning van zijn onsterfelijke schaduw. Toeristen lijken meer oog en hart te hebben voor de kleurige kolossale mu- ziekkast die zich tussen het verkeer doorwriemelt. Vooral Amerikanen zijn er ondersteboven van en kopen het ene draaiorgel na het andere op. De Hollandse voorraad wordt niet meer aangevuld: het bouwen van een nieuw orgel is te kostbaar geworden. Ook het orgel-bouw-bedrijf is een zeldzaamheid. In Amsterdam bestaat het nog. In de Westerstraat heeft orgel bouwer G. Perlee een enorme werk plaats. Er staan wat orgels gestald, brok stukken van draaiorgels die her en der zijn opgekocht vullen de muren. Grote krullenborden en houten beelden die eens een orgel sierden staan te wachten om weer ergens opgebouwd en beschil derd te worden. In een andere werk ruimte werken zijn twee zoons aan bestellingen voor New York: het wor den orgels van klein formaat, ze passen in de huiskamer. Perlee verhuurt eigen orgels, hij re pareert, restaureert en bouwt nieuwe. Waarom wordt het aantal in eigen land dan authenticiteit? De deskundige bij uitstek noemt een aantal factoren, maar hij stelt voorop: „De Hollanders zijn er op uitgekeken". Bovendien sterft het beroep „orgel draaier" uit. Jonge mensen lopen er niet warm voor. Een echt groot draaiorgel, zonder mo tor, vraagt een bezetting van vier man, die zwaar werk moeten verrichten. Daar komt bij dat een orgeldraaier al leen dan een vergunning krijgt, wan neer hij licht invalide is". „De politieverordeningen die voor draaiorgels gelden zijn nog uit de vori ge eeuw", aldus de heer Perlee. „Er zijn vreemde voorschriften bij". Een orgel mag bijvoorbeeld niet langer dan •en paar minuten op dezelfde plaats Orgelbouwer G. Perlee in zijn werk plaats. blijven staan- Dit betekent dat, als de zaken net goed gaan en er om verzoek nummers wordt gevraagd wat voor komt de orgelman in moet pakken en opnieuw probeert te parkeren in de hoop dat zijn klanten het opbrengen mee te verhuizen. Heeft het motortje aan het orgel geen afbreuk gedaan aan de authenticiteit? VENETIë Italië's medici zijn tot de conclusie gekomen dat koffie zonder bezwaar, zij het met mate kan worden gedronken. Dit weekerfd is in Venetië een ronde-tafelgesprek over het koffie drinken gehouden. Enkele deelnemende medici achtten het mogelijk dat koffie drinken bijdraagt tot de aderverkalking, maar zij betoogden tegelijk dat de mo derne pathologie deze vage theorie geensdeels bevestigt. Maar behoudens dit theoretische ge vaar kwam een groep van vijf Italiaan se deskundigen, waarbij enkele voor aanstaande neurologen en een diëtist, tot de conclusie dat koffie een goed sti mulerend middel is, waarvan goed ge zonde personen 4 tot 5 koppen per dag mogen drinken. Personen die lijden aan zenuwstoor nissen of die hartklachten hebben, mo gen volgens deze deskundigen niet zo veel koffie drinken. De deskundigen dachten echter niet dat 4 tot 5 koppen per dag hart en zenuwen van gezonde mensen zouden kunnen aantasten. Een van de redenen voor de bespre kingen was volgens één der organisato ren, Sandro Svaldini van het medische centrum „Minerva" te Rome, om de openbare mening tot bedaren te bren gen. Hij zei dat de koffiedrinkers zich nodeloos zorgen maken over hun ge woonte- Professor Sirio Lentini, genees heer-directeur van het Riunitizieken- huis te Rome zei: „Koffie wordt goed verdragen door het lichaam. Het vormt een goed tonicum voor het zenuwstel sel." Proffessor Lentini zei dat koffie een mens helpt aan het werk te gaan terwijl alcohol hem de neiging geeft het wat. kalmpjes aan te doen. In een communiqué van het medische centrum „Minerva" wordt gezegd: „Het is buiten kijf dat de mens na het gebruik van koffie gewoonlijk beter in staat is lo gisch te redeneren en dat het denkpa troon en het geheugen erdoor opgepept worden." Ten aanzien van de theorie over de aderverkalking zei professor Lentini dat koffie de beweging van de vetdeel- tjes in het bloed lijkt te stimuleren. Een dergelijke beweging kan tot op ze kere hoogte goed zijn maar daarna kan zij aderverkalking veroorzaken. Tot dusverre is geen correlatie ge constateerd tussen landen met een hoog koffieverbruik en landen met een groot aantal gevallen van aderverkalking, zei hij echter ook. De heer Perlee: „Ach, er zijn mensen die het gesjouw echt onnodig vinden en het motortje als iets vanzelfsprekends accepteren in de geautomatiseerde sa menleving. De echte liefhebbers hebben wel in de gaten dat de muziek van de motor te lijden heeft: elk liedje krijgt het zelfde ritme en een motor knettert er nogal eens doorheen. Wanneer het publiek dat dóór heeft gaat de motor af en wordt er stevig gedraaid", vertelt de heer Perlee. Waarom bouwt u geen nieuwe orgels meer voor eigen gebruik? Het risico is de heer Perlee te groot. Het is een tijdrovende en uitermate kostbare zaak- Een nieuw draaiorgel van groot formaat kost tachtigduizend gulden. „Ik raak het niet kwijt". Wel worden nog gebruikte orgels gevraagd. Soms door een gemeentebestuur dat een orgel voor de stad aankoopt, zoals in de gemeente Utrecht is gebeurd. Soms ook heeft een fanatieke liefheb ber een draaiorgel in zijn bezit gekre gen. In Zaltbommel woont zo'n man. Iedere dag zit hij op kantoor maar op zaterdag laat hij zijn orgel draaien. Voor de liefhebbers, die hém en het orgel, „de Bifon" dan ook weten te vin den. In ons land spelen nog maar tachtig draaiorgels. Het aantal wordt elk jaar kleiner. „Sommige orgels zijn gewoon op, andere sneuvelen in het verkeer. Veel orgels worden door auto's aan ge reden, vooral in Amsterdam waar de parkeerplaatsen zo sporadisch zijn dat hét orgel „dubbel geparkeerd" moet worden. „Vorig jaar zijn we in het weekend een orgel kwijtgeraakt doordat het door vandalen in de brand gestoken is". De heer Perlee laat de geroosterde en ge blakerde schamele brokstukken zien. De rest van het draaiorgelbestand ver dwijnt stuk voor stuk naar het buiten land- „Het zijn wel niet de allerbeste, die we van de hand doen, ze verdwij nen toch maar". Leveren ze veel op? Op deze vraag blijft de heer Perlee een duidelijk antwoord schuldig. Hij glim lacht vaag: „Het is maar wat de gek ervoor geeft..." Hoe hard het gaat met het draai orgel spreekt wellicht uit het bezit van de heer Perlee zelf. Voor de oorlog had hij er 36, nu zijn het er nog 11. Wat hij nog bezit wordt verhuurd aan orgel draaiers of bij bruiloften en partijen. Een vast recept ter opluistering van een congres waaraan buitenlanders deelnemen, is tegenwoordig de aanwe zigheid van een haringtentje, een draaiorgel en Volendammermeisjes- „Voor al die vreemdelingen is een draaiorgel zo nieuw dat ze er helemaal door gegrepen worden. Soms zijn ze zo enthousiast dat ze er een mee naar huis willen nemen..." Onder de titel „Gelijke kansen, voor iedereen?" zendt de KRO-tele- visie vanavond en op 3 november twee documentaires uit, die een ver volg zijn op het programma „Wer kende jeugd '70" dat door de KRO op 21 april van dit jaar werd uitge zonden. Een van de conclusies van deze uitzending was dat grote groe pen jonge mensen niet verder wilden leren omdat zij in het lager onder wijs de aansluiting op verder onder wijs gemist hadden. Op deze con clusie is Leo Akkermans verder doorgegaan. Het onderzoekmate riaal dat de basis vormde van de do cumentaire „Werkende jeugd *70" is door Bureau Veldkamp Markton derzoek nader geanalyseerd in de richting van school en scholing. Verder werd contact gezocht met de Amsterdamse psycholoog dr. C. van Calcar, die in mei van dit jaar de eerste resultaten bekend maakte van een onderzoek op volksscholen. Hij kwam daarin tot de ontstellende ontdekking dat veel kinderen van handarbeiders niet dat type voortge zet onderwijs kunnen volgen, waar toe ze op grond van hun aanleg in staat waren geweest, ofschoon zij daar in aanleg wel de capaciteiten voor hebben. Nieuw cijfermateriaal toont aan dat scholen in volksbuurten kinde ren rijp maken voor „werkende jeugd", ondanks de goede wil van het. onderwijzend personeel. Vorde ringen van kinderen uit beter gesi tueerde én uit handarbeidersbuurten worden met elkaar vergeleken. Het blijkt dat onder alle kinderen die gestart zijn met gelijke intelligentie de kinderen van handarbeiders dui delijk achterblijven. De eerste documentaire („School en werkende jeugd" - vanavond om kwart over tien via Nederland 2) be kijkt de situatie op een Amsterdam se volksschool (De Lutherschool in de Nic. Beetsstraat) en wat er on dernomen wordt om die achterstand in te lopen. In de tweede documen taire („Werkende jeugd en school" - volgende week dinsdag) komen een aantal oud-leerlingen van diezelfde volksschool een avond terug bij hun vroegere hoofdonderwijzer. Voor de ze jongelui komen hulpprogramma's van schooladviesdiensten te laat De hoofdonderwijzer zegt hierover: „Ondanks onze goede bedoelingen gaat veel intellect verloren". Want deze oud-leerlingen waren stuk voor stuk volgens de hoofd onderwijzer tot meer in staat dan wat ze nu zijn: werkende jeugd. De gegevens uit beide documentaires publiceert de KRO ,na de uitzendin gen, in een brochure. 7014 Amos Steinhacker en Nahum Grind zaten gezellig bij de warme haard en spraken over zaken. „Het is weer in orde", sprak AWS tevreden. „Ik hoorde net, dat de beton bouw weer doorgaat. De slijtage schijnt afgelopen te zijn. Ik ben benieuwd hoe Steenbreek dat met OBB geregeld heeft. Hij had de vrije hand, en ik ben bang, dat het ons aanlig wat gaat kosten. OBB is een keiharde!" „Een keiharde", gaf NG bekommerd toe. „We zullen een finke veer moeten laten. Ach ja, het zakenleven is zwaar, en soms weet je niet hoe je de eindjes aan elkaar moet knopen..." Op dat moment trad de secretaris het vertrek binnen. Hij was koud en verre gend, maar toch speelde er een voldane glimlach om zijn vermoeide trekken. „Het valt mee", zei hij eenvoudig. „OBB heeft genoegen genomen met de vuilnis-aandelen". „De vuilnis-aandelen?" riep de ce- mentkoning ongelovig uit. „Inderdaad", beaamde de heer Steen- breek. „Het schijnt, dat hij het probleem van de af val-vernietiging heeft opgelost". „Wat is daar nu mee te verdienen?" riep de ijzerkeizer. „Wat heeft hij daar nu weer mee voor?" De beide magnaten rezen uit hun zetels en begonnen ongerust door het vertrek te ijsberen. „We moeten uitvinden welk ragfijn spel daar achter zit", mompelde AWS met verstikte stem. „Anders hebben we geen rustig ogenblik meer". Vanavond dan weer eens André van Duin, de jongeman die ontdekt werd als imitator, maar die in zijn shows steeds meer de kant op gaat van het cabaret met veel liedjes en conferences. Zijn optreden AVRO-Nederland I - tien over negen) draagt ditmaal de schone titel: ..Wie redt een jonge, roodharige Rotterdammer uit de nesten?" aan zelfspot heeft het hem nooit ontbroken. Medewerkenden aan deze shoto zijn: Syvia de Leur, Jaap Stobbe (op deze foto als barkeeper) en het Johnny F. Trio. Toen de tv-vriend van het knap ste meisje in de tv-serie „Corona tion Street" uit de gunst van de kij kers raakte, wachtte een groep man nen de acteur buiten de studio's op en dreigde hem af te ranselen „als je onze Elsie niet met rust laat!" Toen Elsie Tanner, alias de wel gevormde actrice Pat Phoenix, met haar Amerikaanse soldaat trouwde, berichtten kijksters aan de tv-maat- schappij dat zij hun mooiste hoe den hadden gedragen om getuige te zijn van de gebeurtenis. De acteur Peter Adamson, de voormalige gezel van Elsie op het scherm, dronk rustig een consump tie in een bar toen een man naar hem toekwam, hem vertelde dat hij zich teveel liet gelden in de serie en hem een flinke tik op zijn neus gaf. „Coronation Street", aanvanke lijk bedoeld voor 13 weken en door een Britse tv-criticus beschreven als „het zeldzaamste verschijnsel in de Britse volkscultuur", beleefde deze zomer zijn 1000ste episode en na dert zijn tiende verjaardag. Het marathon-verhaal over het le ven in een morsige achterbuurt er gens in het noorden van Engeland is sentimenteel, emotioneel en mense lijk. Het wordt gevolgd door 25 mil joen mensen bijna de helft vap de bevolking van het land van TELEVISIE NEDERLAND I 18.45 NOS: (K) De Woefs en de La- maars. 18.55 (K) Journaal. 19.04 AVRO: (K) De rare vogels, tv-serie voor de jeugd (5.) 19.30 Top Pop: Popshow. 20.00 NOS; (K) Journaal. 20.20 AVRO: (K) De Meneertjes. 20.21 Peyton Place, tv-feuilleton. 21.10 (K) De André van Duin-show. 22.00 AVRO's Televizier-Magazine. 22.50 NOS: (K) Journaal. 22^5-23.25 TELEAC: Modelbegrip in wetenschap en techniek. (Les 4 - herh.) NEDERLAND 2 18.45 NOS: (K) De Woefs en de La ma ars. 18.55 (K) Journaal. 19.04 Den Haag vandaag. 19.09 Kunstrubriek. 19.30 KRO: (K) De dwaze wereld van Tommy Cooper, tv-serie. 20.00 NOS: (K) Journaal. 20.20 KRO: (K) Oog om oog, afl. 5 uit de tv-serie Mod. Squad. 21.10 Brandpunt Special. 21.35 (K) De Klop op de deur, tv- feuilleton. 22.15 Gelijke kansen voor iedereen - wie velen er zo in opgaan, dat de gedachtengang van het verhaal wer kelijkheid voor hen wordt. Het is het grootste succesverhaal van de Britse TV. „We zijn precies op de goede tijd begonnen", verklaarde producer Harry Kershaw. „Een tijd, waarin tv-series van de soort waren waarin de enige problemen van de held wa ren waar hij zijn Maserati kon laten repareren of welk meisje hij die avond mee uit eten zou nemen. Plot seling konden de kijkers een uitzen ding zien waarin de problemen alle daags waren zoals die van henzelf." Naar „Coronation Street" wordt gekeken in Canada, Nederland, Griekenland en Singapore, in Hong Kong lopen de Chinese „onder schriften" verticaal over het scherm, Thailand heeft de serie gekocht en Sierra Leone eveneens. In Australië is de belangstelling zo groot dat een van de stations het program vijf da gen per week uitzendt. En toen aan een groep Australiërs die een we reldreis maakten werd gevraagd wat zij het eerst wilden zien tijdens hun kort oponthoud in Engeland ant woordden zij„Coronation Street". De serie heeft werk verschaft aan 1.000 karakterspelers plus 3.000 figu ranten en de gewone sterren rijk gemaakt. „Hoe langer Coronation Street loopt, hoe sterker het wordt", zei Kershaw. „In de loop der jaren heeft zich een enorme hoeveelheid goodwill en gehechtheid gevormd". Vraag de Granada-tv-maatschap- pij, die het program heeft gecreëerd, hoelang de serie nog zal lopen en het antwoord zal luiden: „Altijd!!" 1. School en werkende jeugd, gesprekken. 22.45-22.50 NOS: (K) Journaal. DUITSLAND 1 (Regionaal programma: NDR: 18.00 (K) Heimkehr in ein fremdes land, film. 18.30 (K) Actualiteiten. 18.45 (K) Zandmannetje. 18.55 (K) Nordschau-Magazine. 19.26 K) No vellen aus dem Wilden Westen, tv-serie. 19.59 Programmaoverzicht WDR: 8.20-8.45. 10.20-10.45 en 12.10-12.35 Schooltelevisie. 18.00 (K) Gestern gelesen. 18.30 (K) Voor de kleuters. 18.40 (K) Nieuws. 19.25 (K) Drei im Morgenland, tv-serie.) 20.00 (K) Journaal en weerbericht. 20.15 (K) Natuurfilm. 21.00 Journaal 1870771, documentaire-serie. 21.45 (K) W.K. Turnen-dames. 22.45 (K) Journaal, commentaar en weerbe richt. DUITSLAND 2 18.05 (K) Actualiteiten en muziek. 18.40 Amusementsprogramma. 19.10 (K) Abenteuer im Regenbogenland - Der Fallschirm, tv-film. 19.45 (K) Nieuws, actualiteiten en weerbe richt. 20.15 (K) Reportage. Aansl: Nieuws. 21.00 (K) Invasion von der Wega, tv-serie. 21.50 (K) Culturele kroniek. 22.35 K) Nieuws en weer- W.K. Turnen. TELEVISIE NEDERLAND 1 17.00-17.35 NCRV: (K) Kinderpro gramma. DUITSLAND 1 10.00 Nieuws. 10.05 Journaal van gisteravond. 10.30 Documentaire film. 11.00 Die Umschau. 12.05 4 -3 - 2 - 1 Hot and Sweet, amusement sprogramma. 12.50 Persoverzicht. 13.00-13.30 Journaal. 16.35 (K) Nieuws. 16.40 (K) Kinderprogramma. 17.00 Idem. 17.25 Das Madchen Phoebe, film. 17.55-18.00 (K) Nieuws. DUITSLAND 2 17.10 (K) Kinderprogramma. 17.30 (K) Nieuws en weerbericht. 17.35 (K) Programma voor oudere kijkers. RADIO HILVERSUM 1 NCRV: 7.00 Nieuws. 7.11 Het le vende woord. 7.16 Op het eerste ge hoor: klassieke muziek in Stereo. (7.25 Horen en Zien; 7.30 Nieuws; 7.32-7.50 Hier en Nu: Actualiteiten). TROS: 8.00 Nieuws. 8.11 Als dat zou kunnen: verzoekplatenprogramma. (8.30-8.32 Nieuws; 9.00-9.10 Gymnas tiek voor de huisvrouw). 9.35 Water standen. 9.40 Voor de kleuters. 9.55 Vier eeuwen muziek, muzikale le zing. 10.20 Voor de vrouw. 11.00 Nieuws. 11.03 Aktua-Magazine nieuws, nieuwtjes, reportage, com mentaren en muziek. 11.55 Medede lingen: KRO: 12.00 (S) Van twaalf tot twee: gevarieerd pro gramma. (12.22 Wij van het land; 12.26 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws; 12.41 Ac tualiteiten; 13.00 Raden maar..., quiz). Huisbezoek, pastoraal gesprek. NCRV: 14.10 (S) Bolsjoi Theater or kest; amusementsmuziek (gr.) 15.00 In 't zilver: programma voor oudere luisteraars. 16.00 Nieuws. 16.03 Voor de kleuters. 16.15 Voor de jeugd. 16.30 (S) Jeugdland: gevarieerd jeugdprogramma. 17.30 NCRV en Bloc: actuele kroniek met muzikale illustratie. (Overheidsvoorlichting 17.50-18.00 Samenwerken met ont wikkelingslanden: 18.30-18.41 Nieuws). NOS: 19.00 Openbaar Kunstbezit. Morele Herbewapening 19.10 Al is de toestand ernstig: er is hoop!, lezing. NOS: 19.20 Leert de school leven?, discussie. 19.50 Pro gramma voor blinden en slechtzien den. 20.00 Avondconcert: Om 20.00 (S) Omroeporkest: semi-klassieke muziek; Om 21.00 (S) Instrumentaal ensemble: oude muziek; Om 21.30 (S) Saxofoon en piano: moderne mu ziek; Om 22.00 Muziek in het mu seum: muziek op authentieke oude instrumenten. 22.30 Nieuws. 22.38 Mededelingen. 22.43 Cosa Nostra - Ook uw zaak. 23.55-24.00 Nieuws. HILVERSUM 2 VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend gymnastiek. 7.20 Stereo: Dag woens dag!: muziek en informatie. (7.33 Van de voorpagina.) VPRO: 7.54 De ze dag. VARA: 8.00 Nieuws. 8.11 Ac tualiteiten. 8.22 (S) Dag woensdag (verv.). 9.00 Op de koffie, programma voor de vrouw met muziek en infor matie. (Om 9.40 Schoolradio; om ca. 10.45 Voor de kleuters; 11.00-11.02 Nieuws.) 12.00 (S): Licht ensemble met zangsolisten. 12.25 (S) Nationale Brassband finale van Groot Brittan- nië. 13.00 Nieuws. 13.11 Actualitei ten. 13.25 Speelruimte: programma met o.a. gesproken portret, muziek, hoorspel en reportages. (16.00-16.02 Nieuws.) NOS: 17.02 UNESCO- magazine. VARA: 17.40 Nederlan ders maken muziek: de Nationale Brassband. 17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws 18.11 Actualiteiten. 18.20 Uitzending van de Katholieke Volkspartij. 18.30 (S) Klink Klaar zonder nonsens. 19.30 Nieuws. 19.35 Buitenlands weekoverzicht. 19.45 (S) Tango Rumba Orkest met zangsolis ten. 20.10 (S) Melodieën Expres: licht muziekprogramma. 20.30 (S) Metro- pole Orkest: amusementsmuziek. 20.55 Vragenvuur: bekende Neder lander beantwoordt vragen van jon ge mensen. 21.10 Het oproer kraait: rebelse liedjes van altijd en overal. 21.40 Lichte grammofoonmuziek. 22.30 Nieuws. 22.38 Actualiteiten. 22.50 (S) Serenade: oude en moderne muziek (opn.) 23.55-24.00 Nieuws. HILVERSUM 3 NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02 Zing, zing, zing!: lichte vocale muziek. 10.0 Nieuws. 10.03 Pers vers nieuw ver schenen platen. EO: 11.00 Nieuws. 11.03 Gospelsound: een programma boordevol muziek voor jonge men sen. AVRO: 12.00 Nieuws. 12.03 Zet 'm op: een vrolijk platenprogramma. (13.00 Nieuws; 13.03-13.06 Radiojour naal) 14.00 Nieuws. 14.03 Gimmick: een duidelijk herkenbaar platenpro gramma. 15.00 Nieuws. 15.03 Ar beidsvitaminen: populair verzoek platenprogramma. 16.00 Nieuws. 16.03-18.00 Lichte platen. (17.00 Nieuws. 17.02-17.05 Radiojournaal.)

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 9