Dertig jaar
droogscheren
in Nederland
Sabotage met
kaas uit het vuistje?
Komt helaas voor.
Woefs en
nog niet in vorm
Sinds 1939 al 100 miljoen stuks verkocht
Fiet moet
blijven
Heer
Bommel
en
de
Slijt mijt
Geschiedenis der Joden
in zes programma 's
PROF. IR. A. HOROWITZ
GAF EERSTE DEMOiNSTRATIE
OP LINKERWANG VAN
DIRECTEUR IR. OTTEN
Duitser krijgt
Vondelprijs
programmaos
(vader van de Philishaie)
Vanavond B.B.
Mr. Luns in Weer overleg
kinderprogramma
VANAVOND
MORGEN
„Speelgoed"
Experiment
Half uur
Grote vlucht
Collectie
MARTEN
TOONDER
STRIP
UIT DE KERKEN
WOENSDAG 28 OKTOBER 1970
In Drachten rolde onlangs de honderdmiljoenste Philishave
van de lopende hand. Dertig jaar geleden kwam na veel pijn en
moeite het eerste Nederlandse droogscheerapparaat op de
markt. De geestelijke vader die in 1939 deze miljoenenproduk'
tie in beweging brachtis thans hoogleraar in Eindhoven en heet
prof. ir. A. Horowitz.
EINDHOVEN Het droogscheer
apparaat is geen Nederlandse vondst.
Een zekere kolonel Jacob Schick knut
selde in de jaren twintig in Amerika
een elektrisch scheerapparaat in elkaar
dat was gebaseerd op de kapperston
deuse: op en neer gaande mesjes.
Het ding maakte een afgrijselijk la
waai en \an lekker glad scheren was
geen sprake. Toen de kolonel er in
1929 mee op de markt kwam, was nie
mand geestdriftig.
In dalzelfde jaar kwam ir. A. Horo
witz bij Philips op de apparatenfabriek
waar hij de verantwoording kreeg voor
de afdeling mechanische constructie.
Hij was toen 25 jaar en twee jaar daar
voor was hij in Delft afgestudeerd met
een dubbele ingenieursbul: werktuig
bouwkunde en elektrotechniek. In zijn
kamer op de Technische Hogeschool
van Eindhoven zegt hij: ..Dat kon nog
in die tijd. want de elektrotechniek was
zonder elektronica".
De eerste jaren hield ir. Horowitz
zich bezig met radiotoestellen. Maar dat
produkt had in die tijd het nadeel dat
er elk jaar enkele verkooppieken wa
ren. De verkoopdirecteur Lopez Cardo
so ging in de jaren dertig op zoek naar
een produkt dat h^t hele jaar door goed
verkoopbaar zou zijn. Hij kwam van
een reis naar de Verenigde Staten terug
met de elektrische scheerapparaten en
legde die de ingenieurs voor.
Prof. Horowitz: „Niemand zag er wat
in. Ze dachten dat het speelgoed was
voor Amerika waar een nuchtere Euro
peaan geen boodschap aan had. Ik zag
onmiddellijk wel de mogelijkheden,
maar omdat er nergens geestdrift was,
begon ik in mijn vrije tijd over het
apparaatje na te denken en te knutse
len".
„Ik voelde er natuurlijk niets voor
om het Amerikaanse toestelletje klak
keloos na te bootsen. Trouwens, ik
vond het ook niet bevredigend: het
maakte enorm veel lawaai, was niet
ontstoord, en het tondeusesysteem
maakte uitscheren niet goed mogelijk".
Na lang nadenken en knutselen, het
was inmiddels 1938 geworden, con
strueerde ir. Horowitz het scheerkopje,
dat nu nog steeds wordt gebruikt:
AMSTERDAM Met de actie
„Fiet moet blijven" heeft de Haar
lemse cabaretier Frans Koster dins
dag om twaalf uur op de Dam in
Amsterdam de aandacht willen ves
tigen op een nieuw cabaretprogram
ma, waarin zijn vrouw het grootste
aandeel heeft.
Zijn eersté cabaret van dit jaar
dat 9 oktober, volgens een door de
cabaretier verspreid pamflet, door
de pers werd beoordeeld als "mis
plaatst cabaret" en „vorm van mi
lieuverontreiniging" had tot decem
ber in he: Amsterdamse Shaffy-
theater publiek moeten trekken.
Daags na d recensies bleef de
zaal leeg. Hierop besloot Frans Kos
ter zijn vrouw Fiet, van wie de pers
samenwerking met haar echtgenoot
„zonde van het grote talent" noem
de, aldus het pamflet, in een nieuw
cabaret op de voorgrond te laten
treden.
Koster liep samen met zijn licht-
technicus Vincent Schimnier met
een groot spandoek van de Munt via
de Kalverstraat naar de Dam, waar
hij de pamfletten uitdeelde. Boven
hun hoofden cirkelde tussen een uur
en half twee een vliegtuig met een
doek waarop eveneens „Fiet moet
blijven" stond te lezen.
HAMBURG De Joost van den
Vondel-prijs is voor het jaar 1970
toegekend aan de Duitse oud-hoog
leraar professor Franz Petri, die
zich vooral door zijn onderzoekingen
op het gebied van de Nederlandse
geschiedenis bekendheid heeft ver
worven.
Deze prijs van 10.000 mark wordt
ieder jaar door de universiteit van
Münster toegekend aan personen, die
zich onderscheiden hebben in het
Nederduitse, Nederlandse en Vlaam
se cultuurgebied.
ronddraaiende beiteltjes die de baard
afhakken in een kopje vol met ragfijne
sleufjes.
Het eerste experimentele model over
tuigde bijna niemand. Met veel moeite
kreeg ir. Horowitz vijfduizend gulden
los om verder te experimenteren. Toen
enkele maanden later bleek dat er ze
venduizend gulden in het; experiment
waren verdwenen werd hij verbolgen
op de vingers getikt..
De eerste echte steuh kwam van ver
koopleider Thomann. die Philipsdirec-
teur, ir. Otten, zover kreeg dat er een
demonstratie zou worden gehouden.
„Het werd een barre vertoning", ver
telt prof. Horowitz. „Ir. Otten wilde
zelf geschoren worden: de rechterwang
met een Amerikaans apparaat, de lin
ker met mijn vondst. Telkens moest de
demonstratie onderbroken worden om
dat de telefoon ging.
Na een half uur was de rechterwang
geschoren. Een minuut nadat mijn ap
paraat zijn linkerwang had bewerkt,
nam hij al het besluit: hij was ture
luurs geworden van het lawaai van het
Amerikaanse ding en hij vond mijn
vondst een duidelijke verbetering'
Op de voorjaarsbeurs van 1939 kon
iedere bezoeker zich in de stancUyan
Philips laten droogsefcererr met een van
de tien prototypen. Ir. Horowitz had
toen de geestdriftige steun gekregen
van de thans gepensioneerde verkoop
leider A. A. Aaltsz en de toenmalige
jongste bediende en latere Rotterdamse
radiohandelaar Chris Dankers.
Het resultaat was een orderporte
feuille voor achtduizend stuks en een
bedachtzame produktiechef zette een
plan op voor vijftienduizend apparaten.
Toen kwam de grote Anton Philips tus
senbeide: „Vijfduizend stuks per week
of wij beginnen er helemaal niet aan".
Toen ir. Horowits in 1948 het bedrijf
verliet, waren er al ruim vijfhonderd
duizend exemplaren van „zijn" droog
scheerapparaat verkocht, ondanks de
vijf jaren oorlog toen de produktie bij
na stilstond.
Vindt u het jammer dat u de grote
vlucht niet hebt meegemaakt?
„Bij Philips leer je in een team wer
ken zonder te grote persoonlijke ambi
tie. Toen de produktie eenmaal liep,'
ging de verdere ontwikkeling buiten
Sij om. Ze hebben weieens gezegd dat
orowitz de vader en Philips de moe
der van de Philishave is geweest. Wat
je overhoudt zijn vrij persoonlijke ge
noegdoeningen: zo is er met de Phili
shave nog nooit een ongeluk gebeurd".
Negen jaar na zijn vertrek kwam ir.
Horowitz terug in Eindhoven, als hoog
leraar in de leer der mechanica, en als
adviseur van Philips voor de afdeling
huishoudelijke apparaten waar het
droogscheerapparaat het belangrijkste
produkt is geworden.
Sinds 1948 zijn er 25 miljoen van die
apparaten naar Amerika uitgevoerd en
thans reinigt 55 procent van de Neder
landse scheerders hun kaken met een
droogscheerapparaat. Prof. Horowitz
heeft zich drooggeschoren vanaf het
moment dat zijn eerste experimentele
model begon te werken en hij heeft een
collectie van alle modellen die de Phi
lishave in de afgelopen dertig jaar
heeft gekregen.
ADVERTENTIE
We hebben het natuurlijk niet
over militaire sabotage. Br is
nog nooit een kanon gevonden
met kaas in de loop. Kaas uit
het vuistje is gelukkig onbesmet
en a-politiek en gewoon een
lekker brok gebleven. We doelen
hier op de huiselijke sabotage:
vrouwen die te weinig kaas
kopen zodat vader tevergeefs
met zijn mes naar de koelkast
sluipt. Gun't die man nou!
Neem een extra stukje
speciaal voor hem. Voor
z'n vuistje. Hij zal u^
dankbaar zijn.
De programmaleiding van de NX).S.-televisie heeft de indruk dat het kleu-
terprogramma ..De Woefs en de Lamaars" niet helemaal voldoet.
Er is van buiten af nogal wat kritiek geweest op deze opvolger \an de Fa
beltjeskrant en de program ma leiding van de N.O.S. is nu in gesprek met de
producenten van het programma om te kijken of het niet aansprekender ge
maakt kan worden.
Carel Enkelaar. hoofd van de program mad ienst van de N.O.S.-televisie, zei
gisteren: „We moeten de makers wel de kans geven om de serie te laten
ontwikkelen. Ik weet wel dat de Fabeltjeskrant in het begin ook helemaal
geen succes was. Pas na twee, drie maanden is het geworden, wat we er nu
van vinden."
De heer Enkelaar zei wel dat de NOS een beperkt contract heeft met de
producenten, zodat er altijd een mogelijkheid is om tussentijds van kleuter
serie te veranderen. ..Maar daar zijn we nu nog niet aan toe", aldus de heer
Enkelaar.
TELEVISIE
NEDERLAND I
18.45 NOS: (K) De Woefs en de La
maars.
18.55 (K) Journaal.
19.04 Den Haag vandaag.
19.09 Première: programma over
filmkijken en filmmaken.
19.30: IKOR CVK RKK: Kenmerk
wekelijkse informatierubrie
over kerk en samenleving.
20.00 NOS: (K) Journaal.
20.20 Politieke Partijen: Uitzendin
van de Volkspartij voor Vrij
heid en Democratie.
20.30 Uitzending Stichting Socutera
20.35 NOS: (K) Privéleven (Vie Pri-
vée), speelfilm. (Rijkskeuring.
18 jaar).
22.15 Studio Sport
22.40 Wet-strijd: Wedstrijdprogram
ma over kennis van recht en
wet.
23.10-23.15 (K) Journaal.
NEDERLAND II
18.45 NOS n(K) De Woefs en de La
maars.
18.55 (K) Journaal.
19.04 NCRV: (K) Eddy Ready Go:
licht muziekprogramma.
20.00 NOS: (K) Journaal.
20.20 NCRV: De kleine zielen,
TV-feuilleton, (dl. 4 - herh.)
21.20 (K) Tokyo, de 51ste vulkaan,
filmreportage.
22.00 Memorboek, TV-serie over de
geschiedenis van het leven der
Joden in Nederland (1).
22.05-22.10 (K) Journaal.
DUITSLAND 1
(Regionaal programma; NDR
7015 De bouwbaron Amos W.
Steinhacker had geen rustig ogenblik
meer. Tobbend zat hij met omwalde ogen
voor zijn smaakvolle open haard, waar
een verpleegster hem ieder uur met pillen
en een gaasje water verwende. Maar het
hielp niet. Zelfs toen zijn secretaris hem
meldde, dat zijn aandelen omhoog ble
ven gaan toonde hij geen belangstelling.
„Het is héél bevredigend, AWS",
drong de heer Steen breek aan. „We staan
zelfs hoger dan voor de crisis, en het
ziet er naar uit, dat..."
Verder kwam hij niet. Zijn werkgever
sprong met een woede-aanval uit zijn
zetel, zodat de geneesmiddelen zich over
het interieur verspreidden.
„Die aandelen kunnen me niet sche
len!" riep hij met rauwe stem. „Het gaat
om andere dingen! Wat is OBB van
plan? Wat zit er achter zijn manipulaties
met het vuilnis? Wat broedt hij achter
mijn rug uit? Dat wil ik weten, Steen-
breek! Daar gaat het om!"
„J-jawel, meneer Steinhacker". stamel
de de secretaris onthutst. „Onmiddellijk!
Ik zal meteen..."
„Jij zult niks!" snauwde de magnaat
„Jij hebt van gezonde slijtage een puin-
poeier-crisis gemaakt. Je hebt alles uit de
hand laten lopen zodat ik nu bedreigd
word door een ragfijn spel op de afval
markt! tk wil weten wat daar gaande is,
want anders slaan de zenuwen me naar
binnen. Ik ga er alleen op af. Alléén,
Steen breek!"
Met deze woorden spoedde de over
spannen cementvorst zich het vertrek uit,
maar voordat hij de gang betrad wendde
hij zich nog een keer om.
„En ik ben geen meneer!" riep hij op
de drempel. „Nog niet!"
Waarschijnlijk zeer binnenkort
zullen de onderhandelingen tussen
de NOS en de KNVB over het al of
niet uitzenden van voetbalflitsen
zondagsavonds op de televisie, weer
worden geopend.
Een werkgroep bestaande uit
drie NOS-mensen en drie leden van
de KNVB is momenteel bezig die
onderhandelingen voor te bereiden.
Van die voorbereidingen zal een
rapport worden opgesteld dat aan de
onderhandelingsdelegaties ter hand
gesteld wordt.
De werkgroep, die gisteren in
Zeist weer bijeen kwam, zal nu ryjg
één keer vergaderen. Wanneer dit is
wil men niet bekend maken.
Op deze hopelijk door voetballen
ongestoorde NOS-tv-avond is de
Franse film „Vie Privée" het grote
spektakelstuk, niet alleen omdat
Brigitte Bardot er de hoofdrol in
vervult maar veel meer omdat deze
film als het ware het zelfportret is
van deze nu 36-jarige filmster, wier
naam in heel de wereld een begrip
is geworden. De film dateert uit 1961
en beschrijft het leven van een
meisje dat een ster wordt en daar
mee tevens een prooi van de publi
citeit. Het loopt allemaal verkeerd
af - het is dan ook een film voor 18
jaar en ouder (Nederland 1, 20.35
tot 22.15 uur).
De minister van Buitenlandse
Zaken, mr. J. M. A. H. Luns
zal op 16 november de ..gast van
de week" zijn in het kinderpro
gramma Mikadoodat de Avro-
radio wekelijks op maandag tussen
half vijf en half zes ten gehore
brengt. De naam Mikadoo is ge
kozen. omdat het de bedoeling is,
dat men met dit programma alle
kanten uit kan. precies als de stok
jes in dit spel. In welke hoek de
jeugdige ondervragers onze minis
ter zullen drijven we zijn be
nieuwd naar hoe Nederlands popu
lairste bewindsman zich hieruit
redt
In het voorjaar van 1971 zal een uniek boek verschijnen: Platen
atlas van het leven der Joden in Nederlandvan de middeleeuwen tot
1940. Het zal Memorboek heten, naar Joodse traditie, die zegt: ,,Gij
zult het vertellen aan uw kinderen"De samenstellers van dit boekwerk,
de vroegere hoofdredacteur van het Nieuw Israëlitische Weekblad Mozes
Heiman Gans.
Naar aanleiding van het verschijnen van dit boek, gaat de NCRV in
zes korte uitzendingen, ëenmaal per maand op de xcoensdagavond Ne
derland II, iets van de geschiedenis van de Joden in Nederland in
beeld brengen. De eerste aflevering uit deze reeks komt vanavond om
22.00 uur op het scherm (via Nederland 2) en behandelt de duistere mid
deleeuwen (1200-1600)
18.00 (K) Cultuurspiegel. 18.30 <K)
Actualiteiten. 18.45(K) Zandmanne
tje 18.55 (k) Nordschau-Magazine.
19.26 (K) Der Fall von nebenan,
tv-serie. 19.59 Programmaoverzicht.
WDR: 8.20-8.45. 10.20-10.45 en
12.10-12.35 Schooltelevisie. 18.00 (K)
Berufe mit Zukunft, tv-serie. 18.30
Voor de kleuters. 18.40 (K) Nieuws.
18.45 (K) Immer die alte Leier,
tv-serie). 20.00 (K) Journaal en
weerbericht. 20.15 Jahre in Russ-
land, film. 21.00 (K) Quiz. 21.45 (K)
Olivia, showprogramma. 22.40 (K)
Journaal, commentaar en weerbe
richt.
DUITSLAND 2
18.05 (K) Actualiteiten en muziek.
18.40 Westlich von Santa Fé, tv-
serie. 19.10 (K) Percy Stuart, tvdse-
rie. 19.45 (K) Nieuws, actualiteiten
en weerbericht. 20.15 (K) Actualitei
ten magazine. Aansl: Nieuws. 21.00
(K) Drei Tage bis Allerseelen,
tv-spel. 22.25 (K) Nieuws en weerbe-
richt.22.E5-23.05 Reportage over het
onderzoek van de menselijke ziel.
TELEVISIE
DUITSLAND 1
10.00 Nieuws. 10.05 Journaal van
gisteravond. 10.30 Die Frau im Nerz,
detectivefilm 11.30 ZDF Magasin.
12.15 Paul Klinger erzahlt: Aben-
teuerliche Geschichten, tv-serie.
12.50 Persoverzicht. 13.00-13.30 Jour
naal. 16.35 (K) Nieuws. 16.40 Voor de
kinderen. 16.55 (K) Idem. 17.00 (K)
Dominospel. 17.20 Das junge Orches-
ter. 17.55-18.00 (K) Nieuws.
DUITSLAND 2
17.30 (K) Nieuws en weerbericht.
17.3518 - 20 - nur nicht passen,
skaat.
RADIO
HILVERSUM 1
KRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Hei leven
de woord. 7.16 Badinerie: klassieke
en moderne muziek (gr.). (7.30
Nieuws; 7.32-7.40 Actualiteiten;
8.00-8.10 Nieuwsi. 8.25 Overweging.
8.30 Nieuws. 8.32 Voor de huisvrouw.
(9.00-9.10 Gymnastiek voor de huis
vrouw: 9.35-9.40 Waterstanden).
NOS: 10.00 Wat heeft dat kind?, pe
dagogische kroniek. 10.20 (S) Muziek
uit de Barok (opn.). KRO: 11.00
Nieuws. 11.03 Voor de zieken. 11.55
Mededelingen. NCRV: 12.00 Los-
Vast. gevarieerd programma. (12.26
Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw: 12.30 Nieuws; 12.41 Hier en
Nu; actualiteiten; 12.50 Eng. Her
vormde kerkdienst; 13.14 Radio Re
bus). 14.00 Bij de Tijd; Radiopakke!
met actuele informatie over ontwik
kelingen in de samenleving. 14.20 (S)
Lichte grammofoonmuziek. 14.30
Country en western rubriek. 15.00
Gereformeerde middagdienst. NOS:
15.30 Meer over minder: De stem
van de sprekende minderheid: infor
matief programma. (16.00-16.02
Nieuws). NCRV: 17.30 NRV en
Bloc: actuele kroniek met muzikale
illustratie. (18.30-18.41 Nieuws). 19.00
Zingen met Cecilia; volksmuziek
19.15 (S) Kerkorgelconcert: klassieke
muziek. 19.45 Muziek van Het Leger
des Heils (gr.). 20.00 Radio Actief:
gevarieerd programma. (22.20 Avon
doverdenking; 22.30 Nieuws; 22.38
Den Haag vandaag; 22.50 Medede
lingen), 23,55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Stereo: Dag met
een plaatje: lichte grammofoonmu
ziek. 8.00 Nieuws. 8.11 Radiojour- 1
naai. 8.20 (S) Dag met een plaatje
(vervolg). (8.30-8.33 De groenteman.).
8.50 Morgenwijding. 9.00 (S) Radio-
philharmonisch orkest: klassieke
muziek. 9.40 Schoolradio. 10.00 Voor
de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen:
populair verzoekplatenprogramma.
(11.00 Nieuws.) 11.30 Rondom 12:
programma voor de vrouw. (11.55
Beursberichten.) 12.30 Modern plat
teland. 12.35 Sportrevue. 13.00
Nieuws. 13.11 Radiojournaal. 13.30
Scala: ontmoetingen met jonge Ne
derlandse kunstenaars: I Orgelcon
cert; moderne muziek; II. Accor-
deonspel: moderne muziek. 14.00 De
Notedop: een radioprogramma in
een Notedop. 15.00 Voor de zieken.
16.00 Nieuws. 16.03 Land der muzen:
kunstkroniek. 17.00 AVRO's Toppop:
licht platenprogramma. 17.30 0:
Jeugdprogramma. 17.55 Mededelin
gen. 18.00 Nieuws. 18.11 Radiojour
naal. 18.20 Uitzending van D'66. 18.30
(S): Liedjes bij de vleet: mannen
koor met instrumentaal kwartet.
18.55 (S): Jazz Spectrum: oude en
moderne jazz. 19.25 Gesproken brief.
1930 Nieuws. IKOR: 19.35 Mens en
bijbel. 19.45 Avondgebed. AVRO:
20.05 (S): Die Entführung aus dem
Serail, opera van Mozart, door Wie
ner Philharmoniker, koor van de
Weense Staatsopera en solisten. (Ie
en 2e act). 22.00 Hilversum tien: in
terviews en lichte muziek. 22.30
Nieuws. 22.38 Radiojournaal. 22.55
(S) Die Entführung aus dem Serail,
opera van Mozart (3e acte). 23.35
Tout a toi: informatief programma
uit Parijs. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III
NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02 Flits -
een instrumentaal programma. 9.30
Muziek bij de koffie. (10.00 en 11.00
Nieuws.) NOS: 12.00 Nieuws. 12.03
Pop-Slick KRO 13.00-18.00 KRO-
op-Drie: pop-mixture. (13.00, 14.00,
15.00. 16.00 en 17.00 Nieuws.)
NED. HERV. KERK
Beroepen te Jaarsveld: (toez.) A.
van Brummelen te Hierden te
Dedemsvaart: F. I. Verbaas te Ug-
chelen te Wageningen: H. B. van
de Steen, predikant voor buitenge
wone werkzaamheden (geestelijke
verzorger Jongenshuis Hoenderloo) te
Hoenderloo te Hilversum: R. J. v.
d. Hoef te Papendrecht.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Creil-Espel
kand. Tj. Bakker te Amstelveen.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Zwijndrecht-Grote
indt: C. Bijl te Hilversum.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Enschede-W: A. Rebel
e Groningen en P. Op den Velde te
'ierikzee.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Emmercompascuum:
toez.) H. E. Vermeulen te Gemert
e Ridderkerk: L. Blok te Putten.
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning: C. J. Rensink, Herv. Pastorie
e Marum.
Bedankt voor Rouveen: R. E. Kuus
e Voorthuizen.
iEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Lincoln, Canada: (in
Je nieuw geinstitueerde gemeente)
V Geelhoed te Hasselt.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Poortvliet: C. Wuh
te Elspeet.
