Beren zorgen
nog regelmatig
voor ongelukken
Veenendaalse familie woont in Canada aan 't eind historische spoorlijn
Beloning voor
Indiaan die
bedrijf begint
Veel geslaagden bij
Stree km uziekschool
in Resteren
VEILING SEPTER TIEL
Ons Genoegen
brengt muziek-
en toneelavond
Nut naar film
in Leersum
VRUCHTENVEILING TIEL
VEILING GELDERMALSEN
VEEMARKT DEN BOSCH
INDIANEN
BEREN
Burgerlijke Stand
RHENEN
VOORBIJ
HERMAN
r^oor het weide prairieland aan de voet van de Rocky Mountains slingert
zich de spoorlijn van Calgaren naar Edmonton. Over de dofbruine
rails komt slechts éénmaal per dag de „Dayliner" van de Canadian Pacific.
..Het gaat niet zo best meer met deze lijn", bromt de conducteur Norman
Clay. „Er wordt zelfs overwogen 't op te heffen". Hij staart uot het raam
over de groen-gele velden van Didsbury en denkt terug aan vroeger tijden,
toen de spoorweg alles betekende voor de bevolking van de prairie-provin
cies
"P|e aanleg van de „railroad" is in feite de geschiedenis^ van de ontwikke-
ling van Canada. Het betekende definitief het einde van de postkoets
en huifkar, die nog slechts model staan in cowboyfilms. De oude spoorlijn
van Calgary naar Edmonton roept door de omgeving en z'n antieke sta
tionnetjes nog gedeeltelijk de romantiek op van weleer.
/^|nze medewerker Bert van Kooien nam enkele maanden geleden een
kaartje voor het historische traject en ontmoette in Edmonton een
Veenendaalse familie.
„Zeg in 't Veen maar dat
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1970
iedereen hier welkom is"
l^DMONTON Langs de eerste straat in Calgary staat het oude stations-
J gebouw. In een rommelige kamer op de tweede verdieping zit nu*. R. A.
I erguson met z'n voeten op het bureau. Hij moet bezoekers van de Canadian
Pacific Railroad te woord staan maar is bezig met een lang telefoongesprek.
Met een brede armzwaai beduidt hij me te gaan zitten, hetgeen pas mogelijk is
als een stapel brieven en een aftands asbakje verwijderd worden. Maar een half
uur later is er dan toch een map vol informatie en een ticket voor de reis naar
Edmonton, vertrek 15.30 uur.
Ongeveer 60 passagiers zijn er die eveneens naar het noorden trekken. Ze komen
niet alleen uit Calgary maar ook uit Letbridge en Medicine Hat, de belangrijkste
plaatsen in het zuiden van Alberta. De driekoppige bemanning van de „Dayliner"
maakt de „Prairiehond" klaar voor vertrek. Binnen enkele minuten ligt de druk
ke en naar men zegt snelst groeiende stad van Canada, het bruisende Calgary
achter ons en begint het onophoudelijk geloei van de trein.
Bewaakte overwegen zijn er niet en
dus is er steeds weer het waarschu
wend geluid dat ver over de korenvel
den en de onafgebakende weilanden
schalf.
Het eerste station moet Crossfield
lijn. Op het kleine service-briefje staat
aangegeven dat men daar alleen stopt
op verzoek. Er blijkt geen belangstel
ling te zijn en rammelend passeren we
langzaam het vervallen station. Bijna
een uur later wordt ook in Carstairs
niet gestopt en pas als de enorme
graansilo's van Didsbury in zicht ko
men wordt er vaart geminderd om en
kele passagiers mee te nemen.
De volgende halte is Olds, een piep
klein station dat z'n naam alle eer aan
doet en dat er uitziet zoals het geweest
moet zijn in de begintijd van deze
spoorlijn. Naast het gebouwtje staan
nog altijd de palen waaraan de paarden
werden vastgebonden. Het is een een
zame streek, waar slechts af en toe een
boerderij zichtbaar wordt, compleet
met de „vee-corrals", de lage houten
hekken waarin paarden en koelen bij
een gedreven worden.
Via Bowden en Innisfail bereiken we
Red Deer, een stadje met 2400 inwoners
en precies halverwege de rit van Cal
gary naar Edmonton. Voorbij Red Deer
komt men door een Indianen-reservaat.
Vele jaren geleden werd een contract
gemaakt tussen de CP-maatschappij en
de Stone-indianen, dat nog steeds recht
geeft op een vrije en onbelemmerde
doortocht. Op enkele tientallen meters
afstand spelen de kinderen der „rood
huiden" en hier en daar staat ver
dwaald fussen de bomen een kapotte
auto.
De Indianen in We«t-Canada worden
goed behandeld. Een groot deel van hen
is volledig opgegaan in de „blanke be
schaving", maar toch leven er nog dui
zenden in reservaten. In Edmonton zou
op een kantoor voor ontwikkelingshulp
aan Indianen een bedrag van 10.000
dollar klaar liggen als renteloze lening
voor de eerste Indiaan die een eigen
bedrijf wil beginnen. Dat bedrag ligt er
al vele jaren, omdat er de voorwaarde
aan verbonden is dat de Indiaan die er
gebruik van wil maken, eerst moet
aantonen dat hij twee jaren onafgebro
ken bij één en dezelfde baas heeft ge
werkt. Dat nu blijkt voor de Indianen
een ondenkbaar iets. Het begrip „vrij
en onafhankelijk" sluit elke langdurige
situatie in een ondergeschikte positie
uit.
De namen van de antieke stationne
tjes langs de spoorlijn duiden er op dat
het „Indiaans" gebied is: Lacombe, Po-
noka en Wetaskwin. Het is ook de
streek met een bloedige geschiedenis
van strijd tussen blanken en Indianen.
Een strijd die, nu zonder bloedvergie
ten, nog steeds voortduurt. Toen het
grote „agreement", de overeenkomst
tussen beide partijen, waarin men het
eens werd over de verdeling van het
land, was afgesloten was dat tot beider
tevredenheid. Doelbewust kozen de In
dianen voor de streek in en langs de
bergen, waar men het beste kon jagen
en vissen. De blanken kozen voor het
vruchtbare dal en de wijde prairies.
Maar nu al vele jaren de buffels niet
meer in grote kudden door het land
trekken en het wild praktisch verdwe
nen is, kijken de Indianen afgunstig
naar de rijke farms en de boeren in
hun fraaie woningen. Steeds meer gaan
ze nu hun heil zpeken in de toeristen
industrie. Want elk moment stoppen er
auto's langs de Highway nr. 1, een slor
dige tien mijl voorbij Happy Valley.
Daar heeft een Indiaan al jarenlang
goud verdiend met z'n „Indian Trading
Post", een gammele hut met daarnaast
een fel gekleurde „teepee".
Niemand kan er evenwel in de nabij
heid komen zonder duidelijk het bord
te zien met de mededeling dat eerst 1
dollar betaald moet worden alvorens
men een foto mag nemen. Komt me
neer de Indiaan naar buiten en poseert
hij, dan kost dat twee dollar.
Wanneer men foto's neemt zonder te
betalen, dan gelieve die „men" er reke
ning mee te houden dat er direct „ge
reageerd" wordt. Het klinkt alsof er
dan geschoten zal worden of dat er elk
moment een giftige pijl kan gaan snor
ren bij het foto's maken zonder betalen.
Hoewel dat nog nooit gebeurd is wekt
deze „waarschuwing" toch de suggestie
dat de „rode broeder" het niet best met
de fotograaf zal maken en dat is vol
doende voor een vorstelijk inkomen
van de handige man, die een halve mijl
verderop z'n zeer luxe wagen heeft
staan om na sluitingstijd snel terug te
keren naar z'n riante bungalow in de
nieuwe wijk van Calgary.
Wilde dieren zijn er nog volop te
vinden in West-Canada. De nationale
parken van Alberta herbergen vele be
ren, buffels en zelfs een aantal roofdie
ren. Over 't algemeen zijn de dieren
echter dermate schuw dat ze terugge
trokken leven in de uithoeken van de
parken. Toch gebeuren er regelmatig
ongelukken, vrijwel altijd met beren.
En meestal heeft dat ernstige verwon
dingen tengevolge.
Behalve dan deze zomer met die me
vrouw uit het gezelschap vakantiegan
gers dat van Regina kwam. Toen de
dame er even alleen op uittrok stond ze
i 'X V
••••••.:<-
■Byki M/miMÉfi
ïM
RESTEREN Gisteravond hebben
de leerlingen van de Streekmuziek-
school in Resteren een grootse uitvoe
ring gegeven naar aanleiding van de
examens, die van 19 tot 31 oktober
werden afgenomen.
De examencommissie was samenge-
RENSWOUDE Een avond vol mu
ziek en toneel in Renswoude op zater
dag 14 november, als „Ons Genoegen"
in gebouw Rehoboth haar uitvoeringen
geeft. Onder leiding van dirigent J. A.
Reijnhoudt begint daar om half acht
een zes stukken omvattend concert.
Na de pauze wordt een blijspel in
drie bedrijven opgevoerd onder de titel
„Een zeeman ging passagieren". Verder
is er een grote verloting.
Het muziekprogramma biedt: 16 Ma
ten Tambours (in de garderobe) onder
leiding van C. v.d. Linden, Ka-Ha op
mars o.l.v. J. A. Reijnhoudt; 16 Maten
Tambours en afmars; Dixieland Revel,
Hoogland suite (Reijnhoudt); Minesse
Picheles; Alia Marcia en Long Street
Dixie.
De acteurs in het blijspel zijn de da
mes E. de Waal-Bunt, W. Vermeer-Nij-
burg, J. Dijkstra-van Mourik en H.
Boonzaayer-Moesbergen en de heren E.
de Waa'. W. Vermeer, W. van Ginke!,
W. de Vries, B. Veldhuizen. De regie
heeft G. Moesbergen.
steld uit de leerkrachten van de school
onder leiding van directeur J. H. van
Alphen uit Culemborg. Naméns het be
stuur van de school trad de heer J.
Kasschieter, leraar aan de muziek
school voor de Alblasserwaard en Vijf-
herenlanden (Gorinchem), als gecom
mitteerde op. Van de 83 leerlingen leg
den er 81 het examen mét goed gevolg
af.
Een groot deel van de leerlingen
kwam gisteravond voor een talrijk pu
bliek op het toneel.
RHENEN Geboren: Cyrilla, d.v. H.
Blok en B. de Gooijer, Veenendaal; Jo
hannes, z.v. G. van de Kraats, en G. J.
Spies, Veenendaal, Johannes, z.v. H.
Silfhout en A. Gerrits; Geertruida, d.v.
T. H. de Boer en D. Helms, Veenendaal;
Leendert Albertus, z.v. L. A. Lieuwen
en J. P. van der Klift, Veenendaal;
Willem, z.v. G. Bor en L. F. Groene-
veld; Jannetje, d.v. R. Harteman en A.
W. van Silfhout, Veenendaal; Marcel,
z.v. M. W. Boshoven en C. Breekveldt;
Ruurd Hendrik, z.v. G. B. Goeree en J.
C. Bastian, Veenendaal; Jeffrey Johan
Michiel, z.v. G. Evers en J. J. H. van
Too ren burg; Cornelis Wilhelmus, z.v.
W. A. Jansen en J. W. G. van Ameron-
gen, Veenendaal; Jan-Mark, z.v. B. J.
Vink en N. Bos; Petronella, d.v. G.
Haast en G. H. Lieftink, Renswoude.
Ondertrouwd: P. Buis, 24 jr te Ame-
rongen en C. A. Wildeman, J9 jr. te
Rhenen; C. van Esterik, 21 jr. te Rhe-
nen, en E. van Ojik, 17 jr. te Wagenin-
gen.
Herman van Aljen (23), een Vee-
nendaler uit de Larixlaan, die in
februari van dit jaar naar Canada
vertrok.
plotseling voor een forse beer die wer
kelijk aanstalten maakte om haar aan
te vallen. Mevrouw begon echter luid
keels tegen het dier te praten en ver
baasd bleef het grommige dier staan.
„Ik heb de grootste onzin uitgekraamd
maar het griezelige was, dat zodra ik
zweeg de beer dichterbij kwam", zo
vertelde ze later.
Pas na ruim een uur werd ze gevon
den, nog altijd luid pratend tegen de
beer, die haastig vertrok toen hij meer
tweebenige wezens hoorde aankomen.
Twee dagen later werd in dezelfde om
geving een jongeman van 23 jaar door
een beer gedood.
De prairies tussen Calgary en Ed
monton zijn vredige landerijen. Bijna
alle gronden zijn in cultuur gebracht,
waardoor de prijs van grond enorm is
gestegen. De grootste rijkdom van Ca
nada is echter nog maar nauwelijks
ontdekt. Want dat zijn nu ongetwijfeld
de fabelachtige vondsten van olie en
aardgas in Alberta, speciaal in de om
geving van Edmonton, aan het einde
van de spoorlijn. Op korte afstand van
de stad wemelt het van de boortorens
bij de ongeveer 7000 bronnen die tot nu
toe in exploitatie werden genomen.
Edmonton telt op dit moment bijna
een half miljoen inwoners, vier lucht
havens met 21 luchtlijnen, 31 industrie
wijken met 19 parken, één universiteit
en 26 kerkgenootschappen. De bevol
king nam in 10 jaar tijds toe met 39
procent. Wanneer het boemeltreintje de
prairie achter zich laat en de hoge brug
over de North Saskatchewan-rivier
passeert opent Norman Clay de „voor
deur" van de bestuurderscabine om ons
gelegenheid te geven een foto te maken
van de „sky-line", de imposante aan
blik op de talloze wolkenkrabbers die
de stad Edmonton toont in Amerikaan
se stijl.
Even later glijdt de 1 wagon-boemel
het oude station binnen dat duidelijk
aangeeft dat de tijd van reizen per
trein in Canada vrijwel voorbij is.
Edmonton is ook de plaats waar veel
Nederlanders zich thuis zijn gaan voe
len, onder wie verschillende Veenenda-
lers. Zoals de familie Koen, die twintig
jaar geleden vertrok vanaf de Vendel-
seweg in Veenendaal. Mevrouw
Koen-Spies is sindsdien weinig veran-
Station Red Deer, halverwege de
rit van Calgary naar Edmonton.
derd en voelt zich jong lussen de jeug
dige bevolking van Edmonton, waar
men woont aan de 90ste Avenue op
nummer 6823. Tot voor enkele jaren
een buitenwijk van de stad, nu alweer
omgeven door nieuwe woonwijken en
winkelcentra.
Het huis van de familie Koen is ty
pisch Canadees, gebouw in bungalow
stijl met voor- en achtertuin. Achter
het huis staat een grote caravan, waar
mee de familie deze zomer op vakantie
ging door het woeste berggebied van de
Rocky Mountains.
Binnen is er, evenals in elk Canadees
huis, een grote keuken met moderne
attributen voor de huisvrouw. In de ge
zellige woonkamer is slechts één plaats
vast „gereserveerd" voor vader Koen,
gepensioneerd en overdag meestal in de
weer voor de „klusjes" in en om het
huis, maar ook als hulpkoster in één
van de vele kerken van Edmonton.
Vroeg in de avond gaat hij graag een
wandeling maken naar het enorme
„shoppingcentre" aan de overkant, ter
wijl hij later als Opa Koen z'n vaste
plaats heeft in de woonkamer, waar hij
graag kijkt naar de (kleuren-)televisie.
Wie men ook op hetzelfde adres kan
vinden is Herman van Alfen (23), die in
februari van dit jaar van z'n ouders en
zusjes in de Larixlaan afscheid nam om
op z'n eentje naar Canada te emigre
ren. Herman maakt het uitstekend en
voelt er niets voor om terug te komen.
Hoewel er in Edmonton veel aan
sport wordt gedaan is Herman nog niet
actief in de atletiek, waarin hij in Vee
nendaal een aantal goede prestaties le
verde.
Mevrouw Koen onderbreekt het ge
sprek met Herman van Alfen. Ze
maakt, evenals veel emigranten die
sinds 1945 vertrokken naar Canada, de
opmerking die men steeds weer hoort:
AMERONGEN De Amerongse
Nutsleden zijn donderdag 12 november
welkom bij het Nut in Leersum. Dan
zal er in het kerkgebouw aan de Lom
boklaan een filmavond plaatsvinden
waarbij wordt vertoond de film „De
Laatste Paradijzen", over de natuurge
bieden van Zweden, in het kader van
het N70 jaar. De toegang tot deze fil
mavond is geheel gratis, maar alleen
voor leden van het Nut.
N.V. VRUCHTENVEILING
„TIEL EN OMSTREKEN"
Veilbericht van 4-11-1970
Appelen: Cox's O.P. I 75/80 3947,
70/75 43—52, 65/70 37—44, 60/65 23—29;
II 75/80 29—39, 70/75 34—45, 65/70
27—35, 60/65 21—25; Golden Del. I 75/80
28—41, 70/75 26—36, 65/70 22—28; II
75/80 19—29, 70/75 16—27, 65/70 18—25;
Goudreinette I 75/85 45—50, 65/75
28—38; II 75/85 28—39, 70/80 25—34,
65/75 23—28; Jonathan I 70/80 21—32,
65/70 19—24, 60/65 15—18; Laxton Su
perbe I 75/80 24—36. 70/75 22—31, 65/70
16—21; Lombarts Calville I 75/85 19—24,
70/80 17—20, 65/75 15—17; Industrie per
100 kg Blank 11,90, 100 kg Rood 9,10;
Val Goudreinette 10,80.
Peren Conference I 65/75 2429,
60/70 22—26, 55/65 20—25; Legipont I
65/75 36—45, 60/70 31—37, 55/60 21—26;
St. Remy I 70/80 27—30, 65/75 26—29,
55/65 22—26; Brederode I 60—70 33—38,
55/65 19—25; Gieser Wildeman I 55/65
63—72, 50/60 34—49; Winterjan I 55/65
32—37, 50/60 21—29; IJsbout I 60/70
35—39, 55/65 28—33, 50/60 16—21.
Alles in ets de kg, tenzij anders ver
meld.
COÖP. VEILINGVERENIGING
„GELDERMALSEN EN OMSTREKEN
G.A.
Noteringen van woensdag 4 nov. 1970.
Appelen Cox's Orange Pippin EI
55/60 19—25, 60/65 27—34, 65/70 37—43,
70/75 44—52, 75/80 49—52, 80/85 40—50,
60/70 34—38, 70/80 44—51, 80/90 39—44;
EII 60/65 26—29, 65/70 36—37, 70/75
39—42, 75/80 36—41. 80/85 33—39, 60/70
33—35, 70 80 34—43; Goudreinet EI
65/75 32—37, 75/85 37—46, 85/95 33—48;
EII 65/75 23—31, 75/85 34—38, 85/95
3137; Rode Goudreinet EI 65/75
33-7-38, 75/85 47—54, 85/95 44—45; Jo
nathan EI 60/70 15—18, 70/80 18—26,
80/90 22—24; E II 60/70 15—17, 70/80 23,
80/90 20—21; Golden Delicious EI 65/70
21—24, 70/75 24—29, 75/80 30—31, 80/85
37, 60/70 19—23, 70/80 28—31, 80/90
29—34; E II 65/70 17—18, 70/75 20, 75/80
19—21, 80/85 22—23; Laxton Calville EI
60/70 15, 70/80 19—23, 80/90 16—25.
Peren: Conference E II 80/70 32, 65/70
33, 70/75 35, 75/80 43; Legipont EI 55/60
26—29, 60/70 36—43, 70/80 41—46;
Doyenne du Cornice E II 65/75 48, 75/85
55, 85/90 54; St. Remy E I 50/60 18, 60/70
26—28; Gieser Wildeman EI 50/60
46—59, 60/70 78—82; Winterjan EI 50/60
25—38, 60/70 31—35.
,,De Duivels-ketel"een grimmige
aanblik in de Rocky Mountains.
Van hier kan men ver uitzien over
de prairies.
Mevrouw Tiny Brakke, die Vee
nendaal ruilde voor Calgary, en
hier een kijkje neemt over het Minne-
wankameer in de Rocky Mountains.
„We hebben het hier heel goed. En zeg
in 't Veen maar dat iedereen hier wel
kom is als men bij ons wil komen kij
ken".
Aanvoer: totaal 8045; runderen 3049;
graskalveren 546; vette kalverer\ 244;
nuchtere kalveren 2956; schapen 660;
slachtvarkens 588; slachtrunderen 1041.
Pr(jzen (in guldens): melk- en kalf-
koeien, per stuk 915-1725; guiste koeien,
per stuk 750-1200; graskalveren, p. stuk
3,25-5,25; kalfvaarzen, per stuk rood
1200-1700, zwart 825-1300; klamvaarzen,
per stuk 1025-1250; guiste vaarzen, per
stuk 850-1100; pinken, per stuk 550-800;
nuchtere kalveren voor fok of mester ij,
p. stuk 210-365; weideschapen, p. stuk
85-125; lammeren, p. stuk 55-85; slacht
runderen extra kwal. per kg gesl. gew.
4,90-5,30; le kwal. per kg gesl. gew. 4,35-
4,80; 2e kwal. per kg gesl. gew. 3,80-4,25;
3e kwal. per kg gesl. gew. 355-375; vette
stieren, per kg gesl. gew. 4.65-5,10;
worstkoeien, per kg gesl. gew. 3.40-3,60;
vette kalveren, le kwal. lev. gew. 4,15-
4,35; 2e kwal. lev. gew. 3,90-4,10; 3e
kwal. lev. gew. 3.65-3,85; nuchtere
slachtkalveren, per kg lev. gew. 1,30-
1,70; slachtzeugen, le kwal. per kg lev.
gew. 1,75-1,85; 2e kwal. per kg lev. gew.
1,60-1,73; vette schapen, p. stuk 105-125;
vette lammeren, per stuk 110-135.
Overzicht (resp. aanvoer): handel en
prijzen): melk- en kalfkoeien: groter,
redelijk, gehandhaafd; guiste koeien:
minder, rustig, prijshoudend; jongvee:
groot, stroef, weinig prijsverandering;
vette kalveren: beperkt, redelijk, on
veranderd; nuchtere slachtkalveren:
ruimer, traag, afloperlde prijzen; scha
pen en lammeren ruimer, matig, weinig
prijsverandering; slachtvee: gewoon,
williger, vaster; slachtzeugen: minder,
vlugger, duurder.
Veilingbericht van veiling Septer te
Tiel van woensdag 4 november 1970.
Appelen kl 75/op, 70/75, 65/70, 60/65,
55/60 1, 2; Bloemee 32-
40, x Cox's Orange Pippin 1 50-55,
46-51, 38-41, x Cox's Oran
ge Pippin 2 36-53, 34-49, 28-38, 22-26,
x Goudreinette 1 36-40, 29-32,
x Goudreinette 2 27-36, 25-
31, 23-25, x Golden Deli
cious 1 33-36, 30-34, 25-28,
x Golden Delicious 2 26-30, 20-26, 16-21,
Jonathan 1 16-20,
Jonathan 2 14-24, 15-19,
14-18, Dijkmanszoet
35-47. 30-39; Ingrid Marie 2
20-25, 19-22, 15-18, Goud
reinette rode 1 44-49,
Goudreinette rode 2 42-47,
Lombartscalville 1 20-24, 19-
23, Lombartscalville 2
19-22, 18-21, Ellison's
Orange 23-30,
Fabrieksfruit per 100 kg blank f 12,40,
rood f 8,50, rood Jonathan f 10,40. Kroet
per 100 kg zuur f 9,90, rood f 8,50, zoet
f 6,00.
I
Peren: x Legipont 1 45-47, 36-45,
28-31, x Legipont 2
29-32, x Brederode
33-40, 19-29; Gieser Wildeman
35-60, 23-40; St. Remy
22-26, 12-18; IJsbouten
19-22, 12-16: Winterjan
16-27, 8-14; Doyenne du
Cornice 1 39-41, Bon
ne Louise d Avr. 1 40-43,'
Bonne Louise d Avr 2
26-31, Beurre Alex Lucas 1
24-26, 26-28, 21-23,
Peren: Kroet per 100 kg f 3,00.
Groenten: andijvie 18-31, spinazie 31-
40, prei 20-38, uien 26-45, rode kool 10-
15, sla per 100 krop 14,00-19.00, wortelen
10-19, koolraap 12-14, savooiekool 14-26,
boerenkool 14-20, princessebonen 1,01 -
1,06, tomaten per bakje e a 5,20-5,30, eb
5,10-5,20, ec 3,90-4,00, tomaten per bak
je 2.20-3,30.
x is hoofdaanvoer. Alles in centen per
kg tenzij anders vermeld.
