Een blauwe vlam boven de IJssel zette de hele
stad in het donker, maar:
Vandaag nationale
ouderavond
Ié.
i*** 1
steengoed, die nieuwe
Prisma horloges!
Eerste stoot tot democratisering
Uitzonderlijke samenloop
van omstandigheden
Oktober was
zacht en nat
Dagbladen
volgend jaar
kwartje per
week duurder
Staneke
bedankt als
voorzitter
PvdA-gewest
Gelderland
Perschef valt
Anglicanen
fel aan
Andere zorgen
Hoofdkwartier
Snelle bulp
Stroomvreters
Pietsie meer
Rotterdam stelt
debat over
Hoogovens uit
PRISMA
Raad Vlaardingen
vraagt regering
onderzoek
FUNCTIE
OVERLEG
I Iet lijkt wel oorlog, hier in Kampen. Militaire
blijkbaar strategische punten plotseling
zware elektrische generatoren uit, die ze ook
terlaten onder voldoende bewaking. En later
den in de winkels alleen maar heel kleine licht
van Kampen is stil blijven staan, een onheilspel
Het alarm was de vorige avond gegeven, met
baar tot op kilometers afstand. De bijbehoren
storm. Kampen, met nog enkele aanpalende ag
had de toppen van twee hoogspanningsmasten
en de uiterwaarden gevallen. Vertrouwend op
eerst nog, dat de zaak wel gauw verholpen zou
de is zo immens groot, dat het wel zaterdag
is. Tot zolang zullen de Kampenaren het met 30
zuinigjes aan dus: scholen zijn gesloten, fabrie
bureau kunnen gewoon doorgaan met stroom
tuur liet een stad met dertigduizend inwoners
trucks rollen door de straten en worden op
stilgezet. Soldaten in gevechtstenu slepen er
weer strategisch op stellen en vervolgens ach-
op het middaguur, als de schemer daalt, wor-
jes ontstoken of zelfs kaarsen. Ook de torenklok
lend bericht van boven de daken,
een helblauwe lichtflits boven de IJssel, zicht-
de knal ging verloren in het bulderen van de
glomeraties zat meteen in het donker, de storm
doen afbreken en de draden waren in de IJssel
ons onmetelijk technisch kunnen dacht Kampen
zijn. Maar dat gaat anders deze keer. De scha-
zal worden voordat de zaak helemaal geklaard
van de normale capaciteit moeten doen, heel
ken liggen stil, alleen ziekenhuizen en het politie-
gebruiken. Eén tikje van oerkrachten in de na-
terugvallen in de vorige eeuw.
IN 2 YER HOGINGEN
b Prisma twen, met groene wijzerplaat,
lakleren band in chroom 79,-
in doublé 85,-
Pagina 9
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1970
KAMPEN WINT T VAN DE NACHT
(Van een onzer redacteuren)
Na die ene klap in de nacht werden
velen van ons teruggeworpen in de
vorige eeuw. In Kampen ging men bij
kaarslicht leven. Op de plaats waar
het gebeurde worstelden mannen van
de IJsselcentrale met weerbarstig
staal en eindeloze draden, alles met
de hand, om de schade te herstellen.
Later zou er een kraan bijkomen,
maar die kan alleen werken als het
niet te hard waait.
VLAARDINGEN De gemeenteraad
van Vlaardingen heeft gisteravond een
motie aangenomen, waarin er bij
staatssecretaris Kruisinga (volksge
zondheid) op wordt aangedrongen zo
spoedig mogelijk een technologisch on
derzoek in te stellen naar het aantal
milieuverontreinigende bedrijven in het
Rijnmondgebied en het aandeel van ie
der bedrijf in die verontreiniging.
Zelfs de koeien zijn weggevlucht voor het spektakel, dat zich voltrok in
de uiterwaarden van de IJssel bij Kampen. Een staketsel van nutteloos
geworden staal domineert in het landschap.
DEN HAAG Op meer dan drieduizend scholen in ons land wordt vanavond
aan de democratisering van het onderwijs gewerkt.
Op deze dag wordt de nationale ouderavond gehouden. Dwars door alle niveaus
en zuilen van onderwijs heen gaan ouders en leerkrachten van de scholen met
elkaar om de tafel zitten.
Het initiatief hiertoe is genomen door
een werkgroep „Nationale Ouder
avond", samengesteld uit vertegen
woordigers van verschillende onder
wijsbureaus. Deze stelden: „De Ver
enigde Naties hebben dit jaar uitgeroe
pen tot internationaal jaar van het on
derwijs. De mobilisatie van iedereen
die daarbij betrokken is, staat voorop.
Dit gaat alle ouders, leerkrachten en
leerlingen aan. Het wordt hoog tijd dat
die mee gaan praten".
Eén van de leden van de werkgroep,
mevrouw M. Kal-Alderwegen, meent
dat ze het beste over dit onderwerp
kan praten door niets méér te willen
zijn dan moeder van vier schoolgaande
kinderen. In die hoedanigheid is zij
geïnteresseerd in het onderwijs dat
haar kinderen krijgen en zou zij graag
zien dat die belangstelling bij alle ou
ders van leerlingen gewekt wordt. „Pas
dan kunnen zij mee gaan praten".
In een folder met een vragenlijst is
een eerste aanzet tot discussie gegeven.
Hoewel de ouderavond nog rrioet begin
nen zijn nu al reacties binnengekomen.
De vragen die betrekking hebben op de
verhouding ouders-school hebben nogal
provocerend gewerkt. „Vooral bij auto
ritaire schoolhoofden", constateert me
vrouw Kal niet zonder genoegen, „die
hebben een dergelijke prikkeling het
hardst nodig". Om duidelijk te maken
dat de werkgroep niet de onderwijssi
tuatie zo negatief mogelijk heeft voor
willen stellen voegt ze er aan toe dat er
ook scholen zijn waar de verhoudingen
goed liggen.
Sommige ouderraden en oudercomités
functioneren zo goed mogelijk. Maar bij
de meeste ontbreekt het nog te vaak
aan wezenlijke belangstelling voor het
onderwijs. „Ze verliezen zich te vaak in
een hele avond praten over klaar-over-
tjes of de noodzaak van gymschoenen",
is de ervaring van mevrouw Kal. Aan
de overtuiging dat onderwijstechnieken
niet los gezien kunnen worden van de
complete opvoeding van kinderen, ko
men ze meestal niet toe.
Mevrouw Kal heeft ook ervaren wat
een discussie tussen ouders en leer
krachten los kan slaan. Een lyceum in
Den Haag heeft twee jaar geleden het
initiatief hiertoe genomen. Als voor
naamste klacht van de ouders gold dat
ze nauwelijks geïnformeerd werden
over de veranderingen binnen het on
derwijs. Nu is een werkgroep commu
nicatie opgericht die een informatieblad
uitgeeft, los van de schoolkrant. „Alle
leerkrachten, ouders en leerlingen ko
men daarin zonder enige censuur, aan
bod".
Er zijn directeuren en rectoren van
scholen die hebben laten weten er niets
voor te voelen iets los te slaan. „Jam
mer", reageert de werkgroep Nationale
Ouderavond. Het staat voor de onder
wijsbureaus vast dat onderwijzend per
soneel zich maar moeizaam in kan le
ven in de gedachtenwereld van hun
leerlingen. „Ze weten nauwelijks wat
die kinderen bezighoudt, wat hun ex
treme kleding wil zeggen. Ze kunnen
daarop nauwelijks adequaat reageren".
De ouders kennen hun kinderen be
ter. Ook daarom zou er meer overleg
met de ouders moeten zijn. En om alles
wat met onderwijs te maken heeft te
laten verlopen in een samenspraak tus
sen de betrokken partijen, moesten
eerst die ouders wegwijs gemaakt wor
den in het onderwijs. Bovendien moe
ten de leerlingen, zeker bij hét voortge
zet onderwijs, recht van spreken krij
gen. „Het zijn echt geen onnozele kin
deren", stelt mevrouw Kal.
De nationale ouderavond zal een eer
ste stoot in de richting van democrati
sering moeten geven. De werkgroep
heeft tevens een enquête aan de ouder
avond toegevoegd. Als de resultaten
daarvan verwerkt zijn, blijft de werk
groep niet stil zitten en zal proberen
meer inspiratie voor het voortzetten
van het overleg te geven.
Nou ja een tikje, iets meer was het wel. Op de plaats waar het gebeurde,
een kilometer of vijf buiten de stad, is een ploeg van de IJsselcentrale be
zig de gesneuvelde toppen van de zestig meter hoge palen op te ruimen. Chef
uitvoering werken van de IJsselcentrale R. Ligthart wil wel kwijt, dat het een
klap geweest moet zijn, waarop bij de constructie van hoogspanningspalen nooit
kan worden gerekend. Toen twee jaar geleden een drijvende bok dwars door de
draden voer viel ook de stroom uit, maar de toppen van de hoogspanningspalen
hielden stand. Hoe kon dan nu zo'n stormvlaag deze palen in de meest letterlij
ke zin van het woord de nek breken? Ligthart: „Het moet een uitzonderlijke
samenloop van omstandigheden zijn geweest Die toppen zijn natuurlijk niet
zomaar door de storm afgeknapt. We nemen aan, dat de leidingen door die uit
zonderlijke samenloop van omstandigheden aan het dansen zijn gegaan, waar
door de druk op de palen te groot is geworden. Er hingen zeven draden over
een lengte van vierhonderd meter en elke draad woog zevenhonderd kilo". Er
ging dus tegen de vijf ton aan het zwiepen, voordat Kampen die blauwe
lichtflits zag en de knal niet hoorde, omdat de storm alles overstemde.
Hoe groot is de schade? Voor de IJsselcentrale kan de heer Ligthart daar nog
geen cijfers over geven, maar hij zegt wel direct: „Hoeveel het ook is, voor de
industrie in Kampen, die nu stil ligt, zal die schade onnoemelijk veel groter
zijn".
TTat is de industrie van Kampen wel
met hem eens. Maar toch zegt een
woordvoerder van Schokbeton N.V.,
met ruim zeshonderd jnan de grootste
fabriek ter plaatse„Vraag ons nou
maar niet wat het gaat kosten. We heb
ben eerst andere zorgen, namelijk hoe
we de zaak nog een beetje draaiend
kunnen houden. Met een toewijzinkje
zus en een toewijzinkje zo kunnen we
nog wat doen, maar daar zijn we nu dan
ook dag en nacht mee bezig. Vergelijk
het maar met je eigen huishouding. Als
er iets een klein beetje mis gaat regel
je het wel met elkaar, maar als de hele
boel op de kop staat moet je in 't groot
gaan improviseren".
Is die schade op iemand of iets te
verhalen? Schokbeton: „Dat moet je
natuurlijk altijd doen, want er is sprake
van schade van buitenaf. Maar 't kan
wel lang duren, zoiets, en je weet nooit
wat er in zo'n procedure tevoorschijn
komt". Nog diezelfde dag zegt de direc
teur van de directe leverancier, de Ge
meentelijke Nutsbedrijven, H. J. Weil
(ing.): „Er is geen sprake van grove
nalatigheid, die schadeclaims zie ik zo
gauw nog niet komen". Het laatste
woord op dit moment is aan de portier
van Schokbeton, die, 's avonds nog even
opgebeld met de vraag of de stafverga
dering misschien in het gebouw zelve
plaats vindt, bedrukt antwoordt: „Ik zit
hier helemaal alleen met een heel klein
lampje".
Tn zo'n ontredderde stad verwacht je
natuurlijk een hoofdkwartier, met
mannen die minstens een etmaal lang
niet uit de kleren zijn geweest. Mannen,
dien hun afgezakte stropdas rondom een
bezwete boord als een onderscheiding
dragen. In Kampen is zo'n hoofdkwar
tier te vinden in het gebouw van de Ge
meentelijke Nutsbedrijven aan de voet
van een oude witte stadspoort, die glim
lachend terugziet op tijden waarin er
nog helemaal geen elektriciteit wès. In
een vettige doos liggen croquetten van
de vorige avond al zowat te schimme
len, er is geen tijd geweest om ze op te
eten. De koffiekopjes prijken met aan
gekoekte randen, net als een beschoei
ing aan een waterplas, waarvan het
niveau steeds dieper wegkwijnt. Bij dit
hoofdkwartier vervoegen zich twee ver
tegenwoordigers van een aannemersbe
drijf, sigaar in de mond, brede glimlach
daaroverheen, met het aanbod: „Zullen
we nog een aggregaat bij u neerzet
ten?" Directeur Weil van de Gemeente
lijke Nutsbedrijven is blij met de zo
veelste aanbieding, maar toch: „We
hebben er nu dertig, op dit moment
moeten we daarmee inspelen. Maar het
kan best zijn dat we straks in elkaar
zakken en dan willen we jullie er graag
bij hebben. Geef het telefoonnummer
maar even".
Tn de paar minuten waarin de telefoon
*- en lijfelijk binnentredende helpers
hem even vrij laten blikt hjj terug op de
afgelopen nacht en de dag erna, allebei
even spannend. Toen om negen uur
's avonds de stroom uitviel ontstond er
in Kampen geen paniek, niet op straat
en niet in de bejaardentehuizen, om
maar enkele grootheden te noemen. An
derhalf uur lang duurde de totale duis
ternis, toen kwam er via een hulpkabel
weer een beetje stroom, die verdeeld kon
worden over de machteloos in het duis
ter rondblikkende stadgenoten. Eerst
werd de BB gebeld, maar die is van
nature meer ingesteld op het helpen van
gewonden en het openbreken van puin
hopen en zo erg was het nou ook weer
niet op deze avond in deze stad. Verder
bellen bracht de garnizoenscommandant
in Deventer aan de lijn en dat was het
begin van een grote militaire hulpactie.
De trucks en de aggregaten werden van
stal gehaald en naar Kampen gediri
geerd, waar zij luttele uren later voor
een wat schokkend stadsbeeld zorgden,
maar wel erg goed werk gingen doen.
Directeur Weil: „Als ik de meest in
drukwekkende herinnering aan deze
uren moet ophalen dan is het wel de her
innering aan de snelle hulp, die hier
door het leger is gegeven". Tegelijker
tijd getuigen vele Kampenaren van hun
waardering voor het werk, dat in het
afgelopen etmaal door 't hoofdkwartier
is gedaan. Een vredig beeld temidden
van een toch wel ingrijpende ontluiste
ring.
TVe ontluistering grijpt, zeker nog tot
zaterdag, verder om zich heen
naarmate de Kampenaren hun beperkin
gen duidelijker zien. Het zijn geen ge
ringe beperkingen, die hen zijn opgelegd.
Ieder gezin heeft een keurig gedrukt
briefje in de bus gekregen, waarin het
gebruik van wasmachines, koelkasten,
t.v. en radio, elektrische kachels en an
dere stroomvreters uitdrukkelijk wordt
afgeraden. Slaat Kampen die raad in de
wind, dan kan een nieuwe black-out vol
gen, dan valt de stroom weer helemaal
uit. Die briefjes zijn in het holst van die
eerste nacht vervaardigd door een druk
kerij, die daarvoor eerst weer een apar
te stroomtoewijzing moest krijgen. Ze
zijn daarna verspreid door een bezorg-
bedrijf, dat er zijn medewerkers in het
zelfde holst van diezelfde nacht voor uit
huis haalde. Maar nu weten de Kam
penaren dan ook waar het op staat. Ze
hebben de run op winkels met kaarsen
en batterijen uitgevoerd, ze houden hun
smoezelige kleren nog even aan, ze mo
gen ongeschoren op hun werk verschij
nen, als hun bedrijf tenminste niet stil
ligt. Vergaderingen zijn afgezegd, even
als de kerkdiensten op de Dankdag voor
het Gewas. De deur van de monumen
tale Hervormde Kerk stond de hele mid
dag open, maar 's avonds zou niemand
er in gaan. Kroonlampen gebruiken veel
stroom en het orgel kon ook al niet
veel beginnen, doordat zeven draden
met een spanning van 110 kV machte
loos in de IJssel liggen te deinen.
lyTaar Kampen neemt het allemaal nog-
al rustig op. De juffrouw in een
sigarettenwinkel weet voldaan te mel
den, dat de zaak van haar baas in een
zone ligt, die sinds zeventien-uur-vijf
een pietsie meer licht krijgt dan de ge-
nabuurde zone, waardoor zij de nieuwe
rijksdaalders beter kan onderscheiden
van zilveren guldens. Dat is toch mooi
meegenomen in een tijd, waarin colle
ga's met ongebreideld kunstlicht met
het schaamrood op de kaken moeten
bekennen, dat er wéér zoveel op elkaar
lijkende muntstukken door elkaar zijn
AMSTERDAM De abonnement
sprijzen van de dagbladen gaan op 1
januari 1971 collectief met vijftien cent
per week omhoog. Op 1 juli 1971 volgt
een tweede verhoging met tien cent per
week.
Over deze verhogingen, die nodig zijn
voor verbetering van de structurele po
sitie van de dagbladpers is overleg ge
pleegd met de minister van economi
sche zaken.
H. J. Weil, in het hoofdkwartier
van de Gemeentelijke Nutsbedrijven:
,,Het kan best gebeuren, dat we zo
weer in elkaar zakken.
gehaald. En in een gerenommeerd Kam
per horecabedrijf ontsteken de obers
plechtig het kaarslicht. De bekende
plaatselijke borrelaars schuiven aan. Ze
schudden de kaarten en niemand vraagt
waarom er alleen maar kaarsen zijn
vanmiddag, want, zo weet de ober mees
muilend te melden, op dit uur worden
in dit etablissement altijd kaarsen aan
gestoken.
(Van onze weerkundige medewerker)
Oktober is somber, nat en aan de
warme kant geweest. De Bilt berekende
een gemiddelde etmaaltemperatuur van
10.7 graden C tegen 10 graden C nor
maal. De zon scheen maar 85 van de 102
uren normaal en gemiddeld in Neder
land viel er ca. 95 mm neerslag tegen
73 normaal.
Vooral in Oost-Brabant, Noord-Lim
burg en Gelderland vielen de hoeveel
heden naar de hoge kant uit, zoals
blijkt uit de volgende opgaven: Apel
doorn 96-122 mm, Arnhem 122 mm,
Nijmegen 121 mm, Deventer 115 mm,
Tiel en Hoog-Soeren 114 mm, Almelo
en Rheden 97 mm, Zutphen 92 mm,
Twello 89 mm, Nunspeet 87 mm, Doe-
tinchem 82 mm. Swifterband bleef ver
der achterop met 64 mm. Ergens on
weren deed het in ons land op acht
dagen tegen eveneens op acht dagen
normaal.
Op normale waarnemingshoogte
kwam het niet tot vorst, terwijl dit. in
de Betuwe en op de Veluwe normaliter
op 2 dagen het geval is en in de Graaf
schap op 3 dagen. Eenmaal kwam het
kwik in onze contreien boven 2o gr. C
t.w. op de elfde. De maxima waren toen
23 24 graden C.
t
mlm
De vier klokken op de toren van
Kampen wezen allemaal verschil
lende tijden aan. Als er een stroom-
stootje doorkwam wilde zo'n klok
wel weer een uurtje lopen. Beslist
niet langer. Treffende illustratie
van een verwarring.
ARNHEM De voorzitter van het
gewest Gelderland van de Partij van de
Arbeid, de heer H. H. Staneke uit
Apeldoorn, legt zijn functie na tien jaar
er.
Hij heeft dit besluit genomen, omdat
hij de tijd aangebroken acht voor een
opvolger. Volgens de heer Staneke, die
nogal op de voorgrond trad met zijn
pogen tot rooms-rode toenadering, met
aan zijn besluit geen politieke beteke
nis worden gehecht.
ROTTERDAM De raad van Rot
terdam heeft het debat over een even
tuele vestiging van Hoogovens op de
Maasvlakte uitgesteld.
Het zou aanvankelijk 17 december
worden gehouden. B. en W. van Rotter
dam zijn met het dagelijks bestuur van
Rijnmond en Gedeputeerde staten van
Zuid-Holland uitgenodigd „binnen kor
te tijd" een gesprek te hebben over
Hoogovens met een aantal ministers.
B. en W. van Rotterdam willen het
bepalen van hun standpunt over Hoog
ovens ophouden tot na dit gesprek.
Omdat de raad van Rotterdam als eis
had gesteld dat de publieke opinie zes
weken de tijd krijgt om over een voor
stel van B. en W. te discussiëren vóór
het in de raad in behandeling komt,
betekent dit, dat de behandeling voor
onbepaalde tijd is uitgesteld.
Om dezelfde reden is het onderwerp
Hoogovens geschrapt van de agenda
van de vergadering op 7 december van
de raad van Rijnmond.
LONDEN Michael De-La-Noy die
als perschef van de Anglicaanse aarts
bisschop van Canterburry is ontslagen,
omdat hij artikelen over sex heeft ge
schreven, heeft in een boek, getiteld ,.A
day in the life of God", verklaard dat
twee Anglicaanse bisschoppen aan de
drank zijn en dat een aantal bisschop
pen niet berekend is voor hun taak.
ADVERTENTIE
8 echt zilveren dameshorloge 99,-
(met echt zilveren sierband v.a. 195,-)
Prisma twen ook in andere model
len en wijzerplaten verkrijgbaar)
C zilverkleurig gerhodineerd dames
horloge, exclusief model met
moderne wijzerplaat en blauwe
corfamband 129,-
verzekerd tegen verlies en diefstal