PEUTERS LEREN DE HONDJESSLAG
Zevenduizend
verkeersdoden
in ons land
in het jaar 2000
SPELENDERWIJS
VERTROUWD MET
T WATER RAKEN
BINNENKORT
KOPEN WE
ZONDER GEID
„In de rechtszaal
ontbreekt het
Voorbarig optimisme !LhtiüsP
exploitatie zeebodem
Peuterspeelzalen komen zeer snel van
de grond
MARKT VOOR
KUIKENS IS
IN ELKAAR
GETRAPT
HOOGLERAAR
VRAAGT VOOR
VERDACHTEN
VOLLE POND
AFWIJKING
IEDER GEZIN
UIT DE KERKEN
Mineralen
Verschuivingen
Coördinatie
T^/IGELZJKS worden duizenden pietepeuterige Nederlandertjes, die
nog niet aan school toe zijn, zelfs niet aan een kleuterschool, toe
vertrouwd aan het meestal chloorgroene water van instructiebaden.
Met de angst voor verdrinking van zich nog maar net voortbewe
gende kleintjes voor ogen, reppen talloze moeders zich naar zwemle-
raren om alsjeblieft Jantje, Pietje of Marietje met het natte water
bekend te maken.
Een kind moet spelenderwijs met het water vertrouwd worden ge
maakt", vindt mevrouw M. A. Herben-Striebos van de Koninklijke
Nederlandse Zwembond, ,,maar uit didactische overwegingen kan dat
het beste in kleuterschoolverband, dus op minimaal vierjarige leeftijd,
gebeuren. Ik hecht niet zoveel waarde aan verhaaltjes over baby's in
Duitsland die zich zogenaamd minutenlang drijvende weten te hou
den".
In het instructiebad Schermer" te Volendam spartelen echter tien
tallen kindertjes, die jonger zijn dan die „gewenste" vier jaar.
„Ze krijgen nog geen schoolslag", zegt een instructrice„maar we
brengen ze wel de zogenaamde hondjesslag bij. Dan kunnen ze zich
tenminste redden wanneer ze in een sloot vallen".
Misschien als „aardigheid", maar door de peuters toch deksels
serieus genomen, kunnen de minimensjes van Volendam en omgeving
opgaan voor een eigen „kleuterdiploma"
„Maar ze mogen dan heus nog niet in het diepe!"
„Kijk", verduidelijkt mevrouw Herben haar standpunt, „met een
echt diploma geeft de KNZB min of meer een garantie. Bij een kind
dat veel jonger is dan zes jaar, weet men nooit hoe lang het aange
leerde behouden blijft. Nogmaals, ik ben er een voorstandster van om
leerlingen van kleuterscholen geleidelijk te leren zwemmen om ze pas
tussen de vijf en zeven jaar aan een zwemexamen te laten deelne
men".
Overigens is Volendam wel een dorp van uitersten. Eens immers
plachten de vissers zich verre te houden van iedere vorm van zwem
les. Wat schoot je d'r mee op Wanneer je schuit verging, was het
toch veel beter om direct mee te verzuipen, dan je eerst nog een paar
uur drijvende te houden?
Nu dobberen de Volendammertjes al heel jong dank zij aan elkaar
gebonden speelballen rond in het water van het bad „Schermer".
En ze vinden het nog fijn ook!
UTRECHT In het voor futurologen
magische jaar 2000 zullen 7000 mensen
in het verkeer worden gedood en wor
den naar schatting 140.000 verkeersge-
wonden geregistreerd. Er *ijn 5000 ver
keersongelukken per dag. Deze onge
lukken, met doden en gewonden, bezor
gen onze nationale economie in 2000
een schade van vier miljard gulden.
Ruim een verdubbeling vergeleken met
1970. oftewel twee procent van het na
tionaal inkomen thans.
Dit heeft de vervoersfuturoloog drs.
G. Hupkes van het centrum voor ver
voersplannen in Utrecht voor het ANP
berekend, naar aanleiding van de voor
spellingen die de Stichting Wetenschap
pelijk Onderzoek Verkeersveiligheid
(SWOV) in Voorburg onlangs voor dit
jaar heeft gedaan.
De SWOV gaf een prognose van 2000
verkeersongelukken per dag. waarbij
gemiddeld negen mensen worden ge
dood en 210 deelnemers aan het ver
keer zwaar of licht gewond. De werke
lijke cijfers zullen volgens de SWOV
voor dit jaar nog hoger zijn. Het scha
debedrag heeft de SWOV becijferd op
anderhalf tot twee miljard gulden,
maar hel zal eerder twee miljard dan
anderhalf miljard zijn.
Drs. Hupkes heeft bij zijn prognoses
voor het jaar 2000 voortgeborduurd op
de berekening en bronnen van de
SWOV en daaraan zijn eigen bronnen
toegevoegd. Hij vergeleek eerst de ver-
keersongevallencijfers van 1958 en 1968
met elkaar en becijferde dat het aantal
doden in die tien jaren met 1,8 is ver
menigvuldigd en het aantal verkeersdo
den met 1,5. In diezelfde periode groei
de het aantal auto's» met 4,7. zodat kon
worden geconcludeerd dat het autobezit
sneller toeneemt dan het aantal ver
keersslachtoffers.
Drs. Hupkes heeft bij zijn berekenin
gen voor de situatie in 2000 aangeno
men, dat zich geen wijzigingen zullen
voordoen in de verhouding tussen het
aantal auto's en het aantal ongevallen.
De stijging van de autodichtheid was
zijn voornaamste uitgangspunt. Dan
komt drs. Hupkes op een bevolking van
bijna 18 miljoen in 2000 op 8 miljoen
auto's.
Als er in deze ontwikkelingen geen
verandering komt, luidt zijn voorspel
ling voor het jaar 2000: ongeveer 7000
doden en 140.000 lichte en zwaar ge
wonden. Het totale aantal van 147000
verkeersslachtoffers komt overeen met
de bevolking van een stad als Nijme
gen.
Drs. Hupkes acht een afwijking van
de prognose eerder mogelijk naar bo
ven dan naar beneden, omdat hij even
als de SWOV aan de voorzichtige kant
is gebleven.
De invloed die meer veiligheidsmaat
regelen aan,auto's op de prognosecijfers
kunnen uitoefenen, acht hij bijvoor
beeld erg gering. De enige onzekere
factor is, welke verschuivingen er zul
len optreden doordat het publiek de
voorkeur gaat geven aan veiliger ver
voermiddelen, waaronder drs. Hupkes
alle vormen van openbaar vervoer ver
staat. Indien deze verschuiving inder
daad een feit wordt, acht hij in 2000
gunstiger" doden- en gewondencijfers
mogelijk.
Voor dit jaar verwacht de SWOV
2000 verkeersongelukken per dag. Vol
gens drs. Hupkes zullen het er in het
jaar 2000 bijna 5000 per dag zijn. Voor
dit jaar is de schade becijfeVd op 1.8
miljard gulden oftewel twee procent
van het nationaal inkomen thans. In
2000 bedraagt dit schadebedrag ruim 4
miljard gulden.
Ons land slaat dan nog niet eens een
slecht figuur, want een deskundige
hoogleraar van de universiteit in Göte-
borg heeft voor Zweden het schadebe
drag ten gevolge van verkeersongeluk
ken in 1970 al becijferd op drie procent
van het nationaal produkt.
Drs. Hupkes heeft verder berekend,
dat op grond van de huidige gegevens
elk gezin dat gemiddeld vijftig jaar bij
een blijft, de statistische zekerheid
heeft dat. het een verkeersslachtoffer
zal tellen.
Ontwikkelingen, die drs. Hupkes niet
in zijn beschouwingen heeft betrokken
en die de cijfers voor 2000 kunnen doen
dalen, zijn onder meer: de beveiliging
van een., wegverkeer door elektronische
geleiding (technisch in 2000 mogelijk),
beperking van de noodzaak van ver
plaatsing door het gebruik van video
foons en dergelijke (waardoor het be,-
zoeken van relaties overbodig wordt)
en de verschuiving van de verplaat
singsmogelijkheden naar het veiliger
openbaar vervoer. Deze laatste moge
lijkheid geeft drs. Hupkes de grootste
kansen om de prognosecijfers te druk- I
ken
Computer in.stant crediet
De winkelende mens zal wel
licht binnenkort geen contant
geld en zelfs geen betaalche
ques meer nodig hebben wan
neer hij zijn inkopen doet. Alan
Duncan, het hoofd van de com
puter-afdeling van Barclays
Bank, is van mening dat de
klant van de toekoryst alleen
een klein magnetisch identi
teitskaartje bij zich zal hoeven
te hebben.
De winkels zullen dan recht
streeks met de bank verbonden
zijn en in plaats van met con
tant geld of een cheque te beta
len, steekt de klant zijn kaartje
in een apparaat en tikt daarop
het door hem verschuldigde be
drag uit.
Nadat de computer de klant
heeft geïdentificeerd controleert
deze zijn bankrekening en geeft
daarop onmiddellijk te kennen
of hij de voorgestelde krediet
transactie goed- of afkeurt,
waarna het bedrag van de aan
koop van de rekening van de
klant wordt afgeschreven.
(LPS)
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Rotterdam-Pernis: H.
Kuyk te Abcoude; te Nieuwendijk:
N. J. Goris te Zutphen; te Twijzel:
kand. P. Hekstra te Leeuwarden,
die dit beroep heeft aangenomen;
te Amersfoort: J. Vlaardingerbroek
te Ermelo.
>R. GEREFORMEERDE KERKEN
roepen te Wildervank-Veendam.
kand. W. C. Moerdijk te Apeldoorn;
te Sneek: J. Dol te Drachten.
iEREFORMF.ERDF. GEMEENTEN
Beroepen te Mijdrecht en te Slikker
veer: Chr. v.d. Poel te Ierseke.
en advocaten dienen met behuln van - -
UTRECHT De directeur van het „Nederlands instituut voor onderzoek van de
zee" op Texel, prof. dr H. Postma, is van mening dat hel optimisme over het ge
bruik van de zee, aangewakkerd door het grote succes van onderzeese boringen
naar olieprodukten ten dele overtrokken en in veel opzichten zelfs gevaarlijk ist-
De exploitatie van de zee biedt volgens hem geen uitkomst voor de tekorten aan
voedsel en mineralen. Alles bijeengenomen, moet worden vastgesteld dat opvoe
ring van de voedselwinning uit zee slechts beperkt mogelijk zal zijn en dat ook
van de tot nu toe uit zee gewonnen stoffen nauwelijks een zo spectaculaire stij
ging aan opbrengst is te verwachten, dat dit percentage in het totaal een grote rol
zal spelen.
Prof. Postma sprak eind deze week in
Utrecht op een bijeenkomst van de or
de van Nederlandse raadgevende inge
nieurs. gewijd aan het onderzoek en de
mogelijkheden van zeeën en oceanen.
Ondanks dit wat pessimistische ge
luid verwachtte hij wel dat de oceanen
geleidelijk aan een groter percentage
van de behoefte aan grondstoffen zul
len dekken. Een stijding van 3 tot 10
procent van de wereldomzet noemde
prof. Postma in dit verband reeds spec
taculair.
In het bijzonder zal dit betrekking
hebben op de exploitatie van nieuwe
mineralen op de zeebodem. Het meest
opvallend zijn de mangaanknollen die
een doorsnee kunnen hebben van vele
centimeters, die tevens een aantal gas-
elementen (ijzer, kobalt, koper en nik
kel) bevatten die economisch interes
sant zijn. Deze knollen komen in hoofd
zaak op grote diepte voor en kunnen
een concentratie hebben tot 25 kg per
m2.
Prof. Postma achtte winning tech
nisch mogelijk en verwachtte dan ook
dat deze in 1980-1985 commercieel het
geval zal zijn. De metaalreserves in de
knollen bedragen, volgens hem, tien
duizenden jaren op basis van het te
genwoordig gebruik. Een Amerikaanse
en Duitse onderneming onderzoeken
thans de mogelijkheden om deze meta
len chemisch te scheiden op zodanige
wijze dat de exploitatie van de man
gaanknollen economisch verantwoord
is. Er is inmiddels een speciale zuigkop
ontwikkeld lijkend op een gigantische
stofzuiger, die deze mangaanknollert
van de zeebodem naar de oppervlakte
zuigt.
UTRECHT Halve-dag voorzienin
gen voor kinderen van twee tot vier
jaar, de zogenaamde „peuterspeelza
len", komen in steeds meer gemeenten
snel van de grond. De eerste werden
een jaar of twee, drie geleden opgericht
voorbeeld in een stad als Arnhem al
veertien met genoeg gegadigden op de
wachtlijst om er nog een paar te kun
nen openen. De werkgemeenschap Kin
dercentra in Nederland verwacht, dat
dergelijke speelzalen er op den duur
voor alle peuters zullen komen.
Mevrouw I. G. Sasse-Van Griethuy-
sen, voorzitster van de werkgemeen
schap, verklaarde in Utrecht op een
persconferentie dat de behoefte aan
kindercentra steeds groter wordt. Veel
kleine kinderen hebben onvoldoende
ontplooiingskansen, onder meer doordat
de woonsituatie het hun onmogelijk
maakt, zich eens helemaal uit te leven.
De gezinnen worden kleiner, waardoor
ook omgang met leeftijdsgenoten min
der vanzelfsprekend is. Op de kleuter
school is het vaak al te laat om nog iets
te kunnen doen aan tekorten in de ver
bale expressie of de motorische ontwik
keling, op de peuterleeftijd kan dat nog
wel.
De werkgemeenschap streeft naar
voldoende overheidssubsidiëring voor
de kindercentra. Als de kosten volledig
uit ouderbijdragen moet worden ge
dekt, werkt dat dexclusiviteit in de
hand en bestaat de kans, dat kinderen
die het het meeste nodig hebben juist
niet in de centra terecht komen.
De werkgemeenschap wil haar activi
teiten overigens niet beperken tot de
heel jonge kinderen. Ze gaat zich bezig
houden met alle opvangmogelijkheden
voor de jeugd tot twaalf jaar, dus ook
met „sleutelkinderen", met voorzienin
gen voor kinderen die tussen de middag
niet meer naar huis kunnen, met hulp
aan zieke kinderen van werkende moe
ders en vakantieopvang.
Het wetenschappelijk informatiecen
trum dat met steun van het ministerie
van CRM en in samenwerking met on
der meer de stichting „kreche en we
tenschap" zal worden gesticht, wordt
ondergebracht in' het centraal bureau
van de werkgemeenschap, dat het werk
gaat coördineren en de leden gaat advi
seren. Bij de werkgemeenschap zijn op
het ogenblik 95 gewone leden (instellin
gen plus organisaties) met in totaal 150
kindercentra aangesloten plus nog 135
aspiranten en aspirantleden en belang
stellende leden.
De werkgemeenschap zal zich ook
gaan bezighouden met de opleiding en
bijscholing van peuterleidsters. Ze wil
onder meer cursussen gaan geven aan
moeders ie belangstelling hebben voor
dit werk.
Het is echter duidelijk, meende
Schout bij nacht ir. W. Langeraar, chef
der hydrografie van de Koninklijke
Marine op dezelfde bijeenkomst, dat
wanneer op deze manier aan een be
langrijk deel van de behoefte aan co-
balt zou worden voldaan, de behoeften
aan ijzer en mangaan eveneens groten
deels zouden zijn bevredigd. Wanneer
deze exploitatievorm dan ook tot de
economische mogelijkheden gaat beho
ren, mag verwacht worden dat het op
de markt brengen van deze geweldige
hoeveelheden metalen, verstorend zal
werken en prijsverschuivingen te zien
zal geven die ontwrichtend zullen kun
nen zijn voor de traditionele mijn-
bouw-industrie.
Ir. Langeraar was niet pessimistisch
over de mogelijkheden die zijn wegge
legd voor intergouvermentele samen
werking bij het zee-onderzoek. In ver
uit de meeste gevallen is men van goe
de wil, maar vaak niet in staat om dien
overeenkomstig te handelen. De toe
neming van de effectiviteit van inter
gouvermentele samenwerking is dan
ook een langzaam proces dat nog veel
tijd zal vergen.
Nationale coördinatie en internatio
nale samenwerking zijn, aldus ir. Lan
geraar, steeds een noodzakelijke voor
waarde bij het onderzoek van de zeeën
en oceanen van o en w verkeer en wa
terstaat, volkshuisvesting, volksgezind
heid, economsische zaken, betrokken bij
de zee. Maar ook op wetenschappelijk
niveau tussen de universiteiten en ge
specialiseerde instituten en laboratoria
is nationale Cogrdinatie rrieer dan ooit
geboden. Zonder deze nationale aanpak
kan van een effectieve internationale
samenwerking geen sprake zijn.
Op internationaal niveau is sinds 1961
binnen de Unesco werkzaam de „inter
gouvermentele oceanografische com
missie", onder wiens auspiciën interna-
tonale zee-onderzoekingen plaatsheb
ben. ondermeer in het Caraïbisch ge
bied en in de Middellandse Zee.
Daarnaast bestaat er sinds kort een
associatie die ten doel heeft om op in-
tergouvermenteel niveau tot samenwer
king te komen, te versterken en aan te
vullen door een betere cogrdinatie en
informatie van de Europese industrieën,
die op enigerlei wijze zijn betrokkén
bij het onderzoek, het gebruik en het
schoonhouden van de zeeën en oceanen.
De deelnemers aan deze „European
Oceanic Association" (Eurocean) zijn
afkomstig uit Duitsland. Engeland,
Frankrijk, Itali'ë en Nederland.
ROTTERDAM Rechters, officieren
en advocaten dienen met behulp van
rollenspel en televisieopnamen die zij
zelf later kunnen zien, te worden ge
traind in gespreksvoering.
Bij de benoeming van de rechters en
officieren moeten de resultaten van
die training een pijler zijn.
Dat zijn voorstellen van prof. dr. G. P.
Hoefnagels, die dezer dagen het ambt
van hoogleraar in de criminologie,
het kinderrecht en het penitentiair
recht aan de Nederlandse Economi
sche Hogeschool in Rotterdam aan
vaardde.
In zijn rede, getiteld „Rituelen ter te'
rechtzitting," kritiseerde de nieuwe
hoogleraar de gang van zaken zoals
die op het ogenblik in de Nederland
se rechtszaal is.
Om daarin verandering aan te brengen
pleit hij in een aantal alternatieven
die zijn afgedrukt in het boekje dat
van zijn rede verschijnt, ervóór het
verdachtenhekje en het podium uit
de rechtszaal te verwijderen.
Verdachten, getuigen, advocaat en offi
cier zouden op het zelfde niveau als
de rechter moeten zitten, waarbij de
zichbaarheid voor het publiek moet
worden gewaarborgd door de publie
ke tribune als amfitheater te bouwen.
De zitting zou meer een ronde tafelge
sprek moeten zijn, waarbij advocaat
en verdacht ook aan één tafel zitten.
Zij zouden bovendien een afschrift
moeten krijjgen van alle stukken
oit het dossier, die ter zitting zake
iijk-kritisch zouden moeten wordet
^esproken
Op de zitting ontbreekt volgens prof.
Hoefnagels het echte gesprek. Hij
constateerde aan de hand van een
onderzoek dat bij het verhoor in een
strafzaak de president vijfhonderd
seconden aan het woord is tegen de
verdachte negentien seconden.
it de verdachte dan nog /.egt, is vaak
alleen wat past in het ritueel. In dat
verband gaf prof. Hoefnagels in zijn
rede een serie raadgevingen aan de
„rituele verdachte".
een een net donker pak. een das en
een wit overhemd zonder versiering,
bezoek een kaaskopknippende kap
per, antwoord met Ja edelachtbare en
Nee edelachtbare, terwijl u met grote
eerlijk ogen de rechter aankijkt.
^p die basis bent j wellicht in staat
uw eerder gedane verklaringen met
•ucces te doen wijzigen".
De kuikenoorlogheeft ook
in de onlangs gehouden pro-
duktschapsvergadering gewoed.
De heer G. Goossens uit Asten,
Nederlands grootste pluimvee
slachter, was als plaatvervan-
gend bestuurslid op de vergade
ring aanwezig en zette uiteen,
waarom zijn bedrijf de prijzen
heeft verlaagd. Dit ondanks de
opmerking van de héér Gar-
reldsdat hij echt zijn bedrijfs
beleid niet uit de doeken hoefde
te doen. De heer Goossens zei
dat hij begin september al een
prijsverlaging heeft doorge
voerd omdat de kostprijs in
Brabant 9 tot 11 cent, per kilo
lager ligt dan in het noorden.
Hij wees elke verantwoordelijk
heid voor de prijsslag van de
hand: Friki is met de actie be
gonnen.
De heer J. A. de Boer van
Friki stelde echter: „Wij had
den geen zin om ons marktaan
deel te laten aantasten door on
derbiedingen van anderen". Hij
ontkende, dal de kuikenoorlog
wordt uitgevochten over de rug
gen van de mesters. Terwijl de
prijzen van panklare kuikens
sinds juli met 40 cent per kilo
naar beneden zijn gegaan, daal
den de prijzen voor levende kui
kens met maar 10 cent.
Verschillende bestuursleden
wezen de enorme produktieuit-
breiding aan als oorzaak van de
moeilijkheden. De heer Goos
sens bevestigde dat zijn bedrijf
de produktie met 50 procent
heeft uitgebreid en dat het niet
onmogelijk is, dat kleinere on
dernemingen daarvan het
slachtoffer worden. „Maar", zo
zei hij, „wij zijn geen sociale
'nstelling"De heer J. A. M.
Boersma betoogde dat de kuiken-
noorlog karitalen heeft nekost
en de markt totaal heeft ont
wricht: „De markt is gewoon in
Ikaat getrapt". De heer Gar-
relds sloot de discussie af met
de opmerking, dat het inder
daad een harde business ts en
dat de sanering gepaard gaat
met veel menselijk leed en ka-
