De glorie van Frankrijk was zijn doel en streven
XYRENE
Vitamine After Shave
motion
MINISTER KLOMPÉ WIL
DAT KEURINGSEISEN VAN
CIRCUITS WORDEN AANGEPAST
Behandeling
Lillian Board
begonnen
Nieuw uit het laboratorium van Pantene
Menigeen, die ooit heeft geprobeerd het portret van Char
les De Gaulle te produceren, heeft ervaren, dat het gemak
kelijker was dit te doen met de teken stift, dan met de pen.
Voor de tekenaar was het niet zo moeili jk in enkele strakke
lijnen de figuur van de generaal op te roepen. De schrijver
echter, dié moet proberen door te dringen achter de on
bewogenheid van het gezicht en de strakheid van uitdruk
king, kan niet met een enkele karakteristiek volstaan.
Charles De Gaulle militair en staatsman was een
man die moeilijk te doorgronden viel. Zijn henen stonden
stevig op de goede Franse grond, zijn geest echter verwijl
de heel ergens anders. In Frankrijk ongetwijfeld, maar
ook ver buiten de grenzen van zijn land, buiten die van
Europa en die van de Atlantische Gemeenschap. Zijn be
langstelling was mondiaal omdat hij meende dat
Frankrijks roeping niet ophield bij de grenzen van een
land, van een werelddeel.
Zijn wetenschap van de historie en zijn eigen ervaringen
in de politiek van vóór, tijdens en na de Tweede Wereld
oorlog, hadden hem gemaakt tot de kampioen van Frank
rijk in Europa en in de wereld en de man die rond zich
zelf alle Fransen in nationale eenheid wilde tezamen
houden.
Nadat de historie zich verder heeft ontwikkeld, zal menig
een huiten Frankrijk ongetwijfeld nog de herinnering
houden aan de man die tijdens zijn televisietoespraken de
woorden „pour la France" intoneerde met een toewijding
die alles omvatte wat hij bedoelde.
GELD
Sportkalender
Nederland-Roemenië
in Amsterdam
OPNIEUW
DINSDAG 10 NOVEMBER 1970
In januari 1943, midden in de twee
de wereldoorlogwerd deze foto
gemaakt te Casablanca, Marokko.
V.l.n.r. generaal Henri-Honoré Gi-
raudbevelhebber van de Franse
strijdkrachten in Noord-Afrika, presi
dent Franklin D. Roosevelt, generaal
De Gaulle als leider van de vrije
Fransen, en de Britse premier, Wins
ton Churchill.
DE GAULLE MAAKTE HISTORIE
EN GING ER DOOR TEN ONDER
Charles de Gaulle werd geboren in
Rijssel, Noord-Frankrijk, op 22 novem
ber 1890. Hij studeerde bij de pater Je-
zuïten en doorliep daarna de beroemde
militaire academie van St. Cyr. Als mi
litair maakte hij snel promotie.
In 1940 had hij het gebracht tot bri
gade-generaal, de jongste van het toen
malige Franse leger. Al in die tijd ken
de men hem in binnen- en buitenland
om zijn uitgesproken opinie over de
moderne oorlogsvoering. Parlementa
riër, zoals Churchill is hij nooit ge
weest. Als militair dacht hij langs rech
te lijnen; het spel van de partijen in de
volksvertegenwoordiging was hem
vreemd. Hij heeft in de jaren van zijn
macht het parlementaire stelsel erkend
en geduld, maar in zijn hart is hij er
altijd wantrouwig tegenover gebleven.
Naam begon De Gaulle te maken bij
de nadering van de Duitse legers in het
begin van de tweede wereldoorlog. Vele
malen, in woord en geschrift, had hij
gepleit voor een beweeglijke Franse
strategie, hoofdzakelijk door middel
van gespecialiseerde tanktroepen, doch
het leger waande zich onoverwinnelijk
achter de Maginotlinie. De socialisten
waren vanouds gekant tegen een be
roepsleger en de rechterzijde wilde al
leen maar met Hitler en Mussolini tot
overeenstemming komen. Of de door
De Gaulle bepleite legerhervorming de
Duitse aanval had kunnen opvangen,
lijkt niet waarschijnlijk. De autocratie
is altijd sterk geweest in de aanval, de
democratie daarentegen sterk in de
verdediging.
F)e Gaulle werd aan de vooravond van
Frankrijks nederlaag onderminister
van Landsverdeling in het kabinet-Paul
Reynaud, wat hem onmiddellijk in een
scherp conflict bracht met de toenmali
ge opperbevelhebber Maxime Weygand
en het latere staatshoofd Philippe Pé-
tain, die in het begin van De Gaulles
militaire carrière zijn directe chef was
geweest. Beiden, Weygand en Pétain,
waren voorstanders van het sluiten van
een wapenstilstand met Duitsland.De
Gaulle trok uit zijn weigering te capi
tuleren de consequenties en week uit
naar Londen. Hij werd in Frankrijk bij
verstek ter dood veroordeeld, van het
Franse staatsburgerschap vervallen
verklaard en door Weygand naar Parijs
teruggeroepen. „Ik kom terug", ant
woordde De Gaulle, „wanneer gij wei
gert de capitulatie te ondertekenen".
In Londen, waar hij de beschikking
kreeg over de microfoon van de BBC,
nam De Gaulle de leiding op zich van
het verzet, legaal en illegaal. „Frank
rijk heeft een veldslag verloren, maar
niet de oorlog".
Dat zijn gevleugelde woorden gewor
den.
Alle Franse officieren en soldaten, al
le Franse burgers, die zich in Engeland
of waar ook ter wereld bevonden, riep
hij op om zich achter hem en het Vrije
Frankrijk te scharen in de strijd tegen
Duitsland. Bergen heeft hij moeten
verzetten om zich op te werken tot de
vierde naast de drie groten: Roosevelt,
Ontmoeting op het oorlogsveld. De
Gaulle drukt na de invasie in 1944,
de Britse opperbevelhebber Montgo-
Churchill en Stalin. „Ik voelde mij",
schreef hij in zijn later uitgegeven ge
denkschriften, „alleen en beroofd van
alles, gelijk een man aan het strand
van de oceaan, die hij beweert te gaan
overzwemmen".
A ls bevrijder van Frankrijk keerde hij
in augustus 1944 naar het vader
land terug, verwelkomd als een natio
nale held. Tweemaal was De Gaulle na
de bevrijding hoofd van de regering:
van 10 september 1944 tot 21 november
1945 en van 21 november 1945 tot 20
januari 1946. De ondertekening van het
Frans-Russisch verdrag was zijn werk.
De handtekening onder dit verdrag
heeft men een van de hoofdzonden van
De Gaulle genoemd. Hij heeft zich te
gen die beschuldiging verweerd door te
zeggen, dat hij in die dagen niet zeker
was van de uiteindelijke bedoelingen
van Amerika en Engeland om Duits
land militair te verpletteren. Het ver
drag was voor hem een extra garantie.
De stichting van de nieuwe politieke
partij, de RPF (Rassemblement du Peu-
ple Frangais) in april 1947 was De Gaul
les werk. Toen deze partij zich bij vol
gende verkiezingen tegen de traditione
le politieke partijen niet kon handha
ven, trok De Gaulle er de consequenties
uit en keerde terug naar zijn landgoed
te Colombey-les-deux-Eglises, vervuld
van afkeer tegen het parlementaire
stelsel „het systeem".
De twee oude mannen die Euro
pa's lot lange tijd in handen had
den. De Gaulle en Adenauer ontmoe
ten elkaar.
mery de hand op het slagveld in Nor-
mandië.
Hij wijdde er zich aan het schrijven
van zijn gedenkschriften, waarvan het
derde en laatste deel mei 1958 ver
scheen. Die mémoires zijn niet alleen
een waardevol historisch werk, maar
munten bovendien uit door een prachti
ge stijl. De Gaulle schreef even vlot als
hij sprak. Op de vele persconferenties,
die hij hield, was het altijd een genot
naar hem te luisteren, ook al is men
nóg zo kritisch. Hij sprak, waarschijn
lijk door zijn slechte ogen, nooit van
papier. Zijn redevoeringen waren uit
het hoofd geleerd, want onmiddellijk
na afloop kregen de journalisten de be
schikking over de volledige tekst.
Daar in de eenzaamheid van zijn
landgoed, had hij eerst slechts een klei
ne schaar van vrienden. De Franse con
servatieven verweten hem zijn arro
gantie. De Amerikanen noemden hem
de doodgraver van de democratie. Mos
kou gaf hem de naam van „agent van
het Amerikaanse expansionisme". In de
ogen van de Franse socialisten was hij
de exponent van een rechterzijde, die
schreeuwde om de sterke man. De
Franse communisten zagen met graag
te, hoe De Gaulle er op uit was, de
middenpartijen te elimineren en het
land voor de keus te plaatsen tussen
twee uitersten: Gaullisme en commu
nisme.
Diezelfde maand mei 1958 luidde voor
de vierde republiek de doodsklok.
Rechtse regeringen die Algerije voor
Frankrijk wilden behouden, werden
door de linkerzijde ten val gebracht.
Linkse regeringen, die met de Algerijn
se rebellen over een tijdelijke wapen
stilstand wilden onderhandelen, werden
verslagen door toevallige coalities van
rechts en communisten. In de wereld
kreeg Frankrijk de naam van „de zieke
man van Europa". De wettige regering
Pflimlin-Guy Mollet werd door de mui
tende militairen in Algiers onder de
kreet van „Frans Algerije" ten val ge
bracht. René Coty, president van de
vierde republiek, een eerlijke, maar te
zwakke figuur voor het tijdsgewricht,
trad af en ruimde het veld voor De
Gaulle, die hij bij zijn heengaan „de
meest illustere van alle Fransen"
noemde.
W/ie had gedacht, dat De Gaulle alles
op alles zou zetten om Algerije
voor Frankrijk te behouden, kwam be
drogen uit.
„Je vous ai bien compris", ik heb
u goed begrepen, zei De Gaulle
tot de Franse activisten bij zijn
komst in Algiers, maar tegelijkertijd
schoof hij hun voornaamste leiders
(o.m. Jacques Soustelle) opzij. Hij had
voldoende werkelijkheidszin om te be
grijpen, dat hij het van de Algerijnse
rebellen niet kon redden, ondanks een
modern uitgerust leger van een half
miljoen Franse soldaten in dat deel van
Noord-Afrika.
Geleidelijk retireerde hij van Frans
Algerije via Algerijns Algerije tot de
„autodéterminatiön", zelfbeschikking.
Hij liet te Mélun (juni 1960) over vrede
onderhandelen, hetgeen mislukte, totdat
in maart 1962 te Evian definitief vrede
werd gesloten. Tevoren had De Gaulle
in april 1961 een einde gemaakt aan
een gewapende opstand van generaals
en kolonels (o.m. Salan en Challe), lei
ders van de terroristische OAS. Ook
buiten Algerije maakte de dekolonisatie
grote vorderingen: van Senegal tot Ma
dagascar en van Mauretanië tot Kongo
ontstonden twaalf nieuwe republieken,
los van Frankrijk.
Op 22 augustus 1962 ontsnapten De
Gaulle en zijn vrouw ternauwernood
aan een der ernstigste aanslagen op zijn
leven. In de Parijse voorstad Petit Cla-
mard werd uit een vrachtwagen op de
auto van De Gaulle geschoten: ruiten
werden verbrijzeld, banden lek gescho
ten, maar de chauffeur reed snel
door en bracht het staatshoofd buiten
bereik van gereedstaande medeplichti
gen. De dader, kolonel Bastien-Thierry,
werd in het voorjaar van 1963 ter dood
veroordeeld en gefusilleerd.
]Vfet zijn voornaamste tegenstanders in
A de gevangenis of in ballingschap in
het buitenland o.m. Georges Bidault en
Jacques Soustelle meende De Gaulle
dat het ogenblik was gekomen om de
grondwet te laten veranderen en de
president van de republiek niet meer te
laten kiezen door een uitgebreid kies
college, maar door het volk zelf.
Het ontwerp werd niet aan de volks
vertegenwoordiging voorgelegd, hetgeen
groot verzet uitlokte. Pompidou, die in
april opvolger was geworden van Mi
chel Debré als eerste minister, werd
door een motie van wantrouwen ten
val gebracht, waarop De Gaulle de Ka
mer naar huis stuurde.
Referendum en algemene verkiezin
gen werden tegelijkertijd gehouden. De
Gaulle won het referendum met
62.50 procent, een geringer percentage
dan vroeger wel behaald werd. De no-
vemberverkiezingen gaven de Gaullisti
sche partij de UNR (Union de la Nou
velle République) 229 van de 465 zetels.
Met de ..onafhankelijke Gaullisten" be
schikte Pompidou over een volstrekte
meerderheid van „inconditionalisten",
zoals zij spottend door de linkerzijde
werden genoemd. Bevrijd van de Alge
rijnse hypotheek kon De Gaulle zich
voortaan wijden aan zijn droom van
nationale onafhankelijkheid, los van de
Verenigde Staten en Engeland.
In 1963 stelde hij de Verenigde Sta
ten en Engeland een driemanschap voor
van de drie groten, aan wie de leiding
van de vrije wereld zou worden toever
trouwd. Toen dit aanbod onbeantwoord
bleef ging De Gaulle zijn eigen weg. De
eerste twee atoombommen van Frank
rijk explodeerden in de Sahara. De
Gaulle had eindelijk zijn eigen „force
de frappe".
Tegenover de multilaterale atoombe
wapening stelt hij nu de Franse natio
nale atoombewapening, die hij tever
geefs, Europa aanbood als bescherming
tegen een eventuele Russische aanval.
De Verenigde Staten stelde hij voor als
een niet betrouwbare bondgenoot, die
een bedreigd Europa óf in het geheel
niet, óf te laat te hulp zou komen. De
Moskouse overeenkomst tot het staken
van bovengrondse atoomexperirrienten
weigerde hij te qndertekenen.
Tegenstander van Engeland binnen
de Europese gemeenschappelijke markt
tekende hij een verdrag van nauwe sa
menwerking met West-Duitsland, ver
gemakkelijkt door een bijzondere
vriendschap tussen hem en de oude
bondskanselier Konrad Adenauer. Hij
hoopte Frankrijk nu te kunnen maken
tot leider van een derde macht tussen
de twee groten: Amerika en Rusland,
waarbij hij voortdurend een beroep
doet op landen in Afrika, Zuid-Ameri-
ka en Azië.
TAezelfde eigenzinnigheid, die hem tot
de hoge post had gebracht, deed
I hem ten val komen. Zijn regime wan
kelde tijdens de opstand in Parijs van
ROTTACH-EGERN De Westduitse
kanker-deskundige dr. Josef Issels is
gisteren begonnen met zijn onderzoek
van de Britse hardloopster Lillian
Board, die lijdend is aan maagkanker.
De 21-jarige atlete, die een zilveren
medaille won op de Olympische Spelen
te Mexico-Stad, wordt behandeld in
Rottach-Egern, een plaatsje in de
Beierse Alpen. Zij is vergezeld van
haar verloofde, David Emery, die ver
slaggever bij het Londense blad Daily
Mirror is.
Dr. Issels, wiens „onorthodoxe" wijze
van behandelen van kanker vaak ern
stige kritiek heeft opgeleverd in medi
sche kringen, heeft verklaard, dat hem
uit Londen was gemeld dat mejuffrouw
Board ernstig ziek is „en dat het geen
gemakkelijk geval zal worden". Het on
derzoek en de behandeling zijn nu be
gonnen en men zal over vier tot zes
weken meer weten.
Zij was in de kliniek van dr. Issels,
die 120 bedden telt welke vrijwel alle
bezet zijn, met haar verloofde per taxi
in München aangekomen.
Bij aankomst bedroeg haar gewicht
slechts ongeveer 32 kilogram. Zij heeft
verklaard dr. Issels geheel te vertrou
wen en dat. zij weer beter wil worden,
„want ik wil doorgaan met hardlopen".
Er komt veel geld binnen op de reke
ning van de Britse vrouwen-atletiek-
bond. die geopend is voor Lillian
Board.
Een aantal sportlieden gaat ook hel
pen het fonds te versterken. Zo wordt
er een bokswedstrijd gehouden. De op
brengst is voor het fonds.
De verpleging vah de 21-jarige hard
loopster kost 120 per week.
13 en 14-11: Autosport, KNAC-
Herfsttocht. 14—11: Voetbal, bondsver
gadering KNVB, Den Haag motorsport,
Louis van Rijswijkrit, Wassenaar; wan
delsport, halfj. verg. GWB, Dekoehoorn,
Arnhem.
15-11: voetbal, NEC 70 jaar; gewicht
heffen, Benelux Kamp, Den Haag; mo
torsport. Trial te Laugelo; voetbal
KBVB 75 jaar; België-Frankrijk; idem,
Luxemburg-Oost Duitsland en Noorwe-
gen-Bulgarije. 18-11: Biljarten, Eur.
kamp, Peutathlon, Amersfoort.
DEN HAAG De voetbalwedstrijd
tussen Nederland en Roemenië, die
vastgesteld is voor woensdag 2 decem
ber a.s,, zal m Amsterdam worden ge
speeld.
ADVERTENTIE
XYRENE biedt u meer dan 'n gewone after shave;
het reinigt, stimuleert, regenereert ■■■■H
en verfrist uw huid. |i||
Dankzij z'n unieke,
werkzame vitaminen.
XYRENE Vitamine
After Shave Lotion,
met 'n persoonlijke,
hoogst verfijnde geur.
Verkrijgbaar bij
apotheek, drogist,
warenhuis en kapper.
jfrhr
WRF.NE
I Vitamin
Alter Shave
Ulion
I A|terShavë I W1
PAX-3d
studenten en arbeiders, die het autori
taire bewind moe begonnen te worden.
De Gaulle zag het alleen op zijn ei
gen wijze. In april 1969 stelde hij een
referendum voor, in de wetenschap dat
hij toch wel zou winnen. Het werd een
teleurstelling.
Even plotseling als hij gekomen was,
ging hij weer. Hij trad af en liet aan
zijn secondant Pompidou over, de za
ken maar verder in het reine te bren
gen. In zijn landgoed mokte hij, dat
Frankrijk „zich hem niet waardig had
getoond". Maar hij bemoeide zich nooit
meer met politiek en werkte aan zijn
memoires.
Hij heeft de geschiedenis voor een
groot deel zelf in handen gehad.
Toen het echter nodig werd te veran
deren, omdat hij niet wilde of kon in
zien, dat Frankrijk geen grote mogend
heid meer was, kon hij de consequen
ties niet meer trekken.
Zijn koppigheid werd zijn grootheid
en zijn val.
Niettemin kunnen Europa en Frank
rijk hem zich blijven herinneren als
een man die de geschiedenis maakte en
toch door zijn niet begrijpen van de
loop der historie, ten onder ging.
DEN HAAG Minister mej. dr. M. A. M. Klompé van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk heeft mede namens haar ambgenoten van Binnenland
se Zaken, Justitie en van Verkeer en Waterstaat in antwoord op vragen ge
steld door de Tweede-Kamerleden Van Schaik, Meyer (beiden KVP) en Dolman
(PvdA) met betrekking tot de veiligheid by auto- en motorwedstryden gezegd,
dat zq van mening is dat de keuringseisen voor circuits steeds moeten worden
aangepast aan de vergrote risico's, die ontstaan door het opvoeren van de techni
sche hulpmiddelen by auto- en motorraces.
Zij zal de betrokken Nederlandse auto- en motorsportbonden verzoeken haar in te
lichten over de stappen, die deze organisaties zich voorstellen te doen.
De jaarlijks hoger wordende snelhe
den hebben, zo zegt zij voorts in haar
antwoord, de organisatoren van de ra
ces te Zandvoort ertoe gebracht om tot
grotere veiligheid van het publiek voor
de stenen zittribune tussen het tweede
en derde vanghek nog een vangrail te
laten aanbrengen. Het werk is thans in
uitvoering.
Ten aanzien van de z.g.n. stockcar
race op 2 augustus te Callantsoog,
waarbij zich een ongeluk met fatale af
loop voordeed, zegt de minister dat de
burgemeester ontheffing had verleend
van de bepalingen van de algemene po
litieverordening, aan welke ontheffing
een aantal voorwaarden was verbon
den. Deze waren echter ten dele ondui
delijk, bovendien gericht op een situa
tie die niet kon worden verwezenlijkt
en onvoldoende om een behoorlijke be
veiliging van het publiek tegen de ge
volgen van ongevallen te waarborgen.
Daarbij komt nog dat deze reeds onvol
komen voorwaarden door de organisa
toren niet zijn nageleefd, terwijl ander
zijds van gemeentewege onvoldoende
toezicht op de naleving ervan is gehou
den. Algemene, door deskundigen opge
stelde veiligheidsvoorschriften voor
stockcar-races bestaan niet. De Ko
ninklijke Nederlandse Automobielclub
overweegt momenteel welke voor
schriften voor deze wedstrijden natio
naal en internationaal zouden moeten
gelden.
Reeds in 1952 richtte de minister van
Binnenlandse Zaken zich in een circu
laire tot een aantal commissarissën van
de koningin waarin werd gezegd, dat
bij wedstrijden met motorvoertuigen
met het oog op de veiligheid het aanbe
veling verdiende het advies van erken
de sportorganisaties in te winnen. Het
komt de minister gewenst voor een
dergelijk verzoek andermaal tot de be
trokken autoriteiten te richten. De be
windsman wil, dat in de toekomst de
recreatieve waarde van wedstrijden
met motorvoertuigen in samenhang
wordt gezien met het gevaar dat derge
lijke wedstrijden met zich brengt.
