Over de grenzen Pompidou:Frankrijk is weduwe geworden Nederland tegen vijf procent voor Defensie GENERAALS GOED IN RUSLAND BEHANDELD Rijkspostspaarbank rente tot 7% Grandeur Koningin naar Parijs Russen weer op Cuba Geen kolengeld in Amsterdam WEDUWE Eerste president van Europa REACTIES ISRAËL TRIEST GOODPASTER Radio en t.v. in Colombey WOENSDAG II NOVEMBER 1970 Eenvoudige begrafenis De Gaulle in Colombey COLOMBEY-LES-DEUX-EGLISES Gemeentefunctionarissen in Colom- bey-les-deux-Eglises hebben meegedeeld dat de begrafenis van generaal De Gaulle donderdag om 15.00 uur zal plaatshebben. Aanvankelijk was aangenomen dat de plechtigheid om 11.00 uur zou plaats hebben, gelijktijdig met de grote herdenkingsdienst in de Notre Dame van Pa rijs. De militaire eer in Colonibey-le&-deux-Eglises zal worden verzorgd door een detachement van 144 man, de drie strijdmachtonderdelen, plus ongeveer 20 cadetten van de militaire academie van Saint Cyr, waar De Gaulle gestudeerd heeft. Het stoffelijk overschot zal op een verkenningswagen van het leger van hei sterfhuis naar de kerk van Colombey worden gebracht. In tegenstelling tot Napoleon en de Franse koningen zal De Gaulle worden be graven op het volle kerkhof van zyn dorp, dat 359 inwoners telt, in overeenstem ming met zjjn schriftelijke instructies dat de begrafenis wars van alle openbaar vertoon moest zijn. Wel zullen de groten der wereld, onder hen president Nixon en Sovjet-premie Alexei Kosygin, dezelfde dag in Parijs een herdenkingsdienst bijwonen. Het land, dat hem bij de volksstem ming over een grondwetswijziging op zij had gesteld, hetgeen tot zijn aftre den als president in 1969 leidde, ver nam het overlijden ruim 12 uur later. Dit werd gedaan op verzoek van de fa milie. De Fransen, die speciaal de ouderen onder hen zich De Gaulle herinneren als bewaarder van hun 'eer tijdens de verschrikkingen na de nederlaag tegen de nazi's, en die later gedurende de 10 jaar dat hij president was het nationale prestige wist te herstellen, vernamen het nieuws waardig. „Ik huil niet dat zou ik niet kunnen maar ik wil wel zeggen dat hij ons laatste beetje grootheid met zich genomen heeft", zo zei een Parijse taxichauffeur. „De gro ten De Gaulle, Churchill, Roosevelt, zelfs Stalin, zij zijn allen verdwenen". Zijn opvolger president Georges Pompidou kondigde het overlijden aan en vatte de betekenis daarvan samen in zijn opmerking: „Frankrijk is weduwe geworden". „Frankrijk heeft vandaag een deel van zijn ziel verloren", zo riep een af gevaardigde van de Gaullistische partij uit en een ander vertelde de nationale vergadering: „Heren, vader is dood". LONDEN Minister Luns heeft dinsdagavond gezegd dat Charles De Qaulle de eerste president van een verenigd Europa had kunnen zijn. maar dat hij de kans heeft gemist. Premier Edward Heath zei dat op een. ogenblik de kans om Euro pa. te verenigen in handen van de Gaulle had gelegen, maar dat hij zeer tot spijt van Groot Brittannië de kans niet gegrepen had. Luns en Heath brachten eer aan de overleden staatsman in rede voeringen bij gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het koninklij ke instituut voor internationale za ken. Beide ministers prezen de Gaulle dat hij het Franse volk geholpen had zijn zelf-respect terug te win nen in de naoorlogse periode en voor zijn grote bijdrage tot de ver zoening tussen Frankrijk en Duits land. Afwijkend van zijn tekst zei mr. J. M. A. H. Luns: ,,het is te be treuren dat hij (De Gaulle) niet verkozen heeft de eerste president van een verenigd federaal Europa te zijn." Mr.Luns doelde op het politieke veto van Dé Gaulle over de eerste Britse aanvraag van het EEG lidmaatschap. De Britse de legatie bij die onderhandelingen stond onder leiding van Heath. De vlaggen gingen halfstok in Parijs Radio en tv pasten hun programma's aan. Kranten brachten het nieuws met 7,5 cm grote letters. Winkels, theaters, bioscopen, scholen en alle regeringsinstellingen zullen donderdag, de eerste dag van een offi ciële rouwperiode van 30 dagen geslo ten zijn. De dood sloeg toe in zijn Boisserie, het huis dat hij gekocht had als kolonel en daarna uitgebreid had, naarmate zijn verplichtingen zich uitbreidden. Hij had zich in dit huis 260 km ten zuidoosten van Parijs teruggetrokken na zijn aftreden om zijn memoires te schrijven. Zoals de gewoonte in Frankrijk is lag De Gaulle opgebaard in de salon. In zijn generaalsuniform lag hij op een baar die met de driekleur was gedra peerd Het Lotharingse kruis, het sym bool van de vrije Fransen in de tweede wereldoorlog, stond aan zijn voeten. In zijn handen hing de rozenkrans die hem door paus Paulus werd gegeven. Bij het hoofdeind brandde een kaars. Zijn schoonzoon, generaal Alain De Boissieu zei, dat hij gestorven was „zoals hij wenste, rechtop, zijn werk voor zich". De generaal had zelf gezegd dat de enige manier om de dood te tarten was tot het eind te werken, want hij was bang voor de aftakeling van de oude dag. Hij heeft een begrafenis verordon neerd zonder enig uiterlijk vertoon wel met een bescheiden vertegenwoordiging van de Franse strijdkrachten. Het Elysée heeft meegedeeld dat meer dan 80 staatshoofden verwacht worden voor de herdenkingsdienst in de Notre Dame. President Pompidou reist heden naar Colombey voor zijn eerste en laatste bezoek, sinds hij in juni 1969 president is geworden. Gisteravond werd het condoleancere gister ter tekening opengelegd in het oude kantoor van De Gaulle in Parijs. Achter vele van de honderden handte keningen welke gezet werden werd het Lotharingse kruis geplaatst. Een Moslim oud-strijder van het Franse leger, Boumedienne Mohammed, zijn borst vol met decoraties, brak in tranen uit toen hij bij het register was gekomen. Hij vroeg de vrouw achter hem voor hem te tekenen. „Ik kan niet schrijven, madame, maar voor mij was De Gaulle een vader. De Duitse bondskanselier Brandt heeft in Bonn verklaard dat de grote rol die Charles de Gaulle heeft ge speeld in de geschiedenis van Europa en van de wereld niet zal worden ver geten. „In een periode van duisternis heeft hij de redding van Frankrijk ter hand genomen, hij leidde zijn land terug tot in de cirkel van de wereldmachten en gaf Europa nieuw gewicht", aldus Brandt in een telegram van rouwbe klag aan president Pompidou. „De Gaulle was een symbool gewor den van de verzoening en de vriend zei, zei dat met de dood van, De Gaulle schap tussen Duitsland en Frankrijk". De leider der christen-democratische oppositie in de Bundestag, Rainer Bar- een van de laatste grote Europese staatslieden van het podium der we reldpolitiek was heengegaan. Lady Spencer-Churchlll, de weduwe van Sir Winston Churchill, heeft te Londen verklaard, door de dood van De Gaulle „bijzonder bedroefd" te zijn. Op de grote EEG-conferentie te Brussel waarop onder meer de minis ters van Buitenlandse Zaken van Frankrijk, West-Duitsland en Oosten rijk alsmede de voorzitter van de uit voerende commissie van de EEG aan wezig zijn, heeft men een eerbiedige minuut van stilte in acht genomen. De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Schumann, is onmiddellijk na het vernemen van de dood van De Gaulle naar Parijs gegaan. In Amerika kwam het bericht aan toen het daar nog nacht was. In Mos kou werd de dood van De Gaulle door het persbureau Tass en de radio zonder commentaar gemeld. In Israël kwamen de avondbladen uit met een extra-editie. In een radiocom mentaar werd herinnerd aan De Gaul- les aandeel in de strijd tegen de Duit sers. Ook werd gezegd dat hij als presi dent lange tijd van een grote vriend schap en veel begrip voor Israël blijk had gegeven. Aan de vooravond van de „zesdaagse oorlog" in 1967 was daarin verandering gekomen, omdat volgens de Israëlische commentator, De Gaulle de sympathie van de Arabieren wilde winnen en de invloed van Frankrijk in de wereld wilde versterken. Oud-pre mier Ben Goerion noemde De Gaulle „de grootste Fransman van deze eeuw". In de Arabische wereld werd het be richt met verslagenheid ontvangen. Een Libanese commentator zei dat de Ara bieren hun „grootste en eerlijkste ver dediger" hebben verloren. Het Russische regeringsblad Izvestia, dat slechts op de tweede pagina met een kort bericht kwam, sprak van een „tragisch einde" van De Gaulle en noemde hem de held van het Franse verzet. De Britse premier Edward Heath sprak ontroerende woorden, voornamelijk ook over de prestaties van De Gaulle tijdens de tweede we reldoorlog. Paus Paulus zond een tele gram aan Pompidou waarin hij zijn Overzicht van het kleine kerkhof in het Franse Colombey des deux Eglises, waar ex-president De Gaulle a.s. donderdag zal worden begraven. Op de voorgrond het familiegraf van De Gaulle. medeleven betuigde met het Franse volk. Hij omschreef De Gaulle als „een exponent van de jongste geschiedenis". Minister-president De Jong zei „diep getroffen te zijn en sprak over de kracht en de rijkdom van zijn persoon lijkheid". Minister Luns heeft dinsdagochtend verklaard bijzonder geschokt te zijn door het onverwachte overlijden van ex-president De Gaulle van Frankrijk. Het nieuws bereikte de minister in de RAI in Amsterdam, waar hij even te voren de maritieme tentoonstelling Eu- ropoort-70 had geopend. De heer Luns zei dat De Gaulle tijdens de oorlog de naam van Frankrijk heeft hoog gehou den en na de oorlog ails president van de vijfde republiek zijn stempel op de Frans-Europese geschiedenis heeft ge drukt. „Voor al degenen die met hem in aanraking zijn gekomen moet het een trieste gebeurtenis zijn", aldus de mi nister, die zijn deelneming betuigde met mevrouw De Gaulle, de kinderen en de Franse natie. TESTAMENT VAN DE GAIIELE /"Ap 16 januari 1952 heeft de Gaulle aan de huidige Franse president, Pompidou, zijn laatste wilsbeschik king ter hand gesteld. Dat was zes jaar voor hij weer aan de macht kwam. Het document werd gisteren na zijn dood openbaar gemaakt. De tekst ervan luidt: „Generaal de Gaulle. 16 januari 1952. „Ik verlang, dat mijn begrafenis zal plaatsvinden in Colombey-les- deux-Eglises. Indien ik in een ande re plaats mocht overlijden, dient mijn lichaam naar mijn huis te wor den overgebracht, zonder het minste openbare ceremonieel. Mijn graf zal zijn daar waar mijn dochter Anne rust en waar, eens mijn vrouw zal rusten. Het op schrift: Charles de Gaulle (1890—19..) ver der niets. De uitvaart zal worden geregelc! door mijn zoon, mijn dochter, mijr schoonzoon en mijn schoondochter, geholpen door mijn secretariaat er op zodanige wijze, dat hij uiterst eenvoudig zal zijn. Ik wens geen nationale begrafenis. Geen president, geen ministers, geen parlementaire commissies, geen ver tegenwoordigers van overheidslicha men. Alleen de Franse krijgsmacht zal officieel, als zodanig, aanwezig mo gen zijn maar haar vertegen woordiging dient van zeer beschei den aard te zijn, geen muziekkorp sen, geen militaire muziek. In de kerk of elders zal niet wor den gesproken. In het parlement worden geen lijkredes gehouden. Bij de plechtigheid zullen geen zitplaat sen worden gereserveerd behalve voor mijn familie, voor mijn kame raden van de orde van de bevrijding en voor de gemeenteraad van Co lombey. Mannen en vrouwen uit Frankrijk en andere landen van de wereld kunnen, indien zij dat wensen, mijn nagedachtenis eren door mijn li chaam naar mijn laatste rustplaats te begeleiden. Maar ik verlang dat dit in stilte gebeurt. Ik verklaar dat ik bij voorbaat weiger elke onderscheiding, bevor dering. ander eerbetoon, decoratie, van Franse of buitenlandse zijde. Als zulke onderscheidingen mij zou ten worden toegekend, zou dit in strijd zijn met mijn laatste wil". Ch. de Gaulle. Het document, twee pagina's, was met de hand geschreven. DEN HAAG De Nederlandse dele gatie op dc NAVO-bijeenkomst in Den Haag heeft haar steun onthouden aan een aanbeveling van de militaire com missie, waarin werd aangedrongen om vijf procent van het bruto nationale in komen te bestemmen voor de defensie. Volgens de Nederlandse delegatie was deze aanbeveling niet haalbaar. Kamer lid G. Koudijs (VVD) vond wel dat er meer uitgegeven zou moeten worden voor defensie, maar hij was van me ning dat vijf procent onaanvaardbaar was. „Een dergelijke wens kan onmogelijk door het Nederlandse parlement wor den goedgekeurd", meende de heer Koudijs. die mede sprak namens het Kamerlid Jansen (KVP). Voor de stemming deelde de Neder landse delegatieleider, kolonel Wierda (PvdA), mee dat ook de socialistische afgevaardigden in de delegatie zouden tegenstemmen. Alleen het antirevolu tionaire Kamerlid Geelkerken stemde voor. De'uitslag was 66 vóór de verhoging, 21 tegen en één onthouding. Behalve Nederland stemden ook Noorwegen en Denemarken tegen. Over de wenselijkheid van het bij eenroepen van een Europese Veilig heidsconferentie waren de parlementa riërs het unaniem eens, evenals over ADVERTENTIE Er zijn 2300 vestigingen. Op de postkantoren kunt u de hele dag terecht. Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond of de plaatselijke koopavond geopend. Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden. ANKARA Twee vrijgelaten Ame rikaanse generaals en een Turkse kolo nel hebben gisteren in de Turkse hoofdstad Ankara verklaard tijdens hun gedwongen verblijf van twintig dagen in Rusland goed behandeld te zijn. De Amerikanen, Scherrer en McQuarrie, zeiden de tijd voornamelijk met kaartspelen doorgebracht te heb ben. Zij waren bijna drie weken geleden in hun vliegtuigje, een U-8 gedwongen te landen in Rusland nadat zij, naar aangenomen mag worden bij vergis sing, boven het Russische luchtruim te recht waren gekomen tijdens een in- spectievlucht boven Noord-Turkije. Generaal-majoor C. D. Sherper (voorgrond)brigade-generaal C. McQuarrie (midden) en de Turkse kolonel Cevat Denli stappen uit een militair vliegtuig op de luchthaven van Ankara. De Amerikaanse en Turk se officieren zijn gisteren door Rus land vrijgelaten, nadat zij drie weken in Armenië zijn vastgehouden nadat ze met een licht vliegtuig de Russi sche grens hadden geschonden. De Amerikaanse vlieger van het toe stel bleef in Rusland achter om het toe stel later, met behulp van een uit Tur kije overgekomen boordwerktuigkundi ge en een navigator, naar Turkije terug te vliegen. Hij vloog later terug. het streven naar een wederzijdse ver mindering van de strijdkrachten van NAVO en Warschau-Pact. In dc ochtendzitting had generaal Goodpastcr, de Amerikaanse opperbe velhebber van de strijdkrachten van de NAVO In Europa een somber beeld ge schetst van de huidige stand van zaken binnen dc NAVO. Er is een tekort aan manschappen, het materieel veroudert, de luchtverde diging is onvoldoende en ook de oplei dingsprogramma's vertonen tekortko mingen. zei hij. Daartegenover stelde Goodpaster de groeiende kracht van het Russische le ger, de hoge graad van paraatheid en de operationele snelheid van land macht, luchtmacht en vlooteenheden van het Rode leger. „De kracht van het Russische leger gaat ver uit boven wat noodzakelijk is voor louter defensie-doeleinden," zo zei generaal Goodpaster. Hij trok hieruit de conclusie dat het percentage van het bruto nationale inkomen dat door de lidstaten aan de defensie wordt besteed op peil gehouden moet worden. Alleen op deze wijze zou naar het oordeel van de Amerikaanse opperbe velhebber het bondgenootschap in staat zijn haar fundamentele rol te blijven vervullen: het bewaren van de vrede door middel van handhaving van de militaire kracht. Voor het begin van de zitting van gisteren heeft het parlement een mi nuut stilte in acht genomen in verband met het overlijden van generaal De Gaulle. HILVERSUM De NOS-radio zal van de begrafenis van oud-president De Gaulle van Frankrijk in Colombey Les Deux Eglises en de rouwplechtig- heid in de Notre Dame donderdagmor gen van 11.30 tot 11.40 uur rechtstreeks flitsen van de plechtigheden uitzenden. Verslaggever in Colombey is Jan Brusse, in de Notre Dame Hans Engel man. De flitsen zijn te horen op Hilver sum 2. Naar alle waarschijnlijkheid zal ook de NOS-televisie een rechtstreekse re portage van de begrafenisplechtigheid en de rouwdienst uitzenden, maar men wacht daarvoor nog op de aanbieding van een Eurovisiereportage van de Franse omroep ORTF. DEN HAAG Koningin Juliana en minister Luns zullen donderdag de rouwdienst bijwonen die tijdens de be grafenis van generaal De Gaulle in de Notre Dame te Parijs wordt gehouden aldus is door de Rijksvoorlichtings dienst meegedeeld. WASHINGTON Een Russisch be voorradingsschip voor onderzeeboten en een bergingsvaartuig zijn voor anker gegaan in de Cubaanse haven Cienfue gos, de plaats waar de Russen volgens de Amerikanen een basis voor onder zeeboten willen bouwen. Dit heeft het State Department in Washington be kendgemaakt. Volgens een woordvoer der houden de Verenigde Staten de si tuatie nauwlettend in de gaten. Met uitzondering van een uitbreiding van verkenningsvluchten boven Cuba wordt voorlopig geen actie ondernomen. De twee schepen hadden eerder al een bezoek gebracht aan Cienfuegos, hetgeen in Amerika aanleiding gaf tot speculaties over de bouw van een basis voor Russische onderzeeboten. De Ver enigde Staten reageerden zeer heftig en de twee schepen verlieten Cuba weer op 10 oktober. Er gingen toen geruch ten dat JVjnerika in het geheim een overeenkomst met Rusland had geslo ten waarbij van de bouw van een der gelijke basis zou worden afgezien. Maandag kwamen er al weer berich ten dat de schepen opnieuw in de rich ting van Cienfuegos opstoomden. TAe glorie en grandeur van Frankrijk waren de twee grote passies van generaal De Gaulle. Met inzet van zijn gehele persoonlijkheid bracht hij de natie deze begrippen bij. Zijn eigen beeld werd gevormd en ga- voed door de grote crisis. Hij was een eenling en wist uit deze eenzaamheid politieke munt te slaan. Van hem komen uitspraken als: Grootheid is ondeelbaar", Glorie valt alleen hun ten deel, dia ervan gedroomd hebben", Grandeur heeft mysterie nodig. Allea wat te zeer bekend is, wordt niet be wonderd", ,De Gaulle staat niet links of rechts of in het midden, hij staat erboven". I n zijn langdurige politieke loopbaan heeft hij steeds beweerd dat al zijn daden, verklaringen en eisen de grootheid en de grandeur van Frank rijk als doel hadden. Hij regeerde ala een verlicht despoot, behandelde zijn ministers als lastige schooljongens. Inzake buitenlandse politiek achtte hij zich verantwoordelijk aan niemand. Verscheidene malen ontsnapte de gene raal maar net aan moordaanslagen. Dat hij het hoofd koel wist te houden in tijden van crisis werd schitterend geïllustreerd door zijn commentaar op de eerste moordaanslag, op 8 sep tember 1961. Nadat zijn auto door een explosie op de weg in de vlammen was geblakerd, verliet hij het voer tuig en sprak: „Dat was slechts een grapje van slechte smaak". In 1940 had De Gaulle het bevel over een tankdivisie, die vastraakte in de stromen bange burgers en wanorde lijke militairen die voor de opruk kende Duitsers uit, de wegen ver stopten. Later schreef hij over dit beeld: „Bij het zien van die radeloze mensen en soldaten op de vlucht voelde ik een tomeloze woede in mij oprijzen... Als ik leef, zal ik vechten, waar ik ook maar moet, zolang als ik moet, tot de vijand verslagen is en de nationale smet schoon is gewassen". TAe Gaulle weck uit naar Engeland, or- ganiseerde de vrije Franse strijd krachten, leidde het verzet tegen de nazi's en voerde zijn troepen terug, eerst naar Noord-Afrika, daarna naar het moederland. ,Ik begon met lege handen. Ik had zelfs niet de schaduw van een leger of organisatie aan mijn zijde. In Frankrijk had ik geen aanhang of re putatie. In het buitenland geen kre diet of „standing", schreef hij later. „Maar juist dit gebruik toonde mij mijn gedragslijn. Door mij op te wer pen als de onwrikbare kampioen der natie en de staat, zou het voor mij Hoogtepunt van de grandeur voor De Gaulle. De intocht in 1944 in Parijs. mogelijk zijn van de Fransen instem ming en zelfs enthousiasme, en van de buitenlanders respect en achting te verwerven. „...Hoewel ik beperkt en alleen was, en ook juist doordat ik dat was, moest ik de hoogten bestijgen, om nooit meer af te dalen", 'Zijn twisten met Winston Chruchill en Franklin D. Roosevelt waren le gendarisch. De twee staatslieden beschouwden De Gaulle als een jonge generaal met geprononceerde meningen, die een verslagen land vertegenwoordigde. Toch eiste hij en kreeg hij een ge lijkwaardige stem in de geallieerde oorlogsraden. TAe Gaulle zag zichzelf voor de tweede maal als dc man die door het lot was aangewezen om Frankrijk te redden, toen het land in 1958 aan een burgeroorlog over de Algerijnse kwestie ten onder dreigde te gaan. Hij verliet de vrijwillig gekozen bal lingschap om de vijfde republiek te scheppen. De Gaulle had minachting voor de poli tiek en verafschuwde het meer-par- tijenstelsel, dat in de derde en vierde republiek tot een niet aflatende stroom van regeringswisselingen had geleid. Hij onderkende echter de noodzaak van een grote partij om zijn positie te schragen en zijn volge lingen richtten voor dit doel de unie voor een nieuwe republiek (UNR) op. De partij had maar één slagzin in haar vaandel geschreven: onvoorwaarde lijke steun aan De Gaulle. In de ogen, en oren van velen was D« Gaulle een verheven „opper hoofd", iemand die te pas en te onpas en zeer indringend werkte met de „grandeur van Frankrijk", maar als hij dat deed, was die glorie een haast tastbaar ding. Met Charles De Gaulle is niet één man gestorven, maar met hem, een deel van Frankrijk. AMSTERDAM De Kroon heeft gis teren het besluit van de gemeente Am sterdam om bejaarden die bijstand ge nieten een extra winteruitkering van drie procent te geven geschorst. Voor de uitkering kwamen 18.500 bejaarden in aanmerking.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 9