gelijk een schoolmeester" Goed georganiseerde bende slaat slag bij „Sanajo" TOBBEN OM VARKENS TE MESTEN Wit-keu kwam toch „stijvigheid" te boven WORDT T GROEN IN DAL, OF IN VALLEI? Demonstratie vol vaart van Sparta Dame gewond op rijksweg r „Scherpenzeel blijft Scherpenzeel" ■e&zlykyempt dacht ikzo Sporthal u>as stampvol Uit de oude doos door Rik Valkenburg Misbruik 4 MERONGEN Voor de tweede A maal is bij de schroevenfabriek Sanajo een partij koperdraaisel gesto len. Ditmaal met meer succes dan de eerste keer. Werd een paar weken ge leden de buit weer teruggevonden, de politie tastte maandagavond mis toen ze slechts lege vervoermiddelen aan trof. Het vermoeden bestaat dat de vijftig zakken koperafval vervoerd zijn naar Duitsland. De diefstal is overi gens identiek met de vorige. TE LAAT ZELFDE SLAG ELEGANT Gebrek DONDERDAG 26 NOVEMBER 1970 Jammer vind ik het dat de heer Held zich blijkbaar zo diep gekwetst voelt door het artikel in de Vallei van 19-11-70 over ons initiatief tot het vor men van een jongerenontmoetingscen trum in Renswoude. Dit is natuurlijk nooit onze bedoeling geweest. Hij trekt in zijn stuk in de rubriek „Eerlijk ge zegd..." van 24 november nogal fel van leer tegen ons en tegen de andere jon geren die op de 22e oktober de tweede jeugdbij eenkomst in Rehoboth bezoch ten. Jammer ook, dat hij die mij van oneerlijkheid beticht, zelf ook niet vrij uit gaat wat dat betreft. De eerlijkheid zal toch ook hem gebieden te erkennen dat een artikel dat in een krant ver schijnt natuurlijk nooit de woordelijke weergave is van wat de geïnterviewde heeft gezegd. Een verslaggever heeft nu eenmaal de vrijheid die punten naar voren te halen, die hem het meest inte ressant lijken. Dit is ook de oorzaak van het feit, dat in voornoemd artikel nogal de nadruk is gevallen op het ge drag van de discussieleider op die be wuste 22e oktober. Verder wil ik nogmaals duidelijk stellen dat het wel zeer te betreuren is dat de Jeugdraad, nadat hij op de eer ste avond volkomen instemde met onze ideeën over discussiëren en ontspannen, op de tweede avond terugkrabbelde. Wellicht is de heer Held volkomen overweldigd door de grote opkomst van die tweede avond. Ik vraag mij af of hij zich wel eens gerealiseerd heeft hoe Jenny van de Bovenkamp en ik ons voelden. Wij zouden immers voor de ontspanning zorgen en ook wij hadden niet op een dergelijke opkomst gere kend. Desondanks waren wij bereid ons in te zetten om de avond te doen sla gen. Toen de heer Held echter gelijk een schoolmeester uit lang verouderde boekjes voor de „kindertjes" ging staan en telkens maar bleef wachten tot de schare muisstil was, werden onze illu sies de bodem ingeslagen. Dit is m.i. niet de juiste manier om met jeugd van onze leeftijd om te gaan. Jenny en ik hadden de menigte wel aangedurfd en ik weet niet of het dan wel zo'n „ben de" zou zijn geworden. Misschien is het jeugdige overmoed van ons, misschien is het jeugdig enthousiasme (dat vele ouderen ontbreekt). Ik moet het volkomen met de heer Held eens zijn aks hij in zijn stuk stelt: „De discussie die deze avond gehouden werd, mag deze naam, dacht ik, niet dragen". Het was ook geen echte dis cussie. De diverse groepjes moesten de antwoorden op papier zetten en inleve ren. Zij kregen geen kans hun mening te verdedigen. Ik dank de heer Held evenwel voor de sterkte die hij mij wenst met de discussies in wat hij noemt „haar jeugdhome". Ik wil hem er overigens wel op wijzen dat het jon gerenontmoetingscentrum niet bedoeld is als „Janny van de Kaa's jeugdhome", maar als een plaats waar de jongeren van dit dorp bij elkaar kunnen zijn en zich kunnen ontspannen. (Ook als zij toevallig als Gereformeerd, Katholiek of buitenkerkelijk op de wereld geko men zijn). Het moet een ontmoetings centrum worden van en vóór de jeugd van Renswoude. Nogmaals wil ik erop wijzen dat het nooit mijn bedoeling is geweest de heer Held door de publikaties over ons stre ven persoonlijk te kwetsen. Toen mij gevraagd werd te vertellen hoe ons ini tiatief ontstaan is, moest ik het wel aanroeren. Ik wil hem wel opmerkzaam maken op het reli-popfestival dat op 2 januari a.s. in de Jaarbeurs te Utrecht wordt gehouden. Ook daar probeert men met de Bijbel in de hand de jeugd tegemoet te treden. (Daar zullen o.a. optreden: Het Engelse Leger des Heils, Les Hum- pries Singers en Cliff Richard). Dit is weer een voortvloeisel uit een praat- en zanghappening die in 1964 plaats vond onder auspiciën van de Stichting „Jeugd en Bijbel", waarin ook het Ne derlands Bijbel Genootschap zit. Mis schien kan dit hem en de Jeugdraad ervan overtuigen dat men vanuit de kerk al lang ervan doordrongen is dat er nieuwe wegen gevonden moeten worden om de jeugd te benaderen. Ik ben gaarne bereid een en ander nader toe te lichten op de jeugdavond van 11 december a.s. Intussen gaat de actiegroep door met het verwezenlijken van ons ideaal. Ge lukkig hebben wij van diverse mensen (ja, ook van ouderen) positieve reacties gekregen en is ons daadwerkelijke steun toegezegd. We zijn dan ook al een heel stuk verder gekomen, mede dank zij het artikel in de Vallei van 19 no vember. JANNY VAN DE KAA, Dorpsstraat 70, Renswoude. Kennelijk hebt u er geen bezwaar te gen dat ik zo nu en dan van uw kolom men gebruik maak ter wille van mijn hernieuwde integratie in het folkloristi sche leven in Nederland. Graag maak ik van de gelegenhéid gebruik om nog wat meer misstanden aan het licht te brengen. Het mooie is, dat niemand mij kan tegenspreken. Wat mij dwars zit, het moet maar eens gezegd zijn, is mijn image van boeman, in combinatie met die van de oude goedzak. Aan de ene kant word ik verondersteld op de hoogte te zijn van kinderlijke wandaden en die naar ge lang de ernst te straffen, aan de andere kant blijkt mij dat eigenlijk niemand kan aantonen dat ik werkelijk ooit een kind straf of gestraft heb. Nu beschouw! ik deze schijnbare tegenstelling per soonlijk als een onderstreping van mijn toch nog wel unieke positie, maar komt het ook zo over bij het publiek, vraag ik mij af? Komaan, laat mij wat duidelijkheid scheppen. Feit is, dat ik nimmer eigen handig een kind heb gestraft. Sommige ouders hebben er in het verleden wel op aangedrongen, maar ik pas ervoor. Ik wens mij niet te laten gebruiken als noodrem in opvoedingsmoeilijkheden. Ik vind dit misbruik maken van mijn positie, en pedagogisch onverantwoord. Dan heb ik het nog niet eens over de walgelijke figuur, dat ouders mij in fei te exploiteren, zodra ze mij bij hun kinderen omschrijven als toornige en vergeldende heiligman. Dit is onbe staanbaar, ik ben de goedheid zelve. Ik verzoen slechts, want dat is mijn mis sie. Dit prent ik ook mijn personeel in, zodat voor hen hetzelfde geldt. Nu ik het toch over mijn personeel heb kan ik meteen wel vertellen dat ik waarschijnlijk de enige werkgever in Nederland ben, die geen werkgelegen heidsproblemen kent. Mijn bedr/jf is voorbestemd om eeuwig te blijven functioneren. Het produkt blijft in we zen door alle tijdengelijk: louter goed heid. Het is wel eens moeilijk om bij voortdurende veranderingen in de mo raal het begrip goedheid behoorlijk te interpreteren, maar het welslagen is merkwaardig genoeg altijd verzekerd. Daar staat mijn heiligheid borg voor. Gegroet. KLAAS Bij het CBU-confectiebedrijf naast Sanajo werd een vervoermiddel gesto len: een Volkswagenbusje, dat openge broken en door het maken van kort sluitingen aan het rijden gekregen werd. De CBU heeft normaal nooit busjes bij het bedrijf staan. Daarom is het heel toevallig dat juist die nachten dat een wagen bij de confectiefabriek ge parkeerd stond, bij buurman Sanajo koper werd gestolen. De rijkspolitie die het onderzoek verricht durft niet te zeggen dat het een iets te maken heeft met het ander. Met grote zekerheid wordt wel ver klaard, dat de daders een goed georga niseerde bende vormen, die zeer bru taal te werk gaat. In het districtsbu reau te De Bilt gelooft men te weten wie de inbrekers zijn. Het probleem is de bewijzen te leveren. Van zondag op maandag werd bij Sa najo een deur geforceerd en in het schijnsel van een aantal lampen, die 's nachts altijd branden, werden de zakken koperdraaisel weggehaald en in een busje en op een les vrachtauto gela den, Bij die inbraak zijn tenminste twee mannen betrokken geweest. De voertuigen werden evenals de vorige keer teruggevonden in de buurt van Eindhoven. Men was er echter te laat bij: het gestolene ter waarde van onge veer tienduizend gulden (koperafval le vert ongeveer een rijksdaalder per kilo op) was verdwenen. Tweeëneenhalve week geleden heeft de politie een paar dagen de mannen vastgehouden die toen de buit vervoer den. Onvoldoende bewijsmateriaal was er de oorzaak van dat ze weer vrijgela ten moesten worden. De mannen werk ten in opdracht van een handelaar, voor wie ze een vrachtje vervoerden en dat is niet strafbaar. Het is niet bekend of dezelfde mannen nu met meer succes het koper hebben vervoerd, maar het zit er in, zegt de politie, dat het wel dezelfde personen zijn. Waar het koper terecht komt is ook niet bekend. Het is mogelijk dat de De vrije oefening voor jongens werd een leuk, modern muzikaal geheel. Het „hoogbrug" voor heren en de „brug- ongelijk" voor dames bracht het pu bliek weer steeds moeilijker oefenin gen. Bij het onderdeel ..lange-mat" voor meisjes^ werd het: publiek weer gecon fronteerd met gewaagd, doch goed ver zorgd turnwerk. De ritmische oefening voor meisjes werd weer een machtig leuk en goed uitgevoerd muzikaal on derdeel. De vrij ingewikkelde figuren werden door de grote groep zonder meer fraai synchroon uitgevoerd. Ten slotte dan de „springtafel" voor heren. Dit werd een goed sluitstuk van de avond, waaraan iedereen zijn hart kon ophalen. Een spectaculaire finale. Oefenmeester W. Vaartjes en zijn echtgenote en de heren Leppers en Roelofsen kunnen terug zien op een ge slaagde uitvoering. c VEENENDAAL De 36-jarige mej. A. M. C. D. uit Hilversum schoot gis termiddag op rijksweg 12 met haar au to onder een Belgische vrachtwagen combinatie. Zij liep een hersenschud ding op en verscheidene schaafwonden. Per ambulance werd mej. D. Naar een Hilversums ziekenhuis overgebracht. VEENENDAAL De zaal van j het verenigingsgebouw aan de Ei- S kenlaan was gistermiddag een echt stukje Groot Dierenbos. De complete cast van de voortijdig verscheiden Fabeltjeskrant her- leefde er voor de ogen van naar schatting 200 kinderen. Frans van Dusschoten (o.a. meneer de Uil zelf), bracht de successtory,,De fabelachtige uitvinding van Ed en Willem Bever". De kinderen gin- gen e.r helemaal in op, jawel. Ze hadden dat te danken aan een ini- tiatief van de wijkgeme ens chap Engelenburg, in samenwerking t met De Punt. I partij dezelfde is die na de vorige mis lukte poging weer bij Sanajo is terug gebracht. De directie van de schroeven fabriek overweegt nu in overleg met de politie, maatregelen te nemen, om een betere beveiliging van het bedrijf te verkrijgen. Met buurman CBU is dat anders ge steld. In tien jaar tijds werd in de con fectiefabriek achttien maal ingebroken. Vermoedelijk steeds door kwajongens die wat geld zochten. Een probleem voor het bedrijf is niet zozeer het gemis van een paar kwartjes die in verschil lende bureauladen lagen, maar de scha de door vernieling en het oponthoud door het onderzoek dat na een inbraak verricht moet worden. Door schade wijzer geworden worden thans in de confectiefabriek alle bureaus en kasten opengelaten. Geld en waardepapieren zijn er nooit te vinden. Een belangrijke machine die een waarde vertegenwoor digt van ongeveer zevenduizend gulden stond een nacht in de regen. De dieven hadden ruimte nodig, laadden het ap paraat uit het Volkswagenbusje en zet ten het in de openlucht neer. Het benadeelde bedrijf Sanajo heeft minder te maken gehad met kleine in braken en kruimeldiefstallen. In de dertien jaar dat de schroevenfabriek in Amerongen draait werd een paar maal wat weggenomen, maar nooit waren het kapitale diefstallen. VEENENDAAL Gisteravond organiseerde de gymnastiekvereniging Sparta in de nieuwe sporthal de jaarlijkse uitvoering. Het werd een massale turndemon- stratie, bijgewoond door een zeer groot publiek. Er kon geen kip meer bij, doch men kon in de speelzaal gelukkig nog enkele honderden toeschouwers kwijt. Het programma, dat velerlei takken van de turnsport liet zien, werd bijzonder vlot afgewerkt. Na de massale opmars en opening begon het programma met het onder deel „Spelenderwijs", uitgevoerd door de kleuter-meisjes. Heel grappig en vlot werd dit onderdeel naar een soepel einde gedemonstreerd. De vrije oefe ning voor dames en meisjes, waaraan niet minder dan honderd deelneemsters meededen, werd een indrukwekkende demonstratie van massa-gymnastiek. De hindernisbaan voor meisjes werd eveneens een spektakelstuk, dat door het publiek op de juiste waarde werd geschat. De kleuter-jongens vervolgden het programma met de oefening „rollen en springen", hetgeen vaak op de lachspie ren van het publiek werkte. De dames demonstreerden vervolgens een fraaie oefening aan de ringen, waarna het programma voor de pauze werd beslo ten door klassikaal evenwichtsbalk, uit gevoerd door de meisjesgroep. Na de pauze voerden ongeveer 50 da mes van dertig tot vermoedelijk boven vijftig jaar het nummer op „trim door gym". Bewonderenswaardig was de in zet van deze dames die een fraai muzi kaal nummertje vrije oefening ten bes te gaven. Het kastspringen voor meisjes werd weer een goed verzorgd onder deel. B. en W. vonden echter een geheel nieuwe naam het meest sympathiek en elegant, aldus de heer Heij. „We moe ten uitgaan van drie gelijkwaardige dorpen", verduidelijkte wethouder D. Kroodsma. „Ja zou bijna zeggen: wie van de drie," vulde de burgemeester aan. De suggestie van de commissie voor naamkunde en nederzettingsgeschiede nis ging wat de Scherpenzeelse raad betrof, gisteravond volledig de mist in. De heer Beunk wilde haar niet zonder meer verwerpen. Dat wilde hij met geen der andere doen: hij wenste in spraak voor de burgerij. Ook burge meester Heij was eigenlijk niet weg van Westerwoud: „Het heeft zo weinig relatie met de plaats en functie van de Het was zondagmorgen. Moeder was naar de schuur gegaan om de beide varkens te voeren, toen ze met ontsteld gelaat in huis kwam en zei: „Hendrik, kom toch eens kijken, het kleine keu doet zo raar, ik geloof zeker dat'ie het „gebrek" heeft. Ij lings gingen we naar de plaats des onheils en jawel, onder het uitstoten van merg en been doordringende (Van een onzer verslaggevers) SCHERPENZEEL „Scherpenzeel blijft Schcrpenzeel, daar kunt u op reke nen". aldus gisteravond burgemeester J. Heij in de gemeenteraad. Het ging over de naam van de eventueel te vormen nieuwe gemeente, na de samenvoe ging met Renswoude en Woudenberg. Het college van burgemeester en wet houders toonde zich het meest ingenomen met de zelf voorgestelde naam „Groenendal". Toch kon het ook meevoelen met de socialistische frac tieleider G. J. Deunk om in samenwerking met de beide andere gemeentebe sturen een enquête te organiseren onder de bevolking. De heer Deunk achtte een enquête niet meer dan redelijk. „Als het niet samen met Woddenberg en Renswoude kan, laten we het dan hier plaatselijk doen", was zijn voorstel. De rest van de raad stemde er na lang praten mee in. Het voorstel van B. en W. werd in zo verre aanvaard, dat men de daarin ge noemde namen „Groenendal", „Kolf schoten", en „Westerwoud" voortaan zal beschouwen aLs waardevolle sugge sties. Daarbü wordt even rekening gehou den met de mogelijkheid dat Groenendal Groenendal „a" rijker zou kunnen wor den en aldus uitmonden in „Groenen- daal", hetgeen volgens Beunk gemak kelijker in de mond ligt, en dat in plaats van „dal" of „daal" wel eens „Vallei" zou kunnen komen, zoals de CH-AR-fractieleider G. van Kampen voorstelde, die zo belandde bij „De Groene Vallei". „Is het eigenlijk wel noodzakelijk om de naam te wijzigen?", vroeg mevrouw Zwaan (WD). Zij zei de naam Scher penzeel in elk geval te willen handha ven. In de kernen Woudenberg en Renswoude kunnen dan altijd nog bor den worden geplaatst waarop tussen haakjes staat: gemeente Scherpenzeel. Als argument voor deze oplossing noemde mevrouw Zwaan, dat er anders wel eens verwarring zou kunnen ont staan over de straatnamen, die in de drie dorpen momenteel voor een deel nagenoeg gelijk zijn. Burgemeester Heij antwoordde dat de namen van de huidige dorpen in welk geval dan ook zullen blijven be staan, ook als de gemeente in haar ge heel Groenendal zou gaan heten. En passant wees hij ook op de mogelijk heid om de nieuwe gemeente te vangen onder de noemer „Woudenberg", zodat Scherpenzeel en Renswoude als 't ware de bijbehorende dorpen" zouden zijn. gemeente", vond hij. „Als Scherpenzeel straks ook in de provincie Utrecht ligt, is zij de meest oostelijke gemeente. Westerwoud is dan niet zo logisch...." De heer Van Kampen (AR-CH) steunde het socialistische voorstel. Hij merkte overigens op de naamgeving niet als een halszaak te willen beschou wen. Hij vond het eigenlijk allemaal wat voorbarig: „Met naamgeving houd je je meestal pas na de geboorte bezig", stelde hij. Zijn voorstel om de term „vallei" in te voeren vond niet veel ge nade bij de burgemeester. Deze vond: „een vallei is veel wijder dan een dal, en De Vallei omvat veel meer dan al leen de drie huidige gemeenten". De heer Sterk (SGP) verklaarde de term Groenenda(a)l minder geslaagd te vinden. Westerwoud kon hij daarente gen wel waarderen, en hij voelde ook nog wel voor combinaties zoals bijvoor beeld Scherwoude. De meningen bleven wat uiteenlopen, maar wethouder Kroodsma verzekerde de raad: „Als het kind er eenmaal is, zal het hele gezin blij zijn." gelaten had, mestte ik het hok goed uit, deed er vers stro in en droeg de patiënt in zijn ruimere woning. Van lieverlee begon hij al weer aardig te tippelen. De buren zeiden: „Je moet de deur van het hok open laten, dan kan hij gaan wandelen. Laat hem gerust maar door onze tuinen dwalen, het is winterdag, dus schade kan hij niet doen." Zo gebeurde het dan ook. Het beest ging aan de wandel, zo dat hij soms in geen velden of wegen was te zien. Als het tijd voor zijn eten was, kwam hij vanzelf weer naar huis. Tegen de avond moest moeder hem wel eens gaan zoeken. Dan ging ze de landen over, al roepend „Ku, ku, ku", en als een hondje kwam hij haar na en ging gedwee zijn hok in. Toen het voorjaar werd, was hij radicaal genezen. Het werd een kerngezond varken, dat het prima „deed". In november, toen we hem dus een jaar gehad hadden, was hij zo zwaar als we er nog nooit een geslacht hadden. Het golg toentertijd bijna als een volmaaktheid, als men een „jarig" varken kon slachten. Dan was eigenlijk een keu pas goed „rijp". Zo bleek met al het getob, dat in die oude tijd ook achter de wolken toch de zon wel weer scheen...." De Markt omstreeks 1915. G. v. Kampen ...Groene Vallei... In vroeger dagen konden de mensen soms wel eens heel wat aftobben. Het was lang niet altijd rozegeur en maneschijn. Vooral op het gebied van var- kensmesten ondervonden die nijvere zwoegers soms veel tegenspoed. Mas sa's mensen kochten in het voorjaar twee biggen en die werden dan opge fokt met het doel om er in het najaar één te verkopen en één te slachten voor eigen gebruik. Ze waren in die tijd niet zo gauw vet als tegenwoordig. Ze moesten met wat „kriel", mangelwortels, aardappelschillen plus een handvol meel worden „vetgemest". Ging nu een van de twee „keues" dood, wat nog wel eens voorviel, dan zat zo iemand lelijk aan de grond. Want van de opbrengst van dat beestje moest vaak de meelboer betaald worden en weer een paar andere „keu- chies" gekocht worden. Stierf er dus een, en wilde men eerlijk man blijven, dan moest de overgeblevene verkocht worden met het gevolg dat men 's winters de „vettighaaid" moest kopen. Een schadepost en een teleurstel ling dus. Jan Verhoef verhaalde me: „Bij ons thuis mestten we altijd maar één varken, om te slachten. Zoals gezegd, waren met „ossenmarkt" de witte keues nog wel eens erg goed koop. In een zeker jaar zelfs bijzon der goedkoop. Vader en moeder overlegden of het niet doenlijk was om, in plaats van b.v. in maart, nu reeds een „wit keu" te kopen. Er was één bezwaar. Door omstandigheden was het dat jaar erg laat geworden met het slachten van het grote varken. Dat zou zelfs wel Nieuwjaar worden. Na overleg werd besloten om in de schuur een hoekje af te „schieten" en daarin een klein hokje te timme ren voor het kleine keu. Het was toch maar een kwestie van een week of zeven, acht. dan kon het beestje in het grote hok, als de oude geslacht was. Zo gezegd, zo gedaan. Het hokje werd getimmerd, met stro gevuld, en dinsdags trokken vader en ik naar de markt, en onder het gebel van de „mallemeulen" deed vader met de varkenskoopman „handje klap" en werd het tenslotte met hem eens voor de prijs van zes gulden. Dat was erg goedkoop, gezien het feit dat in die dagen de prijzen va rieerden van 8 tot twaalf gulden voor zo'n beestje. Vader droeg het keu op huis aan. We kwamen een buurman tegen, die ook zijn volle tevredenheid betuigde met het door vader behaalde succes. Thuisgekomen werd het jonge dier in zijn hokje gestopt en alles liep op rolletjes. Het beestje „deed" het mi rakels goed. Vreten, het was een lust. Tot er plotseling een kink in de kabel kwam jammerkreten, holde het beest door zijn hokje. Het „gebrek" was een ziekte die zich wel meer voordeed bij jonge varkens. Het was niet direct dode lijk, maar werd meestal gevolgd door stijvigheid. Zo ook hier. Het beest ging niet dood, maar het werd zo stijf dat het bijna geen poot kon verzetten. Zo werd het Nieuwjaars dag. De volgende dag zou het grote „keu" geslacht worden. Er kwam een man, die voor „de Mop" wel eens varkens, groot ep klein, opkocht voor de exportslach terij. Nu was „stijfheid" geen ziekte die het vlees ongeschikt maakte voor de consumptie. „De Mop" kocht wel meer van zulke beestjes. Vader vroeg of die man het keuchie wilde kopen. „Jawel", zei die man, „ik geef er een rijksdaalder voor". „Neen", sprak vader „dan hang ik hem net zo lief morgen naast de ou de en draai hem door de worst....' De koop ging dus niet door. Nu had de drogist F. Tak een probaat middel tegen stijfheid. Dat was beendermeel. Dat ging door het vogr en menig varken knapte er helemaal van op. Toen de volgende dag het grote keu onder het mes van Van Doorn van het Panhuis het leven

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1970 | | pagina 3