Kastje met ladder bij raam
blijkt prachtig middel om
aan brand te ontkomen
i§
-
Kosten
zijn
gering
Videofoon
in Witte
Huis
Manus v. d. Kamp bewerkte
twee boeken van Elsschot
Brit vond het „ei van Columbus
V
Middeleeuws
manuscript
is vals
Tom
Poes
en de
erf-
pachter
rs
tM
li
Middellandse Zee
wordt onleefbaar
In produktie
Order
Verolme koopt
studentenschip
Ontsparing bij
Postspaarbank
Vanavond eerste aflevering op tv
TV-portret van
prof. Bronner
programmaos
VANAVOND
MORGEN
Zeeonderzoeker
MARTEN
TOONDER
STRIP
UIT DE KERKEN
VRIJDAG 4 DECEMBER 1970
Eén klap: de metalen brandlad
der hangt buiten en men kan ach
ter elkaar naar beneden, de veilige
straat tegemoet.
ROME De Franse duiker en on
derzoeker der zee Jacques-Yves Cous-
teau voorspelt dat als de huidige ver
ontreiniging van het water van de Mid
dellandse Zee voortgaat binnen twee of
drie generaties de kustbevolking ge
dwongen zal zijn zich landinwaarts te
rug te trekken.
De zee zal dan volgens Cousteau tot
op veertig kilometer uit de kust geen
leven meer kennen.
Cousteau. directeur van het Oceano-
grafisch Museum in Monaco wees
verontreiniging door olie afkomstig van
vacht- en plezierschepen aan als de
voornaamste bron der verontreiniging.
Ook dodelijke stoffen die door de in
dustrie in het water worden geloosd
spelen een belangrijke rol bij de ver
ontreiniging.
In minder dan 50 jaar zijn de lood-
verbindingen in de Middellandse Zee
vijf maal zo groot geworden, aldus
Cousteau.
Deze verbindingen zijn dodelijk voor
de vis.
4Is er iets is wat niemand wenst, dan
is het dit: brand in het huis.
Maar als dat laatste wel zou gebeuren,
?n Den Haag bestaat het ei van Colum
bus. Dank zij een Engelse meneer van
de gemeentereiniging in Liverpool.
Hij is Steve Flanagan, nu vijftig jaar
oud. Dertien jaar lang heeft hij met
zijn idee rondgelopen en iedereen zei':
„Wel aardig, maar niks voor ons". Tot
hij acht maanden geleden de Engelse
auto- en motorhandelaar Bill Hannah
.tegen het Bjf liep.
Want wat was het idee? Als je het
ziet denk je: waarom is daar nooit
iemand eerder op gekomen? Maar dat
is altyd zo met ideeën.
Meneer Flanagan maakte een stalen
kistje van dertig bij zesendertig bij
twaalf centimeter. Dat schroef je aan
de binnenkant van een raam onder de
vensterbank.
Breekt er brand uit in een huis en
het trapgat is één vuurzee, dan
haal je met een handvat de deksel van
dat metalen koffertje af en gooit het
door het raam naar buiten. Achter die
deksel rolt dat een metalen brandlad
der mee en u stapt op keurige treden
naar buiten.
En als ik op vier hoog of op de vijfde
verdieping zit. wilt u weten? Daar
heeft de heer Steve Flanagan aan ge
dacht en u kunt ladders-per-verdieping
krijgen, gewoon een kwestie dus van
een langere ladder.
In de Haagse Javastraat heeft de
heer A. Vitters zo'n kastje.
Deksel open. naar buiten, ladder er
achteraan en je kunt zo naar buiten. Je
begint al op de sporten te klimmen in
de kamer; twee, drie treden tot aan de
vensterbank, daar zit (aan de ladder
vast) een handvat, je draait je om en
tippelt zo naar beneden. Sterk, zo'n
ladder? Ooh, je kunt er met z'n tienen
tegelijk op naar beneden.
Acht maanden geleden wandelde uit
vinder Flanagan tegen die motorhande
laar Bill Hannah aan. „Die ladder wil
ik wel in produktie nemen", sprak de
in motorkringen beroemde Hannah.
Hoe rolde de bal verder? De Neder
lander A. Vitters is ook een enthousiast
motorman en zo'n keer of twee per jaar
gaat hij naar Liverpool om bij Hannah
onderdelen te kopen. Een paar weken
geleden is hij er weer, ziet die metalen
brandladder, denkt ook aan Columbus
en zegt; „die dingen wil ik in Neder
land wel importeren". Hannah ging ak
koord en sinds een dikke week zijn de
ladders hier.
De heer Vitters vertelt: „In Engeland
zijn ze er ineens helemaal van bezeten.
Overwogen wordt al om een fabriek
neer te zetten om de ladders te maken.
De Britse tv heeft demonstraties laten
zien en toen was het hek van de dam".
Hij laat een fotocopie zien van een
order uit Canada: vijfentwintigduizend
stuks voor de tweede verdieping en vijf
entwintigduizend stuks voor de derde
verdieping. Eén order van één klant.
Duur? Voor een ladder van de eerste
verdieping af 230 gulden en voor de
tweede verdieping 325 gulden en zo
verder, uiteraard. En in Den Haag zijn
ze op een advocatenkantoor bijna in
snikken uitgebarsten, want daar had
den ze net een paar weken geleden een
brandladder laten bouwen, met ge-
De heer A. Vitters:
Het was het beken
de ei en ik was er
meteen weg van
breek, getimmer en gemetsel voor acht
tienduizend gulden.
De heer Steve Flanagan is ineens niet
meer bij de gemeentereiniging van Li
verpool. Het gaat hem sinds een paar
maanden nu zéér wel.
ROTTERDAM Verolme heeft van
de stichting studentenhuisvesting in
Rotterdam het studentenschip „Seven
Seas" gekocht. De scheepswerf wil er
zijn Joegoslavische arbeiders in huis
vesten. Het schip biedt plaats aan ruim
tweehonderd mensen. Noch de direc
teur van de stichting, noch Verolme
wilde zich uitlaten over de prijs, die
voor het oude schip is betaald.
De „Seven Seas" is vier jaar geleden
voor ongeveer anderhalf miljoen gulden
aangekocht om er studenten in onder te
brengen. Inmiddels beschikt de stich
ting studentenhuisvesting over onge
veer vijfhonderd kamers. Daarbij ko
men binnenkort nog 330 in de nieuwe
studentenflat aan het Jacob van Cam-
penplein in Alexanderstad.
SJECHO-SLOWAKIJE In Tsjecho-
Slowakije is met behulp van lasserstra-
len aangetoond, dat 'n middeleeuws ma
nuscript waarop vele geleerden hun
mening over de vroege cultuur van Bo-
hemen hebben gebaseerd een verval
sing is.
De schuldige was Vaclav Hanka, die
in het begin van de vorige eeuw cura
tor van het nationaal museum is ge
weest.
Hij ontdekte het manuscript in 1817.
Waarschijnlijk was Hanka gedreven
door nationale motieven.
Honderden boeken en studies zijn in
afval veranderd, meldde het persbureau
Ceteka.
DEN HAAG Bij de Rijkspost
spaarbank is in november 1970 10 mil
joen gulden meer opgenomen dan inge
legd. De ontsparing in november van
het vorig jaar beliep eenzelfde bedrag.
In de afgelopen maand werd 126 mil
joen ingelegd (november 1969; 113 mil
joen) en 136 miljqen opgenomen (no
vember 1969; 123 miljoen). Het inleg
gerstegoed bedroeg ultimo november
1970 5735 miljoen guide
WASHINGTON Het jongste sta
tussymbool in het Witte Huis is een
grijze doos waardoor de hoofdassisten
ten van president Nixon elkaar in de
ogen kunnen kijken onder het telefone
ren
Volgens perschef Ronald Ziegler, die
zelf over een „picturephone" op zijn
bureau beschikt, zijn 10 van deze appa
raten op experimentele basis gratis ge
leverd door een bedrijf.
President Nixon zelf heeft er geen,
maar de verspreiding van de apparaten
verschaft een goed beeld van de rang
orde in het Witte Huis.
Behalve van Ziegler is bekend dat de
video-telefoons geïnstalleerd zijn in de
bureaus van Nixons staf leider H. R.
Haldeman, en de bijzondere presidenti
ele adviseurs Robert Finch, Bryce Har
low en Daniël Monyhan, de assistenten
John Ehrlichman en Henry Kissinger,
en van George Schultz, directeur van
het begrotingsbureau.
Daarmee blijven twee video-telefoons
niet gelocaliseerd, wat in Washington
aanleiding kan geven tot een weken
lang aanhoudende stroom van roddel.
W/ie Willem Elaschot zegt, zegt: „Lijmen cn
Het Been." Het zijn dan ook twee van de
bekendste werken van deze Vlaamse schrijver
die in 1960 overleed.
Voor de Avro-televisie heeft regisseur Walter
van der Kamp de romans bewerkt en het resul
taat is een televisie-serie in vijf delen, waarvan
vanavond het eerste deel om 20.20 uur via Ne
derland I te zien is en het laatste deel op zondag
20 december.
W'alter van der Kamp heeft bij zijn bewer-
king de romans op de voet gevolgd. Hij heeft
alleen veranderingen aangebracht waar dat voor
de goede loop van het verhaal noodzakelijk was.
Laarmans, de vertellende ik-figuur uit het
oorspronkelijke werk, is gehandhaafd. Ton Len-
sink speelt die rol. Zijn tekst is voor het grootste
deel op de band opgenomen en het spel van Ton
Lensink bestaat dan ook eigenlijk voornamelijk
uit het mimisch begeleiden van zijn hoorbaar
gemaakte gedachten.
De rol van Boorman, gespeeld door Bob de
Lange, is een van de grootste toneelrollen die
ooit op televisie te zien zijn geweest. Ongeveer
drie maanden heeft Bob de Lange nodig gehad
om de hele tekst uit zijn hoofd te leren.
aarmans, een klerk, die genoeg van zijn kler-
kenbestaan heeft, ontmoet op zekere dag
Boorman, directeur van het Wereldtijdschrift,
een blad dat geen abonnees heeft en ze ook niet
wil hebben.
Laarmans moet aan die vreemde situatie even
wennen, maar dat lukt na verloop van tijd toch
even. Boorman wijdt zijn nieuwe
medewerker volledig in in de sub
tiele kunst van het „lijmen". Hun
eerste bezoek bij mensen mislukt,
maar de tweede keer hebben ze
beet. Zij weten de weduwe Lauwe-
reyssen gespeeld door Magda
Janssens een groot aantal exem
plaren van het Wereldtijdschrift in
de maag te splitsen. Te laat reali
seert zij zich dat zij gelijmd is.
Boorman krijgt dan echter spijt,
vooral als hij ontdekt dat de wedu
we haar been nu kwijt is. Hij pro
beert dat goed te maken door haar
geld terug te geven. Aanvankelijk
wil zij niet, maar...
W/illem Elsschot publiceerde „Lij-
men" in 1924. Hij ging daarin op
onverbiddelijke wijze de enorme pu-
bliciteitsbluf uit de jaren na de eer
ste wereldoorlog te lijf. De roman
„Het Been" verscheen in 1938. Het
was een aanvulling op „Lijmen".
Willem Elsschot debuteerde als
schrijver in 1913 met „Villa des Ro
ses". Twee jaar geleden werd ook
hiervan een televisiebewerking door
Walter van der Kamp gemaakt en
uitgezonden.
Bob de Lange als Boorman
(links) en Ton Lensink als
Laarmans middenin een scène
uit Lijmen, Het Been" van Wil
lem Elsschot met Paul Deen als
een begrafenisondernemer.
Prof. dr. Jan Bronner is degene
om wie het programma „De Onver-
getelijken" draait, dat de NQS-tele-
visie zondag 6 december van 21.35
tot 22.30 uur via Nederland 2 uit
zendt.
Prof. Bronner, wiens Hilde-
brand-monument in Haarlem zijn
naam algemeen bekend heeft ge
maakt, komt vooral de erkenning
toe dat hij de beeldhouwkunst in
TELEVISIE
NEDERLAND 1
18.45 NOS: (K) De Woefs en de La-
maars.
18.55 (K) Journaal.
19.04 (K) Gespiegeld in kerkeglas,
film, omlijst door gewijde mu
ziek.
19.25 (K) Requiem, documentaire
over Berlijn.
19.43 Nader bekeken.
20.00 NOS: (K) Journaal.
20.20 AVRO: (K) Lijmen, TV-spel.
21.15 (K) Tour de chant met Therése
Steinmetz.
21.45 Voor de vuist weg.
22.55 NOS (K) Journaal.
23.00-23.30 TELEAC: Vergadertech
niek - les 6 (herh.)
NEDERLAND II
18.45 NOS: (K) De Woefs en de La-
maars.
18.55 (K) Journaal.
19.04 Ter Visie: parlementair en po
litiek weekoverzicht.
19.30 KRO: Kopduel: sportquiz.
20.00 NOS: (K) Journaal.
20.20 KRO: (K) Baron von
Münchhausen, Tv-musical.
21.00 Brandpunt.
21.25 (K) De Wrekers, TV-film.
22.15 Riskante Kerk: magazine over
een kerk-in-ontwikkeling.
22.45-22.50 NOS: (K) Journaal.
DUITSLAND I
(Regionaal programma: NDR 18.00
(K) Sportjournaal. 18.30 (K) Actuali
teiten. 18.45 (K) Zandmannetje. 18.55
Nordschau-Magazin. 19.26 (K) Hafen
am Rhein, TV-serie. 19.59 Program
maoverzicht. WDR: 8.20-8.45,
10.20-10.45 en 12.10-12.35 Schooltele
visie. 18.00 (K) Woobinda TV-serie.
18.30 (K) Voor de kleuters. 18.40 (K)
Hier und Heute, met nieuws. 19.25
(K) Das Verhör, TV-film). 20.00 (K)
Journaal en weerbericht. 20.15 Film-
reportage. 21.00 (K) Reportage uit
Bonn. 21.25 (K) Tips van de politie.
21.30 (K) Die Tote im Canyon,
TV-flim, uit de serie Twen-Police.
22.15 (K) Journaal en weerber. 22.30
(K) Madame Legros drama. 0.30 (K)
Nieuws.
DUITSLAND II
18.05 (K) Actualiteiten en muziek.
18.40 Dick und Doof. TV-serie. 19.10
(K) Königlich Bayerisches Amtsge-
richt, TV-serie. 19.45 (K) Nieuws, ac
tualiteiten en weerbericht. 20.15 Ge-
sellschaft Für Mies Wright, TV-spel.
Aansluitend: Nieuws. 21.35 Muzikaal
portret. 22.35 (K) Religieus program
ma. 22.50 (K) Nieuws en weerber.
23.00 plm. 23.45 Nieuws uit de film
branche.
hmrmimrmhrriiimiiriiih
7047 Die middag zat burgemeester
Dickerdack verslagen achter zijn bureau
en luisterde naar het rapport van com
missaris Bulle Bas.
„De rivier is drooggevallen", begon de
ze saluerend.
„Dat weet ik. Bas. dat weet ik!" riep
de magistraat ongeduldig. „Ik stond daar
een brug te openen boven het afval van
Rommeldam, in plaats van de bruisende
scheepvaart. Ik stond daar voor malle
Loewietje! Hoe kwam dat? Dat wil ik
weten!"
„Er is een gat ontstaan in de rivier
bodem." hernam de politiechef. „In de
omgeving van Bommelstein. De Rommel
is een onderaardse rivier geworden, en
daardoor minder geschikt voor de scheep
vaart. dunkt me."
Een ogenblik zat de burgemeester spra
keloos. Toen trok er echter een wolk over
zijn gelaat: hij stond op en verliet het
gemeentehuis terwijl hij mompelde
„Bommelstein.... De omgeving van Bom
melstein! Dat geeft me te denken.... Daar
over wil ik eens van gedachten wisselen
met de markies en die zal wel op de
Kleine Club te vinden zijn."
Dat was waar. De edelman had de rus
tige omgeving van de sociëteit opgezocht
om tot andere gedachten te komen, maar
omdat er op dit uur geen andere leden
aanwezig waren gelukte dit hem niet.
Toen de magistraat dan ook binnen
trad om over de verzakte rivier te praten,
stond de heer de Cantecler somber tegen
een lederen fauteuil geleund, over zijn
verzakte haag te peinzen.
TELEVISIE
NEDERLAND I
9.30 TELEAC: Nascholing huisartsen
- les 3 (herh.)
10.00 Modelbegrip in wetenschap en
techniek - les 10.
10.30 Vergadertechniek - les 7.
11.00-11.20 The Seventh key - les 3
(herh.)
15.00 EO: Kinderprogramma.
15.30 NOS: (K) Journaal.
DUITSLAND I
10.00 Nieuws. 10.05 Journ. van gis
teravond. 10.30 Concert met ver
zoeknummers. 11.20 Die Umschau.
12.05 Documentaire uitzending. 12.50
Internationaal persoverzicht.
13.00-13.30 Journaal. 14.55 (K)
Nieuws. 15.00 (K) Filmrep. 15.30
Korte Films, met discussie.
DUITSLAND II
13.45 (K) Programmaoverz. 14.15
Amusementsprogramma. 14.58
Nieuws. 15.00 Hallo Freunde, tv-
serie. 15.30 Professor Haber experi
menteert, serie uitzendingen voor
jonge kijkers.
RADIO
HILVERSUM I
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.11 Het le
vende woord. 7.16 (S) Op het eerste
gehoor: klassieke muziek (gr). (7.25
Horen en zien; 7.30 Nieuws; 7.32-7.50
Hier en Nu: actualiteiten). 8.00
Nieuws. 8.11 (S) Te Deum Lauda-
mus: gewijde muziek (gr). 8.30
Nieuws. 8.32 (S) Voor de huisvrouw.
9.00 Theologische Etherleergang. 9.35
Gymnastiek voor de huisvrouw. 9.45
(S) Tijd vrij voor muziek in vrije
tijd: Hilversums Jeugd Orkest. 10.15
Inspraak: klassieke muziek op uw
verzoek. 11.00 Nieuws. 11.03 Visie,
lezing. 11.15 Solarium - een hoogte-
zonprogramm^ voor iedereen. 11.55
Mededelingen. KRO: 12.00 Zonder
grenzen: rubriek over missie en zen
ding. 12.10 Uit Balans. 12.14 Markt
berichten Overheidsvoorlichting:
12.16 Franco huis. Informatie voor
het bedrijfsleven. 12.26 Mededelin-
ons land tot bloei heeft gebracht.
Aan het einde van de vorige eeuw
kende Nederland geen beeldhouwer
van betekenis. Dank zij Bronners
voortreffelijke gave om talenten te
stimuleren heeft hij tijdens zijn
hoogleraarschap aan de Rijksacade
mie voor Beeldende Kunsten te Am
sterdam van 1914 tot 1957 enige ge
neraties van beeldhouwers het am
bacht bijgebracht. En dat met het
volledige behoud van ieders eigen
geaardheid. Uit zijn 140 leerlingen
zijn dan ook beeldhouwers van de
meest uiteenlopende richtingen
voortgekomen, zoals Mari Andries-
sen, Wessel Couzijn en Carel Kneul-
man.
De persoonlijkheid van Bronner,
de aard van zijn werk en zijn werk
wijze, evenals de getuigenissen van
zijn leerlingen en van zijn opvolger,
de beeldhouwer prof. Esser. zullen
in deze uitzending een indruk geven
van de waarde van deze man voor
de ontwikkeling van de Nederlandse
beeldhouwkunst in de twintigste
eeuw.
gen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
Nieuws. KRO: 12.41 Actualiteiten.
12.50 Buitenlands commentaar. NOS:
13.00 Vliegende- schijven: verzoek-
platenprogramma voor de militairen.
KRO: 14.00 (S) PM: een weekblad
met veel plaatjes. (16.00-16.02
Nieuws). NOS: 16.30 Inzet: program
ma over amateuristische muziek
beoefening. HIRO: 17.00 HIRO-
magazine met Gasten van de week.
KRO: 17.30 Echolood: lichte muziek
en actualiteiten. 18.30 Nieuws. 18.41
Actualiteiten. 19.00 In antwoord op
onze advertentie: verzoekpl.progr.
22.25 Avondgebed. Avondgebed.
NIEUWS. 22.40 (S) Goal...!: muzi
kaal sportprogr. met commentaren,
reportages en gekruide nieuwtjes.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
gymnastiek. 7.20 (S) Z.O, gevarieerd
progr. (7.33-7^.38 Van de voorpag.)
VPRO: 7.54 Deze dag. VARA: 8.00
Nieuws. 8.11 (S) Z.O. (vervolg) met
om 8.13 Actualiteiten, om 9.35-9.40
Waterstanden en om 10.10 VARA's
Ombudsman. 10.30 Werkgeven en
-nemen: veertiendaags progr. over
arbeid en arbeidsverh. 10.50 (S) Ne
derlandse chansons. (11.00-11.02
Nieuws.) 11.15 Afrikaanse kroniek.
11.35 (S) Hallo Volluk!: licht pro
gramma met interviews. 12.30 Tus
sen start en finish: actueel sport
nieuws. 13.00 Nieuws. 13.11 VA-
RA-Varia. 13.13 Actualiteiten. 13.25
(S) Dit is het begin...: jongerenpro
gramma. 14.30 1, 2, 3, 4, 5: Sint Nico-
laasfeest in een kindertehuis. NOS:
15.00 Frans - Duits - Engels, een
luisterprogr. 16.00 Nieuws. 16.03 (S)
Hobbyscoop: een populair progr.
over elektronica. VARA: 16.15 Pro
menade orkest en zangsolisten: ope
ra- en operetteconcert (S). 17.05 lO)
Van goede huize: eigen opnamen
van Nederlandse artiesten. 18.00
Nieuws. 18.11 Actualiteiten. 18.20
Uitzending van de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie. 18.30 Lieve
Tante Truus: licht programma. 19.05
Nou, en...: satirisch progr. 19.30
Nieuws. 19.35 Spreekt u maar, tele-
foonspel. 21.40 (S) Hoor wie klopt
daar kinderen, hoorspel. 22.30
Nieuws. 22.40 Mededelingen. 22.45
Driester: actueel programma.
23.15 (S) Trio plus: licht muziek -
progr. 23.40 (S) Moleculen: gitaar en
zang. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III
NOS: 9.00 Nieuws. 9.03 Gevol
machtigd, een konink te rijk voor de
door u gevraagde plaat. KRO: 10.00
Nieuws. 10.03 D jinn, gevarieerd pro
gramma. (11.00 en 12.00 Nieuws.)
NCRV: 13.00 Nieuws. 13.03 Pop(-
pen)Cast: nieuwe LP-pop. 14.00
Nieuws. 14.03 Nee, we noemen geen
namen, een plezierig pl atenprogram-
ma voor het hele gezin met verzoek
nummers. (15.00 Nieuws.) 16.00
Nieuws. 16.03-18.00 Sportshow: Sport
van vandaag met toppers van nu.
(17.00 Nieuws.)
GEREF. KERKEN
Beroepen te Stadskanaal H. J.
Bruning te Metslawier, die geen ver
dere beroepen in overweging kan
nemen; te Hoogezand-Sappermeer
D. W. Dondorp te Voorthuizen; t«
Roosendaal (N.-B.) H. H. Zomer t«
Kampen; te Apeldoorn H. R. Zijlstra
t« Driebergen.
