Bij PALAVER '70 is de bijbel het
middelpunt van alle activiteiten
Wat gaat er in Utrecht gebeuren
op die 2e januari
ADVENTSGEBED
Aantal proselieten in Israël valt tegen
Jeugd-praat en jeugd-feest in de stijl van deze tijd
Uit bet Palaver
Praatboek
Reli-popfestival
De bijbel in
losse
afleveringen
SPROOKJES OVER TE ZWARE EISEN DER RABBIJNEN
Drugteam
Hoogtepunt
Eisen
Ze zeggen zoveel
Lees je de bijbel?
Niet nodig
Vorige week hebben we u zeer in het kort iets verteld van de plannen
van Palaver '70, de actie van de Stichting Jeugd en Bijbel, die haar
hoogtepunt moet beleven op de 2e januari in de Jaarbeurshallen te
Utrecht. Grootscheepse plannen die ruimer aandacht verdienen. Die
hier en daar ook wel met enig wenkbrauwfronsen ontvangen zullen
voorbaat maar voor een drugteam hebben gezorgd. Heel wijs onge-
worden, want het is allemaal zo „eigentijds" dat de organisatoren bij
twijfeld maar niet animerend voor die gelukkig nog zeer vele jonge
ren (en hun ouders) die deze hausse-in-eigentijdsheid met nuchter scep
ticisme gade slaan. Terwijl zij toch van harte de stelling onderschrijven
dat de bijbel ook het boek is voor ónze tijd.
ZE ZEGGEN dat de Bijbel een boek
is. Dubbeldik. Zwaar op de hand. Maar
het is veel meer dan een boek. Het zijn
ruim zestig pokkets bij elkaar. Een heel
boekwinkeltje.
ZE ZEGGEN dat de Bijbel op de
preekstoel hoort en op het kastje naast
een ziekenhuisbed. Op van die speciale
plekjes. Maar de Bijbel hoort overal en
mag overal gehoord worden.
ZE ZEGGEN dat de Bijbel voor de
speciale liefhebbers is. Zielepoten.
Zwartkijkers. Theetantes. Antiquairs.
Huichelaars. Zuurpruimen. Maar de
Bijbel is voor Jan en alleman en alle-
vrouw.
ZE ZEGGEN dat de Bijbel ontzettend
moeilijk is. Geen touw aan vast te kno
pen. Niks voor een normaal mens. Maar
mag het asjeblieft wat moeite kosten
als het gaat om de belangrijkste dingen
van je leven? Een flodderboekje heb je
gauw uit. De Bijbel blijf je lezen.
ZE ZEGGEN dat de Bijbel ouderwets
is. Uit de tijd. Toen er nog geen auto's
waren. Geen straaljagers en compu
ters. Maar wat moet je ermee in de
twintigste eeuw? Of heeft dit biblio
theekje meer sjoega van het leven dan
't lijkt?
ZE ZEGGEN zoveel. Maar laat de
praters eens even praten. Luister liever
naar de Bijbel zelf. En praat dan mee.
Dan weet je waar je 't over hebt. Waar
of niet?
Deze vraag wordt nogal verschillend
beantwoord.
Ik heb wel wat anders te doen!
(verkoopster, 19).
De Bijbel? Wat moet ik met zo'n
antiek ding beginnen? Ik lees trouwens
helemaal nooit niks. enkelt de sport
krant. (bouwvakker, 18).
Mijn verloofde geloofde niet van
huis uit, maar door onze gesprekken
over de Bijbel is hij ook tot het geloof
gekomen, (studente, 23).
Het zal best een goed boek wezen,
daar niet van, maar ik kan er geen kop
en geen staart aan vastknopen, (scho
lier, 16).
Tja, je zou er eigenlijk wel wat
van moeten afweten, maar ja, je weet
hoe dat gaat... (kantoorbediende, 17).
Ja, ikke wel, niet al te veel, maar
toch wel regelmatig, dat wel. Anders
kun je toch niet geloven, het moet toch
ergens op gebaseerd zijn? (etaleur, 22).
Ik zie d'r geen heil in, mij te
vroom allemaal en die sprookjesachtige
verhalen moeten ze bij mij niet mee
aankomen, dat geloof je toch zeker zelf
ook niet. (militair, 20).
Thuis lezen we altijd aan tafel,
weetjewei? Het hoort er zo bij, zal ik
maar zeggen. Ik zou het gek vinden, als
we 't niet deden, (scholier, 15).
Tot in de treure heb ik uit de Bij
bel horen lezen, schei maar uit! Daar
hoef je mij niks over te vertellen, 't Zit
me tot hier! (tuinman, 24).
Ja zeker, 'k lees er regelmatig uit.
Je ontdekt telkens weer dingen waar
van je zegt: hé, nooit zo gezien en dat
vind ik waardevol. Je leert eruit hoe
slecht de mens is, maar ook hoe goed
God is. Daarom gaat 't volgens mij.
(verkoopster, 18).
Tijdens de Tweede Wereldoorlog
kwamen de Nederlandse leger- en
vlootpredikanten tot de ontdekking dat
de Amerikaanse en Engelse soldaten
vóór in hun bijbeltje een aanbeveling
hadden van hun president en koning.
De dominees togen naar koningin Wil-
helmina met het vriendelijk verzoek of
zij ook enkele woorden van aanbeve
ling wilde schrijven in de zakbijbeltjes
van de Nederlandse soldaten. Ze wei
gerde. „Het Woord van God heeft mijn
aanbeveling niet nodig".
De Joy Strings,
popgroep van
Londense Leger des
Heils officieren,
zal als eerste aan
treden in het reli-
popfestival dat in de
ochtenduren wordt
gehouden.
Op zaterdag 2 januari 1971 zullen naar ver
wachting niet minder dan 25.000 jongeren
uit alle delen van het land naar de Jaar
beurshallen in Utrecht komen om tijdens 'n
grandioos opgezette manifestatie de con
frontatie met de bijbel te wagen. Die dag is
een sluitstuk op een gesprek over de bete
kenis van de bijbel in onze leefsituatie. Een
gesprek dat al maanden gaande is. Dienst
plichtige militairen en scholieren van het
voortgezet onderwijs, vcatechisanten en
jeugdgroepen hebben zich intensief bezig ge
houden met de vraag of de bijbel ook in
onze moderne maatschappij nog iets wezen
lijks te zeggen heeft. Het gaat erom of de
bijbel in onze tijd nog wel relevant, ter za
ke doende is. De presentatie van Palaver
'70 is dan ook eigentijds, actueel, aantrekke
lijk.
Het is niet de bedoeling van de Stichting
Jeugd en Bijbel op deze dag pasklare ant
woorden te gaan formuleren. Integendeel.
Vragen zullen worden opgeroepen, maar geen
antwoorden worden ingevuld. De betoogtrant
die nog kenmerkend was voor het grote Pala-
ver-feest van 1964, zal hebben afgedaan. De
antwoorden zullen er bepaald niet met de
botte bijl worden ingeslagen, want ieder moei
zijn eigen antwoord geven.
Zo tussen negen uur en half tien gaan de
deuren van de Marijkehal open. Daar zal een
oppervlakte van 16.000 m2 worden ingericht
als „popmarkt". De popmarkt is de aanloop
van de dag. Hier begint de confrontatie. Er
zullen situaties worden gecreëerd waar je
niet vrijblijvend tegenover kunt staan. Je
mag voor of tegen iets zijn, maar niet onver
schillig. Er zal een groot aantal stands zijn,
die uitdagen tot discussie. Enorme fotowan-
den zullen teksten uit de bijbel weergeven,
zoals „Als één lidt lijdt, lijden alle leden".
Een foto geeft een beeld van Pakistan na de
grote ramp.
Speakerscorners zullen zijn ingericht, waar
bekende personen gedurende twintig minuten
zullen getuigen en discussiëren over hun
christen-zijn. Philipp Potter, hoofd van de af
deling Zending en Evangelisatie van de We
reldraad van Kerken, zal er zijn. Ook pfof.
dr. J. Verkuyl, pater Jelsma en ds. Albert van
de Heuvel (hoofd afdeling Communicatie van
de Wereldraad) hopen aanwezig te zijn. God
fried Bomans was ook uitgenodigd, maar hij
voelde zich eigenlijk niet de man om in een
speakerscorner tegenover een massa te staan
WM$SÈÊS$ÊMMÊÈÊ&
'Wel staat hij volkomen achter de doelstelllnr
gen en hij zal er ook zeker zijn op die dag.
Ongeveer dertig organisaties, instellingen
en verenigingen hebben de gelegenheid hun
ideeën betrekking hebbend op het thema van
deze dag, uit te dragen. Er zullen stands zijn
van Kerk en Vrede, Youth for Christ, We
reldwinkel Utrecht, Nederlandse Zendings
raad en vele andere.
Een grote ruimte zal worden gereserveerd
voor een tentoonstelling over de Derde We
reld. Er zal een tentoonstelling zijn van de
resultaten van de wedstrijden creatieve hand
vaardigheid waaraan thans door vele scholen
en jeugdgroepen wordt gewerkt. Leerlingen
van de Academie St. Joost te Breda zijn hard
bezig met de ontwerpen voor deze markt, die.
zoals al wel duidelijk zal zijn geworden heel
wat meer biedt dan de naam zou doen ver
moeden. Er zullen ook workshops zijn met
ché-mannetjes Kees van Kooten en Wim de
Bie komen, evenals Boudewijn de Groot, een
muziekkorps van het Leger des Heils en een
carnavalskapel. De gospelgroup de Rivals en
ook Cliff Richard zullen present zijn. De
Stichting Jeugd en Bijbel is nog in onderhan
deling met Harry Bellafonte, Peete Seeger en
Coretta King.
Helder Camara kon niet komen. In Brazilië
heeft, hij moeilijkheden gehacL over zijn vele
buitenlandse reizen. Daarom heeft hij de af
spraak gemaakt slechts twee maal per jaar
naar h^t buitenland te gaan. Aangezien hij
pas onlangs buitenslands is geweest, was hij
wel genoodzaakt de uitnodiging te weigeren.
De presentatie van het middagprogramma
is in handen van de acteur Aart Staartjes.
Een belangrijke trek in de God van
de Bijbel is dat Hij niet conservatief
is. Hij is de enige die niet conservatief
is.
(A. Avan Ruler).
paint-ins. Corners voor bewegingsexpressie
(Ad Heerkèns heeft al toegezegd met een
groep te zullen komen) en muziekexperimen-
ten zullen al evenmin ontbreken. Trouba
dours zullen hun protestsongs ten gehore
brengen. Een Palaver-muurkrant en een Pa-
laver-journaal via gesloten circuit horen er
ook bij.
In een andere hal zal het reli-popfestival
plaats vinden. Eerst zal daar de bekende Lon
dense Leger des Heils' popgroep de .Toy
Strings optreden. Daarna een wedstrijd tus
sen populaire zangers uit zeven Europese lan
den met een speciaal voor Palaver geschreven
lied. Het wedstrijdreglement bepaalt, dat in
elk lied een stuk engagement in kritische
dan wel waarderende zin met kerk, chris
tendom en/of maatschappij verborgen moet
zitten. De jury zal bestaan uit theologen en
pop-experts, onder wie Joost de Draaijer. Het
songfestival zal worden gepresenteerd door
Eddie Becker.
Zijn alle jongeren welkom? Er wordt reke
ning mee gehouden, dat veel jongelui voral
zullen worden aangetrokken door de vorm en
presentatie van deze manifestatie. Wellicht
zullen ook druggebruikers aanwezig zijn. Er
zal een drug-team klaar staa om eventuele
problemen op te vangen.
De kaartverkoop is zojuist begonnen. Eén
van de eerste aanmeldingen kwam uit
West-Du itsland. Een jeugdgroep van de
Evangelische Kirche zal met een bus naar
Nederland komen.
Aanmelding voor deze manifestatie kan ge
beuren door storting van 10,- op giro 75651
t.n.v. Crediet- en effectenbank te Utrecht
met vermelding „Rekening Palaver". Telefo
nisch kan men toegangskaarten bestellen bij
het secretariaat van Palaver: (020) 24.37.98
3Herengracht 366 te Amsterdam). Daar kan
men ook alle gewenste inlichtingen krijgen.
Hoe veel het ochtendprogramma ook te bie
den heeft, het hoogtepunt zal toch in de mid
dag komen te liggen. De organisatoren zijn
erin geslaagd Les Humphries Singers, die al
weken boven aan de hitparade staan met „To
my Fathers House", naar Nederland te halen.
Het Farce Majeur-team zal er zijn. De cli-
CLIFF RICHARD
een van de feestzangers
„Och, dat Gij de hemelen
scheurdet, dat Gij neder
kwaamt"Jesaja 64 la.
Terecht heeft men dit gebed wel ge
noemd het adventsgebed van het oude
Israël. De profeet Jesaja, de knecht en
boodschapper van Lsraëls God, smeekt
vurig om de komst van God. Voor zijn
besef heeft God zich in of achter de
hemel teruggetrokken. Hij laat zich
niet zien. Hij zwijgt. Het is alsof God
zijn uitverkoren volk in de steek gela
ten heeft. Vandaar dat er zulke ver
schrikkelijke dingen zijn gebeurd.
Het volk verkeert in grote nood. De
steden zijn verwoest. De tempel, waarin
de vaderen de Heere loofden is ver
brand. Jeruzalem is tot een puinhoop
gemaakt. De troon van David is omver-
gestoten en het volk is weggevoerd
naar Babel. De nacht is zwart en dicht.
Door Gods Geest geleid en verlicht
heeft de profeet deze ontzaglijke nood
gepeild tot op de bodem. De Heere had
aan het huis van Israël grote goedheid
bewezen. Hij was hun tot een Heiland
geworden. „Maar zij zijn wederspannig
geworden en zij hebben Zijn Heilige
Geest smarten aangedaan, en daarom is
Hij hun in een vijand verkeerd. Hijzelf
heeft tegen hen gestreden (63 10)".
Ontroerend is de belijdenis van eigen
schuld en zonde. Even ontroerend is
ook de klacht: „Wij zijn geworden als
die, over welke Gij van ouds niet ge
heerst hebt en die naar Uw Naam niet
zijn genoemd (63 19)".
Maar dat is dan ook de kracht en de
aandrang van dit adventsgebed. Er
wordt om niets minder gevraagd dan
dat God uit Zijn verborgenheid te
voorschijn zal komen. Hij moge bewij
zen de God van Zijn verkoren volk te
zijn, de eer van zijn heiligdom te red
den en door Zijn goddelijk ingrijpen
een einde te maken aan de nood van
Israël. Och, dat Gij de hemelen scheur
det, dat Gij nederkwaamt. De profeet
en zijn volk weten, dat de verlossing
uit Babel daarvan afhangt. En\ God
hoort dit gebed, deze zucht en hart
stochtelijke roep om de verlossing van
de zonde en om de Verlosser, die be
loofd was.
Maar nu kan dan ook de vraag niet
achterwege blijven: Kennen ook wij dit
adventsgebed? Kunnen wij er met alle
ernst in meekomen, zodat we vurig en
met heel ons hart tot God roepen om
Zijn heerlijkheid aan ons en aan de
wereld te openbaren? En belijden wij
met een oprecht hart Hem onze zop-
den? Of komen wij daar in feite niet
aan toe, omdat het ons onverschillig en
koud laat?
Als we onze nood niet zien, zegt dit
gebed ons niets. Maar als we door ge
nade oog krijgen voor onze nood, ver
tolkt dit gebed onze hartelijke behoefte
aan verlossing. En die verlossing moet
van boven komen. Door Zijn Woord en
Geest moet God zich in ons leven open
baren. Och, dat Gij de hemelen scheur
det, dat Gij nederkwaamt.
Dit gebed is verhoord. In eerste in
stantie toen God langs een wonderlijke
weg Israël uit Babel naar Jeruzalem
bracht. Ten diepste echter is dit gebed
verhoord in de volheid des tijds, toen
God zijn Zoon naar de aarde zond tot
verlossing van Zijn volk. Inderdaad,
het grote antwoord van God kwam in
de Kerstnacht. Op de heerlijkste wijze
zijn toen de hemelen gescheurd. En de
Heiland der wereld verliet de hemel
om op deze heilloze aarde af te dalen.
Dit gebed wordt telkens weer ver
hoord. De hemelen worden bij wijze
van spreken gescheurd als God Zijn
Zoon in uw hart openbaart en Zijn
Christus neerlegt in de armen des ge-
loofs. Dan leeft u bewust onder een ge
opende hemel, waaruit licht straalt
over uw levensweg. Hoe donker dan
ook de weg, die God met u gaat, wezen
mag geen nood. Want in Christus
zijn en blijven de hemelen gescheurd
over een arm zondaar en uit die ge
scheurde hemel laat God Zijn zegen,
hulp en troost nederdalen.
Dit gebed zal ééns voorgoed verhoord
worden. Immers, ook de gemeente van
de 20e eeuw is als het goed is een
adventsgemeente, die levend vanuit wat
gebeurd is (kruis en opstanding) heen
leeft naar wat gebeuren zal. Nog een
maal zullen op het gebed de hemelen
gescheurd worden, als Jezus zal weder
komen op de wolken om te oordelen de
levenden en de doden. Waar het geloof
inzinkt, verflauwt dit gebed. Maar als
het geloof levend is, zal het adventsge
bed ook in ons hart leven: „Amen, ja
kom Heere Jezus!"
Och, dat Gij de hemelen scheurdet,
dat Gij nederkwaamt! Onderzoekt
uzelf, of gij in het geloof zijt! In deze
adventsweken sterke de Heere ons in
dit allerheiligst geloof, opdat wij een
gezegend Kerstfeest tegemoet mogen
gaan.
Dat op uw klacht de hemel scheure,
Dat zich de Heer' ontdekk'!
De God van vader Jacob beure
u in een hoog vertrek!
Hij doe uit gunstrijk welbehagen
Uit Sions tempelzalen,
om u te helpen en te schragen,
Zijn zegen nederdalen!
Scherpenzeel
Ds. G. Westland
Er is ook in Nederland een nieuwe
vorm aan het groeien om standaard
werken als encyclopedieën en dergelij
ke onder een veel groter publiek te
brengen dan om der prijswille tot dus
verre mogelijk was: de tijdschrift-
vorm. Elke week of elke maand brengt
post of bezorger een aflevering, de uit
gever stelt tegen een redelijke prijs
banden ter beschikking waarin de afle
veringen kunnen worden verzameld en
ingebonden en zo groeit, zonder dat
men het al te veel aan de portemonnee
merkt, de boekenrij compleet. Er zijn al
heel wat voorbeelden van deze nieuwe
vorm te vinden en in verscheidene ge
vallen staan de afleveringen zowel naar
inhoud als uitvoering op hoog peil.
Kan iets dergelijks in Nederland ook
met de bijbel? Heeft zo'n initiatief kans
van slagen, als men in aanmerking
neemt dat:
a. er nogal wat verschil van inzicht is
in betekenis en uitleg van de bijbel;
b. de bijbel in Nederland toch al een
wijd verbreid boek is;
c. de prijs van 'n bijbel zo laag ligt dat
aanschaf voor vrijwel niemand moei
lijkheden kan opleveren?
Drie grote tijdschrift-uitgevers: De
Geïllustreerde Pers NV., de Neder
landse Rotogravure Mij., en de NV.
Uitgeverij Spaarnestad, hebben on
danks deze overwegingen de vraag
met ja beantwoord. Dezer dagen is de
eerste aflevering van deze bijbel-
in-tijdschriftvorm ten doop gehouden,
de eerste van 96 weekafleveringen
die samen zeven banden zullen vul
len. Aan het eind van die 96 weken
heeft men de audentieke tekst van de
bijbel compleet (in de gezamenlijke
vertaling van Nederlands Bijbelge
nootschap en Katholieke Bijbelstich
ting); heeft men tussen de tekst een
schat van illustraties: afbeeldingen
van land en volk van de bijbel en/of
reprodukties van de kunst en de cul
tuur waartoe de bijbel door alle eeu
wen heen heeft geïnspireerd; heeft
men naast de tekst een belangwek
kende serie toelichtingen en commen
taren op de verschillende bijbelpassa
ges door deskundigen van allerlei
richting (dr. J. J. Buskes, prof. dr. J.
C. Hoekendijk, ds. J. S. Ridderbos,
prof. dr. L. Schippers, dr. Nic. J.
Tromp, prof. dr. W. C. van Unnik,
kardinaal W. G. M. Willebrands, Ge
rard Wijdeveld en vele anderen);
heeft men bij elke aflevering een
kindervertelling over het behandelde
in deze eerste aflevering vertelt
rabbijn Soetendorp het moeilijke ver
haal van Abraham die zijn zoon
Isaak moest offeren; en ten slotte
heeft men na 96 weken een extra
band waarin telkens de achterpagina
van een aflevering kan worden ver
zameld: op de ene kant van de pagi
na een reproduktie van een schilde
rij. gravure of tekeing, op de andere
zijde een gedicht of een stuk proza
van dichters en schrijvers uit allerlei
landen en tijden.
Eerlijk gezegd hebben we de aankon
diging van deze tijdschrift-bijbel met
enig scepticisme bekeken nu we de
eerste aflevering gezien hebben moe
ten we mét de uitgevers zeggen: het
kèn. En dat niet alleen: het is een
aanwinst. In hun gezamenlijk voor
woord zeggen de voorzitter van het
Ned. Bijbelgenootschap en de Katho
lieke Bijbelstichting ervan: „De toe
lichting en inleidende tekst wil hel
pen de bedoelingen van de bijbel
schrijvers te begrijpen, om ook ons,
als de mensen van vroeger, met ver
bazing te doen zeggen: „We horen ze
in onze eigen taal de grote daden van
God verkondigen!" Wij hopen dat
ook voor velen van onze generatie de
bijbel weer nieuw gaat spreken", al
dus prof. dr. W. C. van Unnik en dr«.
J. Th. Nel is.
PROF. DR. J. VERKUYL
in de speakerscorner
Het aantal mensen dat, sinds de
oprichting van de staat Israël in
1948, bij een van de rabbinale ge
rechtshoven een aanvraag heeft in
gediend om tot het Jodendom tc
kunnen toetreden, is tegengeval
len. Israël heeft in die periode
meer dan een miljoen immigranten
opgenomen, onder wie vele ge
mengd gehuwden en daarop was
de verwachting gebaseerd dat wel
enkele tienduizenden van deze mo
gelijkheid tot toetreding gebruik
zouden maken. Er hebben zich
echter maar even meer dan vier
duizend tot de rabbinale gerechts
hoven gewend zo heeft het mi
nisterie van Godsdienstzaken de
zer dagen laten weten en van
Jie 4000 zijn er uiteindelijk nog
geen 2300 geaccepteerd.
Dit aantal is overigens nog aan
merkelijk hoger dan in enig ander
land en er blijkt uit dat voor vele
proselieten Israël een paradijs is.
Ook de brochure waaraan men
zich dient te onderwerpen is in Is
raël aanzienlijk eenvoudiger dan
elders. Dat desondanks het aantal
proselieten is tegengevallen, word!
geweten aan de sprookjes die de
ronde doen over de zware eisen die
de rabbijnen zouden stellen. Daar
aan ook zou het te wijten zijn dal
van de 4010 personen die oorspron
kelijk een aanvraag indienden, bij
na de helft (1722 aanvragers) zelfs
niet op de eerste oproep van het
rabbinale gerechtshof verschenen
is. Zij lieten het bij een aan
vraag...
Vijftig aanvragers werden afge
wezen op grond van veiligheidsre
denen van de staat Israël en ruim
honderd op religieuze gronden. Bij
hen kwamen de rabbinale ge
rechtshoven tot de overtuiging dat
men tot het Jodendom wenste over
te gaan, uitsluitend omdat men
met een Jood of Jodin in het hu
welijk wilde treden. Ook vonden
afwijzingen plaats omdat men zich
niet in het Jodendom wilde verdie
pen, dan wel omdat men de oude
religie eveneens wilde blijven na
leven.
Van degenen die tot het Joden
dom toetraden, kwam 75 pet. uit
een gemengd huwelijk. Bij de aan
vragers waren de rooms-katholie
ken met 45 pet. verre in de meer
derheid, een eind daarachter ge
volgd door de protestanten met
18,4 pet. Opmerkelijk is dat de Is-
lamietische aanvragers maar 9,3
pet. van het geheel uitmaakten,
hoewel in Israël een zeer grote Is-
lamietische gemeenschap te vinden
is. Aanhangers van Oosterse ker
ken kwamen te zamen tot 23 pet.
Het is mogelijk binnen één jaar
in Israël tot het Jodendom te wor
den toegelaten. In het algemeen
kan worden gesteld dat niet meer
wordt geëist dan kennis van de
fundamenten van het Joodse ge
loof, uitgedrukt in gebeden. Daar
naast kennis van de Joodse kalen
der en de viering van de Joodse
feestdagen en ook moet men iets
afweten van de Joodse geschiede
nis. De examens worden vaak af
genomen in de landstaal van de
aanvrager met rabbijnen die deze
talen beheersen.
„Het overgaan tot het Jodendom
moet niet worden beschouwd als
een intelligentietest of als een exa
men in de Hebreeuwse taal", zei
een der rabbijnen. „Sommige pro
selieten zijn eenvoudige mensen
die uit innerlijke overtuiging tot
het Joodse geloof willen behoren.
Dan moet je niet met moeilijke
vragen aankomen!"
In Jaffa is zelfs door Hananya
Dari een school opgericht die
wordt bezocht door bijna vijftig,
meest jonge mensen die in het Jo
dendom willen worden opgenomen.
Daar krijgen ze gezamenlijk Joods
onderwijs zoals Joodse kinderen
dit ontvangen. „Het Jodendom is
er niet op uit om proselieten te
maken", zegt rabbijn Dari (die de
morele en financiële steun van
mevrouw Ruth Dayan, de echtge
note van lsraëls invloedrijke mi
nister van defensie). „Maar er zijn
mensen die het Jodendom als de
enige religie zien waartoe zij wil
len behoren. Het zou schandalig
zijn als het Jodendom hen die mo
gelijkheid niet zou bieden.