Commentaar vakbeweging
op regeringsbesluit:
Te weinig kader in Gelderse tuinbouw
ALDUS MEENT TIELSE
CONSULENT VELLEKOOP
VERTROUWENS
CRISIS
In VS staakt
half miljoen
spoorweg
arbeiders
Doodstraf geëist
tegen 6 Basken
na al die
zoetigheid nu lekker
biefstuk
met peper en zout
AARDBEVING
IN PERU
Grensverkeer in
Benelux vrijer
VUURZEE
VERWOEST
DERTIG
BUSSEN
Ir. Manusama
steunt honger
stakers
Veenendaals
dagblad
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Kerstsfeer voor Britten
Italië vraagt matiging
PTT-bestellers
in Deventer
werken stipt
MET INGANG VAN 1 JANUARI
Brazilië zou
willen toegeven
Groot verlies
gratis rijden
DEN HAAG De vakbeweging heeft de gisteren door de
regering openbaar gemaakte loonmaatregel in krachtige
termen afgewezen.
Van werkgeverszijde had men overwegend begrip voor de
pogingen om de economie van ons land in de hand te
houden.
Politici spraken zich gisteravond nog niet duidelijk uit.
PRIJSSTIJGINGEN
Ondanks sneltreinwet
IN TEMPO
GEEN REDEN
goed idee
Grootste brand in
Gouda sinds jaren
Plaatselijk mist
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25: Abonnement
1,13 p.w., 4,35 p.m., 14,30 p.k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
DONDERDAG 10 DECEMBER I970 - 44e JAARGANG no. 289
Loonmaatregel is
klap in gezicht
De loonmaatregel van de regering houdt een beperking van de loonstijging ge
durende een half jaar in. Drie maanden lang na vervallen van een contract mag
er 3 procent bij, na die eerste drie maanden nog eens 2 procent.
(Van een onzer verslaggevers)
CULEMBORG Volgens de Tiel-.
se rijkstuinbouwconsulent ir. L. Vel-
lekoop beschikt de provincie Gelder
land over te weinig kader in de
tuinbouw. „Juist in Gelderland mis
ik het provinciale tuinbouwkader,
laten we dat maar eens eerlijk tegen
elkaar zeggen", aldus de heer Velle-
koop, gisteren op een bijeenkomst
van de streekverbeteringscommissie
Lek en Linge in Culemborg.
Later verklaarde zijn collega, ir. J.
Luijendijk, rijkslandbouwconsulent
te Tiel, desgevraagd, dat er in de
nabije toekomst veel meer kader uit
de jonge boeren zal moeten voortko
men.
Hij pleitte daarom voor twee-
mansbedrijven, waar twee boeren
samenwerken. Deze bedrijven, vond
hij, zijn verre te prefereren boven
de gezinsbedrijven. „Op een twee-
mansbedrijf is veel beter werkver
deling mogelijk en is .er voor de
boeren tenminste een vrije dag per
week".
Ir. Luijendijk stelde dat de agra
riërs van nu te weinig hebben om
bijvoorbeeld op vergaderingen
mee te praten en mee te denken
over hun eigen problematiek.
„Uit de jonge generatie moeten
onze toekomstige landbouwvoor-
manmen komen. De situatie is nu
nog zo, dat een boer moet wachten
tot bijvoorbeeld zijn zoon van school
af is, om zelf wat tijd te kunnen
vrijmaken om ook eens naar een
voorlichtingsdag of iets dergelijks te
kunnen gaan
Het kabinet heeft door het nemen
van dit loonmatigingsbesluit het sociale
klimaat in ons land ernstig verslech
terd, liet het Nederlands Katholiek
Vakverbond gisteravond weten. Naar
de mening van het NKV is hiermee de
basis gelegd voor een ondergrondse
toonbeweging (zwart loon).
De heer P. G. van der Weele, voorzit
ter van het Koninklijk Verbond van
Ondernemers, centrale van onderne
mers in het kleine en middelgrote be
drijf, was ronduit blij met de rege
ringsmaatregelen. „Eindelijk worden er
maatregelen genomen om de inflatie te
beteugelen", zei hij.
Volgens het NKV zal de gemiddelde
loonstijging in het eerste halfjaar van
1971 uitkomen op ongeveer vier pro
cent. De prijsstijgingen door verhoging
van de BTW, de verwerking van „de
vierhonderd gulden" in de prijzen, de
huurverhoging per 1 april, en andere
factoren, zal ongeveer vijf procent zijn.
Daar komen volgens het NKV dan
nog bij een eztra belastingstijging en
een verhoging van de premies voor so
ciale verzekeringen. Het NKV noemt
het regeringsbesluit een klap in het ge
zicht van de vakbeweging „die herhaal
delijk de bereidheid heeft uitgesproken
te willen meewerken aan een mati-
gingsbeleid in 1971".
Ook NW-voorzitter A. Kloos was
van mening dat de werknemer door de
loonmaatregel erop achteruit gaat. Hij
verwachtte arbeidsonrust. „Het lijkt
Na gisteren is duidelijk geworden dat
we in Nederland in een ernstige cri
sissituatie verkeren. Niet om die loon
maatregel van de regering: die drie en
twee procent, die late doorberekening
van de befaamde vierhonderd gulden
heel die nogal ingewikkelde in
greep in onze economie, waarvan nu
nog niet te voorspellen is of het zal
uitdraaien op een wat langzamer groei
van de loontrend, dan wel op een be
stedingsbeperking. Ook niet omdat
dit kabinet (weer) geen kans heeft ge
zien dit ingrijpende stuk beleid op een
behoorlijke manier aan het volk te
presenteren misschien ook moet
men de NOS daarvoor aansprakelijk
stellen, die op de drie ministers die
voor het interview beschikbaar wa
ren, twee verslaggevers had afge
stuurd wier gebrek aan kennis van
zaken slechts werd overtroffen door
hun gebrek aan beleefdheid.
De crisissituatie is deze: dat noch de
regering noch de werkgevers vol
doende vertrouwen meer hebben in
de vakbeweging. Dat wil zeggen dat
twee van de drie partners die geza
menlijk het sociaal-economische be
leid plegen te voeren, hun vertrou
wen in de derde partner hebben ver
loren. De leiding van de vakcentra
les had als inbreng in de besprekin
gen van de laatste weken steeds de
belofte gedaan, dat zij de bij haar
aangesloten bonden om matiging zou
vragen bij het stellen van looneisen.
Die belofte vonden de werkgevers
niet voldoende en gisteren is geble
ken dat ook de regering dat een te
vaag uitgangspunt heeft gevonden.
En het is spijtig genoeg het te moeten
constateren: de ervaringen van het
afgelopen jaar wijzen in een rich
ting die het gebrek aan vertrouwen
in de vakcentrales rechtvaardigt.
Men denke slechts aan de vreemde
gang van zaken met de vierhonderd
gulden, die als koppelbazen-compen
satie in de wereld zijn gekomen!
Men kon de teleurstelling hierover
proeven in de bijzonder felle reacties
die de vakbondsleiders gisteren de
wereld inslingerden men kan hun
dat niet al te kwalijk nemen. Maar
als secundaire reactie mag men van
hen verwachten dat zij de feiten on
der ogen zien: feit is dat zij het ver
trouwen verloren hebben. Feit is dat
het voor een goede gang van zaken
onmisbaar is dat zij dat vertrouwen
terugwinnen. Dat zal niet lukken
door straks, als mogelijk kwaadwil
lende elementen de gelegenheid aan
grijpen om arbeidsonrust te kweken,
zich op de borst te slaan met „Zie je
wel maar wij nemen er geen ver
antwoordelijkheid voor!" Laten zij er
blijk van geven dat zij niet alleen
het goede willen maar ook in staat
zijn hun bijdrage te leveren tot een
verwerkelijking daarvan. Het gaat
om de daden, niet om de woorden.
mij dat minister Roolvink (Sociale Za
ken) in het kabinet onder de voet is
gelopen door minister Witte veen (Fi
nanciën).
De regering is duidelijk voor de
werkgevers door de knieën gegaan. Het
is schandelijk dat alles op de rug van
de werknemers wordt afgewenteld".
WASHINGTON Om middernacht
zijn in de Verenigde Staten ongeveer
500.000 spoorwegarbeiders in staking
gegaan. Op dat moment was de staking,
die kracht aan looneisen moet bijzetten,
nog wettig. Het Congres was er toen
nog niet in geslaagd door middel van
een noodwet de staking tijdens een af
koelingsperiode voor zestig dagen uit te
stellen. Wel was het Congres akkoord
gegaan met een loonsverhoging van
13,5 procent.
Een uur na het begin van de staking
aanvaardden Senaat en Huis van Afge
vaardigden in „sneltrein-tempo" de
noodwetgeving. De wet is naar presi
dent Nixon voor ondertekening gezon
den. Als Nixon de wet bekrachtigd
heeft, zal gedurende zestig dagen niet
mogen worden gestaakt. In deze afkoe
lingsperiode zullen de onderhandelin
gen tussen de werkgevers en vakbon
den met regeringsbemiddeling worden
voortgezet.
De staking is uitgeroepen door de
200.000 leden tellende broederschap van
spoorweg- en luchtvaartbeambten, de
Brac. De voorzitter van deze bond, C.
L. Dennis, zei niet onder de indruk te
zijn van de goedgekeurde loonsverho
ging van 13,5 procent. Hij zag hierin in
ieder geval geen reden om de staking
af te gelasten. Volgens hem was het
verschil in salariëring met de andere
vervoerssectoren nog niet opgeheven.
Hoewel de staking waarschijnlijk van
korte duur zal zijn, wordt toch ge
vreesd dat het treinverkeer in de Ver
enigde Staten donderdag geheel in de
war zal zijn.
President Nixon heeft vanmorgen om
08.10 de noodwet ondertekend. Hiermee
is de staking onwettig geworden. De
spoorwegarbeiders zijn opgeroepen het
werk te hervatten en zich te houden
aan de dienstroosters.
In de meeste oostelijke staten heeft
het spoorwegpersoneel het werk al in
de steek gelaten. In New York, Wa
shington, Baltimore en Boston heeft
men al veel treinen moeten laten uit
vallen. Sommige stations zijn gesloten.
De senaat heeft de noodwet met
32-23 stemmen goedgekeurd. De.afkoe
lingsperiode zal tachtig dagen duren
(tot 1 maart).
BURGOS Het lel omstreden militaire proces in de Spaanse stad Burgos te
gen 16 BaskLsche nationalisten is woensdagmiddag voortijdig achter gesloten
deuren geëindigd, nadat de verdachten in de rechtszaal in opstand waren ge
komen en hadden getracht de leden van de krijgsraad aan te vallen.
De zitting werd gesloten na het requisitoir van de aanklager, waarin hij tegen
zes der verdachten de doodstraf eiste en in totaal 724 jaar gevangenisstraf vor
derde.
Volgens militaire kringen zullen er vijf rechters over twee of drie dagen vonnis
wijzen.
Het tumult barstte los toen als laatste
verdachte Mario Onaindia werd onder
vraagd. Hij sprong plotseling op, hief
zijn vuist en deed onder de kreet ..leve
de vrije Baskische natie" een uitval
naar de krijgsraad.
Een politieman sprong op zijn nek
voor hij de tafel kon bereiken, terwijl
de andere verdachten nationalistische
leuzen en een marslied uit de burge
roorlog aanhieven.
Nog een Bask probeerde de tafel van
de krijgsraad te bereiken, waarna een
heftige worsteling ontstond waarbij een
officier zijn sabel trok en een politiea
gent met een pistool zwaaide.
Onder het publiek, slechts door een
laag hekje van de zaal gescheiden, brak
paniek uit.
Na enige minuten was de orde her
steld en de zaal ontruimd. De verdach
ten werden geboeid weggevoerd, en pas
na het requisitoir teruggebracht voor
de rechters.
Toen de president van de krijgsraad
vroeg of ze nog iets te zeggen hadden,
antwoordden ze in de Baskische taal
(verboden in de rechtszaal) met natio
nalistische leuzen.
De verdedigers, die na de ontruiming
van de zaal hadden afgezien van hun
recht om getuigen op te roepen, wei
gerden ook na het requisitoir hun
standpunt uiteen te zetten.
Zij dienden de tekst van hun plei
dooien op schrift in, waarbij zij er te
gen protesteerden, dat zij niet voldoen
de mogelijkheden hadden gekregen om
de belangen van hun cliënten te behar
tigen.
Later deelden ze mee dat ze tegen
hun wil in de rechtszaal waren gehou
den. De verdachten hadden na het inci-
advertentil:
Doe mee met de kerstprijsvraag van de Stichting Voorlichtingsbureau Vlees.
Vleeswaren en Vleesconserven in uw Radio-TV blad van 26 27 dec. a s
dent de krijgsraad elke bevoegdheid
ontzegd en hun advocaten verzocht, er
verder maar mee op te houden.
Toen de verdedigers te kennen gaven
dat ze de zaal wilden verlaten, had de
rechter hun echter gelast te blijven. Zij
hadden in het procesverslag laten aan
tekenen, dat de verdachten vanaf dat
moment niet meer verdedigd werden en
dat de advocaten nog slechts lijfelijk
aanwezig waren.
In Madrid zijn woensdagavond hevi
ge gevechten uitgebroken tussen groe
pen betogers die leuzen tegen de rege
ring riepen en de politie. Zij protesteer
den tegen het proces in Burgos. Ver
scheidene politie-auto's werden omver
geworpen en andere auto's werden met
stenen bekogeld, winkelruiten sneuvel
den.
Er zijn minstens twaalf arrestaties
verricht en verscheidene personen
raakten gewond.
In Rome betoogden woensdag drie
duizend jongeren tegen de regering-
Franco en het proces tegen de zestien
Basken. Incidenten deden zich daarbij
niet voor.
Ondanks de staking in de elektri
sche centrales gaat het leven in
Londen gewoon verder. Op de foto, in
een Londense pub, drinken de bezoe
kers hun biertje bij kaarslicht. Het
lijkt net Kerstmis, maar het is wel te
vroeg
DEVENTER De PTT-bestellers
van Deventer zijn met ingang van gis
teravond eveneens een stipheidsactie
begonnen. Hiertoe werd reeds besloten
in een vergadering die dinsdagavond
werd gehouden.
Omdat de verhouding tot de directeur
van het postkantoor zeer goed is, von
den de PTT'ers het correct niet meteen
met de actie te beginnen, doch eerst de
directeur van hun besluit op de hoogte
te stellen.
WASHINGTON In het grensgebied
van Peru en Ecuador heeft zich een
zware aardbeving voorgedaan. Dit heeft
het aardbevingsinstituut in Washington
bekendgemaakt.
De aardbeving heeft op de zogenaam
de open schaal van Richter een sterkte
van 7,6. Volgens het instituut is deze
beving te vergelijken met die welke
Peru op 31 mei heeft getroffen en
waarbij tienduizenden mensen om het
leven kwamen. De aardbeving van mei
had een sterkte van 7,8 op de schaal
van Richter.
BRUSSEL Ministers van Benelux
besloten gisteren tot verdere eenmaking
van hun landen. Het grensoponthoud
voor het wegtransport kan daardoor
van 1 januari af korter worden.
Het netelig onderwerp het gelijktrek
ken van de accijns-tarieven bleef ech
ter liggen. Pas komend voorjaar zal een
nieuwe poging worden gewaagd.
In Brussel werden België, Nederland
en Luxemburg het gisteren eens over
de volgende maatregelen:
De „aangifte" van goederen aan de
binnengrens vervalt per 1 februari,
tenminste als het Luxemburgse parle
ment nog deze maand instemt met een
verdrag, dat Benelux tot één douanege
bied maakt.
Het betalen van de belasting op
toegevoegde waarde (BTW) aan de
grens verdwijnt op 1 januari. Chauf
feurs moeten tot uiterlijk 1 januari
1972 nog een kopie-factuur van hun
goederen aan het grenskantoor afgeven.
De betaling van de BTW gebeurt door
de koper in zijn eigen land.
Allerlei controles en vergunningen
verdwijnen in de eerste maanden van
het komend jaar: bijvoorbeeld de con
trole op kwaliteit en gezondheid van
dieren en plantaardige produkten.
Het grensverkeer binnen Benelux
wordt dus een stuk eenvoudiger. Maar
hindernissen blijven er, o.a.:
Controle is nog nodig wegens ver
schil in accijns tussen de landen.
Particulieren en kleine onderne
mers zullen invoer van goederen boven
een bepaald bedrag nog BTW aan de
douane moeten bijpassen.
België zal uiterlijk 1 januari 1972
nog Nederlandse varkens op hun ge-
GOUDA Een enorme brand heeft
gisteravond laat de carrosseriefabriek
van Leyland-Britisch Motor Corpora
tion bij de Gouwebrug in Gouda in de
as gelegd. Leyland-British dertig auto
bussen en tientallen personenauto's die
in de montagehallen stonden zijn uitge
brand.
Omstreeks kwart voor negen werd de
brandweer gewaarschuwd voor wat de
grootste brand in Gouda sinds jaren
zou worden. Direct bleek assistentie no
dig.
Een uur na het uitbreken breidde de
brand zich nog steeds uit, door explo
derende vaten synthetische stoffen die
in de hal van de fabriek lagen opgesla
gen. Enorme rookwolken dreven toen
over de rijkswegen in de richting
Utrecht, Den Haag en Rotterdam.
Beeld van de grote brand in de
carrosseriefabriek van de firma
Verheul in Gouda, nabij Waddinx-
veen.
zondheid onderzoeken. Pas als minister
Lardinois (Landbouw) deze dieren van
een bepaald oormerk heeft laten voor
zien, zal ook die belemmering verval
len. Zo is er nog een aantal tijdelijk»
uitzonderingen.
DEN HAAG De president van de
„Vrije Zuidmolukse Republiek" in Ne
derland, ir. J. A. Manusama, heeft
woensdag de vier allen uit Tiel afkom
stige Zuidmolukse jongeren bezocht die
op het Binnenhof in Den Haag voor on
bepaalde tijd in hongerstaking zijn ge
gaan.
Ir. Manusama wenste de jongeren
veel succes en verklaarde achter hun
actie te staan.
De vier Zuidmolukse jongeren gingen
gisteren op het Binnenhof zitten om de
aandacht te vestigen op wat zij vonden
het volkomen mislukte gesprek tussen
de regering en ir. Manusama over een
Republiek der Zuidmolukken.
RIO DE JANEIRO In kringen van
het militaire bewind van Brazilië gaan
steeds meer stemmen op tegen het doen
van concessies aan de ontvoerders van
de Zwitserse ambassadeur Giovanni
Bucher.
Van welingelichte zijde werd verno
men dat er zich een steeds groter wor
dende groep binnen de regering heeft
gevormd, die van mening is dat conces
sies van de regering bij politieke ont
voeringen zullen leiden tot nog meer
kidnappingen.
Brazilië heeft in de afgelopen twee
jaar de vrijlating van drie ontvoerde
diplomaten bereikt door toe te geven
aan de eis van de terroristen tot vrijla
ting van politieke gevangenen.
In Tzummarum, gemeente Barra-
deel, is woensdagmiddag de 25-jarige
G. Brouwer uit Beetgummermolen met
zijn personenauto, na het inhalen van
een fietser, in de berm terecht gekomen
en over de kop geslagen. De man is in
een ziekenhuis aan zijn verwondingen
overleden.
ROME Het gemeentelijke ver
voerbedrijf van de stad Rome heeft
een enorm tekort en het hoofd van
de organisatie beweert nu een goed
idee te hebben om op dat verlies te
zijner tijd weer te kunnen gaan in
lopen.
Niet door de prijzen te verhogen,
maar door „gratis-uren" in te stel
len. Hij stelt voor dat de gemeente
bussen, althans op bepaalde routes,
tussen 9 en 12 uur voor niets passa
giers zullen meenemen, dus tussen
twee drukke perioden in.
Maar de voornaamste bedbeling
van het plan is het publiek weer
voor het openbare vervoer te gaan
winnen en dit ervan te overtuigen
dat het gemakkelijker en plezieriger
is zich per in bus de stad te laten
rijden dan dit te doen in de eigen
auto, temidden van rijen, stank en
lawaai en met tenslotte nog de el
lende een parkeerplaatsje te vinden.
Het plan van de directeur zal
eerst nog eens door de financiële af
deling van het vervoerbedrijf wor
den bestudeerd.
Eerder was al eens door commu
nistische raadsleden voorgesteld dat
de stadsbussen gratis, van 6 tot 8
uur 's morgens, arbeiders, studenten
en schooljongens moesten vervoeren.
Maar dit voorstel heeft het niet
gehaald in de raad.
Weersverwachtingvan het KNMI
van donderdagavond tot vrijdagavond,
opgemaakt te 11.15 uur:
Plaatselijk mist, maar overigens droog
weer met verspreide opklaringen. De
zelfde temperaturen als vandaag of iets
lagere. Meest zwakke wind draaiend
naar richtingen tussen zuid en oost.
Morgen:
Zon op: 08.38 uur; onder: 16.29 uur.
Maan op: 14.50 uur; onder: 07.28 uur.
