Veenendaals
dagblad
Onrust op werven en in de bouw
Brood weer
cent duurder
Buiten
Tweede mr. X
belt
op
Mevrouw Meir
bereid Sadat
te ontmoeten
e gasten op
KRIJGT ONS LAND OOK
MANHATTAN VERGOED?
ENGELAND
NOG IN
DONKER
W aar schuwing
van Nixon
aan Hanoi
Stipte PTT'ers missen in
Utrecht tientallen treinen
TREINEN IN
V.S. RIJDEN
WEER
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Weinig
winter
Schietpartij in
Amman
c£e% J&e
Met hervatting van
bomaanvallen gedreigd
Treinongeluk bij
Lissabon
ROTTERDAM Het regeringsvoorstel tot beperking
van loonsverhogingen gedurende een half jaar, heeft
spanningen opgeroepen.
Bij enkele werven in het gebied van de Nieuwe Waterweg
is gisteren niet gewerkt. Het personeel was bang dat eerder
gemaakte afspraken over verwerking van de 400 gulden
in de c.a.o. per 1 januari nu op losse schroeven was ko
men te staan.
BOUW
Verdwijnend gewas II
ONONTKOOMBAAR
De moord in Delft
HOEDEN
M.-OOSTEN
SOEPEL
m
VEERTIEN BESTELLERS
Droog
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaaf,
Te lef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers 0,25; Abonnement
1,13 p.w., 4,85 p.m., 14,30 p.k.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht In 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v. jf
Advertentietarieven op aanvraag.
VRIJDAG 11 DECEMBER I970 - 44e JAARGANG no. 290
Loonrem roept al
spanningen op
Later op de dag werden directies en personeel het evenwel eens, dat de verwer
king van de f 400,- in de cao's niet zal worden beïnvloed door de loonmaatre
gel.
Dit probleem lijkt intussen opgelost.
Van vakbondszijde wordt de voorge
stelde loonmaatregel onverdeeld fel
aangevallen. Met name in de bouw
dreigen moeilijkheden.
Dinsdag gaat de Tweede Kamer zich
bezighouden tnet de loonmaatregel.
Veel zal afhangen van de houding van
de confessionele regeringspartijen (A.R.,
CHU en KVP) zij staan onder zware
druk van de confessionele vakcentrales
(NKV en CNV) om het regeringsvoor
stel af te stemmen.
Ernstige moeilijkheden dreigen in de
bouw, waar de bestaande c.a.o. op 31
december afloopt. Dit betreft ongeveer
een kwart miljoen werknemers.
De samenwerkende bonden in de
bouwnijverheid zullen niet meewerken
aan de uitvoering van de loonmaatre
gel. De voorgestelde matiging van de
loonsverhogingen gaat te ver en moet
worden beantwoord met langzaam-
aan-acties aldus de bonden.
Binnenkort zullen de bouwbonden
aan hun leden bekend maken welke
looneisen zij voor de nieuwe c.a.o. in
gedachten hadden.
„Als onze leden die lonen aan hun
DEN HAAG Met ingang van
maandag 14 december zal de broodprijs
omhoog gaan met een cent per 800
gram. Voor broden van 400 gram blijft
de prijs onveranderd.
Minister Nelissen van Economische
Zaken had ook per 9 november jongst
leden al een verhoging met een cent
toegestaan, toen ter compensatie van de
uitkering van 400 gulden aan de werk
nemers. De toestemming voor de nieu
we verhoging is gegeven op grond van
verdere kostenstijgingen; verhoging
van het minimumloon, werktijdverkor
ting, hogere externe kosten.
W/ie in oude folianten en kronie
ken snuffelt, stuit nogal eens
op landbouwgewassen uit een ver
verleden. Zo blijkt uit de geschrif
ten der Romeinen hun bekendheid
met de lupinen. Zij kweekten de
witte variëteit voor zaad, groen
voer en bemesting. Bij opgravingen
in Pompeji vond men de
zaden van deze plant en het spreekt
vanzelf, dat de geleerde en staats
man Plinius er in zijn 37-delige
,,Historia naturalis" van ge
waagt, terwijl ook zijn niet minder
beroemde voorganger Cato in zijn
boek over de landbouw (,,De re
rustica") op de hoogte bleek te
zijn.
Het was toen een cultuurgewas,
doch dat is het in onze noordelijke
streken eigenlijk nooit geworden.
Niettemin behoren de gele lupinen
tot de weinige planten, die op nau
welijks ontgonnen zandbodem nog
een behoorlijk gewas schenken en
die na de oogst (evenals klavers
en andere vlinderbloemigen) in
wortels, bladeren en stengels een
vrij grote hoeveelheid organische
stof in de grond achterlaten, welke
na de vertering zeer tot vrucht-
baarmaking voor een volgend ge
was bijdraagt. Ik wist dit in mijn
jongensjaren al, want vader, die op
Veluwse winter avondscholen land-
bouwles aan jonge boeren gaf, nam
hier en daar op zijn manier proe
ven en zo hadden wij achterin de
grote schoolmeesterstuin doorgaans
een veldje lupinen staan, ook blaur
we, witte en de overblijvende sier
plant, die feitelijk uit Noord-
Amerika komt.
Voor de latere groenbemesting
zagen wij, dat de gele 's voorjaars
in de rogge werd gezaaid en nadat
de bekranste planten, met toren-
tjesbloemen aan de top van de
stengel zich na de oogst van het
graan sterk ontwikkeld hadden,
werd hutje-met-mutje (bloem, blad
en roggestoppel) ondergeploegd,
waarna men opnieuw rogge inzaai
de.
11-12-1970 A. B. Wigman.
baas vragen en niet krijgen, is de con
sequentie dat wij onze mensen niet in
de kou laten staan", aldus de heer A.
Buijs, voorzitter van de bouwbond
NVV. „Het zou ook kunnen zijn dat we
onze leden adviseren overwerk te wei
geren".
De Twee Kamer-fractie van de KVP
vindt een loonmaatregel onontkoom
baar nu geen overeenstemming over
een matiging van de loonstijging tussen
werkgevers en werknemers kon worden
bereikt. Wel zal een reële loonsverbete
ring over 1971 mogelijk moeten blijven,
zo meent de fractie. Of het concrete
DELFT De raad
sels rond de Delftse wurgmoord lijken
met de dag groter te worden. Een on
bekende heeft vrijdag de redactie van
de Delftsche Courant een brief ge
stuurd waarin hij zegt dat hij de moord
op de 21-jarige Ada Lansbergen ge
pleegd heeft samen met een vriend.
Deze vriend zou uit De Lier komen.
In de zeven kantjes tellende brief die
uit Schiedam kwam en gedateerd was
op 9-12-70 werden door de geheimzin
nige onbekende onthullingen gedaan
over de moord. Op de redactie meende
men de stem positief te herkennen als
die van de onbekende die zich eerder in
anonieme telefoongesprekken als x.
aandiende.
Hoofdinspecteur J. van de Ven van
de Delftse politie deelt die mening niet.
Bij het beluisteren van de stem, die
evenals vorige keren op een bandje was
opgenomen, had hij sterk de indruk ge
kregen dat degene die nu sprak de
stem van meneer „X" die via de televi
sie ten gehore gebracht was, probeerde
na te bootsen. De politie staat sceptisch
tegenover deze nieuwe ontwikkeling
rond de wurgmoord.
TEL AVIV De Israëlische premier
mevrouw Meir heeft donderdag in een
toespraak tot de socialistische partij ge
zegd dat Israël niet aan de vredesbe
sprekingen zal gaan deelnemen als de
dreiging van het heropenen van de
strijd door de Arabieren blijft bestaan.
Als president Sadat van Egypte blijk
gaf van zijn bereidheid tot een gesprek,
zei mevrouw Mier, dan zou zij hem
wanneer dan ook en waar dan ook
hiertoe willen ontmoeten.
Zij eindigde met te zeggen dat de
Sovjets zich thans overal in het Egypti
sche leger hebben ingedrongen en dat
de opbouw van het raketsysteem bij
het Suez-Kanaal „zuiver Russisch
werk" was.
AMMAN Vannacht is gedurende
enige uren met automatische wapens
geschoten in de oude binnenstad van
Amman en in de wijk Djebel Amman,
waar de meeste ministeries en ambas
sades zijn gevestigd. Over de aanleiding
van deze nieuwe schietpartij en over
eventuele slachtoffers is nog niets be
kend.
ADVERTENTIE
De grootste collectie
-,.a. Borsalino en Stetson
Hoofdstraat 75 - VEENENDAAL
HERENMODE
voorstel van de regering zoals dat nu
ter tafel ligt, aan deze eis voldoet, moet
nog worden bekeken.
SCHIPHOLPrins Claus heeft donderdagmiddag vier gasten van
Schiphol afgehaald voor een ontvangst op kasteel Drakensteyn. Om drie
uur arriveerden uit Hamburg prins en prinses Von Hessen, twintig mi
nuten later gevolgd door de Griekse koning Constantijn met zijn gema
lin, de Deense prinses Annemarie.
Prins Von Hessen arriveerde op Schiphol met twee jachtgeweren in
fourdraal. Onder de andpre gasten van prinses Beatrix en prins Claus,
die later nog arriveerden, bevonden zich prins Har aid en prinses Sonja
van Noorwegen. Alle vorstelijke invitées zullen zaterdag naar huis te
rugkeren.
Voor de aankomst van de tegenwoordig in Rome wonende koning
Constantijn was zoals gebruikelijk ook de Griekse ambassadeur,
Constantin Himarios, met echtgenote op de luchthaven aanwezig.
LONDEN De schadeloosstelling
die aan de Seminole-Indianen is be
taald voor het verlies van Florida
aan Spanje zal wellicht voor Neder
land de weg banen om schadeloos
stelling te eisen voor het verlies van
het eiland Manhattan, zo oppert de
Guardian vandaag.
Het blad vraagt, nu de Ameri
kaanse Senaat besloten heeft de In
dianen 12,4 miljoen dollar voor Flo
rida te betalen: „hoeveel .kan Neder
land verwachten voor Manhattan?"
In een lichtvoetig hoofdartikel be
toogt de Guardian: „De Senaat er
kent of schijnt te erkennen dat de
Spaanse verovering van Florida
voor de Seminoles een zware slag
vormde. Dit houdt in, dat hoewel re
geringen een land als Florida kun
nen kopen en behouden, het hun
niet toegestaan moet worden het te
veroveren en te behouden. Hierdoor
ontstaan grote problemen".
„Het is bijvoorbeeld slecht nieuws
voor de Alonquins die Manhattan in
1626 voor 24 dollar aan de Nederlan
ders verkochten. Het is daarentegen
wellicht goed nieuws voor de Neder
landers".
„Vanuit het standpunt der Alon
quins gezien staan de eigendoms
rechten van de Nederlanders op
Manhattan vast. Maar hoe staat het
met de Engelsen die het de Neder
landers met geweld afnamen en met
de Amerikanen die het weer op de
Engelsen veroverden?"
„Ten gevolge van de uitgesproken
pro-Indiaanse gevoelens van de re
gering-Nixon", wordt in een Ameri
kaanse regeringsverklaring gezegd,
„dat sommige Indiaanse aanspraken
na jaren van onenigheid worden ge
regeld". Indien de Nederlanders na
300 jaar nog steeds van gevoelens
zijn dat zij uit Manhattan zijn ver'-
dreven, zouden zij wellicht hun aan
spraken kunnen doen gelden".
De Guardian voegt hieraan toe:
„Misschien heeft de regering-Nixon
ook wel pro-Nederlandse gevoelens".
LONDEN De Britten gaan steeds
meer lijden onder de stiptheidsactie
van de 125.000 arbeiders van de elektri
citeitsbedrijven, die om een loonsverho
ging van 25 procent te krijgen lang
zaam zijn gaan werken. De vrees be
staat dat door hete koude weer vooral
oudere mensen het slachtoffer van de
staking zullen worden. De „Electricity
Board" heeft op het publiek een beroep
gedaan zuinig met elektriciteit te zijn:
„Iedere keer dat u onnodig het licht
aandoet, kan betekenen dat een spoedo
peratie in een ziekenhuis daarvan last
ondervindt".
Bij veel industrieën heeft men de
produktie geheel of gedeeltelijk moeten
staken. In Noord-Ierland zijn door het
sluiten van fabrieken naar schatting
200.000 mensen zonder werk gekomen.
De vakbonden hebben woensdag
avond een aanbod van de regering om
te bemiddelen vam de hand gewezen.
De bonden willen weer aan de onder
handelingstafel gaan zitten, als de door
de staat gecontroleerde elektriciteitsbe
drijven hun aanbod tot salarisverho
ging van 1,- verhogen.
WASHINGTON President Nixon heeft gisteravond Hanoi in krachtige bewoor
dingen gewaarschuwd, dat hy de bombardementen op militaire doelen en aanvoer
lijnen in Noord-Vietnam zal laten hervatten, als een militaire opbouw van de com.
munisten de terugtrekking van Amerikaanse troepen uit het zuiden in gevaar zou
brengen.
Tqdens zijn eerste persconferentie in het Witte Huis sinds zeven maanden her
haalde de Amerikaanse president met grote nadruk eerder gedane waarschuwin
gen. dat de Noordvietnamezen zelf krachtige tegenacties uitlokken als zy blgven
doorgaan ongewapende Amerikaanse verkenningsvliegtuigen ten noorden van de
gedemilitariseerde zone aan te vallen.
Nixon kondigde aan dat hij bereid is
een beperkt „staakt-het-vuren" in acht
te nemen tijdens Kerstmis, Nieuwjaar
en het Tet-nieuwjaar aan het eind van
januari. Hij verwierp echter het idee
van een uitgebreid eenzijdig bestand
door de Verenigde Staten vanaf Kerst
mis tot eind januari, omdat Noord-
Vietnam een dergelijk voorstel op
voorhand al had afgewezen.
Terugkerend naar de eventuele her
vatting van de bombardementen zei
Niron onder meer: „Indien de Noord-
vietnamese infiltratie en gevechts-acti
viteit ondanks de terugtrekking van
Amerikaanse troepen gaat toenemen,
zodanig dat de achterblijvende troepen
in gevaar komen, dan zal ik opdracht
geven de bombardementen op militaire
doelen in Noord-Vietnam, op aanvoer
lijnen vanuit het noorden naar het zui
den en op militaire complexen te her
vatten". En met grote nadruk: „Dat zal
mijn reactie zijn".
Nixon verwierp de mening van „dui
ven" en andere Amerikanen, dat Hanoi
nooit toestemming heeft gegeven tot
vluchten met ongewapende verken
ningsvliegtuigen boven Noord-Vietnam
als een voorwaarde voor het beëindigen
van de luchtoorlog boven het noorden
in november 1968. Hij zei dat er vol
gens de vroegere president Johnson wel
degelijk een dergelijke overeenkomst
was en dat ook andere leden van de
regering-Johnson van het bestaan er
van afwisten.
Nixon liet er vervolgens geen twijfel
over bestaan dat de verkenningsvluch
ten kost wat kost worden voortgezet.
Op de vraag of de waarschuwing over
mogelijke nieuwe bombardementen be
tekende dat hij alle hoop op de Parijse
vredesbesprekingen had opgegeven zei
Nixon: „zeer zeker niet". „Zolang er
hoop is op vooruitgang bijvoorbeeld ten
aanzien van de krijgsgevangenen, zul
len de besprekingen worden voortge
zet".
Nixon deed tijdens de persconferentie
een nieuwe oproep voor voortzetting
van het bestand langs het Suez-Kanaal
en wees er nogmaals op dat de Ameri
kaanse politiek betreffende het Mid
den-Oosten gebaseerd is op de resolutie
van de Veiligheidsraad van 1967, die
zegt dat Israël zich uit de bezette Ara
bische gebieden moet terugtrekken en
LISSABON Door een treinongeluk
bij Lissabon zijn hedenmorgen vroeg
tenminste 16 personen om het leven ge
komen en 40 gewond.
Van officiële zijde is in Lissabon
meegedeeld, dat na de treinbotsing bij
de opruimingswerkzaamheden nog
steeds nieuwe slachtoffers worden ge
vonden.
UTRECHT Een verscherping van
de stiptheidactie bij de PTT i; duide
lijk voelbaar op het station in Utrecht.
Het stipt werkende PTT-personeel
mist met tientallen postzakken tegelijk
de treinen. Het effect van de opeensta
peling van post in Utrecht is in het
gehele land merkbaar, bijvoorbeeld in
den nachtelijke expeditie van kranten.
Het aantal perronwagens, volgeladen
met post, dat op de perrons in Utrecht
achterblijft loopt snel op. Maandag .wa
ren het er 15, dinsdag 35, woensdag 65
en vannacht zouden het er naar schat
ting wel 75 wagens worden (dat bete
kent ver over de 2000 postzakken!)
Inmiddels worden door de vakbonden
pogingen gedaan om de actie ook elders
in het land te verscherpen.
De Rotterdamse loketbeambten en
posttechnici hebben zich solidair ver
klaard met de actie van de bestellers.
Zij weigeren rond de feestdagen bestel
lingen uit te voeren, zoals in de voor
gaande jaren het geval was.
In Amsterdam zullen zaterdagmiddag
de richtlijnen van de verscherpte actie
worden meegedeeld. In Rotterdam zal
dat volgende week dinsdag geschieden.
De Amsterdamse bestellers hebben de
directie gedreigd met onlusten, indien
zij scholieren en studenten met bestel
werk blijft belasten.
„Tot nu toe werd door de PTT een
vrij grote mate van soepelheid betracht.
Hieraan moet een einde komen omdat
de leiding in Amsterdam op niets ge
grond mededelingen doet, dat er geen
stagnatie is ontstaan", aldus vakbonds
leider in Amsterdam.
De bonden zijn van mening, dat de
stiptheidsactie in Rotterdam te weinig
effect heeft.
De achterstand in Utrecht was gister
avond nauwelijks weggewerkt of nieu-
Daar staan de karretjes met post
zakken. Ze waren te laat voor de
trein.
we stagnaties dienden zich aan. De oor
zaak ligt bij het overladen van de post
in de verschillende treinen. De postbe-
stellers doen dat nu stipt volgens de
regels. De overweg, die de bestellers
moeten passeren, is nog nooit zo voor
zichtig overgestoken als nu het geval is.
De lorries rijden met niet meer dan één
karretje met postzakken. „Haast ver
oorzaakt ongelukken", zeggen de be
stellers.
De heer H. F. de Winter, hoofd expe
ditie en bestellingen op het Utrechtse
station, ziet het allemaal gelaten aan.
„De mensen worden zich hier langzaam
bewust van hun sleutelpositie. Als ze
zouden willen, leggen ze het hele post
verkeer lam. Ik geloof echter niet, dat
ze zover zullen gaan. Er zou dan ook
geen sprake meer zijn van een stipt
heidsactie en binnen die grenzen willen
de vakbonden het toch wel houden,
dacht ik zo".
Dat de chaos de komende dagen nog
wel groter zal worden, vreest ook de
heer De Winter. „De kerstdrukte, die
we juist nu beginnen te merken, gaat
een belangrijke rol spelen".
De vertragingen worden voorname
lijk veroorzaakt door een groepje van
slechts veertien bestellers. Zij rijden
's avonds en 's nachts met lorries de
post naar de treinen. „Die mensen ken
nen de dienstregeling van binnen en
van buiten. Als er normaal iets fout
gaat een vertraging of zo dan
weten ze precies wat ze kunnen doen.
Nu niet; improviseren staat immers
niet in hun boekje", zegt de heer De
Winter.
De door de regering aangekondigde
loonmatigingsperiode blijkt in de actie
van de PTT-ers een grote rol te gaan
spelen. „Eerst weigert de regering ons
een loonsverhoging van 150 gulden per
maand, nu hoor je opeens, dat het vol
gend jaar zal neerkomen op een loons
verlaging. Dat nemen we niet en dat
zullen we ze laten voelen", zeggen de
bestellers.
dat de Arabieren het recht van Israël
moeten erkennen een soevereine staat
te zijn. Een nieuw punt in de verkla
ring van Nixon was echter dat hij nu
duidelijk zei dat bij de besprekingen
over het Midden-Oosten de grootte van
de Israëlische terugtrekking een punt
van onderhandeling moet zijn. Hij
steunt hiermee het standpunt van de
regering-Meir die de hoogten van Go
lan, geheel Jeruzalem en enkele delen
van de Sinaï wil behouden. Nixon
sprak niet over het onderhoud dat hij
en zijn medewerkers deze week hebben
gehad met koning Hoessein van Jorda
nië, noch over het bezoek dat de Israë
lische minister van Defensie, Mosje Da-
jan, enige uren later aan hem zou
brengen.
Hij deed tenslotte op het Amerikaan
se congres een beroep, de protectionis
tische ondertoon van de handelswet die
daar momenteel in behandeling is een
weinig te verzachten, met name wat de
import van textiel betreft.
WASHINGTON De leider der
spoorwegstaking in de VS, Dennis,
heeft gisteravond alle 500.000 stakende
leden van het personeel der spoorwe
gen opgeroepen, het werk te hervatten.
Eerder op de dag had een federale
rechter gezegd dat de vakbond van het
spoorwegpersoneel een boete van
200.000 dollar zou kunnen krijgen, voor
elke dag dat de staking voortduurde,
omdat deze een schending betekende
van een noodwet van president Nixon,
die donderdag door de president was
getekend.
(Van onze weerkundige
medewerker)
Het is opvallend, hoe zacht het
weer in grote delen van Europa
is. Zelfs uit Scandinavië en West-
Rusland worden nauwelijks lage
re temperaturen gemeten dan om
het vriespunt.
In Midden-Nederland zit men
nog steeds uit te kijken naar de
eerste vorstdag van dit naseizoen.
Vorig jaar hadden Apeldoorn en
Doetinchem er op dit moment al
elf waargenomen. De laagste tem
peratuur tot nu toe was plus 1It
graad Celsius op 8 november.
Het hogedrukgebied van de
Noordzee neemt in betekenis af en
verplaatst zich langzaam naar het
zuidoosten. Tegelijkertijd dringt een
depressie ten westen van Portugal
in noordelijke richting op. Daar
door neemt de wind nog verder
toe uit zuidoostelijke richtingen en
ondergaat het temperatuurniveau
een kleine verlaging.
Zondag wordt vanuit zuidelijke
richtingen opnieuw zachtere lucht
aangevoerd, begeleid door een wat
toenemende kans op regen.
Weersverwachting van het KNMI van
vrydagavond tot zaterdagavond, opge
maakt te 11.15 uur:
Droog en nevelig weer met veel laag
hangende bewolking. Merendeels matige
wind uit zuidoost tot zuid.
In het zuiden van het land dezelfde,
elders lagere temperaturen dan van
daag.
Morgen:
Zon op: 08.39 uur; onder: 16.29 uur.
Maan op: 15.32 uur; onder: 08.45 uur.
r
