Alles
over
motorboot
Please
Sir
(Militair) geneeskundig
historische roman
Ghetto Warschau
oorlogsdocument
Reportage over
kop van Overijssel
Roman
over
Moorse
Israels
lange
weg
t
Erfgenamen
Avonturiers
12 DECEMBER 1970
gelezen
gelezen
gelezen
gelezen
gelezen
Pocket over
Engelandspiel
gelezen
gelezen
gelezen
-
STEEDS MEER MENSEN STAPPEN MET 'N
BOEK EVEN UIT DE DAGELIJKSE SLEUR
"TJe stroom nieuwe uitgaven biyft aanhouden. Het is begrypeiyk dat
een uitgever laatst verzuchtte: „Het ïykt wel, alsof de ene helft
van Nederland de andere helft zo nodig iets per boek moet vertellen".
Hoe dan ook afwisseling in onderwerpen, waarover werd geschreven,
ls er genoeg. Het blijft nog steeds zo, dat niemand zich hoeft te vervelen,
omdat hij denkt, dat er geen boeken zyn, waarin hy is geïnteresseerd.
Steeds meer mensen hebben trouwens het boek (hcr)ontdekt. Een
bockhandelaar zei: „Het ziet ernaar uit, dat veel mensen het beu ge
worden zijn om iedere avond naar de televisie te kyken. Er worden
steeds meer boeken gekocht De omzet dit jaar is zelfs beduidend groter
dan in 1969".
Groot is ook de belangstelling naar boeken,
die handelen over onderwerpen die met aller
lei hobbies te maken hebben. De reden hiervan
ls duideiyk. Nu byna iedereen voldoende tyd
heeft gekregen om zich eens met andere zaken
bezig te houden dan het dageiykse werk, zyn
er nieuwe hobbies gekweekt, waarvan men al
les wil weten. De uitgevers hebben ervoor ge
zorgd, dat aan de wensen kan worden voldaan.
Op deze pagina vindt u een overzicht van wat
er de laatste weken is verschenen.
*70
Met de slagzin „Alles over uw
motorboot" hebben de Brabantse
journalist Martin van Daal en
Herman Lieven, een bekende fi
guur uit de wereld van de motor-
bootsport, zich op de boeken
markt gestort om de groeiende
schare van lieden, die behoefte
hebben aan goede raad omtrent
behandeling en onderhoud van
hun buitenboord- of inbouwmo-
tor, van dienst te zijn. En onge
twijfeld doen zij dat met dit bij
L. J. Veen's Uitgeversmij (Am
sterdam) verschenen boekwerkje.
Het is buiten kijf, dat de sa
menstellers op hun terrein terza
ke kundig zijn en over een ruime
praktische ervaring beschikken.
Hun waarschuwingen o.a. met
betrekking tot de winterverzor-
ging richten zich precies op de
onhandigheden, die de argeloze
leek geneigd is uit te halen en
herhaaldelijk krijgt de lezer, die
als handig knutselaar misschien
geneigd zou zijn bepaalde kar
weitjes te onderschatten, ook de
opmerking te horen: „laat dat nu
maar liever aan de vakman
over". Kortom de samenstellers
zijn zich terdege bewust geweest
van het gevaar, dat zij de onerva
ren watersporter wegwijs probe
ren te maken op een terrein,
waar hij gemakkelijk dure brok
ken kan maken. Tot zover niets
dan lof, evenals voor het feit, dat
de schrijvers de kunst blijken te
verstaan om moeilijke zaken op
zeer begrijpelijke wijze uit de
doeken te doen.
Dit alles neemt niet weg, dat in
„Alles over uw motorboot" een
gevaar is ingeslopen, dat de
schrijvers bewust hebben willen
vermijden. Doordat zij in een be
trekkelijk kort bestek inderdaad
vrijwel alle facetten van het mo
torbootvaren hebben willen be
handelen, waren zij gedwongen
zich te beperken tot een zeer
simpele verhandeling over de
kern van .de verschillende onder
delen. Door deze versimpeling
wordt toch ongewild welis-
„Van Holkema en Waren-
dorf" presenteert in twee pok-
kets de kostelijke gebeurtenis
sen in klas 5c van de Londen-
se Fenn Street school waar de
jonge onderwijzer Bernhard
Hedges op (school) meesterlij
ke wijze er in slaagt om vaste
greep te krijgen op de jongens
en meisjes die deze klas be
volken. Voor velen zal het
duidelijk zijn dat het hier
handelt om de befaamde
tv-serie „Please sir". J. H. van
Elswij'k bewerkte de oor
spronkelijke scripts van John
Esmonde en Bob Larbey. In
„Hedges, temmer van 5c"
wordt op zeer onderhoudende
wijze verteld over de moeilij
ke aanpassingsperiode van
Hedges en zijn volkje en in
„Goedhartige barbaren" blijkt
dat de dagelijkse gang van za
ken, zeker in een klas als 5c,
vol met onverwachtse wen
dingen gekruid is. Twee erg
fijne pockets voor nog geen
tien gulden. Enne... op eerste
Kerstdag laat de NCV de eer
ste aflevering van een nieuwe
tv-serie op de beeldbuis los.
waar op de lezer de suggestie
overgedragen, dat het allemaal
een zeer eenvoudige zaak is. De
inbouw van een butagasinstalla-
tie waarmee men een voortdu
rend gevaar voor explosies bin
nenboord haalt, wanneer het niet
zeer vakkundig gebeurt is
daarvan een duidelijk voorbeeld.
Er worden precies 15 regels aan
besteed, alsof hiermee alles ver
teld zou zijn. En zo moet dit „al
les" uit de titel van het boek
werkje op zeer veel punten met
een korreltje zout genomen wor
den.
„Dr. Antonius Mathijsen, uit
vinder van' het gipsverband,
1805-1878", auteur dr. D. Spoel-
stra, geneesheer-directeur van
het Burgerziekenhuis te Amster
dam, uitgave van Gorcum Com
N.V. te Assen. Prijs 55,-
Hoeveel doctorandi in Neder
land uiteindelijk een dissertatie
schrijven en dus tot doctor pro
moveren, weten wij niet. Dege
nen, die het wel doen, kunnen in
drie categorieën worden ver
deeld: zij, die het "dr" voor hun
naam willen hebben en degenen,
die kunnen verwachten tot hoog
leraar benoemd te zullen worden;
veelal vragen zij een bepaalde
hoogleraar, hen aan „een onder
werp te helpen". Een tweede ca
tegorie heeft een hobby en brengl
een hoogleraar ertoe, hun toe te
staan over dit onderwerp te pro
moveren. Beide categorieën gaan
met energie aan de gang en pro-
diceren als regel een goed stuk
wetenschappelijk werk, waaraan
een, meest betrekkelijk kleine,
kring van mede-geïnteresseerden
zijn hart kan ophalen. De derde
categorie behoort eveneens tot dc
hobbyisten, maar kan daarnaast
nog schrijven ook (in de zin van
„niet alleen wetenschappelijk,
maar nog leesbaar ook") en leden
van die, natuurlijk relatief kleine
groep smaken nog al eens het ge
noegen hun dissertatie in de
boekhandel-etalages terug te vin
den. Spoelstra behoort onge
twijfeld tot de laatste groep,
en, gezien het produkt, tot de uit
blinkers. Het boek laat zich lezen
als een (militair) geneeskundig
historische roman en de tabellen,
zoals b.v. over levendgeborenen
sterfte in het eerste levensjaar,
welvaartsstijging met telkens
vergelijkingen tussen de tijd van
Mathijsen en nu zijn zo frappant,
dat ze het boek alleen maar
boeiender maken. Spoelstra heeft
zich niet beperkt tot het gipsver
band: hij plaatste de uitvinder in
zijn milieu, in zijn omgeving,
kortom, het werd een boeiende
(om dat woord nog maar weer
eens te gebruiken) roman over
een arts en zijn uitvinding, maar
met „alles-d'rop en d'ran" wat
het tijdbeeld verlevendigt. Spoel
stra ging niet over één nacht ijs:
Cultuurserie: boeken M',anarlas
met een boodschap
De tijd schijnt voorbij te zijn
dat romans-op-niveau, zoals men
toch vrijwel zonder uitzondering
de uitgaven in de bekende Cul
tuurserie (van de Zuid-Holl. Uitg.
Mij. Den Haag) mag kwalificeren,
enkel worden geschreven voor
„verstrooiing", voor ontspanning.
Er is in deze serie thans weer
een drietal verschenen dat exple-
ciet een boodschap heeft. „Het
verscheurde huis", van de En-
gels-Zuidafrikaanse schrijfster
Rhona Stern, geeft het boeiende
relaas van lief en leed, van diep
doorwerkende spanningen, in een
kleine gemeenschap van zwarten
en blanken.
Het probleem is niet nieuw,
maar de benadering er van is wel
Met „de Erfgenamen" heeft
Harold Robbins zijn trilogie vol
tooid over een industrie die als
geen ander het denk- en leefpa
troon in de 20e eeuw heeft beïn
vloed: de filmindustrie. In 1949
droeg hij met „de Droomfabri-
kanten" de eerste bijdrage aan,
in 1961 presenteerde hij „de Dui
vel als Leidsman". Robbins legt
op knappe wijze de turbulente
levens bloot zoals die in Holly
wood met name leven tegen een
mchtergrond die wervelt van het
befaamde Twenty-One. Hij voert
met vlijmscherpe pen de grote
innerlijke armoede van vele
snobs aan, invloedrijke bonzen
die over lijken gaan wanneer het
er om gaat hun miljoenenkas nog
wat te spekken. Hij doet dat niet
met mooie volzinnen.
Zoals vele van zijn bestsellers
mist echter ook „de Erfgenamen"
een voornaam element: spanning.
Hij schrijft alles „recht voor de
raap": is wars van eufemismen
en doet het daarmee bij de mas
sa. „The Inheritors" bracht hem
inmiddels 1 1/2 miljoen aan film
rechten op. Robbins maakt er
geen geheim van dat hij zichzelf
als de beste romanschrijver en de
ongekroonde koning van de we-
reldpocketmarkt beschouwd. Zijn
realistische benadering van de
problemen van de twintigste
eeuwse samenleving doet hij bij
die samenleving. Daarmee wil
niet gezegd zijn dat de auteur
kwalitatief op eenzame hoogte
staat, daarvoor behoeven ver
koopcijfers niet maatgevend te
zijn. „De Erfgenamen" is een uit
gave van A. J. Luitingh Laren.
bijzonder sympatiek en verduide
lijkend. „Het verscheurde huis"
is een roman die men onmogelijk
vrijblijvend kan lezen. Het pro
bleem is bijna onoplosbaar, zegt
Rhona Stern, en toch is er echt
wel een brug voor de kloof tus
sen mensenkinderen van ver
schillende huidskleur: die van
hart tot hart.
„Geldwolven" van de Ameri
kaan Thomas Fall zet al evenzeer
tot denken. Het verhaal speelt in
Texas en de probleemstelling is
typisch midden-Amerikaans,
maar toch herkennen wij er ook
ons eigen cultuurprobleem in. De
belangrijkste aspecten in het le
ven van de hoofdpersonen zijn
liefde en sex (niet met elkaar te
verwarren hoofdbegrippen!), geld
en macht. De roman schildert on
barmhartig hoe mensen wolven
worden wanneer geld en macht
en redeloze sex-drift doen en
denken gaat beheersen. Ook:
welk een verschikkelijke prijs
dan moet worden betaald. Liefde,
maar dan ook échte liefde, komt
nauwelijks aan bod in dit boek.
Niettemin toch wel zó dat men
begrijpt: dit is de uitweg uit alle
ellende.
Menselijke hartstochten, maar
dan op een geheel ander vlak,
vormen ook het stramien van
Sheila Bishop's roman „De scha
duw van de twijfel", een typisch
Engels boek over adelijke perso
nen in de tijd van koningin Eli
zabeth I. Wroeging over verraad,
dodelijke haat van een protes
tants edelman jegens alle katho
lieken, maar ook de fascinerende
grootheid van een bijzondere
vrouw vormen de hoofdingre
diënten van dit verhaal, dat boeit
tot het einde. Althans mensen
boeit die een voorliefde hebben
voor de Engelse historie. Drie
boeken in de Cultuurserie, boe
ken met een boodschap .Van har
te aanbevolen.
Ook een boek in de Cultuurse
rie maar dan van geheel andere
aard, is dat van R. F. Delderfield:
„De scheve schaats van Mister
Sermon". Deze mister Sermon is
een leraar, verbonden aan een
typisch Engels onderwij sinter-
naat. Op zekere dag en volkomen
onverhoeds, krijgt de zich aan
belachelijk ouderwetse tradities
geketend voelende man zó schoon
genoeg van alles, dat hij radicaal
met de „hele troep" breekt. En
bij die „hele troep" hoort ook
zijn vrouw. Hij zegt zoiets als
„barst met de bende" en trekt er
tussenuit als een zwerver, school
en gezin verbijsterd achterlaten
de. Het verhaal is wat taai in het
begin, maar eenmaal op dreef
slaagt Delderfield er in de aan
dacht zo te boeien, opent hij zul
ke verrassende aspecten, dat men
zich moeilijk kan bedwingen het
boek weg te leggen vóór men
weet hoe de scheve schaats
(toch!) weer in het rechte spoor
komt. Een kostelijk, verfrissend
boek.
Van uitgeverij Het Spectrum
ontvingen wij een nieuwe druk
van de door haar uitgegeven
maanatlas. De gegevens, die de
vlucht van de Apollo 13 heeft op
geleverd en het onderzoek van de
maanmonsters zijn in deze atlas,
waarin een groot aantal pas vrij
gegeven foto- en illustratiemate
riaal van de NASA is opgeno
men, verwerkt. De goed verzorg
de, bijzonder mooi geïllustreerde
atlas gaat 17,50 kosten.
Van de half miljoen Joden, die
voor de oorlog het ghetto van
Warschau bewoonden, zijn er
maar enkele honderden ontsnapt
aan de uitroeiing door de Nazi's.
Eén van hen was de leraar Mi
chael Zylberberg, die zijn erva
ringen tijdens de oorlogsjaren in
een dagboek heeft bijgehouden.
Hij kon zijn notities na de oorlog
niet terugvinden, maar in 1968
kwamen ze onverwacht weer
voor de dag, zodat ze in een aan
grijpend boek konden worden
verwerkt onder de titel „Dagboek
uit het ghetto van Warschau
1939-1945".
De oorspronkelijke uitgave
verscheen in 1969 in het Engels
bij Vallentine, Mitchell and Co.
te Londen. De Nederlandse verta
ling van Hanna Nauwen werd
uitgegeven door de N.V. De Ar
beiderspers te Amsterdam.
Zylberberg heeft in zijn boek
weliswaar zijn eigen ervaringen
beschreven, maar vele hiervan
hangen ten nauwste samen met
het lot van alle Warschause Jo
den ,tijdens de Duitse bezetting.
De schrijver heeft zich bewust
beperkt tot de gebeurtenissen in
Warschau en geen poging gedaan
de totale Duitse onderdrukking
uit te beelden.
Ook de ouders en drie jongere
broers van Zylberberg, alsmede
de ouders en drie jongere zusters
van zijn vrouw zijn omgebracht.
Zijn vrouw Henrietta en hijzelf
hebben nooit kunnen denken, dat
zij de tragische gebeurtenissen,
die de grootste Joodse gemeente
van Europa getroffen hebben,
zouden overleven en kunnen na
vertellen.
In zijn dagboek laat Zylberberg
iets doorklinken van de ellende
en wanhoop van een man die het
wel overleefd heeft en van het
gevoel dat hij een wonder beleef
de, dat hem geen moment verliet.
Nu is hij inderdaad vóór en tij
dens zijn onderduikperiode meer
dan eens bijzonder fortuinlijk ge
weest en als door een wonder op
het nippertje aan een wisse dood
ontsnapt, maar overigens heeft
Zylberberg het voornamelijk aan
zijn eigen pienterheid, doortas
tendheid en aan het feit, dat hij
geen uitgesproken Joods uiterlijk
had, te danken, dat hij aan de hel
van Warschau is ontsnapt. Ook
heeft hij veel te danken gehad
aan niet-Joodse vrienden in War
schau, die hem en zijn vrouw aan
papieren, onderdak en werk hiel
pen. De gevaren van ontdekking
doken niettemin steeds weer op,
mede omdat er telkens weer
Poolse handlangers van de Duit
sers klaar stonden om ondergedo
ken Joden te verraden.
Zylberberg moest dan weer een
ander onderduikadres zoeken en
zich voortdurend voordoen als
een gelovige Poolse katholiek,
hetgeen hem bijzonder goed af
ging. Hoe tragisch het verloop
van de gebeurtenissen in het
ghetto van Warschau ook is ge
weest, Zylberberg heeft er een
boeiend relaas van gegeven en af
en toe ontbreekt zelfs de humor
niet in zijn boek. Hij heeft, hoe
hoog de nood ook was gestegen,
nooit de hoop verloren, zoals een
gelovige Jood betaamt.
Het dagboek van het ghetto
van Warschau is een boek, dat
zelfs voor mensen, die liever geen
oorlogsherineringen willen op
halen, het lezen tenvolle waard
is, want men maakt hierdoor
kennis met mensen, die door hun
onvoorstelbaar grote levenswil en
levensvaardigheid de gruwel der
verwoesting van Warschau over
leefden.
de bijlagen omvatten ongeveer
vijfentachtig bladzijden, de opga
ve van literatuur en bronnen
vijftien, aan de correspondentie
van Mathijsen zijn ettelijke blad
zijden gewijd, een aantal anekdo
tes waaronder een aanklacht
bij de justitie tegen een collega,
die uit ijdel-heid poogde, althans
tegenover de buitenwereld, de
uitvinding middels geniepige pu-
blikaties op zijn naam te krijgen
verlevendigen het geheel nog
meer. Ook beperkt het boek zich
niet tot A. Mathijsen en zijn tijd.
Het naar hem genoemde hospi
taal in Utrecht krijgt aandacht
en ten slotte legt de auteur in
een hoofdstuk „in vogelvlucht
naar het heden" nog de verbin
ding met vandaag. Kortom, een
alleszins lezenswaard boek!
De boer in zijn punter, tevre
den bomend naar zijn land... als
het ware ëen schoolvoorbeeld
van een eenvoudig, maar goed en
gezond bestaan. Zo tekent de
Zwolse journalist Kees Post het
leven in de „kop van Overijssel",
het onder gelijke naam in de
Triangelreeks bij Knoop en Nie-
meijer, Haren verschenen boek
werkje over een gebied, dat ieder
jaar meer vissers, meer water
sporters en meer bussen vol da
grecreanten naar zich toe zuigt
om, al naar eigen geaardheid,
rust te zoeken langs de rietkra
gen van de Thijssengracht vlak
bij het moerasbos van de Otters-
kooi, of wel te stoeien met de
venijnig korte golfslag van de
Beulaker, dan wel gezelligheid te
vinden in de mini-wereld van de
eilanden aan de kant van Vollen-
hove of op het al te druk bevaren
Bovenwiede tegen Giethoorn aan.
Het is er allemaal volop en zon
der dat men er naarstig naar be-
oeft te zoeken: de sfeer van een
ruig en ongerept landschap als
het kraggengebied, bar en grijs
als de regenwind er overheen
zwiept, van een onbegrensde een
zaamheid zonder afschrikwek
kende vormen, als betere weer
somstandigheden de verlatenheid
koesteren; de wijdheid van de
plassen, die met hun totale op
pervlakte van 2000 hectare meer
ruimte bieden dan gerenommeer
de watersportcentra als Kaag en
Brasem; de pittoreske aantrekke
lijkheid van een plaatsje als
Blokzijl, dat nog altijd schijnt te
dromen van zijn betekenis als
vestingstadje uit een ver verle
den en dat zijn reeds lang verlo
ren gegane handelsvloot nog niet
kan vergeten.
De bezoekers van dit veelzijdi
ge gebied zijn geneigd het leven
van de bewoners te zien binnen
het kader, zoals Kees Post het te
kende: een eenvoudig, maar goed
en gezond bestaan. Maar het is
een schijnwereld zegt de schrij
ver er meteèn bij. De kop van
Overijssel zit boordevol zorgen
over een redelijke hap eten, te
midden van een natuur, die zich
alleen maar schijnt te lenen voor
romantische beschrijvingen, en
het is deze tegenstelling, die de
schrijver duidelijk geboeid heeft.
Hij is er diep ingedoken om de
oorzaak te achterhalen van de
veelzijdigheid, die het landschap
biedt. Hij signaleert de merk-
Philippe Ganier-Raymond be
schrijft op heel boeiende wijze
het drama van het Englandspiel,
de fel-omstreden spionage-affaire
met centraal de SOE (Special
Operations Executive).
Het schilderen van een veront
rustende zaak als een belangrijk
onderdeel van de tweede wereld
oorlog, werd mogelijk door hulp
en inlichtingen van mannen en
vrouwen die er al dan niet een
(hoofd)rol in speelden.
Een van hen is Hubertus-
Gerardus Lauwers, aan wie het
boek is opgedragen. De auteur
heeft met behulp van waardevol
le gegevens van onder meer dr.
L. de Jong, van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie, gepro
beerd een objectieve blik achter
de schermen te gunnen van de
Engelse contra-spionagedienst in
de moeilijkste jaren van haar be
staan.
We laten het aan de lezer over
om te concluderen of hij er in
slaagde een antwoord te geven op
de levensgrote vraag: wie had de
hand in het wrede spel van dc
Duitse contra-spionagedienst dat
aan 48 Nederlanders het leven
kostte?
Een pocket, geladen met dyna
miek en dramatiek, met bovenal
een erg knappe beschrijving van
de handelingen van erg moedige
individuen, koelbloedig, maar
lang niet gevoelloos. Een uitgave
van „Westfriesland"-Hoorn, J. F.
Kliphuis vertaalde het oorspron
kelijke „Le réseau étranglé".
waardige tegenstelling in geaard
heid tussen de zwaar-op-de-
handse Wanneperveners en de
gemakkelijker levende Giethoor-
ners, de animositeit tussen Vol-
lenhove met zijn vroegere vis
sersvloot en Blokzijl, dat kon bo
gen op een handelsvloot en daar
door rijke relaties bezat met het
westen van ons land. Hij groef de
illusie op van Steenwijk, dat om
trent 1925 nog meende een be
langrijk scheepvaartcentrum te
kunnen blijven en daarvoor ka
nalen 1 ietgraven, die nu prak
tisch alleen voor de pleziervaart
nog dienstig zijn. Hij verdiepte
zich in de tqrfgraverij, die verlo
ren ging door de concurrentie
van het Drentse gebied.
tijd
In de Cultuurserie van de
Zuid-Hollandsche Uitgever»
Maatschappij/ Ad. M. C. Stok te
Den Haag verscheen van de hand
van Frank Yerby een boeiende,
historisch interessante, roman
over een deel van de tijd waarin
Spanje voor de groot deel in de
macht van de Moren was. In „En
plant uw vlag voor Cordoba" be
schrijft Yerby, die al naam als
schrijver maakte met „Katoen
bloeit onder de galgen" en „De
Duivel van het Zuiden", de strijd
tussen christenen en Arabieren
waaruit de Westgooth Alarik
Teudiszoon als een held en heili
ge tevoorschijn treedt.
Alarik is een magische figuur
die door zijn voor die tijd
vreemd vreedzaam gedrag beide
partijen aan zich weet te binden,
een graag geziene gast is bij Jo
den en Arabieren, een machtige
vriend wordt van de Moorse
heerser Abd al Rahman en door
zijn kracht en schoonheid vele
vrouwen in extase brengt.
Het verhaal lijkt een versie
van de 1001-Nacht met geraffi
neerde liefdesscènes, wilde veld
slagen en woeste feesten. Het
laat ons ook kennismaken met
een wereld van kunst en cultuur
handel en wetenschap, die welis
waar al weer ver van ons afstaat,
maar zijn invloed tot op de dag
van vandaag in Spanje nog doet
gelden.
Verre
Het door Wim Hartog in uitste
kend Nederlands vertaalde en bij
de Arbeiderspers verschenen
boek Verre Jaren van de Russi
sche schrijver Konstantin Paus-
tovskij is om meer dan één reden
waardevol te noemen. De schrij
ver moet óf van zijn prille jeugd
af tot aan het einde van zijn
gymnasiumtijd zijn ervaringen
nauwkeurig hebben genoteerd óf
over een ijzeren geheugen be
schikken óf zeer rijk zijn aan
fantasie.
Hij noemt zijn verhaal echter
zelf „Herinneringen aan het tsa
ristische Rusland" en pretendeert
daarmee de geschiedenis van zijn
jeugdjaren uit zijn geheugen te
hebben opgediept. De manier
waarop hij dit heeft gedaan kan
in ieder geval zonder meer „fan-
Dat de staat Israël bestaat is
voor velen in de Westerse wereld
een wonder, net zo goed als het
voor velen in de Arabische lan
den een voortdurende bron van
ergernis is.
Hoe men tot uitroeping van de
staat in 1948 kwam en de lange
weg die hieraan vooraf gegaan is,
wordt uitvoerig gedocumenteerd
beschreven in Jacques Soustelle's
nieuwste boek „Israëls lange
weg", dat onlangs verscheen bij
de uitgeverij Hollandia in Baarn.
Het is een waardevol boek ge
worden dat veel bijdraagt tot een
duidelijk inzicht in de actuele
problemen in het Midden-Oosten,
die tevens wereldproblemen zijn.
Jacques Soustelle, die voor hij
zijn boek schreef uitgebreide do
cumentatie raadpleegde en vele
persoonlijke getuigenissen bij
eenbracht van mannen en vrou
wen die een belangrijke rol heb
ben gespeeld, beschrijft in zijn
boek voornamelijk de periode
van 50 jaar die verliepen vanaf
het tijdstip dat de grondslag voor
het Zionisme werd gelegd door
Theodoor Herzl tot de uitroeping
van de staat Israël op 14 mei
1948.
Op die dag las Ben Goerion de
onafhankelijkheidsverklaring
voor met onder meer deze woor
den „Een Joodse staat is in Pa
lestina verrezen. Zijn naam zal
Israël zijn." Achttien eeuwen na
de verwoesting van Jeruzalem,
slechts een halve eeuw na de
voorspelling van Herzl. Soustelle
lichtte deze 50 jaren door en
maakte er een waardevol boek
van.
jaren
tastisch" genoemd worden.
Zijn verhaal is niet alleen bij
zonder boeiend en interessant,
maar bovendien afwisselend ern
stig en humoristisch. Lezers, die
geen Russisch hebben geleerd,
zullen weliswaar wat moeite heb
ben om de zeer uitgebreide kring
van familieleden, vrienden en
kennissen van Paustovskij met
hun lange ensoms bijna onuit
sprekelijke namen uit elkaar te
houden, maar daar staat tegen
over, dat men door het lezen van
dit boek vele Russische plaatsen
en landstreken in het begin van
deze eeuw als met eigen ogen
aanschouwt. Vooral met de toe
standen in Kijef (Kiew), de
hoofdplaats van de Oekraïne aan
de Dnjepr, waar Kostik (Kon
stantin) zijn verre jeugdjaren
voornamelijk heeft doorgebracht,
raakt men vertrouwt. Men maakt
van nabij kennis met Kostiks le
raren en medeleerlingen van het
Kijever gymnasium en hun ei
genaardigheden, maar ook met
zijn vakanties in de mooiste stre
ken van Rusland en het begin
van enkele van zijn jeugdroman
ces. Op virtuoze wijze weet
Paustovskij daarbij de schilder
achtige schoonheid van de natuur
uit te beelden in een pakkende,
meeslepende taal.
In „De Avonturiers", met ruim
tien miljoen verkochte exempla
ren een nieuwe internationale
bestseller van Harold Robbins.
wordt de lezer geconfronteerd
met het bikkelharde relaas van
de avonturen van een zekere
Diogenes Alejandro Xenos, kort
weg Dax. Zijn jeugdjaren in het
ruige revolutionaire Zuid-ameri-
kaanse staatje Corteqay kenmer
ken zich door een ongekende
wreedheid van de rebellen om
hem heen.
Hij is er getuige van hoe zijn
moeder en zuster op beestachtige
wijze worden afgeslacht en moet
als knaap van amper zes jaar de
daders op dezelfde gruwelijke
wijze om het leven brengen. Pas
nadat hij ook nog zijn grootvader
heeft moeten verloochenen en
doden krijgt hij de kans om zich
van deze brute omgeving los te
koppelen.
Dax ontpopt zich in de gecivili
seerde wereld als een uitnemend
diplomaat. Steeds echter blijkt
dat hij in feite slechts met een
dun laagje vernis van beschaving
is overgoten en blijft wat hij in
zijn jonge jaren is geworden: een
maniak van een zeldzaam wreed
kaliber, een immorele figuur,
omringd door louter immorelen.
Het boek is een uitdaging aan
het lezersvolk: een uitdaging die
inmiddels door miljoenen is aan
vaard. „De Avonturiers", als film
ook al een kasstuk, is voor
18,90 te verkrijgen. Het is een
uitgave van A. J. Luitingh. Het
telt bijna 700 bladzijden.