Veenendaals
dagblad
Drie doden
bij brand in
Amsterdam
Buiten
VIJFTIG PAARDEN VLUCHTTEN IN
PANIEK UIT BRANDENDE MANEGE
EERBEEKSE VROUW
WIL 2 KINDEREN
VERDRINKEN:
EEN OVERLEDEN
Heelsumse jongen
dood door zagen
in granaatkop
Kamer wil meer
geld voor
dienstplichtigen
Hernia
430.000
auto 's
verkocht
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
INDELING
PRODUKTEN
Twee Turken
dood door
Iwrtsiiig bij
Woudenberg
Moordaanslag
met hom
onder auto
Levenslang
voor Stangl
Kamer akkoord
met verhoging
AOW/AWW
frites-saus
Buitenboedel
Vriend gewond in ziekenhuis
OPEL EN FORD
AAN DE TOP
SNEEUWBUIEN
Ministerie: ook verlagingén mogelijk
DEN HAAG - Er heerst grote
onzekerheid over de prijzen
na 1 januari.
HALF PROCENT
VRUCHTEN
j Niemand
wist van
wapen
arsenaal
op zolder
DWARSGEBAKKEN
In mij zit lekker
1 2 x zo veel frites-saus
als in jou
Maar met mij kan
je garneren met
lekkere frites-saus
De nieuwe elegante flus (geen fles, geen bus)
met 500 gram tijdelijk van 1,95 voor 1.65
nu ook in een flus
RANGLIJST
STIJGING
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 08385-10550 (adm.), 10757 en
10955 (red.), Giro 1321600.
Losse nummers f 0,30; Abonnement
1,30 p.w., 5,50 p.m., f 16,25 p.kw.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei",
opgericht in 1926.
Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advertentietarieven op aanvraag.
DINSDAG 22 DECEMBER I970 - 44e JAARGANG no. 299
Onzekerheid over
prijzen in januari
Produkten waarvan de belasting
toegevoegde waarde zal worden ver
laagd van twaalf tot vier procent zijn
o.m.: gebak, koekjes, biscuits, vruch-
tenconserven, aardappelmeel cacao
poeder, maizena, pudding, koffiemelk,
chocolademelk, room, vla bouillon,
soepen, kinder-en dieetvoeding, kant
en-klaar maaltijden en in het horeca
bedrijf genuttigde spijzen en maal
tijden.
VIER
Van het twaalf-procent in het
BTW-tarief van veertien procent val
len o.m. snoep, alcoholische dranken,
frisdranken, suiker, kleding, huis-
houdtextiel, schoeisel, meubelen,
elektrische apparaten, lucifers, was
serijtarieven, kapperstarieven, tand
pasta, toiletpapier, speelgoed, rijwie
len, bromfietsen en benzine.
VEERTIEN
Het tarief van vier procent blijft
o.m. van toepassing op brood, be
schuit, ontbijtkoek, rijst, havermout,
vermicelli, marcaroni, spaghetti, bak
meel, aardappelen, groente, fruit,
groenteconserven, jam, appelstroop,
pindakaas, thee, koffie, vlees, vlees
waren, vis, melk, yoghurt, kaas, eie
ren, boter, margarine, elektriciteit,
gas, olie, kolen, water, huishoud
zeep, zachte zeep, wasmiddelen, boe
ken en tijdschriften.
AMSTERDAM Een uitslaande
brand in een woning in de Amster
damse binnenstad vanmorgen heeft
aan drie mensen het leven gekost. De
eerste en tweede etage en ook de zol
derétage van de woning, gelegen aan
de Binnen Oranjestraat hoek Brou
wersgracht, brandden geheel uit. De
brand was uitgebroken om tien voor
negen. De brandweer rukte uit met
groot materieel.
TVadat ijverige veldvogelaars een
paar jaar geleden reeds had
den voorspeld, dat al onze grote
rivieren in de uiterwaarden een be
langrijke bevolking van de Kwar
telkoning zouden herbergen, werd
dit door recent onderzoek over
1969 bevestigd. Zij spreken zelfs
van een optimale biotoop. Deze vo
gel is iets kleiner dan de patrijs,
doch slanker van vorm; dat we er
eigenlijk maar weinig van weten,
ligt voornamelijk aan de zeer ver
borgen levenswijs in het hoge gras
en aan het geringe vogelkundig on
derzoek van het rivierengebied. Nu
dit beter onder de loep genomen
wordt, blijkt, dat veilig gesproken
mag worden van een rivier-bege
leidende soort". Kwartelkoningin
geven sterk de voorkeur aan gra
zige uiterwaarden, maar 'toch ook
aan hooiland; ze mijden de Maas.
Naar ik meen, komen ze nog altoos
in het zuidelijke deel van de Gel
derse Vallei waar ik hen reeds
van mijn jongensjaren ken doch
in veel groter aantal in Friesland
voor.
Niettemin zou liefst 85 procent
langs de rivieren huizenmaar
men mag niet uit het oog ver
liezen, dat het intensieve onder
zoek langs de wateren invloed kan
hebben op het percentage. De on
derzoekers achten het toch onwaar
schijnlijk dat veel roepende kwar
telkoningen de vogels laten zich
opvallend druk vernemen door
hen niet zouden zijn gehoord en
de kans zich hierbuiten nog onbe
kende populaties van enige impor
tantie zouden kunnen bevinden, is
niet groot.
De territoria worden 's nachts via
de roep ,,krek krek" afgebakend.
Langs niet gemakkelijke berekenin
gen komt. men voor geheel Ne
derland op plm. 875 paar en ik
moet zeggen, dat mij dit meevalt.
In topjaren kar* er een aantal van
1000 paartjes worden overschre
den. Het is plezierig, dat ondanks
inkrimping van het geschikte bio
toop door ontwatering en cultuur
techniek deze interessante vogel
zich redelijk blijkt te kunnen hand
haven,
22-12-'70 A. B. Wigman.
De omzetbelasting gaat dan voor 'n
aantal artikelen omlaag, maar voor
een groter aantal omhoog.
Niemand weet echter nog precies t£
zeggen of bijvoorbeeld het koekje,
waarop de omzetbelasting wordt ver
laagd van twaalf tot vier procent, in
derdaad goedkoper wordt (wat de wet
wel voorschrijft).
„Wij moeten eventjes afwachten hoe
per artikel het kostenpatroon in elkaar
zit", zegt het ministerie van economi
sche zaken in Den Haag. De Economi
sche controledienst staat klaar voor in
tensieve controle op de nieuwe prijzen.
Het departement verwacht inderdaad
prijsverlagingen, maar het wil zich ont
houden van voorspellingen over welke
artikelen: „1 januari is een gebruikelij
ke datum om allerlei factoren, die tot
prijswijzigingen kunnen leiden, ook tot
uitdrukking te brengen."
Naast de omzetbelasting (BTW) die
de prijzen in 1971 een half procent zal
verhogen zijn dat:
De loongolf van vierhonderd gulden,
prijsverhoging van anderhalf procent
(mag drie procent van de minister);
De gestegen invoerprijzen;
De huurverhoging;
De sterke stijging van de vrachtkos
ten (alleen de havengelden gaan al ze
ventien procent omhoog, mede ook door
vierhonderd gulden);
De onderhoudskosten van de bedrij
ven door derden en
Een belangrijke stijging van de
grond- en hulpstoffen.
De normale loonsverhogingen, die via
de normale collectieve arbeidsovereen
komsten tot stand zijn gekomen, mogen
in tegenstelling tot het buitenland niet
in de prijzen worden doorberekend,
maar dan nog zal een gemiddelde prijs
verhoging van zes procent volgens het
ministerie van economische zaken on
ontkoombaar zijn. Een eenvoudig af
treksommetje leert dan, dat van een
b.t.w.-verlaging van acht procent (voor
de groep artikelen, die teruggaat van
twaalf naar vier procent) weinig over
blijft
Van de vruchtenconserven staat al
vast, dat deze ondanks de b.t.w.-verla
ging aanzienlijk duurder worden. Oor
zaak: Tien tot vijftien procent hogere
prijzen van de conserven in het buiten
land.
De 140 man van de economische con
troledienst gaan intussen weer een
drukke tijd tegemoet. Zij zullen alle
prijsveranderingen aan een nauwkeurig
onderzoek onderwerpen. Zelfs bij onge
wijzigde prijzen van artikelen, die in
omzetbelasting zijn verlaagd, zal de
winkelier moeten aantonen welke kos
tenverhogende factoren aan het niet
verlagen van zijn prijs hebben meege
werkt. De 140 economische controleurs
zullen daarbij wel weer de hulp nodig
hebben van andere departementen. In
1969 kregen zij, bij de invoering van de
b.t.w., hulp van het ministerie van
landbouw.
AMSTERDAM Bij een brand
in de manege Pondorosa in het
Aalsmeerse deel van het Amster
damse Bos zijn vannacht 28 paar
den in de vlammen omgekomen.
Naar schatting vijftig paarden kon
den worden losgemaakt. De dieren
vluchtten in paniek het Amster
damse Bos en de omliggende ge
meenten in. Onmiddellijk werden
maatregelen genomen om te probe
ren de op hol geslagen dieren van
de wegen te houden. Ook de Am
sterdamse politie is de hele nacht
met man en macht bezig geweest
met het verdrijven van de paarden,
die op en in de omgeving van de
Amstelveenseweg in het zuiden van
de stad rondzwierven. Een paard
dat op de Amstelveenseweg in bot
sing kwam met een auto moest
worden afgemaakt. Verschillende
geparkeerde auto's werden bij de
jacht beschadigd. Volgens de poli
tie waren enkele paarden kreupel.
De politie heeft de verkeersweg
dooT jiet Amsterdamse Bos voor
auto's gesloten.
Het vuur, dat in de aan het woon
huis vastgebouwde stal woedde
werd bestreden door de brandweer
korpsen van Aalsmeer en Amstel
veen.
Bertus Budding
en zijn vriend
Jan Renema had
den eenaantal
granaten gevonden
op de Ginkelseh ei-
de bij Arnhem. De
granaten dateer
den uit de Tweede
Wereldoorlog.
WOUDENBERG Bij een ernstig
verkeersongeval op Rijksweg 12 (Vee
nendaal-Duitse grens) onder de ge
meente Woudenberg zijn dinsdagmor
gen twee Turkse gastarbeiders, die in
West-Duitsland woonden, om het leven
gekomen. De slachtoffers zijn de 36-
jarige Mehmet Samur, afkomstig uit
Tokat (Turkije) en gewoond hebbende
in Duisburg (W.-Duitsl.) en de 26-jarige
Drukoglu Mahmut, afkomstig uit An
kara.
Het ongeluk gebeurde toen de perso
nenwagen, waarin de slachtoffers ge
zeten waren, door onbekende oorzaak
onder een op de vluchtstrook gepar
keerd staande trekker met oplegger
reed.
De personenauto werd totaal ver
woest. Een derde inzittende, eveneens
een Turkse gastarbeider, werd bij het
ongeluk niet levensgevaarlijk ge
wond. Hij werd overgebracht naar het
Juliana-ziekenhuis in Veenendaal.
Vermoedelijk waren de Turken, na
een bezoek aan Nederland, op de terug
weg naar West-Duitsland.
(Van een onzer redacteuren)
EERBEEK/DIEREN Een 29-ja-
rige vrouw uit Eerbeek heeft maandag
middag in ernstig overspannen toe
stand gepoogd haar twee zoontjes en
zichzelf van het leven te beroven.
Zij pakte de kinderen, de tweejarige
Hans en de vierjarige Casper op de
fiets met de bedoeling door verdrinking
een einde aan het leven te maken. Zij
heeft geruime tijd langs het kanaal ge
reden en stopte tenslotte bij een beek
in de buurt van Angerlo. Daar hield zij
de kinderen lange tijd met de hoofdjes
onder water.
Toen ze zich ervan overtuigd had dat
de kinderen niet meer bewogen wilde
ze zichzelf verdrinken maar raakte in
paniek omdat ze in de ondiepe beek (40
centimeter water) geen uitvoering aan
haar voornemen kon geven. Ze rende
naar een dichtbijgelegen boerenhoeve
waar ze het schokkend relaas aan de
landbouwer Van B. vertelde. Deze
haastte zich naar de beek en paste on
middellijk mond-op-mond-beademing
toe. Op het moment dat hij geloofde
niet te kunnen slagen de levensgeesten
op te wekken kreeg hij assistentie van
een buurman. Deze constateerde dat
het lichaam van het oudste jongetje be
woog waarna men in ijltempo politie,
dokter en GGD belde.
Aan het feit dat er binnen twee mi
nuten een dokter aanwezig was is het
te danken dat het kind waarschijnlijk
in leven blijft. Gisteravond nog werd
ernstig voor zijn leven gevreesd omdat
de lichaamstemperatuur bijzonder laag
bleef maar vanmorgen was men in het
Velpse ziekenhuis optimistisch gestemd
over de levenskansen. Voor het tweeja-
ig zoontje kwam de hulp van de land
bouwer te laat.
De 29-jarige mevrouw H. was de
laatste maanden ernstig overspannen.
Zij werd enkele weken geleden in een
ziekenhuis opgenomen, nadat ze reeds
geruime tijd onder behandeling van een
zenuwspecialist had gestaan. Ze werd
vorige week uit het ziekenhuis ontsla
gen, omdat men meende dat de vrouw
voldoende tot rust was gekomen. In de
eerste dagen na haar terugkeer, toen ze
gezinshulp had, leek het er inderdaad
op dat de opname een succes was ge
weest. De dag dat de gezinshulp ver
trok kwam de ommekeer. Tegen de po
litie vertelde ze vannacht dat ze aan
vankelijk met het plan had rondgelo
pen om alleen zichzelf van het leven te
beroven. Daarna rijpte bij haar het
idee dat de kinderen na haar dood ook
geen leven zouden hebben en besloot ze
ook hen te verdrinken. Zij is opgeno
men in de Apeldoornse St. Joseph-
Stichting. Met het gerechtelijk vooron
derzoek is inmiddels een begin ge
maakt. In Eerbeek heerst grote versla
genheid omdat de familie H. een nor
maal gezinsleven leidde en goed bekend
stond.
(Van een onzer verslaggevers)
HEELSUM Bij het demonteren
van *en 22 nini-granaat is maandag
avond de 15-jarige Bertus Budding
uit Heelsum (gemeente Renkum)
gedood. Zijn even oude vriendje
Jan Renema is niet levensgevaarlijk
gewond naar het Wageningse zieken
huis „Ziekenzorg" vervoerd.
In de woningen van de jongens heeft
de politie een forse partij oorlogstuig
aangetroffen, waaronder pantser- en
brisantgranaten. alsmede mitrailleur
munitie. De projectielen liggen voor 't
grijpen op de Ginkelse heide en langs
de uiterwaarden van de Rijn. Het on-
ADVERTENTIE
NATUURWIT, BOERENBRUIN.
BOERENROG. PUNTJES EN BOLLEN,
KRENTEN-ROZIJNENBROOD.
KRENTEN BOLLEN.
SCHIMMERT Maandag is in het
Limburgse dorp Schimmert met een
bom een aanslag gepleegd op de
44-jarige koopman L. Mooten. Toen
de heer Mooten om kwart over tien
in zijn auto stapte om deze even te
verplaatsen deed zich een explosie
voor, die alle ruiten aan de achter
kant van de woning, waar de wagen
geparkeerd stond, deed sneuvelen.
Tien mm. dikke glassplinters drongen
in de houten lambrizering in de gang.
De heer Mooten bleef ongedeerd.
Officier van justitie mr. Gonsalves zei
maandagavond het misdrijf, waar
schijnlijk een poging tot moord, zeer
hoog op te vatten. De dader heeft to
taal geen rekening gehouden met an
dere personen in de woning van de
heer Mooten.
Over de aard van de explosieven is nog
niets bekend. Wel is een accu gevon
den, die tegen de onderkant van de
auto was aangebracht. Samen met de
explosieven moet het een constructie
zijn geweest, die pas dan werkt, wan
neer de wagen in beweging komt.
geval gebeurde in de tuin van het
slachtoffer. Met een ijzerzaag probeer
de Bertus de kop af te zagen van een
in een bankschroef geklemde granaat.
Jan stond op enige afstand omdat hij
het zaakje niet vertrouwde.
Bij de ontploffing, die door de vrijko
mende hitte van het zagen werd ver
oorzaakt werden beide knapen getroffen
door rondvliegende granaatscherven.
Bertus liep zeer ernstige verwondin
gen aan gezicht en bovenlichaam op (hij
stond gebogen over de bankschroef),
maar wist zich. gesteund door zijn
vriend, tot vlakbij de weg te slepen.
Daar zakte hij in elkaar en overleed.
Jan werd in allerijl naar het zieken
huis gebracht. Daar bleken zijn verwon
dingen aan het bovenlichaam mee te
vallen.
De gemeentepolitie van Renkum heeft
direct een onderzoek ingesteld in de wo
ningen van de knapen. Op Zolder werden
grote hoeveelheden ontplofbaar mate
riaal gevonden en meegenomen.
Hoewel het slachtoffer afkomstig is
uit een gezin met tien kinderen heeft de
familie nooit iets gemerkt van de lugu
bere verzameling.
Men vermoedt dat in nog meer huizen
oorlogstuig ligt opgeslagen.
DUSSELDORP Frans Stangl, de
oud SS-commandant van het concen
tratiekamp „Treblinka" in Polen, is in
Dusseldorp tot levenslange gevangenis
straf veroordeeld wegens zijn aandeel
in de moord op duizenden Joden in het
kamp.
DEN HAAG De K.V.P.'er Maenen heeft gisteren bij het defensiedebat In de
Tweede Kamer voorgesteld de wedde van dienstplichtige militairen met ingang
van 1 juli volgend jaar alsnog met 25 gulden per maand te verhogen. Dat zou
minister Den Toom dan 7,5 miljoen gulden extra gaan kosten.
Het voorstel-Maenen kan rekenen op flinke steun van de hele Kamer. De socialist
Wieldraaijer drong aan op tenminste een stucturele verhoging.
De anti-revolutionair Walburg was
wat voorzichtiger: hij vond wel dat de
wedde geleidelijk moet worden ver
hoogd, maar was bang dat dat ten koste
zou gaan van de bewapening.
De heer Walburg lanceerde een plan
netje om steeds drie brigades van de
landmacht achter de hand te houden
door ze eerder met klein verlof te stu
ren. De diensttijd zou dan volgens het
ar-Kamerlid kunnen worden beperkt
tot maanden. Maar dan moet wel ieder
een die goedgekeurd is in dienst.
De heer Wieldraaijer wilde de om
vang van de krijgsmacht verminderen
door de nadruk te leggen op de doel
matigheid. Hij pleitte voor een dienst
tijd van een jaar. Militairen met klein
verlof zouden vaker moeten deelnemen
aan grote oefeningen, vond hij.
De liberaal Koudijs schetste een zeer
somber beeld van de stand van de Ne
derlandse defensie en van de Navo.
Volgens hern is er, als de defensieuitga
ven blijven dalen over een aantal jaren
nog nauwelijks geld om een geweer te
kopen. De heer Koudijs sprak van
„grote tekortkomingen die de gevechts
kracht wezenlijk hebben aangetast.
Ook de afgevaardigden Jansen (KVP)
Walburg en Kikkert. (CH) achten een
behoorlijke verhoging van de defen
sie-inspanning in de volgende kabinet
speriode onvermijdelijk. De heer Ste-
merdink (PvdA) meende daarentegen
dat de defensie goed in de hand kan
worden gehouden, als de huidige da
lende tendens blijft bestaan.
De aangekondigde uitbreiding van de
Nederlandse bijdragen aan de Navo
(150 miljoen gulden in vijf jaar) kreeg
van vrijwel de hele Kamer steun. „Dit
initiatief kan leiden tot een klimaats
verbetering tussen de Verenigde Staten
en de andere landen van de Navo",
prees de heer Jansen de minister.
Ook de heer Stemerdink had weinig
bezwaar tegen de exta bijdrage, die on
dermeer bestemd is voor het verbin
dingssysteem en de bescherming van
vliegtuigen. Hij verzette zich wel tegen
de gedachte dat de 150 miljoen boven
op het defensieplafond komen. De
PvdA dient hierover waarschijnlijk nog
een motie in.
De heer Jansen drong er bij minister
Den Toom op aan bij de aankoop van
materieel zoveel mogelijk samen te
werken met België en Frankrijk. De
heren Stemerdink en Koudijs wilden
van staatssecretaris van Es (marine)
meer gegevens over het grootscheepse
vernieuwingsplan voor de marinevloot.
De heren Schuitenmaker (DS'70) en
Vonhof (VD) pleitten voor een pen
sioenregeling voor degenen die in het
verzet hebben gezeten of in een con
centratiekamp terecht kwamen.
DEN HAAG De Tweede Kamer Is
maandagavond akkoord gegaan met de
verhoging per 1 januari van de AOW
en AWW en met de verhoging van de
inkomensgrenzen van de ziekenfonds
verzekering voor bejaarden.
Eerstgenoemde uitkeringen zullen
met 7 procent worden verhoogd.
Een motie van de socialist mr. Van
Lier om de uitkering ineens aan bij
standtrekkers met honderd gulden te
verhogen en een amendement dat
beoogde de uitkering ineens aan invali
den werklozen en zieken op tenminste
300,- te brengen inplaats van de 210
als door de regering voorgesteld, wer
den door minister Roolvink van de
hand gewezen.
Als de AOW-AWW-verhoging nog
deze week door de Eerste Kamer zou
worden aanvaard, zou uitbetaling in ja
nuari kunnen plaatsvinden. De extra
bijstandsuitkeringen zijn al verstrekt of
zullen dezer dagen worden uitbetaald.
ADVERTENTIE
"TT
AMSTERDAM De Neder
landers hebben dit jaar samen
iets meer dan 430.000 auto's (per
sonenauto's en combinatiewagens)
gekocht. Dat zijn er ruim 90.000
méér dan in 1969: een stijging van
25,9 procent.
Het wagenpark is daarmee op
circa 2.650.000 apto's gekomen. Een
jaar geleden waren het er
2.350.000. Sindsdien kwamen er
niet alleen 430.000 stuks bij, maar
werden er ook plm. 130.000 ge
sloopt.
Het aantal in Nederland ver
kochte auto's stijgt van jaar tot
jaar, steeds met ongeveer 20*/i.
Dit jaar ligt het stjjgpercentage
daar dus flink boven.
Voor een belangrijk deel is de
fiscus voor de extra stijging „ver
antwoordelijk". Naar schatting
twintigduizend Nederlanders
kochten nu al een auto, in plaats
van in het komende voorjaar, om
de aangekondigde belastingver
hogingen voor te zijn.
De eerste plaats op het lijstje
van de best verkochte merken is,
net als vorig jaar, voor Opel.
Volkswagen eindigde vorig jaar
als nummer twee. Dit jaar is
Volkswagen gedaald, tot een vier
de plaats. DAF raakte van de
vierde naar de vijfde plaats.
Hieronder het ranglijstje en de
aantallen van de tien meest ver
kochte merken. De verkopen van
de laatste dagen van het jaar
zijn geraamd, zodat kleine afwij
kingen in de definitieve cijfers
mogelijk zijn.
1. Opel55.011
2. Ford51.684
3. Flat47.647
4. Volkswagen 42.072
5. Citroën38.475
6. Renault36.536
7. Simca34.691
8. DAF27.709
9. Peugeot19.142
10. Austin/Morris 15.373
Weersverwachting van het KNMI
van dinsdagavond tot woensdagavond,
opgemaakt te 11.15 uur:
Heldere nacht met overwegend lichte
vorst. Morgen overdag half tot zwaar
bewolkt met sneeuwbuien. Middagtem-
peraturen iets boven het vriespunt.
Matige, morgen tijdelijk krachtige noor
delijke wind.
Morgen:
Zon op: 08.47 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 03.18 uur; onder: 12.53 uur.
