BEGROTING SCHERPENZEEL SLUITEND
Krappe geldmarkt stagneert
uitvoering kapitaalswerken
Kerst bout
verdween
volgens plan uit
P1
het mesthok
0
p
E
L
KERKDIENSTEN
Hogere belastingen ten
bate voorzieningspeil
VERLOVINGSRINGEN
Doornenbal
is geen
twijfelaar
Oud-Veenendaal snoepte van
snijbonen met spek en worst
Tractatie werd vroeger
beter gewaardeerd
WEEKENDDIENST
Horlogerie v. Manen
CHEVROLET
S.G.P. vreest
discriminatie
bruidegom
dacht ikZcr
Uit de oude
doos
door
Rik Valkenburg
Tractatie
Knaak
Ontruimd
Op visite
Kleuterschool
vierde kerst
LEGESKOSTEN HOGER
BURGERLIJKE STAND
NIEUWE SCHOOL
V.A.B.
DONDERDAG 24 DECEMBER 1970
Donderdag 24 december 1970
Herv. gemeente „Sola Fide": 10.00 u.
Kerstnachtdienst ds. Blanken.
R.-K. Kerk:
Salvatorkerk: 24.00 u. Nachtmis.
Willibrorduskerk 24.00 u. Nachtmis.
Vrjjdag 25 december (Eerste kerstdag)
Ned. Herv. Kerk
Oude kerk: 9.30 u. ds. Hiensch en 17.00
u. ds. Vroegindeweij.
Julianakerk: 9.30 u. ds. Jongerden en
17.00 u. ds. Wisgerhof.
Vredeskerk: 9.00 uur en 10.30 uur ds.
Vroegindeweij en 17.00 u. ds. v. As-
senbergh.
Sionskerk 9.30 u. ds. Wisgerhof en 17.00
u. ds. Jongerden.
De Hoeksteen: 9.00 u. ds. v. Assenbergh
18.30 u. ds. Vroegindeweij.
Bejaardencentrum 10.30 u. ds. v. Assen
bergh.
Veeneind: 15.00 u. ds. Terlouw.
Dijkstraat 14.45 u. de heer Jonker.
Herv. gemeente „Sola Fide":
9.00 u. en 10.30 u. ds. Vijzelaar; 14.30 u.
kerstfeestviering voor kinderen van
4-8 jaar; 16.30 u. kerstfeestviering
voor kinderen van 8-12 jaar.
Geref. Kerk
Petrakerk: 9.30 u. ds. Ferwerda en
Blanken en 17.00 u. ds. Ferwerda.
Brugkerk: 9.00 u., 10.30 u. en 17.00 u.
ds. Blanken.
Geref. kerk (Vrijgemaakt)
De Poortkerk 9.30 u. en 17.00 u. ds. Pool.
Chr. Geref. Kerk
Bethelkerk 9.30 u. en 17.00 u. ds.
Pniëlkerk 9.30 u. en 17.00 u. ds. Brons.
Geref. Gemeenten (Ned.)
9.30 u. en 18.30 u. ds. Wink.
Geref. Gemeente (Syn.)
9.30 u. en 17.00 u. leesdienst.
Ned. Prot. Bond
10.30 u. ds. Verstraaten te Ede.
R.-K. Kerk
Salvatorkerk 9.00 u. en 11.00 u. H. Mis.
Willibrorduskerk 10.00 u. H. Mis.
Leger des Heils
0.00 u. Kerstwijding met kerstspel; 10.30
u. Heiligingssamenkomst jongsolda-
ten; 19.00 u. kerstfeestviering voor
kinderen; 19.00 u. familiekerstfeest.
Zaterdag 26 dec. (tweede kerstdag).
Ned. Herv. Kerk
Oude kerk: 10.00 u. Kerstzangdienst.
Julianakerk: 9.30 u. ds. Vroegindeweij.
Vredeskerk: 9.30 u. ds. Wisgerhof.
Chr. Geref. Kerk
Bethelkerk: 10.00 u. Kerstzangdienst.
Pniëlkerk: 9.30 u. ds. Brons.
Geref. Gemeenten (Ned.)
9.30 u. ds. Wink.
Geref. Gemeente (Syn.)
9.30 u. ds. v. Ravenswaaij te Arnhem.
R.-K. Kerk
Salvatorkerk: 11.30 u. H. Mis.
Willibrorduskerk: 10.00 u. H. Mis.
Zondag 27 december 1970
Ned. Herv. Kerk
Oude kerk: 9.30 u. ds. Van de Peut te
Renswoude en 17.00 u. ds. Jongerden.
Julianakerk: 9.30 u. ds. Terlouw en
17.00 u. ds. Hovius te Ede.
Vredeskerk: 9.00 uur en 10.30 uur ds.
Gooijer van Delft en 17.00 u. ds. Van
Malenstein te Eist.
Sionskerk: 9.30 u. ds. v. Malenstein en
17.00 u. ds. Vroegindeweij.
De Hoeksteen: 9.00 u. 18.30 u. ds. Ho
vius.
Bejaardencentrum: 10.30 u.
Veeneind 15.00 u. de heer Meijer.
Dijkstraat: 14.45 u. ds. Terlouw.
Herv. Gem. „Sola Fide"
10.00 u. ds. Schneider te A'dam (jeugd
dienst); 17.30 u. ds. Nijeboer.
Geref. Kerk
Brugkerk: 9.00 u. en 10.30 u. ds. Blan
ken en 17.00 u. ds. Ytsma.
Petrakerk: 9.30 u. ds. Ytsma en 17.00 u.
ds. Blanken.
Geref. Kerk (Vrijgemaakt)
De Poortkerk: 9.30 u. en 17.00 u. ds.
Van der Jagt te Doetinchem.
Chr. Geref. Kerk
Bethelkerk: 9.30 u. ds. Biesma en 17.00
u. ds. Brons.
Pniëlkerk: 9.30 u. ds. Brons en 17.00 u.
ds. Biesma.
Geref. Gemeente (Ned.)
9.30 u. en 18.30 u. ds. Wink.
Geref. Gem. (Syn.)
9.30 u. en 17.00 u. ds. Blok te Beekber
gen.
Ned. Prot. Bond
Geen dienst.
R.-K. Kerk
Salvatorkerk: 9.00 u. en 11.00 u. H. Mis.
Willibrorduskerk: 10.00 u. H. Mis.
Leger des Heils
10.00 u. Heiligingssamenkomst en 19.30
u. Verlossingssamenkomst.
30 december 1970
Leger des Heils
19.00 u. Oudejaarsdienst.
31 december 1970
Ned. Herv. Kerk
Oude kerk: 19.30 u. ds. v. Assenbergh.
Julianakerk: 19.30 u. ds. Jongerden.
Vredeskerk: 19.30 u. ds. Vroegindeweij.
Sionskerk: 19.30 u. ds. Wisgerhof.
Herv. Gemeente „Sola Fide"
19.30 u. ds. Nijeboer.
Geref. Kerk
Brugkerk: 18.30 u. ds. Ferwerda.
Petrakerk: 20.00 u. ds. Ferwerda.
Geref. Kerk (Vrijgemaakt)
De Poortkerk: 19.30 u. ds. Pool.
Chr. Geref. Kerk
Bethelkerk: 19.30 u. ds. Biesma.
Pniëlkerk: 19.30 u. ds. Brons.
Geref. Gemeente (Ned.)
19.30 u. ds. Wink.
Geref. Gemeente (Syn.)
19.30 u. leesdienst.
Ned. Prot. Bond
19.30 u. ds. Dufour te Wageningen.
R.-K. Kerk
Salvatorkerk: 19.30 u. Oudejaarsavond-
dienst.
SCHERPENZEEL
Vrijdag 25 dec. (Eerste kerstdag)
N.-H. Kerk: 9.30 en 18.30 u. ds. G. West-
land.
Geref. Kerk: 10 en 18.30 u. ds. J. P. Bos.
Vrije Evang. Gem.: 10.30 u. ds. Jonkman
(Veenendaal) in Ver.geb. Molenweg.
Ger. Gemeente: 9.30 en 18.30 u. de heer
B. Roest.
Ger. Gem. (uitgetr.): 9.30 en 18.30 u.
leesdienst in noodgeb. Holevoetlaan.
R.-K. Kerk (Kerstnacht): 24 u. Nacht
mis in Geref. Kerk.
Zaterdag 26 dec. (Tweede kerstdag)
Ned. Herv. Kerk: 10 u. Interkerkelijke
zangdienst.
Vrije Evang. Gem.: 10 u. kinderkerst-
»n Ver.geb. Molenweg.
Zondag 27 december
Ned. Herv. Kerk: 9.30 u. ds. H. Roelof-
sen, 18.30 u. ds. B. Eysinga (Leusden).
Ger. Kerk: 10.00 u. ds. K. Schippers
(A'foort), m. kindernevendienst, 18.30
u. ds. J. Firet (Scherpenzeel).
Vrije Evang. Gem.: 10.30 u. evang. F. J.
Nijkamp (Utrecht) in Ver.geb. Molen
weg.
Ger. Gemeente: 10 en 18.30 u. de heer B.
Roest.
Ger. Gem. (uitgetr.): 10 en 18.30 u. lees
dienst in noodgebouw Holevoetlaan.
R.-K. Kerk: 9.15 u. H. Mis in Ver.geb.
Holevoetlaan.
RHENEN
Eerste kerstdag
Ned. Herv. Kerk: 9 u. kand. R. Kies
kamp (Utrecht).
Geref. Kerk: (24 dec.) 22.30 u. Kerst
nachtdienst in Cunerakerk; 25 dec.:
10.30 u. ds. J. Goldschmeding, 17.00 u.
geen opgave.
Ger. Gem. (Syn.): 14.30 u. ds. J. Karens
(Opheusden).
Oud Geref. Gem.: Geen opgave.
Ger. Gem. in Ned.: Geen opgave.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u. ds. W. H.
Stenfert Kroese (Bilthoven).
Tweede kerstdag
ACHTERBERG
Oud Ger. Gem.: 19 u. dhr. Schinkels-
hoek (Kampen).
Geref. Gem.: 19.30 u. ds. L. Blok (Beek
bergen).
Zondag 27 december
Ned. Herv. Kerk: 9 u. ds. S. P. v. As
senbergh (Veenendaal).
Geref. Kerk, 10 u. en 17 u. ds. H. Tien
(Ede).
Ger. Gem. (Syn.): 10 en 17.30 u. lees
dienst.
Ger. Gem. in Ned.: 10 en 17.30 u. lees
dienst.
RENSWOUDE
Ned. Herv. Kerk: (1ste kerstdag), 9.30
en 18.30 u. ds. L. v. d. Peut; (2e kerst
dag): 9.30 u. ds. v. d. Peut.
Geref. Kerk (1ste kerstdag): 10 u. ds. J.
C. Jonkers; 2e kerstdag: geen dienst.
Geb. Herv. kerk: 19.30 u. gezamenlij
ke kerstzangdienst.
R.-K. Kerk: Kerstnacht, 24 u. Nachtmis.
Zondag 27 december
Ned. Herv. Kerk: 9.30 u. ds. W. Rijns
burger (A'foort), 18.30 u. ds. v. d. Peut
Geref. Kerk: 10 en 18.30 u. ds. v. Melsen
(Bennek om),
ELST
Ned. Herv. Kerk: 1ste kerstdag, 9.30 en
18 u, ds. v. Malenstein; 2de kerstdag:
14 u. kinderkerstfeest; zo. 27 dec. 9.30
en 18 u. ds. Wisgerhof (Veenendaal).
EDERVEEN
Ned. Herv. Kerk: 1ste kerstdag, 9.30 u.
ds. Mulder (A'foort), 14.30 u, ds. De
Jong (Leiden). 2de kerstdag, 9.30 u.
ds. K. Schipper (Dordrecht), zondag 27
dec. 9.30 u. ds. Vroegindeweij (Hars
kamp), 18.30 u. ds. Veldman (Benne-
kom).
Ger. Gem. in Ned.: Geen opgaven voor
kerstdagen ontvangen. Zondag 27 dec.
9.30 en 18.45 u. ds. Aangeenbrug.
Oud Ger. Gem.: 1ste kerstdag, 9.30 en 15
u. leesdienst; 2de kerstdag: 9.30 uur
leesdienst. Zondag 27 dec., 9.30 en 15
u. ds. v. Prooyen (St. Philipsland).
EDE
Oud Geref. Gem., 1ste kerstdag, 10 en
15.30 u. ds. v. d. Poel; 2de kerstdag
geen dienst. Zondag 27 dec. 10 en
15.30 u. ds. v. d. Poel.
LEERSUM
Ned. Herv. Kerk: 24 dec. 23 u. Kerst
nachtdienst; 1ste kerstdag, 10 u. ds.
B. Koole, 18.30 u. gez. dienst, ds. Koo-
le en ds. P. M. Brouwer.
Zondag 27 dec., 10 u. ds. B. Koole,
18.30 u. ds. E. H. Broekema.
Geref. Kerk: 1ste kerstdag, 10 en 17 u.
ds. Brouwer (zie ook gez. dienst met
Herv. kerk); zondag 27 dec. 10 en 17
u. ds. P. van Strien.
Oud Geref. Gem.: 1ste kerstdag, 10 en
18 u. leesdienst; 2de kerstdag 19 u. ds.
Dasman. Zondag 27 dec. 10 en 18 u.
leesdienst.
AMERONGEN
Ned. Herv. Kerk: 1ste kerstdag, 10 u. ds.
G. Kaastra, 19 u. ds. A. M. de Hoogh
en ds. J. van Noort in gez. kerstzang
dienst; 2de kerstdag: 15 u. kerstbij
eenkomst voor jongste kinderen van
zondagsschool, 18.30 u. voor de ouderen
Zondag 27 dec. 10 u. ds. G. Kaastra,
18.30 u. ds. J. van Noort.
Geref. Kerk: 1ste kerstdag, 10 u. ds. De
Hoogh, 19 u. zie herv. kerk. 2de kerst
dag geen dienst. Zo. 27 dec. 10 en 17 u.
ds. De Hoogh:
OVERBERG
Ned. Herv. Kerk: 1ste kerstdag, 10 en
18.30 u. dhr. S. Andpinga, 2de kerst
dag 18.30 u.: Kerstfeest voor kinderen
zondagsschool. Zo. 27 dec. 10 u. dhr.
Andringa, 18.30 u. ds. G. Kaastra.
Oud Geref. Gem.: 2de kerstdag, 19 uur
dhr. v. d. Meer.
KESTEREN
Ned. Herv. Kerk: 1ste kerstdag, 10 uur
dhr Hoeksema (Doornspijk), 18 uur
idem. 2de kerstdag 10 u. ds. Assen
berg (Veenendaal). Zo. 27 dec. geen
opgave.
OPHEUSDEN
Ned. Herv. Kerk: Voor kerstdagen geen
opgaven ontvangen. Zo. 27 dec. 10 en
18.30 u. ds. Muilwijk.
Ger. Gem. (syn.): 1ste kerstdag 10 en
18.30 u. ds. J. Karens. 2de kerstdag,
10 en 18.30 u. ds. J. Karens. Zo. 27
dec. 10 en 18.30 u. ds. J. Karens.
Ger. Gem. in Ned. Voor kerstdagen
geen opgaven ontvangen. Zo. 27 dec.
10 en 18.30 u. ds. Van Beek.
SCHERPENZEEL Hoewel het uitermate moeilijk Ls geweest zijn B. en W.
van Scherpenzeel er toch in geslaagd voor 1971 een sluitende begroting samen
te stellen. „Richtlijn voor ons beleid is", zo schrijft het college in de nota van
aanbieding bij de begroting, „dat het huidige voorzieningenpeil in onze ge
meente blijft gehandhaafd en dat door het uitvoeren van diverse kapitaals-
werken het voorzieningenpeil alleen maar kan stijgen". Essentieel is daarbij
wel dat het gemeentebestuur meer dan in het jaar daarvoor de financiering
rond kan krijgen. In dit opzicht is er nog een achterstand want zeven objecten
waaraan de raad dit jaar zijn goedkeuring heeft verleend zijn nog niet in
uitvoering genomen omdat de middelen ontbreken. Met elkaar belopen deze
objecten een bedrag van ruim anderhalf miljoen gulden.
Ook voor 1971 zijn de vooruitzichten
niet zo gunstig, vooral ook omdat de
regering in haar troonrede de tempori
sering heeft aangekondigd van de indu
striële, handels- en verkeersobjecten.
De enige hoop is gevestigd op meer
ruimte op de open kapitaalmarkt.
Het college heeft in de nieuwe begro
ting alleen de kapitaalslasten voor de
reconstructie van de Nieuwstraat en de
Willaerlaan kunnen inbouwen. Daar
voor is een post van ruim 13.500,- in
de begroting opgenomen. Worden vol
gend jaar toch nieuwe kapitaalsobjec
ten ter hand genomen dan zullen deze
bij afzonderlijke begrotingswijzigingen
aan de nieuwe begroting worden toege
voegd.
Wel zullen de raad volgend jaar
voorstellen onder ogen krijgen voor
verhoging van de legeskosten. uitbrei
ding van het gemeentehuis, het aanleg
gen van een centrale verwarming in de
brandweergarage, het aanstellen van
een tweede gemeentetimmerman, ver
bouwing van de werkplaats voor ge
meentewerken, voorzieningen aan de
twee begraafplaatsen en het aanschaf
fen van een tweetal voertuigen voor de
dienst gemeentewerken.
Wat betreft de uitbreiding van het
gemeentehuis bestaat het plan bij het
gemeentebestuur om een gebouwtje
neer te zetten op het terrein van huize
Scherpenzeel op de grond van de vroe
gere oranjerie. Daarin zal de technische
dienst worden ondergebracht. De vrij
komende ruimte in het gemeentehuis
zal door de afdeling financiën in ge
bruik worden genomen.
Verder krijgt de raad een voorstel
om een eind te maken aan hinderlijk
parkeren van grote vrachtauto's in
woonbuurten. Wordt een parkeerverbod
voor het langdurig parkeren in woon
wijken ingesteld, dan zullen voorzie
ningen moeten worden gemaakt binnen
of aan de grens van de bebouwde kom.
Verder komt het college volgend jaar
met een voorstel om 10.000,- beschik
baar te stellen voor de kosten van
taxatie van huize „Scherpenzeel" met
de daarbij behorende gronden.
ADVERTENTIE
VOOR
Op graveren kan gewacht
worden.
Hoogstraat 28, Veenendaal
RHENEN
Geboren: Pieter Adriaan, z.v. C. S.
Reijneker en J. E. Barreveld; Jantje,
d.v. G. van Veenendaal en D. E. van
Ewijk; Maria Johanna, d.v. H. Henken
en J. van Kesteren, (Ede); Manclo Jac
ques, z.v. J. Honkoop en E. Garcia;
Hendrikje Cornelia, d.v. H. Baars en
H. Kieft; Johanna, d.v. G. van Toorn en
A. Groeneveld, (Veenendaal); Antonius
Michiel, z.v. M. H. A. M. van der Kolk
en G. van der Meijde; Maaike Gerrit-
dina Mathilde, d.v. M. van Eek en G.
van Enk, (Veenendaal); Christina Wil-
helmina Apellonia, d.v. J. D. Klumpe-
naar en A. M. C. Keizer, (Veenendaal);
Wessel Gerrit, z.v. A. Muller en M. E.
Grijs, (Veenendaal); Govert Jan, z.v. C.
Kroon en G. W. Onink, (Veenendaal).
Ondertrouwd: J. G. Krab en M. L.
W. van Soest, (Strijen).
Gehuwd: T. de Wit, (Kesteren) en F.
Wortman; A. H. Vasse, (Gieten) en G.
de Wit; T. van Laar en D. A. van
Doorn; C. J. Reede, (Amerongen) en G.
van de Haar; D. Buis, (Amerongen) en
C. A. Wildeman; G. van Lent, (Kes
teren) en A. Terschegget; K. de Vries,
(Ede) en G. Hellestijn; A. G. Lammers
en D. van de Waal.
Overleden: Johanna Lisabeth Mui
lenburg, 70 j., echtg. van M. Heddema,
(Veenendaal); Arend Buurma, 69 j.,
echtg. van T. Lintjer, (Amerongen).
Een zeker agendapunt is verder een
aanvraag van de Vereniging tot stich
ting en instandhouding van e'en School
met de Bijbel voor de bouw van een
nieuwe derde bijzondere basisschool
van deze Vereniging. Volgens het scho
lenplan komt de nieuwe school op een
terrein ten oosten van de Druivenkamp.
in 1971 wil het gemeentebestuur is
overleg met Renswoude en/of eventueel
met de plaatselijke industrieën een
maatschappelijk werkster aantrekken.
De algemene middelen kunnen nog
worden opgevoerd als voldaan wordt
aan de normen die de minister van Fi
nanciën voor 1971 heeft gesteld voor
een drietal heffingen en belastingen
zoals de wegbelasting, rioolheffingen en
opcenten personele belasting. Wordt
hieraan voldaan dan betekent dat een
meeropbrengst van ruim 90.Q00,-. Met
verzwaring van belastingdruk moet re
kening worden gehouden ter handha
ving van het voorzieningenpeil zoals de
uitvoering van het sportcomplex en de
bouw van een dorpshuis.
AMERONGEN De gemeenteraad
van Amerongen heeft gisteravond af
scheid genomen van de heer M. Door
nenbal (ARP), die meer dan acht jaar
deel van het gezelschap heeft uitge
maakt. Voor deze gelegenheid was zijn
familie uit Overberg mee naat- de raad
zaal gekomen.
Burgemeester jhr. mr. O. R. v. d.
Bosch kenschetste de heer Doornenbal
als een vasthoudend man in het over
leg. Geen twijfelaar, maar iemand met
een vastomlijnde mening. „U hebt zich
met hart en ziel aan het raadswerk ge
wijd, en wij hebben vaak geprofiteerd
van uw kennis op bouwkundig gebied",
aldus de heer v. d. Bosch.
Wethouder v. Barneveld, fractieleider
van de ARP dankte de heer Doornenbal
voor de samenwerking, en zijn collega
Hasselaar toonde zich dankbaar voor de
steun die het raadslid steeds heeft ge
geven. Hij vroeg zich voorts af of het
SGP-raadslid v. d. Dikkenberg niet in
moeilijkheden zou komen: deze reed tot
dusver meestal met Doornenbal mee
vanuit Overberg. De heer Hasselaar zal
in de raad worden opgevolgd door de
heer F. R. Barthel.
EDE De SGP-fractie in de Edese
gemeenteraad heeft zich tegen de be
noeming van een vrouwelijke ambte
naar van de burgerlijke stand gekeerd.
Fractieleider B. J. Soetendal zei gister
middag in de raad dat het voor
SGP-paartjes een onverteerbare zaak
zou zijn wanneer zij door een vrouw in
de echt werden verbonden. De vrouwe
lijke ambtenaar zal boven de mannelij
ke helft van het bruidspaar worden ge
steld en dat is volgens de heer Soeten-
daal niet naar de geest van de Bijbel.
Burgemeester Slot beloofde ervoor te
zorgen dat SGP-bruidsparen desge
wenst door een man in de echt zouden
worden verbonden.
In het dagblad „De Vallei" van
woensdag 16 dec. 11. las ik met interesse
het artikel van A. P. de Kleuver over
kerkorgels. In genoemd relaas komen
ook verschillende orgels uit Veenendaal
en de nabije en wijde omgeving aan de
orde. Mag ik zo vrij zijn dit verhaal
aan te vullen met U iets te vertellen
over een bijzonder aardig orgeltje in de
r.k. Willibrorduskerk aan de Nieuwe-
weg? Toen ik nog in Veenendaal woon
de, heb ik onze A. P. de Kleuver reeds
hierover verteld.
Het orgel in genoemde kerk werd in
de jaren 1871-1872 gebouwd door de or
gelbouwers Gebr. Gradussen uit Win-
sen, ter vervanging van een oud, vier
registers tellend orgeltje, dat nog uit de
Schuurkerk afkomstig was. Drie jaren
lang hebben de katholieken gespaard,
te beginnen vanaf juni 1870. Clara van
Kessel schonk bovendien een bedrag
van 400,- en kort na 1881 gaf Johan
Schouten, een zeer groot weldoener van
de parochie, een bedrag van 175,-
voor een Bourdon, die nog ontbrak.
Er werd een orgel met tien registers
ontworpen. De prijs, zonder Bourdon,
bedroeg 1358,-. Op 12 dec. 1873 werd
de laatste termijn, 83,-, betaald!
Wanneer ik U vertel, dat het aantal
parochianen in deze jaren tussen de 264
en 312 schommelde en dat zij nu niet
direct tot de betere stand behoorden,
dan moet men respect hebben voor de
offerzinvan deze kleine groep mensen.
Het orgel werd in 1934 overgeplaatst in
het (nog) bestaande kerkje; in de jaren
vijftig werd een electrische wind voor
ziening aangebracht. Voordien had men
een orgeltrapper nodig. Helaas is bij
deze verplaatsing en reparatie in de ja
ren vijftig, de trompet uit het orgel
verwijderd!
In het Parochieblad „De Schakel"
van 13 juni 1970 sprak ik de hoop uit,
dat het kerkbestuur bij de verkoop van
de kerk serieus moeite zal doen dit or
gel te behouden en b.v. te plaatsen in
de Salvatorkerk. Het is beslist de moei
te waard. Orgelkenners, -minnaars en
-bespelers roemen de rijke klanken van
dit instrument en vinden het een goed
orgel.
De Veenendaalse katholieken werden
waarschijnlijk geïnspireerd door Wage
ningen, waar in 1867 in de r.k. kerk
van dezelfde orgelbouwers een orgel
geplaatst werd en dat in de oorlogsja
ren, bij de gedeeltelijke verwoesting
van de kerk aan de Bergstraat, verlo
ren is gegaan.
Met dank voor plaatsing in „de Val
lei".
hoogachtend,
A. G. Steenbergen,
Prof. van Uvenweg 60,
Wageningen.
De verhoogde aandacht die door kerk en maatschappij wordt gegeven
aan het kerstfeest heeft ongetwijfeld ook te maken met de typische sfeer
die moeder Natuur in deze wintertijd overal omheen legt als een tere
sluier. Te meer daar juist ook in deze tijd de zon zich gereed maakt zich
te wenden. Juist dezer dagen is het zover. In werkelijkheid wendt en
wentelt de aarde, maar zij wordt toch gedirigeerd door de zon, die juist
in de wintertijd (wat het noordelijk halfrond betreft) het dichtst bij de
aarde staat, al klinkt dat vreemd. x
Na de zonnewende, eind december, gaat de zon weer van ons af, maar
door de houding van de aarde ten opzichte van de zon (schuin in de
ruimte) neemt de warmte weer toe en nadert natuurkundig gesproken
onverbiddelijk het voorjaar en de zomer.
Ook aan de kinderen werd gedacht.
Deze hele gang van zaken beïn
vloedt mede de aandacht die er be
staat voor het kerstfeest en de jaar
wisseling. Het „zit" in de lucht. Zelfs
in het oude Veen. Zelfs vroeger was
dat al zo, ondanks de heersende ar
moede. Luister maar wat Jan Ver
hoef er van weet te vertellen: „Ja,
vooral in de kersttijd denk je nog
wel eens terug aan die dagen van
vroeger, toen het ook .„körsemus"
was. Met al de soberheid die er
heerste, was het ook toen een gezel
lige tijd. Als er op „Körstaovend"
een extra bakje koffie werd gezet en
er zo'n lekkere schijf „broeder" bij
werd gepresenteerd, dan voelde je je
rijk.
En als op eerste Kerstdag de pot
met snijbonen stond te snerken op
de kachel met e en stuk spek en
worst er in, dan was het feest. Later
werd die „kerstkost" door velen ver
vangen door wat anders. Heel veel
mensen slachtten een „knijn".
In die weken voor Kerstmis was
het druk voor de knijnen- en kiepe-
kopers. Met zorg waren de gehele
zomer al konijnen opgefokt, één of
meer. Dan kwamen de kopers, soms
uit het Veen, maar ook wel zelfs uit
de Betuwe, uit de „Klaei" om konij
nen op te kopen.
Als mert een hele beste zware
„knijn" had, beurde men in die tijd
er al wel een rijksdaalder voor.
Maar ook werd er gezorgd zelf zo'n
beestje in de pot te hebben. Dat
werd dan een paar avonden voor de
kerst geslacht, dan kon hij een dag
gted „bestaarven" en dan werd hij
gebraden en smulde men van de ko
nijnebout.
Rechts het gangetje dat naar de
poppenschool leidde, waar in 1905
werd getrakteerd op chocolademelk
en een sinaasappel.
De „rijkelui" aten op die feest
dagen nog wel eens haas. Zo'n
beest werd al een hele tijd bevro
ren in de kelder bewaard en tegen
Kerstmis klaar gemaakt. Men be
weerde dat een haas het lekkerst
was, als hij zo ongeveer begon te
ontbinden. Hij moest eigenlijk al
een beetje slinken. De gewone
man zei dan wat verachtelijk:
„Smakelijk eten, moar geef mijn
mer een knijn of een stuk van een
dood keu."
Een apart voorval deed zich eens
voor tijdens de oorlog. Wanneer de
Duitsers eens een flinke nederlaag
leden, dan wilden ze daar nooit voor
uitkomen. Als -zij een stad of een
gebied weer hadden moeten prijs
geven, dan heette dat in de bericht
geving: „We hebben die stad of dat
gebied „volgens plan" ontruimd."
Nu was er iemand, die nogal op
de hand van de Duitsers was, die
een paar flinke konijnen in een
hok had zitten. Klaar voor de
kerstmaaltijd. Op zekere morgen
kwam hij bij het hek om de bees
ten te voeren, het was kort voor
de kerst, maar wat zag hij? Hët
hok was leeg en er lag een brief
in met de woorden: „volgens plan
ontruimd".
Ja, er was wel bedrijvigheid zo in
de weken van Kerst en Nieuwjaar.
Aan kerstbomen deed men niet zo
veel. Maar dinsdags op de Markt
was er ook nog wel een overvloed
van kerst- en nieuwjaarskaarten
verkrijgbaar. En vooral scheurka
lenders waren een geliefd artikel.
Dan hoorde men het geroep van de
kooplui: „Scheuren, scheuren maar,
nu kun je scheuren, scheurkalenders
voor 't hele jaar." Met de Kerst
werd er dan ook nog wel veel goeds
gedaan. Oude en arme mensen wer
den door beter gesitueerden nog wel
eens met het een of ander bedacht.
Ik herinner mij dat ik op de „be
waarschool" ook wel genoemd het
„poppeschooltje" was, bij juffrouw
Croes, toen nog beter bekend onder
de naam van „juffrouw Krissie",
waarschijnlijk omdat de voornaam
van die dame Christina was, en dat
er op een morgen nadat de juffrouw
de kerstgeschiedenis had verteld,
een paar dames binnenkwamen en
wij allemaal een zakje suikergoed
en een plakje chocolade en een si
naasappel kregen. Wat waren we
blij. Dat was nog eens een echt feest
voor ons.
Ook de kerstfeestvieringen op de
zondagsscholen waren zeer in trek.
De kinderen kregen dan enkele kop
jes cacao, een zakje snoep, een koek
of een plak chocola en een sinaasap
pel. Men behoefde toen niet te
waarschuwen: „snoep verstandig,
neem een appel", want dik was in
die dagen de snoeperij niet gezaaid.
En dat was nu juist het evenement.
Als men een keer wat kreeg, had
het oneindig veel meer waarde dan
tegenwoordig, nu men er „dik" in
zit.
Ik heb al vele malen diverse huis
moeders horen klagen: „Nu zet ik
vijf, zes soorten van alles op de
broodtafel, kaas, ham, rookvlees,
jam, bruine suiker, basterdsuiker, en
dan vragen de jongens nog: is dat
alles wat je hebt, heb je niks an
ders?" Zie, dan werd vroeger een
tractatie toch heel wat beter ge
waardeerd.
De kerstdagen waren ook uitmun
tend geschikt voor familiebezoek.
Men ging naar zijn „breur" of zuster
in Enschede of zelfs wel in Rheine
of Duisburg. Dat gebeurde zo met
Kerstmis of met Pinksteren. En we
derkerig was er ook wel bezoek van
de „breur" of zuster uit die plaatsen.
Ja, ook vroeger was het Kerstfeest
een gezellig huiselijk feest. Maar
ook werd de waarachtige betekenis
van het Kerstgebeuren geloof ik be
ter verstaan dan nu, in het alge
meen gesproken", aldus Jan Ver
hoef.
VEENENDAAL De dienst voor de
artsen G. Annot, S. T. Heij, J. H.
Kets, W. Remme en C. J. v. Voort
huizen wordt waargenomen op vrijdag
25 december vanaf 0.00 uur tot za.
26 december 12.00 uur: H. E. G. Pilon,
Kerkewijk 82, telefoon 12481; zaterdag
26 december vanaf 12.00 uur tot zondag
27 december 24.00 uur: W. Remme
Markt, 10, tel. 12061.
De dienst voor de artsen N. Rij
laarsdam, J. Schilperoort en G. J. Ver
schoor wordt op 25 en 26 december
waargenomen door: N. Rijlaarsdam,
Boompjesgoed 221, telefoon 10885; zon
dag 27 december door J. Schilperoort,
Kerkewijk 40, tel. 12134.
Apotheek: 25, 26 en 27 december:
Apotheek Zwaaiplein, Verlaat 14.
Wijkverpleging: Eerste Kerstdag:
zr. Gerrits, Schrijverspark 76 III, tel.
12230. Tweede Kerstdag en zondag 27
dec.: zr. J. v.d. Tempel, Kerkewijk 28,
tel. 12307.
WOUDENBERG en SCHERPENZEEL
Arts: Beide Kerstdagen en zondag 27
dec.: M. Pon, Holevoetplein 291, Scher
penzeel, tel. 03497-1250.
RHENEN
Artsen: Beide Kerstdagen en zondag
27 dec.: dr. Almekinders, Herenstraat
59, tel. 2432.
EDERVEEN, RENSWOUDE en
DE KLOMP
Arts: Beide Kerstdagen en zondag 27
dec. dr. Th. S. ter Velde, Oude Holle-
weg 4, Renswoude, tel. 08387-1450.
AMERONGEN, ELST en LEERSUM
Arts: Beide Kerstdagen en zondag 27
dec. dr. Bakker, Rijksstraatweg 172a,
Leersum, tel. 03434-1495.
Wijkverpleging: Amerongen, zr. B. A.
Reuijl, Kon. Wilhelminaweg 67, Ame
rongen, tel. 03434-1759, tot zo. 8 uur.
Daarna zr. A. Schreuders, Kon. Wil
helminaweg 63, Amerongen, tel. 03434-
1576, tot maandag 8 uur. Leersum: zr.
Reuijl (zie Amerongen) tot zondag 8
uur. Daarna zr. Schreuders (zie Ame
rongen), tot maandag 8 uur.
VEENENDAAL en RHENEN:
Tandartsen: Voor spoedgevallen bel
len telefoonnummer 08385-19049.
OPHEUSDEN
Arts: Op beide Kerstdagen worden
de praktijken van de artsen Buddingh,
Jonker en Van Silfhout waargenomen
door dr. Tromp, Dodewaard, tel. 08885-
213. Op zondag 27 dec. worden de prak
tijken van de artsen Buddingh, Jonker
en Tromp waargenomen door dr. Van
Silfhout, Ochten, tel. 03444-433.
KESTEREN
Arts: Op de beide Kerstdagen wor
den de praktijken van de artsen Eike
lenboom, Guepin en Van der Veen
waargenomen door dr. Keur, Kesteren,
tel. 08886-201. Ook op zondag 27 dec.
neemt dokter Keur deze praktijken
waar.
ADVERTENTIE
KIRPESTEIN
VEENENDAAL
©ITT- MOTOR8 - EDE
EDERVEEN Zelfs twee avonden
hadden hoofdleidster mej. v. Dijk en
leidster mevr. Terdu nodig om kerst
feest te vieren op de kleuterschool, om
alle vaders en moeders te kunnen ont
vangen.
Het was indrukwekkend de kleuters
binnen te zien komen en de spanning
van hun gezichten te lezen over de
prachtige kerstboom en de vele kaar
sen. De avonden werden na opening
door mej. v. Dijk afgewisseld met sa
menzang en zang van de kleuters
waarvan de kinderdeclamatie: Laat je
lichtje schijnen, bijzonder in de smaak
viel. De kerstgeschiedenis werd boeiend
en kinderlijk gebracht door mej. v.
Dijk terwijl mevr. Terdu een leuke
kerstvertelling had over Gijs en Geert
met de twee konijntjes. Aan het eind
van de avond kregen de kinderen allen
nog een geschenkje mee naar huis.
